장음표시 사용
21쪽
18; Textus est apertus L. Cure pecuniam ab Authore cItata - Cum pecuniam e rus nomae fclveres, qui tibi nihil mandaverat, neecturnis gestorum optio tibi ccmpetu e tum ea solutione debitor a treditore Iiberatus sit: κοῦ ut si quid debitoris intersiis , eam pecuniam non sivi - . Apposite Glcissa caluin liujus legis exponeus - Nisi tua interfuerit pectivisis non solvi, melyuia eras debitor tu diem , nec dies vexit e veI quis potuisti im eo utere per exectit ovem , vel compensatisnem - . Qii id interim aget ille , qui sobvit, si rea utererat , quod non solveret dcbebit ne patienter terre jacturam pecuniae, quam sole it λ Minime gentium. Non poterit agere con era te , quia tua intererat, quod non solveret . Aget tamen contra creditorem , di ab hoc repetet pecuniam solutam tamquam indebitam ; aequum enim non est, ut dispendium patiatur , unde videtur meruisse praemii lira, sicuti loquitur Lucius III. Extra de fidejussoribus cap. a.
QUARTu M Dua Iuu . Utrum solvens filio familias sine conscia tu Patris, vel pupillo sine auctoritate tutoris, teneatur iterum solvere Z
Respoia deo, quod sic , ff. de obligationibus se actionibus L. Pupium , nisi quod fuit solutum conversum sit inutilitatem filii familias, vel pupilli , ita quod possit dici lo
cupletior factus L. I. & Σ. C: is esurirerses ereditoreω. Idem tene in mutuum dante , videlicet non poste repetere ouod
mutuavit per dicta jura, ct L. Pupiuo T de solutiombus.
18 En leetem T. de οἶΠgationssur is allionibus ab Authore c ta- tam ' Pupilius mutuam pecuniam accipiendo, ne quidein jure naturari οἶII. gatur . Qiomodo autem intelligenda sit hujusmodi lex , vide quae dixi annotatione I 6 i. Huic legi non absimilis est L. I. T De Sexortis cονρlto Macedoniaηο - Cum inter caeterat feneris causas Macedo , quos illi naἰura criministrabat, etiam aes alienum adhibuisset, o saepe materiam peccandi is iis moribus praestaret, qni pectinium, ne gaid amplius diceretur, incertis nominibus crederet, placere, nectit, qui fili umilius mutuam pecuniam dedisester, eἔi m post mortem parentis ejus, cujur in potestare fuisset, actio petitione d retur; ut sirent qui pessimo exemplo fruerarcu , nullius pse filii Drusetias bonum nomen expectata parris morte fieri- . Ab hac lege non ex imbtur filius familias , quisquis ille sit , quantavis eximia dignitate tulgeat, ut expresse ibidem q. ultimo - . In mo fumitias nihil dixιirat facit. ρυμ Minus Senatus et Uultum Mucedonianuis Iocum habeaς οῦ nain etia. Confias, pes enis is dθnitatis , Senat cc uiso locut est ἔ nisi fbrte cuprexsere cuiluis habeor; runc e vim Senat comuitum csabu . Nullum postea d bium a
22쪽
hium, quod , si pecini a versa est in utilitatem pupilli , aut patris , aut ta miliae, ut ex ea pupillus , seu sit iusta milias i actus sit locupletior, restre tuenda tunc est uis st ipse profitearis , caran Ze'odora mi re vi inrigutuque anuis te conis avisse , nec doceri potuisse Frstorem virram claristi utimex eo contractu locupletiorem eam esse factam, incestuis eam merito in interruo restituturum- C. Si cdperfus creditorem L. I. - Si , tit alteras. Minor axnis pecuniam faenori accepisti, nec ea in rem tuam versa est: addiem sus cautioveis , per quam eo nomise re obligasti , in integrum restitutionis anx liuis potes scis nicer ρηstulare - C. eod. tit. L. a. Q inmodo autem cor tinoat pupillum, aut fili unita utilias fieri locupletiorem, id aperit L. Dpm sillo T de s Iutic numι - In pupillo, etii sine tutoris auctoritate statum est. si quaeratar quo te Ore H Ioccipἰer; r: temptis , quo agitur, inspicitur ; ctiat exceptio dc Ii mali ei noceat, rempus , qtio artior, oectetur . Plane ut Scaevola Helaι , eris in perierit res ante litem conresutam, interdaω quor
Iocupletior factus iatruuitur : id si si necessariam sibi reru emit , quaru n: cessario de suo erat erupturus ; nais hce ipso, quo non es pauperior farai, Iocvletior est. Sic o in mi aisilias putabas , IMacedonianuo cessare, si in necessarias causui filius oeumam peeuntiam acceperit, st earu perdiderit -
QUINTUM Duaru M . Utrum per errorem ibi vens indebitum pol sit ipsum repetere et de ille , qui recepit , teneatur ipsum restituere pRessiondet Glossa in cap. ult. de solutiombas cum multis distinetionibus , quas omitto : quia potius Pertinznt ad forum contentio sum . in conscientia credo ,- quod si sit ii debitum omni jure, vel saltem naturali , ille, qui recepit tenetur restituere . Si vero sit debitum jure naturali, licet indebitum jure civili, vel canonico , tunc secundum Innocentium qui recepit non tenetur in conscientia restituere , nisi prius per sententiam si condemnatus.
38s Mirum quot quantaque scribere solent Canon Issae liae superre . Summopere tamen mihi placet haec Authoris doctrina brevis , platia , Iacillima , & lassiciens pro toro conscientiae . Dicit primo Author, quod si quis pecuniam mihi solvat , putans mihi esse debitam, quae tamen re ipsa nullo jure mihi debetur, teneor ipse eandem restituere - Nam is e natinra aequum est , neminem cum alterius detrimento fieri Iocupletiorem - ff. de eon dictione indebiti L. I . - Iure martirae aequum est , neminem cum Oheriur
23쪽
i 'tri L. 2o6. - Locuplarari non debet es*tiis cum aDerius istoris Etira - Regula 48. de Regulis Iuris iii Sexto. Dicit ultimo Author, quod si sollitum sit milii debitum jure naturali, indebitum autem jure civili vel Canoli co ob defectum probatio.ium , vel alia de causa &c., tunc restituere ipse noli teneor , nisi post sentcntiam Iudicis . Ratis est perspicua ; scio enim id mihi esse debitum, & re ipsa mihi debetur, quamvis injure id Probiare ne aueam . Latae tamen sententis obtemperare teneor; Id enim pinstulat civilis societas , ne omnia sus deque vertantur solo privatorum ho-aninum judicio . iid, si quis sciens se nihil debere, nihilominus aliquId solvat tam . quam ciebitum : poterit ne solii tum condicere, seu repetere λ Minime gentili m- . Si quis initi bitum ignorans Isisit , per hane actionem cox dicere ρ
rest : scd si jciens se non debere solati , cessat reperitio - ff. de condit Honeindeliti L. t. Et hoc, etiamsi hac intentione daret, quod vellet solutum Ioi tua res etcre mod qui sciens indebitum dedit Bae mente, ut pcstea rem pereret , repetere ma potes ff. eod. tit. L. so. Ratio primi est et quia tunc censetur donasse , textu. aperto ff. de diversis Rutilis Iuris antiqui C jus per errorem dati repeti io est, ejus censulto dati donatio ep - . Ex C pe castim , in quo quis sciens solvisset ii suras indebitas , tit mox dicam. Bai o secundi est : quia haec esset species fraudis, & fraus, & dolus nem, ni sustra etari dei Mat. Quid, si solvat sit necne e poterit ne cognita veritate ipsum repetere λ Ita suae , textu aperto C. de ccxdiicti ne inde fisi L. finali - ρεο dtilietare eorum, qui mente titubante indefitais fu- Perim pectinicis , certamen I umlatcribus incidit : id ne, quod antistii an Mo persi reerint, Nynt repetere , cu non λ God nos decidentes Ibncimtis,cwxν us, qui intexto animo it debitam dederint pecuniam , veI alium gnandam speciem perfosterint, reperitionem non denegari . Ratici traditur si . de detersis Rertilis Itiris antiqui L. AI. In re o cura melius es favere repo
Quid interim agam, si creditori meo solvam pecuniam , quam pommodum recordor jam iuisse solutam λ Ad me spectat probare , quod fuerit indubita, & quod alias jam fuerIt soluta. Si creditor id In scietur, & lmit modum de pruna solutione convincatur , ad ipsum tunc spectabit pro- lbare, quod secunda solutio eidem jure fuerit debita . Ita saucivit Grugin frius IX. Extra de fcIutionibus cap. ultimo Is, qui conqueritur indelitam i ec nisω se folpisse , prchare rexettir, qucd niduite sit scidito : nisi ejus risevero ius sciationem inficiami exinde convincapar ; mne enim di tenti cnur incumbit probandi , quod destiam recepisset - . Ab hac regula excipiendae sunt personae privilegiatae; ilia. enim probare non tenentur pecuniam luisse
indebitam , sed illi, qui recepit , onus incumbit probandi eandem fuisse ldubitam, st . de pro attonitas L. ciis de lodebito I. I. dis Matem ii, qui l
24쪽
F non ostenderιι, eas redhibere - . Nonnulli enumerantur casus, in quihus indebItum solutum non repetitur. Eos accipe ab Ashesano lib. I. tit. I9. an. Primo, quando solvitur ex causa iudicati, ut proxime dietiim est . Secundo , quando debitor creditori detulit iuramentum , & ille talso juravit in tantum esse obligatum Instituti de obligarionilus quae quasi ex contractu I. Item is , cui, In Glossa , & Institui. de actionibus I. Item F quis . Tertio , quando causa transactionis solvitur C. de condictione indebiti L. a. Quarto , quando sos ritur ex causa , quae crescit per inficiationem , ut actio legIs Aquiliae , quae datur in simplum contra constentem , & In duplum contra nega tem , ut s occidisti animal vicini tui ae ad legeis Aquiliam L. Inde misratius I. Aaee actio . Quinto , quando ibivitur ex pietate ff. de condisiose sedebiti L. cim is q. penult. Sexto , quando aliquis scienter solvis , C. de condictione indehitI L. Indebitum . Hoc tamen sintndum Canones tallit in usura, quae indebita soluta repetitur Extra de iurejurando cap. Debitore1 - . laetenua Ashesatius. Accipe cap. Debitores quod est Alex. III. - Desitore rad Disendas visuras, In quibus se obIigaverant , eui non debens . N vero de ipsarum Mutione iuraverint . eogendi μαι Domino reddere jurawentum . Et eam usurae DIutae fuerint, credirores od eas restituta dor funt Gelasiostiea
SEx Tu M DuaruM . Utrum non valenti solvere, & cedenti bonis , omnia bona sua sint ipsi auferenda ξRespondeo , quod auferri non pol sunt ea , quibus necessario ipse utitur , & sua familia , ut Iretus , & vestimenta . Patet Exodi 22. & qui contrarium facit , tenetur restituere , is de esistone bonorum L. Is qui loris i. de de Regulis juris L. In condemnatione. Nota, quod talis restitutio debet fieri in manibus creditorum, si sunt certi, per se , Vel per nuncium, vel per scripturam ff. de cosione bonorum L. finali: & quod pro cessione lassicit sola volunta
tis professio C. et bonir eedere possunt L. In omni . Si voro creditores sunt incerti, debet fieri in manibus Episcopi . Nota etiam, quod taIes non debent incarcerari, nec vit
25쪽
44s CONsIn. I. ARTI c. III. peria pati , ut dixi Dubio a. tit. Nota pariter, quod iste Te spectus , ne egeant, nota habetur usurariis , nec aliis , qui violenter aliquid acceperunt; sed solum debitoribus ex comtractu , vel quasi . Dari tamen potest casus , in quo generaliter de omnibus possit intelligi : puta quando ille , cui debetur. , abundat; & ideo iii Conscientia credo relinquen
dum arbitrio honi Confessoris: ut ipse judicet juxta ea, quae
dicam Consideratione 2. art. 2.
ias De Us, qui bonis cedunt , iam multa dixi annotatIone 12. , quam potes coiisulere . Dubio Procul non sunt hi spoliandi necessariis , puta vestiinentis . lecto &c., non solum quia sancitum est L. I 73. ff. de diversis re dilis Idiris antiqui in D condemnatione personarum, quae in id, qua facere pet tint dawnantur , non totum , qucd habent, extorquendum est , fe/Ο Vsumis rario biabenda est , ne egeant - : Sed praeserti in quia id Deus ipse praecepit Exodi 22. U. 26. & seq. - Si pstatis a proximo tuo acceperis vestimensum, cate fclit occasum reddes ei. I suis entis est solum , quo operitur indumentum carnis eius, nec fabet alitid, in quo dcliniat ia Si t ama verit ad me, exaudiam euis , quia misericors βω - . Melioris conditionis apsi fiunt , si tacta emori. postiriodum adqilirant , pro hisce enim casibus sancitum lego L. . ff. de cepi ne Aonor,-- B, qui θωκii cepit, si quid postea odquisierit, iη quantum facere potest eonvenitur - r& ff. ecid. tit. L. 6. --honii fuit cessit, si modictim aliquid post bona Date dita adqtistit, iterum bona j x non umeunt . unde erro modu- ίtine aestimabimus Ptrum ex quanti ore ejus , quod adquisitum est , an vero ex quesitate λ Et putem ex quantiisse id aestimondum esse eius , qucd quaestite mmodo nitid felawar, si quid misericordiae causa ei fuerit retitium , puto
menstruum, veι annuum, alimentor is nomine, non oportere pr Ier foc δο-na ejus iterato venundari r nec enim fraudandas est alimentis quolidianis . um cI si usuifructus ei fit coηcessur, veι Iegatus , ex qtio tantum percipι- rar, quantum ei alimentorum nomine satis est . Haec juris dispositio etiam valet in foro conscientiae , uti adnotat Gabriel Antoine de justitia & jure Part. 2. cap. 6. q. 2. , quum sit privilegium jure concessiim , & contractus juxta leges celebrentur. Subdit Milior hoc privilegio non gaudere usuroxios, neque alios, qui violenter usurparunt alienum. Et re ipsa id docuit Glossa in cap. cim Iti Extra de usuris, & Sigillatim in ver. IN EA DOTIBPS, seribens de usurariis - Si nihil habent, Iiberantur ex roto, ut hic. Si ramea ad pinxuiorem fortunam pervefferiat , teneotur ut prius, fin
26쪽
Cous ID. I. ARTI C. III. 44 sesItur hostea , facere potest Τ. DE CESSIONE Bo AsM
L Is in idem cap. Cum tu idem adseruit viqviens. Mia Gusso, quod usurartur tenetur refluere usuros, etiumsi post restistitionem interram remaneat pauper, quiu non debet vivere de alieno - . Fateor nihilominus non deesse secus opinantes , uti monet Roselia ver. R siturio se eisdecimo num. I. sub initio et & sorte id colligunt ex L. In con demnatioηe modo recitata, quae generice loquitur de omnibus ad restitue dum condemnatis . Pro soro conscientiae mirum in modum arridet judicium
Authoris r quod nempe in casibus particularibus id rella Fatur prudenti Consetaris arbitrio.
SEPTIMuM DuEIuM . Utrum haeres teneatur solvere legata ad pias causas infra annum
Respondeo , quod sic, si haereditas lassicit, cap. Nos quidem, & cap. Si haeredes Extra de tesumentis, de C. de Fideicommissu Authent. Hoc amplius. Aliter Epis opus p
terit se intromittere , ut adimpleantur , etiamsi a destincto sit hoc ei interdictum , textu aperto cap. Tua nobis Extra de testamentis.
ia13 Legatum est ultima voluntatis dispositio, qua testator particuislire donum ab haereditate selectum alicui relinquit. Brevius defin Iri potest Donatio quaedam a defuncto reIicta, ab haerede praestanda rustiiruti de I di ιIιε. t. Lematum, ad praesens quod spectat, aliud eit proianum, aliud pium, seu a. pias causas . Profanum dicitur, si ad usus profanos , pium vero, si ad pios usus, & ad sit stragium animae relictum sit. De legato ad pias causas tuis Author in Anaelicaver. Legatum fecundo in principio, concludens Et ideo die, quod proprie dicitur relictum ad pias causas , quando relii uultur pro honore Dei, vel Sanctorum , vel pro salute animae, sive id relinquatur Ecclesiis, sive pauperibus , sive locis publicis: quia pium est, nuod fit propter cultum divinum. Secus si fieret pro honore mundi, vel pro perpetua fama e quia non dicitur pium . Verumtamen in dubio praesumitur , quicquid relictum tuerit supradictis , tuisse relictum pro Deci , & pro animae salute , & sic legatum ad piam causam - . Haec ille . Praecipuum hujusmodi legatorum privilugium est , quod ubique locorum vim habeant suam , tametsi testameiatum ex delectu solemnitatum , vel alia de causa jure civili non sit validum . Iure qua proster Gabriel Antoine de Contraetibus Part. t. cap. 32. q. s. num. 6. - Quamvis testamentum ad causam piam desectu tolemnitatis esset hivalido in In utroque soro: tamen legata pia in illo contenta valida sunt, & ea statim
27쪽
I 448 Cous in . I. ARTI c. III.
solvere tenetur haeres ab ilitestato, si constet quoad illa de voluntate geolimcti, ex cap. II. de reflamentis. Tum quia ipsa pia Iegata sunt remedia vulso ad testatoris salutem itecessaria , & semper utilia , immo saepe restitutiones ex jiistitia debitae, & a Conlessaris praescriptae - . Haec ille. DAxi ubique locorum. Scio enim etiam legata proiana relicta sne solemn beate solvi debere, simul atque constat de voluntate deiuneti, ut perspicue Gregor Ilis IX. Extra de reflamentis cap. cignoviwus R. referente , quod moriens tixor Redempti concham artemeiam nudis verbis Jusit venundari, Dis duri lifertis , Cr sutelisur arrenteam euidais Monasterio reliquisse . Inquit ar vclantatem Utis per omnia vclnwtis adimpleri -: & C. de Fideicommilis L. ultima. Sed notum omnibus est hanc Iurisprudentiam quoad legata pro tam ubique locorum nα i esse receptam et quum Antolae ibidem subdat In Gallia vero jure consuetudinario secundum communem Doctorum Gabiorum sententiam haeres tenetur in conscientia solvere legata ad pias causis, quamvis in iis, vel in testantento praescriptae solemnitates oniissae fue Thit: secus, si sint ad causas profanas . Hinc quando haeredi constat voluntatem testatoris esse , ut aliquid In causam piam distribuatur, licet id in toro externo probari nequeat , tenetur in conscientia solvere . Tunc enim Probatione opus no est, dum de ver late constat - . Haec ille .
Casum Authoris quod respicit, perspicuus is est in cap. Nos quIdcvrab Authore citato, quod est Greetorii IX. - Pervenit ad nos S de hac lince migrante supremae ---,ν-. v a. Mis serium praecepisse fundari: c ius desideritim a T. reIerga feminσ ejus Aaerede protrabitur. iamcirem te
fortamur , υτ eam commoneas, quatenus intra annum Monasteritio, quod juse
suis est, debeat Ordinare, o tuηcta fecunduis voluntateω defuncti sine uItem cotione coxyrtiere. God si intra praedillum te ui De in Icω , quo consti-rutum fuerat, seu, st ibi non potest, o alibi placet ordinari, tecuin implore neglexerit: itine per te aedificetur, O οwnia per. te Deo ipsi sne dimini risine quolibet assignen Iur. Me enim fecunduis piismas Ieges dilatas defunctγr m piat voluntates Episcopali decens est studio adimpleri - Dilatio satis iacti nis legatorum piorum post annum sine gravi, justaque causa casus est roservatus pene in unaquaque Dicacesi . In hac Taurinensi Dioeces, in quast ilN , di quam singulari prudentia & pietate moderatur Illustrissimus &Reverendis sinus Dominus Dominus Franciscus Lucerna - Rorengus de Rord, casus est sextus in ordine ita conceptus - misi lutionem ex Leroto pio de-
put Irci Me es o notitia obittis defuncti non Banifestantes - . In Dimccsi Asiens , cui merito , & non sine bonorum omnium commendatione praeest Illustrissimiis di Reverendissimus Dominus Domitius Paulus Maiiritius Cais- sotti de Clusano , inter casus primae classis est numero quartus sic eXPOibtus ' Negligentia Miariorum in notiscandis Iegatis piis nItra sex menses iis ,
uisiui debente nec nox dilatio fatisfactionis eorumdem Legatorum sive justa
28쪽
tatio BIIra σηxum a die remini - . Summopere enim interest quod piae de Ductorum voluntates non traudentur, & quamcitissime in ipsorum tu fira sium adimpleantur e quum haec legata pia ea sola sint, ea paucula sint, quae ex omnibus ipsorum bonis Fideles sibi ipsis reservant ex hac vita migran. tes . Quod postmodum Episcopus de hac solutione possit cognoscere etiamsi testator id inconsulto vetasset, & hoe jure optimo titit salicitum ab eod. Greg. IX. cap. Tua nobis, quod hic Author appellat - na nobis starernitas intimavit, quod nonnulli tuis Religis, quam Gerici seculares, di Lase i, pecuniam , ct alis bona, quae per manus eorum ex testamentis deceden- tum debent in ut pios expendi , non dubii ρ aliis usibus opplicare. Cum xisur in omnibus piis potanta utit fit per Ioeorum Episcopos providendum, μι secundum defuncti volantarem uni exsa procedant, IIvet etiam a tepulcri bul id contingeret interdici: manduistis , quatenus executores testamentorum
ιμ- μοδε, ut hono ipsa fideliter, di pie arie in usus praedicto, expendavia
Nota Regulam secundum Panormita in de pignoribus in cap. Signi Pante, quod Ilericulum interitus rei pertinet
sena per ad Dominum . Et ideo si creditor mitteret certum nuncium ad recipiendam pecuniam mutuatam , periculum pertineret ad ipsum creditorem , & essemus extra casum
hujus Capituli: quia statim atque pecuniam tradidi nuncio tuo ad hoc destinato , dominium pecuniae pertinet ad te.
Arguitur L. Qi mihi donatum T. de donationibus : ct de hoc nuncio vide Glossam in cap. Praesbyteri ys: dist. Heni us autem Bariolus in L. Eum qui T. Commodati,
ι88 Leges apertas iam protuII Αnnotatione Isa. Eas tamen Iterum proferre juvat- Sed ἐν si, duis refertur , periit: si ρυIdem ego maodave rom , per quem remitteret , periculum meum erix - ff. Commodari L Euis qui in fine - Commodatam rem missus, qui repeteret , cum recepisset oufingit. Si Domintis ei dari iusserat, DomIno perit -ae eod. tit. L. Si mei causa I. I. In re cuique perspicua diutius immorari supervacaneum est. Ex abu danti nihilominus do verba Glossae, de qua hic mentio in Nota quod ex quo res datur eerto nuntio, ejus est jam peracula , cuius est nuntius , si nuutiorem dari voluit. Sectis , si misit nuntium, ut eum admoneret, qDod ei rer
29쪽
V Icesimus Titulus, qui est de Obligationibus.
continet tredecim quaestiones , seu tredecim Dubia.
PRIMuM Dus Iu M , Utrum ex nudo pacto, sive ex nuda promissione quis obligetur in foro conscientiae ex necessitate λResipondeo, quod non, nisi intendat se obligare . Foetit ad hoc cap. Literaturam Extra de voIo poti redemptione , ubi ille, qui diceret , non diu hic morabor , proponens Religionem intrare, declaratur quod non sit obligatus , si plus in voto non processit. Et Glossa ibidem dicit, quod hoc non ait animo se obligandi: & nemo se obligat , nisi qui habet animum se obligandi ff. de obligationibus ovaesionibus L. Obligationum P -c-. quod jure naturae quisque tenetur servare quod promisit : quia hoc est congruita tis , non necessitatis. Nam sicut in aliis inribus non omnia sunt necessitatis , ita etiam in jure naturali. Et hoc videtur rati nabile : quia multi ex deliberatione dicunt aliqua bona se facturos , quod non dicerent , si credc aient se exinde esse ex necessitate obligatos . Et haec opinio consonat Ricardo in 4. dist. 33. Nec item obstat dictum innocentii in cap. se is plerique Extra de immunitate Eces rarum , qui vult per textum hunc, & per cap. Plerique Extra de pactis , & Gloλ sam ibidem , quod teneatur: tametsi hoc sit iuri civili contrarium L. Iuris gentium S. Sed cum nulla is de pactis ,& C. eodem titulo L. Legem: quia in conscientia credo , quod hoc habeat locum , quando nude promittens id facit ex causa , vel ex debito , vel quando hoc facit in deceptionem proximi: quia proximus alias sibi providisset, nisi ip-
30쪽
Covs ID. I. ARTI C. III. 4 si 1e ei promisisset, & hujusmodi: nam tunc Deus inter simplicem loquelam ct juramentum non facit differentiam cap. Juramenti et s. q. s. Et quum jura semiter sic praesumant,
iccirco Doctores communiter concordant cum Innocentio.
Sed in conscientia credo , quod sit procedendum secundum aliam opinionem , salvo tamen meliori judicio . Nota , quod si quod promisit est illicitum , non tenetur . Item nota ,
quod , ut teneatur , requiritur , quod non sint mutatae con
ditiones Iocorum , negotiorum , & personarum I alias cer
te non teneretur. 38H Sc Iendum , quod pactum est eonsensus duogum, vel plurIum
In Idem alteri ab altero paciscentium dandum , vel taciendum . Si enim Paciscar tecum Iuvito Titio, quod ipse det Petro aliquid, pactum nullum erit. Si vero paciscar tecum , quod des Titio, pactum erit , quandoque tamen ut ἰle , quandoque inutile ad agendum sL de verboruis obliga:ionibtis
L. Sipulatis ista. Lex tamen talem conventiosem pactum vocat C. de patiis L. Debitorum , & Extra eod. cap. ultimo . Dicitur autem pactum a pactione . Pactio vero dicitur a Pace, M actione , quasi pacis actio. Nam qui paciscuntur, ex diςersis & contrariis motibus animorum post multa v xia certamiaa vi unam coit nam sententiam deducuntur . Est autem nomen meti generale ad omnia , quae inter partes aguntur causa contrahe
dae , vel tollendae obligatio. iis . Potest autem hic notari ad majorem evia dent Iam differentia inter pactum, pollicitationem, conventionem , stipui tio.iem , & promissionem : quia pacitam est duorum, vel plurium conse sus ad aliquid diuidum, vel tacteuduni verbis expressus et ita quod verba praemittantur a promittente , & subsequenter a recipiente : ut dabo tibi decem , ut tu vendas mihi librum , & tu respondes , placet. Sed si recipientis verba praemitterentur, tunc esset stipulatici , ut Institui. de verbο-rtim obligationibus tin principio. Pollicitatio vero est solius offerentis promisso. Oportet autem, quod ibi sit persona praesens, cui fiat pollicitatio, K. de pallis L. I. Nomen autem conventionis est generalissimum . Nam &Scholares in Schola, & Clerici In Capitula, & populus in toro convenire H Icuntur, ut ibidem M. Conventionis . Promissio vero reterri potest vel ad pollici ationem , vel ad nudum pactum , Ac stipulationem ff. de aedilitio edi- Eo L. Sciendum q. a. - Hactenus Aste sanus lib. I. tit. 6. art. I. Pactum, ad praesens quod spectat , aliud dicitur vestitum , & aliud nudum . Vestitum habetur , quoties concurrit aliquis ex sex hisce modis , res nempe, verba, litem, consensus , cohaerentia contractus , 8c rei in