Auctarium ad Alberti Halleri Elementa Physiologiae corporis humani

발행: 1782년

분량: 278페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

121쪽

SECIT IL ELEMENTA. SANGUINIS. ets

pag. s s. l. ult. mist rubescant adde ut plusculis cl. viris visum est, ut rari navi visi sint Cl. a ΤURRE & REICII ELIO. p. s . l. 3. pos insidere adde ut mecum vidit Ill. Felix FoΝΤΑΝΑ, & spaLAu-

ZANUS,

ibid. l. 8. pos inhaeret adde verus tamen rubor inest. ibid. l. I a. adde non decet disimulasse, Cl. sPALANZANUM, eui merito plurimum tribuo, flavum quidem globulorum colorem vidi Te, sed ad refra tam lucum rejectisse. Verum mihi quidem, si ulla oculo fides haberi potest, de flavedine globulorum certissime constat. Vide quae dixi a Iibid. l. ult. adde Non vero unquam vasa animalis vivi fere inania eisse, facile dederim , & pelluciditatem liquoris, quo permeantur . eum in conspicuum reddere. Nam in ejusmodi vafis, quae vacua videntur, solitarii x longe a se invicem remoti globuli tamen celeriter moventur, & novas a corde acceptas succussiones sentiunt, quod quidem fieri non posset, nisi cordis impetum liquor aliquis ad anteriorem globulum perferret. p. S8. l. I 3. adde Sic in pullo, qui ovo continetur. ibid. g. XV. te e Figuram ni mutabilis p. s9. l. 3. adde SCI. n. a TURRE, ibid. l. pos addidit adde porro Cl. REI CHELIUM, & L. SPALANEAN Uri uni co ferό in exemplo, R Felicem FONTANA M. ibid. l. I . DBP alterna. ibid. l. I 8. Ios Sed adde neque s. HEWsON figuram mutari vidit, neque CAL

ibi d. l. ult. adde Denique Cl. NEIsTERus globulos in proprio oculo , saepissime repetito eXperimento, cum conspeXisset; neque figuram variabilem repetit, neque magnitudinem. p. 6 O l. Ι 8. post distinximus adde multo, quam globuli rubri, majores, quos

etiam L. SPALANZAN Us vidit.

P. 6 I. Paragraphum decimam sextam excipit 6. XVI'. Num ex fias ΤNova est sententia Cl. viri I. Henrici LANGE, qui globulos sanguinis pro glomeribus filorum habet, in figuram globosam ita compactis, ut altero fine in centro conjungantur, altero se per ambitum diffundant r' . Eam sanguinis fabricam putat in morbis acutis mutari, ut globulus in suas fibras disia

122쪽

solvatur ν -). Verum ea fila neque ego unquam vidi, neque quisquam Cl. virorum, qui in globulorum natura indaganda laboraverunt. pag. 63. l. a. o. DPe sanguineum p. 64. l. 8. pos ΗΑLEs adde Seri flavos globulos vidit etiam Cl. LEDERMuL

ibid. l. I s. adde Huc revoces I. maria a TURRE experimentum, qui annulares iuas vesiculas in particulas illam minores oblongas, quibus constant, quoties motus sanguinis acrior urgeret , dissiluisse vidit. p. 6 s. l. ult. lege & voluminis aucti, globulorum majorum vera sit, quales LEEUWENHOEΚΙUs habet. p. 66. l. I a. adde Nuper demum Cl. sPAL AN ZAN Us & Felix FΟΝΤΑΝΑ & coalitum particularum unius globuli rejecerunt, & dissilitionem, tum CL

ibid. l. a I. dele aut quod solitarii apparerent, aut, quod magis probabile via detur , P. 67. l. 2I. quae lese ob quam p. 68. l. 22. adde L. Maria a TURRE idem se vidisse existimat, quod vidit LEEU-WENHOERIUS , nempe unum globulum, qui dissipatus fuerit. S. XX'. Aliqua cum Hobulis facta experimenta. Cl. 13EWsON globulos cum variis liquoribus & aquis composuit. Ab aqua diximus intumescere , & in sphaerulas turgescere, & demum dissolvi: quod pene incredibile videtur qui nativi aquosi seri hospites sint, ab acore non acerrimo pariter dissolui, non ab alcati; ab alumine, spiritu vini & vitrioli corrugari , a putrefactione asperos reddi & demum dividi. Nihil ego hujusmodi vidi , neque figuram, aut ab aceto, aut a spiritu nitri etiam fumante, mutatam tantum ut terreum, luridumque colorem ab his acidis luquoribus contrahant. p. 69. l. 22. lge ab elutis

ibid . l. 23. adde & Cl. KRONAUERibi d. l. ult. adde Demum Cl. BUΤT do sanguine rubram portionem eluit, ita massam albam superesse reperit firmam & tenacem, quae sit pars fibrosa sanguini S. p. 7O. l. I . adde CI. DAvΙΕs sanguinem in aquam emissium fieri docet in retiaculum fibrarum albarum ; & similes fibras obtineri, sanguine in phiala cot cusso, albas eas, glutinosas & elasticar

123쪽

pag. 7Ι. l. s. gravitatem ieee gracilitatem ibid. l. 9. quemque lege quamque ibid. l. II. vivo Ie e vivi ibid. l. et . aliqua Ige pleraque

p. 7 a. l. IO. quam Ie e quem ibid. l. I . Iege neque eos unius generis ibid. l. IS. rubrumque Ige cubicumque p. 73. l. Io. adde Nihil nos, dum Valemus, a sanguine vasa nostra percurrente patimur, quum continuo incommoda percipiamus, quam primum puri sales cum sanguine circumfluunt. Cum salem polychrestum sumsissem , bis formicationem in pedum plantis, manuumque Volis per aliquot horas, inque lingua titillationem percepi, cum interim urina acris manaret. P. 7 . l. antepen. adde putredini potenter resistit ξ' . Sal febrifugus sYLvII , & in universum sales neutri, ex alcati minerali &acore compositi, putredinem adjuvant ρ' P. p. 76. l. q. adde in cane etiam magis ibid. l. 14. Non facile eXplices , ut CAELI Us AURELIANUs scripsisse potuerit, gelatum ab aceto solvi. ibid. l. 19. pois A lumen a aliter & aliter egisse videtur. In Cl. sΤoRΜII ex perimentis sanguini livorem impertiit, atrumque colorem secundum alios solutum sanguinem cet. p. 77. l. I a. post aluminis adde & sulphuris p. 78. l. 6. Venas Ige membranas ibid. l. antepen. adde in Caesarei PoZZΙ experimento etiam subito & sanguinem coegit.

p. 79. l. I. post missus adde canem. p. 8O. l. ult. adde Alias in BOUR GELATI experimento in floriditate nihil inu.

tavit.

124쪽

ri ' E J B. V. SANGUIS.

bus cet.

p. 82. l. 3 .dele neque grumum sponte sua factum N adde Ceterum sales ex lixivio enati, non quidem semper, ut scriptutu est, aliquando tamen, & in febribus potissimum, urinosum spiritum affusi de sanguine coegerunt ascendere. p. 83. l. 4. pol reddit adde Venena ex plantis sumta , in venas vivi animalis injecta, fere sanguinem fluidiorem reddiderunt, gummi gutt3ῖ, cocculi, n vomica, aqua laurocerasi. De sale viperae et 'o legi, cogere sanguinem, apta scriptorem non satis certum. Hydrargyrus utique, confirmato eventu, sanguinem dissolvit. Visus est sanguis, cui crusta inerat, serumque nullum adfuerat, post usum vesicatorii confestim serum habuisse absque crusta io . ibid. l. 23. Neque enim certo experimento leg e Neque enim Dequenter. . ibid. l. ult. adde in equo tamen asthmatico reperi utique sanguinem violarum strupum colore viridi tinxisse apud Ct. BOURGELΑΤ: In morbo mucosis moret eo, equorum sanguis cum spiritu vitrioli fumat, & odorem edit usi no- sum. In febre maligna, urina alcatinium naturam indu Xit , Cum non plures

tribus horis stetisset. plura aliaS. P. 84. l. 7. post ferveat adde Ut praeterea & sanguis r ' . & universum corpus

ad citam putredinem , promta in alcatinae naturae evolutionem , e Xponatur. In febre acuta aliquot sunt exempla, de manibus cineribus clavellatis elutis in spiritum urinosum ascendisse. Qui vero sanguinem in morbo acuto negant putreicere, ii in verbo fudimi; & idiosum negare volunt, esse perfeΣ- tam , dum vivimus, qualis in cadavere est, putredinem. Bilem ROEDERE Rus solam negat alaale fcere. ibid. l. 17. dele Haec ideo paulo curiosius moneo & alcatinum .

ibid. Inserenda est L XXVIII . Sanguis putrescendo a callescit.

Verum haec omnia sollicite debent exponi, cum nuper alii Cl. viri putredinem ab alcatina natura separaverint. In eo quidem consentiunt omnes, &in febre acuta statum putredini & naturae es calinae sit nilem nasci, & a morte. Neque alcalia putredine destrui, quod dictum est, constat: & omnino

placentam languinis die Io,ao, 3 o spiritum perinde alcatinum dedi Te, α

125쪽

longius progressa est. Mature tamen in tabescentibus partibus animalibus putredo nascitur, etiam quando neque Cum acore fervent, neque caeruleos succos viridi tingunt et M. Auget adeo naturam alcatinam putredo quam primis diebus fermentatio acida morabatur. Qui negarunt alcati nasci, aut certe nasci in libero aere, ii nimis pauca experimenta contemplati

pag. 8 . l. 22. D e olentem. p. 8 s. l. 8. adde Huc possis referre Ob frequentiores pulsus, quod juniora an malia celerius putrescant ii , Sanguis & universum corpus animale sibi permissum in aere atmosphaerico non frigido, putrescit eo celerius, quo major cabor est, ad gradus fere a OO, coetus certa eXperimenta habeo ii ' ; majori enim calore serum dissipatur, neque cruor nunc putredinem concipit. Sunt, qui sanguinem minus celeriter, quam carne S, aiant putrescere, ut & mihi in dissectionibus quandoque visum est; sunt, qui celerius, ut prius foeteat, tunc caro , inde serius bilis &urina Cum foetore ergo serum sanguinis, sisnguis, humores universi eam natu Iam induunt, ut cum acore compositi ferveant, ut syrupum violarum viridi tingaent, ut igni subjecti ante ipsam aquam salem volatilem edant, ut alta

lini sinta

g. XXIX'. Putredinis piaeΠ0mena.. Accuratius vero speculanti progressus putredinis, apparuit, foetidum VapGrem exhalare , validissime si in vase angusti colli putredo sedem habuerit: post eum vaporem, putridum laetorem; naturamque alcatinam minui &evanescere;&, quod reliquum est de putrescente animalis in terram fatuam insipidamque abire. Una , resoluto omnium partium neXu, membranae psimmae & viscera in tabum solvuntur; & denique terreum pollinem sui reliquum faciunt. Putes adeo putredinem cum alcatina natura conjungi

126쪽

Negant alii, tunc maximan alca linam vina in putrescentibus esse, quando putredo sumnia est. Non nasci, addunt, alcati in aqua marina putrescente, etiamsi laetor nascitur , & vapor inflammabilis. Videri ad alcati generandum pertinere, ut multum sit in putrescente corpore phlogisti, ut eo in statu minus olei picei supersit. Ceterum ita intelligo putredinis progressum, ut in- Cipiat natura alca lina gigni in sanguine , inque putrescente materia animali; ita eXpediri primo alcatinos vapores, una magis & magis adipem resolvi, &Putridum eum vaporem praevalere; dissipato adeo & alcati volatili & phlogisto consumto, inertem materiam superesse; sic cum pauciori phlogisto misium acidum salem alcatinum odorem spargere; phlogisto vero uberius resoluto foetorem putrem ascendere , qui proximae alcatinae materiae destructionem praecedit. 1n animalibus cursu nimio ad mortem cet.

pag. 8 s. l. Ι 8. post erumpit adde In malignis febribus frequenter foetet I ) ibid. l. a I. put laborant adde Sudor cadaverosi foetoris in febribus eXitialibus halat n b. p. 86. I. a. dedisse adde & Cl. pΑsΑNo teste Neapoli in exitiali febre ollaci bant I ' . In febre inficiente miseri se contagium recepisse sentiebant, cum ingratum terrae odorem in ventriculum descendentem perciperent pr ).

ibid. l. I s. po si puris adde igne subjecto halans. ibid. l. 6. put prostravit adde Sanguis isti dus, niger & fluidus, per nares :gingi Vas, asperam arteriam, alvum , aliasque pervias erumpens in febre variolosa s' .

ibid. l. 7. post est adde Undique gangraenae, sanguis dissolutus, faeces foetidissimae t ). ibid. l. 8. adde Haec confirmantur ex acidis sudoribus, quos, morbo jam re mittente, in pete chiis Observarunt Cl. sΤRAR, Ros EN, GRAINGER, aliique . signa fracti dominii alcatini. Huc etiam referas, quando satis repetito ea experimenta confirmata erunt, Cl. TicΗY memorabilem annotationem; taurina nempe febricitantis, sed ad crisin dispositi hominis, tales angulosos mediae naturae se offerre, qui nulli generantur, quando putredo dominatur, & effectus funestus est futurus. lnde enim, non certe improbabilitor

127쪽

3Iarguitur, alea linae naturae in sanguine victoriam id omne alidum delere , quod urinosam naturam. temperabat, salesque sanguinis ammonia eis umiles reddebat. Apparere vero sale S medios, quando victa putredine nativus acor rediit, & cum alca lino elemento in medium salem restituitur. Ob avolans putridum foeditissimi sudores in febribus salutares sunt, ut vulgo nutum

est κ' , & in peste xt .

pag. 8 s. l. I dele Putredo aliunde nata -- putredinem generavit a . ibid. l. antepenuit. pol corrumpantur adde uti vicissim glacies putredinem moratur; & cadavera occisorum, quos nives obruerant, totis se X mensibus incorrupta supersunt, quoad aestatis redivivus tepor putredinem accersat c0. ibid. l. penult. dele neque multo blandius aer--- febres nascuntur θ'). p. 87. l. 9. adde Nihil autem potentius humores nostros corrumpit, quam ipsa putri lago k' , utcunque in corpus recepta, cibus putridus, animalium lue

peremtorum est S.

Vapores cadaverum foetidi & coemeteriorum, & acervi putrescentis bra L sicae, & muscorum margaritiferorum tabescentes cumuli pestiferas febres

excitant.

Similia patrat aer praegnans exhalationibus hominum copiosioribus, qua sola ex causa aliquoties in Anglia, & non ita duduin , judicum, aliorumque adstantium frequentes mortes acciderunt. In ergastulo, in quod crudelitas principis Indici numerosus Anglos stipaverat, plerique intra paucas horas perierunt. Vapor carcerum ex tubo propius receptus ac haustus perniciosissimas febres civit; & par est veneni potestas, quod vapores spirant k aquae in sentina corruptae. Chirurgi, qui carbunculos, bubonesque pestilentes curant, medici, qui perspirationem morientium inspirant, frequentissimas patiuntur ex simili morbo mortes. Nili aqua, cadaveribus repleti, pestilentem morbum genuit, qui LUDOvICI IX exercitum destruxit. Injecta in anilis venas aqua putrida cito funesta fit. Putrida avis carne Tungus & Baraiti sagittas suas inficiunt; iis leviter laesa animalia pereunt, & celerrime & ipsa

putrescunt.

128쪽

L I R. L. SANGUIS.

32 Effectus putredinis variis modis admissiae potissimum sunt summa virium &irritabilis naturae destructio, cum simili suae causae in humoribus nostris putredine conjuncta. Sola cadaverum nimia consuetudo multos incisores ante diem abstulit Memini ALBINUM, gravissima febre erysipelacea infectum, a BOERI AVI fato fuisse ereptum: memini proprii morbis miliaris, & innumerabilium fere labrium continuarum, quas Gottingae passiis sum, cum inter cadavera seX

fere in annum mensibus Viverem.

pag. 8 8. l. II. adde est sudor cum aceto efferbuit at ). ibid. Trico a paragraphus in nova editione inscripta se Aer expeditur eg imo it : Una cum foetore putredo se demonstrat. Nemo putredinem accuratius .

cet.

ibid. l. ult. factorem DPe foetorem. p. 89. l. IO. adde Haec eo tempore vera erant, nam postea Cl. CIGNA, NA- ΙΕR , CRELLHIs , aliique magis chemice de putredine scripserunt i J. ibid. l. I a. pos aerem adde de animalibus inflammabilis prodit i ' . idem que iterum resorbetur a 'D. Is aer, cum avolante phlogisto inebriatus sit, flammam concipit il); & cum ardeat, aufert alcati volatile illa, quoad perfectio stadio ultimo putredinis nullum supersit. Ut enim a putredine generatur, ita ardendo minuitur, & denique. postqvana ad acmen pervenit, consuin tum inertem massam relinquit. Haec causa est, cur in amplis vasis apertis alcati minus generetur, in vasis angusti colli magis; hic enim vapor foetidus

lentius avolat.

ibid. l. 1 3. pos aqua adde mers S. ibid. l. I9. pos refert adde & in morbis putridis eam evolutionem locum ha bere, etiam intra ipsa vasa, nuper ostensum est 1i b. Quare & in cadavere prius secedit, quam signa aliqua putredinis se efferant. P. 9O. l. a. si diis & cerebrum intra cxanium in putrilaginem abiisse.

129쪽

6. XXX'. Adjuruenta putredinis. Porro sanguis, dum putrescit, & ipse laetet detestabili odore, potissimum

si per angustum tubulum exspiraverit; &alcalescit, ut Omnino cum acore ferveat i . Plerumque tamen aeris atmosphaerici cet. pag. 9 o. l. 8. pois admiserit adde Sed humor modicus putredinem adjuvat, mul- ta & saepe renovata aqua retardat. ibid. l. Io. Ige Cancrorum oculi& magnesia, & holus γ' , &selenites,'& demum ipsi sales medii, in quibus alcati minerale cum acore conjungitur, ut sal mirabile GLAUAERI 'M, & sal sodae et , sanguinis & carnis putredi

ibid. I. 13. lege Sal fixus putredinem adjuvat b ) Ω tartari &c. ibid. L penuit. Volatiles alcatini sales relinquit & tenerrimam terram DPeHaec nostro arvo labefactantur, ut passim legas, & experimenta producantur, quae fidem faciant, aquam calcis putredinem tardate, sed etiam sales lixiviosos fixos eadem esse potestate; quae utique cum prioribus conciliare nescio. Volatiles alcatinos fales equidem lego putredinem potius morari i & impedire : Sic sales vegetabiles a , mites etiam, ut saccharum; succus limonum; & magis adhuc acidi M de fossilibus k parati liquores; ipsum demum vitrioli oleum. Id enim in aeternum omnem putredinem a carne &avertit, &, si incepta fuerit, abigit; redditque carni suam integritatem. Aer factitius, qui fere acidum subtile est, de solutis corporibus exhalans, putredinem inhibet & emendat 0. Hoc etiam potissimum argumento ductus, innoxia putredine febrium malignarum, summo cum fructu,acoris vitriolici vi-Ies eX pertus sum. Porro plantae nonnullae, aromaticae potissimum, putredini obsistunt, ut chamaenaelum, valerianae radix ID, potenter, &, quam corteXperuvianus, fortius; & arnicae pariter I potens radix, & camphora : sed etiam cortex peruvianus, qui adstringens sit, est inter meliora antisepticR i

130쪽

tamen ut acori minerali cedat I ' ). Princeps etiam inflammabiliuni asco hol putredinem avertit, minus tamen quam vitrioli acor. Aqua mineralis I uwholiensis putredinem penitus impedivit. Debiles sales me dii μ' η' , muria mari Aa, fui ammoniacalis multa aqua dissolutus, corruptionem potius augent. Majori copia impedit, & melius nitrum. pag. 9 I. l. I 6. pot percellit adde ad pyrethri modum ibid. l. i . pol producit adde in sepia, gelatinoso animali, succus acris & igneus ibid. l. antepen. adde Scorpii venenum acre est. Muscae ichneumones suo liquore sabulum in pastam resolvunt. p. 92. l. 3. pol gignit adde Liquor vesicularum bombycis cum acore vivide

fervet πυ.

ibid. l. Io. poli tinctum esse adde & linguam inflammas e. ibid. l. 12. pol sit: adde & denique hujus succi natura venenata multo subtilior est, cum in lingua insipidus videatur ut Omnino non acrimonia sua nocere videatur, sed vi stupefaciente, quae irritabilem vim partium corporis humani destruit a ). ibid. I I . adde Farces columbinae odore suo oculos humectant, & sale albo penetrabilis odoris d teguntur. p. 9 3. l. I s. pos pertinet adde Aqua cum muscis vulgaribus digesta manifesto

acida est. sibi d. l. 18. adde Nullum in progressu putredinis acorem generari Georgius

Utcunque ista sint, in humoribus nonnullis, juniorum cet. ibid. l penult. pois sciet adde Succus folliculi dentium, & succus viscidus ex nervis boum, chartam caeruleam rubro colore tingit p Caro vitulina, cum pane & saliva contrita, incipit vinosum spargere odorem ; neque putrescit, nisi quarto die IJ J. p. 94. l. s. post indolis adde Denique non semper, saepe tamen, inque omnibus Cl. coLLINI experimentis, in principiis putredinis aliqua, non duratura,

SEARCH

MENU NAVIGATION