장음표시 사용
31쪽
buum divisos fuisse apparet inde, quod decem erant φυλαρχοι, id est tribuum duces) quum pateat per se, sit matur lοCο Thucydideο comparato, in quo οπώτcis quoque cyυλη nominatur. Idem probat L SiaS pr. Marath. g. 5: καὶ μαλιστα τῆσ ημετέ-
πειν, unde patet, φυλην τάξιν nominatam eSSe. Milites per tribus divisos in acie in cessisse, inscriptionibus firmatur, quae catalogoS bello caesorum continent. Inventae enim sunt Athenis vel prope Athenas complures tabulae inscriptae nominibus et haut paucae ex iis in Ceramicο, ubi mortuos sepultos esse scimus. Quibus tabulis nomina bello caesorum contineri, Boeckhius luculenter expoSuit in Coi p. Inscr. Gr. ad nr. 65 IIae inscriptione traduntur nomina circiter CLXX caesorum, ἐν Κυπρεμ, ἐν Λiγυπτω, ωοινίκη, ΛΠευσιν, Albini, mγαροι του αυτου twαυτου (est autem annus archontis Bionis Ol. LXXX. 3 ψ i58 a. Chr. n.), qui erant omnes e tribu Erechtheide. Superscriptum enim est Zρεχθηlδοσ et tum Sequuntur nomina. Porro inscriptione d 2 catalogus caesorum SerVatuS PSt e quatuor tribubuS, quarum ordo is eSt, quem Clisthenes instituit: Κεκροπίδοσ, Yπποθωντιδοσ . Aiαντίδοσ, Aντιοχίδοo. Accedit inscriptio 68b, in qua duae columnae diStinguuntur, quarum altera continet nomina mortuorum e tribubus Erechtheide et Aegeide, altera ex dippothontide et Aeantide, octavae et nonae ouum autem inscriptio Sit mutila, res ita instituenda videtur, ut ceterarum tribuum nomina intercidisse dicamus. In insor. 6s, , 2 nomina caesorum traduntur et Sem per ordo tribuum SerVatus eSt. Itaque hae quoque re firmari videtur, quod diximus, tribum vel τάξιν certam partem exercitus essecisse. Difficilior est quaestio, num ratio aliqua intercesserit inter demos Atticos et minores partes exercitus. Id ita fuisse consequi videtur ex iis, quae legimuS apud ISaeum in or. περὶ του μνεκυουσ κλαρου . ,2 καὶ τασ στρατειασ ἰστράτευμαι ἰν τν φυλῖ τν ἐκείνου καὶ ἔν τω δήm', et eo quod apud Lysiam pr. Polysti 23 δημχοται testes evocantur stipendiorum, quae ab aliquo homine facta Sint: πρωτον μεν γαρ οσων ουδε/αασ στρατείασ ὰπελ. Oxi, αλὶ ἐστρα-ταετο, ωσ συνειδοτεσ ἀν είποιεν οi δημοτm. Iam apud Platonem legimus, b) Socratem et Alcibiadem una stipendia meruisse contra Potidaeam ibique una coenasse. Socratem et Alcibiadem una militasse, ex aliis quoque locis patet. q) Constat autem So
63 6st. plat. apolog. Soerat. p. 28 L. Charmid. p. asia, A. f.
32쪽
cratem fuisse e demo Alopece tribus Antiochidis ' et Alcibiadem e domo Soambo nidarum tribus Leontidis.') Ηomines diversorum demorum et tribuum in bello illo modo inter se coniunctos eSSe, non convenire Videtur Cum iiS, quae antea statuimus.
ouin etiam Plutarchus narrat, ' Alcibiadem Socratem habuiSSe contubernalem et prope eum in acie stetisse, quod vel magis repugnat iis, quae de distributione militum per tribus cognovimus. Quomodo haec res diiudicanda 8 Ante οmnia tenendum est, Platonem et Plutarchum non idem narrare; Plato enim refert, expeditionem in Potidaeam Socrati et Alcibiadi fuisse κοινήν vel communem, Plutarchus Alcibiadem adolescentem militasse contra Potidaeam et Socratem habuiSSe contubernalem et prope eum stetisse in acie. Iam conStat, in omnibus, quae ad SocratiS et vitam et naturam moresque et doctrinam pertinent, Platonem auctorem eSSe graViSSimum eique summam fidem habendam; itaque de iis, quae de expeditione dicit, dubitari nequit. Socrates et Alcibiades a praetoribus ad stipendia cοntra Potidaeam merenda evocati Sunt, scilicet cum Sua quisque tribu et demo . ouod Vero narratur, Alcibiadem et Socratem ibi συσσιτειν, id est una coenasse, Scimus Athenienses non Statim Potidaeam cepisse, isti sed per aliquod tempus eam obsedisse. ouid igitur obstat, quominus Socratem et Alcibiadem, quum per longius tempus in caStriS eSSent, ibi quοque ea usos
esse necessitate ac familiaritate credamus, qua iam antea inter Se coniuncti fuerant Profecto non ea usi sunt AthenienseS Severitate in CaStriS, Ut non, quantum per Vacationem liceret, liberiore vita uti potuiSSent milites. Itaque ea, quae Plato narrat, non turbant ordinem Supra expositum. Paullum ueliter Sese habent, quae Plutarchus memoriae tradidit, de qua re sic sentio. Ut Alcibiadem bonis et corporis et animi maxime omnibus praecellentem totus populus Atheniensium admirabatur, ita Socrates omnium oculos et animos in sese convertit. Et quum antea prorsus contrarii inter se esse viderentur, qua censes imbutos fuisse Athenienses admiratione videntes adolescentem familiarissime uti philosopho, totum ad eius amicitiam Se conferre, una cum eo coenam sacere, cum eo PalaeStram frequentare Z Itaque ea necessitas, qua erant coniuncti homines tam excellentes et diversi, semper in ore omnium vivebat et vigebat, atque imprimis posterioribus temporibus eo maiorem admirationem hominum excitavit,
33쪽
quo minus eorum animi ad talia imitanda propenSi erant. Itaque ea quae scriptores posterioris aetatis narrant, amplificata atque aucta eSSe sacile apparebit, ita ut Plutarcho quoque in hac re minor sides habenda sit. AcquieScamus in iis, quae Plato memoriae stradidit, quibus ordinem per tribuS et demos constitutum in acie instruenda non turbAri videmuS. Sed quomodo rem institutam fuisse credamus, quum in tribubus in alia alium
fuisse numerum demorum SciamuS, ParteS autem eXercituS aequales et constantes
fuisse necesse sit 8 Ita Erechtheidis tribus duodecim vel tredecim demi erant, Aegeidis viginti duo, Pandionidis quatuordecim, ueliarum tribuum alius numerus demorum, et secundum diversum numerum eorum etiam τάξεων partes in exercitu diversas suisse, num credibile est ouum autem xά ισ in λοχουσ distributae eSsent, in iis componendis demorum ita rationem eSSe habitam putaverim, ut demorum Socii iuxta Starent. Quot milites λοχοσ amplexuS Sit, ideo Statuere non POSSumus, quia militum tν ταβει unaquaque haut certus suit numerus. Pro magnitudine belli numerus militum, qui equaque tribu ad τάξιν formandam conAcribebantur, diversus erat ideoque et λοχῶν. Κoechly et Ruestom ii) rem ita institutam suiSse putant, ut in singularum tribuum distributione tritiyarum ratio habita sit. At primum tritiyarum non nisi in muneribus publicis praestandis ratio habita eSSe videtur, i*j tum quae de minoribus exercitus partibus, δεκάδεσι et πεντάδεσι, tradita Sunt parum cum ea distributione conveniunt. Bello Peloponnesiaco ineunte numerus hoplitarum, qui ad bellum proficiscebantur, tredecim milia erat, ut quaeque tribus mille trecentoS miSerit, quorum tertia pars λοχον essecit.
Etiamsi is numerus Summus fuit atque rarissime tantum τάξεισ eo multitudinis auctae sunt, ut potiuS mediuS numeruS Sexcenti fuerit, tamen nimis magnum discrimen intercedere Videtur inter eas partes et minores, quae Vocantur δεκάδεσ et πεντάδεσ. Si
in tribubus quoque sive τάξεσι dividendis numerum decem ValuiSSe Statuimus, λοχοι amplecti solebant SexagenoS militeS, qui ex ordine demorum, quantum fieri potuit, in eos inserebantur ; itaque diκασ Sexta erat pars lochi, πεντασ dimidia pars δεκαδοσ.
34쪽
lle stipendio et aerario militari.
Ab antiquissimis temporibus usque ad bellum Peloponnesiacum milites sine stipendio militaVerunt et Suo sumptu arma et victum paraverunt. Periclem primum civibus militantibus stipendium dedisse auctor est Ulpianus ad Demosth. n. συντάξεωσ: πρῶτοσ γαρ ἰκεbOσ--σθοφοραν καὶ εδωκε τυ δήμφ στρατευομἐν ρ. ip) Initio belli Peloponnesiaci milites, qui Potidaeam obsidebant, cotidie duas drachmaS, alteram Sibi, AlterZm Servo, BCCeperunt, unde δίδραχμοι nominantur. Ita Thucydides III, narrat: τρν τε γαρ ἰσοτίδαιαν δίδραχμοι οπLὶται ἐφρουρουν (αυτω γαρ καὶ υπηρεῖν δραχυ ην ἰλά - νε τ=ῆσ ήμερασj. Id tamen stipendium maius fuisse videtur, quam quod poStea dari solebat ; posteriori enim aetate miles gregarius duos oboloS accipiebat luσθον Vel Stipendium, et duos obolos unde victum sibi pararet, σιτηρεσιον. Cfr. Dedimosth. c. Philipp. I, D. 28: ίνα κα του μγ νοσ ό στρατιωτησ δραχμασ σιτηρήσιOν λαμβάνη, unde apparet, σιτηρεσιον cotidianum fuisse duos obolos. Ni Lochagos duplex Stipendium militis gregarii accepisse, praetores quadruplex, narrat Xenophon in Anab. VII, 6, l. Videmus igitur, antiquitate discrimen inter militem gregarium et ducem non tantum fuisse hac in re quam hodie. Et mσθον et σιτηρέσιον a praetoribus distributum esse militibus, in eorum muneribus enumerandiS commemoravimUS. Iam Videamus, unde pecuniae ad bella gerenda desumptae Sint, ij, in quare discernenda sunt tempora ante Euclidem et post Euclidem, qui arehon erat Ol. si,2 m iod. Vectigalia reipublicae Atheniensium ab Xenophonte mille talenta, ab Aristophane mille ducenta cotannis suisse narratur; maximam eorum partem esseCiSSE Videntur tributa Sociorum, ex quo hegemonia apud Athenienses erat. Ad quae tributa adminiStranda magistratus Zλλήνοταμιων constitutus erat, et pecuniae primum Deli
35쪽
ium Athonis depositae erant. Tributa illa ab AriStide conStituta esSe scimus sui, nomine φοροι et primo quidem ad eXercitum et ClaSSem contra PerSas, poStea contra omnes hostes comparanda. ouum autem Sociorum opes decreScerent, Atheniensium augerentur atque amplificarentur, et aerarium Delo AthenaS ESSet tranStatum, populus. sociorum salute neglecta, in Suum tantum commodum eas cοnSumere cοepit, ita ut in
aedibus aedificandis et festis celebrandiS eas collocaret, quae Supererant praesectis aerarii deae Minervae in arce traderet. i Ita fieri poterat, ut in gravibus et longis bellis gerendis pecuniae in aerario B ellenotamiarum deficerent et opes deae in bellis consumerentur, et ea de cauSa vel Ilellenotamiis vel praetoribus ipsis darentur. Ita in C. I. Gr. nr. ii i' legimuS: ταμίαι λήρων χρ)ηματων τγ θη- σ παρέδοσαν ... ἐπὶ τῆσ Λὶαντίδοσ πρυτανευουσησ E λλα νοταμίαισ παρεδοθη, - ιπποισ σιτοσ ἐ- δοθη, porro sub tertia prytania: ἔτερον τοM αἰτοM TUλη νοταμίαισ ἐσ τὴν διωβελίαν. De diobolia iam disputavimus, id est de stipendio duorum obolorum, quod militibus gregariis dari solebat; de pecunia, quae equitibuS Statuta erat, alio loco agendum erit. Bellenotamiae igitur pecunias a ταμίαισ των χρ/ηματων λερων τῆσ θεου acceptues in aerario deponebant easque in belli usum crevertebant. Nonnunquam a praefectiS Sacrarum deae pecuniarum ipSis Statuitur, ad quamnam eXpeditionem dellenotamiis pecunia solvatur, ut C. I. Gr. sub tertia prytania: ἔτερον τοU αύτοU AHηνοταμίαισ μωνι ἰδοθγi αρχοντι ἐσ Πυλον, id est ad expeditionem Pylum faciendam. Isermonem autem praepoSitum suiSSe exercitui, apparet et ex verbo, quod est appoSitum sitσ Πυλον- et ex iis quae Thucydides VIII, s2 narrat: ξυνελάβοντο δὲ α τοισ αμα καὶ α λοι καὶ 'Eρμων τισ των περιπῶ ν των ουνυχίασι τεταγμίνων αρχων. Confer, quae Sub Sexta prytania leguntur: ἐν δεκατη τῆσ πρυτανίασ Tλλὶ νοταμίαισ παοεδοθη , Προξένυ φιδναίω καὶ ξυνάρχουσιν, στρατηγω ἰξ Zρετρίασ Eυκλείδp. IIis igitur inscriptionibuS demonstratur, praesectos aerarii deae Rellenotamiis pecunias SolviSSe, dellenotamias praetoribuS. Nonnumquam praefecti ipsis praetoribuS pecuniaS dabant, cuius rei exstant exempla in inscriptionibus Cla. Rang. Antiqq. helten. G: ταμίαι iερων χρ=ηματων τῆσ θηναίασ παρίδοσαν στρατηγοM lσ Κέρκυραν τοM δευτήροισ lκπλίουσι et quae Sequuntur. i')
36쪽
Ea autem aetate, quae poSt Euclidem id est post Ol.es s3, 2 incipit, commemorantur, raro tZmen, Tαμιαι σῖραTGT-ων, qui loco IIellenotamiarum sustecti esse via dentur. Exemplum exstat in Ephem. archaeolog. Ni . 33s, quam inscriptionem Boeco
εὶσ δε τ=ην αναγραφη ν καὶ τ)ην αναθε σιν TZiσ στῆλησ μερισ- τον ταμίαν των στρα-τ ωτικων καὶ τονσ ἰπὶ τῆ διοικησει τό γε νομενον ἀνάλω μα. Confer Eph. arch. insor is . Iam quaerendum hSt, unde pecuniae ad bella gerenda congestae sint. ouum enim bello Peloponnesiaco finito hegemonia ab Atheniensibus ad Lacedaemonios translata esset, tributa Sociorum, etiamSi non plane Solvi desierunt, tamen valde minuta sunt, quare aliunde auxilium petebant AthenienSPS. Ac primum quidem apud Pseudo- Demosthenem adv. Neaer. g. i legimuS, lege Statutum ESSe, pecuniaS, qu Be SupereSsent ex iis, quae in tota republica adminiStranda collocarentur, in bellis gerendis con
κησεωσ στρατιωτικα εἷναι. Ad eaSdem pecuniaS Spectant, quae Demosth. dicit in or Olynthiaca I, p. s: ἔστιν χρήματα υφν, ἔστιν οσα ουδενὶ των λων ανθρωπων στρατιωτικα. 2', ouominus tamen in usu militari collocarentur, impedivit aliud, quod toti oeconomiae AthenienSium Summae erat perniciei, τα θεωρικα. ouae ab Pericle instituta esse scimus, quo laciliorem plebi redderet aditum ad ludos publicos spectandos, et dabantur ex iis, quae restabant e tributis, quae dellenotamiae administrabant. Pos ea autem republica restituta post Euclidem, quum magistratus: o-τω θεωρικωconstitutus esset, quamquam tributa minuta erant, eo perniciEi Ventum eSt, ut non Solum ad ludos Spectandos, sed etiam ad dies sestos celebrandos, ad magnas coenas faciendas pecunia populo daretur ex aerario. Inde lacile intelligitur, opes reipublicae, quae in bella gerenda conferri debebant, debilitataS ac si actas esse. Inter eoS, qui perniciem a republica avertere Vellent, ApollodoruS erat, quem DemoSth. adv. Neaer. . t legem tulisse narrat: διαχειροτονησαι τον δ/ῆ ν, ά τε δοκει τα περιοντα χρ-ατα τησ διοικησεωσ σῖρατιωτικα ἀναι ατε χθεωρικά. Et quamquam lex tum perlata est, 'i) brevi post, qui tulerat, talento multatuS est. Dubitatur, num alii rogationem Eoi sist. Demosili. Olynth. III. s.ls.
37쪽
ab Apollodoro latam iterum ferre tentaverint. Ulpianus enim ad Demosth. Olynth. I p. i adnotat, Eubulum rogaviSSe, θανατου -ουσθm, ά ψσ ἐπιχειροίη μεταποιε, τα θεωρικα στρατιωτικά, et Libanius in proemio ad orati. Olynth. p. 8, 2i: καὶ νομον
fides habenda est testimoniis ab Ulpiano et Libanio allatis, Sed illa rogatio cum tota ratione, qua Eubulus in administranda republica uSus est per quindecim annos, convenire videtur neque recte fecisse putaverim, qui ab Eubulo illam legem latam esse ne gent et opinionem de illa lege ortam esse dicant ex iis verbis, quae leguntur in Olynth or. T. D. 2: Aιη σποπή ε, τίσ Nπων τα βελτιστα ιπερ ίμων υφ--oυσθαι βου- Π σετore. Neque iis obStare videntur, quae leguntur apud Demosthenem d. f. leg. g. 2s
Ηis verbis comminatur Eubulus populo, se denuo τὰ θεωρικά redditurum esse Gτρα- τι-τικά, si turpem illam pacem Philocrateam non inirent. Itaque hic non habemus rogationem, ut Boeckhius putat, Sed minaS tantum. Ne tum quidem, quum Summum periculum a Philippo immineret et libertas reipublicae Atheniensium ageretur, populus libidines suas coercebat. Inde cognos Oitur, cur tam caute et circumspecte de restituendis στρατιωτικοὶσ Demosthenes loquatur. yyi ouoties igitur aerarium militare exhaustum erat, ad extraordinaria tributa descendebatur, quae estσφοραί vocabantur. Ii modi tributa conserenda erant, quum bellum imminebat; quomodo ad quatuor classes 'εντακοσιομεδιμ νων, εππέων, ζευγιτων, m Tisae distributa sint, num Solonis institutorum ratio habita: Sit et quamdiu, de ea re Boeeuhius clarissime disputavit. ia). Primum Nσφοοασ exemplum affertur Ol. LXXXVIII, i 28 a. Chr. n. a Thucyd. III. s: προσδεομενοι δε οi 'Aθηνmοι χρηιιάτων ἐσ τὲ ν πολιορκίαν καὶ αυτοὶ ἐσενεγκοτεσ cOTεπρ--τον ἐσφ οραν διακοσια τάλαντα. ouum hic Thucydides nihil addat de bello Peloponnesiaco, equidem consentio cum iis, qui illud τοτε πρωτον non solum ad hoc bellum, sed ad totum tempus antecedens reserendum esse dicant. Titi in annus ''o quidem cenSin, iam ante Clisthenem 'penes naueraros suisse estσφορασ exigere, quod probare Sibi videtur loco deSychii S. v. ναυκραροι οιτινεσ ὰφ ἐκάστησ χώραψ τἀσ ῶσφοραc heiλεγον.
38쪽
Sed velim attendas ad ea, quae ThοmaS Magister S. v. ναυκραροιidicit: ο1 ε σπραττο- μενοι τὰ δημοσια χρὶ φατα γj κτηματα et quae Pollux adnotat: ph) τασ δε σφυρὰβ τὰσ κατα δημουσ διεχειροτονουν ουTοι καὶ τὰ αυτων αναλωματα. ouae si comparantur cum verbis IIesychii, dubium eSSe videtur, utrum hic de tributo extraordinario ad bellum aliquod gerendum exacto cogitandum Sit, an potius de pecuniis singulorum demorum sκατα δχ μουσ) iisque administrandis, quod mihi magis placet. Ex tempore belli Peloponnesiaci Nσφορασ saepiSSime exactas eSSe apparet e verbis Aristophanis ib)δωσεισ ἔριοὶ καλγ ν δ γ ν
ouum autem eiσφοραί ad bellum pertinerent, in poteState praetorum erat, ut eas conserendas curarent ex decreto populi, nec non cauSSae ex illis ortae ab iis diiudicabantur. Magistratum Tisae Tαφων Tων σTρατιωτικων ordinarium non fuisse apparet e De mosth. or. περὶ των ἐν Σερρονγ σω g. : 'ij αλλὰ κατασκευασαντασ δει δυναγιιν καὶ τροφὴν ταυτν πορισαντασ καὶ ταμίασ καὶ δ κυσωυσ καὶ Oπωσ ενι την των χρ)ηματων φυλακ=ὶν ακριβεστάτην γενεσθαι, ουτω ποιήσανTασ TOν μὴν των χρ/ηματων λογον παρατοττων λαμβανειν, τον δὴ των εργων παρα του στραTηγου. Ut eo ipSo tempore pecuniae publicae diligentissime administrarentur, propter turpem ac protervam rationem, qua oratores ante DemoSthenem opeS reipublicae profundebant, necessarium suit. Postremo dicendum est de aliis subsidiis extraordinarie parandis ad bellum gerendum, de largitionibuS. ouum enim pecuniae deficerent, in comitiis cives Athenienses et metoeci evocabantur, ut Sua Sponte pecuniam, arma, alia ad bellum neceSSaria condonarent, quae Vocatur inίδοσισ. Quae condonationeS plerumque ad rem navalem spectabant, ita ut civeS proprio Sumptu triremos pararent. ''3 Commemorantur tamen et aliae imδοσεισ: ita a Demosth. adv. Phormi g. 38: ἐπεδακαριεν ήραν τάλαντα ἀργυρίου. Confer PSeud O-Demosth. c. Stephan. A. D. 8S: ο ἐμοσ ίμιν πατ)ηρ χιλίασ ἐπέδωκενασπιδασ. Tales condonationes saetae sunt et ab iis, qui reipublicae consulerent et ab iis, qui Suum commodum Spectantes auram popularem CBptarent. 25, 8st. pollux: VIlI, lθ8.