Danielis Sennerti,... Operum, tomus primus

발행: 1650년

분량: 959페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

482쪽

y4o De caussis A poplexiae.

zet quasdam exhalationes in cerebrum effumantes; quae li ilico congeienti riqu*d ex spiritu aliquo co gelante fieti possit, constringelao & coatmndo apoplexiam excitent. Cuius rei dycumentum sumunt e fumis ex carb9nibus, ob quos n pnnulli subitis exsti guunxurn Apuplectici concidunt.Veru mb hqc mὀpendum: 4ntiquus, dum vitam saltem apoplexiae gausam proponunt, ad cain saltem apo- sextam, uae sine caussis euidentibus aς violentia axespexisse, Interim alias etiam Apoplexiae caussas dari,id est, hyminem subit cuncidere , & sensu ac motu priuari polle, a pluribqs caussisi experientia xesta tyr,& ex a legatis authuribus satis patet,ac pau-lb post etiam mqnstrabitur. versm etsi plur*s ςaullae sint, quae homini omnem senium & motum adimere pψlliint: taliaen 't omnes a unam commanem pausiam & efficiendi rationem redhcantur necesse est. Hanc visonstituamus, illud, quod communi Medicorum sententia receptum est,ipiritus pnima

jes sensus de motus instrumentum este,& sensium &motum sine spiritibus animalibus obiri non posset pra*pponim ps. Ex qu0 colligimus i spirituum animalium in orgapis senius 3c motus defectum proximam & continentem apolle lae caussiam esse. verum quaenam caussae sint, quae faciunt, ne spiritus anima- les in organa sensus domotus in uant,illud est,qupdsontrquertitur. Antiquorum sententiam qWψd atti-ms animales in ventriculis cerebia elaborari, colitineti, R Linc in neruos in Auere.Verum Recentiores,Vatolius,Platerus, Bauhinus,&alij pluribus rationitrus iqnge probabilius esse demo' sit arimi, n pn inserebri ventriculis μή in ipsa erebri substanti luis

membrania conclusa spiritus animal ei generari &contineri, atque hinc iii ne lups in iere. βx quo sequitur, 'entriculorum cerςbri ubstructio peni per se influxum spirituum animalium non prohibere, nec oplexiae caussam esse polle, Idemqqe docent ψbseruationes anat0micae, ex quibus cun stat, in Apo-ylexia mptivis cer bri ventriculos sis' uos ac inanes repertos fuisse; sicut huius rei exempla antςa e terpello allegata sunt. χ'd confirmat etiam Constantius Varolius, qhi par i ,6 scribit, in dissectione

eorum,qui apoplexi Raoriuntur, in ventriculis cerebri non reperiri mai 'rem excrementorum copiam,

quam communiter in alii reperiti soleat. Contra qui hydrocephalo laborantiapoplexi non purripiunt ul; quod omnino fieri deberet, si ex obstructi poς ventriculorum cerebri apoplexia ortum haberet: cuius historiam modo e Vesalio, de fabr. hi ni p. l; b. t. q. s. recensuimus de puell* qua am bienni, cui inmensibus minus septem, caput ita increuit, R in tu'muit, ut viri caput magnitudine se ii aequaret seu ex sederet, in cuiuς serebri cauitate de dextro sint f que ventri ulo noum fere librae aquae contineban- ur i quae nihilominui ad mortem usque sensibit pinnibus integrς via est. Cum ergo ventricii lorius

e a cerebri obstructio influxus spirituum animalium, ν φ se & proxima caussa non sit, neque in L qm i apople a ventriculi cerebri necessario op-e--μ' pleantur : alia caussa quaerenda est: quae Omnino duplex videtur, 'el principu neruorum in basi cerebritalis angustia , ob quam ad omnia sensus de motus na spiritus animalis influxus prohibeatur 1, velituum animalium vitium. Vtrumque enim ad apoplexiam & omnia, quae in apoplexia accidunt, inducenda sufficit. Sive enim spicitus proprio vitio, siue ob meatuum, per quos seruntur, angustiam, iv qigan sensus & motus non influant: sensus omnes

tarpos motumque aboli ti neceto est. Sensus verbinternos & principes actiones quod innet, spiri tuum vitio, de quo postea dicetur, & illa, posse, satis manilestum est. Ob angustiam irrincipi neruorum itidem aboleti ii sint

spicitus animales in perpetuo motu lunt id ut hi

ipsis denegatur, suffocari quas eos necessii a riluem dro una ex paris laeto, tota eius Uturbatur sicut id in epilepsa videre est, in qui iam lenius omnis & motu. limul laeditur , cuius cauilam qui recidet, facile eam qu Que in apodile inueniet. Neque etiam credibile eit, cerebrues Prauiter affictum spirituum animalium generati sufficere. Sed ut caussas omnes ordine videam primo quidem principi, no suorum angustiam quia

attin=t, qui omnium neruorum Originem in cete bii bas,sicut ea clare & exacte a varolio & aliis ahi tomicis receptioribus monstrata Ost, diligenter ν henderit , facile animaduertet, Omnium pervoru 1eua cςrebro seu cerebello oriundorum, pristium' principium tam vicinis locis & terminis concludite ςontinere, ut omnes nerui, tam moxui quim sensui inieruientes, mox iub primum pxortum ita occludi pollini, ut spiritibus animalibus in organa sensus es motus itan tius & via omnis intercipiatur: ita qui dem ut nec nerui optici, & irsi iuxta caudidis exbi

sum originem habentes, salui sint. Et sit, ut cetoel lum ip tWm laetiim nqn ut : tamen quicquid ad uuspicitui animalis suppeditare potest,illud omne th racis motui pr' respiratione, quae maximὸ urget, i seruit, & s pu vix suffcit. Itaque si ab omnia illippople iam inducunt, quae batim cerebri , usi om nium ner aprum Principium est, occludunt, & spirituum animalium e cerebro effluxxim impς diuat. Inter quas caussas primbab antiquis excrςment cerebri , pitui pota pr*cipue, recte ponuntur; etsi modum , quo pituita apoplexigm gςneret, non satis re, explicarint, dum ventriculos cςrobri obstruendo haec excrementa apo8lexiam generare statuunt. ξtu Vero recentiorςs nonnulli hanc ςausiam plane reii - ciant: tamen admittendam esse, plura indicant: Fo pimirum aetas senilis affectui huic potissimum.b- noxia est , quod tempore coelique constitutione su-Rida potissimam accidit ; quod de capitis grauitatq*gri antea conqueruntur, quae non semper ex Fay9ribu iblism ortum habet ; qucid mortuis maSnai e-pe pituitae copia per nares fauces excernitur quod paralysis sequitur, materia illa postea in spina aldescendente. Neque subita inuasio apoplexiae ii mores pituitosos excludit, sed potitis eos arguiticum ad subito obstruendum humore crasti attiis mi sint. Neque tamen hic nescio quam crastitiem imaginari opus est, ob quam humores nec caloi fundi,nec frigore exprimi possint, & ad motum pl- ne inepti sint: sed iuuicit, si si tam crassa, aut etia λquas spiritus animales in totum corpus innuere 4ς bent , angustiam parere queat. Et qui catarrhoidyy suffocativorum generationem saltem perpenὸς ut ab humoribus eiusmodi apoplexi a generet inψ' impossibile esse, facile animaduertet. Quod ver ,qR bydrocephalo laborarunt, apoplexia non correpx sunt,caussa est,quod, t Vesilius,loc. p. ita illa refert, cerebellum celebrique basis uniunxi secundum naturam sese habuerint, ut & neruorum etiam cerebri excrementa, si ad hunc locum clivi d tur, poplexiam generare posse, i ratione a tenv non Videtur. Sanguinem verbictu aut quocunq* modo vasis suis in eum locum e Tisum excitasse experientia docuit, & patet id ς qVam ex Fernelio antea tecensuimus. Qψδ'PC

483쪽

Lib. II Part. III. Sed . II Cap. VI. 44 i

Enim Fenaelius ex arteriarum, quae retis mem con-

π'tas 'tet tamen id locum abere non polle,

Hostea dicetur. Ideoque vero magis content eum sanguinem e vasis suis ad celebri basim estu um et uotum principium comprimendo & coarctando poplexiam inducere ; nisi per naces, aures, alias uexies,ut interdum fi erumpat. Tertio non lotum lan- venis effasus apoplexiam generat, i ed & intravit a sua adhuc contentus, dum nimirum, ut Galen. ia b. i. doceta φλεβ in ri cerebri meatusco sprimuntur & angustiores redduntur : quando

istetiae & vasa cerebri sanguinis copia ita replentur, ki substantia cerebri compree meatibusque & potis ingustioribus redditis, nec spiritus vitales libere ieo e alcendere , nec animales in neruos influere possint. affectio non φλεθὶ i sed . cs-

διάθεσις nominatur, quoniam sanguis ad bucinita vasa continetur, nec dum extra ea in substan

lanien vasa distendie, ut ab iis vix capi queat, & propterea Pites Vicinas comprimat. Atque haec procul ὸubio est illa apoplexi a sanguinea, cuius nonnulli

mentionem siciunt,quam excitant M--λη- Vt nominat Hippocrates, 4. de rat.vic. in ac.aph.

1; . cum nimirum multus sanguis in principium inimalis consertim incumbit, ut loquitur Galenus, intra verasin. cap. 1. Sed de hac sis suinea apoplexia nonnulli minus recte loquuntur, cum existimant,non solum hoc, quo diximus,modo, i unguine generati apoplexiam, sed etiam, cum a tetie corti des,& venae iugulares obstruuntur. Nam quamvis verum sit,ex tali obstructione, vel occlusione horum meatuum, si detur, & diu duret, tandem hominem iugulari posse : tamen cum vasa haec in collo tum ampla & spiritu, qui in perpetuo motu est, plena sint: penitus ea in imo mento quasi ita ob strui de obtutari non possunt, atque ita apoplexia inde generari non potest; inprimis si verum est, quod

Calenus, i .aeylacit. HUpocr. or Plat. p. 9. scribit, li- satis& constrictis venis iugularibus & arteriis ea- totidibus neque sopiri, neque motum amittere animal, & proinde multb minus apoplexi a corripi. Mario acciὸere quoque ex hac caussa apoplexi a potest , si fracta vel depcella ictu vel casu vehementiore caluaria cerebrum ipsum adeoque neruorum initium comprimatur. Et multos ex ictu vel

c fu capite vehementius laeso subito sensu δ motu omni priuatos concidisse,e perientia saepius docuit: o veris omnibus illis, praecipue quibui clanium valde depressum non fuit, basis cerebit compressa suerit,&an non potius exspirituum pexturbatione, i vasorum ruptione, de sanguinis e vasis suis in cerebro estusone hoc acciderit, consideratione di- qm Verum praeter hos modos omnes,dc licet nul-l piincipit. neruo cum vel obstructio vel compressio oplexiam generati posse, credibile est, si ni- durum spiritus suo vitio in organa sensus dc motus psed inquant, δc ad actiones animales inepti reddan

Quod fit pcimum,si spiritus animales qui natura

. iunt m biles tenuissimi, crassescant, aut suλd tura degenerent,& torpidi reddantur, ac quasi so-Hδntur. Etenim cum Carus grauis in apoplexi m g ς ret, catusque 3c apoplexia tam cognati affe-st . im ut etiam dubitat;m sit,an dc quomodo di Ri x, t apud Alex. Mailitiam, lib. i. east. ia . &Capi

i 9. videre est:etiam a communi causiapy Rςnire poterunt ; & si caussa, quae Carum c --x intendatur, apoplexiam generabit Et cum a satis monstratum sit,ut antea dictum,ine angustia cerebrii vi narcotica proueni quae vi narcotica pollent, siciunt, ve spiritus animales torpidi reddantur, a tua natura quasi degeneren P, dc Omnino ad actiones animales inepti fiant.

Et si caussa daci potest, quae spiritus vitales iubitδ'

corrumpit, id quod in lyncope ex venenis & Venenatis humoribus accidit ,: cur non etiam possit dari caussa, quae eodem modo spiritus animal ςs assiciata

Neque ista Chymici hodie fatem, sed & alij Medici

docuerunt. Hercules enim Saxonia, Meari. praes lib. . cap. s. interdum ex vaporibus internis de exter

nis, qui sint venenati vel non venenati, apopLxiam immediate originem trahere docet. Ub procul dubio etiam pertinent fumi a carbonibus ignitis ac, censis, qui per nates de os in cerebrum attracti nonnullis subitum exitium attulti e , ut exempla non

ignota sunt, de aliqua quoque i Marcello Donato,

de hs. med. mirab. lik a. c. 6. annotata fuere. Quod

quamvis fieri possit, quod crassitie sua cerebri meaqtus Sc 'principium neruorum obstruant atque oppleant: tamen ipsos etiam spiritus grauiter ab iis assici,negandum non est.Deinde an non a spirituum perturbatione & confusione quasi , aut quocunque modo illud spirituum vitium appelletur, fieri possit, ut homo subit b sensi de motu destitutus concidat, omninb consideratione dignum. Videmus enim eos, qui grauiter in capite percutiant ut vel vulnerantur; iubito concidere, Omnesque actiones animales amittere. Cerebro enim

grauiter laetis, impossibile est , ut spiritus animales

recte sese habeant. Iis vero vel deficientibus, vel non recte sese habentibus, actiones antinales omnes aboleti necesse est. Docuit hoc Fern l. lib. s. pathol. c a. Fiunt, invit, praeterea oe soporosi a sectus cerebro ictu

motis spiritibiu nulla actio recte eae potest, u n. que sub Ddia obstupuit. si conrassionu dii oe im eiu fracta ac .epre a cathariameninges cerebrsique premit sensius atque sermonis expers aeger olivescit. Addunt quidem & alij adhuc alias caysias, sed quae vix locum habere pos-lunt. PrimbFernelius,ut dictum, Apoplex iam induci' statuit, si plexus reti formis occludatur. Verum obolius huius plexus an ustiam omnes spiritus vit les intercipi non posse,iatis manifestum,&ex anatOmia clarissimum est. Secundo platerus statuit, cerebri substantiam longo humoris impulsu irtigatam ac laxiorem factam subito diffluere & subsidere,ne uotumque principium in basi caluariae premere, &spiritibus transitum praecludere. Verum nisi recte explicetur haec sententia, vix locum habere potest. Hoc quidem non impugnauerim , cerebrum ita ab humotibus irrigari ac laxari posse, ut subsidat, eluiaque machina quasi collabat tu,neque ut antea extendatur : Verum tam subito in corpore vivente cerebri substantiam dissolui & diffluere posse, credibile

non est. Neque enim, quae in mortuis offertur, cere-bti constitutio eadem plane talis in vivis fuit: cum vix ulla pars sit in toto corpore, quae post mortem tam cith flaccescat& quasi diffluat, sicut cerebrum. Tettio platerus etiam ob spiritus animalis constim-ptionem grauem & subito hominem iugulantem apoplexiam excitari existimat. qua tenes aliquando

intereant. Verum quidem concedimus,ut antea diuctum, apoplexiam quandoque oriri, cum Spiritus animales a n tu a sua quasi degenerant ; atque hoc modo si ista sententia explicetur, illi assenti muta. Quod Qerb cerebrum ita debilitari possit, ut nullos

animales Spiritus generet, aut quod spiritus animales, piaesiertim non deficientibus vitalibus,ita consumi possint, ut inde Apoplexia excitetur,non ita probabile est. minio ad hoc genus bympi Oinarum --ς pertinet Epit epita, de cuius caussa variae ac dissidentes passim Metant Medicorum sententiae,ut sit authO-

486쪽

quentius hoς malum hcaffectiones hypochopdr

488쪽

46 caussis Sympi in Excret. Sc Retentis.

nem pertinent, sed non evacuari ebent, proinde

si evacuentur, hoc s7mptomtum genus pariunt. Tatig est praecipue s nguinis per nares , tussim, vomitum,atuam,vesicam,aliasque partes =taso. Cum au--tem sanguis naturaliter in venis & arteriis contineatur: venas ves arterias, si sanguis euacuari debet ;aperiri necesse est. Vasa autem haec ueriuntur iis modis,qui s. iae caussis morborum suδενὶ, s ph oti sunt. Ise specie sudorem sanguineum quod

Divite s. attinet, qui nonnunquam etiam ex ς vssis naturali' 'us erumpit, de eius caussis Aristoterim, J- .an. c. f.

scribit, quόd accidat propter vitiatum corporis habitum , cia cilicet corpus laxum huidumque est, sangGique prae 'cruditate humestit imbecillitate

caloris, qvi exigas venulis iliciusus concoquere non potest. Duas nimirum agnoscit caussas A isto teles; unam sanguinis tenuitatem &aquositatem, xlde m ureris raritatem&laxitatem.cutis,ac potorum tum facultatum nutritioni inseruientium debilitatem, si scilicet retentrix debiliter contineat, expultrix verb fortiter expellat. Rebiisi Uterdum etiam per tussim intestina,vesicam,particulas corporis diximus i quod accidit,cum a parte aliqua interna, quae

pet viari illam euacuari sellat, rei in via ipsa ab vleere, putredine & humore acri aliquid erosum, & a reliquo corpore separatum est. Alterum vitium in ygmistionem humorum acrium, di ciborum acti utivsum. Foetor nimrus accidit ob ciborum usui, ' 'stetorem ipsis conciliare possunt,quales subiis caepae & similes: de in ob malam coctionem. s. 'praecipue facit ciborum variorum permistiis: e corporis humiditas &salidita , quae ψ put est istrem suscipiendam prona est. Deiiciuntur

cum sono ac strepitu , ob flatuum ius 62 8 f

impetu erumpentham permistionem. Albici hi e '

alui praecipue, quando bilii cum iis non rem

tui; quω fit 1n ictero, ex Obstructione vesiculae M is i deinde ob ciborum albicantium usurn, Vt l&c. teri id ob pituitam copiosiorem permisit . duo colore praedita sunt excrementa, si bilis fimi piosius permiseeatur, Virent seces inprimis ob hi em aeruginosam. Nigricant, cibo aut humo, hi gro,ut ex usu cassiae, mororum & simili uinat huiu ris melancholici admistione. Rubpnt eaedem oblanguinis permistionem,item flauam bilem adulani. Fiunt spumosia excrementa propter pituitam visci daci, & fatuosae materiae a capite de fimum, de quri Hippocrates, . b. 3'. in profluhiue memaseunt, ira a capite Νituita defluis dei hὸe propter statuum admistionem,& eorum, quae ad iii suum generationem faciunt. Vrina &i a &inqui litatjbys primis, secuti dis mutationes patitur: uetc.m satis multae sint, & praecipue semioticae inser

489쪽

INSTITUTIONU M

MEDICIN AE LIBER TERTIVS. PAR s LP signis in genere.

S E C Τ I O. I. De Signoram disserentiis 'fontibus.

De metho , Semiotica necessitate di Otilitat queo qkid signum.

SEARCH

MENU NAVIGATION