장음표시 사용
21쪽
non probaretur. Itaque rectius dicamus utriusque errorem indidem fluxisse. Catasterismorum consensio quomodo explicanda sit, in medio relinquo. Nam cum ibi multae huius poetae sabulae partim desint partim ' aliter narrentur, Manilius aut alium praeter illos sontem hausisse potest aut eundem atque illi. Scholia quoque rate et poetam aliquo modo cohaerere sabulis quidem satis planum fieri nequivit, quamquam maximam )earum partem complectuntur, Sed argumentum, quo id demonstretur, praesto est Bellerophontem enim, quippe cui neque curru neque equi quadriiugi suissent, sub Aurigae sidere genitum salso inducere
Manilium V i putaremus, nisi verba orati scholiastae v. 161 p. 368, 12 docerent aliquot mythologos hoc sidus ad illum heroem
rettulisse. Manilius igitur hunc catasterismum, quem scholiasta solus commemorat, apud illum ipsum invenit aut apud communem auctorem. Haec sunt, quae e sabulis de eius sontibus exquiri possunt. Quantum ea probent et adiuvent Manili ipsius verba, iam spectemus. Nihil faciunt huc ea, quibus enumerationem siderum auStralium
sinitI 446 Quae notia antiqui dixerunt sidera vates', quippe quae ad Aratum M aut poetasq), qui post illum fuerunt, alludant. Gravius libri secundi exordium esse videtur. Ibi enim Manilius ipse cum aliis poetis tum eis, qui sidera aliquo modo describunt et eorum guras sabulis explicant, se opponit his versibus: I 25ostrorum quidam varias dixere figuras, Signaque dissus passim labentia caelo
In proprium cuiuSque genus causasque tulere: Persi et Andromedae poenas matremque dolentem Solventemque patrem, raptamque Jcaone natam
30 officioque Iovis Cynosuram, lacte Capellam
sonant f. Germ. V. 45; Vien. 136; r. v. 42 M. Schol. p. 349 4. De sententia astronomica ei conrinunt infra dicam p. 35.
1 Erigones, Piscium, Geminorum . 2 Arae Coronae, loris, auri. - Cosmae collectione haec disse
rentia non minuitur cf. . PSq.
3 Omittunt fabulas, quae sunt de Ursa minore, Aquila Piscibusque, et Geminorum interpretationem. Nam rigones sabula in scholiis aliquando exstitit. At Erichthoni nomen an e multis casu exciderit v. 161 p. 368 nescio. 4 319 sqq. de Homero ea conseras, quae rati scholiasta dicit ad V. 322 p. 404. 5 Sphaerae v. 47 sq. Eudoxus quoque et Posidonius sidera septentrionalia ab australibus distinguunt s. Hipp. I 2, 17 et Gemin m 8-13.
Et surto Cycnum, pietate ad sidera ductam Erigonen, ictuque Nepam, spolioque Leonem
Et morsu Cancrum, Pisces Cythereide versa, Lanigerum victo ducentem sidera ponto 35 Ceteraque ex variis pendentia casibus astra Aethera per summum voluerunt fixa revolvi Quorum carminibus nihil est nisi sabula caelum Terrave composuit caelum, quae pendet ab illo. Quamquam horum tempora scriptoribus' antea posteaque commemoratis terminantur et nomina multorum poetarum astronomicorum atque etiam fragmenta tradita sunt, tamen hos versus ad certos referre nequimus cum ex illis alii' paucas tantum sabulas alii ε)non eam tractent, quae hic significantur. Itaque versus ne premamus sed iudicemus Manilium omnes poetas Alexandrinos, qui quidem sabulas siderum figurasque celebraverant, meclecti Singulorum turibus in unam damiliam congregasse. man sententiam
probanta verba quidam dixere v. 25 et quorum carminibus'
v. 37 atque ordo si narrationum inusitalus sed accommodatus ad memoriam. Testatur igitur poeta utroque loco, quod dudum scivimus, se Alexandrinorum quorundam carmina astronomica legisse.
Τertio loco Manilius desectibus solis lunaeque explicatis dicit IV 84M ecliptica signa dixere antiqui'. Haec verba per Se Simplicia maximi momenti sunt, quod iisdem eadem disputatio rati
1 Manilius loquitur de Homero . 1 sqq. de Hesiodo V. 11 sqq. 24 de Theocrito v. 39-42. Quibus poetis Alexandrinis versus sequentes 43--45 adscribendi sint G. naach Anal Alexandrino-Rom. p. 12 rectius docuit quam Schulge mus. rhen. 53, 541 sqq. . 2 Eorum, qui Phaenomena scripserunt, in censum veniunt hi poetae Callimachus, Anacreon Alexander, Hegesianax Hermippus cf. Maass at p. 121 sqq.) Ad hos sunt asserendi Epimenides, Eratosthenes, Ps.-
3 Callimachus tractavit Comam Berenices, Epimenides sabulas creticas, Eratosthenes Icarienses in rigona et Mercuriales, quae sunt de
Lyra et lacteo orbe. Ad Ps.-Hesiodum certo reducimus solas narrationes
do Callisto, Orione Pliadibusque Sub Anacreontis nomine Hyginus resert fabulam de Geniculo II 6 p. 42 , sub Alexandri de Madibus IIII p. 63 , quibus sideribus hic poeta narrationes non adscripsit. 4 Nulla fabula aut ermippi aut egesianactis apud Manilium legitur, ne earum quidem ulla, quas ad illos Rober probabiliter revocavit p. 222 sq. .
5 Praecedit Andromedae familia, secuntur Iovis amores nutricesque, enumerationem finit Zodiacus, in quo ipso sabulae secundum deos compositae sunt Bacchus ErigoneJ Diana NepM, Hercules Leo, Canceri, Venus PiscesJ, Phrixus deae filius fine ).
22쪽
σκύτωσιν γινεσθαι η δ αγνωσίαν ἔκλειψιν οἱ παλαιοὶ λ κεκληκασιν Apparet necessitudinem poetae et scholiastae pertinere non modo ad mythologicas res sed etiam ad astronomicas ')Tamen non est nobis concludendum Manilium scholia ipsa adiisse, etiamsi illa multo uberiora ε integrioraque aliquando suisse ex apertis lacunisq), e narrationibus' ita contractis, ut nominas0la supersint, e paucis stellarum catal0gis' servatis, e manifestis interpolationibus' elucet. Nam veri similius est utrumque Suma οἱ αρχαῖοι Isag bis Xc. . 18, 12.2 cf. nonym I p. 130, 23. 25. Isagog bis Te P. 18, 12.3 Manili verba I 388 In magnam caeli tendentem scit Orionem bracchia partem cum scholiasta p. 406, 11. ἐν οὐραν- σφοδρα ειτεταμένος ἐστὶν ὁ Πρίων bene consonant, e commentario fluxerunt verba
Manili I 390 sqq. Cataster. p. 249, 21, rati scholiastae a v. 324 Hyginim 33 . At versus Maniliani, qui ortum occasumque Canis I 396 sqq. , et caeli axem I 287 sqq. longitudinemque circuli signiferi I 544 sq. attingunt, ad scholia an ad Aratum ipsum v. 26 sqq. 21 sqq. 541 sqq. respiciant dubium est. - Caput, quod de signis membrorum humanorum tutelaribus est II 456 sqq. IV 704 sqq.), ad communem fontem astrologicum rectius refertur quam ad scholia ratea v. 45 p. 446 , cf. Sext. Empir. p. 731, 28; Firmic Matem. II 2 p. 73 Ps.-Hipparch. apud MaassΑ. . p. 141; scriptores christianos, quos i per enumerat Mythol. u. Symboli d christi. uns I 2 p. 281 sq. 289 . 4 Uberiora scholia interpolator codicis adhibuit cf. Rehm pr. p. R et scriptor papyri Berotinensis cs Maas prol. p. LXX). scholia nobis ignota citantur in epistula ad Iulianum scripta p. 555, 2 scholion p. 56, 19 quondam uberius fuit. 5 p. 405 26 425, 2 433, 15 454 10. 6 velut Arcturi interpretationes . 1 p. 56, 1 Aurigae V. 161 p. 368 Draconis V. 45 p. 349 Geniculi V. 75 p. 353. v. 26 p. 394 cf. 'g. H ). Has fabulas insignibus tantum verbis significatas accurate
fuseque narrata ibi inventas esse quaestio de coma Berenices nostra p. 47 sq. demonstrabit. 7 Blustrium siderum solorum indices stellarum servati sunt velut Ursae maioris V. 27 Orionis v. 324 v. 586 aut eorum siderum, quibus explicatione opus est, ut Aurigae v. 156 Arietis v. 228 Virginis v. 144. Indices stellarum Maniliani sunt inanes, cum magnas clarasque tantum siderum nimis notorum commemoret de Delphino V 714 - . 317. . schol. p. 402, 18; de Del toto I 352. V 715 - r. 23 sq. Ar schol. p. 381, 2. Cat. p. 224 de Orione I 391 sq. - r. schol. . 406, 16 sqq. cf. adn. 14 de Ursa maior I 620 - Αr schol. . 341, 26).8 Velut e Cat. sunt interpolatae hae fabulae de Ara p. 418, 27 419 8 - . p. 14. Cat. p. 263); de Dei toto p. 380, 24 - 381, 2 - Cat. p. 223χὶ de Lyra p. 394, 1 sqq. - . . 7 sq. Cat. p. 230 b , quae iam antea in scholiis exstiterunt. .
esse eodem sabularum libro et eodem commentario astronomico, cum consensus, quos inter Manilium et Catasterismos Hyginumque investigavimus, orti esse videantur e compendio Ithologico non
scholiis Arateis, et disputatio, quae est de signis eclipticis, recurrat in isagogis cs. p. 24 adn. 1). Summa igitur huius disputationis videtur esse Manilium sabulas sidereas prompsisse e mythologico commentario Arateo. )1 Germanicus an eodem commentario usus sit haud scio, cf. V. 1e Ar schol. v. 581 v. 157, 161 Cat. p. 207. 210) v. 275 76 -278;
23쪽
globus Atlantis Famesiani hiel p. 19 sqq. ab H-VI. cod. Basileensis German. N IV 18. hiel p. 14 sqq. ' eiusdem codici tabula caelestis a Maassio si Arati editione publici iuris facta. Τhiel p. 16 sqq. ' Fr Boii, Bettrage g. berii eferungsgesch. d. gr. Astrologie u Astronomi e Miinchen 1899. Sitzgsber. d. bayr Ahad.)planetarium Bononiense Bibl. ubi Boulog. s. m. 188 fol. 304 - Planetar. Voss. hiel p. 82 sq. p. 138. ' plana sphaera cod. Harteiani 17 Ciceronis. Thiele p. 15 sq. p. 163. ' cod. Matri tensis German. - 16 cf. Bethe, mus rhen. 1893 p. 91 sqq. Thiel p. 14 sqq. Diana sphaera cod. lat. Monacensi 210. Thiel p. 158. 163 fmusivum Francos tense, quod Solem odiaco circumdatum repraesentat. plana sphaera cod. Berolin Phil. 1830 Thiel p. 164. plana sphaera cod. Sangermanensis 12957 G - Maasa, A r. Com. p. 101 sol. 63 v. 'hemisphaerium iod Vaticani graec 1291 Ptolemaei s. Bo l. l. p. 119. eiusdem codicis tabula Solis et zodiaci cs Boii l. l. p. 126 sqq. cod. Vossianus German. 79. Thiel p. 77 sqq. eiusdem codic planetarium Thiel p. 13 sqq. ab. VII. Quantum imagines caelestes rapud Manilium Valuerint, cum primo exquiramus cognituri eius scientiam astronomiae, omnes in hos codices Maassi humanitate inspexi.' horum codicum imagines arte photographica pictas hiete liberalissime in usum mihi tradidit. I illud mugivum Monasterii a. 1895 effossum vidi ci de eo archaeolog. geig. 189 p. 12).
derum descriptiones, quae sontibus litterariis deberi non videntur, componam cum sphaeris quibusdam et codicum picturis.
Anguitenens eiu et anguis acies I 331 sqq. Aquarius nudus I 511. N 797. iuvenis cs. p. 44 Aquila supina I 688 Arcitenens ) dirigit contentu arcu in Scorpionis caudam I 269 sq. Arcitenens currens II
Αrcitenens ei lumen Superest et unum quae
Aries respicit Taurum Surgere I 264 Cancer: lumina desunt Cancri II 259 Canis Leporem comprehendere quaerit. V 233 Phil. Hari Bas tab. Ait Phil Mon. Mus. Ar 82; Cic. D. XV; Germ. 80;ΑVien.
Mat calend. attic. Ait Phil calend. attic.
1r schol. V. 893 Canis micans in radios
1 Me contineo in asserendis notissimis, cum huic quaestioni sufficiant et aliorum imagines sive inepte sive omnino nondum actae sint publici iuris. - Non multum refert, figurae in sphaeris exstent an in manuscriptis. Nam omnes de globis quondam promptae sunt cf. Thiel ep. 169; Bethe, mus rhen. LV 416 sq.).2 Arcitenentem Centaurum Manilius esses dicit I 270 H 71 sq. 188 444. 498. 33 al. 8 3 cf. hiel p. 57 sqq.
24쪽
mea terga Orbibus insurgit tortis ... I 433 sq.
Εcus Delphinum comprehendere sestinat I 348 Gemini: nudi ΙΙ163. 184 )
Gemini coniuncta bracchia alterno nexu
Beniochus ): facies eius 68 sq. Leo currens Π 346 Libra iuga Chelarum si e Simplex Librae si-
1 Recte quidem Bouch p. 135 n. interpretatur versum II 184 Nudus uterque tamen, sentit quia uterque calorem Ephebes nus a caused la proximite du Cancre , sed illud argumentum futtile est, cum Aquarius quoque, quamquam iuxta frigidum Capricornum stat, vestibus careat II 511. IV 797 .2 Real museo orbon. V 44. 3 versus V 68 sq. . . . primum iuga tollit ab undis lineniochus, clivoque rotas convellit ab imo Scaliger recte ita explicavit p. 390 : Quia oriens ascendit, non solum dixit eum Acendere, sed quia auriga convellere rota ex clivo. Nam aurigae plostra aut carros per clivum inigentes solent posteriores rotas nixu adiuvare. Quod Manilius dixit ab imo clivo rota vellere, tanquam haereant rotae ni adiuventur . Eximie congruunt verba V 20 Heniochus memor currus et figura globi Famesiani. Ibi enim auriga flagello equos stimulans et pedibus in terram laus genibus curvatis conspicitur, quasi laeva manu rotas ab
imo clivo vellat Similes sunt Nonni versus Dionys XXX I 428 sqq. 4 Poeta etsi Chelis' pro Libra saepe utitur UI305. IV 203. 547 Q. , tamen illud signum a Scorpione distinguit cf. II 544. IV 473-477).5 cf. eige in Bodes astron. Jahresber. f. 1808. Berlin 18054. 7.
Libra L. sub emerito considens orbe labo
Libra: humana est facies Librae' i. e. Libripens)
0lor obliquus I 6870rion laicinus Geminis
Taurus Geminos vocat summisso vultu et
situs Ι 305 sqq. Cepheus: sub Cepheo homines liragico praestabunt verba cothurno
i. e. iugum in lancibus positum est, ita conspicitur in sphaera Arolsiana p. 47 Thiele Phil. mari. Sang. sol. 72 ). Vat. tab cal. rust in disco Τhiele
vestem histrionis tragici, qua indutum Cepheum globus
1 Nihil obstat, ne hunc versum et verba iuga Chelarum ad eandem Librae faciem referamus. 2 Ne quis putet ductus versibus IV 205 sqq. libri pendem Palamedem esse neve, ut illam sententiam probet, Ampeli historiolam do asserat. Nam aliter explicanda sunt verba utriusque Fabulam Ampeli, quocum Hermeneumata Montepessulana consentiunt C si L. III p. 292, 12), restituit Maasa Zeitschris L christi. uns 1899 No. 11 . 3 Alios testes affert Thiel p. 71, quibus addas Chronographum anni 354 cf. StrzygoWski, arch. Jahrb. I suppl. 1888J ab XXXIID. Non imaginibus sed commentariis illustrantur versus I 26 et II 258, qui Scorpionem duobus signis se expandentem attingunt; f. r. schol. p. 355 14 Cat. p. 195b, 17. 'g. V 26. I 25. 4 Versus de Andromedae sidere Manilianus I 357 Exposita. --
25쪽
seria ratione descriptiones siderum Manilianae ab imaginibi is pictis pendeant, haec compositio docet. Sed praeter figuras notas poeta
ad eas quoque, quae non Servatae sunt, respicere Videtur, cum Ut manifesta eius errata taceam, Taurum et Capricornum ea sormet imagine quam ignoramus. Utrumque enim eis signis annumerat
quae sessa sedent pigras reserentia mentes' Ι 249 illum describens Taurus depositis collo sopitus aratris' II 50), hunc angusto sidere flexus' 271)δ et Capricorne, gelu contractus in astris' I 252). Similiter non itidem figurati conspiciuntur in Metiologi rustico allensi' solo, aliter ε in sphaeris et codicum
picturis. Τamen ea re non fiunt caduca quae de uno astronomiae sonte exploravimus, quoniam Variae multorum siderum acies exstiterunt.
Has imagines Manilius invenerit in globo an in plana Sphaera, quaeritur. Ε ormis ipsis, quippe quae de hoc in illam proicerentur, cum certo colligi nequeat, nihil tribuo descriptioni Orionis, quem Vultu averso apparentem poeta lacitq), quomodo figurae in globis sormatae sunt.' At circuli caelestes, ut id diiudicemus, iuvant. Nam etiamsi ita coluri ut lacteus orbis et in quasdam sphaeras planas relati sunt' et in commentariis astronomicis signi-dromedam ponto deflet Cassiope scopulisque revinctam ad saxa in quibusdam picturis obvia Thiel p. 106 non respicit sed ortus est memoria fabulae V 551 sqq. Ovid. mei. IV 671 et Arati v 20 sqq. . 1 fabulis ductus Manilius coniungit vera condicione discrepante Aquilae sidus cum Aquario cf. p. 7 et et cum Andromeda V 657 sq.
I 356 sqq. 433 sqq. cf. r. 354. 29 sqq. r. schol. V. 353 355. Germ. 358.640. Avien. 770. Nonnua Dionys XXV 128 sq. ). Item falso fingit natura signorum commotus Pisces quarti undas subeuntes I 273. II 225 447J. 492 542. 567. IV 385 . Alter sane ad Aquarium obvertitur cf. Atl et Avien. 549 sq.), sed longe ab eo distat et separatur ab altero Andromeda
Pegasoque I 165 . At omnes sunt signa aequorea Pisces II 194 cf. Ovid. et X 78. 165 Aquarius II 558 IV 315J V 450).2 cf. II 445. 3 cf. Real use borbonico II 44. 4 Vulgaris auri imago Manili ante oculos obversata est vers. IV142 sqq. 5 P393 Orionis caput Per tria subducto signatur lumina vultu'. 6 Thiel p. 36. - ictura Orionis, quae in codice ossiano est, eximie congruit cum Manili versibus I 387 sqq. cf. quae de illa disseruit Thiel p. 120 Similis est figura in cod. Bas sol. 34'. 7 Coturi sunt in globo Farnesiano et in tabula Basileensi lacteus orbis in planis sphaeris codicum Monacensis Harteiani hilippicique et in fragmento globi Berotinensis Τhiel p. 42 . Praeter haec ille circulus, quem plerumque quaeri Geminus V 6 dicit, caelatus fuit alba aera in sphaera nonymi commentatoris Aratei cf. r. Com. p. 95, 30 .
ficantur certis sideribus, tamen verba, quibus illorum situs poeta desinit, eum globo versatili usum esse demonstrant. En: Ι60 Alter B excelso DECURRENS limes Coturus Di Imp . . .
613 . adverso CONCURRIT rursus in axe,
617 PRINCIPIUMQUE SUUM REPETITO CARDINE CLAUDIT.618 Alter Coturus in hunc medium summumque INCUMBIT in
684 Alter lacteus orbis in adverso positas SUCCEDIT ad Arctos 687 INDE . . DESCENDENS tangit olorem
693 . . . rursus ASCENDERE caelum Incipit . . .
696 . . SUBI te Cassiepam UNDE PROFECTUS ... 698 ORBEM EX ILLA COEΡTUM CONCLUDIT IN IPSA. Qui ' praeter illos circuli et quales siderum figurae repraesentata suerint in ea sphaera, quam Manilius in usum vocavit, certo statui non potest. Libra et Taurus ε docent eum complures unius astriformas cognovisse neque eandem semper tenere. Itaque contenti sumus imaginum consensionem et usum globi demonstravisse. Iam contemplemur astrorum enumerationem. Manilius post
Zodiacum, quem ab Arietes incipitq), collocat' sidera et dividi ty)1 Sidera colurorum Martianus Capella II 832 sq. enumerat, nonnulla Hipparchus I 11 17sqq. lacteum orbem describit Hyginus IV I. 2 Ita ante me senserunt aliis de causis Passeri de Atlante Famesiano c. XIII p. 47 et Thiel p. 46 sq. et Bod Beri phil. och. 1899 p. 1014.3 Poeta commemorat circulum arcticum Ι 566 tropicum australem I 568 aequinoctialem I 575 tropicum borealem Ι582 antareticum I 589; coluros I 603 sqq. meridianum I 633 horizontem I 648 signifer II 668; lacteum Ι 684. Zodiacum et tropicos in illo globo exstitisssi nescio an colligi possit ex his verbis Hunc signiferiam tenet A s Mo Cancer, Capricornus nouo I 672 et 'Alter tropicus australis ad extremi κ- CURREN sidera Cancri 568).4 cf. p. 28 30. 5 I 263. II 219. 456 485. HI 278. - F. Wiech Beri phil. och. 1900 p. 1309 miratur, quod in fragmento Sangallensi mythologico Aquarius primo signorum loco est. Neque vero percepit scriptorem illius signa secundum menses disposuisse et a Ianuario, qui in quari tutela est, initium fecisse cf. Mommsen, dm. Chron. p. 305 sq.). Idem ordo recurrit in monumento Mithraeo, quod tractavit umont Mystere de Mithras II p. 395 g. 315 . 6 I 255 sqq. AEL Gemin. c. I. 7 I 275 sqq. 372 sqq. 446. V Is sqq. 12 sqq. AEL Gemin. c. III 8. 13.
26쪽
respecto illo in borealia et australia. Itidem disponit Geminus ), qui etiam in ordine ipso, si non toto a per maximam partem congruit. Ecce: Borealia MANILIU I 275 sqq. GEMINUS III 8.Αrat. Ursae Draco 'Geniculus Bootes Corona
Lyra ophiuchus CycnuSSagitta Aquila Delphinus
8 12 Cepheus Cassiope Andromeda
in catalogo cf. Rehm, Hennae 3 p. 252. 256J , auctor Sphaerae 47 sq.), Hyginus Hu) Martianus Capellaci I p. 310, 6 sidera signifero separaverunt, ae illum alii Eudoxus, Aratus, Sphaera non segregant, alii Hipparchus, Martian. post omnia astra collocant, alii Hyginus inter borealia et australia. Altera praeter hane partitio in catalogo excerptoris Hipparche invenitur, in quo positiones signorum et quorundam siderum Ophiuchum dico, cum Hydram, Orionem Antecanem ad circulum aequinoctialem definiuntur. Cum eadem in Eratosthenis quoque catalogo es Rehm erm. 3 p. 258 et aliquot scholiorum rateorum locis . p. 381 2 382 7 384, 16 404, 22 exstet, Hipparchus videtur sidera Zodiaco divisisse eorumque situs aequinoctiali orbe significasse, excerptor
1 m 8. 13.2 Maas Com. p. XXV 3 rectius Manilio interpungit.
Australia M NILIU I 387 sqq. Orioni Canicula )Antecanis Lepus Argo Hydra, Corvus )
Necessitudo patet. Nam si parvas disserentias neclegimus, quae partim ' e levibus siderum vicinorum permutationibus partim ' ex Arati imitatione ortae sunt, diversis locis inserunt Deltoton solum.')Sed cum illud in Hipparchi catalogo quem Geminus sequitur ,1 Do nomine Caniculae, quae eadem est atque Canis, recte disputant caliger i. 405 et Ditimanes de Hygino Arati interprete p. 13 adn. 12.2 Antecanem Cani praecessisse in codicibus eo vincitur, quod aliter κύων excidere non potuit cf. versionem latinam et haec Martiani Capella 'Procyon Orion Canicula' p. XXIV Maas prol.).3 Plurimi collocant Corvum post Crateram, cum Manilio consentiunt Ovidius fast V 266 et nonymus tertius Comm. p. 11 23 .4 Versus I 438 42 a multis male intellectos, ii quibus Fusio Aquae commemoratur, caliger 4 62 explanavit. 5 Primo libro Manilius Flumen omisit, quinto obiter stringit hoc versu Fluminaque errantis late sinuantia flexus' V 14).6 Lyra - Ophiuchus Canis antecanis Corvus - Crater Cetus - Piscis
7 Draco-Geniculus ab ordine Arate tribus astris enumeratis Manilius discedit. 8 nam Hyades et Pliades, quas Geminus anticipat mo , hoc loco I 371 Manilius ipse annexuit, ne quid grave sidus omittat. Ignobilia sidera aquilonia Asellos dico et Praesepium hic quidem praetermittuntur, sed huius mentio fit obscuris sane verbis IV 530 sqq. et illi commemorantur V 17 sq. Eorum nomine 'Iugulae multi iniuria offensi sunt, cum idem legatur in codico Columellae optimo angermanensi XI 2, 76 es editionem Laurenti Lydi achsmuthianam secundam p. 311, 21 .s cf. Maass, Comm. Prol. P. XXV.
27쪽
inter Andromedam et Perseum positum sit, apparet utrumque mutavisse, ut Cephei familiam continuo enumeraret. λ)Αlia, quibus consensi augetur, conferre SuperVacaneum St.
Ea enim per astronomicas huius libri partes durare et excipere necessitudinem ), quae inter Manilium Achillemque est, Malchin ε)intellexit. Idem autem his rebus patefactis ea, in quibus poeta cum utroque consentit, osidoni' esse ita demonstravit, ut, quomodo illius astronomica Manilius cognoverit'), quaestio oriatur. Ad eam solvendam argumentum de acie terrae globosa poetae in disceptationem vocabo: 215 sqq. Idcirco terris non omnibus omnia signa Conspicimus nusquam invenies sulgere Canopum, Donec iliacas per pontum Veneri oraS; Sed quaerent elicen quibus ille supervenit ignis, 0uod laterum tractus habitant, medioque tumore
Eripiunt terrae caelum visusque coercent.
In hac argumentatione duo salsa indagamus, quorum alterum omittimus cum Canobus, etsi iam Cnidi et Rhodi Graecis erat visibilis'), tamen lexandriae demum fieret visibilior , alterum tenebimus Numquam enim egyptus Helicen totam non videt.' In eodem errore versatur linius λ'), qui, ut item terrae globositatem
1 Idem consilium Hyginum ducit II 1 et Cepheo et eius uxore Cassiope filiaque eius Andromeda et genero Perseo . 2 566-702 et 805-812 paucis versibus omissis Addam positionem stellarum fixarum Manil I 394 Gemin I 23 cf. Malchin I. i P. 11 . 3 I 66-873 paucis versibus mi 8SiS. 4 Fr Malchin de auctoribus quibusdam, qui Posidonii libros meteorologicos adhibuerunt diga Rost. 1893 p. 5 sqq. 12 sqq. idem in museo rhen. 53 1898 p. 494. Et assentitur Bod in Flecheis annal suppi XXI
5 Cursim dico'hielium fuisse, quantum odiacus tribus lineis in globo Famesiano notatus ab Hipparchi I s, 11 sq. sententia recedat et cum Posidoniana congruat cf. Gemin. V 51 Achili. c. 23 p. 53, 2-8; Cleomed. IA; Macrob. in Cic. Somn. Scip. I 15, 10).6 Philosophumena stoica librorum I. H. IV et scientiam geographiae I 585 sqq. , quae eidem Posidonio Manilius debet cf. Bol l. c. p. 18sqq. , ab hac quaestione seponam, item collectionem placitorum lacteum Orbem explicantium, quade supra iam disputavimus cf. p. 21 . 7 Hipparch. I 11, 8; alios testes assert Maass, rat. p. 363 sq. 8 Gemin. IH 15 Posidonius . 75 Bahe Ar schol. V. 351 al. 9 Simplic et Philopon. cf. p. 35 caliger p. 39. aach, HermXm p. 39 Soli Bel trage p. 123 Α.10 Eius locum exscripsit Mart. Capella I p. 93.
demonstret, dicit h. n. II 70, 178 Septentriones non cernitar godytice et conlinis Aegyptus neque Canobum Italia'. Eorum auctorem communem argumentum nimia contractione ad perversitatem depravavisse Verba sequentia docent, quibus positiones Canobi et Ursae recte comparantur: Adeoque manifesto assurgens fastigium curvatur, ut Canobus quartam sere partem signi unius supra terram eminere lexandriae intuentibus videatur, eadem a Rhodo terram quodammodo ipsam stringere, in Ponto omnino non cernatur, ubi maxime sublimis Septentrio'. Error igitur est excerptoris. y Argumentum ipsum', quod inter osidoniana hic poeta asseri, philosophi Rhodii' esse Plinius prodit. Nam verba eius
posteri0ra, quae a praecedentibus Seiungi non possunt, ad osidonium satis certo revocantur.' Itaque Manilium illum ipsum non adiisse apparet. His autem excerptis etiam aliena a Posidonianis
Poeta enim ad rationem adversariorum' quorundam positiones siderum Hygini' consensu desinit ita, ut regionibus septentrionali et australi dextram partem caeli et sinistram opponat '), quas easdem esse Rhodius' contendit. Hanc de caelestibus partibus sententiam, quippe qua Achilles repudiata interpretibus Arati quibusdam ut propriam tribuat p. 72, 15 et sequatur scriptor sagogae in eundem poetam nonymus p. 1024, 3-7 M), quem indidem atque Hyginum hausisse Maas perspexit prol. p. XXIII) frequentem suisse
1 Blum non solvi excerpsisse sed etiam supplevisse commemoratio throni Caesaris Pliniana patefacit H 70, 178 et nostra conclusio de lactei orbis fabulis supra facta p. 21 . ac de causa locus Plinianus errori
2 Recte hoc argumento utuntur Simplicius in Aristot libr. de caelo p. 47, 17 sqq. et Philoponus in Aristot meteorol. p. 18, 31 sqq. 3 Posidonius ortum Canobi non ubique visibilem ad varia demonstranda adhibuit cf. Strabora 119. Cleomed. I 10 p. 92. Maass, Arat. p. 363 sqq. . 4 cf. Manili disputat in Gemini editione p. 257. 5 Pythagoras, Platon, Aristoteles f. Aelius U 11 1 p. 33sa 4-7. De sententia Pythagoreorum s. Aristot de caelo H 2 p. 284 sqq. et Achill
6 p. 23, 21. IV 8 p. 106, 1. 7 Ι 80. V 284 292 UI 184 V 131. - Α Plinius dicit laeva parte
mundi ortum esse H 8, 32. 11, 50 54 142.
8 cf. Cleomed. p. 16, 23. 208, 26 ZiegL Achilles p. 62 8. 72, 13;
9 Apud hunc scriptorem solum cum duae sententiae inter se discrepantes exstent p. 102 a 3 - 132, 15 , seriem appendicis interpolatam Maassio dissentiente prol. p. XXIII putem.
28쪽
in litteris Arateis elucet. Cum eaedem, quarum fragmenta in
isagogis ad nos pervenerunt, excerptis Posidonianis quoque abundent,
iure dicemus poetam per earum η aliquam Rhodium' adiisse. Manilius igitur ad sphaeram interpretandam in usum vocavit commentarium astronomicum rateum cs. p. 25).
Appendicis instar quam imperitus matheseos et astronomiae poeta suerit, ut demonstrem, nonnulla exponam. Anni cardines, qui coluris Zodiacum secantibus definiuntur
cf. Gemin. V 50), Manilius ponit modo in prima signorum parte q),
1 Locus, quo alterius sententiae mentio fit, scholiorum pristinorum non fuit ad v. 69 cf. Maassi prol. in Arat edit. p. XI sq. 2 velut sagoga bis excerpta quamvis Posidonianorum reserta regiones caeli alter modo nominat . 19, 1. 3 Etsi Posidonius ab astrologicis rebus non aversus fuit mollFlech ann. l. c. p. 221' 234 et prooemia Maniliano I 40 sqq. similia in isagogis complectuntur Achilli. p. 27. nonym. I c. 1 p. s), tamen ea, quae eius generis poetae et illis scriptoribus communia sunt de spectibus cf. non . II p. 128 c. 13 Gemin. II T. 16. - Manil. 273. 288 402 sqq. , e compendio astrologico fluxisse puto cf. Gemin II 5 8. 12. 18).4 De scriptore illius commentarii coniecturam faciam: Cum Aetius significationem verborum dextri laevique a Manilio probatam Pythagorae, Psaloni Aristoteli tribuat et aliae res a nobis ad Posidonium revocarentur cf. p. 34), scriptorem duos fontes exhausisse apparet Academicum igitur, qui Posidoniana excerpsit, ut Aratum interpretetur, postulamus. Volvas Aratea quaeso: p. 160 εΕudorus aleXandrinus, hilosopus cademicus, Straboni aetate excerptum Diodori discipuli Posidoni librum Arateum posteris suppeditavit simul commodiore ut videtur condito poe
Nescio an Hyginus eundem commentarium adhibuerit, cum eius descriptiones Maniliani arte cohaereant:
Accedit ut nominibus dextri et sinistri uterque partem caeli orientem et
occidentem significet cf. P. 35.5 P615 sqq. III 8 assentiuntur Arat. Hipp. II 1, 15 , Hipp. I 5, 11, Posidon. Gemin Pso. 286, 15 Manit. Isag bis exo. c. 20 P. 320 Att. do Geminis do Hyadibus do loredo Ophiucho
Ρ. 90, 15 P. 90, 5 8 P. 84 6 p. 87, 8Sqq. s. 90, 5 89, 2
modo in octava ), nunc in decima.' Item titubat de temporibus anni constituendis. Ea initium capientia facit e Solstitiis et equinoctiis ), alio loco e prima parte signorum ε), tertio e mensibus ineuntibus:
Manifesti errores in astronomicis occurrunt. Nam, ut salsa ortuum tempora taceam q), duo Stra commemorat, quae non modo
non conspiciuntur, sed ne exstant quidem. A Lyra Fidem distinguit et bis' reser eiusdem sideris ortum, cum alterius nominis significationem omnino non intellegeret. Similis res in Haedis est, quibuscum tertium connectit.' Sine dubio auctor, cui Manilius
se addixit, et Lyram Fidemque 'het Haedos Haedumque hypromiscue
1 m 257 680 item Plin. h. n. II 19 81 Mart. Cap. HI 832; Gemini vers. lat. p. 286, 13 Ar schol. V. 499 P. 438, 12 V. 50 p. 40; Isag bis exc. c. o. 316. 'g. . 101 16. 2 HI 681 cf. Manit edit. Gemin. . 255 . 3 id est octava in parte signorum VI 680. 671 74. cf. Mart. Cap. VIII 874 Auson. ecl. 8. 10.4 I 607 sq. V 26 sqq. III 53 682 cf. Quint. Cic. Ρ. 68 uech. Ηyg. II. Gemin. I9. Firmic. Mat. H 10. C. I. L. a p. 281 sub Sagittario . 5 id est modiis in signis II 159 sqq. 176 182. 187 193. Ommsenio, qui Manilium suo Marte ita dividere putat r6m. Chron. p. 300 sqq. ,
non assentior, cum ad positionem anni cardinum Eudoxianam eum respicere mihi persuasum sit. De illa conseras verba Hipparchi I 5, 11 εἰ μυλτοι γε τα εἰρημένα σris ιεια i. e. aequinoctia et solstitia καταμέσα τα ζώιδια κειται, αγς Εὐδοξος φησιν Praeter omingenium de cardinibus tractaverunt Gruppe, Herm. XI 1879 p. 235 et Unger, Flecheis. annal. 141 1890 p. 50 sqq. cf. Servius ad Ge. I 43. Auson. ecl. 11. 6 cf. caliger p. 368 sqq.
et V 25 sqq. 410 sqq. 8 Confundit fidem et fidiculae tormentum V 410 sqq. 9 V 312 sqq. Maedi antecesserunt V 10 sqq.
10 Fidis apud Varr. r. r. H 5, 12 Cic. v. 42 461. Columell. XI 2, 14. Fidicula apud Columell. XI 2 36 Plin. h. n. XVIII 34 version lat. Eratosth catal. p. 134b, 8 . legitur. - Similiter vidius errat, qui Lyram occidentem bis inducit fast. I 654. II 6 Firmicus Mat. Manilio non adeo se addixit, ut ipse quoque in eundem errorem labatur. Nam primo loco Vm 12 Lyram omittit, secundo sane c. 15 Manili versus V 410 1 exscribit et Lyram tormentum esse utat.11 Haedum pro Haedis ponunt Sphaera v. 23, Horat carm. VI, 28 Properi H 26 56 Ovid. a. a. I 410. C. Gl. . HI p. 293, 31 170 12.241, 51. - Clodium uscum, qui ortum et Haedorum et aedi reseri, de uno eodemque sidere surgente loqui e Columellae testimonio colligo, ita ut diversis nominibus duos ortus, matutinum et vespertinum, significet cf. editionem Laurent Lydi Wachsmuth alteram p. 132. et P. 135,1 . At Firmicus Matemus Manilium sequitur Vm 6 12.
29쪽
iisurpaverat ' Cum igitur hi errores ex eius ignorantia rerentur, Scaliger assentiemur qui dicit ' p. 370 sui Manilius imperitissimus earum rerum, quas tractabat et quae ab aliis scripta legit, ea satis habuit sine delectu versibus concipere'.
Ut Manili aetatem desiniamus, cum eius ipsius verba saepe obscuriora ' side careantq), ex eis, quibus cum Germanico aequali poeta consentit, uter ab altero pendeat exploremus. Aciem intendas quaeso in hos versus Caesaris: 18 sqq. Iasides etiam caelii CUM CONIUGE CEPHEUs ascendit OTAque DOMO, quia Iuppiter auctor est generi Tota domus filiam ε solam significat, cum in sequentibus Cassiope excepta v. 193 Andromedae tantum mentio fiat. Hoc est mirum. Sed Arato inspecto, apud quem legitur:
αυταῖς αρρητον κατακειαται, α αρα καὶ τονουρανον εἰς νομ' ηλθεν, ἐπεὶ ιδ εγγυθεν ήσαν Germanicum pronomen των vocibus Cepheus et ota domo id est mater iliaque vertisse intellegimus. Prior igitur commemoratio Cassiopes v. 184 coniuge vitiosum est additamentum. Unde illa orta sit, ut perspicias, Manilium volvas: V23 Andromedamque negans genitor CUM CONIUGE CEPHEUS. q)
Arietem esse signum obscurum quamquam Aratus eiusque interpretes atque etiam Germanicus ipse v. 229 dicunt et Manilius unus negat cf. p. 11), tamen alio loco sibi ipse repugnat: 532 nobilis hic Aries AURATO VELLERE quondam . . . Quid quod eadem verba eodem versus loco apud hunc exstant: II 212 Et sua respiciens AURATO VELLERE terga LI 263. Siri ortum Germanicus ita describit: 339 sq. nullo gaudet maiusve minuSVeagricola et sidus PRIMO SPECULATUR ab ORTU'. 0uid sibi volunt verba maiusve minusve' Putet quispiam' ea et Orientem Canem et occidentem attingere sed obstant haec orati scholiastae p. 408, 22) Σειρίου ο μόνον τῆς ἀνατολῆς διὰ τοκαυμα καὶ 4b πολὐν υπ αυτου γινόμενον πυρετbν αἴ- ησιν λαμβάνομεν, ἀλλὰ καὶ δυνοντος αυτου τῆς ρυξεως αἰσθανόμεθα e quibus ab agricola timeri Sirium surgentem pariter atque je- dentem elucet. Rectius serba ita interpretabimur, ut rusticus modo riendi v. 340 i tu ea colligat, quam sibi aut gaudio mutdolori anno vertentes Tutura sint. Hac cum explication versus Manili congruunt: 401 sq. anes Caniculam quam surgentem PRIMO cum redditur
ORTU Montes ab excelso SPECULANTUR vertice auri, Eventus frugum varios et tempora dicunt, 0uaeque valitudo veniat, concordia quanta . . . . Vides Germanicum ad verbum exscripsisse hunc poetam et vix nisi huius auxilio perspici posse. Hac re cognita clausulas et singula verba, quae a Manilio Caesar mutuatus est, componam: Manil.
- defundit Aquarius Urnam - landens et quartus undasscertior Cynosura)Has inter - 1 Item Ovidius a. a. I 410 met. XIV 11.2 velut o sqq. 384 sq. 798 sqq. IV 764 sqq. 3 Ex eisdem argumentis diversa collegerunt viri docti. quo enumerant raeme id Manilii astron diss ruamurg 1890 p. 5 sqq. et Becher de Manili in astronomic poeta Progr. Lipsiae 1891h p. 12 sqRibbeckium Gesch. d. rom. Dichig. III 11 et Dessaum prosop. imp Romu 27 uno nomino, qui falsa interpretatione versus V 613 sunt decepti
Germ. v. 17 - sidera mundo eodem versus loco v. 387 - defundit Aquarius undas eodem versus loco)v. 45 certior est Cynosura
4 Perseus, cum Medusam necavisset, in caelo positus est L . 5.5 Clausula versus ' cum coniuge facile memoria tenetur cf. Ovid. mei. IV 467. LX 103. Lucan. II 28. cam epigr. 313, 1 317 2. 385 1. 452 1. 12 8. 40, 1. 854 al. Buech.
6 velut caliger p. 58 qui consensionem Manili et Germanici investigavit, sed ductus versu 11 in codd. optimis Α Ρ mi εso non lane intellexit.
30쪽
386433578694Η 28 212 III 18147 2IV 548- relictam randromedam,
poena Andromedae aurato vellere - cs. I 263 demergit in undas proprio sub nomine, ses 379 aequato pondere Librae
Germ. v. 199 200 - relictam undromedam - eodem versus loco)
v. 345 - aplustria puppis eodem versus loco)v. 205 - poenae acies Andromeda v. 532 - aurato vellere - eodem versus loco)
v. 15 - demersus in undas is Ov. 335 - proprio sub nomine sis O
IV 2 aequatae librato pondere chelae eodem versus loco)v. 184 - cum coniuge Cepheus eodem versus loco
Carmen Manili Germanicum lectitasse hac comparatione' demonstratur. Itaque nobis licet viris doctis δ assentiri, qui hunc
illius prooemium ante oculos habuisse asseverant. Iam cum poetae Arateorum omnes Astronomicon libros notos 1 Addo consensus aliquo minus certos Manil 357 Andromedam eX- positam 366 nobilis Capella Π 15 - cunabula magni 31 furi Cycnum
33 morsu Cancrum 544 - Scorpius cer
csi 513. V 698565 Nemeaeus Leo
v. 35 expositam 685 Caprae nobile
34 incunabula magni 276 7 Cycnus furta 544 morsu Cancer IV 61 Scorpius Reer547 Nemeaeus Leo
formis 264 - ardentis Cancri biformis 6 - ardentem Cancrum - cf. W55 Seneca Thyest. 859. Avien 1166.424 - ardenti aeoni HV 15 Leo ardet Lucan. α 536. Auson. eclog. , Seneca hyest. 855. Avien. 395
2 Scaliger p. 24. Crame de anili elocutione Argentor 1882)p. 58sq. Maas de Germanici prooemio p. XII. Uter imitator sit, nisi alia argumenta nobis prompta essent, dubitarem at genituram Augusti
suisse apertum sit, tempus definire possumus, post quod illud carmen editum esse nequit. Nam ex eo, quod Germanicus oratea inter Augusti mortem condidit et Ovidi fastorum retractationem a. 17), Manilium ante annum nostrae temporum rationis decimum sextum Astronomica secisse cogitur.')uterque videtur forte commemorare Manil. II 509 sq. German. 55 sqq. , de ea conseras quae Becheri l. l. p. 17 et Maas l. l. p. IV sq. dissema emant.1 cf. Maas l. l. Etsi ΕhWald Bursians Jahresber. 80 p. 51 Maassio non prorsus assentitur, tamen cogimur Germanici verbis v. 3 tibi sacra sero doctique laboris primitias et Ovidi fast. I 25 vates rege vatis habenas' rate priora quam fastos retractatos putare. 2 Finem propius ad Augusti mortem admovere nequeo. Nam Veraus 384 sqq. Ι 800 cf. Scal. p. 98 nondum satis perspicio neque cum Sequentibus u 925 sq. conciliare possum, quamquam doctae disputationes Kraemeri et Becherii mihi notae sunt. 3 Volgi sententiam, qui Arateorum poetam eundem esse atque Astronomicorum putat Philolog. 58 p. 199 sq.) neclexi, quod emersa est.