Dissertatio inauguralis medica : de vi vitali arteriarum ...

41쪽

ex dilatata arteria sanguinem scripsit 0 : raro id uidem exemplo, et omnibus no ris adverso, inquit HALLE RUS cr). Denique de veritate experimenti

contrOVersia non est.

XXII.

Jam vero, etiamsi illud constanti experimento-yum 1erte evictum sisse. videatur, Vehementius sanguinem sub diastole ascendere , sub systole tardius

moveri eundem, attamen Contructionem Arieriae

dilatatione ejusdem minus efficacem esse, me qui dem judice , nondum sequeretur. Sane temPUS illud, quod arteriae dilatandae impenditur, temporis quo omnis pulsus abiblvitur , ut X tertiam partem esse, adeoque duas adhuc tertias partes Contra tioni ejusdem impendi , tactus evincit s)Possuntque adeo arteriae Parietes, dum a maxima diametro ad minimam redeunt, longiori illo tempore quod contractioni earundem conceditUr, m jus licet spatium , minore tamen Curta Velocitate emetiri: adeoque et sanguinis saltus major esse, dum dilatatur arteria, minor dum sese contrahit :licet in ultimo hocce casu majus spatium emetiatur, atque infra naturalem sui diametrum aliquantum descendat. Ea enim non huic 1blum, sed et omni bus in universum viribus Vitalibus , Propria in doles cst, ut mechanicis quidem Viribus lentiores plerumque sint: sed et cum diutius agant , ideo etiam efficaciores longe effectus Producant.

C et

42쪽

XXIII.

Videor mihi unum hic ex paucissimis illis Physiologiae momentis videre, quibus absque aliqua 1altem analyticae artis specie lucis ViX quicquam asserri positi. En adeo calculum aliquem , simplicissimum, incertum quidem , sed CO itatiorem,

quia, quidquid in illo incerti est, id contrariae po

tilas, quam nostrae sententiae favere Videatur. Sit me ita illa atque naturalis quietae sibique remissa arteriae scini diameter 1 , maxima Vero semicliamctor in ultimo dilatationis limite I D, minima tandem in Coni actione j I - d. Sit tempus quod dilatandae arteriae impenditur illud autem quo ejusdem contractio peragitiar. I T. I x simplicissim i iane motus legibus, qUas et hic, seposita utique vi derivationis, quam nullo modo certis numeris CXPrimere, certis liae legibus adsti in-gCre valemus, tuto applicare fas est, Crit illa vel φ .citatum ratio, quibias in utraque Periodo singula arterii e Puncta moventur , subdiat liCata viri uni, Mibus sanguis crum Ilit; adeo iae Et subduplicat. ialtitudinum, ad quas in Utroque casu, fCCundum gravitatis legos , sanguis ascendit. Eadem autem illa velocitatum ratio sitiain Com Posita erit CX di recta spatiorum atque inversa temporiam. SPa

adeoque si altitudines saltus ad quas sub dilatatiCrae atque contractione , sanguis ascendit , essevclis a , A: erit utiquea: AzzzzDD TT: D- - 2cld ' it

Dilatationis autem arteriosae temPUS Cum ΠΟΗ-

iii si tertia cilciter Puis esse possit totius pulsus, a coque dimidia contractionis , erit summias Tationis LT: it Valor 4 : 1. adeoque a: D D: Q d Unde denuo elicitur uin a : ut IZ a 2 D: d. Itaque eX illa saltuum inaequalitate,

43쪽

sive ratione quae est inter a M A, tum demum concludi posset, contractionem arteriosam ipsi dilatationi aequalem esse, esse d o, atque haberi D D H et d, ubi suerit a zzz 4 A. atque sub dilatatione quater altius proruperit sanguis, qUam sub Contractione; tanta autem saltuum inaequalitas a nullo unquam Corporis nostri scrutatore visa est. Pon adeo, duplo altius in Priore Casta ascendere san guinem, adeoque esse a z a A, longe Profecto ni natam adhuc. Erit itaque 2 : 2- I OD:d:

atque d o, QOTID, Unde patet, illud d non solum osse aliquid, sed et quintam adhuc partem esse ipsius D ; adeoque quinta circiter inCrementi illi iis , quod sub dilatatione semicliamcter passa

fuerat, Parte arteriam infra naturalem sui dianae trum in ultimo contractionis limite descendero, quae Certe propter ingentem systematis aptoriosi Capacitatem insignis adhuc quantitas est. Jam VCro, Posito a: Λ 11: io, CX HALESII aestima

tione , prodibit dzzz o, 453 D : Positoque u A, erit D ud. In primo casu, erit dilatatio arteriar ad Contractionem ejusdem 5: 6, in secundo: :JO OO : 145ῖ , in tortio :: Q : 3. Omnia adeo in idianum conspirare Videmus, ut Contractio Arteriae dilatatione ejusdem major CVad i.

XXIV. Qui haec attente perlegerit, facillime jam Per

sPiciet, quasnam e corporis nostri ipsiusque Clementorum viribus inter vitales recipi velim. Sunt nimirum, ut optimi HALLERI Verbis utar, , multa diin animali machina, quae a Communibus legibus, mechanicis valde aliena sunt ; motus magni, DCX Parvis Causis excitati: Celeritates humorum

44쪽

per eas causas parum imminutae , a quibus per

receptas leges eas frangi oportuerat: motus a causis, penitus incognitis irrepentes; motus Vehementes a

,,debilibus si bris producti : decurtationes fibrarum

omni Calculo majores ; et quae alia st). Poterat addere forsan, reactionem continentium in contenta, vix non seu 3er, et constanti, uti videtur lege majorem, quαm octio praegre su . Itaque sub communi virium vitalium denominatione illas ego comprehendero vires, in solis animatis corporibus obvias , cluarum si ellectus considerentur, illi longe Ultra Vulgares receptasque Mechanicae leges trans cendere videantur; ita ut est edius causa sua proxima, rea tio actione praegressa longe vehementior sit. Id si quem ostendat, meminerit ille de vivo corpore hic , non de mere mechanico sermonem esse, neque posse illas ad corpus animale transferri

fectus definiuntur. Generalis nunc ista virium vitalium denominatio Plures virium species qliasi, inter se diversissimas , sub se comprehendit. Una earum Irritabilitas est. Alia est vis arteriarum contractilis, ad cujus nunC leges atque naturam ulterius demonstrandam progredior.

XXV.

Primum adeo pro vi arteriarum vitali argumentum esse dico, residuam sanguinis velocitatem in minimis vasculis : longe insigniorem in majoribus venarum truncis, sanguinis Venossi in cor reditum, eamque Iedeuntis Vim, Ut tantundem sanguinis quovis pulsu transeat iit' simum dextrum, Uaan tum eX ventriculo posteriore in aonam effunditur.

45쪽

Theorematis demonstratio item, dedisse jam mihi videor : itaque brevioribus taratum verbis eandem repetiisse liceat. Nimirum, si remotis ab Una parte omnibus sanguinis impedimentis, remota fridi tono,

remota attrastione a minimorum Vasorum Parietibus , remotis anastomotium esiectibus, remoto partium Pondere , remota sanguinis viscedine, semotisque si in ut ab altera Parte omnibus motus subsidiis, remota vi arteriarum Contractili, re motisque musculis , qui venosum Praecipue san- suinem adjuvant; sola arteriosi systematis diver sentia, Venosi 'te ConVergentia sit Cresset, quaero, quanta tunc secundum vialgares Hydraulicae leges celeritas sanguinis foret, per Utram UO VOnam Cderam in deXtrum, Cordis atrium redeuntis P Facile spondetur, fore tunc Celeritatem illam ad celeribtilem sanguinis C deXtro cordis ventriculo ininor

tam os lusi, uti lumen Aortae ad conjun ta Venarum avarum lumina : adeo ille, Contradiis quovis pulsu, venis cavis atque Ventriculis , tantimilem satagiti ti s CX vcnis istis in auriculam deXtrana est undi quantum eX sinistro ventriculo in nortam eXPolliatur. Jam vero ipsum naturae institutum, praesentibus etiana impedimentis illis atque subsidiis omnibus , necessario Icc iirit, ut illa aeci talitas.obtineat, nisi brevi tempore pulmones atque Cor, sive prorsus inaniri, sive nimio sanguine obrui velis, consentiente II ALLERO u). Itaque necesse

46쪽

4Ο est, ut eX duobus alterutrum obtineat, sive, quod assumi non potest, ut impedimenta aeque AC adjUmenta sanguinis nulla sint, sive, quod solum uti 'ium remanet, ut inter impedimenta illa atque ad jum enta Perses tum obtineat aequilibrium. Jam vero inter adjumenta illa circulationis nobis huc usque Cognita, nullum est, quod aequabili et con stanti ratione agat , et in quo semper ConfidercPossimus, nisi sola arteriarum vis Contractilis. Oui. hus omnibus rite perpensis, sequenti theoremat Physiologico vis illa non demonstrari tantum, scici determinari posse videtur : vis vitalis atque contractilis utique arteriis adest ; at liae tanta est

quae fristioni , partium ponderi, Viscedini , anam

1tomossibus, attractioni in minimis vasis, atque Coteris sanguinis, per Universum Artoriariam VCnaIUr que systema moti obstaculis omnibus simul stinatis, removendis Par sit. Ita sanguinis motum ea lege cordis contradctionem intor atqiae Vim arteriarum vitalem partita esse Videtur natura, Ut Cor, motiana

illius progressivum, nulla habita impedimentorum ratione sibi unice sumat, eummie ipsi impeti m

conciliet, quo adjutus ille , Universum alteriarum venarumque systema, dato tennipore dataque velocitate emetiri posset, si nulla plane in itinere suo impedimenta ostenderet: vis arteriariam Vitalis AU-tem illa ipsa impedimenta removeat, eoqUe COIdiSin Promovendo sanguine molimina, sive possibilia, sive saciliora ossiciat.

educere potes, quo α ι enis cacis inuessa Iuminum ratio, minorem DLGn iaccepit. Si ergo per cas certe copiam Gorta cicciperet, i

Penas μnguis lentior fuit, Hebet et cum ea Effferentia lingulisi sis lentor accurate per Venarum Puyibus repeteretur, intra breve imajus lumen compensari, et si tempus ficca foret. lxcitis lentoris major foret, quam

47쪽

XXVI.

rvidens inde si, cordis Vires, longe nunC ma Nima parte oneris liberatas, ad simplicisIimas mori , su ras reduci. In illa virium aestimatione quantum

desudarit illa Physiologorum cohors, qui Corporis immani historiae Mathematicarum disciplinartim

facem Praeferre Voluerunt, notillimum est. JOHAN NES ALPHONSUS BORELLI, musculorum VirOS COmparatas Ponderum rationem sequi arbitratus , cordis Contractionem ponderi 18oo oo librarum aequalem fecit; solebat enim eo suum studium ConVCrtere, ut numeros miraCUlO ProXimos inveniret, autore HALLERO .v). Tiatiorem viam im

gressus est KEII. I Us , Neutonianis jam principiis

in calculo suo Usus, primum saltu ex iliaca vivi Canis arteria observato, deinde alia adhuc metho - Ο mOX Uberius exponenda, invenisse sibi visus cst veram. Virium Cordi S mensuram , eam Uuquinque UnCiis aequalem esse, ad octo vix ascendere concludit. ν). JACOBUS JURIN, eX ipsa coidis structura virium quo pie aestimationem TC- PCtens, vim Cordis totius quindecim libris, eam que ejus Partem Piae in sanguinem CXCICCtiar, tribus libris in minuto secundo Pollicem Per Currentibus , aequalem arbitratus cst. g) Oui in

48쪽

--- .

l, ii terra lata oris successit Stephanitr HALE' , ille I LII 1UM presso Pede secutus est, eo solo diversus, luod pro b di culindri fui integram ventriculi

tispersi Ciem reciperet , cum KEILIUS orificium .iortae recel illet; requales inde Cordis vires libris circiter bo sa). FI ANCISCUS BOIS SIER DE SAU VAGES, i altum sanguinis HALES IANUAt pro basi calculi J3onen S, Vim Coa dis aequalem reperit unciis decem cum dimidia; deinde cum in omni machina plus motia S Tequiratur, quam quidem Prodia Citur cias ': g, in ratione 27 ad 4, auget in ea ratione vim Cordis, et aequalem reperit 7 1 UnCiis intra minutum secundum ad pedis altitudinem elevandis b). Ultimus tandem latromatii ematicorum DANIELBERNO ULLI, HALESII quoque eXPerimentis Usus, vim Cordis reperit ae Ualem sescunci ad pede

octo projemis, sive 6o oo Unciis, libris nimirum 375s,er lioram ad octo pedes elevatis sc). Monet alios in Corpore musculos dari, qui cordis potentiam Don superent modo , sed et ducenties superent, in errore isto H ab UALLERO egregie reprehens HS.

Uti vim cordis, ita quoque sanguinis in majo-vibus vasis Celeritatem diversissimam repererunt clari Visii KEILII s. quem secuti sunt plurimi alii, ita

49쪽

-- ε 3oalculum posuit. Sanguinem ex sinistro ventri culo est usum quovis pulsu , ad duas uncias aestimavit ; quae cum in aOrta spatium replere debeant, octo circiter pollices longum aortae enim lumen Circi

ter o, 4 i 87 pollicis quadrati Londinensis esse, invenit facta dimensione I EI LIUS) atque praeterea pulsus illa pars quae contrastion i cordis impenditur, non nisi totius pulsus tertia sit, sequitur, qUOViS COII- tractionis tempusculo undam illam sanguinis ad duos circiter pedes, adeoque integro minuto primo ad centum 1eXaginta circiter pedes, projici debere; eamque esse sanguinis Celeritatim , in aorta libere fluentis se). Idem , facto circa saltum sanguinis ex iliaca vivi canis arteria salientis eXporimento, eam ejus velocitatem fuisse concludit , qualem habuisset, si ab altitudine Undecim pedum Cum di midio libere cecidisset, id est, q5 circiter Pediam, minuto Primo percurrendorum. JACOBUS JUR IN velocitatem qua Cor Contrahitur, per diversa systoles tempuscula, Variabilem esse credidit, eam in principio esse quatuordecim, in suae quatuor Pediam,

dorum V . Velocitatem porro sanguinis in Aortaetrunco 140 Pedum STEPHANUS HALES g), 161 pedum THOMAS MORGAN li), 77 BRYAN Ro B INSON st), avo o Pedum FRANCISCUS BOIS SIER DESAU VAGES l), tandem 13ao pedum DANIEL BERNO ULLI h, Uno minuto Primo percurrendorum

posuere.

50쪽

41XXVIII.

In omni ista virium cordis aestimatione, de HALLERo idem forsan dicere possumus, cquod ipse deSENACO : reperiste potius quae diruat: ipsum Vero, ad elevanda aedificia minime promptum ni Ouivili sedulo, et prudenti consilio a Calculis abstineret, eo tamen Omnia studia sua, Omnemque argumentorum vim Convertisse Videtur , Ut maXimas Poneret cordis vires, longe majores illis, quas Cracepto BORELLIO, iatromathematicorum Ceteri Cm- Des posuere. Mihi vero semper, ne me tantis dis sic tiliatilaus rem obnoxiam esse, neque tanta S ambages ad dirimendam litem reqUiri , neque Prolixo calculo, neque longa demonstrationum serie VPus esse, visum fuit; atque dum sollicite saltum sanguinis ex arteria libere salientis observarent, illeoremata mechanica in auxilium Vocarent, adaequationes Culicta reduCCrent celeberrimi viri, ea semper Praetervisa fuisse, quae longe simplicistima sunt. Ipsum cor inspeXisse, pondus ejus determinasse, atque tempus Contraitionis nosse suste erit: etenim dato volumine Cordis, Pondere, ut UC tCm-Pore quo Contrahitur datas quoci te vires csso quibus in Contractionem cietur, id quidem CX simplicissimis Mechanices principiis notum esse debe yet. Conq,rime Cor sanguine turgi illam , US UC-clum omnis inde sanguis effluat; id si intra tertiam Unius Pulius partem seceris, clico, te cor eadem Plane vi compressisse, qua id in sanissimo vegeti animalis statu , iiisita sita irritabilitate mOVCtur. Vires huic .cflectui pares, etsi necdie CalCUlo, ΠC-que etiam CXPerimento definiri posse, persuas una habeam , Cas tamen adeo onormes csse dehoro vix crediderim ; ita ut quindecim sorte sive viginti