De potestate gubernatoris generalis res et territoria societatis Batavae, in India orientali, dirigentis

11쪽

SPECIMEN JURIS PUBLICI BELGICI INAUGURALE

POTESTATE GUBERNATORIS GENERALIS RES ET TERRITORIA SOCIETATIS BATAVAE, IN INDIA ORIENTALI, MDRIGENTIS.

Institutio Societatis almorum Iudi Orientalis, admodum proscua Reipublicae.

um soli in India rerum potirentur Lusitani, quaestumque ex eo , quo gaudebant, monopolio uberrimum perciperent II Nostrates mercaturae , jam ab antiquo inde tempore , toti quanti sese dantes, multas variasque merces, quas India larga manu suppeditat, ex Portugalliae Regia petere , ac per universas Europa Regione longe lateque dispergere consueverant donec Belgis infensissimus

12쪽

, SPECIMEN JURIS PUBLICI BELGICI

smus Hispanorum Rec, PHILI PRUCII., cui nou sussciebat crude-

litatis, seritatis, atque injustitior suae his tr oris non peritura monumenta posuisse . Omnia Belgamin Bona Lisbonae publicari jusserit, ejusque yncolis omni cum rebellibUS , quos Vocabat , commercio interdixerit. Unde factum est, ut mercatores nostri, magna commercii sui parte hoc modo destituti, ad ingens istud damnum reparandum animum statim applicuerint,m recta vita suis navibus Indiam petere constituerint. ess nulla erat in re adeo periculosa circumspectlane opus; deerant enim, hui,si umerant, periti nautae fidemat satis cer-

ta commercii bene instituendi notitias Hispanorum classis, licet plus una vice jam debellata, praedae inhians ubique aderat, suasque Ioriugal-

.lorum, eidem tunc temporis Regi ubditorum, naves tuebatur. Hinc solitam, quam sciebant, per Bonae Spei Promontorium, sequi viam non ausi, alio cursum dirigere tentarunt, atque iter in Indiam Orientalem per mare glaciale aperire rerum iterumque conati sunt et . Cum autem haec minus efficiter sibi succedere viderent, animum au- dentilamque cepellulit, ut Momi Mammo duce, quatuor naveSTexem hi Nilus, per tritam ias Portu Iris viam, in Indiam eupedirent; quibus reversis, omnibusque es satis e voto procedentibus, epius fie- Piusque eandem ire redire viam perrexerunt ut Batavorim fama in dissitis isti regionibus Iam maxime inclaresceret Tandem providi Pareiae nostrae Patres, o serius deliberata, de Societati mercatomni Indicar necessiaria institutione cogitarunt, varia ex privata hac

13쪽

navigatione incommoda profluere intelligentes. Privatarum enim So.cietatum diversi infirmique conatus obniti perpetuo non poterant IIispanorum viribus, qui cum Portugallis omnem lapidem movebant, ut suis hostibus illud lucrum interciperem. Quod consilium quoquo modo effectui dare nitebantur. Aperte enim nostiates adorie hentur qui ctingenti classe viginti, ela quot excurrit, navium, anno ita tutionem Societatis proxime pracedente, mercatores nostros. Dore A ANDRE AI Ust T AD DR MENDO EA duce, in India invadebant: quam tamen

classem maximo nostro bono felicuer sugare nobis contigit me suffciebat aperta manu nobiscum congredi; sed maxime operam dabant, ut clam nobis nocerent, dolus enim existimabant an virtus suerit, quis in hos prequirat. Hinc, ut examultis imum allagem exemptimi AQB Et iram, Regem Sumatrae, qui piratarum ae praedatorum eo luviem esse nostro, elamitaehant, aedeo instigarunt, ut plurimos de e Mercii venis stillhertrie cum ipso colloquente violenta morte de medio tollere dun inbitaverit.

Ne igitur singuli, calamitatibus deceptis, sin aulai ho dissicili,

hereaturam, Batavae mi publieae mensuum fundanaeneum , sibi latius extendendi, is posterum deterrerentur: aut uexi sectum est si cietates diverta in unam erant confundende , in tota Respublica recens natam sensim e recrescentem navigettionem classe es- ica, ac per milites suo stipendio alendos, defendere debebat; erat enim vis vi repellenda, impossimilaria impedimenticorummendata Verum qui vel a limite Historiam nobis Patriam salutarunt, Optimere runt, non ea fuisse Annon Goa. Reipublicae tempora, ut utile posset videri, rem aleae adeo dubiae tantique momenti suscipere Grave enim a bel-

14쪽

SPECINIE JURIS PUBLICI BELGICI

bellum terra marique committebatur, cujus mole laborabat Respublica, etiam tum, cum re prospere gererentur. Videtur itaque hoc titulo satis commendata Societatis institutio su Accedit porro non omittenda hominum, mercatorum praesertim, insignis aemulatio, qua singuli lucri faciendi occasionem occupant aliisque occurrunt. Unde factum fuit, ut aliquando naves ad hanc illamve oram appellentes, re insecta, alio tendere Cogerentur; quae, non remota vel contingens, sed pr lina erat innecessaria cat a quare rerum pretia illic accenderentur, hic contra imminuerentur g): quod quam perniciosumin quanto opere vitandum sit, nemo, nisi ultro cari cutiens, non videt. Tandem Indicarum renam periti, omni exceptione Verius assimant, maxime proficuam esse negotiationem, qua merce variorum Indiae locorum ibi quotidie permutentur. Ne itaque ab hac parte quaestum n

his alii Populi, positis ibi sedibus interciperent: erant ibi territoria eo pugnanda, eXpugnata regenda, foedera cum Regibus Indicis facienda, bella gerenda, pacesque ineundae quae omnia, ne dicam ea pria vati juris non esse s), singuli suo Marte, sine aliorum auxilio, perficere non poterant. Jure merito itaque Foederati Belgae judicarunt, praestare unam formare Societatem, eique potestatem concedere, possessio

15쪽

INAUGURALE. 3

sessiones Indicas occupandi, tenendi, regendi, Wmercaturam maxime commodam istic faciendi, a quaestum, sive ex dominio publico carum possiessionum, sive eccommercio, colligendum, in aerarium conferendi, non Belgarum Foederatorum commune, sed eorum, qui huic

Societati subscripsissent, ut deinceps inter socios distribueretur. Ita die a Martii Anno 16oa. Societas Indiae Orientalla, quae adhucdum hodie superest, fuit instituta, dato ab OO GG. in annos vigin- .unum privilegio, naultis eminentioribus instructa juribus G

OO GG. insitutam Societatem defendendam semper erradideripit S contra aemulos tutati sunt.

Quam ob memoratas similesque rationes, publicam omne salutem spectantes, instituendam putaverunt OO . Societatem Indiae Orientalis maxime sociis & toti Reipublicae prosuisse evinci facile potest. Quod autem affert, duplex est lucrum. Primo enim sociis, qui symbolam quisque suam contulerunt, recta via prodest, amplissimos ditus inter Ipsos distribuendo p); atque ita oblique non parum utilis Rei-

16쪽

ε SPECIMEN JURIS PUBLICI BELGICI

Reipublicae videtur, cum ejus cives pecuniis, solidissimi mercaturae fundamenti, sic satis magnam, per ejus circulationem, consecuti copiam, comi uercii sui sines longe lateque possint extendere. Praeterea naultis opus est operariis ad navium in Indiam mittendarum constructionem , ad omnia praeparanda, quae ad eas instruendas necessario requiruntur: hi igitur omnes hoc modo quaestum ex hac Societatefaciunt ingentem. Denique , ne longus sim, computetUr pecuniae summa, quam in publicum aerarium contulit Melctas, quoties concesti privilegii tempore elapsori jus continuationem impetravit. Nec omittantur oportet 6 Orenorum millia, quae praeter 8 tormenta bellica, quotannis pro vectigalis, mercibus importandis exportandisque impositi, redemptione solvuuetur, atque inter Collegia Archi thalassica distribuuntur S). Tandem non video, cur negligeremus divitias, quae ex India finibus in Patriam reportantur, dum incolae opes istic collectas ad Patrios Lares reversi laeto consumunt, vel ad suo haeredes propagniat. Eu unam alteramque partem utilitatis, quam Belgio istie affert Societas, quam ideo jure merito conservandam Xistimarunt OO GG., quamque epe contra temulorum eam evertere conantium molitionesinas cule defenderunt ejus caustam non tantum contra Exteros, sed

17쪽

INAUGURALE. F

contra civium, .suam aliquando salutem publicae praeponentium, malesana conamina suscipientes.

Contra exteros Societas sepius fuit defensa.

Jam Anno I 6o8. cum Hispani inducias nobi Scin facere proposuissent, ruagae de conditionibus, quibus hoc fieret, acerrime ageretur, O GG. bellum disiblutioni Societatis praeferendum existimarunt; tamitio Anni 16o Antverpia ad colloquendum ac de pace, vel induciis, agendum constituta, adeo propositi sui fuerunt tenaces, ut Hispanorm Legati tandem cedere debuerint, tesse Art. . tali. istarum induciarum p). Ita in brevilaunorum spatio interjeoo, n-tra Anglos tuitus est immortalis nosteri UGO GROTI Us ejus ocietatis jura Anno nempe I 6 Is. Legati munere iunctus in Anglia, Sociorum cautam defendens lurimum de ipsis meritus est iob. Cum porro Anno I 6 i. Portugalli, jugi a PHILIPPO II iis impo-sti impatientes, PHILIPPI IU Regis Hispaniae mimperium excussissent, Ducemque Bragantiae , JOANNEM IV. Regem creassent , Ioedus nobiscum inierunt, in quo summam nostrae Sock

18쪽

a SPECIMEN JURIS PUBLICI BELGICI

tatis rationem habitam fuisse , patet ex Art sim s. ejus foederis D o. Praesertim autem ejus caussa suscepta est tempore Colloquiorum de pace AIonasterient componenda, uti est videre ex Art.

iam is mandati ab OO GG. Legaris dati Iab, atque Art. s. ipsius instrumentiti ab Sic post multas variasque, Anglicam inter Belgicamque Societatem Indicam, controversias, tandem ea de re solemni foedere Anno I 6' . est transactum, cautumque, quantum fieri potuit, ne in posterum tot lites orirentur, ac si forte inter ipsas non conveniret, ne statim ad arma recurreretur, sed controversia inter utrumque Populum, quam citissime, placide componeretur I b. Hae sunt, quantum novi , praecipuae precedentis taculi epochae, quibus OO GG. nil reliqui fecerunt, ut hanc tuerentur Societatem, ex qua tot commoda in Rempublicam redundare animadverterent quamque maxime esse seu ciuosam vel solus aemulorum concursus satis si perque demonstraret. Ut autem pateat, neque hoe nostro taculo ipse esse neglectam, praecipuas, quibus ejus patrocinium susceptum est, occasiones, quantum potero brevissime, recensebo.Si quis unquam, certe Annus hujus taculi primus foederibus, quibus Gentes Europece sese conjunxerunt, fuit celeberrimus(isi Hoc itaque temporein Indicarum possessionum suarum curam habere non desierunt OO.

19쪽

DO. secto enim inter Leo POL DUM Imperatorem, Regem Brittanniae, JO GG. praeclaro Foedere, de roote Ilianti dicunt

Hispanis obicem in India ponere, a Gallis adstum e praecludere, summa ope tentarunt I 6). Iterumque anno IIIa a Gallis stipulati sunt, ne suam in India mercaturam latius, quam huc usque factum esset, extenderenti Ip). Et sequenti anno cum Hispanis, quae pace Monasteriensi constituta erant, renovarunt OI 8 . Praecipue autern notandus videtur Art. 26. recStatus limitcne , ut vocant, quem anno et II S. nobiscum fecerunt Imperator Carolus Io Rex Magnae Brittanniae, in quo disertissimis verbis dicuutur confirmari ea, quae circa Belgium Austriacum iri Pace Monasteriensi, inter Philippum IV., quirum ejus Belgii multa loca possederat,m Belgas Foederatos in totum, vel pro parte, statuta erantetis). Hic autem articulus, uti ci ipsi pax M nasteriensis, palmarium fuerunt argumentum, quo Belgae suam petitionem de Societate Ostendana, anno i is instituta, abolenda defenderunt, justitiamque suarum querelarum meridiana luce clarius demonstrariant,m ipsam quoque abolitionem tandem impetrarunt Iob.

S. IV.

(id Vid instrumentum hujus foederis Art. 6 8. Graci I. BoehS. D. p. (IT Art. a. Pacis Ultrajecti compositae Grootvl Bue s. D. p. 6 S. OIS Vid. Tractaat an reede, Commercie , Narumigati et narine, ri scheri Spa eri deii Siaat, gesIooten te inrecia de EO Un ITI . Ait IC Grootm Bochri. D. p. SIT.(is Vid. instrumentum hujus tractatus, apud L CLER Ges sedens en derVereenete ederiander a. D. infra. e Groot l. oe s. D. p. saa.(dio Vade ncche rasorie I 8. D. p. 26s sege ubi istoria institutionis hujus societatis copiose enarratur, praecipuaeque ob eam controversiae, Belgas inter WGermanos, enumeratatur. Angli etiam, hanc Societatem Ostendanam sibi admodum no xiam fore optime intelligentes, nobiscum omnes nervos intenderunt, Ut quanto ocius boleretur, quod non, nisi post magnos utrimque motus, tandem feliciter succe

20쪽

Caute e quibus cautum est, ne cires Societati obesse

Patet itaque, quantopere OO GG. in hujus conservatione elaboraverint, eamque contra variorum Populorum, illi nocentes, nocit rosve conatus, sartam tectamque praestiterint. Requiritur, utin digito attingamus, qua ratione in ipsa Patria ejus florem promoverint, omniaque, quae in ipsius detrimentum tentarentur, summo studio averterint. Latissimo scilicet privilegio jam statim, cum nasceretur, in annos viginti unum ipsam donarunt, omnibusque, qui huic Societati non inter erant, interdiXerunt, ne ista ora petere, eamVe mercaturam exercere, ipsiusque proinde Societatis commercium, vel singuli, vel conjuncti, subvertere conarentur; quod, elapso quovis concessae veniae statuto

tempore , in hunc usque talem renovare non destiterunt Taio Mox

sit. Qui cognoscere cupiunt, quae ab utraque parte allata fuerint argumenta, quomodo res sit composita, conferant Vaderland iche Histori I. I. Vas. D. p. 22. Histo, Philo Polit Tom. 2 p. 16 . Dissertation otison protive te sola excludi de ii Comp. de Provinc insecati Cornmerce Vala Navigation des Indes Orient. contre vapretensons de PasS- Bai Damoti ora utrichiens Dissertatio Cil BARA ET RACII Gallice conscripta, cui tituluset defrice, droit de a Compaenie Holi de Ind. Orient. contre et Notivelles pretensim des habitans des ais-Bar trichiens. Dissertatio Consulitisimi WEsTERvEENICti ac Societati nostrae eo tempore a Consiliis xsecretIs. Vid. xplacitum O. GG. d. I Junii I as. quo novae isti Ostendanae Societati in- directe nocendo, nostrae prodesse, lumma ope nitebantur Groot l. oeh f. D. p. Ipso.(ar Primum istud privilegium qui conferre volunt, adeant AGENARIUMVader an Oche usorie r. D. p. 1 8. im m. eL I. D. p. SSO ejus autem rh