장음표시 사용
474쪽
432. De caus Sympl. facult. Motricis.
habere vel repletion in vel inanitionem, in all. aph. hepati. V m hae p rtes Voluntario motu dbas ..Hippocratis propositam. Conuulsionem autem, quM tu nequς quoties volumus,contrahi postati fit pes eonsentum, 1 qualitate oriri fiae manifesta quς & nexui, qui musculis inseruntvt, non ebiacti ac mordaci, siue occulta. Neque haec sine caussa huntur & cum ipsi non contrahantur, nec inusi. docete videntur, cum ipte Galenus tertiam conuul- contrahent Vix vitam prQbabile esse scribitisi ii 'sionis caussam addat s .a hor. i. ut dictum, dum scri- cum corpora i m mollia sint, quae in dissectioi Γ' '
476쪽
somni Meidunt. Neque caussim habuit Erastus, conuulsionem ab iis motibus sepataret, uin scribit,
esse hos motus naturae turbulantos, intercisos,breues,
si concussiones,quassationes,leu iactationes ρotius, ktenim licet motus isti non durabiles sint: tamen
tam vehementes non rath sunt, quam vetae conuulsiones. Atque ita Conuulsionis proximam caussam pilli statuimus, facultatis expultricis fibrosarum par. xium e neruoso genero compositarum a re molest irritationem, quae animalem in eodem subiecto sibi ςoniunctam in consentum trahit, atque ad motum incitat. Aliter nimirum se res habet in expulsione in parce, quτ moid voluntario praedita est aliter, in ea, quae eo motu destituitur. Neqi e refert, quod hi motus contra voluntatis imp tium fiant noque partem conuulsam etiam νolentes extendere polium us, Etenim vel ab appetitu irrationali fiunt, vel ut Atili.
turbatione vel morbo,vel somno submergitur,de ob-xuit ut quasi, seu ut Averrois ait , Anima ebria quasipi'ue errans eiusm0di prauos motus ζdit. Et docuitlioc G i. .de mot. musi cap. 6. ubi voluntarios motu duplices statqit. A parem earum, inquit, OPerum qua tu totario cra dem libera esse,alia assectibi corporis seruire. Priora itaque perpetuo absique impedi neuto a nobis sunt ; posteriora vero nsnperpetuo sed in
tempore fT cum mensura. Nam ire ad aliquem, anqui,
ct capeVe aliquid abstine libera sunt; gerere tero Smingere , corporis assectuumsum remedia ratque nonis flu
ne mensibus quidem atque im. nec diebus paucis continere
nemo potuit,sc. Ne 'ue tamen opus Ost, ut propterea eum Elasto mulculos nullius conuulsionis caussam
esse,sed cerςbrum proprie subiectum huius mali esse,
utpote,in qiuo ρripcipium motus animalis,imagina tio scilicet siue Lσθητικὰ sedo habet, statuamus. Etenim etsi hoς recte statuit, tria ad motum volun talium requiri ineruos, musculos di cerebrum;&neruos extra muscuiuia ςonstitutoa dc ad musculum tendentes motus voluntari , ut&conuhisionum caussam
esse non posse . tamen parum ructe musculos reiicit,& iis omissis,cerebrum proprium subiectum conuulsionis esse statuit. Nam cum mussuli proximum Nadaequatum motus illius,qui secundiim naturam per musculos fili instrumentum sint, etiam motus illius yepta uati seu conuulsionis subiectum mςtuo statuuntur. De caussa saltem qpperitur, quam ille primatiam de fers solam iacultatem animalem esse docet, sed parum recth. Etenim cum cauila,quae conuulsionem paris in musculo resideat,seu humor,seu vapor; priino inde assicitur, α irritatur faculta) naturalis, hiae libi facultatem mouendi coniunctam in con- .selisum trahit ; quae etsi alias sal qa sit, atque imagi
hementiam,& toti*s animalis talutem, illam, qu*ςst in toto corpo te, lympathiam partium de actionum p. 1equi cogitar eum motum coacta seu imperat, seu permittit, quem non irritata non imperassici,neς
permisisset, sicut Aodo ex Aristotele R Galeno di i-mus. Aut celte facultat anim iis, 1 naturali ip consensum tracta & irritata spiritus ahimales coacta ad membrum istud asse lues mittiti forsan etiam non
concurrente imaginationς. Neque enim adeo credibile esse videtur,cum tam graues conuulsiones fianti ita ut membra etiam vi extendi non possint, e/m contractionem ab imaginatione aut locomotivam
dirigente ficultate imper ri, sed potest forsan pexspicitus animales ad membrum affectum affluentes, M. etiam inuita imaginatione,motus ille,cuius modum
ignotamus,fieri. Vnum adligo superest explicandymde spasino illo statulento, quem vulgo do x
nominant, an alterius sit g feris, an veth modo, ut conuulsione S proprie dustae, generet 6 saltem breuitate differat. Erastus hunc lolum sines cultatis animalis motricis subsidio fieri praeternaturah , flatu scit. musculos replente,
existimat. Verum duesum adhuc videtur, quoi 'status musculum ita replere possit,ut ita conti illi vi spasmuni efficiat. Multo vero minus mihi hios 'bile videtur, datum aut fiat utentum spiritum .' in musculos solum sed in neruos praecipue et uni 're,eosque cum cruciatu tendere. si musculi insitis: eulorum se haberent, statu repleti,& distenti quid Ebreuiores redderentur verum musculi ita vacui non
sunt, sed ut contrahantur , singulas fibras in se isti versus caput musculi contrahi necesse est. Animiduertit hoc proculdubio Platerus, qui propto te isti tuit, a statu non in musculorum corpora, sed in illi spatia, quae musculi inuicem iunisti vel vicinis pilii
bus annexi essiciunt, erumpente,su que copia,ununivol plures distendente, adeo ut breuiores ini pii.
tem ad se violenter aliquando contrahant, pasmum, illum, quem fiatulentum Vocant, oriri. veruntamen ipse mox asnoscit, validissimam membri contractio
pom, quae saepe accidit in spasmo satulento, i soli, salibus vix fieri posse : ideoque aliam aἐhue cius
iam addit; nimirum cum impetu attractionem miliastulorum iliorumque tendinum. aepe n.accidete di. cit, ut nimiam illis & vltra terminum contractis vel alioquin distortis seu inflexis aut a stu nonnihil declinantibus, adeo, ut mox iterum relaxari nequeant, membrum ultra mediam figuram uilian fiatque spasmus ille, qui toties homines, citae violenter aut inordinato motu memira extendunt, aliquandiu detinet; flatu quoquς tunc in illud sparium,quod eleuatus efficit, erumpente, illiusque di i stensionem adiuuante,idque tam diuido nec musculo rursum relaxato, spasmus iterum ccillit. Vetem enim vetb dubitare quis non immerito potest, an musculi itaςqntrahi possint, ut statim relaxari nequeant: cum multi vehementer & inordinate moueantur, musculὀsque valde contrahant, tamen spasinum non patiantur, sed iis saltem hoc eueniat, qui aliis malum apti & proni sunt Et contractio vehementior huius mali caussa non videtur, quot vltra modum membrum contrahat, sed quod materiam illam m0ueat, & molestiam parti affectae patiat : sicut si etiam videntas, materia in musculo aliquo harent
saeph nullum dolorem percipi, si musculus quies nquam primum vero mouetur, dolorem percipi. Sse fieri statuamus, spasmuin illum fiat utentum eς dem modo generari,iquo reliquae conuulsiones ' ducuntur,nimirum ab humore tenui aut fiatu aliqvst capita musculorum vellicante i cum non quili ς Otus hoc malum inducat, sed melancholici primis, & qui quartana laborant, ac dolores οἰ4Mτη habent, aut alias flatus nec uis infestos cumes phii Ric malo inprimis sunt obnoxii , Et cum hic
mus frequentius rediens veri ac legitimi sp/ nuncius esse soleat: a reliqui, saltem conuulstodi bus causae imbesillitate ae leuitate & duratiopi breuitate differre videtur. Et ut hac concludamq= quis unam caussam spasmi esse statuit, remotior iii las Acilius ad eam reduxe iit, quam si plures nim si
repletionem inanitionem, vellicationem, flarum M stendentem;cum ipsi Authores incerti sint,ad q. nam ex hi S caussis,quae vulgo recensentur, quam th ςaussam remotam referre debeant, capitis scit Rc neruosarum partium vulnera, compressione ip δ' ctiones, contusiones, inflammationes, luxatio' ciborum eqrruptiones, usum medicamentorum menter purgantium c ignorinacres,moxq
477쪽
osia,caro & similibus affectibus ubi tota aninistis
478쪽
i, oritur. Vox rauca originem habet primis ab Icaussis,i nimia humiditate superficiei holum mentorum, ob quam ieris ille e, MI LuI,IIuc illa a capite defluat .siue e pectore ςiiciatur Columella quoque si laxetur inflammetu que, saepe Vocem raucam parit. Caulla externae sunt aer, & aqua frigida, vehemens & diuturnior vocis intensio, alia,quae inaequalitatem inducunt asperae arteriae. Tandem restant caussae in uestigandae eorum motus sympi atqm, qui ςtsi qui ἀem facultate. φxpultrice primo excitantur,quia tamen in iis etiammatibus subiqnximus; qualia sunt Tussis, Sternu' a. tatio, Usci alio, P p4i curatio, Horror, Rigor. Tussis 0ritur ab omnibus, quae spirandi instrumentis molestiam patiunt. Si ι id enim molestum spirandi instr me itis acςidat, nathra illud excutere contendit,piurimo spiritu in pulmones emisso, Arasque
iterum celeriter expulio, up hoc motu & impetu, quod viit spiritu molestum est, excutiatur. It au-xem,quae in organis respirationi dicatis moles iam pariunt, causae aliae sunt internae, aliae e tornae. Ab interioribus causti et per , vel per συμ- organa respirationis afficiuntur. Per ιοπα Θειαν , organis respiratipnis affectis , tussim excitant primis intemperi . inaequalis, calida & sicca; fie-quenti .s vero frigid , quae thorasi est maxime inimica: Deinde tussim excitant morbi compositionis, inter quos primis est asperitas in trachea arteria; vnde omnia, quae tracheam exasperare possunt, tussim excitant, siue sit i temperie , siue humores mordaseces a capite dequentes, sive medicamenta aut potus acres. Est deinde obstructio, quae fit veI ab humore crasso,tento& frigido,bronchia pulmonis obstruen te,siue a cerebro defluente,siue in pulmone collecto: vel ab humore tenui, ut in pleuritide, hydrope pulmonuin, peripneumonia; vel dura materia,qualis est cal ulus, materia grandini similis, vςrmes, crudum tuberculum i pus,grumus sanguinis. Petautem aliarum partium tussis excitatur, si aliae parte ssiciantur, quae urgana respirationis in consensumttrahere poliunt: quod sit diaphlagmate, liene, aut ventriculo instammato atque etiam in h)drope. Cum nimirum ob tuni arum consensum illae in partibus affectis tunic* tuni a) organorum respiratio-i . nis vellicant, vel vapores a partibus hisce adscen . MQlestant vel , tumore aut ob parti uri diaphragma comprim 1-His.enim de saussis omnibps tuitis excitari λ-- hecitas nimia, aqua frigida auidius pota,frigida me--dicamenta pectori applicata, fumus, puluis, vapo-o eo M. ffsque acres qualescunque 3c undecunque exorti,
resque acres qualescunque &-1 fauces & pulmonem ingredientes. Praeterea etiam, --- ab cpsophago berranti Q. delabuntur, ut cibus, podus,vel
qualecunquo illiud sit. Nam siue tale aliquia viam spiritus intercipiat & intercludat, siue arteriam exasperet, siue illam solum , ut quae exquisitum sensum
habet, & contactum etiam ferre non potest, mole-ο stet, tussis
ue nares & cerebri illam partem an-retionem stimulante : naturaque ad:m duplici motu utitur: altero qui-zerebri, qtuae molestantur,expultrice;
is, veluti longis quibusdam brachiis nisiis,ui loquitur Gad. 2-βmptinaus
millum contrahit,per os D ur, ipsum emittit spiriares & partes illas antei irritant,caussa sunt steri verb,quη internae causis sunt humores agres e capite defluen-
affectis, in cardialgia nimirum, cum Euris '
testinis haerent, unde pucri nares fricant, & stetationem pati tolent. Causis externae iuri que acria per nares attracta, ut helleborus άlbu, priethcum & familia: Odores item & vapores acii splendor Solis,& lux nimi ,OcRlos offendendo. vicinam narium tunicam stimulet, sternutation excitare solet. Olcitatio & Pandiculatio etsi gritiae saltem signa sunt, aut ex imaginationec istuntur: interdum tamen a caussa morbi fici oriri ' habent, de morborum intantium sunt praesagia, thprimisque febrium pax fimos appropinquare ignificant. Oscitatio quIdem fit, uuiculis masticatio ni dicatis,de inferiorem maxillam mouentibus, aliectis, cum halitus ureolosi in iis collecti sunt, quihoe morsi discutiuntur. Interdum tamen sola imi ginatio oscitationis caussa est. Cum pnim quis videt alium oscitare, ipse quoque ad Oscitandum inuiti tur, praecipue si piger & somnoluntus sit, partesque illae vaporibus eiusmodi repletae sint, quae imagitia tione illa mouentur. Quod Vero in ore est oscitatio, λαι Δid Pandiculatio est in toto corpore. si enim halituos vapores in spatiis musculorum totius corporis colli salitur, qui tamen acres non imi, sed soli m ebrii molesti m pariant: musculi, ut eos exξellant, coa stringuntur. Accidit hoc interdum in spontanea illi lassitudine,ubi corpus copia humorum Oneratum est, vaporesque & halitus in spatiis musculorum colli guntur; unde ut oscitatio, ita & pandiculatio crebu& futurorum morborum, &instantium paroxiuvorum sis num est. Plerumque post somnum quoque pandiculario accidit. Nam in somno ex coctione nutrimenti, de cessatione ac quiete a motibus&exercitiis corporis halituosum excrementum in m sculis congeritur, quod ut Natura discutiat , & cotaporis perspiratio liberior reddatur,tali motu musculorumque constrictione vapores illos & halitus di pergς re solet. Tandem post labores Pandiculatio' oritur, tum quod vapores labore continuo vel magno .circa musculos collecti sunt, tum quod musculi defatigati,& per quietem lassitudinem illam perci
pientes , cum mouentur mediocriter & moderate, nonnihil hoc modo recreantur. Horroris tandem&Rigoris caussas quod attinet, Horroris caussae eaedem Minyssint, quae Rigotis, saltem vehementia de masni- μ λ tudine differentes. In Horrore enim saltem cuti concutitur, & paruus quasi rigor est, acciditque i saussa non tam valde molestante atque mordicantς, ut in rigore. Verum qua ratione Rigor Seneret. , quaenam sit eius proxima caussa , satis obscurum ex ineque de hoc omnes idem sentiunt δc docent. P β' rimi ex Galeni libra, de re eq. 6. ita de ri Cory generatione sentiunt. In confesso est, aiunt,risor maffectum esse caloris natiui, qui 1 corde influit, Vr membra actu calida sentiantur, efficit. Hinc epimcalor c)m, ut prolixὸ eo loci a Galeno explic tuli perpetuo mobilis sit, si validus idem sit, ut exr R di in omne corpus possit ; prohibeatur autem : ῆς cidit , Ut corpus agitetur, & duplici composit)νς
riosa, mox rursum ad exteriora reciprocum m0
tum. Nam naturalis calor, qui neque substanti ineque robore fit imbecillis, s ed solum propxςyMIlestiam ad interiora retoactus sit, iterunt expa' δcupit, & in omnes corporis partes distribui py hibitus autem,& vi in altum repulsus, ad propnprinci tum refugit. Cum veri in intimis partih. in esu s c lor c tineri diu neqου eat; cum sy m bilis, &nisi expandatur ac in prio excremento exstinguatur: sese colligit S ψ
480쪽
febribui accidit, non aliter differre,nisi quhd propter & sebros malignas sequitur hoc malum, inimiam evaporationem, cerebro praesertim ad carum humor crassos, qui angustiam in cerebi disposito , mox cum febre invadit. Sed ut & ex ista adesse probabile non est. Ideoque etsi non icontrouersia nos expediamus, in eo quidem recte ab humoribuo frigidis ve pituitoli solati. hi Platerus sentire videtur: im sibile esse , ut solent quandoque somnum profundum