Tetras chymiatrica, proponens praestantiam et in medicinam efficaciam, auri, merurii, antinomii, & vitrioli, & medicamentorum ex illis paratorum opposita misochymis eadem sat frivolè calumniantibus, ab Arnoldo Kernero Lipsiensi ..

81쪽

Gaio secunda de Auro. Peripateticorum princeps Aristoteles verista

me adfirmat l. 1. de gener. anim. c. 3. circa finem Cum ait, at vero solis calor animalium, que non modo, qui in semine continetur, vexum etiam si quid emcrementi sit, quanquam diversum a natura, tamen id quoque princis pliam habet vitale. Ne autem candidum L ctorem verborum ambagibus detineam,in ne- gotio vitam A uri concernente, aequis auribus audiant, quae sagacissimus Petrus Severinus Darius, referat ε. a. Ideae Medicinae Philosophi Caea Hic vir eruditissimus cum probasset in singulis rerum ordinibus, quae Elementorum λnta foventur, contineri naturam quandam ra-d i calem, vitae principium, actionum fontem.

hectariditatis authorem, generationum transisPla rationum omniumque naturalium acticiis rara m moderatricem: atque in specie in vegeta

narida proponere; sic autem scribit. Minera- Iium quoque classes validissimum obtinent

Balsamum; f sic vocat illud principium vitae

radica Ie. J Solidam enim & homogeneam pro-Pemodum materiam occupavit, nec sensui nee motui

82쪽

t Sectiosecunda de Aura. motui in his servire debuit. Itaq; perfecta quq-dam individua hic absoluit, quae copia & puritate Balia mi munita, non annorum longa serie senectutis incommoda admittunt, nec ullis externis thjuriis labefactantun . vivunt quoq; notate hoc,& notate bene Mi. lsochymicae umbrae J quamvis Eorporum comis lpedibus implicata vitales actiones depromere non possint; si nihilominus in actum reducanatur, mira actionu virtute vitales qualitates demonstrant, usq; adeo ut vitalium qualitatum disserentias ex quibus actiones omnes, proficiscuntur, ad horum ordines reduxerit Paracel- lsus, nominaq; plurimarum rerum inde desum serit. Diversi quidem proprietate insignitum semen obtinuerunt; individuorum enim pro pagatione non multiplicantur : altioribus p rentibus ortus sui principia adscribunt, qui na torum mobilem Rempub. non ingrediuntur; lquo fit ut a plurimis vita penitus ea re re existimetur. At certe arrigite aures umbrae auri meis

dici contem trices, vitae manifesta indicia illis 'pe demonstrarunt, qui illorum ossicinas diligentius sunt scrutati. Crescunt enim, maturita. tis tempora 'habent, nutriuntur, excrementa pariunt, quae potenti b. paroXysmis saepe rejicia unt magno metallicorum pavore, alia paulatim in superficie relinquunt. Et quid verbis opus est, quaecunq, saporum & odorum valida facul-

83쪽

Sectio secunda de Auro. faculiate pr dita sunt,ea quis mortua pronuu ciabit Θ Vitarum discrimina sunt, &.gradus ut & Balsami hujus vitalis ; nec omnia manifeste

Quod si philosophis credimus, que manifesta 'ita fruuntur, ex iis componi videbimus, quae occulte quondam vixerunt. Haec ille: cui sitidem adhibere quis nolit aut assentiri recuset, is adeat puteos cuniculos fodinasq; metallorum & metallarios super haec interroget. illi ad oculum vobis demonstrabunt verissima eL se, suae de vita metallorum & auri quoq; h

et enus sunt relata . 'Post fornacem certe inter cartaceos auth

res, &in pulpitis haec nunquam, licet proia dissime quis specularetur, ingeni et & addiscet. Miror sane, quod cuivis auro& gemmis omnibus ad curanda febrim malignam praeferatur a Misochymicis spiritus Vitrioli, cum Vitriolum, ex quo per artem spagy ricam hic spiritus proficitur aeque sit ex numero mineralium, sub quorum familia aurum quoq; continetur3 & eadem ratione eidem Vitriolo radicate vitae

principium denegari possi vis. Quod si vitriolo concedatur vitae principium radicate; coceditur autem dum eidem spirituiVitrioli tantae attribuuntur vires,ut illam etiam quantivis precii antidotis praestantiorem dc preciosiore bifirmenta Ermenti Vitriolum

84쪽

i starios eunda de Auro.

Ium autem sit minerale plane imperfectum, videntur inepte & citra omnem rationem iaMilochymici detrahere & denegare Auromineralium & metallorum perfectissimo. Spiritui Vitrioli suas lubens elargior vires, de quibus etiam infra; sed eidem praestantiores & majores inesse virtutes Medicinales qua Auro , heminςm unquam, praeter hos Mi chymicos asserentem hactenus mihi licuit o fendere; nisi forte illi nominentur, qui mineralibus &metallis extremam minitati sunt ruinam : quae tamen invicta manebunt, di viribus suis pene divinis brevi triumphabunt, rum. pantur etiam non ilia duntaxat, sed & capita asini ha Misochymicorun . 'At objicitis aurum quia nunquam vixit,&ob id vitalitatis principio radicali destitutum

est, naturae corporis nostri non est familiare& amicum. . Hoc quidem unum est ex palmarii quod contra usum salutarem remediorum

Chymicorum solent objicere Misochymici &quo Chymiatros se posse prosternere sibi imaginantur. Sed falluntur cum enim falsa sire tio prior, quod videlicet aurum hunquam vi , xerit dc vitalitatis principio radicali careat, per se etiam corruit dc falla deprehenditur altera, quam addunt, ratio, aurum nempe natu-

85쪽

Sentiosecunda de Aino. thymici propria rejicere deberent remedia,

quandoquidem ea nulla eum corpore humano obtinent similitudinem, nec ullam habere debent; sunt enim antipathica, juxta mentem . saniarum dogmaticorum .

Id ei reo de fusore hujus refutatione nunc non sum solicitus, cum de ea sat, dixerint &scripserint Chymiatriae & Chymicorum rein mediorum propugnatores: inter quos virum se praestitit doctissimus Rulandus, qui videa- turi praesertim cum mei non sit instituti omnia uisochymicorum contra Chymi ea remedia Qirgumenta in specie hic consarcinare & con-

utare φ

Αd Aurum ergo reversias dico, virtutum in iuro medicinalium hujuscemodico tempto- es veniam, quodammodo promereri posse, fiitra terminos sese continerent,&aurum&atum, vel pulveratum exhibitum nulla sedei vires solummodo statuerent: nam tu hoc im Chymiatris recte sentirent, qui aurum asso illo modo exhibitum nil prodesse, imo, esse potius constanter adseverant; ut quode in puluisculum, citra ullam aliam pr paras,nem legitimam redactum, sive foliatum t laminatum perinde perfamiliarem sellam - ziatur nihil mutatum, sicut in entrem ces- devoratum; suo enim adhuc corpore αccxu detentum fuit propinatum. i

E Quia

86쪽

, Sinis secunda de Auro. Quia vero etiam per Csymicam praepat

hionem in f mam potabilem redactum, a rum quoq; omni privatum virtute medicinali volunt, dicentes; nec vero potabile aurum αgemmarum dicta Magisteria majoris sunt vi tutis: jam non amplius illis est condonandum, cum cointra manifestissimam veritatem, quam experientia stulto tum etiam Magistia saepissime comprobavit, nugenturiis.

Aurum ergo potabile, per vos Misochymicos, nullas habet vires medicinales, quare . Quia quod natura isi denegagit, ars quant vis non potest, dare. Citra ambages, quod dicitis impliciter non est verum. A natura enim vires Medicinales auro denegatas dum dic tis, falsissimum dicitis, cum certum sit Auroiuaximas eas inesse, & id illas habere non alia unde quam a natura: nec eas illi dare ars Chymica praesumit; ut autem eas eXerere possit,ar tis Chymicae adminiculo carere nullo modo potest. iQuocirca ars Chymica, licet inteenas & nata turales vires auro dare nequeat, dat tamen promtitudinem seu habilitatem, ut sic loquax, per quam aurum vires suas expeditius , et mmodius & felicius exerere potest; removendo 'videlicet impedimenta, se Ivendo vincula Co vorea , & eorticem putaminaque dura detrachendo. Sane, ut dicam quod res est, videminii mihi

87쪽

Gniosecunda de Aura. lmihi ii esse, quibus natura veram auri cognL tionem denegavit, quam ob id stliola physico rum vestrorum vobis dabit nunquam. Loquis mini de auro potabili id contemnendo, cujus tamen videndi saltem copiam vobis nunquam factam,vosq; multo minus ejus usum expertos esse, & modum id praeparandi vere spa gyricum penitus ignoraYm ex hac vestra censura plusquam inepta & iniqua conjectant Chymiatri. Hoc sciatis velim umbratilem illam, vestram, aliorumq; ejusdem farinae in pulpitis speculationem experientiae nihil praejudiearor non enim a speculautium phantasia sed a rebus ipsis rei alicujus veritas est petenda, ut recte docet Aristoteles in Metaphysicis, , Nullum ergo omnino damnum patitur si rum & potabile verum aurum, a vestris paucia 'deliri is, quae ipsi vobiscum suaviter . 4miso- , mniastis. Quin potius vobit jure omni id, quod olim Erasto, strenuo illi & primo fere auri MChymicorum remediorum Osori & conte toriscujus nunc umbrς sunt fere Misochymici omnes Jobjiciebat clarissimus Mortavius me-. idicus Caesareus , in barba quoq; projici posset: quomodo potes inqui artem refellere, quam noexercueris λ Non versatus es υτῆ εγχειρήσ/ τη quae arcana multa prodit. An nocisu toe ultra crepidam judicare praesumens,

ab Apelle colaphis merito exeipiebatum E

88쪽

Sectio Reunda de Aaro. ut quis eoeeo de eotoribus judicium serenti fi

dem adhibere vellet P sed quandoque Phormio praesente Hannibale de rebus ad militiam spectantibus verba facit merito, ridendus ab Hannibale tanquam delirus, qui rerum, doquibus pompose verba fecerit, usu penitus ca

reat a

Ne hutem ausum penitus contiemsisse vudeamini &, neglexisse, satemini, habere uoque luas vires aurum fgemmas quas adjungiatis hic non attingo,habent&invenient etiam hae suos defensores 4 ad ornatum scilicet aeopulentiam, si quidem integrum gestetur collo appensum: inprimis, cum sturum sit anima generis humani, quippe cujus praesentia vivi- mus, inopia molimur; Enimvero privatus auro est corpus sine animae . - Haec vera quidem sunt, se a non ideo principali intentione aurum esse creatum vobis oppono,utho nibus ad ornatum & opulentiam inseteiret: abusus is potius dicendus est, quam verus & genuinus auri usus. Sane aurum omnes aeque appetere, de multos nonnu quam Iimmodica ejus bulimia laborare. adeo vehementer , ut in eo conquerendo de possidendo Per fas & nefas, propriae salutis patiantur jacturam, nemo faeila ibit inficias. Vetum Pol ticus hic est usus , cuj us respectis aurum ex fra

gilibus & caducis bonis, i a suis quidem parti-

89쪽

ymos eanda de auro. λbus firmius &constantius, quod amissionem vero ejus possessionis caeteris par est,& inter fortunae dores, quae adesse vel abesse possint, numerandum, animique bonis longe fragi-

In hoς usu, qui duntaxat pedem figunt 2

auro praestantiores inesse vires concedere no

Junt, hi profecto ingrati sunt erga Deum crea se torem, & injurii in creaturam ipsam,omnium post hominem iacile primam & praecipuam. Ingrati sunt erga , Deum imo lacrilxgi, dum

nolentes agnoscere & concedς re eundem auro indidis e vires summe medicinales , ipsum qcreatorem ob id beneficii laudibus dignis de- tfraudare connituntur. Nonnὸ injurii pariter sunt, imo blasphemi bi eundim, xum, si juxta' illos praeter politicum huncq usum& externas 'allas doties atque utilitates auro inesset nil amplius magis necessarium & praestantius,videretur Deus hoc modo ludere cum genere humano, sum. splendidae in colore , virtute autem inania ac frivola communicasset & praeseripsisset, ac suppeditasset assii mandat Injuriam quoque inferunt ipsim et creaturae, dum eam ad salutates usus a creatore destinatam, irritamentum potius faeiunt malorum, quae non soluies habendi sui desiderium, quia ullius alius i

90쪽

Mctio secunda da Auno. rumq; perversos incendat, ut reonabi re dixis ,

se ideat poeta ἐ. ' Auid non moaetasiapectora cogis. Aarasasta fames8 Datum itaque autum hoc modo videreturio damnum potius hominum veluti pandoram quand/m , si solummodo, uti dictum, politice ej us usus a i ten de ret urin e qu adseratiane mulexorum causa mplorum facile esse posset . Pudeat profecto tantos physicos & Medicos in hisce externis rerum corticibus haesisse ha-

ctenus & elisam num haerere: cum hoς modo a. rudi omnium rerum naturalium veri &ge nui usus ignarasce vulgi parum aut nihil amplius & altius sapere velis videantu Decebat eos Aurum non politice, sed Physice & Medice considerar c, inq; bominum utilitatςm transferre, sanitatem eorum eo ipsis Promovendo. Physice quidem quatenus est rarpus naturale mixtum ex quatuor Elementia, ex terrestribus maximὰ solidum & iocor ruptibile, non quidem simpliciter, sed secun dum quid est qua tenus e strevera scrinium imis mensarum virtutum, quae cum eam ob caussam ita conclusae sint & absconditae, adeoque Communitae a natura, ne videlicet indigni Mignavi contemtores. ad dotes in auro recori nitas perveniant, indicὸ easdem cortice &du