장음표시 사용
321쪽
satis latas hoc nostri appellant Serpentaria .Hildesheimi uero ita tenapio sancti spiritus suggestum est marmore una, ubi columna clusdam
colorem habet in nigricante sanguineum, sc uelut fluctuans acer cri, spuna. Sed Chio etia marmori sunt uersicolores macuis, Rhodio au ireae uenae. utrunque in insula sed sui nominis nuenitur Thebaiduni uero nigrum in tertingitur aureis guttis, ut etiam Syenite rufis. quodliccirco Pyrrho pCecilon uocant. utruno reperitur in Thebaide AEgypti parte,& quidem inter Philas & Syenen unde alteri nomen impositum. ex Thebaico marmore facta fuit statua, qua hex Thebaeorum Pescennium Nigrum donauit: ut id suo colore ceruicis stomani ina
Peratoris colorem ex quo cognome dicebatur traxisse, speciosus exprimeret. uaria insuper sunt Carystium, quod ad Carystum Euboeae oppidum nascitur: Deucalium quod ad Deucalionem in Phthiotiisde: Scyrium,quod in Scyro insula: Hierapoliticu,quod ad Hierapo stim Phrygiae urbem: eadem iuxta Docimiam pagurn, Synna ae uiscinum gignit marmor quod Romani Synnadicu, Phryges lapidem Docimiten Docimaeum nominat: id colorum uarietate lapidi Ain Iabastritae assimile est . qui etiam ipse ad Alabastrum oppidum, siue Phrygiae, siue Thebaidos inuentus, unde nomen. idem dicitur onyx propter similitudinem, quam habet ad onychem geminam . nascitu Praeterea in Cappadocia, in Syria, in Carmania, in India. probatissamum nasci in Carmania,Plinius autor est,mox in India:circa Damasscum Syriae caeteris candidiorem: uilissimu & sine ullo nitore in Cappadocia .probari quam maxime mellei coloris in uertice maculosi, hique no translucidi.uitia in iis esse corneum colore,aut candidum,aut qiuicquid simile uitro est. ex marmore Alabastrite Romae sunt duae maonae columnae in aede divae Agnetis uia Numentana extra por tam Viminalem. item duae minores illis alite quod da sacellum apud lauacrum Constantini proxime Ioannem Lateranensem. ex eodem Venetiis sunt columnae in templo diui Marci. ex eodem est in agro
Parisiensi regium sepulchrum in ede diui Dionysii. cum hoc marin'
re cognationem habet onyx quae nascitur in Carmania. ea gema ma moris magnitudine inuenitur,aded ut ex ipsa triginta duoru peduni
longitudine colunas uidisse se Cornelius Nepos tradiderit. At Cornelius Balbus quatuor modicas iti Theatro suo posuit Callistus Cjsaris Claudii libertus amphoras triginta in coenatione sua. u 'mae dilai Petri altare sex columnis onychinis dextra laeua , positis fuit ors
natum in eodem templo fuerunt quatuor aliae onychinae,sed non μαno in loco ιquae omnes ali 3 translatae sunt. onyche etiam regia Cleos patrae pauimenta fuerunt strata. similiter iaspis tam magna reperitur,
ut eX ea fiant tabulae,qualis aureis maculis decora Romae in thermis
322쪽
Titi essessa fuit. labra , quale ingens uidere istet Rauennae apud sanactam Mariam in porticu. cuius color est similis nostrae Miseriae, citate Langouitii etaditur.5 smaragdus magnus nascitur, si ut Theophissius selibit fides habenda est comentariis de regibus Agyptijs con
scriptis.smaragdum enim aiunt munere missum a Babyloniorum reis ge longitudine quatuor cubitorum alitudine triuim. 8 in Iouis obelisco repositos fuissequatuor sivaragdos, longitudine quadraginta cubitorum, alitudine in una parte quatuor,in altera duoru. at haec quidem fuerunt scripta in istis commentar' s. maximus uero simaragdus, ut idem Theophrastus tradit, a multis uisus in Tyro. columna
enim permagna est in Herculis templo. de qua etiam scribit Herodotus. Sed de ea dubitat Theophrastus, nescit* an uerus, an falsus sit smaragdus. Apion etiam cognominatus plistonices ut inquit Plinisus paulo ante scriptum reliquit, esse etiam nunc in labyrinthoptio colosseum Serapin e smaragdo nouem cubitorii. 8c Iuba est aliator sinaragdum quem Cholan uocant, in Arabia aedisciorum orna mentis includi Sed ut haec in dubium uocari possint, Iuba scripsit eat topazio statuam fustam Arsinoe Ptoloinaei Philadelphi uxori quavituor cubitorum . ita ut ex marmoribus arre ad paruam qualitatena redat iis sunt gemae quae annulis clauduntur, ita contra gemae natu, ra magnae substituuntur in locum marmorum. Hsc de magnitudinermarum,redeo ad marmora. uarium etiam interdum esse Lunense, ad glaucum colorem declinare Strabo autor est . at quaedam mars mora qualia suerunt, prorsus non explicarunt scriptores, cuiusmodi
est Hispanicum, Tragurium quod in Liburnia ad Tragurium inue
nituCHymettium, quod in Hymetto Artita mote: Petelicum quod in eadem regione:praeterea Cyzicenum, in Elaphonneso insula ante Cyzicum inuentum. hactenus de colore 3c maculis at* adeo de gesneribus marmorum, quae omnia in urbem aduecta sunt. Romani esnim non solum ex lapicidinis Graeciae, gypti,caeterarum p regionum marmora exhauserunt, sed earundem etia ardes & fana sposliarunt ρgnis 8c columnis. nunc abeo ad reliquas qualitates . in Hiladesheimio marmor uarium,quod ad cinereum aut fuscum declinare dixi alteri lapidi attritum aut sibi ipsi, cornu usti uirusole sed magis etiam illo ibidem nigrui eandidis uenulis distinctum,& quod ei sub est rusum. prsterea marmorum aliud est: durum ut ophite nigricans:
aliud molle sicut idem candidum in Misena Zeblicium tum Hiludesheimih marmoris uarii cutis plerunιν tuberculis est plena. Roelisiicium,quanquam politum, pe scabrum est. Iam quod ad quanstitatem gguram attinet marmorum uel parua glebae inueniuntur
sparsim,ut Laconici, quod in pago, qui nominatur croceae, esto dis
323쪽
F o s s I L IV Μ, L id. v II 3M ur uel in tantas massas concreuerunt, ut inde uel longissimae piis, quas ςαλαζ Graeci uocant, excindi possint: aut latissimae tabulae, siue crustae quas h dein Misi me appellant. quin ipsa natura non raro uis stas marmorum,latas magis quam crati aS gignit quas Graeci πλα- α μοναρ uidentur nominare quales reperiuntur in Rhodo:in Rhetia secunda, Regino burgenses appellateterin Saxonia,Hil desheimiae maris moris uarii, quod aspectu declinare ad cinereum uel fuscum dixi raro duabus unc' scras 1 ores sunt. eadem natura etiam pilas gignit
modo teretes, cuiusmodi sunt Syenitae lapidis in Thebaide inter Syenem & Philas ex utra uie parte:modo angulatas, cuiusmodi in Misena bas altae, super quas, ut dixi extructa est Stolpa arx episcopi Mi ,
seni. angulatae uero sunt non uno modo, sed angulos minimum habent IIII. summu VII. utraech aute sunt arctius inter se iunctae. in The
baide tamen interdum solitariae quaedam. utrobi alterae in alteras' esse uidentur impositae,8 quidem minores in maiores. sed ex Mise inis maxime sesquipede crassae sunt,alis pedes quatuordecim:ex Thehaicis maximae duodecim pedes crassae, altae interdum pedes centu aut ampliu s, ut ex o beliscis, quos statuerun t reges AEgypti,potest in telligi. iuxta uero eas pilas reperiuntur lapides globosi, ex quo fiunt
mortaria S cotes ad terenda collyria. ex marmoribus autem artifices uaria opera formant. ex ophite albo ueteres uasa 8c cados. ex Tebitiscio nostri cochlearia et pocula quis d ueneno resistere persuasi sint,atque etiam globos quibus mulieres siccat linea capitis uelamina, cum ea lauerint . preterea crustas planas 8c convexas, quibus calefactis nostri hyeme,cum in secto cubiculari sunt, frigida fouent membra:& ilis lis quidem pectus S uetrem, his latera,pedes, brachia. at ex alabastriste et Lygdino iam inde a uetustis temporibus iidem artifices fingunt pyxides unguentarias, quas quidam alabastra uocant. Ex mari noreau tem,praeter statuas, altaria,suggesta columnas,facta fuerunt sepulchra non solum maximorum hominum,sed etiam infimorum,ut Liis cini tonsoris qui Augusti temporibus uixit:arcus triumphales,quaoles hodie cernuntur Titi Seueri, Constantini Inapp. porticus, quales extiterunt Pompe' Liuiae Traiani:turres, qualis in Quirin ii monii
te fuit Militiarum cuius bona pars adhuc restat:templa quale fuit Sibyllae Cumanae, &Apollinis Palatini, quod nunc est diui Francisci
Assisiani.sed inprimis templorum gradus ex marmore facti fuerunt, cuiusmodi hodie sunt in aede Laterana, Sc ante S. Mariam inarac παπita. de templo Quirini translati:templorum etiam tecta,quale fuit Iunonis Lucinae, quae tegulae marmoreae postea in aedem Fortii Capuanu:pontes, quas marmoreus dictus est,
narequestris peruenerunt: theatra,quale ruit
sis Romae fuit is, qui primo sublicius, deinde
324쪽
quod nomen tandiu retinuit, quandiu stabilis permansit: qualis a caligula faeius, quo supra ipsa templa constructo, Palatium Capitolio
coniunxit:qualis etiam nunc est in Thracia Hadrianopolitanus,quo habitatores Hebri transitum coniunxerunt : qualis in inseriore Geramania Traiecitentis, quo Mosae.is est ex marmore Namurano. at ex marmorum crustis latis Sc crassis labra secerunt . ex tenuibus abacoa& mensis:quibus etiam parietes latericii, AI ex rudi lapide facti opes riuntur, quod Senis maxime uidere licet. ubi templi beatae uirginis parietes externi aeque ac interni sunt incrustati marmore pauimentuetia suggestum uasa aquae lustralis altaria, candebra. quin turris quoque templo adiundia. in summo altari conspiciuntur septem genera marmorum,alba, nigra uiridia, cinerea, subrufa, duo maculis distin. Aa ac uero etiam in fornice templi imagines sunt omnium uo. pontiscum ex marmore. Habet etiam Florentiae templum magnificentissimum incrustationes marmoreas similiter turris quadrata tepio prosxima: Venetiis diui Marci: Constantinopoli sapientiae: uomae altae Scinsignes illae coIumnae Traiani et Constantini livpp. crustis etiarudomus teguntur ad Augustam Tiberi . ex iisdem fiunt pauimenta, qualia frent in saYonibus Goselariae in aede Caesaris domui annexae Constantinopoli in templo sapientiae: Venetias in diui Marci: Senis
in beator uirginis, ut iam dixi . quod multum caeteris omnibus Praesstans habet decem Sibyllas cum suis uaticiniis de Christo: ueteris Rnoui testamenti historias:septem states hominum: quatuor uirtutes, in Φ earu medio misericordiam:aliquot Philo phos .Pisis uero templum, campus sanetus, ubi locus sepulturae est, sacellum diui Ioannis marmorea pauimenta habent. sed uetustate longe uincit reliqua pasuimenta lithostroton, quod est Preneste in diui Agapeti templo. id olim Fortunae Sylla extruxit eminutissimis crustulis sic compositis. ut res a Sylla gestas exprimat. quomodo alterum lithostroton,quod est plorentiae in sacello diui Ioannis Baptistae,exprimit coeli ambitu, duodecim signa, in in medio eorum solem tanquam aurigam. sui autem id genus emblemata uermiculata, quae Sc rerum 3c animaliuemigies reddunt, ex uarii coloris marmoribus in in terrasas crustas insertis.marmore etiam Laconico dc porphyrite Heliogabalus plateas in palatio strauit. Sed crustis non modo sternuntur sola veru eisdem parietes operiuntur.quin Neronis principatu,inquit Plinius, inuentum,maculas quae non essent, in crustis inserendo, unitatem uariare,
ut ovatus esset Numidicus, ut purpura distingueretur Synnadicus, quales illos nasti optarent deliciae sed crustas marmoreas cum lapicidinae sponte naturae non sappeditant,arte sacere solent secando gleσbas.axena hoc fit,inquit plinius, & serro fieri uidetur: serra in praeleonui
325쪽
'nui linea premente arenas uersando, tractus p ipse secate. sed arenam tenuem & mollem esse necess. est,non crassam 8c duram. tenuiorem angustioribus sint necis terit marmor crassior laxioribus: tenuior minus erodit marmori s, crassior plus: tenuior deni rninus opus poli iturae relinquit, crassior maius . similiter mollior nulla scabricie secat, durior no aeque laevigans , multa. tenuis & mollis quondarei fuit thiopica, Sc e quodam Adriatici maris vado, aestu nudante sumpta. dura indica Naxia, Egyptia ad Copton inuehia. crassa est plerun esuuiis. marmora etia poliuntur arena & cote. quondam aretia Thehaica polituris accomodabatur. aut e tofo,uel e pumice. nunc e tofo, aut faxo arenaceo. cos olim erat Naxia,aut Armenia, nuc qu suis du ira, aut marim Ορ durissimu, uel saxum. uerum marmora alia cum a113sita cohiungi possunt, ut opus natura continuum procreasse, non ars
ex diuersis composuisse uideatur. sed eorurn ivlicturae soluithtur uelut naturae, ut curii ex eis enascuntur arbusculae, praesertini hedera,ciis caprificus:uel artificio, ut cuni oleagini ligni combusti fumum recipiunt. ad haec quaedam marmora usium praebent in medicina. etem lapis Arabicus tritus in puluerem ianugine linteoru exceptus, achaemorrhoidibus impositus, eas exiccat. ex cremato etiam fit delitisticiunt. Alabastrites quo ustus si restina uel pice excipitur,duricias discutit si cera uentriculi dolores mitigat. sine his gingiuas reprimit. cum sale fossili grauitates oris δί dentium extenuat . marmotis ite oglebs in uenis auhar 3S dc argetar's ac caeteris repertae, pleruch densssunt,& sponte naturg no aliter radiant ac si polite essent. quib. insidet
color modo cadidus, modo citi ereus, modo fuscus,modo ruber, inbdo rutilus, huc uero iecoris. Hactelius de marmore. Tosus aut qu
Graecis αθωρω dicitur,plerun* similis est colore et duricia Pario marmori, ut recte Theophrastus scribit. leuitatem uero solum habet puis micis:iccirco eum in aedificiis diuulsis tanqua sepium quoddam, ponunt AEgyptii : unam enim pa tem cum altera copulat 5c cohiungit: nec tamen eo grauantus aedificia, quod ponderosus no sit. reperitu in Fracis circiter lapidem a Cobulo Toringorum si suam uersus iii agris.in ipsa uero Tostrigia eum desert Helba fluuiolus.inuenitur eistiam in ditione Manestadensi ex quo muros extruunt & propugnacula.item ad Hercyniam stivam Stolseli ex eo faciunt forhides. coeo ditur etiam in Destero Saxoniae monte, at hi tofi omnes furit albi. prster Toringicu,cui pumicoso terrae color est orbis uero compres ii figura. reperitur & in Italiae regionibus a1bus, ut iri Vmbria, ut iri Piceno, ut in Venetia, qui etiam serra, quod Vitruvium non latuit; dentata uti lignia secatur.at ruber & niger inuehiuntur in Campania: nec tamen semper tofus est durus,sed interdum i nollis. plerun* igni
326쪽
quibus similis est Misenus ad Trebitiam torrentem effossus in pago Rabisthicio,qui duobus millibus passuum distat ab oppido Misena,
situs ad sinistram uiae Fribergiae. in eo sunt stiriae, columelis, fistulae . quas figuras natura nitrabiliter finxit. eius corium, quod succo lapis descente inducitur, interdum planum dc laetie est, modo scabrum &filosium modo cerebri instar turget: modo uuarum simile est. in quo reperiuntur multae conchae: item figurae soliorum alni in id impresisse:nostri homines ex usto calaem eniciunt. Sequitur silex ita ut mihi uidetur dictus quod ictu ferri grauiter percussus dissiliat. ex gramaticis alii ei a fallendo quidem etiam nomen esse putant impositum: ueς
rum non quod dissiliat ipse sed qudd ex percussis ignis exiliat. alii a silendo quὀd in se qus ipsis opinio est,contineat ignem latentem,qui
ferri percussione exciteturiat apud Germanos ex cornu cui plerun similis est,nomen inuemit eum enim corneum lapidem nominamu S. Meteres autem scriptores interdum marmora,alterius generis saxa, lapides in istos etiam silices selent nomi1rare; ut Lunense marmor M. Varro Lunensem silicem Numidicum marmor Statius Libycum licem, saxum calcis durum Vitruvius silicem: Sabinu lapidem, idem , Varro Sabinum silicem. sed uerus silex, de quo nuc loquor, plerurisque durior est marmore dc non raro eius instar s*endet.sed, quia ferro tractatus dissili .ad scalpturas aptati no potest. quoniam uero duo rus est, ex eo ictu ferri facile ignis elicitur. ut autem solidus sit, tamen interdum in pers acto margam contineri videmus. interdum ex cusbis, at is p figuris interfecitis constare. tam in uenis metallicis quam Proprjis nascitur . eius species coloribus distinguuntur. est enim uel cornei coloris, uel candidus, uel cinereus, uel fuscus, uel ater, uel ruo tilus,vel iecoris colore,uel caeruleus. qualis Langouith utrinchiaspis dis uenam comple stitur. Omnis autem silex igni liquescit, veru in ar dentissimis fornacibus.aliter igne patitur: sed & plu uias, Sc hyemes. quocirca si ferro facile tractari posset, utilissimus esset structurae . insternendis uero ui js 8c in igni usum praebet. silice lato utar Romanae stratae fuerunt:intra urbem sacra, Suburrana, noua lata, triumphalis, Lauicana: extra urbem o aes, quod in locis diuersis adhuc ostendit Appia,Flaminia Numentana Prsnestina Latina, Cassina:&in Campania Atellana. Tantum de lapidibus, qui in uenis uenulis conti nenturiquanquam silex & tofus interdum easdem continent,& tuite
quidem in faxis numerari solent. canales autem uagantur per saxa,ex quibus constant montes.horum lapicidinae omnes caementa suppei
ditan si quaedam quadrata saxa. est autem saxum minus plerun* duo
327쪽
1 una non modo gemma 8c silice,sed etiam marmore. quare tametsi in uarias figuras formari possit, tamen, ut niteat, poliri non potest. cuniuero ualde fuerit durum disticulter potest scalp poliri non potest, Ῥnon fatis sit spissiam. disteri a tori grauitate . a silice quod igni non liis quescat, sed cominuatur in puluerem. saxis quadratis Graeciae urbes fuerunt extructae, ut Athens Calydon Argos Amphilochium, Azylia: sed eas Turcarum furor diruit. saxi, quod in uarias figuras potest
formari, duo sunt genera.alterum aspeium est, & digitis attrecta turn stridet,ato ex eius partibus, quae,cum tractatur ferro, decidunt, areή nae fiunt. id iccirco arenaceum soleo appellare.alterunt contrario modo se habet. nam partium, quae excinduntur,plures sunt magnae. areinacei autem diuersiae sunt species,colo ibus p ptissimu distinctae. cans
didum est in Misenis Pirnae 8c Zuiccae: ex fauo albicas ad Mos, traiectum: cinereum in Saxonibus Quersurdi: luteu in Misenis Friberis ki:rubrum in ηsdem Rochlicii: in rubro nigrum in sakonibuς Em, heccs: eubriicio, qui pagus prope Dresdam situs est,rubrum nigras
habens maculas quae ab eius ore ad radicem uso destendunt. ex area:
naceis quoddam est molle, ut in Misenis Zuiccanum: aliud medio cre, sicut in insidem Pirnense. quoddam durum, sicut in Noricis cis da nubianis Norin bergiu; quod in lapicidinis molle est, quocirca quas primum fuerit extractum figurandum est. etenim ubi aliquo temporis interuallo id aer ambit mirum in modum duratur.contra Zuiccanum imbres 8c hyemes hon patitur. arenaceae etiam rupes iii Francis inter Colebachum Cuperbergum aera: exposityseii sim in a etiam rh sutae decidunt. aliud prsterea ex tenuissima arei a uidetur cotistare. quod stulptum esticitur aequale, cuiusnodi est Pirnense. aliud ex crassiore, siue sabulo, quod ita aequaliter scalpi non potest, quale est Rochlicense. quoddam ouis piscium est simile, ut quod inuenitur inter Eistebam Seburgum, & quod caeditur in ditione Brunonis uici in Notebergo: hoc uero exprimit oua salmonis, quibus magnituσdo sit seminis rap6fum .saxurn etiam arenaceum quod reperitur inster Eistebam 8c Seburgum coloris in rubro nigri uel glauci, ex corio andri seminibus saccharo ob duetis uidetur constare. in saxo etia arei iaceo Rochlichc reperitur marga, quod rarum est i crust, saui colo ris friabiles Radebergi: nigri lapilli exigui pirnae. quod praeterea ad
figuram attinet,arenaceum uel in massas ingentes concreuit ut plurimis in locis unde excinduntur saxa quadrata:uel in crustas, ut in Sasmonibus ad Rodeberderam 8c Embeccam. crustis plurimis iii locis sternuntur uiae,& sola aedificiorum tam priuatorum quam publicos rum. Saxones Embeccae Bodeberde se 'sidem casas tegunt. exclaxis quadratis aedes 8c templa extruuntur,sed maxime ex iis sunt cor
328쪽
lumnae fenestre, postes. eligendum autem quod maere durescit, quale No inber tum esse dixi ex Pirnensi est Dresdor nobile arcis aedificiummer cuius fornicem itur ad celeberrimum Albis pontem. ex eo dem Perlini partim arxmam per Albim in exteras Sc longinquas res olones deuehitur.at e saxo crassiore & duriore fiut molae, quod proxpterea Graeci μυMαν &μuumbra uocarunt, & Latini eos secuti lapidem molarem . quale reperitur in Saxonia ad Mundam oppidum ran Mi sena ad Libetatam arcem, Zc non procul ab ea ad Domam item arce, quae distat a Pirna circiter tertium lapidem. illius molas Visurgis deportat huius Albis. est praeterea alterius naturae lapis molaris, in ar, dentibus locis ortus ex lapidum liquefactorum materia, lutum nox minat Strabo,sed, quia cu eo pars rei ardentis permiscetur,habet pino uitudinem quandam,tametsii modicam .hunc loci ardentes, cum is
Uiunt eiiciunt, quunt* ipstus rivi, ut in Sina licet uidere. sed quam primum aeris frigore congelauit, in lapidem conuertitur:& no secus ac alia saxa caeditur: quanquam Plinius lapidem non saxum dicit G. se.inuenitur tantum in his locis, qui aut quondam arserunt, aut nunc ardent quὀd si materia non merit eiecta, tamen etiam in lapidem, ubi constiterit oetu terrae,mutatur. talis caeditur in Italia circa lacum Vulsiniensem, in praefectura Statonies in Nisyro insula, in Ioniae pro montorio quod uocatur Melaena . sed scire no possumus huius an alterius generis fuerit lapis in Mesopotamia inuentus ad Euphratem, ex quo fiebant m olae, quas incolae, ut Xenophon scribit in Babylo nem ducebant. molarem autem lapidem qui igni liquescit, Aristote
Ies nominat μυλουν, ut etiam Varro, cum scribit molas uersatiles Vulsiniis inuentas: alterum qui non liquescit μυλίαν. sed Theophrastus es Strabo etiam eum qui liquescit appellant: medici μυλAL,:quos Latini secuti, molarem nuncuparunt . eundem quidam Graeci etiam
pyriten:qudd ex eo, sicut ex pyrite duro ignis elici possit. plerun* ei nim est admodum durus. ita* is est pyrites nigra illa gema, quae ubi
attritu concaluerit, digito S adurit. quoniam uero propter firmitatem
imbres, soles, hyemes patitur, utilis est ad structuras. formantur etiaex eo molae, Unde nomen reperit. Sunt tamen, inquit Plinius, quida in eo genere molliores, qui & cote laeviganturivi procul intuentibus ophitae uideri possint. na molaris niger est, & maculosus interdum, quod oriatur ex liquida materia istius coloris. Si uero lapis rursus igni liquescit ut fluat ei quod fluit,ubi concreuerit redit quidem niger coloi, sed ut Aristoteles tradit,calci fit simile: imo calx est nigra utilis structurae:quia ut Plinius,est quaedam pinguis natura eius. hoc molari,qui carent pyrite,utuntur. nam etia ipse discutit tumores, qui coήierunt in exteriore aliqua corporis parte. Sed redeo ad saxum area
329쪽
naceum ex eo cominuto potissimum staretia, sed no ex so. eteniis etiam ex lapide ex quo conficitur uitrum, ut dixi in libro quinto: ex marga upidea:ex calcis saxo, pinguis : imo ex omnibus sei e lapidib. 8 saxis duris ipsbrum similis: adeo ut etiani ex bituimine terrenb; in lapidem non durum mutato , fiat genus arenae, quod carbunculuna
nominant. arenarum autem tria sitiat genera. siicia quae ex arenari j seruitur, qualis est pelgrana in Misena, S Glogo utensis in Lyg s. flutilatilis,quae reperitur ad amites 8c rivos.marina, quae in litore maris. ac uero etiam arenam ex quodam Adriatici maris uado exempta es: se Plinius scribit cuna eani aestus nudasset. arenae autem primo disse runt colore perinde ac saxa ex quibus resoluuntur . nam candida est Pelgrana lutea Glogo utensis:Romae etiam Ianiculum imontem a fulvo arenae colore nunc appellant montorium, id est montem aureu. cinerea plerun* est ad flumina. repetitur etiam nigra et rubra & aiiorum coloium . deinde arenarum alia est tenuis alia crassa. tenuem plerun dant arenariae. fluuη uero S mare tapius crassam & cum sabulo permistam, quod cribro secernendum eriti multo uero magis gla xea, quae interdum in iisdem inest. sed non satis est arenam cum calcemistendam carere sabillo Sc glarea, uerum etiam necesse est non esse terrosam, Sc siiccis concretis thfectam . etenim terra calcis tenacitati S lentori contraria tantopere eliis uim frangit,ut non possit continere caementa, quin uitium faciant Sc ruant : maxime cum paries onera
sustinet. Succi praeterea ex muris exudantes tecto ia distatuunt. hi tumeri tantum odo structuras facit firmiores. ed succis insecta suis standi sensiis in primis deprehendit. terrosa caret a peritate, εἴ manu confricata non facit stridore, calididam uastuper uestem, si in eam ne rit iniecta,inquina t. tum arenarum quaedam est sicca, quae structuris est utilior qualis fossicia esse solet. quaedam humore madefacta, quae minus utilis, qualis fluviatilis & marina . utram etsi quod difficulter siccesta t, ubi est, neqg onerari se, inquit Vitruvius , cotinenter paties patitur, nisi intermissi4nib.requiescat,necp concamerationes recipit. Postfemo arenarum alia est pinguis, qualis plerun* est fossicia. alia macra; qualis est fiuviatilis 8c rharina . tectoriis sollicia propter pinsguitudinem non conuenit, marina propter salsuginem. neutra enim sine rimis ima cresstit.fossicia utilis est, ct quod propter macritatem bacilloruni subactionibus in teAorio recipiat soliditatem,& quod sal sugine careat. arena autem sentis similitudine est in maiore parte A
fricae quod Pliritus scribit, & circa pyramides AEgyptias lapilli item
lentis oc figura δί magnitudine sunt. alch etiam in Cappadociae quodam colle longos qui situs est: in campo , sunt calculi lentis assimiles. nec uero arena modo usum praebet in structuris, sed dc in marmore
330쪽
secando, ut supra di that sabulum crassius est arena. quod us durum
est,uel molle.illud marem, hoc foeminam appellat. masculum utilius stemendis uiis.substernitur autem silicibus 8c faxorum crustis, simul&interseritur. substernitur etiam in horiorum ui3s, in quibus domuni ambulare solent, ut quondam in magnis peristyliis. glaream uero vocamus fragmenta lapidis,marmoris,illicis, si, saxi non adeo maspiat. Sed de faxo arenaceo,arena,siabulo,glarea satis.ad alteru saxi gesnus accedo.ex quo eadem faciut artifices, quae ex faxo arenaceo,nempe carmenta,saxa quadrata, columnas, & quaecun ad usum sdificiorum sunt necessaria. crustis etiam naturalibus et arte aequatis sternuntur sola Sc ares, quod apud Chattos cernere licet, ta in publicis quam priuatis diuitum aedificηs. ηsdem pro tegulis utuntur. Romani hoc non distinxerunt ab arenaceo, cum si ferro tractetur , mox discrimen appareat.distexunt aute haec saxa coloribus perinde ac arenacea. cans dida enim,rubra,maculosa, id est partim candida, partim rubra Kempnicii inueniuntur in diuersis lapicidinis . nam candida duobus in locis sylvae quae orientem uersus fata est. rubra 8c maculosa item duoruin locis prope oppidum occidente uersias in monte obsongo S prs rupto scilicet,qui ex uirginibus nomen duxit,et in lapicidina,qus est post aedem diui Nicolai. inueniuntur praeterea cinerea,nigra, iecoris colore utea, ut rarus aliquis sit color, quem contrahere non soleant. differunt etiam mollitudine & duricia. etenim quaedam sunt mollia, sicut Kempnicii ex loco praerupto exempta. qualia dederunt lapicis dinae circa urbem rubrae Pallienses,Fidenates,Albanae. quaedam mediocria, ut ex profundo lapicidinae, quae est Gmpnici post diui Ni colat extracta & etasia. & alterius quae est ad dextra in sylva. ex quihus constat nobile coenob' diui Benedicti templum extra oppidum in monticulo situm.8c qualia dederunt lapicidinae Tiburtinae Ami. terninae,Soractinae. quaeda dura,sicut Sabina, ex quibus primo ROMmanae urbis aedificia fuerunt eviructa, & inter Penicam Sc Roseburs gam arcem,ad Muidam in montibus inuenta. ex durissimis etiam sauxis quadratis, quae nunc in tantum induruerunt, ut ferro dimicillime possint perstingi, eYtruetum est templum Cosuici in ditione princispum Antiatdinorum .id genus saxa, maxime mollia 8c mediocria, uitiis infestari solent. etenim interdum continent margam: quae, quia, cum scalpuntur,excidit fiunt foraminarinterdum silices potissimum nigros,qui etiam ipsi ferro percussi exiliui, unde similiter efficiuntur inaequalia:interdum lapillos gemmis simillimos, qui ut primo ad ornatum uideantur decori, post excidentes saxa relinquunt cauernulis Plena. ut in Elbogano maxime in arce Hertebergia uidere licet. quin
Megarae in saxo ualde albo,&reliquis lapidibus molliore, undique