장음표시 사용
181쪽
nem suae uitae cursum in laborecorporis, alvin animi contentione consecit. omnia respuebat, & pro nihilo putabat. corporis uoluptate non capiebatur:sua quippe praestantia dignam non est e, intelligebat. Eius socius quotidie ei legebat librum illum,sanctorum patrum uitas inscriptum a maiori inde in Deum amore inflammari, ardentioriq. sudio dc Deo cogita di incendi, interrogatus dicebat. Anteaquam concionem uel docturus , uel de religione christiana concionaturus ascenaderet, primum facra facere solebat, deinde quod omnes videbant, sacrificio,quod ab altero fiebat, praesens aderat lacrymando,du supplicia a Christo perlata contemplaretur: deinde tertio sacerdoti immolati ministrabat,idq. singulis faciebat diebus. aborabat semper cotra ualetudinis comodum, animi vires, & coraporis infirmitate ostendes, ut inedia,exercitationibus; c in latis,tot,assiduis,& quotidianis laborib. se exercendo ualetudine amiserit. Dolores corporis quamuis magnos facile, patienter,tolerater,ac sedate patiebatur.cu venae sibi inciderentur,uel crus per raretur tentabatur enim eo valetudinis genere, ut his medicas hinibus curari cogeretur vel medicorum crudelitati membrum aliud praeberet, Deum eontemplari incipiebat, suum animum quam maxime a corpore abstrahebat, & mem Num illud interim non mouebat , nec digitum
182쪽
s. THOMAS A et sydigitum quidem extendebat, nec voces mittebat,non secus,ac si mebro ill6 captus esset,omni doloris sensu careret,nullusq. esset sensus in
Quodam tempore dictans quaedam socio, de manu candelam tenens, caelestia contemplaoccepit, exusta candela, digiti ignem cepere, Mnihil sentiebat.Thomae animus semper praeses, erat,acer, magnus, sortis,& humana omnia cotemnens, atque negligens. Ad uehebat ex Itali ι ad Galliam naui, & ita omnes in alto tempestate magna iactabantur, ut omnium vivendi spes extenuata evanuerit ; Thomas unus numquam debilitatus animos demisit,nec occulte gemuit,sed firmo,stabili,maximoq. animo, si agno tantum crucis se muniebat, dicens; Deus in carnem venit, Deus pro nobis mortuus est. idem dicebat, cum terraemotus fiebat, vel cutonabat. tonitrua,& fulminum iactus minime extimescens. Hostis omnium hominum impetus, qui in eum inuadebat, utq. Thomae
imponeret,in figura hominis,vel bellus ac multis positis sub oculis simulacris, per summam haudem & malitiam semper aliquid fingebat, Thomas stpe fregit.Victor nec efferebat se,nec victus debilitabatur.hoc incredibili suit animi robore,& magnitudine, hac virtutis, probitatis indole,& continentiae: ad suae vero animae pericula animo prompto, & hilari. vir prudentissimus, facillimus, lepussimus, mit iss imus,
183쪽
lati trianissisimus, & modesti seimus. dignitatis gradum assequi, vel in altiorem locum ascendere, honoribus decorari,aut magistratus sibi cona mitti,numquam voluit, nec societati prae essἡ;quod a Deo ei concessum, supra scripsim'. In magistrorum collegium non tam voluntarius,libentiqἰ animo cooptatus est, quam inui tuS, contra voluntatem suam, & coactus a praefecto, ac necessario, ut docere, disputare,& cocionari posset: nam ceteris haec potestas non dabatur. vivebat cum omnibus quiete, & libere;agendo seuere S grauiter omnia, moribus suauissimis, moderatis, religiosissimis, & integerrimis. erat in eo summa generis, integritatis, industriae, ceterorum q. ornamentorumi omnium dignitas. magna fuit in gratia apud omnes homines, tanta apud Deum, & multa responsa ab eo tulerit, & mortuae sorori reditu in coesum confecerit, cum seipsam per quietet Thomae commendauisset , & eo in loco detineri dixisset, ubi animae insectae supplicio ex- piantur . Fuit excellenti, tanta l. memoria, utiquΣi semel adolescens,vel raptim,& cursim legerit. multis post annis recordaretur,& in suis libris adscribetet: quaeq. secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisde redderet. ingenio acerrimo, maximo,& singulari,ut nihil ei obscurum visum sit. Omnia, quae per seipse legebat, se dicebat perceptile: id quod uni Deo, non si bi
184쪽
bstribuebat. eius oratio erat mitis dulcis,suaa uis,copiosa:aureum ipse Thomas orationis sumen fundebat. In concionando oratio erat in compta, non illustrata, neque exornata, nulla concinnitas elaborata, omni insigni remoto ornatu e sententias non concinnas. , neque 'e Mustas,sed graues, & seueras exquirebat. ad ei' conciones undiq. summa cum exspectatione concurrebatur;erantq.ita multi,ut eos amplis simum templum capere non pbsset. ex eius cocionib.fructus mirabilis, & immortalis sempcapiebatur. homines retinebantur,reuocabas 'tur,& in gratiam cum Deo reducebantur. Iuadaei Christianam religionem suscipiebat.quod euenit Molariae die Natali Iesu Christi. hominum coetus tenebat,mentes alliciebat . non dia cendo, nec benigna oratione, nec prooemiis utendo, sed breui, apertissime, & planissimE suam de religione christiana metem interpre laudo;quidqile sit optimum factu explicabat; quaeq. Dei voluntas. In philosophia Peripateti corum rationem,atque sectam secutus, eius a- .eemmus suit defensori Aristotelem suum, quescientissime, planissime, atque apertissime in Rerpretatus est ad christianam veritatem reuocare uoluit, ut eum inuitum in suam sententia discessionem facere, coegerit;& Dominicam suo iure dicere audeant. Vbi Thomas non loquitur, mutus est Aristoteles . Fuit scriptor Iuculentus , ut temporibus illis: in suo genere , - - perfectus a
185쪽
.. D. ROMAE ipollicebatur; sibi gratissimum sore, confirmauit. legebat ille, exponebat; cui cum multa deficerent, suggerebat Thomas, plurima addebat, & afferebat de suo, ut ex discipulo A. Ous sit doctor: uehementer tamen rogat illu, ne cuipiam hoc indicaret, quod in primis omnes caelatos uolebat . cum hanc consuetudine tenerent, in magnam admirationem traduxit rectorem scholae, multo'. alios, qui du legeret, ex occulto prope stabant, uidentes tuu . nem , quem simplicem, rudem, bouem mutuappellabant, ita doctum esse, ut omnes condi
Icipulos posset docere. IPonit quidam Alberto quaestionem perdifficilem, & per obscuram, quid ageret nesciebat Albertus; eam scribit etia Thomas, ad singula illi responsum dat, & multam in eam sen; tentiam scribens, de re tanta respondit. cha tui in qua haec erant,cecidit pro cubiculo, re aperta adsibertum delata est; manum agnouerunt , eius ingenium admirati sunt, eloquentiam , & diuturnum silentium. Albertus, quae uiderat , dissimulans, iubet Thomam ad om nia quae erant quqsita, respondere: pudor, &modestia Thomam a respondedo reuocabat; sed ne obedientiam,quod est telum acerrimu,& asylum stiperiorum religiosorum, abiiciat, recusans, rogatus, &compulsus , se hoc facturum promittit: sed ante in locum, ubi Deum
pro seipso praesertim, & magistro suo precari r solebat,
186쪽
olabat,confugit: nam antequam quidquam faceret, Deum semper humi stratus precabatur; ideo omnia diu initus ad eum delata creditur. petita r eo;ne hoc tempore deseratur, eius auxilium implorans, quo primum ipse usu, atq exercitatione tiro ceteris specimendare,& sui ipsius periculum facere inuitus cogeretur. venit disputationis dies. hic suit ille, hic fuit laetissimus ille dies, qui diuturni silentii, quo illis
temporibus Thomas partim uerecundia, Par tim modestia erat usus, finem attulit. hoc ita,cundissimo die primum lumen animi, & ingenii & consilii sui omnibus ostendit. itaque re bene gesta, victor discessit, dignitatis gradum adeptus, Bacchalaureus, ut ita dicam, inuitus& contra uoluntatem suam creatus est. Albertus, ut egregius artifex suis praeclaris . operibus laetabatur di ex eo die omnia sibi cum Thoma esse uoluit, res magnas,& difficiles ei committere coepit: per alio mam omnia agebat, quae secum habebat, Thomae dicebat. nihil clausum pudori, & sanctimoniae Thomae habebat sed omne patens, atque adeo expositum; seα- creto quam saepissime loquebanturi. Et quoniam Thomae modesti ,& obedientiae facta est mentio,iis exemplis & aliud subiungenius;etsi conseruatis, notati'. temporibus, in hunc locum non ueniret. Lutetia Romam uersus prosectus,Bononiam ad suos Dominicanos diuertit . uersabatur ibidem alter dominicanus, ut
187쪽
hospes receptus ι hic cum petiisset a praesecto sociis, priorem vocant , ut aliquem comitem praeberet,qui se proficiscentem circum forum quaedam negotia expediturum sectaretur; cusolus domo exire, religiosorum ritu,nemo lauderet; primum quenq. obuium sumendi sibi licentia permittitur.est ei obvius Thomas,qui solus perambulabat in perystilo, & secum ipse
commentabatur: erat enim in.meditando vehemens. aduena Thomam adhuc non visum notum ex ipso non habebat: nec sorsitan Bono nice esse sciebat: loquitur cum eo,prspositi verbis ei dicit, ut se comitaretur, Thomas, etsi ut hospes, ut concionator, ut magister , ut Thomas ea lege non teneretur, continuo se adire'. nae comitem praebuit: sed quia sortior factus non erat, modo ualebat; tarde iter faciebat;& ille alter strenue: non poterat ita maturare,' ut illum assequeretur a qui moram sibi afferri, periniquo patiens animo, non potuit, quin saepe cxclamaret, aspere loqueretur, Thomam liberius accusaret. Thomas patienter omnia ac et cipiebat, ita se excusabat, ut omnem culpam in seipsum transferret, se sortiorem factum nocte dicebat, ut properare posset. fiunt ob via quidam utrunque cognoscentes, qui haec audientes, illum reprehendunt, quippe qui Thomam,non ut Thomam tractaret. ille purgabat se, errore captum id secisse dicebat, utq. sibi vi ignosceretur, postulauit. Thomas quamquam. id fecit
188쪽
i id fecit; quod illum tamen comitari instituera rat,ab eo deduci non potuit, consecti'. negon tiis, domum reduxit. ia Ioannes Vercellensis totius societatis magita . ser petit ab Alberto ut iuuenem aliquem Bac- chalaureum ad docendum aptissimum Lute- tiam Parisiorum mitteret,quo concursus ex tota sere Europa fiebant. Albertus ex omnibus, Thomam elegit, & inuitus discedentem non si is ne magno dolore bona precatus dimisit: quill una cu Hugone Dominicano cardinale . alijq. ii amplissimi uiri testimonium, quod omnes . magni aestimabant, quodq. apud omnes satis valebat,quid enim hoc poterat esse grauius lia benter ei dederunt, itaq. hoc & Alberti,& Hu-ὼ gonis, & aliorum testimonio comprobato,coiit, tulit se Lutetiam,ubi in eius orbis terraru nos bilissimo di uiroru litteratorii studiis , doctri' ni'. deditoru plenissimo gymnasio philoso- phia & ari stotelica,& christiana,& sententiarutis libros exposuit assidua,tantaq auditorum fresi quelia,quata nec Plato,nec Arist.aut ullus phii : losophus,aut theolor ulla umquam in schola. si oium argumenta coiutabatires in omni meo js moria Oino inauditas excogitabatunnumer se biles,perdissiciles,& peroscuras qstiones affo-il, rebat,quas oes profligabat,& ad exitu perdu- M. cebat.florebat omni laude,& discipuloruino.
tum obtinuit, ceterorum summorum uiro,
189쪽
rum deleuit, vita interim sanctissimὸ agebat; iquibus rebus maximam sibi laudem peperit. in collegium Magistrorum, quos vocant,vige simum & quinctum annum agens cooptatus est. eius nomen in Europa uigebat, eius uirtutem omni u mortalium iam elebrabat. om , nes eum conspicere, nedum cognoscere cupiehant. Urbanus IV. Pontifex max. de iis,rebus certior factus, Romam eum arcessivit, ut de summa reip .christianae consuleret ac in amplissimo dignitatis,& honoris gradu locaret. CleMmes IV.deinde Pontifice Neapolitanoru crevire decreuerat. ipse vero omnia haec repudiathat; quin etiam eos obtestabatur, atque obsocrabat,ne de iis rebus uerbum sibi amplius facerent: nam toto ani ino ad studia, & contemplationem incumbere uolebat,& his rebus seipsum ab institutis suis & cogitationem a conisuetudine abducere potuisset. quapropter Omine negotium fugiebat,tantum attingebat, quatum recusare non poterat . rogans a Deo im petrasse dicitur, ut sibi ab omni osticio,& munere vacare liceret; & socii nulli seipium muneri praepositum esse,vellent. Dei contempla tionem omnibus rebus anteponebat: neci seipsum interea rerum actionib, priuabat, multas suscipiebat. sacra faciebat. de religione concionabatur.fidelitatis,amoris,& prudeliae pleuna cosilia conse lentibus dabat.scribebat,docebat.ad diuinaru rerum cognitione omu i cura omniq.
190쪽
omniq studio rapiebatur.in precando se a tera ra altius tollere visus est: & quam maxime se a corpore abstrahere, dc saepe nocte genibus ni ra Xus,ut mortuus stare:id quod qua*pissime vian illi uenit,ut in S. Seuerino opido Picentinornm
g Capanorum,cum esset apud sorore.nec praetereundu arbitramur,quod accidit,du ad s. Ludotali uicu regem sui praesecti iussu iuiset ad cenam. z cenantibus omnibus, ipse inserto sibi in os cis i bo, manuq. in mensana porrecta,comedere ino medio cibo cessauit,qit cum animaduertisset, edi innuit Rex ipse, ne Thomas interpellaretur ab A aliquo;auebat enim scire,que exitum habitura
, esset res. Thomas ad horam exspectatus,tam- iri quam arctissimo solutus somno, mensam ma- nu ita percussit, ut omnes lances,omnes pati/si irae exciderint. Conclusum est, dicens, contra Manichaeos. socius, cui Archicoenobita cognomento erat,infra Thomam accumbens, ad ii : a lum oculos uertens, intuitu'. leuiter tetigit,
ii di excitauit, ac, c uousque, inquit, Magistedra mens tua in caeso defixa erit Θ non ne aspicis ko quae in loca veneris Zapud quem regem cenesp i hominu loci,temporis rationem non habes Thomas experrectus,stupens,& admirans haecis intuebatur, ut autem se recepit erubuit,ueniata a Rege petiuit; qui Rex eius animi magnitudii, neni admirans,& amans,admodum in hoc de lectabatur, Thomam ad homines respectum s non habere , prae Deo reges, homines oes pro