Cogitationes, quibus Dei existentia item animae spiritalitas, et possibilis cum corpore unio, demonstrantur, nec non brevis historia oeconomiae corporis animalis proponitur atque mechanice explicatur Cornelius ab Hogelande

131쪽

liciae, mediante dicto vase, fanguinem in aliam venam in ramos plenico desinente prodire; ipsiqligatura praedicti vasis prope stomachum, lienemo in vivorum dissectionibus os endunt. Medi te quadam fer-L Mmentationis ac rarefactionis acytoneo motu, O c.

Ut autem mutuae hujus cor ne dis, sanguinis actionis causam quodammodo intelliga nes. mu cognoscamusque , Uaratione hic fermentationis ac rarefacitionis , eamque Omitantis este rvescentiae , OtUS excitet ita communes hae notione S, tanquam in fallibilia &cuivis notisti in axiomata,prae mittendae videntur.

Nullum corpus quiescens , qua totus est corpus, a se ipso moretur, Veliniti sint motus tui a seipso accepit,

132쪽

s OECONOMIA

is sa rosum motu suo proprio, liberro, hucit dicam activo, vel sus terram properare existimat;

is , s perspicacissimi arte i

principia legerit, intellexerit, jam novit corpora ponderosa non motu proprio libero sive activos versus terram proper re, sed passivo, coacto e propelli Qua vero ratione animalia , cum plane sint corporea, OV eantur, supra, ubi de anima egimus, dictum est. Vis Dubitanti porro utrum pos

p pus vel materiam quandam sese ipsum per se libere moventem, actioneque vel motu tum cois / mgitationis tum ratiocinationis

pollentem Si non male orte re

spondetur Haud difficulter

concipi, materiae , tam intra quam extra corpus animale

existenti motum quendam im

primi

133쪽

mediis fa

uantei absque ullo alio motore, non solum moveatur, sed&actiones rationales praestare vide

motui tanquam ab ipso corpo- re materiae es libere moven- tis , prodeunti vel producto, sed a Deo ei impresso atque ad praedictas actiones directo iri. uendas pro indubitato habe

ius. Et si quid impossibile

omnique intellectu incompre- ensibile videatur , compre- endere corpus, sculans, cujus essentia in solis longitudine, latitudine ac profunditate Onsistit, sese libere, absque ullo interno incorporeo, a corpo

re distincto directore, sed solis hisce praedictis qualitatibus

mediantibus , quoquo Versu Scum delectu movere; non solum omnem humanum conce

ptum plane superare, sed Mintellectui

134쪽

s OECONOMIAtellectui refragari omnino videt Iris

Dico libere, quia is qui motus libertatem corpori demit, idem proprium hunc e tanquam ab ipso corporeprodetantem corporis motum tollens , prce dictum corpUS non motu

proprios id est, a sese ipso producto, sed ab alio, ei impresso videlicet, moveri statuit Quis enim quaeso sese impetret, ut ferint ciligere existimet, pUrtam ac sol tam corpus, quatenus est mei tam ac Vertam

corpus, mediantibus solis praedictis essentialibus suis qualitatibus vel accidentibus , id est, absque ullius entis agenti S intelligentis atque incorpore iuniones eo deduci posse, ut actione intellectus , etiam incorporea, id est, a nullo corpore comprehensibilia , comprehendat, ut ratiocinationis

135쪽

actionem exerccndo,idea convenientes ex nulla materiaci anatas, id est, incorporeas, per conseqUen a nullo corpore tractabiles, quaerat , eligat, bique corpori, vel materi Ucorporeae proponat, ex eisdem-ue desideratas consequenti S deducat. Istos autem motus actiones, amin, passiones,sive alterationes,qua Q,

Ieas non raro comitari vide- Π o ad

vel colligimus, sed istis, vel si et

Ilummodo corporeis id est , ,--,: r solo corporum motu orti , uti in animalibus , hominibus quatenus animalibus vel mi tis si est, tam a mente Uamorpore prodeuntibus , uti in solis hominibus Lactionibus, I quibus idea illae, in animalibus hominibus tanquam animalibus ab extra imprimuntur , a

solis

136쪽

solis vero hominibus ab intrat fabricantur conservantur; asscribendas nemo facile negabit. Dei rei, Sed ut supra dicta rationes, 2 quibus nullum corpus vel ma-fe, teriam per scse moveri,vel ejus modi motum nullo intellectu

Orent,

ait eum concipi polle demonstravimus,

etiam omnium cre philosophorum ac doctiorum authoritate quodammodo confir-mcntur; sciendum es omnes fere philosopho si medicos, ideo varios illos , qui in variis corporibus in animatis notantur, estectu S,e X. gr. Odorifero saporiferos , medicos, venefi-c O , o c. cnti cuidam intentos incorporeo sit enim praedicta motus corpore dissiculias totuleretur, internum illud agens in corporeum csse oportcbat) rationali Ovidelices, vel cui

dam facultat , vel archie , vel

formae

137쪽

i sormae substantiali tunc tem- pore summo iure tribui sie(quillus tamen i , qui rationem intelligunt qua corpora moveril soleant , amplius indigere non videntur) quia colligentes ess sectus istos necessario a certo

corporum motu prodire mne Spraeterea nobiscum quam

clarissime, distinctissime in

telligebant , nullum corpus quatenus est solum corpus, ullo modo a sese moveri ullo SV effectus producere posse. Ita ut positi axiomatis veritatem jam suffcienter tum experientiae cum nullum corpus in universo a sese moveri videamus probatam , tum supra dictis rationibus demonstratam, tum etiam authoritate antiqUO-rum philosophorum ac medicorum confirmatam , existime-

138쪽

OECONOMIA

II. Ouodcumque corpus naturaliter asscitur vel movetur , mediante alio corpore moretur vel asscitur. Secundum vulgo notum versia ulum: Tangere vel tangi ius corpui nulla potest res. Addo naturaliter, ut osten

datur, hic agi solummodo de modo isto intelligibili , quo

corpora naturaliter moveri, alterari, atque in actum reduci solent, non autem inquiri, qua ratione Deus , aliive spiritus,

ex. gr. Angeli&Diaboli s quae

sunt cratia incorporea in materiam corpoream , modo supernaturali, id est, a nobis incomprehensibili, agere possint vel soleant Nisi forte illud si euri statuamus, modo isti analogo, quo omni generis corpora Gmovcri disrumpi in praecedent vidimus, a materia quadam subtili , omnes omnino sub

139쪽

substantias naturaliter , id est, secundum suam naturam, libere sine ullo earundem motu

permeante.

Quodcunque corpus aliud corpus asscit re moret, id est in altas corpus agit, illud moretur loco. Sed si quis forte existimet,

posse data corpUS in ali Ud - .m gens, quod loco non OVea- ,

tur, X. gr. corpus ph ericum ei i. circa proprium Xem motUmnis , cum intellexerit, corpus illud sphaericum non tanqUam Unum integrum corpus, sed secundum parte suas vel corpuscula mota agere pariter intelliget, etiam omne corporis sphaerici agentes partes sive corpuscula loco moveri: In

tegri istius corporis sphaerici

actionem, integri eiusdemmo, tum localem requirere.

140쪽

ior OECONOMIA

Vbicunque motui contraria est quies , id est itullum corpus movetur, ibi omnia in eodem flatu peres manent, neque ulla ibidemst actio vel alteratio. Itaque: Ubicunque est alteratio, ibi non es quies,sed calis corporum mollis. I. Hinc sequitur: Omnibus rebus, no rum vel aliud quo iris corpus a cientibus rei moventibus localem corporum motum,

velfensu perceptibilem rei non ei ceptibilem, inesse. Motum sensu perceptibilem,

cistum vocamus , quo totaliter

h. nostrum aut aliud quodvis corpus asscitur , ut ipso senis motum vel actionem sive effectum eorum percipiamus e X. gr. quo odorisera asticiunt nasum justabilia linguam corpora lumbnosa