장음표시 사용
341쪽
enses, τε gιγοφοροι dicti sunt. templa uero briiant aureae statuae, ques
fuit Iouis Triplayllaei, quam ip*sibi posui . & in ea res gestas suas d scripsit: quasis ese auro solido Olympici Iouis quam Cypselus Coritithiorum tyrannus posuit : columni , qualis iii Agypto in Herculis teniplo:lyclicii, qualis Athenis iri arce, quan1 Callimachus Minerues fecit: tripodes, qualem Delphis Aginetae collo carui sellae, qualisibidem Midae regis phrygi tabul , qualis est ex obsy celeberrima illa Luneburgi iii templo diui Michaelis archageli songiocpedibus
duobuς' altior uno crastior digito: aliquot signis ite ex auro rem imis decorata. est etia Marsiburgi maximus 8c celeberrimus calix auis reus donum Hetthici imperatoris.sed Delphis,ut Herodotus scribit,
erant sex crateres, talenta traginta pendentes. quos ed Gyges miserat. inter dona Croesi aurei semilateres numero centum decem & sepὰtem. quorum longiores erant sex palmorum, breuiores trium, crassi Palmu.quatuor exi auro puro caeteri ex candido. singuli illorum peridebant unum 8c dimidium talentum liorum,duo talenta. erat leo aureus pondo decem talentorum. erat crater aureus pondo taletorurn
octo Se dimidii ad duodecim miliarum. erat aurea trulla. erat aureiurii mulieris simulacrum trium cubitoru. at Thebis in templo Ismeni A pollinis erant munera quibus idem Croesus Amphiaraum donauisi
lypeus scilicet aureus,cuspis aureuς hastile, cuius cuspides item erat aurei. Sed homini usum phaebent aurea pocula,patinae pelves . quiri. quod foedum dictu aureis uasis onus uelitris excepit Antoninus Heliogabalus omnium hominum qui unquam fuerunt, turpis limus: Basia, quam irristone sudit Martialis. ex auro etiam sunt arcae. quale in Elide Trophohius Augies secit. Antigonus etiam rex ossa Pyrrhi
in auream urtiam iis clusit. Darium Bessus aureis compedibus uiliciauit Clauco fuerui aurea ahma:Pe sis aurei gladi j, acinacas uocarunt. cassides thoraces Maximinusiurii6r usus est aurea lorica, spathis aureis. milites Antiochi regis Syriae aureos clauos crepidis si lacerut ad haec celebratur aurea Xerxis platanus, sub qua sta e consit euit: aurea lectica regis Indiae, qua circlipeiidentibus margaritis cuba, bat. quin aurum crimbus uirorum etiam ut ex Homero ititelligi po itest implexum. eiusdem scobe capillos asperiit imperator Gallienus: eadem scobe Heliogabalus porticum strauiti omnia autem lisc fiunt
CX auro pur6:ex auro eu argento uarie permisto:ex electro, cui qiuirita inest argenti portio . bracteis uero aureis inaurantur opera argenσtea, aenea ferrea,trabes, pisulari edicorum. Romani'sdem etiam hostiae mactandae cornua inaturarunt:& statuas, quarum prima Acilio
Glabroni postquam cositus S armis Antiochum regem superasset. statuerunt.ac quidam rex AEgypti filis cadauer in uaccam inaurata irit Ee 3 condi
342쪽
condidit. quiti luoribergae altera diui Laurent a turris teAum is tegulis inauratis habet: Venetius turris diui Marci: Oenipoli curia
eorurn,qui totius regionis rem p regunt. at aurum laetum texunt alii:
Phrygiones eo usi uestes acu iaciunt eas colorum uarietate distin, guunt. chymistae deni ex solido liquorem faciunt: qui potus, ut asiunt, senile corpus laetificat. Sequitur argentum, quod reperiri Purum ueteres ignorarunt. Albertus sciuerit nec ne,ex eius uerbis intelligi no potest icribit quidem:Fribergi inuenitur molle,& pulti tesnaci simile. id in est purissimum Sc optimu genus argenti, parum has henS recrementi ut quod natura fecerit purum. sed cie colore nihil dicit. cum autem Fribergi raro inueniatur argentum purum, sed rudis plumbei coloris massae 8c bracteae quaedam, quanqua etiam non ita multae eas significare potest uideri.nam Sc molles sili4t plerunque,dc
Parum habent recrementi.attamen cum nemine de hac re colendam,
quod Sc olim forte plus puri sit effossum, & suturo tempore effodi possit. sed tabergi uenae, quae est illius loci natura, suppeditant mestallicis magnam copiam lapidis plumbarii sertilis argenti: atque alis quam etiam pyritae. uerum alia metalla Misenae argentum purum gignunt: Siaebergum scilicet, Annebergum, Gastu. idem gignit in Boemia uallis Ioachimica, Aberthamu. gignit Melibocus mons Lauo terbergi sed paucum. gignit Iurassus mons Galliae in ualle quae ex lepore Leberthali nomen inuenit. uerum necis ita multum. nam id ex duobus tantum puteis hactenus est effossum. quorum alter e furno nomen duxit alter diuus Uilhelmus appellatur. ex multis autem Misenae S Boemiae fodinis duae facile primas tulerunt. una Snebergi,
cui Georgius nomen, celeberrima omnium argenti sodinarum, quae unquam Ieguntur fuissse . ex qua tantum argenti est erutum, quantuualeret aureorum Rhenanorum uicies centena millia . quae res quia patrum memoria usu ueni nota atwapud multosperuulgata his qui seruarunt tabulas in quas omnis argenti excocti numerus est relatus, notissima. etsi uero tota uena non constitit ex argento pum, tamen multo maxima ex parte. altera aut fodina est Aberthami Laii. rentius & Theodorus dicta. e qua proximis annis etassum argentilpurum aureis Rhenanis CL.M. aestimatum impuri non minus. cde singulis sedinis sunt intelligenda . nam S nebergi multae aliae nesrunt istius generis argenti valde sertiles, sed maxime Soniaebiinelu, diua Margareta, diuus Andreas. grandes aute eius massae suret eruis ex nonnullis fodinis. una e Siaebergi Ge0rgio. cuius uidendae grastia cum Albertus Saxoniae princeps,uehemens ille bellator, in fodianam descendisset,ea cum stipatoribus corporis pro mensa usus, dixissesertur:Ridericus imperator potens diues est, hodie tamen eius
343쪽
modi mensam non haldiet. uerum ponderis, celebris illius qu1 meritii, isset audiui neminem. multorum talentorum Atticorum nisi
se dubium hon em altera in signis massa nuper estosta fuit in ualle Ioachimica e capite fodinarum uenae, quae & Stella, & Sulcera diciti in
pondo decem talentorum Atticorum . plures uero uidimus erutasAberthanai Theodoro pondo duum talentum Atticorum, uel unisus.isaque in saxorum canalibus aut inueniuntur argenti puri massae, item in massulae a lapidibus ; marmoribus, saxis secreti, uel ipsis addia serentes:aut tenuissimae eius bractes eadem amplectuntur aut sabuli uel arenae, uel arenulae instar minutum cum terris permiscetur. at etiam argentum purum natura format in figuras, modo arboru,mo ido uirgularum nunc uero capillhrum. quomodo saepe reperitur candidissimus glomis, qui totus e minimis argeti filis constet . quem inMterdum extrinsecus aureo alio ue colore tineium videmus . at ira se habet argentum,quod statim suum est. de conflato ex uenis argentasiri js postea dicam. argentum autem proximu bonitatis locum ab audro tenet. cui color est albus altor item polito prestatas: natura uero tatis igni liquescit,3. potest fundi, cum plumbum nigrum cum eo per σmistum in magno catino coquitur. plumbum mutatur partim in molybdaenam, partim in argenti spumam. similiter aes 8c reliqua metali la, si inie sta fuerint,ipsum argentu remanet purum. attamen ubi diutius arserit,ei aliquid igni deperit: qua ob rem aururn ipso est praestanstius cui etiam puritate cedit multum. etenim aliquid de eius corpore decidere hinc perspicuum est, quod eo & lineae producantur nigrae 8c manus Qrdescant. acria etiam ipsum corrodunt, SI caeruleo infici tant,aiss consum ut. durius est auro. sed quo mollius fuerit,ed est praestantius .etem minus fragile est:atcpideo laxius dilatatur mallaci letu
minus tamen auro dilatatur. auri autem modo ne tur nunc cum lana
hombycina nuc sine lana: auri modo texitur, sed au o minus est ponderosum. propter eam uero quam habet duriciam siue percutiatur, sitie proiiciatur,edit sonitum. uerum ex argento solido eadem emciunitur opera,quae ex auro:sed humero plura. ita ex eo cuduntur argertei numnex eo fiunt annuli,armillae, torques, inaureS, bullae, catenae coronaerex eo formaritur pocula, patinae,pelueS,urnae. argenteis etiaoperibus reges templa donarunt.etenim Halyattes rex Lydorum,ut Herodotus scribit, cum ex morbo coualuisset, Delphis donauit grandem argenteum craterem: Croesus, cum ei bellum facerent Persae ite
argenteum craterem, capacem sexcentarum amphorarum: quatuor dolia argentea: argenteum uas manale:argentea aquiminaria rotun
da. Augusto Caesari positae sunt argenteae statuae: plurims uero in Germania diuis. quinetiam argentea merui Parthorum arma,galeae,
344쪽
thoraces,ocreae. A Carthaginieses, postquam eos serrum 8c aes de a terunt, auxeis & argenteis armis usi sunt . at clypeum Barchini M. drubalis argenteum pondo celum triginta octo fuisse Liuius tradio argentea quo fuerunt scuta quorundam militum Alexandri Ma gni, ex quibus argyraspides nominati sunt. quem in hoc imitatus est Alexander imperator: et enim erant argyraspides 8c chrysiaspides. at urgentea lorica Sc spathis argenteis usus est Maximinus iunior.in Hispania uero Turditani argentea praesepia & dolia habuerui:essedum Claudius Caesaris oleas mularum Nero:mensis,capsas,lectos Helio pabalus:pedes lectorum Teribazus Armenius: pedes sellae Xerxes.
at exercitus Antiochi regis Syriae argentea uasa ad usum culinae comparauit apud Tectosages insuper argenteae molae fabrefasae sunt nventae. quidam demisy cauearum uirgas ex argento fecerunt. Henriscus primus eius nominis Toringiae simul Sc Misense princeps, cum ei Fribergi argenti metalla essent fructuosissima, curauit ex argeto fieri iustae magnitudinis arborem. cuius soliis,quae partim erant argenstea, pro ut quisis meruisset in equestri certamine , uictores donauit. medici quo Q pitulas argenteis bracteis tenuissimis obducunt. ex ara gento igitur opera faciut fabri argentar', cslatores, statuarq, bractearri,netrices;textores, PhrygioneS. de araento satis. argentum uiuum
ab Aristotele dicitur quod solidu non sit sed susum 8
liquidum. a Dioscoride uero appetiatur nomine ducto ex aqua & argento: qudd,i cum colore assimile uideatur esse argento, non tamen ut ipsum constet,sed aque instar sit liquidum fluas .Pli nitis autem purum illud 8c natiuum nominat argentum uiuum: sectieium quod e minio fit hydrargyrii: diuersis enim uerbis diuersas res
fgnipeari putat. Sed ei qui legit Dioscoridem, est perspectum utranque rem eodem nomine Graecos appellare . recte igitur Alexander Aphrodisiensis 36ρον interpretatur na ut argen
tum ex uenis conflatum , non nominatur alio uocabulo, nec differt,
modo purum si ab eo quod statim syncehum, et sui coloris reperitur in metalliς:ita nec a gentum uiuum,ex minio confectum est aliud ab eo quod purum in metalliis inuenitur. purum autem inueniri ueteres scriptores non ignorariit. etenim Plinius scribit. est & lapis in his ue
nis, cuius uomica liquoris aeterni argentum uiuum appellatur . puruuero inuenitur in lacunis cum aquae, quibus uenae stillant, miniuina defecerint.eo enim modo coit, & uertitur in argentum uiuum. quod
cui minium in alueo lauanti litat eonspicere. sed idem siccatum adminη formam redit. uehae autem siccae non gignunt argentum uiuu. quae res in causa est cur Schonbachii inueniatur tam raro. nam, quia eo in loco clivus est,aqua facile effluit ex uenis dilatatis.color argent
345쪽
vo SsILIUM, LIB. VII etiam albus . natura liquidunt. ideo insusum sit tabulam pia nam diffluit nec tarnen, ut alii liquores,eam hunie stat propter siccitatem,quae humorem temperat, S non sinit eunt tabulae adhaerere. 12, nem fugit adeo, ut si per inferiora non datur exitus, superiora petat, quibus etiam clausis, operculo adhaereti quia uero ut Aristoteles sentit plus aeris, quam aquae continet, non concrescit, nisi arte chymica amicum est auro. cum enim caetera metalla,ac res permagnae molis et ponderis ei innatent, hoc unum nilnimi ponderis in eo mergitur. etenim in duobus argenti uiui talentis , unum ferri talentum innatat,nus uero aureus denarius mergitur . quia uero aurum in se trahit, id optime,inquit Plinius purgat, csteras eius sordes expuens,crebro iacitatu in fictilibus uasis: ita uitiis abiectis ut ipsum ab apro disces
dat: in pelles subactas estiunditur,perin eas sudoris uice defluens, ausrum relinquit purum . quin ad aurum ubi adhaeserit, quam primum fuerit in ardentes carbones impositum avolat. plumbi etiam generisbus argentum uiuum facile adhaeresci difficulter uero argento, dissicilius aeri, difficillime ferro. etenim artis bellescio tantum, quo aurifices argentea & aerea opera inaurat: subsitum enim auri bracteas per itinacissime retinet. ex eo fit cinnabaris facticia, c lius conficiendi rastionem suo loco explicabo. Mauri, curi, ardore solis omnia torreno
tu . idari lacum insundunt, at in iniecto corio super ipsum strati se re
frigerant. sed lacus ex quavis materia factus id non potest continere. ut nec uas. uerum necesse est ut l1iit uel ex metallo uel ex solido saxo,
uel ex uitro. fictilia enim & lignea uas a lacus cp perrumpit. multu eci am usum prςbet chyinistis,aliquem medicis sn citranda scabie, quam Itali Gallicam ipsi Galli Hispanam uocant. Dioscorides potu lethale esse dicit quod suo pondere interanea perrodat. Galenus alias Dio ascoridis sententiam secutus, scribit, id corporis talosem eo perduce irriui per erosionem interimat: alias in his numerat quae tota essentia hominibus adeo sunt contraria,ut si uel minima eoru pars fuerit funipta omnino laedat Latias bullum se periculum eius uirium fecisse ait an scilicet potum interficiat, an extra corpori admotum aliquid est
cere possit. nuper autem cum improba uxor marito aliquot uicibuS.
argentum uiuum dedisset deubrandum,id sine ulld nocumento ege sit per aluum . quae in manifesto maleficio deprehesa, poenas legibus dedit.sed si ita cum aliis misceatur, ut ultra non diffluat, utin in id coeporis calor suas uires exercere possit tum siue intus sumptum siue extra illitum fuerit caput petit,& mouet immodicas destillationes,qugPartim per os effluunt, partim iri gii agivas & genas incumbut, eas tumefaciunt. at ubi in sui generis uas a chymistis impositum, caloreianis in sublime sertu ex eo essicitur co piis albuna,quod isti argent
346쪽
tum uiuum sublimatu uocant id in signem erodendi uim habet,qua re potum aeque ac calx uiua,&id genus alia interficit. De argento uiuo etiam satis: sequitur etes, Graecis Me ος nominatu ; quod purum non modo in pyopx is uenis , sed etiam in argentariis inueniturad ueteres ignoraruntini etiam Albertus. tametsi scribat Goselariae inueniri purissimum,S optimu,& cum tota substantia lap1dis imistum ut sit marcha sita. sic ipse pyriten nominat. etenim si eum substantia lapi dis comistum in uertitur, puru,id est,statim suum,non est,nedum pus rissimum. sed opificio fornaciam fit purum. attamen aeris massias masgnas, quantae argenti reperiuntur,essessas non scio sed potius massulas quasdam uaria admodum figura: stiriarum scilicet uirgularu glos hviolum .eius etiam tenuisssimae bracteae saxis adhaerescunt.ac ars sessile plerun* argenti quiddam in se continetiuo autem imodo rubet. qui color si fuerit ex uenis conflato, praes antissimu esse iudicatur. naid ipsum uariat colore. aliud enim rubet, ut in Carpato monte Neus solarum, quod Vngaricum uocantilia Boemia Cottebergiu: ad Heracyniam sylvam consarum:Noruinium .aliud suscii est , sicut in Miseana Gairicuria Sc Siaebergium quo G isso candidius, unde nostri candidum solent uocare cum etiam sit fuscu. Plinius quos, candidum ha het sed id an ex uena consectum fuerit,an magnitide tinctu ni,no exisplicauit. efficitur praeterea in officinis in quibus argentum ab aere seis cernitur in rubro luteum, quod luteu appellant, at id regulare est:
H in isdem in rubro fuscum, quod caldarium est, unde & a lebete aspud Germanos nomen accepit. de utroque copiosius dicam postea. Sed regulare dissert a caldario, quod istud malleis etiam dilatatur,nofunditur tantum:hoc scinditur quidem, sed duci non potest: malleis
enim stangitur. aes autem cadmia tingitur , 8 abit in aureum colore,
appellatur φ a Graecis Q quod etia effossurn esse, & praeci
puam bonitate admirationem diu obtinuisse Plinius autor est. tin gitur & magnete mutatur in candidum colorem. tingitur prsterea aureo & argenteo colore a chymistis, ita ut auri & argenti specie ex iprimat, ni accenditur, liquescit, landitur. sed in magno catino uim
ignium non tolerat, nec alternatim cum rebus quae aurum Α argens
tum purgant, postum, sed prorsus consumitur. durum est, attamen malleo tractari potest, et dilatari atin eo modo in tenues bracteas duci. ita uero ductu,& taurorum felle tinctum quia speciem aura ut Plinius scribit,in coronis histrionu praebet, coronariu uocatur. idem in uncias additis auri scrupulis senis, praetenui pyropi bractea ignei; scit.at ex aere opera, ut ferrei claui, disrumpuntur ut frigorum . quoia modo dis uptam esse seneam hydriam quam sacerdos Stratius iccirseo statuerat tu bEsculapii templo apud Paticapsos, Eratosthenes tra
347쪽
duarium 8c proiecturn propter duri iam nitu edit. lineas in ligno
producit nistras. sed eoticulae, aut terrae Samiae, & ammili attritu, sui coloris.in imasia mergitur, dilatatum fluitat. in omni fere sere inest argentum , eo tamen pene caret ars quod conficitur in tractu obrinca rio, ad Hersteinum. A. S autem uitio, quod inde uocant aerugine, insfestatui imaxime ubi acria liquefacta id attigerit. aera uero, ut Plinius scribi extersa rubiginem celerius trahunt, quam neglecta: seruari ea optime ita liquida pice tradunt . ex ipso aere multo plura fiunt opera quam ex argento, quod uilioris sit prech. itach ex eo fiunt numi, tabulae,in quibus publica decreta inciduntur, pocula, pelues, multoris generum uasa, quom usus in balneis, in culina, iii domicilhs lia quibus ceruilia coquituri ex eode fiunt urnulae aquyles, matule, trulis,labra, fornaces, triclinia, abaci monopodia, scapi, capitula,limina, ostia, ual uae lucernae lychnuchi candelabra,tripodes, statuae deorum, homi irium bestiarum. statuae etiam equestres. colossi deni y 8c ordi cui s. ancilia Saliorum eκ aere facta, a Mamurio decantata simi: aenea bucula Myronis: aeneus equus Domitiani: aeneus taurus Phalaridis . centia Babylonis portae celebratae sunt Iiteris:aeneae Herculis coluitae, quae
erant Gadibus altae cubita octo: eneus crater capax amphorarum irriginta, quo Lacedaemonia Croesum donarunt: aeneum Mardoni' prs sepe:aeneus equus Durius Athenis. 8c ibidem aenea leaena .atin in arxe ad statuam Mineruae aeneus globus quem athletae periclitandaruuirium causa solebant subleuare. statuas uero ex aere Graeci & Roniatii posuerut plurimis nobilitauit ars statuaria multos, maxime Grgcos. de quibus quia sere omnes C. Psthius comemorat, nihil dicamesed de paucis aliis. in Taenaro erat aenea Arionis Methymiasi statua, tina cum delphino,qui eum excepit,& in mari uexit. Athenis erat se inere Harmodii Zc Aristogitonis qui eos a Tyrannide uindicare cos nati sunt: Sc in Peribolo Iupiter aeneus: atin altera senea Iouis statua Spartae, omnium quae suerunt, ut Pausanias in Laconicis scribit, antiquissima,in Atabyrio Rhodi monte fuerunt aenear boues: in fano Iunonis Samiae aenea statua Bathylli. Cssare Augustum Ahionio Mus e medico statuam aeream iuxta signum Asculapri statuisse Sueto hius tradit. idem aeneas boues Pretides quatuor in area Palatina pbsu, it:aeneos equos duos Tyridates rex Armeniae Neroni don6 hri siticamelus aereus fuit in arde. sortis, fortunae in hortis Caesaris: aeneus ca minus,houis forma, Constati tinopoli. 2Enei autem colossi memor biles fuerunt Romae Neionis pedum cxta. opus Zeno doli: in Rhodo insula Solis ped. cv. opus Charetis: Taxenti Iouis,ped. L . opus
Lysippi:Dyrrhachii ad portam caballinam, Hadriani. at aeneam aediculam Graeci struxerunt Mineruin inter Tenarunt Zc Lacedaemone,
348쪽
de qua Amilius probus scribit: Romani Concordiae in Graesai
de qua Plinius:& Iano Gemino ad quam alludit Virgilius. armis autem aeneis usi sunt ueteresilsi,non modo Graeci perta poeni,sed eti. am Romani sub Servio Tullo.quin persis hodie sunt thoraces 'ita
mis teneis consertimec arma tantum erant mea uerum etiam instrv.
menta quaedam secandi:sicut Acerris securis aerea qua,ut Sex. Pompeius Festus scribit, in lacrificη s utebantur sacerdotes. Romae re stant quatuor ualuae antiquae . quaru primas habet templum sanctae Mariae rotundae quod quondam fuit pantheum:alteras diui Hadriami quod Saturni:tertias sancti Cosinae S Damiani quod Castoris et Pollucis quarias diuae Agnetis , extra Viminalem uia Numentana. quae de Haechi teplo illi uicino translatae sunt. ibid em sunt seneae ualuae recentiores. sed pul herrimas habet templum diui Petri in Vatis canosquutur illae in fano divi loannis de sonte in Caelio:& tres ali in certis sacellis intra sedem Lateranam.restant quatuor senes columnae in templo diui Ioannis Lateranensis, quarum una tantum habet capitellum . has ex sipoliis AEgypti, rostris nauium detradiis, cossauit Augustus. quare Vergilius cecinit,
nausi surgentes sere columnas. Restant sex candelabra antiqua item in divae Agnetis, quae etiam eae templo Bacchi transtulerunt: in quorum basibus sunt aves humaria facie capita arietum, pueri uuas coIligentes.restat deni statuaequestris aenea Antonini : Constantinopoli in Hippodromo aeneus serapes.nostris autem temporibus nobiles aeneae ducum Austriacorum
statuae in Milda pago prope Oenipontum sunt factae. Florentiae uesro sacellum divi loannis quod baptisterium appellant, tres aereas habet ualuas deauratas.at aerea tecta habent magnifica quaedam sedis, via ut perlini arx principis Brandenburgensis:templa,sicut in saxo
nia Magdeburgi diui Ioannis, &Luneburgi eiusdem diui, 5c Ceruectiun Misena Annebergiren Lusacia Gerlicii :in sueuia Stuhardi. turres,ut quae est Rempnicii ad curiam Lipsis tem pli diui Thomae:Fris herili diui Petri:Dresidae in arce:Numburgi in Toringis una in oppido. duae templi extra oppidum siti quae turrium tecta omnia,excepsto Lempniciano, uiridi colore tincta sunt. aes ustum praebet usum in medicina. quia enim quandam habet acrimoniam,& simul astringit, si lotum fuerit, ulcera eoru quibus caro est mollis, ad cicatricem peraducitisane uero lotura,eorum qui dura sunt carne. Sequitur plum,
bum .cuius tria genera. unum candidunt, alterum cinereum, tertiunt
nigrum .candidum Graeci κώολῶ πιον appellant, nigrum nereum tam ipsi quam Latini uidentur ignorasse, nostri uocant Bisemulum .Plinius candidum etiam nominat argentarium, quod argento
349쪽
Possi Liv Μ, Lrm viii 33 ho fit simillimummontinat SI album uere autem candidum ematque
adeo ut tertium cum eo cornparatu Romanis nigrum esse uisiam sit, atq; ea uoce unum ab altero distinxerint:cutia nigrum non sit sed obseurius candidum . Iecundum uero medii coloris est inter candiduni
K nigru uocatum.nam illo nigrius,hoc albidius. quod ei qui abhoris
retii Germanico inomine einereum nucupare licebit,eo iure quo Romani tertium nuncuparuit i nigrurn. candiduni autem, tametsi sui coaioris non reperiatur apilli tamen nigri subalbi ex quibus conficitur. colore tantuni differunt ab eo sic etiam galena nonnunquam inuenitur,quae parum lapidis habet,ac quae est niaxima ex parte plumburti
nigrum .attameipsum interduim,quanquam raro,purum reperiri sibi
iet:ut in quodam Vestosaliae fonte ad Suntefeldam erui magnitudiisne. Cinereum uero S nebergi effoditur e fodina, cui honieri inde Et semularia.s equenter etiam inuehitur in metallis argehiariis. id optunionem fossolis rerum metallicarum non periti ; uel eius qui hon se itisi diligenteρ adueitit, persaepe fallit. uter enim putat 1e argentum rude plumbei coloris estbdissse, cum hoc plumbum cine eum estoderit. nec ipsum interdum caret argento,eius ν imateria est no negligendarueruntamen, duni argentum ex eo conscitur, totum ighis dolisu imit. inuenitur uero quasi non purum tribus rhodis: uel eliini rhassae eius effodiuntur pei se: uel massulae in nigrore lucent: uel tenuissimaehracteae saxa mafiliora lapides amplectuntur.bisemulum autem foepius reperitur sui doloris licet rarius omnino purum,st uena alterius
coloris,ex qua potest consci.eandiduni plumbuna antequani polia, tur, in uitum respleri dei, sed positum magis cmereunt, ni ulto iminus nigrum,minime .cadidum nigro perseetius 8c preciosius, qua de causa in mistae artificio suo nigrum in candidum conuertunt. cinereunt in his locum tenet medium.omne plumbum facile fundi potest. eteonim,antequam igni accendatur, eius liquescit ardore. nulliini in ina
gno catino durat, & si iam conse uat speciei h . sed partini hiulatur id argenti spuniam, partini in imolybdarnani. higrum imolle est, itaque facillime imalleo tractari εί dilatari potest, durius candidum, durissiis
muni einereurn.tenax est carididum,si agite in fum,fiagilius cinereoum .nigrum senitum hori edit,cinereum edit,candidum stridet. canae didum est leue, nigrum ponderosium, cinereurii in rnedio se ceti uapor tam ex cadido quam ex nigro corroso efficit cerussarti . excandido autena facta, uocatur album Hispanicum, eκ nigro, cerussa
nomen retinet.ex nigro etiam usto fit quoddarn imini j factich genus. ut postea dicam. album plus siccitatis nabet, nigrum humoris: iccir co ex cinereo albo sine imistura nigri difficilius opera confici potia sunt, cum ex nigro facile fieri possint. sed ex ipsis ut mollibus tapius Ff excis
350쪽
33S . DE N A T URA excidulat particula sunt* fauorum modo cauemuls. ex albo cum nigro permisto,ato etiam interdum cum cinereo sonitus gratia firmi pocula uari lances,patinae, Frbes,acetabula,cymbia,salina uassicula uaria,& inter ea malluuia,trullae, scaphia matulae. eiusdem brascieis teguntur aedes magnificae, templa, turres, quod in Misenae opspido Zuicca uocato, uidere liere. em sola balnearum sternuntur, substrata prius arena, SI tignulis quibus assiguntur. fiunt ex eo artifisciosa illa templorum instrumenta,quae organa nominantur. fiunt ex eo candelabra quae in iisdem statuuntur templis .at ex plumbo nigro efficiuntur pocula,sed raro. ex eodem plumbatae dc fistulae, quae duocunt aquas. uasa quadrata in quibus ex aqua salsa, sal excoquitur, ex
nitrosa, nitrum. ex aluminosa, alumen: ex atramentosa, atramentum
sutorium. ex eodem cacelli,in quos vitrei orbes uel etiam tabulae inscluduntur ut fenestris inserti transmittant lumen. eius bracteis teguntur aedes magnificae fana, turres. quale te quin habet nobila palatium
Patauinum:item Vicentinum: Romae Pantheon, de sacellum diui Ioannis Baptistac in Caelio, quod Lauacrum Constantini nominant:Pisis templum eiusdem diui:Aqtiis grani templum sanctae Mariae:tena/plum Spirense. certe Magdeburgi annis ab hinc quinque Sc triginta plumbeas brassi cas,quibus tectum erat templum diui Ioannis, propter grauitatem aeneis permutari uidimus. ibidem turres templi coenobitarum sanctae Mariae iam etiam tegulis plumbeis tectae sunt uas ex plumbo candido, si eius filandum plumbo cinereo liquefacto perfusium fuerit, uini colorem non immutat. ex his tribus plumbi generis hiis, tum nigrum in medicinae usuim uenit. id uero restigerat:quare& mortaria atin pistilli ex eo seleni essici, in quibus si tesaiatur liquo res, qui ex utrius ' oriuntur mistura, frigidiores fiunt: & eiusdem la, minae athletarum lumbis utiliter substernuntur, si quando propter
crebras exercitationes ueneris in nrjs uexati senae emittunt. eaedem
glandulas alligatae dissipant . at plumbum ustum imistas uires habet, prodest in ulceribus rebellibus. si uero fuerit lotum refrigerat. itaque
optime ulcera implet ac cicatricem inducit. conuenit etiam ulceribus tam chironeis quam cancrosis tum ipsum per se,tum cu medicamenstis,quae ulcera ad cicatricem ducunt permistum, quale est ex cadmia
confectum. cuius rei Galenus autor est. quartum prςterea plumbi genus ex stibio excocto esticitur. cu enim id in catinis sit biecto igne redditur purum, uertitur in metallum, quod habet faciem plumbi cine. rei: atch iccirco Dioscorides moduni in urendo adhibedum esse motrnet,ne plumbum fiat. tale metallum addunt plumbo cinereo, ac ex ea temperatura liquefacta formant characteres literarunt, quibus libri cxcuduntur.accedo ad serrum. quod inueniri purum nusquam a ue ιςribus