장음표시 사용
411쪽
nim naues hostii es esse magnas, & omnibus rebus in- structas uaque melius esse eas omnes capi, quod sore confidebat, quam demergi. Sequeti die Melichiaetius. quem substitille extra fluminis ostium diximus. ven to s.cundo, Ic aestu minime repugnante, se ad Mirho cemi nauem cum classe sua contulit Illius aduentu ho- . stibus animus a de tus est,ec nostri faiah perturbati siit. 'Eam enim classem nondum conspuxerant,&Cha - lenses ciues clamo es laetitiae significantes ediderunt.& sigilis clarissimis ostenderunt,i nihil malle, luam , nostris modis omnibus ire Giiciem&interitum n iachi riari. Nauarchi in naui practotia coniuncti, quid in eo iEUPή ': ea su gerendum sit,intempe ita nocte deliberant. Om tam de rei nibus visum est, ctim maxima Lusitanorum militum summa deii pars & Vulneribus,&summa prael 'contentione esset ratio, vehementer afflicta ,& iple Lauretius duplici vulnere laboraret,& natus ipsae multis partibus perforatae iii summo discrimitie versa tentur,& hostili classis tanto supplemento refecta terribile specie exhiberet.&ciiii tas ipsa hostilem in nostros an in ii declararet, esset meritatis summae diutius in eo portu consistere. Ta diu igitur e pectandum, dum recederςt aestus, & veri tus etiam naret, ut tunc noctis silentio in altum properti uis iti x xς0x Consilium fuit Omnium selitentia comproba mih cho Qxvm ix P post mediam noctc vcla faciunt. Res tamen.ὶ si, Mi tu i QR potuit tanto ii laxi O fieri, ut hostes minime nostro Wλ' rum consilium sentirent . Naues jgitur 'stinanter eKpediunt,& Lusitanam ita siem iniequuntur. praetoria Fque nauem,quae agmen cogebat, emissis telis remora tur,camque unam muli de circunueniunt. Tormenti praeterea unius ictu perforata, a istae magnam virari in- itra sentinam afl nisit, cuius pondere grauata. clauo dia riis ii iis, tim xlgi haudqv quam t . atque talis em in plicato hause pris, Dim munitionc N,' es 'b aqua latebat, incidens, im- Hai, di, da pςgix, Quod animaducitcnsPclagius ousae,ut eam remulco h vadis educeret, ne nautis illius tradidit : d inde triremem suam remis vchementer incitari secit.
bauis ita inlundo fixa permeactat, ut nihil omnino
412쪽
s oheretur. Melichiaetius cum nauem immobilem cerneret, illa relicta , qua ui in suam potestatem omni noxedactam esse minime dubitabat, triremem ut nauibus suis circumueniret, accelerauit. Aut qui erant in triremi,cum se saucios , di labore nimio fractos & debili
latos viderenti neque posse hostibus repugnare cogita xent, imprudente Sousa, funem, quo triremis erat naui
praetoriae ali igata, praecidunt. 'Quo facto triremis tanta vi aestus abrepta fuit,ut quamuis Solis a magnis voci 'bus inhibere iussisset, nihil omnino proficerct. Perii set tandem ad locum, in quo Petrus Barretus, & Odoardus Melius Iacobus Petreius,& alii nauarchi,consistebant Qui omnes cum maxime cuperent cum Laurentio socii latcm discriminis inire, aestus vehementia prohibiti, secum dolore summo continebant. Fuit Laurentius a suis admonitus, ut in paronem, ad eam rem pararum,summa celeritate praeditum desiliret, ut m gnari, posset ad suos configere. Quo consilio grauiter osten-Lus,acriter illis, qui consilium illud dabant, minatus est. Nec enim sibi decorum fore dixit, id periculum d
uuare, in quo commilitones suos desereret. Se non mortem , sed dcdecus extimescere. Praeterea confidere, tandiu se posse cum illo praesidio, quod sibi fuerat re- . liquum, nauem tutari, dum aestus reciprocatione possent rursus rcliquae naues ad opem crendam accedere. Erant tunc in naui septuaginta da omines vulnerati, ecti iginta tantum sani. Ex omnibus tres insiluxit aci es, unam attribuit Emmanueli Pa Zagnae, qua fores du- senderet, alteram Fiancisco Nabaesio,cui praecepit,vt
prorae castellum tueretur: ipse tertiam sibi reseruauit. ut praesidio, quo posset, puppim firmaret. Hostes cum cernerent, quam acri animo nostri se ad resistendum MN rciat, cum hominibus sortibus di animosis , cita ultimum discrimen adductis, in quo etiam ignanissimus quisque desperatione ductus, hostes saepenu- . meris signis insolitae virtutis exterret, congredi noluerunt. Eminus tantum rem gerebant:crebris tormen-
413쪽
torum ictibus omnia personabant: sumi ealigo densissima aspectum omnibus adimebat. Nostri tormentis similitet in hostes globos frequentes iaciebat. Laurentius hortator & spectator aderat,dc omnibus rebus occurrebat, optimique Imperatoris ossicio fungeb tur . Tandem cum femur illius pilae ictu dilaceratum fuisset, se i n cathedra ad nauis malum collocari praec pit. Sinde suis animo maximo imperabat, eosque ut virtutem factis egregi is ostendc rent, hortabatia r. Haec maximis vocibus admonentem alia pila in pectus illius emissa interemit. Navis erat iam maxima ex Pa te armamentis nudata .atque multis in locis dis luta.& aquis oppleta. Hostes igitur undique confluunt, ut in eam insiliant. Ter tamen fuere ab iis, qui erant in naui,acerrima contentione repulsi. Tandem cum n stros vires deficerent, hostes fidenter ingressi, caedem magnam ediderunt. Nostri, ut in ultimo illo casu non inulti eaderent, sortissime dimicabant. Idclim Melichia et ius animaduerteret, indignum facinus esse putauit,homines adeo sortes interire. Viginti tantum nam reliqui omnes occiderant, humanitate illius conteruet-ti sunt. Mortui sunt in naui praetoria octoginta viri: in aliis autem ad septuaginta, inter quos multi sucreta nobilitate, dc factis ini ignes. Duces reliqui, qui prohibiti fuerant, ne opem affore Laurentio possent, cam animaduerterint nauem esse captam atque depressam, ulterius contendere sine fructu noluerunt. Itaque passis velis in altum prouecti, Cananorem petierunt, & in de Petrum Gnatam Cochimum mittunt, qui Almeidae acerbum filii casum nunciaret. Attulit is nuncius Lusitanis omnibus insignem missi: tiam, cumultis lachrimis atq; li 3ctu coniuncta. zrat enim Lai rentius Almeida non solum egregie sortis, sed humanitate singulari praeditus,qua quidem omnes ad sui amore vehementer alliciebat: morum vero integritate patrem imitari nitebatur. Itaq; omnibus qui cum illo vixerant,mirii sui desiderium reliquit. Rex Cochimesa eo cani perculsus,ad Almeidam continuo venit . ut . illum .
414쪽
illum a moestitia, quoad posset,& doloris societate,&vel bis amantissimis auocarct Almeida tamen cu mul-
tis signis antea varijs in Jocis, quanto an inii robore se--i se tus esset.ostendisset. tum eo die eam virtutem maxi is me declarauit Cum enim unicum siliis, virtute & mo-ι ribus excellentem amisisset, ita dolorem vultu coni e pressit, ut illum nullius solatio indigere cuncti perspi- erent. Qui ii ipse reliquos. ne lugerenr,admonebat. Senanq; non diuturna vita filio , sed virtutem insignem a Deo precatum fuisse. Humanae naque vitae spatium eci se breuissimum, virtutis autem praemium sempiternum. Omnia, quχ accidissent, ad consilium diuinum resciebat, Deoq; gratias agebat, quod iuuenem iliu ho hestissima morte ornare voluisset, Confidere porro,Vt .illum etiam opibu, illis, quae nunquam essent interiaturae. munerar Ad haec autem adiungebat, qui filium
in cum carum habebat, non lacrymis, sed virtute amo
i rem ostendat: illius enim caedem ulcisci statuo. Qui mihi alacrius in hoc opere perficiendo opem tulerit,eum existimabo maiore charitate filio meo deuinctium fuisse. Haec & alia eiusmodi dicendo, quo maiorem sui adimi rationem commouebat, plures lacrymas circum uatibus excitabat. Quo enim altior & constatior illius animus apparebat, eo minus dignus ea calamitare vi- .debatur. Dum haec in India fiunt, Rex Emmanuel re- . tum Africanarum curam minime deponebat. Agamo R F S mi est Mauritaniae ciuitas,in ca parte sita ; quae Oceano F Rica Atlantico continetur, quemadmodum de Safini odi. ctum est: aqua ciuitate abest passuum so millia Septen triones verius. Ingens autem fluuius, quem A fama eL hit 4 se quidam opinantur, Gm praeterfluit Hac urbem Em- in nuci expugnare cupiebat. Vt autem hoc fore facit. δῖ limum in animum induceret, esse cit Mauri cuiusdam mρ 'st i. riincipis aduentus.Erat autem illi nomen Zetamus,& M eqV VRMI gnum in ciuitate,qua Mequineata appellat, in medio cxiii ierranea regione sita, non procul Fesia distatem possederat,&multis finitimis vibibus atq; pagis imperabat. xtat autem is frater patruelis Mahumetis, qui Felsense
415쪽
L1BER regnu imperio tenuerat, sororemq; illius uxorem ei xerat. NaZZarius Regis Mahumctis frater, Fcssae Rex ea fide. quam gens illa colit, foedus ct sanguinis com- .munione, & connubii affinitate sit mariam conseruauit. Illum nanque regno expulit. Is dignitate & opibus spoliatu S, AZam oram contendit. Existimauit enseri fore,eo quod esset ciuibus illius ciuitatis carus, ut ei cr-
uitatis imperium traderetur. Id ciues tu nc facere D
luerunt La igitur spe depulsus Zeramus,ad Regem Emmanuelem se contulit, eique fidem dedit, se perpetuo
in illius potestate futurum, atque perfecturum, Ut non. Aeta moram solum, sed quam plurimas alias ciuitates . expugnaret: mediocri classe maximum bellum profli- .gari posse. Se namque multos in ea ciuitate cognationibus. & affinitatibus. 5c clientelis implicatos habcr quos omnes confidebat futurum, viduitatem libentissime proderent. Essc namque tyrannide, qua prem bantur,offensos: & fama clementiae, qua EmmanueIsbi quam plurimas nationes alliciebat, inuitari, Ut se in illius fidem & patrocinium conferrent. Id Emmanuel, quod author rex esset,& indigne iniuria vexat , di iusto odio commotus, &quia ipsi authori menti xi minime expedire videretur, & quod caput est, quod natura facillime ea,quae valde ficti cu punus, facta credimus,Mauro fidem adhibust. Itaque classem non valde magnam festinanter instruendam curauit, eique Ioannem Menesium praefecit . Qui soluit Olysippone
XXVI. die mensis Iuli j, anno M. D.Viij. exercitus erat quadringentorum equitum, peditum vero supra duo illia. Ad ostium fluminis tandem naues appulit. N mcte aestu secundo perfluuium inuectus. ad moenia A morae classem constitu it,& urbe oppugnare ccepit. Cί- ues acri animo resistebant,& saces,& tela.dc pilas rogo tes iaciebant.& rates pice oblitas dc incensas in Lusitanam classem machinis detorquebant, ut eam inflammarent. Multi prste ea ex urbe egressi circumcursabat,
di nostros, ne copias in terram exponerent,enixe coim
tendebant . Menesius Zciami opem caepectabat, qui
416쪽
uam e Lustania AZamota redierat. At is, ut est hominu rei itis. ingentu varium&co mutabile, fideri que minimὸ coles, filia. Principio quidem se venditare, &spem auxili j polli ceri, variisq; modis Menesium ludificari. Deinde aperte nostris exitium machinari. Iam enim illi cum citib. bus bene conueniebat, de sedecim millia hominum iubsignis habebat, cum quibus in campo secundum flu-. minis ripas concursabat,&quemadmodum perniciem nostris quam maximam posset inferre, ratione inibat. intra ciuitatem erant octo millia hominum in praesi ijs vin moenibus Lusitanorum impetu propulsarent, is rori Aihilominus tamen Menesus cum copijs Omnibus 1, ii Mogressus, castra secit. Mauri, cum essent loci valde insidii opportuni, tribus in locis sylvestribus inter littus Lusiimo ais,
atque moenia insidias collocariit. Deinde cum reliquis copiis e moeni hiis egressi nostris obuia progressi sunt. Menesius certamen minime detrectauit. Triplicem. autem aciem instruxit: primam, quae centum equi es continebat, Teniugalensi Dynastae attribuit secunda in qua erant equites centum & quinquaginta , loaim nem Mascha regnam praesecit. Tertiam sibi reseruauit. in quaerant equites ducenti & quinquaginta, &pedi- g. -
tu etiam phalanx, quam equites utrinq; dispositi firma bant. Hoc ordine in hostes in uast: qui valida imprec o D Hii insone pulsi, se multo celerius, quam sucrat statutum, ressio. in oppidum receperunt. Consilium enim fuerat, i pat satim cederent, usque eo, dum Men. iis in insidias in- ' .cideret. dc ita copijs undique circo ndatus clam Oin ni e ocitu concideretur. Oppidani,ne noliri hostium tergis anhaeientes, in oppidum penetrarent, fores occlusserui. Cum igitur Mauri lusos animaduerterent, cad speratione confirma , restitPre. Praeliumque fuit m gna uti in q, cotentione redi integratum. Atqui erant in insidiis, xcpente prostitit, & magno impetu i iviostros inuehuntur. Toniugalensis Dynasta, di Ioannes Maiiai cha regnas, Mem ii iussu in subsidiis post terga relicti, eorum impctu in insidijs suerant, acri animo sustii ita manu valida . ut suis opem asse V a fer aiebant. Zcramu
417쪽
ret,accelerauit.Equites Epagis etiam, ut Lusitanos ei cum uenirent,atque internecione delerent, influebat. .rtilli uire Menesiu haec omnia circunspiciens retrocessit, tantod ut ordisi. ordine atque disciplina, Vt neque trepidatio ulla, nes sbusseruuiis. tumultus existeret. Qui erant in subsidiis, postquam re ceptui signum datum est. eos, qui ex insidiis impetum
dederant, perruperunt: dc Menetius. qui extremum luc lagmen ducebat, illos, qui ex oppido nimis acri ic instabant, singulari virtute repellebat. Sic autem se pria - mlim in castra .deindE in classem recepit. Sedecim
G μ μ ' qui te, in hoc praelio ceciderunt, in quorum numerom ' fuEie quidam Viri & nobilitate & factis illustres. Ex
hostibus, ut postea compertum fuit, ceciderunt millet Ioannis RO & trecenti di sexaginta quinqi Ioannes Rodericus sa-derici pericu la Menesius equo intersecto cecidit, & ab hostibus cir-Lm. cuuentus, parum absuit quin occideretur Duo tamen viri fortissimi, quorum unus fuit loannes Homo, qui iam ex India reuersus in Portugaliam fuerat, alter I cobus Fernandus Faria,eum e media cide, hostibus pat'. tim caesis,paltim dispulsis, eripitet ut Isequum Ducis. ις qui illius equum transfixerat, tunc Fariae manu perem
pti,nactus periculum euasit. At Menesius cum animo Zeiami perfidiam fraudes reputaret , & munitiones atque praesidia ciuitatis animaduerteret, intelligeretq; fieri non posse: ut cum ea classe oppidum tantis praesi
diis munitum expugnaret, minime terendum in obsi- dione tempus existimauit. Anchoris igitur solutis v la fieri iubet. Veru nic uaestus essent propter lunaedri crescentis rationem languidiores,ita,' istum est naues alueo susti ne re non posset, dc nautae etiam trepide oras soluerent.&anchoras velleri , actum est,ut aliquot nauigia vadis allisa mergerentiar, & hostes unam nauem longam in sicco destitutam circunsisterent, ει tri ginta remiges occiderent: qui tamen antequam cade rent duodeuiginti ex hostibus interemerunt, nauis autem fuit ab hostibus incensa. Mensis vero educta in altum classe, in fretum Gaditanun ursum tenuit.
Quod non humano consilio, se uino motu & i si ina
418쪽
sinctu factum fuisse, postea a multis sapientissime iu-ὸicatum fuit. Quin etiam Zeiami fraus,dc Regis Em,' manuelis in illa classe comparanda celeritas , dc AZanaotae alieno tempore, dc paruis copiis oppugnandae parum sapiens cogitatio, non absq; caelestis numinis prouidentia,quae Emmanuelistcbus faucbat, suscepta fuisse videbatur. Si enim illa omnia sic noeuenissent, maxima a nostris clades accepta cum maximo dedecore suisset, antequam quisquam auxilium rebus in vltimum discrimen adductis afferre posset. Menesus ex Aetainorae finibus egrestiis,in freto Gaditano naues aliquoi nostiles cepit.& Ioannem Rodericum sala Me-nc sum legis Emmanuelis iussu, in oppido, quod Alcassarem appellant,qood Lusitano etiam praesidio tenebatur, Ducem dc Praesectum constituit Dum autem
haec gerebat, rumore dissipatum fuit, Fessensem Regem,ut Arzitam obsideret, cum maximis copijs aduentare. Fuerat autem exercitus illius tanta dissimul stio vone coactus,ut nemo id futurum coni jcere posset, ante, quam acies explicatas, dc maximis munitionibus debellicis instrumentis armatas aspiceret. Habebat ute F sensis em . sub signis equitum zo. millia,peditu vero millia centuatque viginti. Araitae praeerat Vascus Cout ignus Dynasta Bibensi s.Ciim vero Fcssensis rex moenibus a propinqWarct, Cou tignus aliquot Mauros ex insidijs capiendos curauit, ut ex illis intelligeret, an ipse Rex, adesset. Quo facto comperitS Regis ipsius animum, G exercitus magnitudinem, dc reliqua omnia, de quibus se steri certiorem conueniebat. Itaque literas confestim ad Odoardum Menesium, qui Tingitanae ciui.
tatis praesectus erat, di ad Ioanem Menesium, qui oras.
illas cum classe peragrabat, dedit, quibus signis cauit,
quantum periculum immineret. xix. die mensis ctob. Anno a Christo nato M. D. VIII. Rex Fest n- sis exercitum ad Vibem admouit . Suquenti die tot- distmentis muros quatero . propugnatores densis sagitiis Opp gratio. ruere,testudines, Sc scalas admouere, muros excin silanoradere parat. Erant tunc in oppidi praesidio oo .iantlim proterim V 3 viri,
419쪽
viri, qui hostium impetum sortissime, Ut poterant, 'pellebant. Fuit oppugnatio ea die ad noctem continua, a. Sequenti die nostri oppidum circunsessum .stationes muni tas, aggeres excitatos, tormenta disposita, acies instructas aspiciunt Adlisc, ne nauibus in urbem.
ditus esse posset, hostis stationes crebras in littor
muniuit, & vineas excitauit, & dolia, quae t' cntis opponerer . tellure & arena compleuit, torni ei laque. ordine collocauit, quibus nostros, si auxilium afferre. vellent, propelleret. MuIci phaeterea scorpionibus α ' balistis, dc fistulis serreis . ut stantes in muro confige xent,collimabant,dc cum primum aliquod caput aut quod uis aliud membrum eminebat . in id tela conu-. lciebant .ita ut nemo auderet in muto consistere. Ad haec,testudinibus admotis muros su modere incipiunt, tanta celeri tate, vi cu fellis integri s pcedcrent,dcopus, Inon esset momento temporis intermissum, eadem die in agna pars ipsius muri corrueret. Per eam partem hostes irruerunt . At Coutignus ςum equitibus.
quinquaginta in eos inuectus, eorum impetum sustimebat. Sed cum sagitta brachium illius transfixum fa- iiun isset, in axcem se contulit, Ucorgiumque Barretum generum suum interim reliquit, qui hostas , quandi Tti j si ipse cuiarctu r. insita vi tute reprimeret . Sed cum ij, . λα
M qui cum hostibus pia liabantur . eorum multitudine obtuerentur,& Ducem abscessisse cognoscerent. in arcem confugiunt. Erat valde miser abilis mulierunx. - plangor & eiulatus, ct mih tu epidatio, & corum
omnium pertu ibatio. cum nemini in tanta dctam repentina calamitate consilium ocratio aut consistendi, .
ut sugiendi, aut solliter oc animose moriendi cori- sisteret. Hostes omncs, in quos impetum serebant, μ' ηm ' erudelissime necabant, & puerus infantes ads X atq; deμiGρii'λ iupes allidebant, multaque facinora summae: cuius'. dana immanitatis in sentes, & pueros, & virgines sine ullo vel aetatis. vel sexus discrimine faciebant. Cum. omnes undique in arcem concurrerent, & ali j alim in.
moitu praepeditent,clamores in caelum edit Ac qiι
420쪽
Timoniae eorum, qui ingredi nequibant, & mulierum vociferationes,quae paruos filios complexae, non sibi. sed liberis misericordiam cum multis lachrymis implorabant,cos,qui arce tenebantur,exanimabant. Cupiebant enim mi seris opitulari, sed nullo modo pote xant. Tadem cum ijostes magna vi fugientes inseque' rentur,& arcem ingredi contenderent, maximo cum
labore fores occlutae sunt,& multi in hostium potestate relicti: a quibus crudelem in modum interfecti suexunt. Tuc hostes ad praeda conuersi,vrbcm diripiunt. Iulus cladis nucius fuit Menesio cosestim allatus,qui μ' 'μ ρο iam Aratiam properabat, dc naues alias 5c duces asci si ς erat. Ubi vero ad portum peruenit, ingredi statim vo Iuit: sed fuit salo & tempestate prohibitus Et venim Portus ille, maxime cum ventus increbrescit valdE propter breuia periculosus & in sestus. Haerebat praetcrea , clim nesciret . an arx esset iam ab hostibus capta. Si enim in hostium potestate suisset, intelligebat, inconsideratissim stemeritatis esse, in terram ingredi, ut parua illa manu constipatus,cum maxima hostium
multitudine sine ullo fluctu dimicaret Tribus ita die- bus in anchoris constitit, clim in tali casu, quid opti muria factu esset,expli care non posset. Duos deinde homi nes Esuis familiaribus, quibus plurimum conside Rara duorabat, in scapha egregie instructa, quae remis plurimum Mene*fami valebat, per i luctus illos immisit, qui ad arcem:ea nam liarium γιρο
que mati imminebat, accederent. Illi non modo per tin. fuctus atque salum maximo cum vitae discrimine, um. rum per medias flammas,&densas pilas,in eos undiq; ex ptopinquis stationibus emisias, inuehuntur,& arcito uitissimis hostibus appropinquat. Id ubi, qui erat in arce, conspexerunt crenestra vexilla regia cum regijs insignibus ostenderunt, dc voce maxima Portugaliae nomines perepetito conclamarunt. Mulieres patvos filios. quos vinis gestabant, in eorum aspectu proponebat, ut eos, qui foris erant,ad misericordiam in e tremo reru discrimine tribuendam vehementius inci tarent.CoutiΩnus praeterea culi teris cera circulitis hol