Hieronymi Osorii, Lusitani, ... De rebus; Emmanuelis, Lusitaniae regis inuictissimi, virtute e auspicio, annis sex ac viginti, domi forisque gestis, libri duodecim. ... Item Io. Matalii Metelli Sequani I.C. in eosdem libros praefatio, & commentarius

511쪽

marsum, quo Malacam pctiturus erat, illi praeseret. Hic coelienti

ni it communi consilio decretum , nullam rem esse lic com- Goensi bello praeuertendam , dignumque ii otiui muni Lug cui Vasconcclius interesset. 'nod vero ad Malaca alti tanorma ieret non esse opus illud tanti ponderis atque monae cbibo δε- ti, quatuor tantum nauibus effici cdum. Goa expias a cretum.

ia uinc demum fieri posse ut vasconcelius multo plu-libus nauibus iter illud ad eb periculosum suscipereti Vascon celius libenter assensus est. lndξ in Anc sedi-uam delatus Albu uercius, Franciscum panto iam in

Zacoloram cum oneraria naui commeatu plena di

misit.& Antonium Norognam alium eiusdem nominis,alictius sororis fili una, qui tunc. ut dictum est. Za- colorensi arci praxrat, per literas euocauit: ad Lemium vero literas dedit, quibus per Goense bellum sibi, minime licui se confirnaabat. naues quas illi fuerat an k te pollicitus in supplementum mittere inde Onoreret '. petiit. quo in loco Tina Via illi cum fruitibus & com meatu obuiam prodi j t. Ibi Vasconcclius literas Emma Em manis tu elisamanter scriptas, irco te dedit quibus sibi gra lis ad T. esse significabat om n ia, quae gratia illius egerat , se- molam lique daturum operam , ut illum ossicii cum tanta fide ierae. praestiti minime poeniterc t. His literis Timota multo vehementius in studium Rcgis incitatus, fidem dedit. sc nullo unquam in loco famuli fidelissimi ossic io defuturum. Albia quercius inde Cananorem aduectus. cum Rege in loco proph littus ad colloquium destinato orationem habuit, qua Regem multo magis ad amicitiae foedus conseruandum δε promissis. & sermonibus amantissimis astrinxit Inde Ducem nomine si- 1 aeriami monem Martinum Calde iram misit, ut cum tribus nera Dacina. bus oram Caleculii custodiret, ne navis vlla ex Α- bis, as ALrabia posset portum ingredi , aut Calecutio soluere, baquercia quin ab illo caperetur . Idem Garsiae Solisae munus, praestri cum ali is tribus nauibus assignauit. Gasipari vero Pat- Παuae. ut Oram Goen iam cum tribus etiam nauibus sim, litet obseruaret, imperauit. A vas concello autem peti jt, ut cum quatuor nauibus reliquam illius Indicae. C c regionis

512쪽

regionis oram peragraret. Omnes imperata conficiunt,&aliquot naves capiunt. Ii una reperti duo Iudsi fuerunt qui ad Christi religionem conuersi, interpre-RVH c' tum munere cuin summa fide perfuncti sunt. Dum ebimen is haec administrantur, accepit Albuquercius nuncium de Regis Cochi mensis morte, quem supra retulimus singulari fides diis cum Lusitanis ictum coseruasse, atque postremo sese ab om nibus regni negotiis abstraxisse, ut in templo di js, quod reliquum erat vitae. dicaret. Huic sororis filius degentis more successerat. Erat autem in more positum, ut si Rex aliquis religione ta- Regum is citus, se regni administratione abdicaret, ut in templor ut buc- aliquo ab humanis tumultibus secreto vitam in relicemove co gione consumercr. pqst illius mortem, is, qui in locum saetAdo. illius successer t. cogeretur regni procurationem re- linquere, & in idem templum gratia religionis ini mi- grare: ut quemadmodum in regno auunculi succellar extiterat, ita religionis etiam haereditatem quamuis inuitus adicet. Is deinde, ad quem Rcgni haereditast pibus veniebat, regnum occupabat. Id fiebat, quoties Rex aliquis voluntate sua se regnandi munere religionis gratia priuabat. Porro autem eo tcmpore, quo Odoardus Paciecus Regis Calecutiensis impetum re Mira di

ebimen aprimendum susceperat, is Princeps, qui erat in regno

Aco- eb ense luccci murus, ab guunculo desccerat . di sese cum Cale cutiensi illius hoste coniunxerat. Ea de causa fuit successonis iure spoliatus,& alius codem propinquitatis iure,qui illi succederet,ascitus. Is autem, qui se ad Calecutiensem n cfarie & flagitiosh cotulerat, cum auunculum mortuum intelleκisset coepit cum consobrino Vehementer agere , ut regia' illi cederet, religioni seruiret. Rex consilio cum nostris habito, qui nullo modo patiebatur, hominem perfidum & sceleratum, perennem Lusitani nominis hostem in regni sede, quae erat in Lusitanorum tutela atque patrocinio,collocari, consobrini postulata contempsit. Is Vero,qui regnum petebat cum religionem negligi cerneret, ec

513쪽

regnandi cupiditate flagraret, magno exercitu, quon illi Calecuri ensis Rex altribuit. alipatus, in Cochi - itiensis regni fines inuasit. Id ubi Albu quercius re- ciuit, Cochimum petiit, & regni opcs firmauit, oc iros sortes, qui hostibus ob silerent, ad custodiam ri,

is armci reliquit. Hoc autem metu, qui regnum a se in is petebar, abscessit. At postquarin Albuquercius C a dianorem reuersus cst , iutius i cd integrato bello, Re- rni fines oppugnare constituit. Sed cum Nonius Vascius Albicas irentis. & Laurentius Morenus illi acie instructa obuiam pro ccstinc ni rupteliam initum suti set hostes fui fugati que sunt, multique in acie caedi, &4pse Princeps vix euasit. Sub idern tempus ycnit ad Algatus a Rege C. nabatae missus , qui re cambjia

tivi nomine lignificauit, di iii patum rumore suisse,ibu quercium classem . ut in Arabicum sinum pene bu tireret, apparare. Si ita esset. Regi gratissimum fore di iuri, iat. si in transcuri u aliquem illius portum peterer, i. o. quo pollent ambo de pace deliberare. Astercbataetcrea lit cras a Lusitanis quinquaginta, qui apud Cambaiae Regem captiui tenubantur. Hi cum Alion-

Notogna Lacolora soluerant. Coorta vero tem ate, clam nauis in ora Cabaiensi frangeretur, Nona G reliqui, qui tabulis nixi, se in mare praecipi - dem iserat,iluctibus hausi i fuerant. Atqui se in ip-' si lacera naui tenuerunt, cum .cilii, omnino discessiiset pedibus in terram euaserunt:& ab incolis capti. ad egem iac perducti sunt. Hi ab Albu quercio petebant vi eos iciacunque ratione posset, in libertatem assere- . tet. Resiponsum Regi quale ad voluntatem illius coi firmandam conueniebat. datum est , ec captiui spe libertatis oncia recreati. Eo tempore iam Albu quercius Alba uis classent in nrtaxerat triginta & quatuor nauium. Duce- cij cia bat autem in ca classem ille quingentos Lusitanos, , . nasi

& trecentos milites Indos . Canan ore autem profectus. ad Oriori porium appulit. Ibi Timota illi ob viam factus , σΝpotuit, urbem Goam fuisse post illius diseesium nationibu ,ec Vallis, atque fossis, torna ento-

514쪽

rumque multitudine egregie munitam 1 praesigia verbesse supra nouem millia militum, in quibus erat Tuscae quam plurimi. Dacebat autem Timota eo tempore filiam Reginae cu iusdam, quae in regione Gozo pensi, qua erat scdibus illius sinitima, regnabat. His nuptiis, videbitis honoribus Timo iam afficeret, Albu quercius intersuit. Consilio deinde habito, statu- tum suit, ut Timota pedibus in insulam e continenti traij cerct tres autem naues, quas habebat, cum Albu-que ii classe coniunxit, earum diae praesecturam Medio Rao,cuius virtuti multum fidebat. attribuit. Is in portum inuectus, eum terrorem praesidio, quod Panginum muniebat iniecit metus enirn casus illius. que repentino Albuquercij in cursu subierat, homines valde perculerat ut in urbem se trepide reciperent. Aliqui

tamen capti, ad Albu quercium perducti sunt: ex qui bus cognouit, quo in statu res Goensses essent. Iactis deinde anchoris , Hieronymum Limicum & Ioannem Limicunt fratres, & alios nonnullos Duces praemisit, qui propius urbem secundum littus accederent: qui maximo cum periculo imandatum protinus ex cuti sunt, atque renunciant, urbem esse munitissima,

in q*er & praesidia militum,ut apparebat, firmissima. Nihilocli de Goae tamen secius Albu quercius ad eam oppugnandam seenrassa comparat. Et quia ea mente erat , Ut omnem rei bene sene con- gerendo: rationem in celeritate poneret, sequenti die.

pilam. quae fuit vigesima Nouembris. eam adoriri constituit. Prinnum enim cogitauit praesidia, quae erant in si ario- nibus disposita, armis expellere : deinde castris positis,& stationibus munitis, muros quatere, usque eo dum aliqua pars muri corrueret, qua nostri possent in v bem irrumpere. Sed longe felicius ea oppugnatio,

quam is in principio suspicari poterat, illi processit. ut

statim videbitur. Ea nocte triremes atque naues hu- miliores praemisit, & Ducibus imperauit, ut sine ii termissione urbem tormentis vel berarent, ut hostes

somnum capere non possent, di ita postridie peruigi- lio consectos opprimeret. Is de quarta vigilia in sca-

- pham

515쪽

. pham descendit : item reliqui omnes Duces essece- unt, ummo silentio cum primum dit xit, in ter tessen sim copias exposuit.' acies diligenter instruxit. ipse ali ni Goae cum Lusitanis ciuingentis, bc Indis trecentis in existimo ilationeni, quae ad Srptentriones spectat, inuasit. Reli- ρMucatae, ut Duces aliam stationem , quae littus custodicbat, e L ii aggressi sunt. Limici fratres , dc Lacerda, & Begiensis, noriam vi.&alii nonnulli Duces cutii trecentis militibus in ea ni floria. stationis partem. quae ad urbem pertinebat, impetu feruntur. Vasco mclius dc Parua, quibus idem munus erat assignatum . cum ducentis militibus in statio nem mediam impetum faciunt. Andradii fratrcs, rius 'ius, o alii similiter ordinum ductores. eam

qu.e ad Timotae aestuarium sic enim appcl bban protendebatur oppugnandam suscipiunt. Qui

erant in statione . tormentis nostros propellere contendunt. Sed id frustra fuit ab illis tentatcim . Nostritaim 'eque pilis, neque glandibus, neque globis ingentibas deterreri potii ei ut, quominus ad stationem Postibus inuitis appropinquarent. Trat in porta, quam noliri sanctie Caterinae nominant, dux quidam hostiurn uti obsidia, ubi esset opus, summit:eret.& ipse,si Praliuas' i accesse suid t. occurreret. Is ubi rem cominus geri .urta, ptii pexit, dc quo impetu Lusitani in hostes incitarei

xv animaduertit, ex urbς plures copias euocauit. A currunt multi, quoru aduentu pugna recruduit, praeliust tox de nimis horrendum committitur. Vosso multis partibus noli ros numero supcrabant: nostris tamecaeleste numen adsuit. Itaque munitionem ea primum parte . qua Limici rem rebant, expugnant. idem reliqui faciunt. Hostcs in fugam versi sun t. No neorum lcigis inhaerentes, ita tecum illis agglomerarunt, Vt cum hostes portas occludere vellent, id ei, per nostros minime liceret . Dionysius namque

Icrnandus Melius primus ingreisus est , hastamque

magna crassitudine transuersam obiecit . ut disclusas fores distineret. Idem alii fecerunt. Hostes nihilomiam . t sotcs occluderunt, summopere coat dcbant,

516쪽

suit res summi certaminis.Hostes enim in eo vitam Sc salute suam verti statuebant, si foribus occlusis aditu nostros arcerent. Nostri sis ibito victores fore eonfise

bant,si sores apertae manercnt. Itaque modo b sti uiri magno conatu adducebantur, modo Lusitanoris contentione dises adebamur. Tandem cum eas noliri ma

x3. Lusita- xima quadam vi, hostibus frustra repugnantibus im-

ent tredecim nritia. i. oui ad portam accrtinne nu-

ni Godmir pulissentit redecim primi qui ad portam acerrinae puri punι pri gnarant repulsis hostibus, urbem militari audacia Pt mi. cipites inierunt. Hostes cedebant. ita tamen, ut ceden-Lit θαηο- tes vim sagittarum atq; telorum in nostros immitteram Hvr rent. Ex tectis deinde dc a senestis lapides demisi no- se pericu stos perturbabat. Hostes conserti in eos iam pueri liba lam, tos inuaserunt. Alius tamen sylvius & Mei l- sonsus Tingitanus, deinde Fernandus Petreiu rioradius, dc Emmanuel Cugna, J: Antonius Garcesius cum ilitum turma suppetias attuleriit. Redin te sato pretio, hostes instigam pallim eis si sunt: & quidam in zabaimi aedes se trepide recci crur: alij diuersis vi is ingressi te sugae mandarunt: quod fuit in causa. ut nostri

ursus persequendi studio duli parentur. Viginti eos. qui in Zabaimi domum confugerant, insequcntes, magnu discrimen adierunt. Hostes enim conscrti eos aingressi sunt. Vascum Fons cam . & Vascum Coclium. Hierou qui furentius in eos irruerant. occidunt. Hieronymias mi Limici Limicus eum multum sanguinis profudissct . & vires mors illii omnino dcfeci se iit, concidit: reliqui illorum casu perterriti cedunt. Ibi Mendesius Alsonsus, & Arius Sy luitis clamoribus magnis Lusitanos ad pugnam a

cerrinae reuocandam cohortati, tanto impetum hostes inuaserunt , ut imprestione facta eos prosterneret. Alii deinde Lusitani in aedes ingressi . magnum ad debellandam momentum in ca pugna suis attulerunt: in quibus Ioannes Limicus fuit. Is tamen cum fratrem iacentem atque spirantem cerneret , victus amore fra- Rara imi terno sqbctitit. At Dater, perge , inquit nec enim decetri ni irata te in tali tempore ulla perturbatione victum, ossicium.

nimiim h minis sortii omiitcre Nullua te ex casu meo dolor

517쪽

dor attingat. Oiscio namque meo destinctus occvm- Οo. Ioannes quan is dolore cruciaretur, verbis in men fratris morientis , cui is vitam dare non pol Ladmonitus . in hostes eo furentius irruit . quo grauius illum mors fratris amantissimi soli citabat. Erat autem vestibulum aedium ipsarum campi non angusti iplanicies , ct inde collis modicus assurgebat. In eo campo res gerebatur, cum multi equites atque pedites ex Tabaimi aedibus. quae erant amplis smae, con. Lusitano fuerit . nostros circunuenere: 5c omnes occidi stcnt, rμ tu ris. ni Vas concelliis cum suis copiis interuenisset. Hic e disi rem ni in acie instructa cum in urbem ingressus esset, lio. 9 cscede, sinsequebatur, ita Vt nunquam eos, quos

duccbat, disti pari permitteret. Ibi cum in hostes ci cuni usos impetum daret, duces hostium in collem copias subducere, atque cum nostrorum paucitatem animaduerterent, confirmati rursus in nostros inuecti sunt. Nostri oppressi multitudine, sensim cedere compelluntur , di scolarum gradus, qui erant instariheatri, Zabaimi aedibus coniuncti, conscendunt. Ibitur is cum se parumper a libore reseci sient. dc hostes diu sustinuissent in cos impetum tulerunt, quasi tunc recentcs praelium inirent Multos cscideriit, inter quos fuit Aethiops quidam vir fortissimus, qui equo insidebat. Is ubi decidit. Emmanuelis Lacerdae famulus quidam equum cepit. cumque Lacerdae tradidit. In eo praelio Lacerda sagittae vulnus secundum malam gra- Lacerdauissimum acceperat. Hastile sagittae deciderat. ossi Ῥirtium. serrum inhaeserat. Magna vis interim sanguinis ex anis. vulnere profluebat. Ilium tamen neque sanguinis emissio, neque doloris magia tu do ab ardore dimican- di retardabat. Itaq; cum equum a cca disici. in equites octo tam serociter imiectus est, vicos in fugam compelleret . Hostes reliqui multum de feritate pristina remiserunti Primum vix resistunt: deinde cedunt: p fremo effusa fuga vitae prospiciunt. Tanta vero sui tuepidatio, ut multi se E muro precipitarent. Albuquer

518쪽

a mari munitam oppugnare in aliam viam fuerat in gremis. editum collem superauerat. ibi cum tormet,

iorum fragorem, dissiopas voces, clamores ingentes, ct muliebres ciulatus auribus accepisset, unum e suo comitatu misit, qui praelijsiatum ei renunciarct. Attamen animus hominis acer,& morde totius impaties, ct in omne rerum occasionem semper intentus, res p

surn expectare non potuit Itaque ad urbem gradu cileriter intulit. Ibi clim ni illi ex hostib' ex vibe prosunt Cus με ζ sent in illi in inciderunt. Pranium ibi rursus nimis - ς trox exortum est. Hostes. n. exatit acres, dinum crusu's C νη ς po abant &sureae dedecus & indignatio, & Vrbis tunce V repetendae des ratio eos ferociores cssiciebat. Non si tu . a reliquis praeliis in urbe conantissis non inter sue L ' ra t. ne soci is virtute inseriores Hic viderentur, incre-- η dibili ardore dimicabant. Maxima tandem hostium'; - parte caesa, reliqui in sus in vers sunt. Albu quercius in urbcin ingressius primum sum mas D EO grati as git, cuius praesenti numine dc bellatum fuisse constabat. Qi od enim si num clarius praesentiae diuinae dari potuit, qua ua intra isex horas vibem maximam , drinisci torment:s fortiumque militum praesidi js, homini que multitudine resertam . tam pauci= hominibus

Nosti q*ρ c, usu tam fuisset Quod ut maiore admiratione di-

ine. ut cum nostros eorum misericordia vchementer

inflecteret, neque solum vitam ec libert tem , verum di virtutis illius praemium pollicerentur, maluerint investigio mori,quam vitam ab hoste, quod valde igno- mimosum reputaban' accipere. Supra tria hominum σφρ - multa in vine est a dicuntur E nostris quadrasinia de- μ λ ζ qt' si rati sunt. inter quos Hieronymus Limacus, Vascus μ' ηM Fonseca, Cosmqs Coeliu , Antoni u Vogadus, Antor nius arsecius, Alvarus Goniectus, & Petrus Gorne-Pra Es cius Limicus extitere. Plusquam trςcenti Lusitani vul- q*mii nerati sunt. Albu quercius veritus, ne nostri pugnandi

519쪽

palantes in aliquod se discrimen. ut fit, ubi victoria homines insolentes, di disciplinae prorsus immemores . plerunque facit, iniicerent, omnes urbi, portas claudere repente iussit. Deinde per otium suburbia sic enim se facturum incolarii ci sceleribus offensus iurauciat)coniectis facibus inflammari praecepi x. H is rebus g sis , Timo cum exercitu irium millium hominum peruerat . moramque suarn purgauit, & Aibu lucrciussa factionem accepit. Et quamuis aliam causam ii

stiorem non haberct negoti j consecti celeritas eum o-nim suspicione crimin s liberabat. Aliud tamen crc-do in causa fui Ge. cur i se copias in tempore alic si e ncquiuerit. Non enim erat aequum ut belli partem aliquam . quod numine Christit praesentis administrata . dum fuerat, homines ab illius sanctissimis faciis abhor rentes ibi vindicare, Cc in gloriae societatem seoli crete, ratione aliqua nitcrentur. Praeda fuit. armorum, tor comentorum, bc muniri Cnum, di commeatus, Jc longa

rum nauium multitudo. Nihil enim fuerat in urbe re lictati nisi quod ad urbem tutandam pertinebat. Albaquercius omncs Saracenos eu urbis finibus eiecit Rc quos qui rion erant Malui metanis institutis im- costitui labuti , in insula habitare permitit, dummodo tribu Gbos tum , quod Labaim in soluci alii, Regi Lin manucii Ri Q integre penderent. publice einde mercatoribus edixit. te omnibus, qui Goam cuin equis & mercibus ingredi vellcnt. impunitatem daturum. & summa fide

eos ab omni iniuria dc maleficio tutos conseruatur l. Emmanuelem vero Cugnam Cana noris arci praesecit Roderictim Rabellum. qui Cana oris arci praesu rat. asciuit , ut illum arci Goensi pr*poneret. rnandum Petreium Andradium , Petrum Fonsecam C strensem Antonium Salam , tuistimare Goense peragrare, dc omnibus mercatoribus, qui Goam peterent, . rutum xeceptum praebere. Georgio autem Botellio, dc Simoni Alsonso Bisacuto, ut Calecutiense mare nauibus suis infestum redderent,imperauit. Quilibet eoru

520쪽

Dalaia unam Arna uetiensem. quae unde esset, prorsus ignos imis ex- balico quod Vela demittere nollet,persequutus csit, viopuguaiio. que eo dum illa in Dabulis portu impingeret. Dabulis

praesectus tormentish turri, quae portui imminebat, Andradium repellere conabatur. At ille in terram egressus turrim expus nauit, eamq; disiecit: & tormenta, quae erant in ea disposita, in nauem suam imposuit. Botellius in nauem ma imam Saracenorum inuasit quam cia diu oppugnasi et, dilacerauit, magna lipraeda potitus, naucm, quia nauigare minime iam p rerat, omisit. Albu quercius vectigalia ditio entes exercuit. Jc ciuitatis statum, bc formam reip. collocauit: χaliud deinde opus immortali memoria dignum, contra multorum sententiam, suscepit. De quo ante,quam Albuquer disseram. non alienum erit, quo sentensia Albu querci jeho ML ab Almeidae sententia dissercparet, paucis exponere. V- meidae eoi terque enim eorum cum esset animo maximo,& singu-

Iaiis in In lari virtute praeditus idem sibi proponebat sed non bdia edini dem consilium sequebatur. Vtriq; enim erat proposinistratio. tum . pro Christi religione, de pro Regis Em manu eligne. amplitudine vitam, si opus ita sui siet, in quod uis maximum vitae M salutis discrimen inferre, & gloria: dc immortalitati seruire. Sed alter ab altero in hoc distentiebat, quod Almeida minime tutum putabat, vi bcs expugnare, ne videlicet distractae Lusitanae vires im

becillae redderentur, hoc autem erat illi decretum, ma

re tenore. Id enim statuebar, eum, qui maris imperium possideret. Indiae totius potestatem assequutum. Itaque maris erat illi antiquissima cura. Jcdum unam t. tissimam stationem nauibus haberet , reliqua omnia contemncbat. Fieri enim non posse exis imabat , ut tantum militum in supplementum e r usitania singi lis annis mitteretur , ut firmis praesidi js arces multas munire liceret. Quod si quis id facere tentaret', cum Lusitanos omnes, qui viribus coniunctis hostibus terrorem incutiebant. dispersos hostibus esse proditur i. At Albia quercius maiore quadam spe , quam animi

excellentis altitudo auctrcsolit, non pia sic tis tantu