Quaestio physica inauguralis, de somno : quam, annuente summo numine : ex auctoritate reverendi admodum viri, D. Georgii Baird, SS.T.P. Academiae Edinburgenae Praefecti : necnon amplissimi senatus academici consensu, et nobilissimae facultatis medica

발행: 1803년

분량: 120페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

31쪽

DE SOMNO.

Est igitur in impedito sensu, quo et mens intima videretur mutata, scilicet ut nec longam persequeretur ratiocinationem, nec eadem diu cum iisdem conferret, ubi fugacissima sunt ipsa conferenda. Volitant enim phantasmata, et nos volitantes cum illis nihil esst quod ad

praeterita reVocet; cum rerum cognatarum

nulla sit praecipua in memoria ratio, sed diversa diversis saepius instent. Similiora si quando et continua, ut in fabula, secuta sint, magis su biti sunt casus, quam quibus opus sit ratiocinatione. Videmur abripi in vincula ; horremus foedistimas tenebras ; desideramus libertatem; jamque liberi per aera per lucem transvolavimus carcer, et gaudentes obliviscimur relicti. Sed est deliberandum i Quasi non serum evasiis de evadendo deliberare; nec potuimus non evadere, cum in spe vel desiderio libertatis sit ipsa libertas: nimirum illucescit imago ejus, et imago dormientires est vera et praesens. Evasisse modis tam insolitis et parum congruentibus naturae nostrae,

quod nos vigiles suspendisset stupore, interdum

32쪽

16 QUAESTIO PHYSICA,

miramur, sed rarius ; non quia non aeque VI-geat mens quae congrua annectat, sed quia non vacat annectendo ; neque enim versantur causae

et qualitares rerum, sine quibus nulla disparum miratio, sed aliae et magis vividae imagines, et quae arctius cum prioribus consociatae praeveristunt sensum disparitatis. Volamus per undas impavido pede ; sed auditur quae miserrima eju-lat, vel stat quam ardemus in adversa ripa puella, illecebrasque dulciores subridens tendit dulcissessima allectantes manus. Vigilibus si quiddam insolitum fiat, sit tarde ; manent omnia in conspectu

diutius, atque, licet ipso momento non miratos, Vocant iterum admirandum: somnianti vero si tale quiddam, ipso momento evanuerint omnia, nunquam itaque admiranda nisi statim, et ne sta tim, fuerint morae, quaecunque nova occursaverint alioquin miraturo. Et sane vigiles, mirissimo quo-

dam facto, non illico sentimus quod mirum; est enim in medio aliquid sensus vel potius stuporis; attoniti primum, deinde insolita miramur, succurrentibus quae solitia; quae si minus succurrerint

33쪽

DE SOMNO.

currerint, ut credibilius inter tot tam instantis assime secuta discrimina, nil fecerit ille stupor, quin proferrent se imagines diversae, et ne minime affines eis quibus opus esset ad mirandum. Ipse tamen stupor inter subita noctis miracula haud infrequens. Rapimur, a quo, in quae, nescientes, per nubes, per procellaS, tota tempestate fremente, fulgurante, tonante, Circhim ruimus per aestus verticosi fluminis, audimus altissime supra collidentes fluctus, torquemur cum ipso gurgite, et, quasi in nobis quoque Omnibus verticosis, non stupore modo, sed sensu aliquo inquieto et amente stuporis, asscimur qui, si non sit miratio, est mirationi proximus, et fere major. idetur igitur non ideo in mente dormientis fingendas es e mutationes, quod non diu circa eadem haeserit, nec semper obstupuerit insolitis et miris ; aliter enim esse vix posset, sensu non patente. Sed neque credendum est, somniari omnes, quibuscunque species ab externis rebus adeo tenuiores quam eX memoria phantasmata,

34쪽

ut prae illis negligerentur. Haec enim adhibita fides inanibus, frequens insanientibus, neque aliis vigilibus prorsus inassueta, non est somnus, sed oritur e somno ; oritur interdum quoque, corpore non sopito, immo saepe praevertit soporem, quae mutatio non sit, dum manet corpus Vegetum et alacre Manet autem corpus diutius Vegetum, quando vel stimulis externis admotis, vel hilaritate mentis aut solicitudine eXcitatur. Facillime ita rejicitur, quod fortasse visu in es et quibusdam premere hoc de somno argumentum, scilicet ut, si verum argumentum, futurum esset quod non est; cum mens nonssit propior somno, qud intentius suis sit aiat acta cogitationibus, sed vegetior contra, et ad somnum tardior, quo magis hilari ex memoria magis vividae ortae sint imagines, vel si eXternarum rerum vix conscia totam se tradiderit altioribus consiliis. Ad hoc respondere licet, non esse somnum in praevalentibus internis, sed interna praevalere in somno ; in corpore hunc non in mente ; atque, ne facta esset, in corpore mutatio

sine qua non dormitur, impediisse, quippe stimulos

35쪽

DE SOMNO.

los admoventem lapsuro, ipsam istam vivacitatem internam, quae objicitur Ut Pporem necessarie adjuvans. Dormitant ita infantes laci. lime, non quia multum fuerit illis internae cogitationis,

sed qu0d nihil. Sublatis lusus et sensilium, nulli illis sunt intus simuli, qui concitent tardescenScorpus. Tardescit itaque magis, et dulci in languore lapsum, jam caepit obdormire. At qui dormit non usque somniatur i Usque

forsan, ut nihil ex somniis experrecto in memoriam redierit. Credibilius tamen, non usque ;neque ideo mutatum aliquid in viribus animi. Est adhuc vis conferendi, est quae desideret, Velit, eligat, nequicquam, nisi adessent conferenda: absunt haec autem saepius dormienti, non quasi mutato animo, qui vel species vel phantasmata perciperet, sed mutatis, quae darent percipiendas. Ineptissimum est dicere, talem animi inanitatem cum essentia ejus nullo modo congruere;

de essentia enim animi nihil scimus: scimus tantum esse qui percipit species. modo influXerint, phantasmata

36쪽

uo QUAESTIO PHYSICA,

phantasmata, modo sint subjecta, non autem' cssse, qui necessarie, omnino, usque, Vel perciperet, Vel reminisceretur, etiam cum nihil esset a

quo species influxissent extrinsecus, nihil intus quod consociatum subjecisset phantasma. Neque sane cum essentia, qualiscunque sit, potest non satis congruere inanitas, quae prima fuit et ingenita animo, non dum sentiebat nato verum ad sentiendum, et instructo jam multa ac magna facturis viribus, quas inexpertus nesciebat. Manet vis eadem auribus, etiamsi nihil tremuerit circum ; manent quoque animo vires eaedem, etiamsi nullae adfuerint imagines in quibus versarentur ; proferunt enim se et ostendunt in imaginibus vires, non in viribus imagines ; neque Oriuntur haec sponte, neque ab ipsa natura meniis quae constans, sed vel a rebus externis, quae exclusae nonnunquain absunt, vel a specie aut phantasmate priore nullam alteram suggerente nisi consociatam. Poterit ergo fieri, etiamsi species externae abessent, ut longissima produceretur series imaginum consociata consociatam

37쪽

DE SOMNO.

2Iriatam usque suggerente; poterit quoque, ut uix brevissima, nullum habente ultima cum altera futura nexum, vel neXum debiliorem quam qui alteram proferat, vel abruptum repentino aliquo et unico corporis dolore, aliove brevi impetu in sensum, qui, aut ipse cum aliis imagi.nibus consociatus novam inducat seriem, aut, tantum abrumpens priorem, det menti longa feriari quiete. Vires tamen, quiescentes licet non mutantur, cito forsan iterum, serie nova imaginum a novo dolore orta, eXercenda2 Operosiores. Multiplicem inde profert se somnus, cum possit fieri, ut vel una imaginum series inter dormiscendum orta experrecto vix evanuisset; vel sopito dilaberetur repente, neqUe eadem neque alia rediret ; vel diversae, variis intervallis, involantes, brevius longius luderent aVolaturae. Quaedam fiunt, ita explicatu facillima, dissicillima illis qui seriem imaginum credunt nunquam abruptam ; scilicet ut solutis complexu somni arctiore nihil tarpe tota retulerit neX, quippe eis eae una tantum serie pauciora quae referren

38쪽

:l QUAESTIO PIIYSICA,

tur, et abruptae semel dissicilior negus, cum, magis impedito sensu, multum molestiae in corpore oriri potuerit inconsciis, quod minus alid dormientibus induxisset novas imagines. Quo magis orta fuerit, ex onusto stomacho, impedito sanguine, aliave aegritudine, molestia, eo saepius redeunt experrectis imagineS, quippe ex. pluribus seriebus , altera semper alteri abruptae

anneNa ' Magnum aliquid et inusitatum multo mane facturi, primo saepe diluculo, quasi sponte, expergiscimur 3 explicatu quidem parum facile, facilius tamen si in hanceatur sententiam de somnio intermisso, iterumque suscepto inter renascendum sensum. Hic enim, sopore, vel arctissimo, haud omnino devinctus, impeditur minus quo laxiore ; laxiorque usque evadit sopor quo longior.

Plurima itaque mane somniamur, quippe citius altera alteris annexa, ubi sentiuntur multa externa, quae breviore somno vix aliquid refectos nequaquam attigissent. Lux oriens, quae per vela cubiculi et lecti tenuis et tremula surrepit, matutina murmura, quae, partam similia

futuro, instantem diei turbinem vix praenunciant, lassitudo

39쪽

DE SOMNO.

annexa non saepius autem redirent, nisi plures, nec essent plures, si aeque et sano et aegro continuae. Quod vigilantibus aeque, nihil refert,

ludo quoque ipsa artuum, sine motu ut in dev1nctis compositorum, sensum nunc minus sopitum contingunt, sed haud fere aliquantulum, atque adhuc inter somnia, nec obstant quo minus producatur quies 3 quam tamen facile expedirent, si, cum ipsis Consociata, imago qua libet validi r revirescenti ad cnt. Adest autem validissima ; nam qui in nocturno strato compositus magnum aliquid luce proxima expectat, vix fieri potest, quin hoc quicquid plurimum reputet. Dirum esto, laetum, triste, im go hujus saepe, atque simul, dum tempus quoque reputat, imagines multae matutinae versantur ne C minia Sinserit se subinde his conjunctis obscurus quidem sed tamen sensus jacentis corporis, molestiaeque in musculis, motus nunc, iterumque novos, desiderantibus. Imagines istae omnes nexu, brevi revera, sed, cum in mente Lepe arctior si qui recentior, arctissimo, adeo consoc Iantur, ut quae, visu, auditu, tactu, in ipsis denique musculis, vix percepta, dormientem adhuc alio mane nequaquam avt parum suscitassent, repentinam' nunc proserant et

Vivam

40쪽

α QUAESTIO PHYSICA,

fert, quoniam vigilantibus non series est sol rum phantasmatum, sed usque adsunt species, usque adest aptus ad percipiendas sensus. Credibili ua

vivam negotii vel oblectamenti imaginem, ad quam, velut ad ictum aut clamorem, experrectus subsilit. Non omnibus sequδ est quasi in arbitrio ita expergisci, sed,

quod opinioni nostrae valde consentaneum, illis praecipue, qui, ex natura sua et more proprio, minus alte semper dormierint. Pendent enim incitamenta imaginum ab Incipiente sensu, qui vero si multum impediatur, nullae matutinae aderint species, nulla in musculis percipietur molestia. Neque altu sorte Causti, apud multas gentes invaluit de re sallacissima proverbium, matutina somni uveriora, quam quod ita saepius is ite fallaciae hesterna, su- iuris et jam instanti bris maxime congrua, retulerint, nori omnia quidem facta vel cogitata, at saltem illa quae nocte, a sperantibus forsan aut timentibus, in lecto soli citiua praecogitabantur. Re virescit enim mane in musculis et

cute sensus; similiter hic fere ac in dormituri jacentibus membris assicitur ; ideoque imagines, si quae s sepius in

mente dormituri simul versatae, revivescunt nunc quoque simul,

SEARCH

MENU NAVIGATION