장음표시 사용
61쪽
Posterior liaecce a priore diversa , ejus indolis esse debet, Ut non admoto stimulo , sed distention
tantum praegressa CXCitari sese Patiatiar, ut neri orum auxilio , cytibias in asitam Cleatur, nora egeat: ut neque a mentis affectioniblas, neque a nervosi systematis mutationibus pendere videatur; ut vel iii ista usque vitae periodo munere Rio fungatur in defessa, ubi , musculorum irritabilitate vix non emortua, ipsi S quo liae arteriariam membranis cartila sinea sensim, immo et ossea natura Obreperit. Facile adeo perspicitur, quid de GAUDIANA illa desinitione sentiendum sit: vis vitalis solidi est, qua id od conta Llum irritamenti se contrahit , crispat fir). Ouid de altera illa II ALLERI ; Ibram non esse irritabilem, s a misculosa discedas sy). An generalis
sit illa propositio, ab HALLERI aetate apud omnes fore Pitysiologos recepta: idem esse miscui rem atque irritabile. . Certo Niniversa arteriarum in omni animalium genere classis , vi vitali conir filii, ea lustosficacissima instrudia esse debet, cum abSque eademini moriam CirCUitias, Miantaecunque etiam fuerint Cordis vires, omnino non queat absolvi. Eaedem tunicam habent e sibris ConteXtam, QUAS inter musculares Universa cludum Anatome omni aetate recepit. Eaedem tamen irritabiles non sunt; si ulla numerosissimis illis UALLERI laboribus, constiterit austoritas, fides et ordo. Argumentis his nunc tandem Credo cui Cium esse
inesse arteriis nostris vires vitales et contra siles, quae omnia motus impedimenta , omnes die Ieh-
62쪽
56 - sientias, in anniverso arteriariam venarumque systemate obvias, iii se removenda suscipiant. CordinUΠC , longe maXima oneris parte liberato, nihil aliud agendum est, nisi ut undam sanguinis quam Continet, ea vel OCitate PrOPCllat, qua integra unius
que lystema peragrare Possit. Itaque, si assumtis sanguinis libris triginta, numeratis pulsibus quavisi Ora 45OO, Undam qUae de Corde sinistro exit, I AI LERI eXemplo sp) ad quinque semuncias aestimaveris, habebis tempus integri circuitus 151
fere minutorum secunctorum. Id adeo munus Cordi incumbit, ut eam Celeritatem cuivis undae impertiat, qua is I 54 minutorum secundorum
intervallo , in spatiam se diffundere, idque replere Pollit, quod volumini univeisae massae sanguineae aequale est, quodque data massa ejusdem, et gravitate specifica, determinatu haud dissicile fuerit.
Addo simul, data massa universa sanguinis, dato Ne tempore CirCnitus, vires cordis datas esse: neque easdem ulterius a figura vasorum, neque ab amplitudine, neque longitudine, neque tandem ab insistitis eorundem rarnificationibus pendere. Etenim tibi massa sanguinis cadem fuerit, et gravitas si)ecinca, idem quoque crit Volumera, Eadem lucta eo systematis arteriosa venosaque, quod ille re-Plet, Capacitas. Hinc si AC Ualos Cordis vires aCCeduit, cum in ipso systemate velocitatum ratio inversa sen)per luminum sit, se pii tur inde, aequali tempore in Utroque casu sanguinis circuitum ab solutum iri; adeoque, si aequalia fuerint tempora Elem. Pi f. II. 374.
63쪽
circuitus, et aequales massae sanguineae, aequales quoque cordis vires esse necesse est. Sin minus, cordis vires erunt in ratione composita, eX directa massarum et inversa temporum circuitus. Si assi
huc simpliciorem regulam , eamque simplicissimam desideres, vires cordis in diversissimis, diversissimo Tlam quo Ue generum animantibus , inter se facile comparare PoteS, respiciendo unice acl undam fan guinis quae quovis pulsu e corde sinistro in Aor
tam essunditur, et frequentiam Pulsuum, sive nia merum Corundem dato tempore. Erunt scilicet cordis vires in ratione composita CX directis unda Tum et numerorum, ciuibus dato tenapore frequentia pulsus definitur. Demonstrationem theo-
Iematis non addo , quam facillime sibi fecerit is, qui simplicissima Hydraulices elementa felici fuc cessu didicerit. Videbit ille , felicissimam sublumioris quoque Matheseos applicationem in illa
usque scientia dari, quam Prae aliis, tanquam Omnis Certi eXPertem, obtrectatores infamarunt: assentietur utique celeberrimo GAUBIO , dicenti: liaetcunq; e ex observatis, ad congrua demor irationis principia
adplicatis, coli ope ratiocinii legitime deducita sunt,puunsuum per se in sensus non cadant , non minorem pro scito sidem merentur. Sentiet Cum Coclem altiore, etsi is in loco citato ad Mathesin non respeXisse vi deatur : nullo jure , grste male seduli Doctores aut per peram observando, aut vitiose argumentando , invexe runt erronea, falsa, incerta, arti imputuri quast mere
conjecituralis foret. Non aliis, nec firmioribus gaudere quamvis naturae sesentium fundamentis sci).
64쪽
sanguiS per Verram cat iam utramque redire debet, ut tantundem funguinis quoνis pulsu reddatur cordi, quantum in Gortam sunditur. Lex sic es motus circulatorii, atque axioma P dissologicum, sine quo anitas ne per unum quidem momeritum po et in
arterio sim, quarum illa ingreditur in cor, haec excorde projicitur, aequalitas obtinere. III. Illa ut obtineat, requiritur ut inter motus circit latorii impedimenta et vim arteriarum Vitalem Perfectum fabeatur aequilibrium.
IV. Vtrumque' aequilibrium se quacunque de causa sublatum fuerit, febris erit.
V. Poterit autem duplici ratione tolli : nitera, ubi veriosa unda arteri ae , altera Vero, ubi arterio O 'enofae praevaluerit. Prius excessum qua si, posteriusi ero dese num quendum motus circulatorii indicas. Poteris jorsan, recepta jam in aliis scientiis terministrent catione , priorem positi 'am , y feriorem νero uegαίιMam febxim Vocare. VI. Nullum plane morborum febrilium genus est, nullumve jeb fless)mploma , quod non siMe ab ea
65쪽
cessu, si e a defectu illo motus circulatorii facillime derii ori queat: adeoque Me ad positiνam, sise ad negaria iam febrim pertineat. Atque uti in Philosophia
naturati e 'idium elise videtur, electrica phaenomena omnia ad Euphcem electricitatem , alteram po tri-Vam, a cram VE O Negativam revocari posse , ita quoque febris duplex est, altera positiva, alcera νero Nestiatiνa, tertia non datur. VII. Febrim adeo non esse morbum cordis ; horripilationem, frigus, atque calorem neque requiri femper ut febris ad G neque semper j ere , frequentiorem laridem cordi, contractionem, cum aucta re, fientia ad capillaria i usa, omnem febris acutae idi iam non ab O ere, contra Mernans lana et cholam affirmo
VIII. In febre positiva nulla plane in minimisi asiae obstructis , nulium in edimentum est. Quin
gustas majori cum celeritate fungui, transit, quam transire deberet: congeritur inde in i enas, summo cum impetu ruit praecordia Versus, transfudat iucellulosae telae areolas , in dilatata minoriam Ordi- Mum I ascula Penetrat, venias di endit, pulmones replet, phrenitidem, deliria, pervigilia exc tat, fari
dem, i e vilio de fructi per nimiam Dina solidi, in
mortem desinit, si e vero , depo ita in aliquam coi poris partem marerie critica , in eos morbUX acutos transit, quos inflammatio loculis comicatur e tandem, correcto illo να forum humorumve Pitio, deuenit insanitatem. IX. In sobre negati 'a lentius mos ecur sanguis ZΠuθὶmis illis 3 asoriam angustias, aegre transiis in Ve-ΠGS, Crassore parte in capillaribus illis ν is
relicta , pulmones fensim opprimit, ueni rum cordis Ventriculum in frequentu mas quidem, sed debili lue
66쪽
6O mas contractiones ciem, tundem in proecordiis i/π- pastu haeret, misaturus mortem, nisi, sit e sanguinis lentore juperato , si Me debito νirium vitalium vigore restituto, ne lalix a febris transeat in positiMiam, fidoribus plerumque termiΠandam.
forti, atque saepius duriori: respiratione difficili quandoque, sed magΠα ίamen et libera ; facie rubra, νenis
s sit, hinc inde in ammationis Anis, et uni Versa humorum inflammatoria diathesi.
Dersum pro iratis ς pulsu debili, pari o, et saepius intermittente ; respiratione difficillima, anhelosa, pars a, utque cita; facie pallida, CG Verosa, Hippocratica νenis coli fiae, nec ea qua par est, sanguinis cr. boris copia repletis humorumque .Hac est, si epituitosa, sise in putredinem proria. XII. La febre pollitii a omHi summo cum fucce nin primi, jam m0rbi injustibus νeniae lectio insititit
tur, insigne femper aegroto Di amen allatura, etiam ireconditam morbi causam Mora Omnino Iollat.
XIII. qui in febre negati, a venam secat, ille hominem ju ulat. Immo in lasa pol lii a febre , etiamsi fiummo aestu, doloribus , Perse ili X aerei discrucietur,si vel minima suspicio adyti, Jebrim
XIV. Potest utique cum res iratiora e ma Ira Par-νus etiam pulsus , debiliS , mrdus , . et fu bisne in ermittens, in j v qusque febre po itiva conjungi.
67쪽
. 61 LXemplum sabemus Da Phrenitide, infer cujus
p omasa, re piratioriem raram ec ni Iam, Pulsum vero pars una saepius recte jam retulit Gia Hus, atque recentiorum obse ναία confirmant. En adeo febrem utique F Dii iam, parνο tamen pulsu et rariori quandoque s patiam, exceptione an medicae artis historia
familiari , quae in 11semate nialis mutat. V. Uttique febri generalia illa competunt febrium
signa dicgnostica, ab autoriitiae dudum recepta. Pulsus adeo in uni 'emum naturali frequentior; a Glitus fere sem et Veletus re piratio cita et solito dif- cilior ; atque reliqua tandem febrilia EF tomata , frigus, horripilatio, sisis, culor, debilitas, perνigilium,
dolor, anxietas, delitia, diari ho ea , fu r, exanthemata tiaridem ' licet earum quini is neque cuivis febri, neque eidem quavis morbi periodo conνeniat.
XVI. Po itiνa febris in unis ersum minus periculosa est, atque plerumque hi e resolutione simplici, si e excretione insensibili , si e sensibuX manifesta eνα-
cuatione judicatur , atque finitur. XVII. Postili a febris raro mutatur in neeativam ;ni iratis in unia et fiam νiribus , et depras atasianguinis indole , mali; na facta fuerit ; periculi turic pleria , et fere semper lethalis. XVIII. Longe periculo fur negatis a est, ita ut omne' fere febres illae , quas inter maligMas medici recen
tineant. Neque prius perfecte judicatur negatiVa, quin in postii iam transierit. XIX. In si gulis intermittentium paro fmiSΠegalix a primum fibris occtirrit; quae deinde tratisitor PQ iti Mam, et sudore iudicatur.
68쪽
XX. Febris continua contiveΠS inflammatoria pertinet ad posite Vas. Refero huc non solum L no- cham imputrem Galeni, sed et illam, quam mitius propria L nochiae putris denominatione designaνerunt
Veteres ; νeram nimirum insammatoriam , eo tantum
diVersum, quod gia Vioribus f mptomatibus, et insigni
ralibus sipata sit. XXL Iu febre itaque inflammatoria minime fan
guinis lentor, aegre per νasa transeuntis accusandus es. Opposito potius vitis morbus laborat, atque celerius per νenas redeunt humores, quam redi; edebereΠαXXII. Insammatio in uniνersum non ab obstructione. PCimius in parte in flammata humorum motus es; quietis nulla suspicio.
in ultimis illis Dasorum angustiis fae ere atque ibi si nate, omnia jebriS 1 mptomata te flantur. XXIV. Itaque pessimus ille mos medicorum illo rum est, aegroto exitialis, et crassae igno; anili edocumentum , qui in jO L nochue putris vigor i enam jecant ebris aestumst iacturi. Aesium projecto haud imminuunt, non a Vehementiore sanguinis motu sed a putredine oriundum ; asi vires profratcs iam 'maei, adhuc linfringunt, sanguinem liquidiore sua parte pri 'ant ; unde deliria mox, extremorum frigus, et morS fere certa. XXV. Febris hectica ad negativas pertinere videtur.
69쪽
- α 63 XXVI. Magis dubia febrium remiscentium natura
est, quae OmΠcS fere a collui te quadam In primis, iis haerente originem ducunt. Interim, ficet longe major in his quam in ceteris incertitudo medicum premat, cumen Vix syrmare dubiIO, omnes flujus ordinis insummatorias adpositi 'aae, putridas Vero et pituitosas ad negativas referri debere. XXVII. Febris adeo lactea puerperarum ', febris ardens, si e causus νeterum , febris Huvarica', atque febris catarrhalis maliena seu Petechizans Germanorum, ad positiνas pertinent. XXVIII. Asi nerν iam remittentem Sauν est, et sopor fana senum, later negati 'aS refero.
XXIX. Quae de universali febre hucusque proculi,
eadem quoque de topica valent. Duplici νitio in
Y Viam parte corporis nostri motuS circulatorius
pcccare potes; altero, ut defectu, altero, ut excessu laboret. Illam posses negatis am, hanc positiViam vocare. Ad illam pertinent inflammatio e uppuratis ;ad hanc Vero gangraena , sphacelus, et in partibus glandulosis , scii rhus et caricer. XXX. Inflamma a pars est, ubi ea fuerit νυυ-rtim actio in sanguinem quem continent, tityi libere inde inuere posset sanguis, plus inde per Venas elaberetur quoViS pulsu, quam ab arteriis posset adferri:
deoque, cum ob tardius praeeuntem in majoribus cm S sanguinem ea νelocitate per νerias minoreS
redire non poAt, quae mos entibus Miribus respon-
70쪽
c at, i. o si e transeat in I rsa ima minorum ordinum νι a,hi e in cellus iam circumjectam transsiade . Atque hisce omnis insita minationis et suppurationis idea absolνitui XXXII. At is contrario vitio sive νυα, I De humores laborerit, neque ea Pi moVciatur in a aedem sanguis , ut aeque magna illius copia per νenas partis cujusdam ανehi posit, quam ab arteriis assertur; fundamenta jacta es dico si nationis humorum , imminentas putredin S, et futui ad gGΠgrafΠα.
XXXIII. Naturalis adeo inflammationis in gangraenam transiti/S non est, atque si factum hoc e , illis ιγ is causis factum esse censendum est, quibus febris quaecunquepositiVa Metti potes in negativam.