장음표시 사용
421쪽
ines notandi peritissimos ad Menesium misit, exqqibus posset intelligere, quanto in periculo versaretur Illum praeterea admonebat, quo ordine rectius posse
in arcem praesidia& commeatum, cuius penuria valde laborabant. inferre. Menesius in humiliores naues,
quae in vadoso portu tutius consistere possent milites imponit, & per praeconem omnibus, qui erant criminibus alligati, propter quae secundum leges exaptver morte, Vel cxilio multandi,veniam di impunitatem, si postridie inditius egressi rem strenue gerere at, pollicetur. Primo deinde qui in terra vestigiu posuissct, quingentos num os aureos in virtutis & audaciae praemium pro possit. His ita costitutis, postridie aestum sequutus, naues rem is agi dc incitati praecepit. Cout ignus, qui ex arce haec conspiciebat, ut erat inter eum & Menesi uiri constitutum, equites triginta equis insidentes, & reliquos praeterca equites, quorum virtuti multμ fidcbat, pedibus ex arce per posticum egredi iussu, ut nostris in egressu opem afferrent.Id erat signum, quo Menesius admonitus,copias ςrat in terraim expositurus. Itaque
in hostes emittere praecepit: quo facto hostes ingenti
fremitu dc strepitu,& multorum exiti vehementer exterriti, lutus deserunt. At ex nostris quantum quisque potest enititur, ut primus in terram desiliat. Allia enim auri praemium, alium impunitas proposita, multo plα res expectatum decus ad periςulum adeundum inuita- . bat. Primus tamen qui in terram egressus est, Trist nus Menesius fuit, qui scapha loannis Roderici balae Menes; vehebatur: quam Ioannes Rodericus,dc Hen- .ricus Menesus secuti sunt. Post ylos Ioanncs Homo scapha similiter inuectus, in terram descendit. Ex pxi-inariis autem Ducibur, qui primus terram attigit. ait Ioan. Maschare gnas, equit ' lcui armaturae Magister. r Hic cu iam littus esset a Christianis occupatu ,hostes accurrunt,& in praelium ruunt,quod magna utrinq; cotentione comissum fuit. Multi ceciderunt, plure, tamevulneiati sunt,donec iadem cesbere Nostri stationem.
422쪽
Rae proxima erat, oppugnarunt. Quit ex arce fuerant ςgressi, strenua opera i nco prael io nauarunt. Sex tor- Cubsidium menta, quae erat in statione colloeata, in arcem impor- rci immis tata sunt, &d enti milites cum tormentario pulue re,& telorum & armorum vi ,&commeatu , bellicis
que munitionibus immissi Hos Ioanes Mascha regnas agebat. Hoc subsidio animi eorum, qui obsidionet premebatur, mirifice confirmati sunt ad obsidionem oleranda. Erat enim, cum casus ille praeter expectationem accidisset, ab omnibus rebus imparati, quae sunt ad obsidionem serenda necessariae. Et homines erat sanae, siti, labore, peruigillo confecti. multique vulneribus impedixi,vsque adeo, ut vix et qui squam, qui telu vibrare posset.Dynasta Tenti alensis in ipsinit tore sititio; gladis plubes grauiter ad modus aueiatus, Temsi linita, ut cogeretur Tingim,unde coscenderat,reueiti.In sit praelio cecidit Emmanuel Coutignus, & Ioanes Pi. im. menta, & alij praeterea viri fortes, quorum eo die vir.
tus spectata valde fuerat. Menesius Regem Emma- Meuod adnuelem per litteras admonuerat,vi subsidia summa ce diue οι hi
leritate compararet In Baetica in praeterea nuncios mi rarii erat, per quos auxilium postularat. Petrus autem Nauarrus, qui tunc magna in rebus bellicis nomen obtinebat, classem Regis Fertiadi, cuius ipse praefectus rat, ad Calpem in Guc baltari sensi portu collocarat. Ab co etia Menes iis opem obnixe contenderat. Om- nes cellatim ad auxilium a Tetendum se comparabat. Arx interim sum m is viribus oppugnabatur , neq, dabatur aliquod obsessis laxamentum. Qui primus e Bae. μ fidisvi ἡtica tulit auxilium, fuit nobilis quida vir,cuius nomen scriptum minimo reperio, qui tunc in Xarisiosus no -m mine Regis administrabat. Is nauem militibus&ar- mis, & commeatu omnibusque rebus ad bellum ne cessariis, incredibili celeritate comparata adduxit. Et cum hostes excitatis aggeribus ita muniti essent, ut ex
tormentis, quae erant in arce constituta, nullum d trimentum acciperent, is oram maritimam praeter
uectus, in eo loco consistebat,unde castra hostium im-
423쪽
censeum. Menesti eum quodam Mauro coctoahium.
minuta conspiceret. Inde tormentis quam plurimos
necabar, magnumque tumultu in regiis castris faciebat.& cum illi tormenta in eum conuertebant, tanta se inde celeritate proripiebat, ut omnes hostium conatus, qui nauem telius deprimere cupiebat, inanes redderet. In illos rursus securos incitabatur, talumq; damnum his artibus hostibus inuexit, ut cogeretur Rex castia
mutare.Ρctrus aute Nauata iis, Ut erat vir in rebus gerendis acer,auxilium afferre minime distulit. Ducebat autem sub signis ter mille & quingentos militcs . De belli aut gerendi ratione cu Menelio deliberat. Vtri. visum est. Rcgis Fessensis cauta quam primum adori ri:quod in sequentem diem distulcie. R ex ubi consip xita xiliu obsessi duenisse, non de obsidicine diu itius cogitandum existimauit. Itaque oppidum incend re iustit Erat in illius castris vir quidam valde nobilis, que Menesius pugnando ceperat,&captiuubumanitate singulari tractauerat qui postqvo redeptus fuit, mul
ta de Menesi j virtute 5c benignitate comemorare sole bat. Is a Menesio per nunciu postulauit,ut sibi faceteri Ilii salutandi potestatem. Ea impetrata,ad Menestu ro. equitibus stipatus tecta contendit.Ibi cum multus sex ino ultro citroq; habitus amater esset,lande Maurus in quit: Maonum pio secto cumulii tuis summis laudibus a ddidisti. cum tali tepore huic vibi contra regem potenti stimum auxiliu m attulisti. Maximo praeterea beneficio Ar ilam tibi devinxisti misi enim tu adfuisses, arx profecto a nostris iam praesidiis teneretur. Sed tam praeclarum facinus nullo modo, nisi a praeclara illa vix tute, quae in te semper eluxit,confici potuisset. Ad haee Menesius Quod aliquid lucis Euic urbi in rebus aduersis attulerim, pertenuis mea laus re beneco siderantib esse videbitur. Hoc. nmon tam mihi, tua regi praestantissimo. e cuius disciplina homines Multo me meliorcs prodire solent.adscribendu arbitror. Uester rex est
qui gloriari merito debet, quod urbem Regis Emmanuelis non soluaggressus iit quod ipsum erat in lauci non mediocri poneadu in sede m almis occup ri
424쪽
itaq; quod muros disturbarit. quod vibe eeperit, quod arcem oppugnet, id laude sempiterna dignum censeo: quod vero faces in aedes priuatas iniecerit. & aedificia intra muros inflammare instituerit. id neq; regium,n que decorum existimo. Bellum adhuc integrum est. Si victoriam sibi proponit,cur tam male rebus suis con fulit,ut urbem,qua se bicui potiturum confidit, nam mis absumatiSi viliori ades rat, cur doloris siti poenas a tectis expetit Nam ideo tantum exercitum comparauit,ut bellum parietibus atque tignis inferretὶ No. inquit Maurus, regis nostri humilis atq; demissus animus est, sed excelsus atque plane regius . Nec ut domos euerterct, sed ut bellum contra Regem virtutis gloria praecellentem gereret, exerci tum coegit. Si non fuerit assequutus,quod optabat, nemo poterit illum merito. vituperare. Principis enim officium, qui ad Regia laudem aspirat,est, magna & ardua moliri. Victoria ver, non in hominum virtute sed in Dei constio.& moderatione consistit. Quod vero ad ignem attinet, confise mare tibi plane possum,cum imprudente Rege conjectum fuisse. Itaq; ca primum illuconuenero,& ei rem aperuer dabit operam , ut ignis confestim extinguatur. Maurus continuo discestit: dc iussu Regis incendia fuit maxima hostium industria restinctum. Multi suspicati sunt, id eo Mauri comitatu ipsum Regem suisse. Menesium namque videre maximo opere cupiebat. Nomen namq; illius apud Saracunos ipsos erat cu ad- Areu Ansese mi ratione celebratum . Rex tamen cima cerneret arce Lusis obfidici
iam firmo satis praesidio munita expugnari difficilli ΡIut
me posse, Nauxilia undique illius tuendae gratia con- quare. urnire, dcclassem MLusitania intra paucos dies adfii
turam, dc arcem, propter Hispaniae vicinitatem , eius
conditionis esse, ut si primo impetu minimE caper tur esset valde periculosum multis diebus in illius obsidione cori morari noluit diutius in eo certamine te
pus absq; ullo fructu cosumere. Nocte igitur illa obsidionem soluit, dc Alcasiare Quibirium versus iter in- ituit Sequenti die Menesius signis explicatis cum
425쪽
mnibus copiis urbem ingressus est:cui Coutignus&dlius uxor,& omnes ciues, qui erant i h arce,illi obuiam cum ingenti letitia pr'diere,atq; tanquam parcnti,qui REI EV- omnibus vitam dederat,gratias egere. Emmanuel inteROPE AE. rim cum primum nuncium de aduentu Regis Fessensis accepit, erat Eborae. Quo audito, nullam moram interponendam existimavit,quin ipse per se oppido sub ueniret. Itaque literas eadem die ad omnes Potiugaliae urbes,lc ad viros Principes,dcvniuersam deniq; nobilitatem dedit, & omnes liter seuocauit, di quae potu tsubsidia.continuo in Algarbiense regnum naisit,ut in vi, fia dequ/m primum possent, in Africam transmitterent. iurabu, -- Post quatuor autem dies, ex literis aliis Menesi intelledis sividia Ait,ciuitaxem ςsse captam,& arcem obsessam,&in stimeobriiri ma RHgusti λ adductam. Hoc cum accepisset, equum sibi perni itate mira praeditum insterni praecepit, tantaq; celeritate iter in Algarbium suscepit,ut septem tatu aut octo ad iummii comitibus circuseptus,in via ingrederetur. Dies vero atq; noctes iter ita continuabat.
ut vix ullum tempus reficiendi corporis gratia sibi su
mendum existimaret. Cernebat enim, momento temporis maximas in alterutram pauem inclinationes fieri,&ideo periculosum nimis esse in rebus bellicis,occasionem ullam rei bene gerendae praetermittere. Elapsam namque temporis opportunitatem reuocari non
posse.Timidi & ignaui hominis esse,praeteritam facultatem frustra lamentati: forti autem & industri j, nihil, quo res in tempore fieri cominode posset, elabi permittere Praeterea summum eme Regis flagitium, in rebus afflictis suos ope sua praesenti destituere,eos praesertim, qui Regis ipsius gratia erant in extxemum discrimen salutis inducti. His cogitationibus stimulatus, tantam in via celeritatem suscepit, ut in montibus, qui Algarbium a reliqua Lusitania distinguunt, equus, in quo insidebat, ex nimio labore concideret, derepente moreretur Ibi vero fuit illim uncius allatus de auxilijs , quae Atallam conuenerant . & de prs sidiis atque munitionibus, quae in arcem hostibus frustra pugaania
426쪽
pugnantibus inductae fuerant. Ipse tamen nihil de alacritate suscepta rem i sit. Verebatur enim,ne cuniculis crebris,qui in arcem,ut audierat, agibantur, arx ipsa corrueret, nisi fuisset mature subia etiam Peruenit ta-dem Balsam, si ea est ciuitas, quae hodie ab incolis Ta . utra nomidatur. Hoc autem Regis studium rei geren i ldae flagrantissimum, & haec incredibilis alacritas & diligentia tanto studio Potiugalenses inflammavit, ut undique cellatim equites dc pedites concurrerent . Sic factum est, postquam Balsam peruenit, ut intra dies quinque,supra viginti millia militum in eam ciuitate confluerent. Importata praeterea sunt Olysippone tormenta,& commeatus,& mu tiones, & naues quam plurimae ut ille iusserat,ad me, quae ut celerrime rebus omnibus instruerentur, tum a vigilantia contendebat. Cum autem conscendere vellet, literae sunt allata quibus continebatur, obsidionem esie solutam, dci regem desperatione fractum,exercitum dimisisse Ipse nihilominus transmittere flatuc bat. Sed consilio eo- rum, qui nomine prudentiae insignes esse vidcbantur, i fuit ab ea sententia deductus Si obsidionem, inquiunt. soluere vis, ea iam soluta cst: si Africam subiicere pa- .ro, nondum hic eas copias habes, quibus id aggredi possis. Non decet tantumRegem id suscipere,quod vel minime necetiar uni est , vel exequi cum dignitate non possit. Transmissio in Africam tunc laudabilis e rit&praedicanda. cum id, cuius cauca transieris estic re cum gloria magna poteris. Aliter enim non decus, sed ignominiam tibi comparabis Nunc vero hoc tuorum dccus, quo Rex Africae potentissimus illis cessit, est ad tuum nomen atque decus merito rescredum. Quata namque opinio excitanda iure e tua virtute sit, ex eo coniici potest quod per tuos rex Fessensis pulsus cut ignominia est, &obi cssi magna cum tua gloria libera, ti. Hoc igitur nomen tibi opera tuorum patium de sormabis, si aliquid, in quo hominum opinioni nonr spondeas, gesseris. Hoc autem a te non expectati debenti in Ainicam signa intuleris, ut cum Mauris signis
427쪽
collatis uno aut altero praelio colligas, sed ut uniuessalii Mauritania sub ditione 5c imperiit iubiungas. Si igitur hominu ex pectationi latini minatisfeceris, gloria tuam nonnulla labe dedecoris i ii luinabis. At nuc cas copias non habes,quibus tantii faci nus aggrediare; postquam redieris,dc Opes omnes, quae ad carem gerenda Acci ris fuerint,paraueris, tu demum licebit tibi in Anicam cuin dignitate transire Aliter enim cosiliuna temerat uni existimabitur. 6c ostensio, si aliquid secus,quam oporter, acciderit, haud mediocre nomini tuo maculam . dedecoris inuret. Ehismodicosiliis hominu non valde laudis militaris studio flagrantium, ab ea mente destia
μ. ω regis tit,in qua si tunc persti , maximia sibi decus eo mi instituti commendam.
rasset. Erat enim tunc ni is ca facultas oblata. Nam in
Mauris neque fidei religio, nec in Reges vlla pictas, nec pudor ullus vigebat, qui eos valde a dedecore dc flagitio deterreret. Armis aut pars eoru maxima carebat. I rant praeterea reguli permulti acerbo inter se odio dissudentes. Qui plus armis poterant, humiliores iniuriis quaplurimis opprimebam niuria vexati, insidias inpotentiores comparabat. Ad haec accedebat, q gens nouitatis appetens, quam primum occasione sibi dari incon stantior suae atque perfidiae demonstrandae conspic)rct, no crat dubium,quin ea conscstim arriperet, minim que pretio corrupta, facillime Principes & patriam pio derct Regio vero ad alendia cxercitu, om nem come tum abunde suppeditaret Est cnim valde fertilis, Sc homi ncs pecuniae cupidi, liberer undique cum an noria divario ciborum genere conuenirent, quamuis regione vastari & exuri certa cretar. Si vcro clementer & moderate nostros uti victoria conspexisssiat, d ubi ii certe non Grat, qui n illa benignitatis species eos facillime ad studium Emmanuelis allicerer . itaque omnia, quod ad limses attinet, erant in eo statu, quem Emmanuel optare debuisset. Contra vero in Portugalensibus summa fides, insignis in regem caritas, acerrimum bellandi sti dium, & incredibilis bellicis in rebus audacia. Adde. quod tunc temporis erant tanto animorum ardore a
428쪽
que impetu cocitati, ut omnes ferme viri nobilesiui, sumptibus vellent pro parte sua operam& i ndustriam
4n tam praeclara contentione consumere. Quod si Regis omnibus carissimi festinatio, qua tanto studio 5e alacritate in extremam Lusitaniae partem se contulit. ut suis opem afferret,tanto studio Portu galiam uniuet fam concitauit,ut intra paucos dies tot hominum millia ad eum se tanta alacritate conferrent : quid tu iunisset si is tunc in Africam cum eo exercitu traiecis- .set i Deinde facilis 5c expedita ex Hispania Baetica in Africam transmissio,dubium non est.quin maximarii ex ea regione multitudinem ad auxilium serendum concitaret Cum vero in bello administrando omnia rerum opportunitas di occasio gubernet, nud la que praestantior occasio dari possit ea, quae militum ardo- re&hostium metu continetur, iudicari merito potest,omnia tunc Emmanueli feliciter euentura sui sie, si tanto suorum ardore contra hostes in silici euentu' perterritos uti voluisset. Postremo, quod caput est,
' ptimi Regis pietas atque religio, quae illum stimulabat, ut longinqua etiam bella religionis gratia susciperet,
effecisset, ut omnia illi ex animi sententia succederet. Quamuis tamen haec ita sint, regis animum, qui ad tantam gloriam aspirabat, laudandum: consilium eorum, qui eum a tanto sudio d1gnitatis ab straxerunt, reprehendendum aibitror.Sed ut ad intermissa orationem redeamus, quamuis Rςx a sententia sua , qua transmittere statuebat, suo tum consilio deductus fuisset, reliqua, quae gerenda vidcbantur, summo studio, persccit. Aratiam namque militum praesidia, & maximum commeatum misit,&fabios praeterea quam plurimos,qui aedes dirutas, &moenia collapsa refice- . rent,dc arcem multo fortius munirent. Habebatur enim tunc oppidum illud, propter capestris regionis opportunitalcm & set tilitate,& propter illius tuum, fir missimum orae illius maritimae, quae Lusitanotii praesdijs tenebatur, pio pugnaculum. Pctro autem Nauarao sex millia aumorum auitotum dono misit:. quod
429쪽
munus ille accipere nullo modo voluissena ; divi Regis Fertiadi causa, cuius stipendi js alebatur gellisse, que gesserat, ab illoq; tati tum laboris 3: industii e suae sibi praemium polliceri, cuius erat alumnus. idem secit pi stor Xarisiensis . Ambo tamen postea multis ab . Emmanuele beneficiis affecti fuerunt. At Menesius; postquam naues cum praesidiis &munitionibus Artilam peruenere, in Lusitania reuersus, fuit ab Emman. cum laudibus suae virtuti debitis honorifice & a mater
exceptus Hoc eodem anno cum esset inter Em manuelem cic Ioannam, Fernandi& Isabeis filiam , o ita disceptatio de regionum limite, qui fuerat a Ioanne rege Portugal & Castelis Regibus designatus, intra quas cuilibet ex regibus liceret,absque alterius iniuria,Savacca nos expellere, dc regiones etiam incognitas occupare, suit ea contentio summa aequitate partis utriusq; decisse: dc Emmanuel maxima Mauritani 2 parte cessit, ius videbatur ad illius terminos pertinere, & Regibus Castellae armis occupandam permisit. Ioanna vicissim de iure, quod existimabat in Aethiopia retinere, decensit, clim eam regioncm s ortu galis regibus assignata esse cognouisset. sub eiusdem anni finem misit Emman. in Acthiopiam ad Congui regnum multos viros religionis & sanctimoniae fama praestantes, qui Christi disciplinam multo diligentius geritibus illis traderent,dc regiones illas clariore lumi ne perfunderent. Et haec quid cin sunt, quae in Africa & Lusitania hoc e dem tempore gesta sunt. Quae Tristanus Cugna, clini in Indiam nauigaret, in cuisu gesserit, quas urbes aut expugnarit,aut armis adortus fuerit, di quomodo tandem ad Zacoloram naues appulerit, & arcem a X mens Rege aedificatam ceperit,& in ea Norogna praefectum reliquerit, deinde in Indiam cursum tenueriti&quomodo in Lusitaniam redieritiexposuimus. Quid
autem post illius ab Alfonso Albuquercio digressum, Alfonsus ipse desig acit,&quas res gesserit, explicare non tu licuit. Is igitur fuit a Tristano Cugna relictus, ut cu ea classe, ius presectus erat,illud mare, et ad Arabialii
430쪽
Nam silicem pertinet,peragraret ,& naues hostiles omnibus quibuscunque posset incommodis assiceret. Sed cue set nimo maximo,se indignum putauit,instar puratae praedas spectare ,& non multo maiora dc altiora moliri. Itaque Arinuat ense regnum oppugnare constituit. Armuzium autem est insula intra ostium sinus Persici, non ita lato mari a Carmania disiucta. Nomen autem duxisse videtur ab ArmuZa, antiqua Carmanis
. ciuitate, cuius hodie nomen obliteratum cum memo
ria antiqui splendoris euanuit. Et fortasse haec insula fuit Armuzae antiquae Colonia,& idcirco inde nomen obtinuit Ambitus illius dece & sex pasIuu millib. continetur. Est autem ostio sinus propinqua, a Carmania ero 1 a millibus passuum distat: ab Arabia aut ea parte. /qua Carmaniam respici t, o. millibus. Insula cst nimis arida cisterilis, dc solum adeo macrum, ut nihil omnino, quod ad usum vitae valeat, vel natura,vel homi
num cultu proserat. Perenni b. aqui S omnino caret: tres
tantum putei in insula procul a ciuitate sulit: hom i nescisternis utuntur: &cii reliqua omnia ex vicinis insulis, ex Carmania & A rabia ad victum idonea importentur. aqua etiam ex ijs de locis in cam asserri sol ci. In ea mcdicus collis assiugit, qui sulphuris magna vim in uno Vφοι sola alatere, in altero aut Calis multitudine in lapides densa- qm ηγ'
iam gremio cotin et . Duos portus habet tutissimos: V- I bore. nus ad occidetem solem, alter ad orientem pertinet. Hi duo portus lingula,quae in mare longius excurrit, dii duntur. Horii portuit commoditatem secuti mercato-ies ex India, Perside, dc Arabia, de equamplis rimis aliis i. 'regionibus,eam insula frequentare coeperiit. Eatandi mi requentia & celebritate factu est, ut ciuitas aedificare tur in planicie sita,quae progressu temporis ad summa amplitudinem peruenit Vis sunt latae dc directae, aedes magnifice,& c naculis sublatae,& tectorijs pulche rime factis exculis Regia est non modo ad habitandum amplissima, veru ad vim hostium propulsandam mi nitissima Solis ardores sunt vehementissimit in quibus