장음표시 사용
291쪽
eliantur, totumque istud ambientes, infra d stribendum coipus intra amplissimam coelorum cauitatem contentum,num. 13 cingunt,
ut huic rebusque ibidem existentibus quasi tegminis loco sint, respirandi vivendique
commodiorem suppeditent materia in itemque illuminata di calefaciendique certissimum
praebeant adiumentum, quod ita in uniuerium Atmosphaerae nomine venit. Et sic aquosae terrae partes in istud spatium amplissimumnum. 43 propulsae, in aerem reuera mutantur, ad eundem modum, quo aqua in vasculo nutaturpenitus in aerem , ut ideo pro
constitutione vel pellentis caloris, vel pro- pullarum exhalationum, sit ipsa aeris constitutio. Et quidem istae particulae aereae, quas Camera obscura detegit, tu insensibiliter paruae alias exceptos radios instar speculorum reflectunt, frangiuit, vel pro indicata constitutione, vel maiori minori ue quantitare, quae etiam essicit, ut Atmosphaera inter affectiones quatitati uas locum inueniatnu varie disponunt, ceu de istius momenti geometrica determi natione alibi dicetur. Est itaq; ista at sectio magis minus admittens, magnam partem a calore solari, nunc accedente, nunc recedente magis, quo fit ut Athmosphaera Fig. prae cavore expandaturi contrahatur ob SC frigus iuxta spatium infra ex parte determinandum , de hoc Otiam iuxta diei vel potius
292쪽
solis ἐκ ascendentis x descendentis partes. Sisenim meridie A aer est vis ad solem ele mi r quocunqua iri loco ille sit in frigida & humida est ad Orientem Clem, aurora, unde aer ad solem eleuari incipit a C, vespera ubi aer retro ad terram mouetur recedit, ' ut Baro scopia uota solum haec talia monstrant, sed& Crepustuli vel pertiui longior , quam matutina duratio docet. 1 3. Sicuti vero aqua in aerem permutari quam facile potest sta nec di facilior commotistratu est ratio, qua aer contra in aquam mutatur, ut ideo quis non incongrue quoad Diateriam aerem atque aquam pro no eo demque elemento habeat, cum ea solummodo differentia qua aer habetur pro aqua subtiliter di, modo subtilius, modo subtilissimescit in uis altitudinis proportione , expansi
vi aqua contra pro aei secundum eandem proportionem magis condensato Debent sieporro dc aqua Maer in ea conuenire affectioisne, ut iste perinde ac aqua, imo tanto propensius ac citius, quo subtilior aer versus suis periores partes est quam aqua, perpetuo qu-ctuet, refluctuet donec aequalem sempet suam retineat expansionem. Et quanquam ob imperfectionem nostram, Lincredibiliter
293쪽
magnam subtilem aetheris expansionem
m. 23j, eius formam comprehendere non liceat tamen ob inferioris aeris proportionem cum aqua, ita determinare oportet aerem superiorem, ut non possit non , quocunque etiam impetu ac vehementia inferior iste commoueatur, aequalem ieruare expansionein.
1 4. Dicitur autem motus aeris Velie piissmentior itideria uno nomine emi. Cuius statim maximae in uniuerso orbe patent utilitates, maxime vero Origo eiust causia ita aestimanda viti nimirum sunt qui conistinua experientia adducti istam a vento perpetii orientali sub Aequatore ducunt, cliuius inlini ut originem motui Terrae num. 38 ab occasu in ortum super axem 'romotae
adscribunt. Sunt de alii, qui non minori stipari experien lae Veritate iuxta num. I i, nequei in illo, venti caul Tam petendam esse demonium ab actione radiorum Solarium intra
Tropicos num .ia in aerem, aquam, terram vehementissima is a nimia exinde veniente rarefactione. Hinc etiam perfacile ei petuum .s I , ut aeris portio in sole adnotabilem sublimitatein excitata, semper partes O cicientales, quae ob frigus nobis antecedentis humiliores sunt, luat nec refluat, sic
tu perpetuum Orientalem ventum exhis beat,
294쪽
Mat, qui tamen ob varia impedimenta, visunt montium altissimorum iuga c. impe ditias ac turbatus, suas nonnunquam amittis plagas. Sic denique quamcunque sibi quis cer, tiorem putet venti causam, ab ista tamen coolorum cauitate, Ierumque in ea contentarundilpositione, ouanem fere tempestatum constitutionem venire circa omnem serrae luperficiem, nemo dubitet multo minus cista sibi quis amplius obiecto Geographiae affectiones quantitativas adimi posse , persua
1 tundi Neque tamen concedendum est, a . xςxyης si nudius tertius demum Geographi sensu .c..' lem,um .ue rotunditatem corporis istius tetraquei, tu maximi , statuere coeperini sic enim contrarium non solum ex num Is adductis veterurn expressionibus uti V STAT Hl aborumque , sedi ex Plutarcho Laertio, Pimio abunde percip:mus. Vbi qudem ille ' Thala tem terrestris figurae ct undae assertorem facit primit; iste' ' ANρ
si apud XI OCH VM testante Stephano in Le legitur:του πώλου οντος ir po ιροειδου c, ο μεν νημεσφαριο θεοι ἔλαχον ουρα γιριτ, δνυερ In libro de Placit Philosophor. Cons Ioly Vergilius libH de Inueur. rerum c. XVII, siti Vitis. Cons. SALMASIVS in Plin. viden primus coelum esse inflaxisse σφαιροειδὰ icitur.
295쪽
xl MANDRUMThaletis discipulu, cui alias
L Sphaerae inuentio adscribitur, uententiae huius defensorem, atque hic ' DIC ARCHUM , qui ex Regum mandato montes dimensus est, refert. V STOICOS, de quotumal serto multa refert laudatus Plutarchus, e reliquorum ad nostra usque tempora Philosophorum placita mittam. i 6. multo minus haec adia nudedo Nec est v si mos viros effiaxisse, sed potius grauissinis caussis adductos,&, licet non tali clarissiuaeΣperientia qua nos hodie, adiutos fuisse, 'tituendum est. Sic enim Aristoteles ' iam uo tempore, cum superioribus procul dubio.)hilosophis, non incongrue probauit Sphae-icam hanc es Te siguram e terrae atque aquae imul natura , cui licet multum adfert ro-,oris Archimedaea indultio μ' nihilominus multae huic argumento si s videntur, es ante Varento '' aliae dissicultates,
tuas scire non minus, quam erudite examina-
illustr. n. ab H VLDENBER in deo mirum est, quod ipse Varenius hoc a
' Libraetru των πιμένων de Insidentibus tu
296쪽
sumentum a natura aquae petitum, quali αpriori concludens salutet .RICClOLVS CLAVIVS atque SNELLIVS in cit. Erat hostene Batauo hoc inter prima argumenta referant. Sufficiat modo probassie, veteres inde quoque sat habuit se caussarum, cur ita senserint licet istam pi obationem , maxime pro aquae natura figura, non vero pro uniuersae aquae num 44 O intra terram , cuius terna inos pli ignorarunt, num II contenta ero. tunditate adduxerant: nam lic alias adducere potuissent rationes ex Astronomica doctri. Da ' petitas, quibus nos hodie omnes acce dente Experientia teste nam i 38, penicius ii hac rotunditatis veritate conuicti irmat
Sed Argia I 7. Sunt aurem argumenta parti ii uxi coelestibus, partim terrest cibus desumta Ob φηβxm δ' seruationibus, eaque clarissima ita enismi quotiescunque ab ortu quasi progrediente terrestri intuemur stellas fixas aut solem, non potesbus non inhic ex gr. Orientalibus et se citior Occidentalibus tardior oriri occidere, quod ut iam num inter communia ac CSCH. XI ta retulimus principia. Sit igitur ABCD Fig. L Aeqiv
In Geograph. lib. c. - η Sic enim ex gr. quomodo hales ap. Graeci x Solis Lunae vicissitudine piae dixisse legtur, id ii od sine rotunditatis asserto praelia
vix potat. Cous Polyd. VERGILIVS loc. ci
297쪽
quator numina, in quo Sol, vel hu1c diei in paralleliter num.' circa terraim Ouea-ur vel haec potius mim. 18, circa illum; li erit B in AM, tunc illis,qui in terra habent me- idianum a Perit sub vertice dc sic ibi meri- item num . ocotistituet; illis vero in Meriliano P occidet,ac orietur demum sub me
anno LP quod ii vero ascendet Sol ad B,
mi et sub meridiano b P meta diem, occasum in P, suumque ortum sub Metidiano li; porro veniens ad C occidet sub meridiano P, 3 orietur lubrili una vero Sol radiis his ad modum linearum rectarum terrae Me- idianos num. 1 successitae demum hei otiendo illic occidendo aequaliter tangat illustret, sicque radiis suis in primo ortu non pertingat ad Meridi una in P, multo minus Oriens in iunctum tangat ad Eci erit necessario corpus terrestre, quod tangitur suc- essive ab ortu in occasum ' rotundum.
E. D. 148. Ex qua demonstratione, uti ex num. Qui ean-li', immediate sequenta deducuntur conse dem ha-zlaria egregia, qui em Primo illos terrae ni Lar
incolas, qui eandem habent Latitudinem si h 'ue Poli Eleuationem, eosdem habere a Polo, dem ha quem conspiciunt, arcus o sic aequalem bent lietudierum atque noctium, ut ut quoad initium Q nocti una Vfinem disterentium per singulos anni QngHud '
298쪽
partes Longitudinem, habentque ulterius an dem corporum suoru umbrae rationem. Qua omnia uti experientia, tum in continenti ha bitantium, tum per quod mare cunque nauigantium comprobata sunt ita nouum dat omnino pro olim ditate 3 terrae ela aqua ratiocinuam quo saltim confidentius itiobiectam nostrum vocare liceat globun
Terram ab 1 49 Secundo, inde pater, quod si qui
cccasu cir in terra ab occasu versus ortum pergat , ii
'RN ': mox domum reueniens integrurn diem luciam es cratu est ultra suum calculum , Nam hodiem. egrediens meridie , si ad ea venit loca , quae distant is gradus a priori versus ortum ., is meridiem una hora citiunum erat peris m. Iis, horamque statim sui primo nouo hoc meridiano lucratus est; qui vero ille horas suas numerat iuxta loci meridianum, a quo progressus est,m eiusmoc SC su IX. Meridiani numero XXIV circa terram adsumi queant hinc toties nam hic ram horam, quoties peregrinans nouum attingit Meridianum, sic tandem donium reuenien necessario ad lucratus est horas i. e. integrus diem. Q. E. D. Terram ab co. Ex eadem caussa alius in meridie avxtu Vix ortu in occasum proficiscens, gradusque sic absoluens id est nouum ex diictis meridian
di Em XXIV attingens, habet meridiem una hol
299쪽
tardiorem, siue quod idem est, nam amittit horam , sic ut schematismus monstrat, totum circumiens globum terraqueum horas , i. e. integrum diem. Q. E. D.
iei Tertio non potest esse, ut sub Meri plavii iadianis XX l vel intra totidem horas cir Festumca uniuersam terram incolae intra istud spa tium . completum diem, Omnes diem uitinum celebrent simul ex gr. diem Lunae sed ei lecto
duo requiruntur dies pro diei cuiusdam ce tum tet-lebratione circa totam terram. Hinc etiarn m.
Celeberrimus HAMBERGERVS in egregia
Differtatione de basi Comput Ecclesiastici concludit verissime , ' fieri non posse , ut totus Christianus orbis Pascha aut ullum a. liud festum celebret impi intra icil a horaruspatium. Fac enim inquit, diem Dominicam coepisse iam in Iaponia a media nocte, idem Lisaboianae post undecim , in urbe exico post octodecim, S in locis Iaponiae versus
ortum vicinioribus e. g. terra Iesdo, post viginti tres horas demum fiet, ceu ex nuda inspectione Schemat is & numeratione Meridianorum inter Iaponiam .datum locum interceptorum, ad oculum patet. Si ergo singulae gemes et in oras a proprio termino numeratas diei Dominicae tribuunt, conricient
Menae habita, nuperius demum in Fasciculo Dissieit Academicatum edir P so6.
300쪽
illae omnino integrum ab uno eodem traterna in v. g. Meridiano Iaponico computa- tinnii dumi. Duae quo is r. Colligitur hinc quarto, quod quς sim no eo terrae tractu, duae quaeque feriat Fositum, g batur Solis coinciaeresemini. sic unius regionis, imo urbis incolae, per conscientias adstricti sunt, ut eadem sacra v-nus hoc, alter sequente demum die, peragat nisi alteruter pacis gratia de legitima dierum numeratione sponte cedere malit. Ponam ut enim, quod frequentissime fieri solet, ultitanum Caput bonae spei versus ortum praetervectum petere Pekingam , praecipuan Chinensium regiam Hispanum ex aduerso ira oppositam plagam tendentem per Americata transire in Luconiam e Philippinis Insulis, nam , ita eodem Meridiano cum laudata urbe sitam Priores isti Soli obviam facti, etsi ortum quasi die aecelerant, ad locum destinarum aetati decem horis anteuertunt initium diei Lusitaniorum ' Solam quasi fugientes eiusque ortum dietim magis magi que retrudunt, ac denique ad Insulas Phi. lippinas appulsi , quatuordecina horis sertur quam incolae Hispaniae diem auspicantur Supponamus itaque in Hispania aut Lustra ibi coepisse diem Dominicam, necessium es