장음표시 사용
572쪽
3o De signis temporum MDborum in specie
status. T iidem ubi incipit imminui tempus anti-sipationis,est declinatio. si vpro morbus aliquis υ - ρητικον seu tardantem vel postponentem typum habeat: si postpositio est aequalis, & signa coctionis non appareant, est principium morbi: cum postpositio inicipit fieri minor, est augme plum i cum aequalitatem obseruat, est status: cum tandem iterum incipit mutari postpositio,est declinatio, I si vero ordo paroxyLmmum est yarius, ut modb aequaliter invadant par xysmi modo anticipent,modb postponant, ubi paxo-Σysmi, aequaliter inuadunt, non apparentibus signis coctionis, atist prineipium cum anticipant, augmmentum e cum veth non amplius anticipant, est sta, ius : cum postponunt,declinatio Hoc tamen si eodem morbi tempore accidat,& quidem ex diuersitate materi ae proueniat, statum adhuc remotiorem esse , &morbWm longum significat: Mautem hoc accidat ob virtutis debilitatem,quae non possit regere materiam, morbum significat breuem, sed periculosum,&quitius . A cito ad interitum aegrum sit ducturus. Vertim enimaissima signa exhibebunt de futuro motbi st fiexitu. Elachio nimirum naturam robustici 'mo: bifica sit periorem ostendit: eruditas natis , litatem. Ex quo facit E signa reliqua & st discernere possumus. Exempli gratia, si 'angatur, deliret, aut simile quid patiatur,
heet, an In aegri perniciem,an vero ad salutem thhNam si eum signis coctionis fiant,neminem tali' bare debent: si veriusine sgnis coctionis, Reum ditate continganr, meritis terrori sunt, & rieti hi portendunt. r
1 1 que ut in specie aliquyd, qua ratione temes, moiborum cognosci possint, addamne
574쪽
Designis euentus Morbi in genere.
576쪽
si t,furiosa st vehementi m M amotione tenentur, jis muli evadunt, ni De hisere iudicamur. de aphor. is. cimones mentis cam voce clangosa, linguaque conuulsiones cum tremore, ct voces ipse obiremiscentes,memis indicant abalienationem, dinii iesique his pernicis- θ. Tria enim praecipue aucto delicio superuenire solent symptomata gravia , silentium, tremor, & tandem instante mone , conuulsio. . aphor. 72. Ruibi pellucida st alba sunt mina, mater maxime vero in phrenisicis; nullumque, in quo talis fuerit urina, Ga- t. i 3. Phrenities alba deiectio, mala. Et in Coac. aph. si . Codic. Folis. In phrenitida albicans deiectio, actor-yρr,malum denunciat. His succedens rigor pepimin. In
Coa c. aph. 8 i. Desipientia cum asscultates irandi, stfudore, lethalis est. Visis Hiam eum discultates irandi
singultu mortem assert. Et aptior. 98. desipientiae, qua Grea necessama fiunt. sima, ct qua ex his ingrauescunt,quitium porteniunt. Et ph. I r. in phreniticis in principio clementer habere,sed crebro Permutarinmalum. amsententam se petit, 3.Gaepect. I. aphor. i7.2 26. seu
apiar. 31. st i si in Codie. B s. idem periculum atque exitium indicatur, si alia signa praua eum delirio oppareant, quae qualia sint, ex sequentibus manife-L- stum euadet. De memoria verb laesa Hippocrates, et .lδη - prori libaph. so. Ignorantia cum rigore mala: mala quoque oblivio. Quae enim post magnum calorem, refrigerat O cerebro,accidit, victum calorem natiuum ab ea,
quie symptomatica est, resii geratione significat, ac utrumque per se malum sympi ma est; de si ambo si multiant,geminam perniciem indicant; ut Galei ius,in Om.addit. Quae tamen cum delirio accidit obliuio, minus periculosa est, modb ipsium delitium, cum quost apparet, non sit fericulosum. Somnus quoquc & vigilia non parua salutis vel mortis exhibent indicia. Si enim sonatius & vigilia consueto modo sese habeat,
aut cer e naturali statui fit similiori eo melior. De quo Hippocrates, L .prognost. t. ii .& 1 2. De somno, quemadmodum ex natura st consuetudine en , interdiu vigilaudum, noctu' dormἱendumen. Si contra commute-- ξeior est. Minime vero ossendit, si quis dormiat priama lace ad te8tiam diei panem. Qui vero ab hoc tempore
semuinis est,deterior est. Pesimum vero HE ,si neque inter diu, neque victu dormiat. Dolor enim ac labor vel demptentia ab easignificatur.Et a. aphor. 3. Somnus 2 virialiasi modum excesserint, malum. Vigiliae tamen si ante erisin, cocta materi accidant, nihil, mali denotant: tim eu tempore non vigiliae solum, sed & alia symptomata ingruere soleant. Hinc Hippocrates, 2.aphor. 13. Quibis crisii fit vox, qua accestonem race ut grauis. Et 3 rorrh.aph. O. 3. 4. in restia symptomata, quae sanguinis profusiones praecedere solent, etiam recen- sint ut vigiliae. Reliquae vigiliae omnes sunt malae, &praecipue iis, qui corpore sunt sicciore,noxiae . Corpus enim masis exsiccant & consumunt,ac saepe con- inlisionem excitant, & phrenitidis caussae sunt; cruditates praeterea in febribus fouent & augent. Somnus quoque,ut est 2.aph .i si in morbo laborem in rat,mortia ferum ese si vero leuatonem minime en mortiferum. Et ibid. aph. 1 obismnus deliratisne edat, bonum Et incoac aptior. isI.Somni pros udi neque turbulentifrmum Micium nisi M. Spiritus enim in somno instaurantur, calorque febrilis exisnguitur & humoris morbifici reliquiae concoqnuntur atqueo sumuntur 'autem utilis hic somnus a morboso & qui fit, cerebro pituita multa imbuto, aut vi maligna occupato, dinstinguatur : pr fundus hic somnus non expergiscendi
diffieultate,sed longitudine aestimandus est. Namsomniis grauis &- eo pro cipde a somnon urali sti fundo discerni ui , quod i h 3φη
arguit, ut Hb iis cerebrum quoque occuretur. Midia
etiam lethalis in ictum est Coma, quod in Visti morbum calidissimum& vehem ntisti inues
euitatis imbecillitatem sequitur.Vt uiuq ie eni in Gruin extreme est periculosum : atque in lanci
frigora, eum calidis & siccis morbis Ciccedunt
scribit Galenus, Alia quoque syid
plomata cum comate apparemia maius vel miti ut re
riculum portendunt. Si enim alia praua sym tonti a
comati coniungantur: maius malum significatur,ce iusmodi H:ppocrates, in Coa .apb. leo. exposuit. osi:
comate oppres in 'iit ab initio exsudamullerite Ozi,
concoctis,cum magno corporis αἱ tu ,citra iudicarionem re flescentes, breuibis interuallis ardore devme, torpin, sopore,aut conuulsione tentati, perviciων habem. Circi somnum etiam illud H.ppocrates,6. h.Jὶ monet. Asoninis, inquit, etiam an de oculis aliqvid si bappareat,
mare oportet. Namsi di non ex e com palρ - ,
bras de albo appareat, modo non ex atra profluuio, aut me
di menti potione accidati malum gnum est, ct Oald periculosim. Aut enim ob palpzbrarum siccitatem aut propter virtutis ipsas mouentis imbecillitatem aeci
dit,ut Galenti in coni. addit. Sensuum exte norum lae- rsiones,quod attinet, etsi vises laedi possit sine pericu
se', instante crisi di tamen id accidit cum signis co Etionis, & virium roborie. St. ver b signa coctionis non praecesserint, visus laeso periculo non vacat,& summe perniciosum est , si post crisii aliquam,
praecipue in alam, ut sanguinis e naribus stillicidium, sit dotem capitis frigidum , simiusque, aeger non videt, vel tenebiae atque caligo oculis oboritur. Et viis .aphor. 9. in Coac. hor.72. Hippςcrate docet, in febre non intermittemesi labium aut 'percilium, aut ocη-lus aM nastu peruertitur non videt, si On audit, imbecillo iam corpore: ipsi equid horsim acciderit, inpropin pro
mors. Auditus laesis et si,ut ite tum id repetamus, si ob crisin accidat, non sim per mala fit, perinde ut alia symptomata, deliria, tenebrae oculis obortae, an*ierates &similia: tamen citra hanc si accidat, mala est,&in acutis plerumque laesum cerebrum denotat, dc kthalis inpritnis ea, quae exstincta facultate fit, ut modo exaph. si jest. . dictum. Est quesque surdita Na la, quae a malis euacuationiblis accidit ; de quo , profr h. 3 7 Post modicam sanguinis eruptionem, ni 'que deiectione in acutis morbis si ditas. mala est a qdo
inprimis si cum aliis signis malis accidat.Et in Coὸς aph I7 S .' cui capite rillint, cum aliquasurdit/te,m4
-- tremore, ceruicis dolore, nigricantes reddentes τΠ
NM,S densa , i , sit nigra Emma erint, perniciose tabc t Omniumque pessima est, & maxime lothalis,qv : Vi ribus iam labascentibus accidit, ut est 4.. 8h. 4' quae extincta facultate vi morbi oritur, in qu so' leuiter mens offenditur, &semiendi facultas extin guitur. De qua in Coac. aphiisio. Surdi iis is ac M turbulentis morbis obueniens mala est. suis morbis malum porrendit4 ac in his ad coxendices δε 'excitat. Sonitus & tinnitus quoque in alari lui οφφ'
niuis, si cum signis cruditatis, atque in die non ςxi' co, & viribus languidis aceidat, phrenitisset ς hὴ lem significat. Alias in morbi vigore,& diebus deci ς
ipsi ii accidentes, harmorrhagiam narium signinc ' Accidit etiam thterdum,ut aegris omnes cibi porWiqὴ gr uiter olere videantur,quod quia accidit ex sum ςpm vidi; humoribus , vaporibus suis organum oli4 ctus vitiantibus malum est. Ex eo veto,quod Laepox grotis omnia vel amara vel salsa apparent,ialte bR morti peccantis signum, non vero de euchis em ς'
577쪽
indicium 'petitur. . Hoc tamen malum delethale signum est, si aeger extincta facultate gustu
biiuetur;id quod certius aliis 2x signis malis concuria cognoscitur. Stupor quoque,quitan morbis idit, italum signum est; cum vel vitio ii humoris adeerebruni delati, vel taloris natiui extincti sit indi-eium.De quo in Coa .aPh. . Rigores multi inporem in-tii firmes, maligni. Dolores vel mox in principio vel post apparent. Qui mox in principio apparent, si motum patho gnomonicorum rationem plerumque hibent, & viseus aliquod inflammatione correpturerificant, inflammatoriique vocantur,quando nia est, si de
quarta corripit. Bontuimium vehementes sint, nec contanu ,oc Drem tollantur vel romittant, nullii inque perniciosum signum coniungatur. Optimum veto est, si fideliter,seu cum ratione tollantur vel minuantur,id est, si ex bona vela satura, vel ab arte instituta, evacuatione cessat intvel remiserint. Qui autem diu durant,siepius abscessus praenunciant. Qui vero pres 1 ὸrisique febribus, quoi colli dolor, temporumgrauitas, eo ooaurum , vel hypochondri' coretentio neque cum dolore corripit: his e naribus sanguis profluit. Et 3. prorrh. 4s. ceruicis dolore impense rubri oculi ,sanguianis eruptionem octeudum. Bonti m. quoque signum est,&maxime apparente iam coctione , si dolores partes remotas, atque a visceribus longe dissitas, inuadunt, seque inprimis die decretorio. Indicio enim sunr, naturam materiam morbificam , membris nobilibus ad ignobiliores depulisse ,, quod in quocunque morbo optimum est. De quo Hippocrates, in Coae. aptior. ii 8 . In longis febribus vel tubercula,vel labores iumiculis ut, i siam, non inutile. Atque eb melius
signum sunt,si ii ς copiosae euacuationes coniungant ut: aliis enim cum materia ad partem aliquam ablegata caussiam plane non tollat, recidivae metus recipes partes assii guat,inprimis si cum febre continua, aliisque malis symptomatibus coniungantur. Hinc Hipp'cr. .aph. 61. Infebribus circa venetriculum vehemens a ui ct cordis morsus aluor. & aph. 66. is acutiis febribus conuulsiones, ct circa visecer . vehementes dolores, malum. Et .progia. apta .ri. Catilis dolor vehemenso continuus cum febre, si quod ex indiciis extiterit exitiosis, lethalis admodum est. Et a. progn.aph. o. Dolores,
ct i cum febre asseum circa lumbos ct inferri sedes, si
pracordia attigerint, inferri relinquentes sedes, exitiales
modum Ant. Itaque eoissideranda alia signa sunt. Mm si quod ct horum prauum extiterit, de Ierastdus
ver est. Si vero, ascende me in praecordia morbis, alia sugssa nonpraua extiterint, talem fore purulentum admo--m ex Iectatis. Et seq. aptior .si vesca dura est, ac dolore vexatur, dissolus omnino ct exitialis e n. Exitiosi maveroen, quacunque cum febre continua contingit.
Dcit. Et 7 .aphor. 26. Inim. Et omnino, quὁ grauiora vel plura mala symptomata alia cum dolore coniunguntur, eo maius periculum portenditur. Dolores vero partium ignobiliorum boni sunt,ut supra diximus, si post doction m accidant, partesque diutius affligant,&non euanescant, atque ab ipsis alia symptomata vel issent, vel mitiora reddantur, atque aegri melius habeant. Si verb mox init id, cruda adhuc materia, Recidanti morbusque ab iis non minuatur, sed potius. 'ge- ur, aegesque magis affligatur ; vel mox euane
Mnt,& sine caulli manifesta quiescant; vel a parte
incipientes ad nobiliores ascendant: matilium indicium est. Materia enim vel diuiditur, Jo ptu res partes assicere incipit, vel ob copiam 5 ni ligni accessio'. mortis periculum , nisi natura robustior aliqua insigni euacuatione aut absces hi materiam vitiosam itὸi uita a se propellai:de quibus passim Hippocr. in Coac.aph. o. Commisio in febre, manuum pedumque dolor, maligna : Malignus quoqhe ex femore δε-
loris impetus. Sed nec genuum dolor bonus. kHu9Α- quoque um si in urina quid Dblime iuraret. Et L. prorrh.
dolore,delirium portendit. Malum quoque esse dolorem in aliqua parte non sentiri, & iis, qui dolentes parte
aliqua dolorem non sentiunt,mentem aegrotare, supra ex 2. aph. 6. dictum est s. prorrh.I. Lateris dolores eae
spmis biliosis s absique ratione evanuerint, tu furorem
aguntur: de ibid. aph. 8. dolores absique iudicationesim
Nam quae cum signis coctionis,atque ex decubitu hu-Qorum a partibus nobilioribus propulsorum ad partes externa; & musculos fiunt, bonum signum sunt, atque inprimis si post euacuationem, seu criticam, seu acteii, stitutam,evanescunt. Si vero sine coctionis lignis, & cum aliis sym Itomatibus piauis coniungan- De quo 1. prori E.aph. - liquida,lassitudo, capitis dolor, sitis,uigilia,obscuritas, ct impotentia fuerit,uth; mente moueantur, 'es es. In Coac.aph. 33. Lassitudine detenti, caliginosi eruigiles,βρου detenti, desuι - gestes,recarescentes,male habent 1, cuius generis etiam est quid apb. 3 6.& S. Caeterum & quae citra Motum accidunt symptomata,de salute vel morte multa exhibent praesigia. Corpora enim facile & reiste moueri, bonum: non vero recte aut dissic uber moueri, malium. De quo Hippoc. i. Prog. t. 6.& 7. Qui moris vexatur,facile conuertatur, sitque resurgendo leuis oportet. Si corpus omne res a graue est, ct item manus ac pedes,maiori c m periculo eis. εώ Huc reserendus est aegri decubitus, cum & is ab ani- giendmali iacultate dependeat. Optimus autem est Ocubitus,quem sanus usurpare consueuit, xt est, i l D. oph. 1 3.ctiu Coac. h. 497. Solent autem sani in alterutrulatus decumbere,manibus, ceruice,& cruribus parum infleris,corpore ere isto, non prolapso ad pedes. Syris itaque,Vt Hippscr. i. progn. t. 13. habet .cti rem n-ῶ a Medico oportet in latus dextrum auis istrum, ae
manus,ceruicem ct crura paululum retracta habentem, oeomne corpus molliterpositum. Ita enim plerique bene omlentium cubaret. Hunc autem naturalem decubitum aegri non seruant,vel quia ob virium debilix tem,l R i
stacti vitibus distentis cruribus oblectantur,oc moribundi ad pedes deuoluuntur; inquieti atque anxij nunc hoc nunc illo modo decumbunt,nullamque decubitus formam seruant; delirantes e lecto se proiiciunt, pedes,manus atque etiam pudenda nudant. De quo Hippocrates, I. progn. tom.s .& seqq. Supinam vero cubare, manibus ct cruribus, extentis,minus bonum ea. Si vero procliuior est,ae de ore
sum delabitur stibinde ad pedes , maiori pericuis ect. Sinus, collum , ae cca di tergat in ualiter, malum est. 'hiant vi dormiresemper: si crura quoque supini cubau- tis admodum reducta distra laque sint. Si quis cubes inventrem,nequaquam solitus ita dormire, quo tempore δε-nusfuit, malo en. Selirium enim, aut dolor circa mentris sedera signi catur. Si me, . telis residere ager iu's morbi vigore in omni morbo acuto', malum λmum vero in pumma est. Ad decubitum etiam pζr
578쪽
tinet inquietudo seu anxietas, quae ab Hippocrate vehemente dolores, malam. &seq.aph. per plures voees,nitniru δυσφορίαν, somnum Pa orta qui conuulponet, malum. Et μὸν,ἄσl , ἄλυσμὸν, & anmραν exprimitur ; atque id Conuuἰ lanifebrem arce salii , stria- ph. s. Dθbre non intermittentes labium, , 'um, aut o las,aut nasius peruertaturis η ιiri
579쪽
crebris lavitassur horroribus que convisiones cum tremore, revoces ipsa obtremi FG cili moria laborant. Et in Coae.aph. 3 6. Lasitudine centes metu indieant alienationem, duritie De his perat4 oravies cum horrore , iudiei' modo leuiter e hiantes, niciosae. Et in Coacis aphor. 21 . mox acuta s tui briaest celeriter incalescentes, male habent,tum praesertimX eo ct oculoram h betudo conuulsionem minatur. Potoribus