Cogitationes, quibus Dei existentia item animae spiritalitas, et possibilis cum corpore unio, demonstrantur, nec non brevis historia oeconomiae corporis animalis proponitur atque mechanice explicatur Cornelius ab Hogelande

111쪽

si uirilis O attenuans sal

Ti apparet ex ipsius virtute, timore discutiente

is dicto liquoreri sed jejuni, id

st, priusquam acrimoniam vel actionem suam in convenientem cibi assumti solutionem l transtulerit, ad ejusdem essentiam quam clidium Vocant, e X-

trahendam tapius illinantur. Et, sicut hujus liquoris subtili

tas sive tenuita S, bonam, ita ejusdem viscositas quando nempe linguam palato agglutinare videtur depravatam concoctionem indicare solet.

utum t.

tumores

ctionis

112쪽

ch rex arteriis, C.

Eam per

arterias in os mitti,

Cum liquor iste necessario vel venis vel arteriis mediantibus per palatum, siforte gingivas in os immittatur atque per circulationi regula constet, sanguinem &si uis alius liquor per vena a circumferentia ad centrum , id est , a corporis extremitate ad cor ferri; e contra, quicquid distribuendum vel expellendum est,per solas arterias distribui, expelliti necessario sequitur, dictum liquorem non veni , sed arteriis mediantibus, in os mitti.

O liquor alius es c.

Alterum autem hunc liquorem sicutissimi Cartes inventum in stomachum mediantibus ejusdem arteriis influere; priecipue quidem ex eo patet, quod

113쪽

ANi MALIS. Is

uod siccissimus cibus Oex. gr. panis bis coctus, sis miliab nullo adhibito potu indige-

iam quodammodo confirma- ur, dum&ali OS liquoreS, X. r. in vomitu, liquorem non unquam acidum, plerumque ero tenacem siviscosum , imi peditoque menstruo fluxus ipsum etiam anguinem men-n ruum , per stomachum& si rodire atque ejici videmus.

(. Manifesse sit acrior

cae Ut constat tam ex stomachi Ula, citum

ellicatione se quae appetitus et .

ausa ab omnibus recte statui

Ur, iustu, quando scilicet r

evomitur quam ex testaceo rum. triam e X. gr. Oculorum cancri, Orticum ovorum , c. solutione, sine qua nullum in comiore animali haberent esse. D a tim.

114쪽

macho,

digesto

nis.

ctum. Huic liquor homogeneum , sed efficaciorem in quorundam volatilium, ex gr. gallinarum tam nostratum quam calicolarum stomachos influere silicum , vitri, ipsiusque tiam auri cuti partim ex fide dignis audivi, partim propria experientia comperio ibidem solutio, consumtio ostendit. Unde etiam concludimus bonam vel malam cibi in stomacho digestionem fermentationem vel concoctionem, magis hujus liquoris acrimoniae, vel aciditati aut subtilitati, sive cruditati aut viscositati, quam ipsi stomacho deberi. Praecipue , cum hactenus duos solummodo proprie st machi morbos agnoscamuS; Unum videlicet , quo , sensu tactus cstitutus, nullam dicti liquoris sentit rosionem vel

115쪽

ANIMALI s. pr rosionem, id es , famem, si voppetitum ; Alter tam vero IVO, ejusdem nervis, vel a catina frigida lumida, vel ab obructione, aut relaxati S, aut in ullos , vel non suffcientes spi-iritus admittentibus, sese constringere, cibumque receptum Omprimeres, elevare taversus intestina propcllere non Valet.( FermentaUL,

Eundem hunc liquorem fer Mem

mentationi retiam inservire e et

non male statui videtur Pri- OH oiae

Imo, quia eiusdem saporis est ' T

(acidulus nempe cum IIS, IVE humidis, sive siccis, quae a linenti loco adhiberi solentet, Arisi Secundae, quia ciborum con coctio absque fermentatione non facile perficitur S sicuti exscliis

e constat, quod plerique cibi

ponderosi, id est , compacti, omnesque dissiculter sermon-

116쪽

tabiles, alterabiles, id est , ita

constituti , ut non facile aliquis rarefactionis motus eis

imprimi possitu etiam dissicilis

sint concoctionis Tertio quia sola fermentatione excitata, concoctio cibi fallem ex vegetabilium generes alias durioris digestionis in stomachi

dolorem causantis, promovetur, perficitur sumta nempe loco deficientis se menti particula pomi crudi inter prandendum , uti ipse aliquoties experiendo comperi. sed quia fermentatum non raro aliquid de natura fermenti retinere solet , ego experimentum hoc non nimis familiariter usurpandum existimo Quarto, quia huic soli liquori(ctuscis solus cibo in stomacho accedato tanquam fermento scribendum videtur , quod in male valentibus cibus per se sal

117쪽

ANIMALI s. o

salubris in vitiosum sanguinem nutrimentum vertatur , contra juxta illud, fanis omnia sana Quinto, quia in nonnullis aegris haec fermentati, sed depravata , per corpori tumorem sumto cibo sese manis c-ste prodit. Formentatio autem genera heu fili ter nobis definienda videtur, Ianguet ire ac moderatiores velocior enim , ac vehementior, effervescentia dici solet mare-

ria humida re liquidae sed tanquam compositum confiderate rel

yartarum materiarum commixturactio , tanquam tertium quid, sive tertius quidam motusu vel tepidioris externi caloris adminiculo intercedente cre solius compostionis vel commixtionis ratione, ex direrstate

motus interiri ac insen bilis insen-sbilium particularuniri a diverstate, tum quantitatis o qualitatis earundem, tum pororum ipsarum

118쪽

substantilarum prodeunte orta qua mediant , humidiori fermentanda

rei fermentata substantita portioni,

subtilioris aeris quantitas , vel materia quaedam aetherea in roDι-tur cujus involutae quantitatis parte imma corpori sermentando pro tempore uiuita, relliqua formarentia eodem separatur. Sive porro per cam ista quae fermentatur materia solummodo rare fiat, id est, mole augeatur uti in coctione vel fermentatione panis Sive liquores quidam acidi aciditatem suam deponant cuti succi fructuum

quaedam separentur tali in vino vel cerculsi a Sive peream spirituum destillatio intendatur uti in fermentatione gra

rum uni peris c. Sive etiam calor quandoque flamma

sequam

119쪽

sequatur cuti in ceno non fuit cienter siccato, c. Si Vestans dem dictam fermentationem manifes Ea rarefactio, cffer. Vescentia, una cum sensibili ca-

lore uti in confusione spiritus nitri in butyrum antimonii

i comit et Ur.

Cum itaque finguinis in cori influxum , similis vel analoga isti, quam spiritus nitri in bu , di, tyrum antimonii infusus exci- et tare solet, rarefacti ac ster iuvescentia sequaturari ut inquentibus clarius ostendetur omnesque Philosophi doceant,cntia sine nec enitate non esse multiplicandari Hic butyri antimonii, spiritus nitri calorianalogus, vel similis cordis

sim guini continuus calor(una cum sanguine , mediantibus arterii S, univcrso corpori conmmunicandus, vulgo in natu vel nati Vu dictuS potiti eorUn-

120쪽

te. Irma Deo

dem manifestae actioni Vmotui id est rarefactioni Messer

vescentiae ortae ex internorum motuum Arei state, motarumque

particularum certa quantitate qualitate lassorte antipathiadi, ei a quam alteri cuidam inconvprehensibili occultae v quali tati, sive etiam actioni, tribuen diis videt Ur. Ut autem satisfiat quaerenti, unde internis istis particulis primus vel primi rex quibus praedicto casu tertius oritur pro Veniant motus cum alibi statuamus, nullum corpus a se

ipso sed ab alio moveri, id est,

motum vel motus sui initium recipere vel recepisse Respondemus , motum istum dictis particulis imprimi a materia quadam aerea sive aetherea cui- visu secundum certa ac evidentia principia philosophanti, sese osterentes quae ab inventorusuo