Scaenicae quaestiones Plautinae et Terentianae [microform]

12쪽

Intor libellum hunc Orficiendum auctor gravi implicatus est morbo quem excuSar liceat, quod alia parum emendata et perpolita, alia non satis XPlanata et illustrata sunt eodem priorem partem, quam quidem Xamen Subiturus e praescripto Latino Sermon conScripSerat, ne in noStram linguam, qua altera pars composita est converteret, prohibebatur. Singulares gratias in emendandis typis Summa comitato adiutus agit Degenhardo t

usidingor collegis liberalissimis. Schae illurni a. d. X. Cal. Iul. a. MDCCCXCVII. Ziegler.

14쪽

Votorum ros Scaenica a Superioris ovi hominibus antiquarum littorarum studiosis oglecta, inde ab G Hormanni temporibus maior diligentia perquiri coepta, summum iam doctorum hominum studium in se convortit tum, cum recentiore aetate oorpfeldius, Epidaurici insinimis theatri parietinis in lucem profractis adductus, antiquorum Scriptorum, maxime Vitruvi et Pollucis, o scaena construenda praeceptiS, quibus priore illi quidem se addixerant,

reioctis Graecorum thoatro pulpitum omnino non fuisso, set chorum et histrionos in orcheStra ante ,υποσκην ιοιν egiSS Statuit. Quod cum non nullis probarotur ut aWΘra in aum. Onkm. S. V.

Theatergebaude), non amon deerant, qui mira illa into Vitruvi, haud indiligentis quidem scriptoris, praecepta et Doerpsoldi opinionemropugnantia commoti auctoros fierent rodeundi ad ea, qua doscaenica re nos docon ipsi se tragici et comici poetae, incorruptissimi sane huius rei testos. Atque quinti quidem a Chr. n. saeculi fabula cum ab aliis Xplorata Sunt tum diligontissimo ab A. Muellero in eo libro qui inscribitur Lehrbuch de gri echischen Bithnen alteriumer et ab E. BodonStoine in SZeniscit Fragenubo do Ort dos Austroton und Abgehen vo SchauSpiolor undCho im riochisclion Drama dissertatione Monacensi Epidaurii autem theatri, quod Xtremo saeculo quarto a Polycleto minore

extructum Christius ocot Sitg.-Ber. 1894, I p. 2 Sqq.), qualis tunc fuerit condicio, perspici non potest nisi comoediis eadem fore aetato ditis a Menandro, Diphilo aliisque novae comoediae poetis, quae quidem aetatem tulerunt a Plauto et eronti Latino

Sermon e reSSae. Neque enim dubito, quin quae inde de re ScaΘnica appareant exceptis scilicet prologis, ad quarti et tertii asculi scaona Graecam referri liceat, praesertim cum Romano poeta Graecorum Xemplarium vestigia artiSSimo preSSiSSO

Satis demonstratum idoatur cf. a Schusterita J. Adhuc autem qui de Plauti vol oronti arto scaonica gorunt, vel ut Halinius l. l.)

15쪽

otinoorichi l. l. a Romanae Scaenae, quali tunc erat, condiciono profecti libros suos composuerunt. Quare haud alienum visum est huius generis locos X comoediis iterum colligere et retractare. Totam autem hanc quaeStionem amplecti cum nec tempore nec spatio nobis liceat, reliquis in appendicem reiectis huic libollo additam, postquam in universum quaodam do hoc theatro dixori. mus, diSputabimus: de scaena de parascaeniis et pulpito; do parodo signification Θ.Thoatrum Epidauri a Polycloto minoro sub finem saeculia Chr. n. quarti Xtructum pulcherrimum illis temporibus clarissimumquo Pausania auctores II, 27. by constat fuisso. Eiusdsmaotatis ex Graecorum como odiis in Latinum formonem vertendas Plautus o Torontius quin eas logerint, qui porsection abSolutionequΘ omnibus essent acceptao. dubium non si Cum automcuiusvis thoatri spocios iraecipuo abulis iopulo gratiSsimis nocossario conveniat. Epidauriam ad Grascat illas comoedias dandas idoneam oportet Juisso. Quod si oorpsoldius conset

utrum Plauti it Toronti fabula runt illud προσκν νιον agi potuerint necno. Hoc autom diiudicari non potest misi vera atquo accurata eius imagino monto concopta. In libro igitur do Grao

16쪽

Donique cavea quoque, id quod insta apparebit, ad hanc rem portinot. Quae ad quantam conSurgat altitudinem quamquam aDoorpsoldio non refertur, tamen Subducenda ration obiter potest computari. Logimus enim in illius libro p. 121. causam circuitu διαζωι ατι in dua diviSam eSS partes, quarum inferior duodecim, superior viginti duo ferme comprehendat cuneos subsellia longo plurima eadem Specie eSs at tuo aliorum theatrorum. In Dionysio igitur Atheniensium thoatro Singularum gradationum altitudo erat pedum singulorum p. 42.), univΘrSa gradationes quadraginta Sex p. 41.), ut Summa eorum pedibus circiter quadraginta quinque vel

quinquaginta collocata SSet Supra orcheStram. Cuiu radius, qua quidem votoros in aedificandis theatris utebantur menSura, cumasque longus Sit atque Epidauriae l. a. p. 124 ,, .... Wi diΘSer

Wiedor. sequitur eandem huius causa suisso altitudinom. Quod si constot fastigium eius ab histrionibus anto illud προσκν νιον agentibus distaro odos . contum octoginta ratiuncula colligitur. Nunc clarissimi huius odificii forma specieque adumbrata haec ipsa quibus rebus cum Doerpsoldi sententia pugnet, priusquam ad id, quod proprie nobis proposuimuS, trunSΘnmuS, Pauci absolvemus. Atquo minimi illo quidem momenti id putat eSSe, quod et alii o opposuorunt o nos supra significavimus eoS, qui in

Summa cavea ederent Spectatores, longiu ab OrchoStra afuiSSe, quam ut, quae actores ibi loquerentur, cuncta exaudirent. Experimento enim colloctam so dicit habero huius rei notitiam Coram maior hominum coetu qua quidam in orcheStra recitaret, ea ab roliquis in fastigio versantibus plano accepta esse. Sto Verum ill conatus est univorsas unius quae qualibet sabula actoris Sunt artes, veluti rotagonistase, paucis horis ita recitare, ut remotisSimi quoque spectatores Xtrema verba non minu quam prima auribus perciporoni ioc dum quis sessocorit, tantum histri-

17쪽

onos voci sua sine praematura eius ruina imperaro potuissonogabimus. Immo gravius hoc nobi Videtur quam quod Dosp- soldius advorsariis Suis opposuit pulpito undecim pedes alto imis spectaculis scaona conspectum Ofiniri. Praeterquam nim quod ipsius dolineatione l. a. i. 92 p. 56. apparet actorum, o si proxim a Scaena constiterint, capita et pectora conSpici, res fori, ut plorumquo illi in antica pulpiti Versentur parto. At enim ne quo logeo undecim pedes alto spatium illud multo minuitur Ot in Dionysio quinti saeculi theatro histriones in orchestra non minor spatio interiecto gisS constat. Quid quod illaaotat ista scaena ornata erat para Scaenii pedum non minus

quindecim cs. l. i. g. 22, p. 8.)l

Parascaoniorum enim quaSi munera videntur osse tria ornationem ant Scaenam collocatam, Velut domos, in forma quadam includere scaona frontem utrimquΘ Θqualiter o congruentordofintro sonitum verborum in proScaenio prolatorum n priusquam ad summa Spectacula perVenerit, diSpergatur una cum Senon compescor atquo integrum roditorΘ'i. Quorum quidΘm, qua Doserp- soldius in Epidaurico thoatro conSot fuisso paraScaenia sunguntur nullo. Namque tam tenuibus crepidinibus Scaenarum numserus haud exiguus, id quod infra apparebit, agi non poteSt; eaodem cum pariet seXaginta pede longo non concinunt sonitus donique quin statim in Omnes partes dilabatur non prohiboni. Qua cum ita sint, quid illa sibi volunt cur non dosunt ut Eroti inop onSunt enim parascaenia, Sed pilae, quibus pulpito ultra parascaenia supor illas oXstructa in orchestram verSu producto actoribus para- Scaeniorum itinera expodiantur. An mirum, quod in ipsius Doerp-

soldi thoatrorum formis sig. 26 p. b; g. 50 p. 122 et t. VII;

sig. 4, p. 112 fg. 63, p. 164. inter , proScaenium et Scaenam Spatium os podum circiter decem, dona atque pulpiti fuisso refert Vitruvius ΘDenique omne illud, quod ante scaonam suisS vult Doerp- soldius, odificium pugnat cum congruentia aequalitatequo, quam in hoc ipso theatro summam fuisse veteres gloriantur. Cum enim longitudine esset pedum plus oXaginta, latitudino docem, tectum eius pertinebat per pedes quadrato circiter SescentoS. Vastum hoc aequor qualem putas aspectum praebui Ss Specta-

cf. Vitr. V, , quod de scaena dictum ad parascaenia quoque referre

sine dubio licet.

18쪽

culis mediis atquo summis Tectumno nudum Spectantium oculis subici, frontem columnis aliisque ornamenti distinctam aulaeo volarit ilo quido Θεολογειον quoddam censet ui SS p. 28. , ,ein Or de Sceno besndlichos Podium, ut Wolchom viollach dio Gottor, undison si Thoi de Sisichos sicli aut dona Dacho os

Hauses de im Olym abSpietto, auSnahmsWeis aucti andere Schauspiolor austraton . At primum ad hoc neque tam magnum Spatium necessarium est et ad tollendos deos praesto erant αἰωρris ατα cf. D. - . . l. p. 28, 22 sqq.); accedit quod in cunctis o Plauti, Toroiit comoodiis, ut dous sublimis ingrodiatur Vel abeat, nunquam do Amph. V. 1143 v. adn.), ut alia porSona in tectum prodeat, usu venit uno Amphitruone. Ad hoc etiamsi pauca illa, quae in tragoediis' inveniuntur, addimuS, tamen numeruSessicitur multo minor, quam quo deformo illud in pulcherrimo hoc theatro probetur. Facito autem omnis discropantia tollitur pulpito in hoc patio collocato qua quidem opinio firmatur ipsis Doerp-feldi verbis, cum dicat p. 128ὶ Das ach de Proskenion Θ- standisus holgor non aiken uni Boliten, . . . ES Nar Origonta und bildoto in vor dor hono Ofindlichos odium.

Hactenus fuerunt, quae in universum videbantur Xponenda; nunc iam Veniemus ad ipSam rem.

' Reischius quidem tres huc pertinere locos pro ceri iudicat Heracl. in Philoci Apollo et Helena in Oresta Eur Dionys in Bacch. p. 223). Addit p. il). Iovem in Amph. Am chlus v0n Plautus Amphitruo erschein Juppiter v 1143)vo Donnerschlagen angelistndigi liber dem ause, da e sic nunmehr. angllhnlic Wie Dionys0 am chlusse de Bacchen, ruis oti eigi. Und wen er V. 1143 agi: ego in caelum migro, o eritiner auch das an endungen, Wie Ε . er fur. ST . . . . non est, cur Juppiter in tectum prodeat comoedia enim est, qua quidem deum quoque sine ullo apparatu magnifico domo prodire

et de pulpito discedere minime dedecet et Bethe4 310 . . . ergchiene Juppiter dori θεολογεio hic quidem intellegituri hJunte e nichi mehr 1143 sagen: Ego in caelum migro).

19쪽

De scaena.

In omnibus sero his comoediis scaena fingitur pars platea prope portam ita ΘXcepta Sunt Ruden S, qua ad oram maritimam et Heautontimorumonos, qua ad senum illas uri agitur. D domorum numor cum adhuc, quantum ScimuS, accuratΘnon sit disputatum, diligontius Singula fabulas ' perquirent cog-

Singulae domus. In Amphitruon una opus est domo Amphitruonis et Alcumenae Xoris es. 7 in illisce habitat aedibus Amphitruo. Intor

versus 46, 62 scaena mutata adumbratur locus portui vicinus; cf. 57 sqq. Sed quamquam una tantum ianua ab actoribus Surpatur, tamen complures in Scaena picta conspiciuntur; cs. 97: Haec urbs ost Thobao; a quibus Amphitruonis aedos o distinguuntur, quod Solide extracta e Scaon promin Ont; nam V. V.

1013 sqq. Mercurius Amphitruon om do tecto ludit; cs. 1001: Dein usum ascendam in tectum, ut illum hinc prohibeam. cf. Ar. Vosp. 68 14 Sqq.)Scaenam huius simillimam raobet Captivi . nam enim habitant domum Hegio sonox. Philocrates se Tyndaru captiVi, Lorarii, puer ParaSitus nox, qui hic habitat, Hegio Fratrem Hogionis, cuius caedibus Aristophonios adducitur 97, in ipsa scaena non habitar docomur v. 489 sqq. quibus efficitur Hegionem cum Aristophonio sex urbe aduentro si portu ingrediuntur cum sono . t Philopolomus o Stalagmus cs. 86s . Attamen Scaena plures domos habeat necesso os propter V. ι89;

Perspicuitatis causa hunc ordinem secuti sumus, quamquium Sermonis quandam siccitatem et languorem habet.

20쪽

No quis in hanc plateam negoti conserat quidquam Sui ci BriX., Capt. Eini. p. 7. Die Billine Stellte in Strasso immintorgrundomit Hausor vor, unier denen da Hegio 'S um Wolchos und orwolchom diomandiun SichisbWicheli besonder hervortrat. Binae domnS. Asinaria alteram domum habitant Demaenetia SeneX, Artemona Xor, Argyrippis adulescens, Libanu se Leonida servi; cf. 327 Lib. Minor Sc erus i. o. ArgyrippvS hic Si intus altoram Cleareta et Philonium 52 Equido scio iam filius quod

amo meu IStanc meretricem ex proxumo Philenium. - Mercatorem sextrinSecu aduenire apparet X v. 378 Ut demonstrata sunt milii, hasce aede QSSo oportet Demaenetus ubi dicitur habitare. - Restat Diabolus adulescens cum Parasito, qui unde V. 39ogrediantur poeta nullo Verbo significat V. 820 Diabolus tantum modo dicit se parasitum domi opperturum, OStea non ampliuSprodit quar cum nullo loco aedium eiu in scaena Sitarum montio fiat, duas domos fuisse quam re probabilius St. Casina in Scaena duae conspiciuntur domus Lysidami Soni set CleoStrata pius uxoris, cum Parda lisca ancilla 147),

Ol inpion et Chalino sorvis; cf. 35 Sonox hic maritus habitat; Alcosimi senis et Myrrhina eius Xoris ci 145 CleoStr. Ego huc transeo in proXumum ad meam vicinam Sc Myrrhinam; cf. 61 sqq. Coquos a foro adducitur . 168. uos toti aria bina sunt odos Theopropidis ot Simonis Senum 673 Euge, optumΘ eccum odium dominus foras Simo progreditur 650 Tran. Quid ego nunc agam Nisi ut in vicinum

hunc proxumum rem conferam; Cf. 1, 3, 6. - Habitant cum Theopropide Tranio Grumio , Philolaches, Philematium, Scapha, Puer eum Simon nulla reliquarum personarum Callidamatem enim eum Delphio in scaona non habitar o se intelligitur, quod . 306Servo Suos ad Philolachom sibi obviam iro iubot, nimirum qui

Se domum reducant. Misargyridem ver se urbe ad Venire cum ipSa re et orsona danistae tum V. 67 qq. OnStrant. Tran.

Abi quaeso hinc domum Dan Absam Tran. Redito huc circiter meridiem. 570 Dan. Quid go huc recurSem ΘΜ enaechmi Agitur fabula anto domos Menaechmi I et Eroti meretricis 108 Pon. Nunc ad sum inviso. Sed aporitur Ostium. Menaechmum occum ipsum video; progreditur foraS