Josephi Quarin, ... Animadversiones practicae in diversos morbos

21쪽

DE Aro PLEXI A. statur, cum hic aliquando sponte dis spari vide, tur teste Wepsero, f) sed si consideremus exaspersa improviso ad nucham v c put frigida caecitatem & immedicabiles 'pa alyses exstitisse, facile patet; quam infidum hoc rentedium sit, quamque inimicum sumae mediebrum vix alia .re . quam Celsi . effato excusabile '': melius est anceps remedium experiri , quam hullum. Commendantur emetica, praecipue si Ventriculi repletio praecesssit Neque successu haec methodus interdum caritit . verum cum vomentibus fere omnibus sacses turgeat, oculi cuna tumore rubeant, ancephali vasa inflentur, 'I nonhunquam in sanguineis sumpto emetico apoplexi a success,rit, facile intelligi potest, quam periculi plenum

hocce remedium sit. Pessime errant, qui ob solum materiae biliola vomitum propinant emeti eum, cum e ple thora caput obturbante nausea & vomitus biliosus oriri

possit. tCel. Murray mimis savet emeticis, dum clysmata ex decocito soliorum tabaci' parata 1mprobat propterea, quod vomitum cient. Emeticum, uti Nicolai h o monet, incertum est remedium , nee profuturum, nisi malum inventriculo haereat. Vix cienda emesis videtur, nisi constet, aegrum paullo ante morbum nimis replevisu ventriculum. A pluribus vitriolum album h granis XV XXX& ultra exhibetur ad vomitum cit5 movendum, sed nativum praesertim Gostariense non omnino

22쪽

ferro, cupro, & plumbo participare soleat. . Praestat penna fauces irritare, quam emetica violenta propinare. Neque tepido aut mellito potu promovenda vomitio est, ne ventriculus magis distendatur. Ne in malum recidat sanatus aeger, juverit interdum sanguinem mittere , quamquam id solum non lassiciat, cum phlebotomia corpus ad .POVam generandam plethoram disponat. Itaque lenia purgantia; ut aquam angelicae, sal mirabile, amarum quandoque. exhibere oportet, ladi Uta t*nuior obser anda. est, quae tamen rarci obtinetur, cum hi aegri duplum ejus, quod sanisblebant & c edant, M. digeranti Abstinendum. pomeridiano somno, qui ple- thorare auget. Cavendum a nimia collaris adstrictione, cum ex ea & in recte valentibus haemor-ihagia narium , & pertinax caephalalgia saepius

In apoplexi a serosa clysmata acriora h sale amaro Ν., 3 aut tartaro emetico Ν. q.

injicienda. sunt .. -

A decoem tabaci in clistere exhibito praecor 'iorum anxietates lipothymias, ia frigidum circa dipntem sudorem extitisse praetici observarunt. Purgantia validiora in apoplexia frigida minori volumine. praeser i benda sunt, ut eo lacilius deglptiab ur. Resin. jalapp. 9 3. tqrς eum jv. nucleis pini, addet Syr. rosar. solui. dr. vj. Sumat omni quarta orae parte dr. Jβ. donee purgetur. η , Extrael. jalapp. aquos. dr. j v Aquae scenici unc. jjβ,

oiani quarta binae pane unciam dimidiam.

23쪽

DE A POPLETI A. 7 odorifera E spiritu cornu cervi aut salis

ammoniaci naribus admoventur Sed vix quidquam proderunt : nisi purgantibus, & clysmstis acrioribus causa comprimens derivata fuerit. Cucuphae ex herbis cephalicis; velut rore marino, lavendula lac. compositae conveniunt. Vesicantia artubus ipsitque capiti apponenda

sunt.

Tentari item stalagoga possimi, quae humores

educunt, M ad externarum carotidum ramos determinant. Sterii utatoria haud omni periculo vacant. Saepe, multumque quaesitum est an vendesectio in apoplexi a serosa locum habeat. Ill. van Swieten levem sanguinis detractationem concedit, ut medici famae constitatur , lastimulantia tutius adhiberi pollint. Morgagnius eam necessariam esse judicat, ubi la in apoplexi a se rosa san guis vasa distendit.

. O . .

Hac in re pulsus, vires & vitae ratio anteactae lucem praebebunt; nam qui mese nutriti, aut maerore diuturno consecti sunt, aut intentis meditationibus adsveti, damnum inde acciperent Deplationibus factis ad stimulantiast incidentia sortiora confugere licet; hinc pro diversitate symptomatum & causae camphora, spiritus cornu cervi succinatus, sapo Starheianus, pilo lae ex extracto enulae, myrrhae, galbano & aloe, vel insusum ex ruta cum helleboro conveniunt, nonnunquam etiam ad se tacea confugere oportet. Ubi ulcera diuturniora citius consolidata fuerunt, ad sonticulos, aut fetacea recurrendum est. Quandoque apoplexi se tussis accedit cum sibilo, la difficili materiae crassae ac pituitosae eX- cretione, suffocationem minitante. Ttam vero incidentibus, & expectorantibus opus est, utermes minerali, mixtura ex gummi ammoniaco,

24쪽

extracto enulae, & oxymelle scillitico, N. g. sed saepe malum, quod paralysi nervorum in

pectore ortum debet, non levatur. Haud assentior Cl. Sau vages asserenti, apo-plexiam ex arthriti de ortam eodem, quo sangui-heam, modo tractandam esse. Si enim inflammatoriae morbus naturae est, venae sectionibus, leniter revellentibus, ene

malis antiphlogisticis, sinapismis quidem &c. impugnandus est; si vero languida humorum circulatio, pallida facies. pulsusque mollior, tum vesicantia partibus affectis applicita , eamphora , moschus, enuta , sulphur, antimonium Joeum habent.

Est & febris apoplectica. Sic vetustissimi medici Diocles, I Asclepiades febrium periodicarum cum acces4bus lethargicis meminerunt. De his in tractatu de febribus egi. NonnunquZm Verse apoplexiae jungitur febris biliosa remittens. In similibus utplurimum contra diaetae regulas antea peccatum est. AEgri sub initium paroxysmi vomunt, certis temporibus levantur, nunquam tamen ad se redeunt unde

haec a febri apoplectica distinguitur urinam, siqua colligi potest, jumentosam mittunt, dum

exacerbatione redeunte in pejus ruunt; plerumque oscitant, pulsus est celerior, quandoque inaequalis, aut intermittens, qui accessu finito magis naturalis evadit. Hic clysmata antiphlogisti ea injicienda sunt, M alvus mixtura stilina N. 6. egregie ducenda: tum brevi intervallo ad corticem peruvianam confugiendum , isque per os I anum Ν.7.9, cum aeger remissius habet, ingerendus, non intermissis vesicantibus,moscho aut camphora, N. 8. dum pulsus debilis, aut inaequalis tangitur. Convolescentibus ex apoplexia aegris cavenda

25쪽

DE A POPLTTIA. 9 est ani obstructio ; nam multi in sella pertusa, dum nimi opere niterentur, apoplexia exstincti

sunt.

In sanguineis vitanda quaevis major seu animi, eu corporis commotio, cumprimis ira. Aquae minerales iis qui apoplexia levati sunt, vix concedendae, etsi antehiis. usi fuerint, cum teste Willisio eae largius haustae nec per urinas satis ejectae lethargum inducant. Bergius potum costear apoplecticis D lethargicis noxium esse declarat, idem tamen i ) aserit, vim quamdam cosseae inesse excitantem, quod apud arabes quosdam evidentissime compertum fuit, qui, cum opto abusi sunt, potucossede iterum eriguntur. Tabaci usus apoplecticis minus conducit; sed si post longiorem usum ab eo repente abstinentes temulenti evadant, redire ad consuetudinem debent, eoque moderate uti. Constat a poplexiam saepe in hemiplegiam aut paralysim desinere; remedia cum calida, tum stimulantia, quae nullo discrimine 4 multis propinantur, sanguineis nocent, rectissimoque Trailianus ait, calidioribus, ac siccioribus curandis refrigerantia & humectantia convenire. II inc ea in memoriam revocanda sunt, quae superius de diversa calidae & frigidae apoplexiae curatione praecepi. Nec senibus paralyticis purgantia aut elysmata aeriora, nec siccis atque exhaustis sudorisera

conveniunt.

Qui ex a poplexia sanguinea hemipleetici evasere, iii electri satio perniciosa est, namque &

26쪽

pulsum celeriorem reddit, I haemorrhagias m vel, & humores majore impetu versus caput agit. De Haen exemplum adfert paralytici inter electricos ictus apoplexia correpti, & quarta post hora exstincti. Neque balnea sulphurea ejusmodi aegris prosunt, quae tamen in frigidioribus juvandis magnam vim habent. Quare Mead minus recte asserit, immersiones calidas omnibus omnino paralyticis obesse, quin

imo diuturnus eorum usus quandoque necessarius

est: Nec bene Duretus pronuntiavit, paralyticos , nisi brevi sanentur, balneis sulphureis insanabiles reddi, Si vero inter balnei usum

vertigo, temulentia, aut tensio capitis major percipiatur, vel vires deficiant, aut somnus ar- ceatur, cibi ve appetentia langueat, ab ulteriore usu cessandum est. Malo prorsus consilio debilioribus, antequam balneo uti coeperint, vena tunditur, aut purgantia exhibentur, nisi certa plethorae aut saburrae,

in primis viis latentis signa deprehendantur. Saepe vesicantia prosunt, paralyticis illi spinae dorsi loco apposita, unde nervi ad partem asse stam egrediuntur. In frigida paralysii linguae collutoria ex radice pyrethri cum sale ammonioel, vel pastilli masticatorii ex radice imperatoriae, aliisque aerioribus tentari possunt. Pulv. rad. pyreth. dr. i. β. Salis ammon. dr. ij. Aq. salvite di s . . . Spirit. cochl. dr. Vi.

Mista stent per noctem, mane cola; di adde

Exhibe.

Rad. imperator. M. iii.

27쪽

dior ex za sermentur pastilli rite exsiccandi. E regiam in paralysii curanda vini habent herba anthos M arnica, jam

morbo laudata, cujus flores emeacriores herba deprehenduntur. EWers in hemiplegia ferosa beseladonnam cum laedera adhibuit ua x granis ad xx ascendit. Mirabar equIdem, rem ei semper δ sententia cessisse, cum sciam, magna in prae bendo hoc remed)o circumspectne us esse propterea, quod saepins ab eo ususumentis obtenebratio , & balbuties linguae enata lit. Frigidis, qui pastaceo erant habitu, quando que sequens pulvis , praeter alia remedia, protuit. Colocynth. gr j . rSacch. unc. β. Divide in Octo dolcs. Sumat tertia, aut quarta quavis hora ejusmodi pulverem. l . et sti Hisce aegris quandoque & fonticuli, setacea conducunt.

, quam laminis familiarior hic morbus est; junioribus item prete adultis infestus. Quin ia haereditarius nonnumquam, ab avo ad nepotem transit, silens in filio.

Multiplicos sunt epilepside causae: vermea,

28쪽

terror , nimia nervorum irritabilitas, exostoses, caries ossium cranii &e. Duae hoc anno neminae: sub insultu epileptico ad nos comium deportabantur quae omnibus frUS' ira adhibitis in paroxysmo periere, una harum Ophum , altera exostosim in cranio ex lue venerea neglecta exhibuit.' Saepe in cadaveribus eorum A qui , ex epilepsia

decessere, nihil detectum fuit, quod culpari posset.

Ill. van Swieten mulierem norat, quae cumanarem utero gereret, epilepticis insultibus vexabatur : minime vero dum taminam gestaret.

Inde patet, quam vana sit specificorum depraedicatio, cum causa mali saepe incognita fit, neque cognita semper tolli possit. iEpilepsia, quae absque signo praemonente ingruit, fere incurabilis ests . Morbus hic, ut apud quosdam auctores legitur, quartana interdum, haemorrhoidibus, diar. Iliada, ulceribus, mutatione denique caeli sublatus est: at mihi hujusmodi felices eventus nondum observare contigit.

Quandoque in puellis circa pubertatis tempus Divitur, sed hoc de plethoricis intum valet.

Raro paroXysmo saeviente pereunt epileptici, si pius apoplexia enecantur. Hinc si oculi rubeant, major calor, ia tensivus capitis dolor animadvertatur, vena secanda est.

Inter paroXysmum aegros 'liberiore in aere,& capite elevato collocare oportet, cavereque ne lapsu, aut morsu laedantur. Neque aeriora sunt eorum naribus admovenda, ne sternutatione i excitata rumpant.r vas

encephali, sanguine distenta optum a veterano Praetico in ipso epilepsiae

29쪽

is DE EPILEPSI A. adtulit, sed soporem apoplecticum, me spectante, induxit. Extra paroxysmum abstinendum ab omnibus, quibus eum accelerari compertum est; praecipue a venere, in quam proniores epileptici sunt. Quandoque in externis corporis partibus pa-roxysmi orientis vestigia apparent. Tum earnscia tortili ligari, aut cauteriis, vesicantibus , optatis urgeri poterunt, quamquam haec omnia in casisum tentata vidi. Infantes quandoque epilepsia propterea corripiuntur , quod manantia capitis ulcera arte siccata fuere. Hinc recte Dolarus & Icle inius animadvertunt, aetiores, & tineas saluti pueris esse . cum gravioribus eos malis liberent; neque

facile epilepsita laborare eos, quibus scabiosae in

capite crustae nascuntur.

Haec cum fiunt, flores sulphuris, spiritum su-liginis, aethiopem antimonialem , decoctum antimonii cum sari aparilla, interpositis purgantibus tentare licuerit. Semel in malo recenti emplastrum meliloti prosuit cum quinta parte vesicatorii capiti adplicitum. Quandoque ersi rarius ex obstructione viscerum, dispositione atra biliaria epile plia nascitur, uti jam Hippocrates observavit. Tum decoctum solvens d stiponaria I taraxa-co, addito quandoque helleboro nigro profuerit; debilioribus pitulae tonio e Beccheri conducere pollunt. Prosper Alpinus auctor est , sacerdotes quosdam helleboro , sub specie olei saneti cum fructu usos esse ad morbos, qui pro daemoniacis haberi solent, abigendos, inter quos epilepsia numeranda est. Cavendum ne pro radice hellebori nigri rad. adonid. vernalis L. substituatur.

Diversa epilepsiae remedia a diversis laudantur ;

30쪽

CApuae I I. iveluti phosphorus, viseum quercinum, solia

aurantiorum , hyosciamus, stramonium, bella- donna, sulphur venereum. Phosphorus gr. j. ad. iij. ter, quaterve per diem, vel in quodam solutus liquido, vel cum conserva datur, dum circulatio augenda est. Verum anceps remedium esse, u circomspectione egere ex observatis Cl. Wethardi a constat. Generaliter omnia stimulantia u roborantia sanguineis epilepticis nocua deprehenduntur. Viscum quercinum, cujus vis atque efficacia in cortice maxime relidere creditur, vel in infuso, vel in pulvere ad 9 ij, vel dr. omni sexta hora propinatum aliquoties prosuit, oportet autem, ut lenili exsiccetur. Ante complures annos pulvis quidam ex Holblandia, ut specificum antiepilepticum Uiennam allatus est, qui e foliis aurantiorum pulveri satis constare videbatur. Eo remedio aegrum gravissimis paroxysmis. saepiusque per diem redeuntibus assicinum sanavi. Decoctum , N. 9.) vel pulverem nostratium aurantiorum ad dr. β saepe

per diem, sed incassum praebui, etsi quandoque symptomata ε majori nervorum irritabilitate prosecta mitigata viderim. Cel. Cullen nihil a bile tauri inspissata emolumenti sperat; iam etsi nonnullos epilepticos . habitus pallescentis ac tumiduli nulla morbi causa cognita hujus remedii ope per plures septimanas continuati penitus sanavi, Idem vir Celeberrimus b) ait, spem esse, fore, ut arsenicum a) Bermiseθω medicinische Afirinen. IV. Eι.