Dissertatio inauguralis medico-practica de morbo scrophuloso ...

11쪽

Rations vero durationis morbi in recentem et inveteratum.

En demice quoque in regioribus magis Septentrionalibus quam meridionalibus regnare uti in Anglia , Scotta, Suecia, Stiria, Alpium Vallibus, ne non sporadice occurrere, nemini ignotum est. Tandem in benignum et malignum dividere solent. Benignus est, quem nulla inflammatio con-

comitatur.

Quamvis morbus scrophulosus adeo proteis Ormen reserat imaginem, diagnosis tamen ejus non tam dissicilis os t. Cuius morbi duo stadia auctoreSaSSumere Con Sueverunt, Diathesim Scrophulosam et scrOphialosini manifestam. Insantes diatliosi scrophulosa contaminati distinguuntnr: Constitutione corporis tenera, gracili ;Vel laxa, molli; temperamento aut irritabili, aut phlegmatico ; capite justo majore, praesertim Occipite Cum temporibus compressis, grave, quod tenelli erectum tenere non Valeant, sed frequentur ad latus ponere cogantur ; Capillos habent flavicantes ; sacies

Scripto, mox Vero pallet, inflata atque turgida adparet ; oculos in orbita prosunde retractos cum Iride coerule, cente, pupilla multum dilatata, symptoma, quod saepe scrophialas Mesenterii prodit; nasum praesertim in alis tumidum, cute rubescente, nitente; labium superius quoque tumidum, symptoma quod

12쪽

non fallit, periodiceque hinc inde tumescit; SU-binde et labium inserius tumet cum maxilla inferiori prominenti, solito latiore; dentes candidos; lobulum auris tumidulum; Physiognomiam exhibent senilem , scVeram, Cui et loquela Seria, prudens ac Cedit. - COllum habent vel tenue longum, vel

breVe et Crassum ; pectus Complanatum angustum ;Scapulas prominente S. - Abdomen tensum tumidumque. - Totam Cutem teneram diaphanam, ita, ut in multis locis Venarram Cursus tranSpareat, quae omnia habitum scrophulosum ConStituunt. Corporis eVolutiones mox retardatae mOX Praecipitatae incedunt. Dentitio tardius et irreguraliter insequitur; candor dentium cito evanescit, facile nigrescunt et cariosi Cvadunt; ejusmodi insantes tardius loqui incipiunt; Ossa eorum serius robur adquirunt; articuli plus minus tument; extremitates

praecipue inseriores, flaccidae macilentae, debiles ;hinc gressus dissicilior, tardo sequitur; functionum

mentalium e Contra, instinctus seXualis praematura

ovolutio, inde magna in Onaniam pro CliVitas. Et molestiae quaedam, quae nonnullos instantum continuo adfligunt, attentionem medici merentur: Blepharopthalmiae, epistaxis frequens i CoryZa ; tus- Sis, CatarrhOS a Chronica, cum excreatione majoris quantitatis muci; Intertrigo absque causa manifesta; Impetigines variae sormae; Intuin escentiae nonnullarum partium ex accumulatione Lymphae; oedemata in extremitatibus ab aliis oedematibus eo diastinguenda , quod remoto digito prementi, nullam

13쪽

s Oveolam relinquant, et quidem frequenter in f

Cie et scroto; sensus molesti Secundum decursum vasorum lymphaticorum periodice intercurrenteS, cum intumescentia horum Vasorum manifeSta Saepe Conjuncti, serius iterum evanescente; in puellis fluit ex vagina materies quaedam mucosa a CriS, Spe

cies quaedam fluoris albi, quae miseras ad manu- Stuprationem seducit; - Turbae digestionis variae, sere semper laborant ejusmodi insantes dys-Pepsia, acido primat um Viarum, adpetitu inaequali, saepe adest polyphagia quasi bulimus, saepe anOxeXia absque causa, cupido magna ad panem, Cibos sarinosos; mucus et vermes non raro Canalem

alimentarem obruunt; status , inde tensio abdominis, colica statulenta atque spasmi pusillos in Ole- stant; excretio alvina irregulariter procedens, modo fluida, modo sicca, saepe mucosa, coloris viri deSCen tis,im O nigrescentis, admodum foetens,rariSSime Consistentiae normalis, Cum frustulis nutrimentorum indigestorum intermixta; urinae nec non sudor acidum liberum redolentes. Tandem et motus subriles infantes vexant, characterem Catarrho sum aemulantes,

typi irregularis , cum horripilationibus plerumque

frigore manis esto incipientes, et Sub Sequenti calore periodice adaucto , subinde exa Cerbationes celebrantqs cum sub se silentibus Iongis intermissionibus, subinde Vero continuo decurrentes, atque per aliquot hebdomadas durantes, quibus tussis pituitosa, Stertor, digestionis Vitia, generatio muci, acidi primarum viarum cum abdomine tumido succedunt.

14쪽

Stadium secundum: Scrosulosis mάnisosta phaenomenis magis sensibus patentibus insignitur, qu0 rum praecipua sunt: Intumescentiae glandularum Sic dictarum conglobatarum, ad enophymata Scro

Phulosa externa, vulgo Scrophulae. Adparent hae praeprimis in colli utroque latere, cujus explor tio ad diagno sim hujus morbi semper instituenda est, porro in nucha, axillis, inguinibus, Uno Verbo in omni regione, ubi glandulae majori quantitate exstant. Idae intumescentiae ab initio sunt magnitudinis pisi, molles, clasticae, mobilus, indolentes, Cuti concolores ; pedetentim ad magnitudinem nucum juglandum aut ovorum Columbarum Usque increscunt, solidescunt, cum partibus adjacentibus concrescunt et inde immobiles fiunt. Multae harum inter se ita conjunguntur, ut SerieStumorum Sistant, Scrophulae Concatenatae dictae, quae Sua praesentia pro variis regionibus, ubi sedem figunt, varias molestias ossiciunt.Una glandula eaque sola rarius magnitudinem insignem adtingit, sed multae simul. Etiam vasa lymphatica intumescunt, ita ut sun is aut chordae ad instar tangantur. Characteristicum, quo Vera scrophula ab aliis glandu- Iarum tumoribus distingui solet, est sensus quidam

clasticitatis, qui digito exploranti percipitur. Si

igitur intumescentiae istae durae evaSerint, aut, Sine incommodis per aliquod temporis intervallum, imo permultos annos indolentes perstant, aut, Cute rubescente, dolent, Oritur inflammatio magnitudinem intumescentiae promovens, quae in suppurationem

15쪽

7 sed impersectam, nuntiam in abscessum abit; Subinde des organisantur et, aut in Scirrhum, aut in

ossificationem terminant Ir. Praeter supra memoratas regiones, in quibus Scrophialae primo adparent, et caeterae partes CutiSeXternae non parcentur, imo adSunt exempla serOphularum totum fere corpus Obruentium, ita ut quantitas illarum plus quam mille conficiebat. Etiamin intimis corporis penetralibus tales intumes Centiae generantur, V. gr. in Cerebro, pulmonibus, mesenterio, hepate, liene et in feminis in utero. Praeterea apud infantes scrophulosos et i m petigines diversae formae in lucem adparent; ejusmodi subjecta cutem habent semper spurcam; Iaborant frequenter tinea capitis, praesertim aChOxibus ; Crusta lactea ; ulceribus, quae ubicunque cutem deturpant; vario ambitu, marginibus inaequalibus duris, lardaceis, ulceribus syphiliticis aequiparandis; - Apud puellas nee non viros Scrophulosos, in sacie collo, manibus, pectore et abdomine chio a s m a ta geberge eten) scrophulosa occurrunt; - sub sinita evolutione corporis ovolvuntur in facie

praecipue super nasum gutta rosa Cea Sero

Ο uli quoque, scrophulosae labis particibessiimi, atque praecipua hujus morbi symptomata praebent. Huc pertinent: Inflammationes diversarum oculum constituentium partium Cum earum Secundariis morbis uti Blepharo ad cnitis; Blepharitis

16쪽

ciam crusta lactea, chordeolum, chalagium eXterimin; Pachyblepliarosis; Tumores cystici; ulcera et horum effectus, uti Alopecia superciliaris, Ma- clarosis ciliaris, Trichiasis, distichiasis. - Ρrosphymenitides nomine hybrido conjunctiviti des ; Lip pitudo; Blepharoblennorrhoea, Ophthalmoblennorr-lio ea, Trachoma, Chordeolum, Chalanium internum ; Erysipelas; Carunculae; Ρapulae. - Da- cryoadenitis; Lithiasis i glandulae lacrymalis; Ep Phora; exulceratio punctorum lacrymalium, Sacci, et canalis lacrymalis; da cry0cystitis ; - Ιnslamma tio paniculi adipost superficialis ; Inflammatio externa orbitae Benedicti) Inflammatio paniculi adi-Ρ0si prosundi; Ιnflammationes orbitae totales: Li-

ries; - opthalmitis, Kerat itis, Amaurosis; Catarracta lactea, Cornea Conica pellueida, Cornea CO-nica opaca, et tandem Staphyloma corneae globosum; omnibus originis ScrophtalOSae, quorum CXaC- tam descriptionem inveniet lector in opere Cla

Aurium Inflammationes et Auris luxus uti: Otitis externa et interna ; Otorrhoea externa et interna; Caries o Jsium auditus scrophulosa; - Parotis quoque tumescit, quae neglecta ad insignem magnitudinemo vehitur, inde Parotid Oricus Scrophulosus. Nec membrana Schnoideriana immuniS manet,

sod ed haec participat diathesim sei Ophulosam, sacile inflammatur, ex qua inflammatione, fluxus

17쪽

materiae acris, alas Dasi et labium oris superius a rodens, inde Rhinor rhoc a s Cro Phulosa, quae neglecta ipsa nasi ossa adgreditur. Intumescentiae glandulae Thyreo ideae strum a atque vicinarum glandularum, in gratiam dia theseos Scrophulosae ob Servatur, quae tamen et ab aliis causis, uti refrigerio, nisu intentiori sub adscensu montium, Cantia, insatione tubarum, nixu ad partum oritur, atque in vallibus montium cndemice Occurrit.

In seminis scrophulosis sub evolutione versantibus, Vel post primum partum non raro Scirrhus mammae generatur, qui ab initio magnitudinis pisi, mobilis est, sub tactu plus minus dolens, sensim sensimque increscit, et sub influxibus nocentibus, vel sub neglecta aut perVersa tractatione, in Can-Crum abit. Insanimationes membranarum mUCOS arUm OSobvestientium, praesertim tonsillarum non infrequentes apud individua Scrophulosa sunt. Et si haecantia ditis scrophulosa ab initio reglecta, aut, nullo diatheseos serophulosae respectu habito, tanquam simplex Catarrhias tractata fuerit, in talom molem increscit, ut pharyngem penitus occludens,

dysphagiam , dyspnoeam , ipsamque suffocationem

Inflammationes glaudularum tracheae, bronchiorum , nec non pulmonum ; inde tracticitis, bronchitis, pneumonitis Scrophulosa florida aut tuberculosa non raro, minima causa data, CVOlVuntur,

18쪽

lente atque doloso decurrunt, sit nonnisi sub re-

gimine Strenuo in eorum persecta ovolutione detineri posSUnt. Inflammationes glandularum Mesenterii dolosae sere semper individua scropitulosa adfligunt, quae sub decursu inflammationis lentae repetitae, in sarciuntur, intumescunt, pedetentimque ita indurescunt, ut transitus et elaboratio humoris nutritii impossibilis reddatur, atque Atrophia Mesente rica generatur, cujus pessimi mali diagno sis ab exploratione abdominis nunquam praetermittenda, quod Semper magnum, tumidum, durum, tumores Circumscriptos manui exploranti Osserens, atque a sun tionibus, digestione assimilatione nutritione eXCretione laesis desumitur; unde extremitates ejusmodi individuorum emaciatae, in cute sic dictae Comedones observantur, qui nihil aliud sunt, nisi materies sebacea in glandulis sebaccis contenta et tantae incrassationis, ut per poros cutis, sub sigura albi lindri cum apice nigro promineant, et Vulgo qua causa morbi habentur, potius hujus effectum sistunt; - Si vero glandula o Mesentorii sub lenta inflammatione suppurantur, Phthisis me senterica Oritur. - Αtrophiam mesentericam, turbae sunctionum hepatis, lienis, pancreatis, in sarcius, indurationes horum Organorum Saepe ConcomitantUr, aut insequuntur, inde Tabes abdominalis generatur. Apud foeminas scrophulosas ante vel post Pu bertatem , materies mucosa albescens, quantitatis

19쪽

sat magnae e vagina secernitur, inde Elytro ri1 ea s C r O ph ut O s a. Post inflammationem matricis ejusmodi subjectorum reiteratam, et substantia hujus organi intumescit, ataXiis Catamentorum, doloribus continuis vel remittentibus stipata, quae metrem phraximscrophulosam constituunt, quae neglecta, atque perverse tractata sacile in scirrhum et tandem in

Cancrum terminatur.

Etiam Hydropes in scrophulosis individuis s

cile generantur, nec mirum ; nam si functioneS Organorum laeduntur, secretio et absorbilo turbari debent. Leucophlegmatiae, o e demata extremitatum, frequentiora mala sunt, sed et Ascites, Anasarca non rara; imo Hydrocephalus insantum tam acutus quam chronicus col. Husel. Opinante, scrophulosae originis eSt. Diathesis scrophulosa non infrequenter in Sy- Stema ossium ruit, exinde illo morbus oritur, qui

Rhachitis, spina biffida, englisthe Erantheit gliezer, Ametimuis vocatur, qui in prima infantia

inter annum primum et secundum manifestari solet. Hunc vero nihil aliud esse, quam modificationem Scro Phulos eos, ex eo clucet, quod haec ex iisdem causis originem sumat, ex quibus scrophialae generantur, quod haec ex jam praeexistente scrophUlosi evolvatur, altera in alteram transeat, et quod

notabile dignum ost, quod Rhachitido jam ctarmata, Scrophialae rarius Observentur. Symplomata

vero Rhachi ditis diagnostica sunt: Intumescentia

20쪽

apophys eum, praesertim articulorum manus et pedis, inde itus ot status difficilis, incurvationes OS-oium cylindricorum praecipue tibiae, Sterni, CO

Starum, spinae dorsalis, quae vel antrorSum Cur-Vatur Lordo sis, Repanditas , vel postrorsum ΚΥ- Ρhosis), vel ad latus Scotiosis). Caput magnum

Status pituitosus pulmonum, asthma, acidum inprimis viis nec non ovolutio functionum mentalium praecoX, ad essentialia phaenomena referuntur. Sub decursu Scrophialos eos ossium, Intume S centia ambitus unius ossis aut plurium indolens ci Cum Scripta, frequenter a tertio ad decimum usque annum, rariuS in aetate pubertatis ob Servatur, qui

tophus scrophulosus fcrophulost Anochenanuichivelliing) nominatur, atque in omnibus ossibus non

raro et in maxilla inseriori occurrit, qui pro divorsitate sedis, diversas molestias, uti amorphiam, dysLinesiam cssiicit, pedetentim increscit, et Saepe absque damno ad tumulum usque Perstat; subinde prodromus spinae Ventosae. Tophi vero scrophulosi, ab arthriticis aut syphiliticis sunt distinguendi, et quidem eo, quod illi in medio. solummodo ossium cylindricorum in conspectum Veniunt, no Cteque dolores proflandos es iniciunt, dum hi ad extrema ossium in lucem prodeunt. Et caries scrophulosa Paedar thro C a Ce, Caries peripherica), quam inflammatio peri Ostet externi, deinde suppuratio sub decursu Scrophul OS eos OS-sium praecedit, frequenter in ossibus digitorum manuum, Pedum, me tacarpo, me tatarso, ossibus