De sacrarum aedium apud christianos amplitudine et ornatu. Dissertatio apologeticocritica ad cardinalem Aloysium Valenti Gonzaga ... Sebastianus Caprinius Caesenae apud Gregorium Blasinium sub signo Palladis, 1786

101쪽

Verum enim vero sciant magni isti sapientes , qui tanta pauperes fidentia sacris praeserunt Aedibus, non sempera cordatis Viris huiusmodi ad prosari animo, cui ipsi nimis adhaerent obsti. nato , sententiam . Ne verbum quidem addere mihi in animo est iis luculentissimis , quae habet Theophil actus, exponens Lucae Caput IV. is Confun

is dantur hoc loco, inquit , qui

,, pauperes Christo praeserunt ......is Audiant igitur, quomodo Christus D praeserat sui curam pauperibus; si' se Sthaec enim verba Evangelii in alis

se lato Marci loco : Ut quid perdi-

,, rio ista unguenti facta est Θ poterat eis nim unguentum istud venundari plus. D quam trecentis denariis, dari pau- ,, peribus. Dominus respondit: bonum ,, opus operata est in me . Christi au-

, , rem Corpus proprie, quod in Di-D Sco aureo, & sanguis, qui in po-

102쪽

es culo; Qui igitur abstulerit Discum D preciosum , & cogit, ut Corpus Chriis sti in viliori ponatur , praetexensis scilicet Pauperes, sciat cujus partis

Obstrepunt tamen nobis pervulgato

quodam Apophregmate, in quo dici

haud potest, quantum eorum exultet oratio i uondam Sacerdotes Aurei Ligneis utebantur Calicibus P nunc couistra Lignei Sacerdotes aureis Calicibus utuntur . Protritae haec sunt Antiquitatis Reliquiae ; Haec nimirum ad Uersariorum indoles: cocta, δc recocta iterum, atque iterum frigunt: quam innopportune tamen id faciant, attendite . Magnus Ecclesiae Martyr, & Praesul Bonifacius , a quo nescio interrogatus , utrum liceret, Sacra Ligneis Conficere Vasis, memoriae traditum est quo veteres Haeretici, aeque ac re G 4 cenis

103쪽

centiores Politici tam valde triumphant,& respondisse AD phlegmate; βuondam Sacerdotes oec. Nihil tamen hinc eruere aliud poterant Sacrarum Aedium magnificentiae insectatores , nisi, quod ipse Vir Sanctus Bonifacius statutum tunc habebat animo: Sacerdotes scilicet integritate modestiae, sanctitatisque, floruisse olim magis Ecclesiae rebus

asillictis, quam facillimis, ac secundis Christianorum temporibus. ) Verum nimis me isthaec pudet persequi: in maximi enim momenti rebus ludere Omnino videntur, qui hujusmodi sectantur ineptias. Quis enim , amoto joco , unquam dixerit, Calices au

reos si in Vide V alse dum Strabonem, de Rebus

Eccles. Cap. XXIV. Idem Apophlegma est apud Radi 'hum Tungrensem Decanum , de Canonum Observantia, Proposit. XXIII. Fit

etiam de hoc men/io, ni fallor, in Concilio Triburiensi. &c. &ς.

104쪽

reos, ligneos emcere Sacerdotes; LLςneos contra Aureos P Sed nimis multa de nugis. Pro qua tamen decet integritate haud Numinis caussam hactenuS egissemus, si adversariorum commenta reis jecisse tantum contenti , nonnulla hic silentio praeterire constitueremus, in quibus & nostri, Aedibus in condendis , ornandisque Sacris, peccare ut plurimum solent. Hac enim ratione, ea improbasse videremur , quae neces- Sariis carent ; eaque tantum laudibus extulisse, quae vitiosis abundant, quaeque utinam , salva nunc ommittere Ueritate , ossicioque possemust

Niti primo igitur, nisi me multum fallat opinio , vel maxime Ecclesiarum

Antistites deberent, ut Templorum Structura ea omnino esset, quam Sanctitas cultus , ac Mysteriorum , quae in ipsis celebrari quotidie solent, postu-

105쪽

Iare videtur. Quot enim huiusmodi sacra Christianorum Aedificia , profanam potius Aularum , Theatrorum , quam Martyrum Basilicarum , Domus denique Numinis imaginem , figuramque praeseserunt ρ Minime tamen conis tendo ea in exemplum nostris Vetustissima Templa proponere, quorum pleraque a primis sere Ecclesiae sam culis adhuc supersunt. Ita enim ad quaedam adigeremus nostros, quae My stica licet olim , arcanaque fuerint negligi impune tamen a nostris poterunt , ac sine integritatis cultus jactura a Parum ergo , vel nihil omnino e set, si Aedes Christianorum Sacrae non ad orientem Solem , ut in more

majorum erat, spectarent ) ; nec se

mam 'ὶ Legenda hie, quae Tertullianus habet in Libro contra Valentinianos Galfrid.

106쪽

mam Amplissimi, omnibusque ornamentorum laudibus . cumulati Salomonis Regis Templi, figuramque nobis, exhiberent . ') Sat enim tantum eSSet G 6 ut

Strab. Lib. de Rebus Eceses.; se ban. Hae . res. XIX., quae est Ossenor. Origen. Plomit. V.; Bas I. Lib. de Spiritu Sancto , Cap. XXVII. Gregorius N sentis orat. V. de Ο-rat. Dominic. Joannes Damase. de Fide , Cap. XIII. &c. '; Vix datum nobis est inspicere vel unum ex iis , quae adhuc per Christianum Orbem supersunt Templa, quod ad similitudinem Hierosolymitani, tribus haud constet partibus: Vestibulo, scilicet primo, vel Porticu, in quo conveniebant ii, qui Poenitentes dicebantur. Secundo Navi, quae id penes Hebraeos erat, quod Sancta vocabatur. Tertio Sane uario, quod & Adita appellabant, quae pars interior erat Templi, gradibus, Caneellis, Aulaeis a reliquis Templi partibus divisa, in qua Ara erigebatur Mais alma, intra quam ingredi Sacerdotibus tan

107쪽

ut isthaec nostra orationis, atque Sanctitatis Loca prae eo , quod Aedificii ichonographiam , sermamque spectat, nihil prorsus, quod profanum Saperet, praeseserrent: excitare enim in nobis, ea quotidie petentibus debent Numinis,

coelestiumque rerum notionem , minime humani fastus imaginem. Praeterea amovenda ab Aedibus Christianorum Sacris ea omnino eS-sent puerilia prorsus inverecunda , profanaque ornamenta, quibus plerumque fit, ut a mysteriorum nos meditatione penitus abducti, huc illuc turpiter divagemur , nec Animum , CO-gitationemque in Deum, ut par est

tum datum. Hebraei, Sancta Sanctorit m voacabant. Vide Thodoret. Lib. IV. Hist. Cap. XX. Hieron. Epist. de Obit. Nepoti. August. de Civit. Dei, Cap. VIII. Malfrid. Drab. de Reb. Eccl. Cap. IV. & VI. &e.

108쪽

Intendamus. Morem hunc invaluisse dicendum non sine germani , divini cultus jactura , jam inde a Divi Ber- nardi temporibus: adeo namque Vehementer in hanc ipsam Consuetudinem malam invectus est .se Quid facit,

D ajebat Vir Sanctus, & doctus , quidis facit illa ridicula monstruositas μ,, quid ibi immundae Simiae, quidis seri Leones, quid monstruosi Ceuis tauri Z Quid Semihomines , quid ma si culosae Tigrides P Quid Milites pu-D gΠaΠtes, quid Venatores tubicinanis tes 8 Videas sub uno capite multa D corpora , & rursus in uno corpore,, Capita multa. Cernitur hinc in Qua- is drupede cauda Serpentis, illinc in D Pisce caput Quadrupedis . Ibi Bestiari praesert Equum, Capram trahens reis tro dimidiam : hinc cornutum Aniis mal equum gestat posterius. Tames multa denique, tamque mira diver-

109쪽

is sarum sermarum ubique varietas

is apparet, ut magis legere liceat inis Marmoribus , quam in Codicibus; ,, totumque diem occupare singula iis Sta mirando, quam in Lege Dei

Damnandam hujusmodi consuetudinem , in quam acerbitatis suae adeo stomachum erupit Bernardus, haud diis

Sanctus Berni diιs in Apolog. ad Gulielvi. Abbatem. Hoc profanum ornamento rum genus , illud , ni fallor omnino est, quod Raphaeli Sanctio optimorum Pictorum iacile principi, adeo sane in deliciis erat, a no stris Groteseo dictum, quodque a Cl. populari meo Ioanne Andrea Lamar nio Sanuctae Pisaurensis Ecclesiae Canonico, excitatum iterum, me adhuc puero, in Italia est, non ad Sacras, ad profanas tantum Aedes ornandas. Execrabatur Vir doctus genus illud Picturae, vitio temporum invectum squod ab Italis vulgo, dicitur - D pingere a Ruboebi .

110쪽

dixerim, in Aedes sacras nOStras Omnino irrepsisse : quod enim Maximorum , Minorumque studium in hoc Semper nostrorum extitit Pontificum, ac vigilantia , ut a Domo Domini scilicet quaevis turpitudo , abominatioque tolleretur ρ Non obscure tamen ferendum , neque hic adsimulandum puto, morem quemdam novum in Templa Christianorum invectum, de quo sane omnes Ecclesiarum Praesules deberent esse maximopere solliciti. In Solemnitatibus Ecclesiae majoribus, in Martyrum statis diebus Festis, nostro, rumque Sanctorum , ornare Templa, altaria, eaque cumulare supellectili solemus , quae profanam omnino sapit

pompam, quaeque Loci ipsa Majestas , & Sanctitas videntur quodamodo , ut ita dicam, execrari. Nonnul

li enim ex nostris , de iis praesertim loquor, qui cis Padum degunt,) tot