장음표시 사용
21쪽
Et demisHeque esau Hur illa rapelli. Admirabie Boi sardi admire en cessant
C I primum placuit tibi volumen, Acceptum tibi non minus secundum
Spero,candide Lecito'qui maligno P on es iudicio. is mihiparatur Currendum stadiumpatente Circo:
Quod sint mensi a* quidem probato Successu, spopulifauente plause.
Luodsi curriculum ingredi hoc parem, nec Praestem quicquam altu erit u quamstuo praestas' alios prius fatemur, Fiam ridiculus Spudor nobis Infami feriet genas rubore. Carbochiis antly labores, Et quacunque Apianus exarauit, Maxime met' librum eruditum Cui do tam imposilit manum,togaque Gemmatum Tyria addidit monile
Gloria Atrebatum edecus perenne stu quis videri haud uisse dicet cesse hac mea publicare cumsino a res eademque. Vt illi honorem Udulitatis , ingenjque Mercedem accipiunt, uus Quam Lauream meritis mali viri esset Inuidere bonis sinuidebumta, Opino mihi non magis vel illi, Lector qui bonus auris,hac tuis si
uc proponam oculis videnda,' sunt ora iam locupletiora cunctis,
22쪽
Primis edita quaestuereprelis,
Sed,quod nemo negat venustiora. . Nam, ue mancum opus hocce diceretur,
Nihil non hierog phum reliqui.
Commentaria-Zxplicationemet Singulorum alios s inam docere.
bis si ficit ordine indicarest sunt ad Latii fluenta Tyris
Pri corum monumenta temporumίνα
Hostes in mediyssivet ruinis Romae relliquias. Scopum mihi istum Solum proposis tuo relinquens Cuncta Iudicio probanda. 2bdsHac industria tam laboriosa
Nunquam mestudi' huius,atque umptus
luem me oportuit, Ut tibi haec dicarem,
23쪽
PELIENDI VsITATO APUD Antiquos.
V M in hoc secundo volumine,sicut 'in priore faetiim est, proponantur di ueris inscriptiones,quq in hodiernum usque diem in marmoribus Romani, conjiciuntur. Ex iis aliae ad res diui
nas pertinent, nempe ad titulos Deo rum, ad templorum & statuarum dedicationes,aliae ad aedificia publica, utpote ad porticus, pontes,aqueductus, circos,postas urbis, locorum terminos, & alias structuras illustriores: Reliqua: au tem , quibus maior huius libri pars occupatur, ad Epitaplaia mortuorum reserri debet. Cumque de sepulchralibus inscii ptionibus hic ampla fiat mentio existimaui ad Lee tot is delectationem conducere, si pauca hic adnotem, qua destineribus& modo sepeliendi apud scriptores passim occurrui' l.
Constat enim apud Antiquos magnam sepeliensi mortuos obseruatam Hille curam. Nam cum parentum, liberorum,cognatorum, amicorumque praesentia destituerentur, eorumque desiderio mirifice tangerentur, non est mirum si nihil intelatum reliquerint, quod ad consolationem dcmC roris diminutionem faceret. Cui accessit& religio , qua con scientiae metes hominu plurimum mouetur. Nemo enimuit unquam, exceptis a liquibus atheis &prophanis,qui non cxistimauerit Deum esse mundi totius creatorem, & conscr-uatorem, hominem l ad eius similitudinem faetiim, ratio-nlii capacem,Vt sitium conditorem cognosceret,illi seruiret, illum veneraretur 5c coleret. Utque Diuina illa maiestas cterna,infinita,& Omnipotens cst, sic quoque pura,persecta,cc'. um Vitri Xa Virtutum remuneratrix: quaeque nihil habet
24쪽
R o M A N o R. L I B. II. ΙΤ& crimina aversetur, nemo dubitat aliquango reddendam
esse nostrarum actionum rationem coram tribunali Iustitiae Diuinae:Et unuquem l recepturum secundu opera sua Hae
doctrina licet proprie ad Christianos pertineat,gentes ramen
quae Dei verbum non audiuerunt, ab ea non fuerunt alieni: Imo docuerunt animas mortuorum post obitum ad Inferos
ferri, Sc a Plutone Inferni Deo tradi seuerissimis iudicibus Minoi,Rhadamatho& Eaco, qui incorrupta trutina omnium anteactam vitam trutinabant, nulloque respectu,aut ratione habita status, conditionis, dignitatis, seXus, aut aetatis, de omnibus Incorruptam ferrent sententiam: sontes & noxios
poenis & torturis atrocibus pro magnitudine delicti ad iudicabant: alios rotis, alios vulturibus, alios E umenidibus f riis insernalibus con sicindendos flagellis & verberibus, alios vadis Cocyti & Phlegethontis,flamma de silphure stagnantibus immergendos praecipiebant, tandiu donec iustitiae diuinae satisfactum e flet, poenal iusta crimen admissum elueretur.Boni vero & Dei cultores, quique per virtutem vitam transegerant,plurimis profuerant, obfuerant nemini, hi Diuinum fauorem &gratiam consecuti ad beatam & aeternam tranquillitatem&felicitatem transferebatur ad Elysios campos: ubi flumen Lethes proni adibant, & de eo potabant,ut Inde maloru m dc laborum in vita transactorum obliuionem conciperent: & sese ad loca destinata,& beatorum consortia reciperent: ubi delitiis omnibus doloris & tristitiae immunes fruerentur: iisque studiis vacarent, quibus in vita maxime fuerant delectati: utpote literati cum literatis, milites cum ilitibus,virgines cum virginibus, matronae cum similibus, qui omnes Philosbphia,rerum arduarum meditatione Iucu-da, militaribus exercitiis, choris,cantu, S reliquis eiusmodi exercitiis sese oblectabant. At Cum incertum esset quo modo quisque tractaretur
apud Inferos, mortuorumque curam non possent deponere viventes, Omnem mouebant lapidem, Ut defunctorum necessitatibus prouiderent, tam legitima sepultura, quam precibus , & sacrificiis, quibus D E V M placari, clementem reddi iudicabant: h ocante omnia procurantes,Vt animabus
25쪽
Asτ rQVIT. SIVE MONUMENT. defunctorum Deos manes propiti OS & fauentes redderenti Eesistimauerunt enim antiqui, hominibus, cum primum in lucem venirent, duos Genios tutelares committi,qui homi nem, dum in vita esset,nunquam desererent,sed cius omne, actiones bonas dc malas Obseruarent, dc eXacte notarent; ut post mortem anima ad Inseros delata, dc Iudicum examini subiecta, reciperet praemia felicitatis,aut poenas admissorum criminum , prout testimonio Manium probabantur bene vel male Nive in corporibus: Hinc apud Vergiliu Ancluses AEneae filio inquit, seu filuesuospatimur I VI. Prima igitur apud antiquos post si ortana mortem cura fuit,ut legitime sepelirentur. Quotannis enim certos dies instituerunt,quibus parentationes fierent, nempe tertium, septimum, nonum, trigesimum post obitum diem. Graeci
αναγέσμια UOCabant Obsequias,& Oblationes, quae Dijs Manibus offerebantur pro animabus defunctorum. νεκυ- crant f crificia pro mortuis. τε α conditura&inhumatio. κλωσμael
erant novendiale illud sacrum, quod nono post obitum die fiebat. quae celebrabantur post trigesimum diem. Latini ea omnia comprehendebant sub nominibus iustorum,exsequiarum, inseri arti, parentationum, novemdialium, denicalium,februorum dc feralium. Quae omnia didicerunt a Graecis: Graeci ab AEgyptiis, AEgypti j a Chasdaeis, Ethiopibus, Gymnosophistis,&Brachmanibus:
qui Omnes spe resurrectioni future ea sacra inter silos instituerunt. Licet hanc de resiurrectione doctrina Plinius more suo irridet, lib.7.c.ss. ubi ait.Sinailis & de asservadis corporib. hominu,&reuiuiscendis promissa a Democritovanita S, qui non reuixit ipse. De hac resurrectione ita scribitPhocylides.
Non est pulchrum harmoniam corporis humanis luere, q satim ex terrasseramus in lucem rediturum, sposu H
sius codiene; ξ ' ψ'ς Π 'Inter AEgyptios mos ille curio- pQr , que tantis sumptibus obseruar ut Scis stris.
26쪽
stris, Amasis, Sinandius, ct alii Satrape,imo &ipsi plebeii, qui
omnes hanc futuram resiurrectionem exspeetabant quorum unusquis'; pro siuis facultatibus suorum corpora condiebat, ut integra seruarentur,si fieri posset,usq; adc5summationem
feculi, quo tempores Orporum resiurrectionem futuram existimarunt. Neque defuerunt plurimi,qui sepulturam visi sunt negligere: ut de Diogene factitatum legimus: qui amicis rogantibus quid post mortem de suo corpore faciendum vellet. Hoc, inquit, aut in profluentem ab ij cite, aut exponite deuorandum alitibus & feris. Et Anaxarchus dum iussu Nico- creontis tyranni Cypri j pilo tunderetur in mortario. Tunde νtunde,ait, Hunc Anaxarchi corticem, quo ipse inuolutus est, i- nihil enim hinc damni accipio. Sed illi sepulturam rporis ideo negligere visi stant, quod maxime ad eam hominis par
rem, quq praecipua est,spectare Videretur,nempe ad animam, cuius quasi theca,vel vestis,vel domicilium est corpus hoc caducum dc corruptibile, cum anima sit immortalis. Quod Ci D. cero testatur in somnio Scipionis. Tu vero sic habeto, inquit, a te non esse mortalem sed corpus hoc. Nec enim tu is es, quem a forma ista declarat, sied mens cuiusque is est qui sique, non ea fi- igura quae digito demonstrari potest. Hanc Opinionem secuti a sunt alis multi: qui corporis mortales exuuias cotempserunt, de anima tantum soliciti: ut de Maecenate legimus. Oec tumulum curo, epelit natura relictos. Et Vergilius introducit Anchiis niuicentem facilis laritura sepulchri est. Seneca inquit: Omnibus natura sepulchrum de- radit. Naufragorum idem floestus qui expulit: Sustixorum Cor- rapora crucibus in sepulturam suam defluunt: eos qui vivi cre- is mantur poena funerat. Lucanus lib. 7. inuehitur in Iulium
Caesarem, qui iusserat Pompeianorum cadauera insepulta relinqui. Nilagis hac ira ; tabes ne cadauera soluat,
An rogus,haud refert.placido natura receptat Cuncta simur & paulo post: capit omnia tellus Quae genuite coelo tegitur qui non habet urnam. Cyrus quoque Persarum reX, teste Xenophonte, morti
proximus filiis sivis praecepit, ut postquam expirasset corpus
27쪽
ao ANTI Q V IT. SIVE MONUMENT.
suu humo statim mandarent,de pompa funebri,& sumptuo. siore sepulchro neutiquam soliciti: beatum ducens,corpus statim resolui in terram, Unde ortum duceret. Maior tamen meliorque pars hominum existimarunt semper esse infelici stimum sepultura carere. Neq; certe coriapus hoc terrestre,licet infirmum caducumque sit, omni ho
nore indignum est. Cum enim si t animae domicilium,& per id ipsa anima, tanquam per idoneum instrumentum, multa laude digna operetur, quae ad Dei optimi honorem, &ad
conseruationem societatis humanae faciant, consentaneum
rationi videtur, ut id ab anima separatum honorifice tumulo mandetur. Nihil enim structura corporis humani praestantius, nihil admirabilius videri potest Si quis exacte contempletur sinsularum partium compositionem&symmetriam, existimabit ad eius structuram concurrisse Omnes Diuinae sapientiς thesauros.Nihil enim aptius,nihil perse ius formari poterat,ad recipiendam eam hominis partem quae praecipuacst,&Deo similis,nempe animam, cuius imaginationes &. conceptus, hoc corpus exequitur. Admiranda sunt,si bene perpendamus, tot & tanta opera, quae manibus hominum perficiuntur, ex quibus iudicium internum quale sit clare perspicitur. Hinc Hermes Trismegistus tradit Deum procreasse duo maxime admiranda, Mundum, in quo se exerceret & luderet per infinitas creaturas ue & Hominem, in quo se oblectaret & delectaretur: quibus diuinitatis omnipotentia& bonitas manifestatur, ut enim mundus imago Dei est, sic homo est imago mundi. Propterea Philosophi hominem Vocarunt /ωω- ιον : Et Paulus hominis corpus templum Dei appellat: Neque ulla creatura inuenta est,quam Dr 1 filius sibi adiungeret, quam homo. Nam Christus seruator noster Deus est & homo, sicut homo est anima & corpus inseparabiliter coniuncti. Deus enim animam creauit ad suam similitudinem,quae Unita cum corpore efficit hominem. Cumquc Vςrbum Diuinum cum homine fuerit unitum, credendum Rhoc Corpus quod hominis pars es cum Christo suo capi ;-. Q sturum, & cum Deo uniendum esse. A quum cit VIVI dis luto hoc homine, corpus ab anima scpar xVM sing
28쪽
R o M A N o R. L I B. 1 I. singulari honore excipiatur,&sepulchro aliquo tumuletur:
quo moneat mentes viventium eos mortales esse. Seneca
existimat monumenta ideo dicta, quod mentes hominum
moneant suae conditionis, &a metu mortis eos reuocent.
Plato quoque solebat dicere praecipuum Philosophiae scopum in eo versari, in perpetua mortis meditatione. Augustinus superet. lib. Regum cap. a. ubi benedicitur iis qui Saulis corpus sepeliverant, ait: Corpori humano quicquid impenditur, etiam si id non fiat ad praesidium salutis, tamen est ad humanitatis ossicium. Et Varro indignatur Licinium quendam Augusti tonsiorem sumptuoso sepulchro ad viam Salariam conditum, cum alii praestantissimi viri eo carerent ho
Marmoreo tumulo Licinus iacere at Cato paruo, Pompeius nudo. credimus esse Deosὶ Abrahamus hunc honorem sepulturae adprobans,Genesis cap. 23.prouidet de conditorio sibi, uxori,posteris'; suis. Et in umonumentum quod eius auus coemerata filiis Hemor Iacobus in AEgypto moriens inferri cupiuit: Praecepitque filiis, ut postquam eorum posteritatem Deus liberasset astruitute AEgyptiorum, & eos introduxisset in terram Cana-nqoru qua Deus promiserat Abrahamo & semini eius) ut eius ossa secu ex AEgypto ausportarent, & conderent in sepulchro Abrahami. Legimus Cimonem Miltiadis filium captiuum se reddidisse, & carceri inclusum, tantisiper dum pater sepulchro mandaretur, quod a creditoribus impediri poterat : tanta fuit apud omnes populos sepulturae cura, Vt nemo ea carere voluerit. Unde Plutarchus invita Lycurgi scribit:
praeceptum fuisse non minus alacriter pugnandum pro sepulchris maiorum, quam pro socis & aris. Quia apud omnes sepulchra sacrosancta iudicabantur, & inuiolabilia: ut testatur Plinius libro secundo cap. 61. Et in legibus duodecim tabularum scriptum est: Vbi corpus demortui hominis condas,locus sacer esto. Infelicissimi semper iudicati sunt omnes qui honore sepulchri destituerentur: Unde Poetae fabulati sulit defunctorum, qui sepultura carebant, animas circa Stygiam paludem palanses & Vagabundas errare cum
29쪽
α, ANTIQUIT. SIVE MONUMENT. gemitu & moerore tristes,neque cymba Charontis excipi,ut
ad quietem transfretarent,donec terra tumularentur eorum
cadavera.ut apud Homerum legimus de Elpenore: &apud Vergil. 6. AEneid. de Palinuro, qui ad Acherontem AEneae
occurrens haec cum gemitu exclamat:
Eripe me hi inuicte, sis aut tu mihi terram Alyce. H'merus quoq; Odysseae 3.ait: si Menelaus inuenisset a gystu in domo fratris Agamemnonis, corpus eius eXposuis, set seris deuoradum,S canibus nocturnis:idq; omni honore sepulchri privasset,ianquam siummum malum,quod defunctis & inimicis inferri potest. Unde apparet sepultura ultimubeneuolentiae,ac pietatis esse officium,quod desunctis agnatis &amicis impedimus: quoq;viventibus acquiritur consolatio,& desiderium absentium quoquo modo leuatur.& imminuitur. Monumenta etiam non paruum ad virtutem stimulum pralbent. Nam cum stuperstites animaduertunt, viris laude dignis, &de republica bene meritis sepulchrales honores tribui & conferri, ad easdem virtutes sequendas non mediocriter excitantur & compelluntur. At cum sepeliendi mortuos apud omnes populos receptus semper fuerit mos: non una eademque ratio apud omnes fuit.
usitata. AEgyptij qui in religione Deorum fuerunt superstitiosissimi corpora sivorum mortuorum post lotiones, eXeΠ- terationes, & expurgationes ab omnibus excrementis &immunditijs, & ijs omnibus quae putrefactionem admittunt, si tenuioris essent conditionis, nitro ac salepraeparat totum colpus spargebant, ceraque tegebant,& ita sepulchris mandabant. Qui vero erant locupletioris fortunae, Vt reges, principes &magnates,non solum nitro lauabant,sed integruCorpus opobalsamo linibant, quod apud eos copiosum cresi 0 t. dcvsq; ad hodiernum diem aliquot planta: adhuc sese R xur in hortis Sullani, in oppido Metanrea non procul ςmptu, quae siumma diligentia coluntur: & succus qui .
o ec ripas datur horreuda nec rauca'uenta
an ortare prius,qua disius ossa quiessant Et paulo post subiicit,
30쪽
ROMANO R. L I A II. αδ ex arbusculis ferro incisis, diebus canicularibus destillat, ad Othoniannum Imperatorem, taquam thesaurus exquisitus, Constantinopolim defertur. Hoc balsamo, preciosissimiLque aromatibus praeparata corpora munda jndone inuoluebantur,&sepulchris marmoreis tegebantur : quaerique ad nostra tempora seruata sunt ό & eruta e sepulchris in Europam deportantur, ad medicorum Vsum, qui ea Mumiam vocant: diuersa tamen ab inuicem , prout balsamo vel leuioribus aromatibus olim sunt imbuta, ita alia aliis praestant: neque solum apud AEgyptios id usitatum fuit, sed etiam apud antiquos Italos hunc morem seruatum animaduersum est, nempe Hetruscos qui ex AEgypto in Italiam nauigantes regnum tenuerunt apud Tyrrhenos & Ligures. Memini me audiuisse a clarissimo viro Iulio Roscio S. Mariae Transhyberinae canonico Romae, suo tepore ad Arnu ex fluminis inundatione detectum fuisse sepulchrum, in quo inventu est compus humanu adhuc integrum &incorruptuἰ in cuius conc
uitate liber erat literis hieroglyphicis notatus, cu phiala a rea plena nescio quo liquore oleaginoso. V erisimile est charaocteres illos continuisse aliqua mysteria facra ad salute animae defuncti conducentia. quemadmodum factitatum animaduertimus ab AEgyptus, qui in concauitate thoracis mortuorum inserebat libros papyraceos, Vel volumina corti cuat boru, Vel membranas charae teribus hieroglyphicis plenas, cuimagunculis gypseis Canopi , Dei apud illos sumna a Venera tione culti: quem procul dubio credebant placatu & conciliatum sacrificiis reddi propitium animae defuncti. Ei usmodi imagunculae gypseae cyaneo vernice desuper litae seruantur multis in locis, in conclauibus principum: quales vidi olim duas Pisauri, unam Rom in coctauiae Cardinalis Stroggae, dc alibi: adferuntur enim crebro ad nos Alexadria a mercatoribus qui illic negotiantur. Superioribus annis Lusitani quid1
mercatores ex AEgypto in Hispaniam nauigantes cum mercibus,quas ex Asia & Alexandria comportabant,tempestate
acti sunt ad littus Massiliensiu: qui quia essent Hispanicae factionis,coru naues a Praefecto urbi retentae sunt, & merces fiasco regis adplicatq.Mercatores,Vt hanc iactura auerterent,ad