Camilli Plautii Paezonis ... Commentaria ad rub. De verborum obligationib

91쪽

dem iure institutam habebit: Oc hunc sensum sua det ratio expressa in d. f.is cuius. ii Ait enim ibi lex hoc ideo fuisse receptum, quia post deportationem,quicquid acquirit sibi n6 1co acquiri quae ratio optima est: , si admi ttimus , actionem illam iuregen institutam fuisse: sed si dixerimus actionem sui me proditam iure ciuili rotila nihil concludii Non enim bona esset conseque/tia ista,Iuregent.acquirere potest ergo etiam remedia iuris ciuiliseonsequitur.hoc enim ridiculia cistoc dissonans:nec quic in habent ista duo inter se co

ia Et aduerte, , in d , is cuius non dubitat, Vtrum aliquid iuris ciuil. illi acquiri possit: sed dubitatio in eo versatur utrum sibi an fisco acquirat: Ad concluditur acquiri deportato,quia, squit pos: deportationem quaesita non pertinent ad fiscum. In csteris praesupponendi sunt termini habiles.l. qui te' mirae ito. T. de testa. α sic acquisitio praesupponi debet saeta in eo cuius est capax deportatus : hoc

est de his,quae sunt iurii'. du.quidam.E. de psilis. Igitur a scio,de qua ibi fit mentio urii gentium est: quicquid alii dicant.13 Quinto haec conclusio probatur in I.ca amplius

ci natura debere,sed ita demum si eos dare op3 iuexegen.i .si cogi possunt multi iuregen. ad dandum, aliqui sun ergo quorum fidem sequuti sumus: utamen non possimi ad dandum gentium iure compelli sed hi pcr abusionem dicuntur naturales de-' hitores qui uero actione compelli possunt propriEnaturales debitores appcllantura edetin ors. fidei iussor,

92쪽

De obli r. Iurist. et de manu Reg. b

eo QVerect .pprie naturalis debitor appellari potoc illii esse dr,quem iuregentium dare oportet. Apparet igit etiam hoc iste posse alique i urege. co. pelli ad soluendii.Igitur a filio aliqua est iuri ci cualioqui nemo sine aestione experiri possies.si pupilIis. Videam us.sside neg.gest.l.quoties. f. ite si ipali. Ede admi tua tutores qui ia prin.eo.ti.l.si quid. sicut vers. illud.isside pet laser.Potest et tex.in d6.is natura aliter intelligi in verbis illis cuius fidem sequuti sum us,vt.Laccipiam us ibi agi de his qui ex aliquo contractu notato sunt obligati. Proprie.nei' fide sequi dicimur qui ex aliquo cotraetu notato obligatis' est.l.is.l.ff.si cer.pe.ubi sub tit.de reb.

credit.cople stitur praetor omnes contractus quos

liena fide sequuti instituimus.da.i.oc in in tit illo de coventionibus nudis no agitur quasi nJ videamur sidem aliena sequi ex paeto nudo. Alioqui sici ex pacto nudo sequi alterius fide dicimur:men. dax est Vlpianus in d.l.iNer.oes.Sexto tuetur hac sta iam tex.in l.fideiussor obligari M.fideiussor accie. pi.g.de fideius. Oc id I naturales.sside a. L Oc oblig. Quaerit in primis in d6 fideiussor quibus oblata bus accedere possit fideiussor.& cocludit fideiusso rem accipi posse quoties est aliqua obla ciuilis et naturalis cui applice i sic distinguit ciuile a naturaliveinde quaerit quo intelligere debemus naturalem oblanem,sup qua fideiussor accipi psit:& respondet naturales obsones non eo solo aestimari si a filo aliqua earii nomine copetiti Veruetia cu soluta pecunia repeti no potest.d kfideiussor, re da.naturales. Duobus igitur modis naturalis obligatiopccipitur, primo quando ex ea competit actio, se cundo quando retentio eu exceptio datur.

93쪽

V Sequitur ex his actionem saepe competere ex naturaIi obligatione:quae a ciuili distincta est, ut sue Pra.Ergo actio naturali i ure,hoc est gentium fuit introducta.Et aduertatur in d .l naturales, reind. s.fideiusso minus dubium esse, obligatio, ex qua competit actio sit naturalis illa pro qua dat tantum retentio:dicit enim naturales obligati oes non eo solo.i.non im sstimari , si earum inole actio competat:& sic minus est dubium . naturalis sit illa qus actionem parit in qus parit retetionis ius. Verba enim illa,non eo solo,quae no tin, significae ireprimunt casum minus dubitabilem,&implicatadium magis dubium Bar.in l.i. in princi.ff. si quisiusdicen non obtemp.& ibi Pau. Cast. .c Alex. Ocalia communiter praecipue Camo.nu. O.

is Est i tam magis dubium,an proprie dicatur naturales obliga tiocilla qus retentionem Oc exceptione tantum parit, si ea quae parit actionem. Igi tur na turalis obligationis proprium est, insit efficax, Oila stionem pariatiqus vero impedit soluti repetitionem non pro Φ costituit debitore.d M.fideiussor. Advertatur praeterea lin ds.fideiussor, natur lis obli eatio eui us nomine competi t actio ponitur ad disserentiam ciuilis obligationis:& tamen con

cludi tur eius nomine actionem competere,quo fievi omnino fateri oportea eam actionem iureten

tium institutam suisse. et 'Septimis,obligationes iuregentium suerunt institutae l.ex hoc i urcisside iust.& tu. Obligatio asse

parit actionem I.licet Lea obligatio.E.de Proc. Vbi loquitur de ea obligatione quae ex genti iure do

seenditIgitur eo iure actiones Viguerunt.

Accedat quod frustra obligationes suissent instituis,nisi et proditum fuisset remedium ad eas exequens

94쪽

quendas Quod Bar. surdum putat in deportatore malemerito,in l.si mandauero f.is cuius.ff. ma Igitur multo magis absurdum existimandu est in eo,qui nihil deliquit. , is Nec dicatur manus regiae auxilio huic necessitati fuisse satisfacitum: quia antea demostrari manu hac regiam non suisse remedium, nec ius petendi, λ seu exigedi residens in parte: sed pro potestate, α imperio,seu iurisdissitione regis accipi debet, ut i leid.quod ad magistratus,tuctis prin.eiusa.ss. de o rig.iux.Quae res,quatum differat ab aetione nemo D nescit.Denio officium iudicis nullam praesuppoenit obligationem l qui per collusion Multi.ff. dea '.emp.ramen iuris entium obligationes intro. duxi t.d.l.ex hoc iure,ut intelligamus non totu inimanu regis nec in ossicio regio resedisse, sed alio ius petendi acquisitum fuisse creditori ex obliga..tione cotractarquod aut actio erat,aut aestionismunere fungebatur.d.l.licet.=.ea obligatio.is de pro in Aduertendum est praeterea, circa tex. in d.l. mhoc iure.cumri obligationes iuregetium institu

lassuisse paucis exceptis,id enim ita accipi opor tet,eas obligationes efficaces fuisse,& actionem peperisse: prout oc paucae illae a iure ciuili 1troductet re cepis pariunt, quae sine dubio actionem paeriunt.Vt igitu congruasit exceptio prout ops.l. nam quod liquide. isde pen.leg.Alex.cosi.xxx col.i .lib.Vi.& in I.seruum c.qui test lac. possi R

fendemus obligationes iuregentium institutas peperisse actionem.

ra Octauo.In initio ciuitatis an leges latas pop.Roma.agebat,i.experiebatur in iudicio da.'cin prin. ihi,agere instituit: quod ego interpretorii: experi

95쪽

Ti,sane nemo sine actioneexperi tur.l.si pupilli f. Videam us.sside neg.gest.Igitur gentes litigando ali- , qua semper usi sunt actione Mu petitione, rudi kr l. te re inQrmi,non certa nec solenni: narrando.s factum:& petendo,aduersarium ex illo,vel illo contractu obligatum condemnari ad dandum id , cia' debebat. 22 Nono. Exceptio iuregentium stat introducta, tradunt Mod.hoc Ioco,V3 Bal.no.nu.22. Galla.nu. Σ .re Ver.nume. .Sane exceptio nihil aliud est quam actionis exclusio lin.ff. de excep. Oc Insti .eo: ei in princ.Item priuatio praesupponit habitum.Ldecem.f2de Verb obta.manumissiones.ff. de iusti. Ociur.Igitur lateri oportet,actiones ante exceptiones suisse institutas. Ergo iuregentium sunt proditae actiones. M Quod autem exceptio iuremn. fuerit instituta, ex eo ostenditur,quod hς ex aequitate procedunt,

scribit exceptionem esse i uris ciuilis remediu, me mihi non placet: quia negari non potest q uin exceptio sit defensio.Ideo in i ure naturali fundata est l. n.Ede iust.& iuri Decimo hanc eande tuet smam tex.in l.Iuriuentiu.in princ.fnde pact.Vbi expresise ait lex, Iurisiaconuentiones, qusdam pariunt actionem,qua tex.cauillari no poli Ipsam. couetio

iurisse

96쪽

iuri inparit,& ex ipsa nasciε remediu istud qua M.

Gonem vocamus.Non ait lex dari a stione,nec c5 petere a monem,nec aliquo Verbo aequi uoco Vtiti

Sed dilucido Ocnspicuo verbo ostedit nasci acticonem ex limoi conuentione.Attin pariunt a mone.

Et id qui dem bi s repetiriquae repeti tio magis enio. xam intentionem ostendit.l.Balista. Tad trebes. 2s Deniq; Verbum,pariunt,oc ad actione Oc ad excoptionem applicatur: sic.n.concepta sunt Verba. IvRIs GENTIVΜ conuentiones quaedam pariunt a monem,quma exceptionem. San4 non est dubiu,quin conuentiones ills qus exceptione pa riunt,sine iuris ciuilis adminiculo verrire proprie pariat d.l.iuri entium β.igit nuda. Eadem rone dicemus IurisDcouentiones illas, qus parilit actionem,Verd re proprie parere,&sine iuris ciui.adminiculo:Vt idem uerbii ad utrunm relatu ide lanificet,ec aequaliter determine iuxta l.iam hoc iure. ff.de vul.oc pup.Ltitissside cond.& dem c. gno

priui.Cle.i.de electa.haeredi tate C.de i m p .l.I te is stanae.C.de testa.mil.VI imo praetor tuet pacto in eo status vigore,in quo illa inuenit.Nihil.n.addidit nec detraxi t:sed simpla se illa seruaturum pollieitus est.d.Liuri Mentius. prs toriss de pac'.qSD Eho.interpretant in eo vigore seruari in quo suem tinuenta.Sane prstor in hoc edieto sequit naturale aequitatem.l.i.in prin .sside pacto p quibusda acetionibus iuri .dat actionem.pro quibusda exce ptionem m.d.l.iuris aliu in prin. Igit lateri opsaequitate naturali, Ociuregentium paeta sic suissessistincta,ut aliqua actione parerent,aliqua excem Ex his liquido costat actione seu petitione,seu potendi agendi i us institutum fuisse ex iuregent.

97쪽

d.l ex hoc iure,oc Io.Fabansta.de aetiin princi p.re Zasin d.l.ῆ.nu.s2. N ibi Cagnoi.in ver.his legibus Du.R. alias nu. .in.ii .nO.it de Orig.tur.& Aquen. in d.l.ex hoc i ure,coI.πi3.Zacin d.Lex hoc iure.col. Pen.nu. i.Claud.Aquei .in l.Vt Vim colinia. circa med.nume.8.sside iust.& iure. Non omitto etiam in codicibus antiquis in I. ff.de excep.hanc quaestionem his verbis suisse deo cisam. SICUT exceptiones iuri entiu sunt,itare assitiones. Qus verba deinde ab aduersae partis authoribus suerunt abolita.De quibus verbis meminit Bar.in d .l.ex hoc iure.sfde iustoc iincol.m prope fin.nume.39.Tamen ad eam defendendam cstera sufficiunt argumenta.

Actis iure ciuili introducta est secudum coem. nu. titat . 3.deinde ex his legibus fisci orig. ivr.nu. i,2. componere quid significet, . a. iactiones quoad formam unici lis quoad materiam, iurisientium. 2. Exceptiones quoad β-ωμα ciuitis,quoad materia sunt Iuri entium. 2. Actiones ex legitimis,σ ciuilibus causis dependentes.

numero. 6.

Actio,idest actus.nv. 6. Civile in quo utitur ciuitas. c.

Supe ciem habens in alieno sola id e subnia

98쪽

De illig. Iurist et de manu Reg. 7r

ciuilis actio ad differentiam praetoriae.f. ciuile uti fit ex iuregentium,aliquid addendo,vel detra

ciuili uinculo sublato, supero Fodope natu M.

Obligati omnis,dut ciuilis,aut Praetoria.nu. Iuchalis obligatio ad discrentiam prctoeris. 22. eri . ciuilis obligatio, qua ciuitas utitur, etiast naturatu su approbato,dummodo non praetoria. m. i ta Ius ciuitatis continet etiam iustetitum quo ciuius vise

confirmare σ comprobare pomodo accipiatur. n.ls. Legitima conuentis,quum lex adiuuat, actionem parit,

confirmatio simplex nihil addit. mcis. Atilio Iuregentium introdum, et a sepe comprobura, efficacior est, solenniter.nu. 9.er 2o. Actio Iuregentium introdum, er iure ciuiti compro barat drinde ciuili suffragio natitur remanet interminis turistentium.nu. 22. Obligario aliqua ellisaciorest iuris ciuilis duxilio.αχIDeportatus assionem Iuregentium acquirit,ex contrau

ctibus iuristentium post deportationem factis. n.

O MYRAMAM sententiam in immo aetio iure ciuilist introducti probat focin l.ex hoc iure ff.de i sti.& tu. 8c ibi Bartisequitur colis. circa prin.nu.I3.5cibi Modan add,

tio.qui communem attestant Barci

99쪽

Pro opinione communiter recepta adducit tem

ut Vr irrefragabilis in l.η6.deinde ex his legi Lde ori .iu.Vbi est expressum, Ex legibus latis eodesere Te compositas fuisse actione quibus inter se homines disceptaren Quas actiones,ne Ppys,Mut vellet nstituere certas solenes. esse voluerutia Tamen tex.ille recte intellectus non probat hae am.Non ai t te inuentas fuisse actiones iure ci uili,sed copositas,hoc est sermatas Oc coagment ias,oc cogi utinata seu ex multiS in Vnu redaetas, seu in aliqua nouam serma constitutas.Ita accipit, verbum coponere,& copositum in prima costit . cod.9.quibus ibi,ex ijsdem tribus codicibus,re n uellis costi tutionibus leges coponere, Oc in.haeost. verim ultis insuper, Nin Proce.Digest.in prin. scini ij.Ver.quae Ocs,de orig.iuri&in:Proar. Insti f.oes vero,&s.quas ex omnibus Vigebant ergo antea actiones: rudes in re inserines,inco possis atq; imordinatς.Ita interpretat Bal.inl.ex hoc iure hi dicit actiones quoad sermam specificam iuris ciuile esse,quoad materiam sinem ac λrmam incerta seu generalem iuris gentium esse . Sequitur Claud. Aquen.in d.l.Vt Vim,colai .n s.finde Iust. 8c iv.ec gno.ind.l.h. f. his legibus ,colaj.nu. a. is de ori. iur.& ibi Zacnu. . Similem distinistionem exceptionii trad.AM.tr .de excep.re ibi Fel.multa cumulat.Idem trad. Ang.Aretan Insti.de excep.Vt RubaeolNij.α Cla.

Secundo hanc coem,re receptam opin. tueri vctex.ins. sed ists.Insti .de act. Vbi aetiones de quies antea faeta fuerat mentio,& si quae sunt similes,ere legitimis inquio&ciuilibus causis descendunt. Aliae autem sunt , quas prεtot ex sua iurisdictione

100쪽

c5paratas habet,ae sic videtur fieri actionii distinebo,ut partim ciuiles sint,partim sint prstoriae, aetionibus tur isgentium nulla fit mentio. A Responderi pote st non suisse ibi factam mentionem de actionibus, quae descendunt ex contracti hus iuri entium.Et propterea recte dicuntur procedere ex causis ciuilibus Uegitima.F.de paci. Immo cdm dicit eas,& similes descendere ex causis ei. uilibus innuit alias non similes nJ ex causis cium hus procedere,ec sic fieri posseUt aliquae eX iura ozentium causis proficiscantur:alioqui si altio om/nis ciuilis est superflue addidit eas ex causis, ciuilibus descendere.Et licet nulla ibi fiat mentio actionum iuri en.sat est tamen, si aliunde costet, quia lex una per aliam suppletur.l non est nouum.wcle legi.Dec.in l.i.prope fi.isde reg.tur. Denim eas ciuiles appellauit ad differentiam earum,quae sunt iuri .alioqui superuacuo epithetociuiles nucupasset: si nulla est actio st n5 sit ciuilis. Postremo dic, γ actiones ibi non dicuntur clui ues: sed ait in actiones illae de quibus ibi fit mentio

ex linitimisi ciuilibus causis descendunt: proutia interdum descendunt ex legitima conuentione, interdum ex naturali .l.legitima cum l.sequent. n.de

ffcommoNhi in commodato geritur negoctu Im uicem:.5c ideo inuicem propositae sunt actiones Vt appareat quod in principio bnficti ac nudae volun

ctus est iurisgen.descendens ciuilis appellatur. 6 Respondetur Verbum a stiones eo loci pro Prsitation .seu.P actu accipi quod interdum fieri solet