PII X Pontificis Maximi Acta, Volume 3

31쪽

est, penes qu0s angusti0ribus finibus, quam apud ceteras catholicas gentes, c0mmentariorum cath0lici nominis emissio et lectio c0nstringitur. Quapropter cath0lic0 Vind0b0nensi congressui n0n immerito gratulamur, quod iniecerit Ν0bis spem, pr0 virtute et gravitate eius certam, repellendi et resarciendi damni, atque etiam ampli et uberis c0mparandi Austriae pr0sectus. Ν0n equidem latet N0s, multa p0sse praecellenti rei obstare; qu0d tamen nunquam adimat cath0lico viro animum. Ad v0s ver0 quod attinet, quae erant assequendae rei metuenda impedimenta magis, ea sunt praerepta feliciter; nam pr0sper congressionis exitus hinc iubet plene c0nfidere dissensi0nes 0pinionum, civilium partium studium aut nati0nis discrimina n0n Dre dissipatura vires nec interceptura opus; inde vero virtus fidelitasque Episc0p0rum securum animum Ν0strum essiciunt n0n delaturos sapientes ac necessari0s 0peri duces. Utrumque vehementer

cupimus; utrumque pr0 desensi0ne et incremento catholici gregis 0ptamus, nihil simul ambigentes, quin clari0res loco Mrtunisque fideles honori sibi atque ossici0 vertant sodalitatem iuvare tam nobilem, studiumque fidei cath0licae, cuiustam varia benefacta persentiunt, honestissima munificentiae laude cumulare. Sed Nostra haec spes et adh0rtatio non Episc0p0s modo aut praestanti0res fideles spectat, verum etiam cath0licam omnem Austriam attingit; malis adhue ephemeridum lacerata scriptis, sane quanto cum desiderio tota debet in praesens e Piana sodalitate quaerere salutem. Detrimentis tantis e pravarum lectione ephemeridum insidentibus, tam multaque ex advers0 per c0mmentari08 b0n0s praebita utilitate. grave omnes ossicium tenet tum ab ini-

32쪽

- 2 i

micis abstinendi diariis, tum catholicis succurrendi, n0men m ime dand0, 0pemque, pro sua quisque laoultate, serend0. Illud interim Nobis solatio maximo est, b0nam meritamque p0sse de nati0ne vestra expectationem lavere: habemus enim pro cert0, ibi publicam inc0lumitatem iri expergesactum, ibique non defuturam 0mnino victoriam, ubi nec antiquum robur militum iacet, neu virtus et prudentia ducum, tua nimirum ali0rumque Praesulum, min0re praestantia perseverat. Quo ver0 liberalius caelestium donorum thesauri nati0ni Vestrae reserentur, auspicem gratiae divinae, testemque praecipuae dilecti0nis Ν0strae Ap0stolicam Benedictionem quum Planae 80dalitati, tum iis universis, qui eidem re et gratia favebunt, Tibi ver0 in primis ac ceteris Austriae Pastoribus peramanter in D0mino impertimus. Datum Romae apud S. Petrum, die xxvii mensis Ianuarii ann0 MDCCCevi, Pontifi0atus Nostri tertio.

33쪽

m ovum Beati Alberti Magni Collegium, 80dalitatis a

8. Pi0 V curis, exstructum persectumque Friburgi esse, magna c0n80lati0ne animi accepimus. Auctus enim aetate hac n0stra est disciplinarum 0mnium cultus et pr0lata vis; nem0que pr0pterea rectus aestimat0r temp0rum 0p0rtere n0n intelligat institutionem ad0lescentium laveri qu0tidie magis, ac novis praesidiis sulciri. Id quidem, si ad 0mnium 0rdinum c0nsociati0nis humanae comm0dum accurare neeesse est, at mai0re certe enitendum est studio pr0 sacri incremento ordinis. Quamobrem tibi collegisque in Episc0patu tuis, de pr0- sectu religios0 p0puli ac de amplificand0 cath0lici n0minis decore valde sollicitis, itemque laudatae 80dalitati gratulamur, qu0d n0va istio pateat incumbentibus in studia clericis domus, ad 0mnem recentioris humanitatis sanaeque doctrinae progressi0nem inlarmata. Nec minus gratum est, invitari ad Djςjtjgso by. de

34쪽

- 23

celebrandas Athenaei scholas n0n vestrarum modo dioecesum iuvenes, sed etiam exterarum; id qu0d, in Helvetiis, plane pulcreque congruit cum tradita a maioribus consuetudine hospitii, cum christianaeque libertatis sensu, unde e0rum, qui rempublicam civitatemque administrant, instructi animi sunt. Est autem mem0ratu heio iucundum, voluisse Nos the0logiae in C0llegio studia a sodalibus Domini canis tradi, qui honestissimas scientiae, in primis sacrae, consecuti laudes, securitatem iniiciunt magisterii, habentque d0mesticum in the0l0gia lumen, divum Th0mam Aquinatem, quem Π0n principem s0lum, sed sch0larum sacrarum ducem magistrumque et Le0 XIII, Deuessor, iussit esse, et Ν08, cum uberrimi certitudine em0lumenti, e0nfirmavimus. Nullum ad haec dubium esse potest, cordi futurum tibi laudatisque Pastoribus, d0ctrinarum tam bene s0llicitis, simul pietati enutriendae ad0lescentium sedulam dare operam; quippe n0n pr0dest in sacr0 cler0 sine pietate scientia; pr0dest autem et nullam reperit meliorem sui ad lucrandas animas artem, si comitem habeat religionem. Testem benevolentiae N0strae, divin0rum que munerum

auspicem, Ap0st0lieam Benedictionem tibi, Episcopis Helvetiae singulis ac Planas 80dalitati peramanter in Domin0

impertim . Datum Romae apud S. Petrum, die vi mensis Februarii anno MDCcecVI, Pontificatus Νostri tertio.

35쪽

-ehementer Nos esse s0llicit0s et praecipu0 quodam

tam d0lore angi, rerum vestrarum caussi, vix attinet

dicere; quando ea perlata lex est, quae quum pervetustam civitatis vestrae cum Apostolica Sede necessitudinem vi0- lenter dirimit, tum vero indignam miserrimamque Ecclesiae in Gallia c0nditi0nem importat. Gravissimum sane facinus, idemque, 0b ea quae civili s0cietati allaturum est aeque ac religioni detrimenta, omnibus b0nis depl0randum. Quod tamen Djςjtjgso by. de

36쪽

nemini arbitramur in0pinatum accidisse, qui quidem p0stremis temp0ribus, quemadm0dum sese adversus Ecclesiam rei publicae m0derat0res gererent, attenderit. V0bis certe nec subitum accidit nec n0vum, Venerabiles Fratres; quibus ipsis testibus, christiana instituta plagas tam multas tamque magnas, alias ex aliis, accepere publice. Vidistis violatam legibus christiani sanctitudinem ac stabilitatem c0niugii; dim0tam de sch0lis de valetudinariis publicis religionem; abstractos a sacra studiorum et virtutum disciplina cleric0s et sub arma c0mpuls0s; disiectas sp0liatasque bonis religiosas Familias,

earumque sodales ad in0piam plerumque redactos rerum omnium. Illa etiam decreta nostis: ut ab0leretur c0nsuetud0

vetus vel auspicandi, pr0pitiato Deo, legumlatorum ac iudicumc0etus, Vel 0b memoriam mortis Christi lugubria induendi navibus; ut sacramentis in iure dicendis larma speciesque r0garetur religiosae rei; ut in iudiciis, in gymnasiis, interrestribus maritimisque copiis, in rebus denique omnibus diti0nis publicae, ne quid esset aut fieret, quod significati0nem aliquam christianae pr0sessionis daret. Iamvero ista quidem et id genus cetera, quum ab Ecclesia sensim rem publicam seiungerent, nihil suisse aliud apparet, nisi gradus quosdam c0nsult0 iactos ad plenum discidium lege propria inducendum: id qu0d ipsi harum rerum auct0res profiteri plus semel et

prae se ferre n0n dubitarunt. - Huic tanto malo ut 0ccurreret Apost0lica Sedes, quantum in se habuit facultatis, totum

e0 contulit. Νam ex una parte adm0nere atque hortari gube nat0res Galliae n0n destitit, etiam atque etiam considerarent, hunc quem instituissent discessionis cursum, quanta esset

incommodorum consecutura moles; ex altera autem suae in

37쪽

Galliam indulgentiae benev0lentiaeque singularis illustria

duplicavit documenta; n0n absurde confisa, se ita p0sse, qui praeerant, tamquam iniecto ossicii gratiaeque vinculo, retinere in declivi, atque ab incoeptis demum abducere. - Αt huiusmodi studia, ossicia, conata et Decessoris et Ν0stra recidisse ad nihilum omnia cernimus; siquidem inimica religi0ni vis, quod c0ntra iura cath0licae gentis vestrae ac vota recte sentientium diu contenderat, expugnavit. Η00 igitur tam gravi Ecclesiae tempore, ut conscientia Nos ossicii sanctissimi iubet, Ap0st0licam vocem tollimus, et mentem animumque Ν0strum vobis, Venerabiles Fratres et dilecti Filii, patefacimus: qu0s quidem univers08 0mnes semper consueVimus

peculiari quadam caritate pr0sequi, nunc Ver0, uti par est,e0 vel amantius c0mplectimur. Civitatis rati0nes a rationibus Ecclesiae segregari 0p0rtere, pr0seet0 salsissima, maximeque pernici0sa sententia est. Primum enim, quum hoc nitatur fundamant0, religionem nullo pacto debere civitati esse curae, magnam inseri iniuriam Deo: qui ipse humanae societatis non minus quam hominum singu-l0rum c0ndit0r et conservator est; proptereaque n0n privatim tantummodo c0latur necesse est, sed etiam publice - Deinde, quidquam esse supra naturam, non 0bscure negat. Etenim acti0nem civitatis sola vitae mortalis prosperitate metitur, in qua consistit causa pr0xima civilis societatis: causam ultimam

civium, quae est sempiterna beatitud0 extra hanc brevitatem vitae hominibus pr0posita, tamquam alienam reipublicae, plane negligit. Quod contra, ad adeptionem summi illius absolutique boni, ut hic totus est fluxarum rerum ordo Djςjtjgso by. de

38쪽

dispositus, ita verum est rempublicam n0n modo non obesse, sed pr0desse 0p0rtere. - Praeterea descripti0nem pervertit rerum humanarum a De0 sapientissime c0nstitutam, quae prosect0 utriusque s0cietatis, religi0sae, et civilis, c0nc0 diam requirit. Nam, quoniam ambae, tametsi in suo quaeque genere, in e0sdem tamen imperium exercent, necessitate fit, ut causae inter eas saepe existant eiusmodi, quarum

e0gnitio et diiudicati0 utriusque sit. Iamuer0, nisi civitas cum Ecclesia c0haereat, facile ex illis ipsis causis c0nce

tationum 0ritura sunt semina, utrinque acerbissimarum; quae iudicium veri, magna cum anim0rum anxietate, perturbent.

Postrem0 maximum imp0rtat ipsi societati civili detrimentum; haec enim st0rere aut stare diu, posthabita religi0ne, quae summa dux ac magistra adest homini ad iura et ossicia sancte custodienda, n0n p0test. Itaque R0mani P0ntifices huiusm0di refellere atque impr0bare opini0nes, quae ad dissociandam ab Ecclesia rempublicam pertinerent, qu0ties res tempusque tulit, n0n destiterunt. Ν0minatim Decessor illustris, Leo XIII, pluries magnificeque exp0suit, quanta deberet esse, secundum christianae principia sapientiae, alterius s0cietatis convenientia cum altera: inter quas α quaedam, ait, intercedat necesse est et ordinata c0lligati0, quae quidem e0niuncti0ni n0n immerito

00mparatur, per quam anima et c0rpus in homine copu-α tantur . Addit autem: α Civitates n0n possunt, citra scelus, et gerere se tamquam si Deus 0mnino n0n esset, aut curam

39쪽

- 28 -

tium, a societate domestica, magnus et pernici0sus est

IamVero, si contra 0mne ius fasque agat quaevis christiana civitas, quae Ecclesiam ab se segreget ac rem0Vent,

quam n0n est pr0bandum, egisse h0c ipsum Galliam, qu0d sibi minime omnium licuiti Galliam dicimus, quam l0nm saecul0rum spatio haec Apostolica Sedes praecipu0 qu0damno singulari semper amore dilexerit; Galliam, cuius lartuna omnis et amplitudo nominis et gl0riae religi0ni humanitatique christianae cognata semper sueriti Apte idem Pontifex: α Illud Gallia meminerit, quae sibi cum Αp0st0lica. Sede sit, Dei providentis numine, e0niuncti0, arcti0rem esse Vetusti0remque, quam ut unquam audeat dissolvere, et Inde enim verissimae quaeque laudes, atque h0nestissima et dec0ra pr0secta Hanc velle turbari necessitudinem idem α λret sane, ac velle de auctoritate gratiaque nati0nis Gal-α licae in populis n0n parum detrahi '. Accedit autem qu0d haec ipsa summae necessitudinis vincula eo sanctiora iubebat esse sollemnis pact0rum fides. Nempe Apostolicam Sedem inter et Rempublicam Gallicam conventio eiusm0di intercesserat, cuius ultr0 et citro constaret obligatio; cuiusmodi eae plane sunt, quae inter civitates legitime c0ntrahi c0nsueverunt. Quare et Romanus Ρontifex et rei Gallicae m0derator se et su0s quisque Su000880res sponsi0ne obstrinxere, in iis quae pacta essent, c0nstanter permansuros. C0nsequebatur igitur, ut ista pacti0 00dem iure,

40쪽

ac ceterae quae inter civitates fiunt, regeretur, hoc est, iure gentium; ideoque diss0lvi ab alterutro dumtaxat e0rum qui pepigerant, nequaquam p0sset. Αp0stolicam autem Sedem summa semper fide c0nditionibus stetisse, omnique temp0rep0stulasse, ut fide pari staret eisdem civitas, nemo prudens suique iudicii homo negaverit. Ecce autem Respublica pacti0dem ade0 80llemnem et legitimam suo tantum arbitrio rescindit; vi0landaque religi0ne pact0rum, nihil quidquam pensi

habet, dum sese ab Ecclesiae complexu amicitiaque expediat, et insignem Ap0stolicae Sedi iniuriam imp0nere, et ius gentium stangere, et ipsam o0-0vere graviter disciplinam socialem et p0liticam; siquidem nihil tam interest humani convictus et societatis ad secure explicandas rati0nes popul0rum mutuas, quam ut pacta publica sancte inviolateque serventur. Ad magnitudinem autem iniuriae, quam Apostolica Sedes accepit, accessi0nem. n0n medi0crem factam esse liquet, si modus inspiciatur, quo m0do Respublica pactum resolvit. Esth0c ratum similiter iure gentium atque in moribus positum institutisque civilibus, ut n0n ante liceat conventa inter civitates s0lvi, quam civitas altera, quae hoc velit, alteri se id velle clare aperteque ipsi legitime denuntiarit. Ιamver0 hic voluntatis huiusm0di apud Apost0licam ipsam Sedem legitima, n0n mod0 denuntiati0, sed ne ulla quidem significatio intercessit. Ita non dubitarunt gubernatores Galliae adversus Ap0stolicam Sedem c0mmunia urbanitatis ossicia deserere, quae vel minimae cuique minimique m0menti civitati praestari s0lent; neque iidem veriti sunt, quum nationis catholicae pers0nam gererent, Pontificis, summi Ecclesiae cath0licae Capitis, dignitatem potestatemque c0ntemnere; quae