장음표시 사용
11쪽
DA ORIGINE ET AUCTO. Dcuim quae lex qua gentium lata es, qua non prius exsingulari aliquo negotio, atque e re nata transacta,Originem O occasionem ducat' leges de nexis, de connubiis plibeiorum de ambitu, Senatusconsultum de non admittendis in Senatum pueris praetextatis: nuper apud nos,desecundis nuptiis,de consensu patrumfamilias, m alia infinitae. quod ipsium Imperator Ius Bianus consitutione CVIII. de Restitutionibus, dia
serti me profitetur , dum ait ioc se in more habuise,
Pt ex cognitionibus 'gularum controuersiarum qui
bres iudicandis operam dabat , occasionem legum feremdaru arriperet: imo solas esse Optimas quae sic latae scias ed illud etia νerbori, ipsi notatio demonstrat . Lex enim, et quae a Latinis a dele ita dicitur, selectio es eo . quae rite antea visa,arila, iudicata sunt. P raedicit a ,
edicit Praeto quorum maiorumsuorum formulas in cognitione aut iure dando inequi Nelit. Iam non Senatus
consulta a consulendo ditia sunt: quod ipsum,ut Quit tilianus ait olim fuit iudicare, υnde inquit)adhuc,boni consul is,hoc es, bonum iudices' Et Constitutio quid aliud es,quam quod ex multis iudiciis oe opinionibus, item Ῥariis aliorum exemplis, definiri atque consitui placuit' Nempe hac ratione 3 su Nenit, Ῥt Nnu idem a seipso diuiderctur: σ ea pars quae veluti futuris casibus formam aliquam asserret, Legis generale nomenet qua aliquid dirimeret prout illud incidit, sepeciale R
rum iudicatarum vindicaretudeoque res Iudicatae Legib ipsponcretur, Ni Vsus disciplinae. Attamen ni- hil magis conueniens fuit, quam Dum iuris ordine Nolpartium positione conservari. Etenim Ius ud νniue
sim nihilo plus legibus consat , quam robus iudicatis:
12쪽
R ERYM IvDICAΤARVM. nec non pars Iuris cissilis utrumque esse dicitur. Na non ideo quia leges componi diximus pluribus rebus iud catis: idcirco lex, Nniuersi: res iudicatae, speciei vicem obtinent. quemadmodum Socrates amus es de pluribus,non plurium species aut particula. Erζo in eo contentio est, quia Iuris sunt Naria genera,quae primo locoli oportuit. Nam multum referre Neteres arbitrati
sunt, quid quolibet loco G ordine veluti causa perpetua morae Diumque regundorum collocetur, γ νnde
initii. fat. νι s leges quis ferre velit, utrumue prius a
nuptiis,au a rebus sacris, aut a magisratibus exordiis sumere eum oporιeat. Nam ipse rerum series, ipse com positio al, HIiαταξις,eam Nini atque pessuasionem babes, Ni nou alia re magis Neteres Hetrusci ciuibus Ibis peJsuasum iri existimaret arma inueta esse, ut iis a uersus bosci,non ad ciuilem discordia a serentur,quams aedem Mariis ad campum G extra νrbem,non νι aliorum Deorum,intra moenia dedicarent. Ita Res is
dicatas primo loco posuisse, non flum id per se demon-
sraret, quo iure, quibim praeceptis haec prima homini scietas moderata mi conseruata es: verum id quod nuc etiam aggredimur , et si a multis multae leges latas ni,perpetuo tamen O Iudicum rerum Iudicatarum maiorem auditoritatem esse: neque Leges aliquid lere, nisi sit qui Neluti Censer eas sartas tectra habe re locet. insid enim quod nunc etiam apud Arisο- telem lib. III. απολιτικων dilimentisiin quaeritur, Ῥtili-DDe sit virum optimum quam optimam legem imp rare an uou id est, quod νι C. Punius ait maiores uo sti recte iudicarunt, nullas potius leges csse, quam χρirrita babeanturὸAtqui ne in hoc vitium incidat,nis
13쪽
DE ORIGINE ET A Vc To. Ia cautisne vel si ipse Lycurgus ad oracaueri potest. Nam cum omnia lege compraebendere non sit humanae mentis, nec quicquam ita diligenter ac cum tanta pro itidentia scribi psit , ut omnes casus qui quandoque incident,continere videatur necesse es imprimis, ut imperita multitudo , ad quam maxime leges ad tantur nam sapientes animum suum iu potesate babeut , ii 'Mit Seneca, O legem qua ibi Nolunt, diculit quam
dixerunt , feruant) dum eodem fortasse vel postero die quo lex primum lata es,emersum aliquid sentiet, quod non sit lege definitum: id ipsium legi toris imprudeliae atque ignorantiae tribuat. Porro nihil periculosius in omni Republica euenire potes , quam se Populu μην ..
magis tum minus sapere exsimet, neque adeo cari rum Ni omnibus negotiis idonee cauerepsit. Attamera neque omnia quae compraebendi possunt,sapiens Legi lator comprehendet: ut Solon Atheniensis,qui idcirco in parricidas nihil adscripserat nominatim, ne poena proposita ciues admonere videretur, se posse in rerum natura huismodi monserum. Sunt etiam multa qua legibus amplectisuperuacuum es, νtsunt quae naturalia uti amare parentes , indulgere liberis. tamen Nel inscite praetermissa, vel imo quae cotraria sunt permissa plerisique νidebuntur. Quid,Ῥt iam cum multitudia ne non loquamur: ni; multa per sie turpia sunt, quα tamen nullo edielo prohiberi positit' quale es, amicorum secrcta non eloqui Fidem etiam inimico non fallere:Pa laseruare tiam fere ex pollicitatione atq, 'nudo pariloactionem non damus) quod genus es, Non ingrati esse.hoc enim uomine formulam dare sapientius Romani quos imitamur,quam aut Persa, aut Graci , nolue
14쪽
RERvM IvDICAT ARV u. runt. Quapropter es tot νbiquegentium legessiriptae, latae, fxae atque refixae sunt, adbuc quamplurima quae omnino decidi non possunt,arbitrio Iudicantium relinqui;ιucri nulla lege definiri potes, quanta fides babe
da sit tormentis: quanta habenda sit testibus,m an mianus testibus qua argumetis: cuiusmodi es quicquid in deliberatione cadit. Iam si de minimis rebus aliquid in albo proponitur , O en ridicula sunt reliqua: νι apud nos cibariae ac vestiaria leges , qua oesi Lucori, Cras Antomi temporibus lasae ac perlatae essent, autorem suum nou laudassent. Est enim dum quid in exemplo Aou in legibus poni debet. Praeterea cum lex nullatam praepans esse posit, quiu semper alia sit ratio scri
pii iuris, alia boni oe aequi: νidelicet, ut quod iures osse dicimur,nousolum hunc intellecIum habeat, si l ge,sed illum quoque, ut iupefecisse Nidvamur. ω cor ira,sit aliud a quum, sedprobibitu iure, ut libertas i stamentorum: ideoque fit ibi saepius iniuria, unde iurapsulantur. nec denique alia de caussa noser Iabolen omnem in iure definitionem periculosam esse dicat, rarumque esse Ni non subuerti possit: qua quod hypoιb
Am , causam atque negotium, ad perpetuam rationem Nniuersalia praecepta, qua Legem appellamus, aut etiam contra , thesim ad Dpotbesim in iure traducere,
sit hoc quasi Oleum perdere, auiprine Io Philosophum ,
non Oratorem aut Iurisconsultum agere. Nam quid tu omni arte definiripsit , nisi ut duntaxat ad exercitationem νaleat, qua non certis demons tionibus ,sed Ῥariis, dubiis γ incertispersuarum, locorum, tempo-τum,rerum circuns antiis tota confisit Hoc ipsum, Depsium reddere, Vim vi repellere cautiones,qu. M procria
15쪽
praefriptiones habet ' atqui Regula simul cilini in ali
quo Nitiata es, perdit ossicium suum. Merito igitur quia leges mutari oe abrogari sepe necesse est: ideoque eam auctoritatem amittere quae diuturnitate sabilit te constantia potistimum acquiritur : neque vero id sapius euenire possit absquesummo Reipublicae pericula: videri potes eospraeclare cesuisse, id optimum esse politiae genus, quod Nel iussio arbitrio Iudicatium Ne satur,Nel in quo nihilominus t in Gallia herum I dicatarum , quam consitusionum maior est fides, grauitas, auctoritas. Nam omnia quae antea dicta sunt, minimo digitulo euitari posse prudentium Nirorum arbitrio, quibus nihil unquam facile occurrit, quin huic satim negotio, pro νtili, bonesu, bono G aequo pepune' tam ac veluti in numerato definitionem habeant: qui si aliquid in melius emendare velint, hoc quas latenter
agant,atque per alluvionem, ne nimium aperta mutatio atque inundatio, iac7um, seditionem G calamitate. erat. Iudex salua rerum Iudicatarum auctoritate, nunc illud,nsic aliud iudicat. Legibiss vix νnum, mox
alterum caueripotes, salua omnium legum substantia itaque vim maiorem esse in , eterum exemplis, oe r bus antea iudicatis. Quare ipse Oectauim Augus leges optime laturus, Nelera tanti, dicta oe scripta prο- ponebat. -sic me Formabat puerum dictis: O Hιe iubebat Vlfaccrem quid: habes auctorem quo facias hoc. Vnum ex iudicibus selecIis obiiciebat c. Itaque o Persarum adolescentes cum ad holam ducebantur, cὸ
se proficisici res Oudebant. t Ius Iustitiamque disseret.
Neque Legisator Lace iam orum alia ratione motus,
16쪽
R ERYM IVDICATARUM.tiges a Fe lata , in tabulas redigi Netuit,quam,dum esse aliquas oportebat, siverior tamen Iudicum Magisω- tuumque maneret auectoritas, cilmpotiio ex animis Iudicum , quam de tabula pendere viderentur. Quid de Solone' quanquam hoc sit illim inuentum, ψ re καὶα τους νομουt, Gr isscristio quidem iure uti maluit rtamen de indusria leges obscurius scripsisse dicitur, τι ex earum interpretatione quam Iudices haberent in potestate , cresceret eorum admiratio atque auctoritas. Lex enim quae nominatim aliquid iubet tentiam Iudici non relinquit: nec censendae sunt illim partes,quem includit formula a Praetore data: Et tantundem, me catur inquit, ego iudicassem. Lex enim it cripta est. itvue suos iudices posulat. Plebs de aequitare iniquitate iudiciorum dio utat. Quae omnia primo asst
Elo speciosa fortasse apparebunt: sed primo quoque die
confusionem pariunt, ad totius Reipublicae, Legum atque iudiciorum redundat infamiam. An non idpr. sentiebant Patres conscripti, cum sibi CCC. annis ab urbe codita,cum Populo R.in no lata contentio fuit Gribus certi an iudicio Magisratuum Respublica regeretur' Itaque eodem pol lea reciderunt, dum edi Lia sua perpetua Praetores non sequerentur. qua in re cum etiam posremo auaritia oe ambitione aberrarent, lex Cornelia lata es. V erum ut se=ver ex animi sui sententia,non ex prascripto legum iudicare dicerentur, v I DERI OPORTERE, non etiam ITA ESSE, pronuntiabant. Denique cum multae leges introductae sunt,quorsum ea quae Annales appellantur, nisi vi lecti quique maiores natu atque prudentiores, non Nil nunc adolescentuli, proposita controuersia , de hac non tam adeo
17쪽
Ranv M IvDICATAR v M. adeo certe,quam de lege ipsa ac iure legum,hula an issi negotio conueniant , iudicare ac pronunciare videar tur', eam potissimum legem ample fit, qμam, etsi nullascripta esset, optimo iudicio sequeretur' omnino si legum , edictorum, an iudicum iudiciorumque maiores e debeat auctoritas,ex Uu nosro, Regia ac perpetua Francorum lege cognoscimus. Nam. vi consuetudo esse non dicitur, quae uno alteroνe iudicio firmata non strita omnes fere Cositutiones apud nos in ea conditione sunt, ut legis Nicem non habeant prius, quam supremo Senatu approbate, promulgata, receptae 'trimo O de indeposita in usu atque more iudiciorum. Neque aliare profecto magis, beatior oe diuturnior fuit hac fu serent ima noma monarchia, quam quod in ea sema rNeluti aequo iure Lex atque optimi Principes amantissmis ac fidelissimi suis subditis imperarui: quam quod
hoc quasiperpetuum foedus iniere Imperatores nostri, sue sacrisui patrimonii alienatio , sue constitutionum promulgatio ad Populia agatur: ita horum Nnumquo que inposerum valeat, si Patres auctores fa yi sint. Quae Ῥlla enim beatior ista Republica esse potest, is qua non pro iure habetur quicquid Principi placuit: sed quod optime ac legitime placuit'cis ea semper di turnior fuit, quae non pura , aut nimis incitata oes ra, sed permistum ex aliis potitiae generibus aliquid perpetuo praese tulit: quid non de hoc Regno opulentifisino nubuc in futuril benesterare possumus, quod b manissimi Principes ita sua Donte quadam AriRocratia temperarunt, ut imo sit hoc eorum praeclarissimum ac perpetuis edictum, Ne Senatus eam consitutionem Wpprobet, quam i antea nonprobarit'Ergo,ut de illis quidem
18쪽
D E ORIGINE ET A vcaeo quἰdem reuera dictum es sit hoc Romanorum Imperatorum, quotquot inter eos optimi fuere, hos Nuo annulo facili sculpi posse:noini, nec amplissimo theamo contineripossunt. Nam si hoc edoctus a viro sapientisi
mo Necoenate octauitis A UuΠm obseruauit aliquando ut cum alia multadum non leges quidem sed legum auctoritatem S endam potesati permittere ob eam cem te rationem, Ni Dion Nicaeus ait, quod homines iis umturaliter gaudeant , qua Neluti communicato imperio a maioribuι accipiunt, O ea quae suo quoque consilio acta,transacta sunt,pro si is laudant, ideoque Nitro at
que libentissime suscipiunt: sed O si aliquid simile de
di berio narratur a Nicephoro libro primo , id eu praecipue Senatui mandauisse , ne Principalibus rescriptis, edictis prius obtemperaret,quas aequa uLia utiliasbi esse viderentur: atque etiam Probum, leges a se laras noluisepro legibus haberi, quam si amplisimus omdo eas sivis senatuscosultis ante consiecrasset:praeterea etsi alui quidam edidia sua,non Consitutiones, scd orationes appellari maluerunt, tum quia in Senatu habere tur,tum quia non cogere,sed pessuadere Nessent: deniq;Ῥelsi hoc de Iusiniano legimus, i nisi primae ac secura da iussioni interdum pareatur: preclara illa i diuina consitutio,solems apud nos atque anniuersaria es: non huius alteriu e PrincipuJed Pharamodiorum, Plin-norum, Hugonum, Valesiorum: quid'Francorum Regum iure ac merito propria dici debet. Nam cum nUri sapietatissimi Reges omnes suos lubditos habeant tripartito, Nnum genus eorum qui sacra museria trafiant, alterum Equitum, reliquos postremo loco : ad Iudicumerdinem pateι his omnibus aditu ut ex tribus hoc co
19쪽
salum quoddam Iustitiae corpus, Ῥῖιus siι aliorum o milium,atque ipsius ades principis quasi domesicus ac Ia niliaris arbiter. Faciant alii Chrisophore Thuane Ῥt lubet,maximos Ros Principes.id quam ad perpetui; ssatum Reipublicae pertinet,quod ij apud nos pro minoribus habeturὸ Ῥt quemadmodum minori Nigintiquiis que annis rerum suarum alienatione non quirim legibus interdicitur, sed eum resilui placetis laesui, si ci cunscriptus cs ita Optimi Principes edicunt sane qui quidplacet, scds aulicorum ambitione sudio G auaritia decepti,circunsicripti sunt, edicito suo perpetuo iubent, se a Senatu suo restiui veste: Nideat ne quid a se temere ac propere factum, ut istud de Theodosio, po Anitcrepsit: denique male temsuam aequabi a-tem comitcr obseruet. Itaque tum interdum maxime Dbi obtemperari putant, cum non satim obtemperat S natus : quia, ut a torplerumque erga patremfamilia , id prouidcntia oe in rem suam, non contumacia ferisbi persuadent. Nulli apud nos Xerxes,qui concilium quide euocent,sed Ῥti homines parcat,non ut ex animo cohulant.imo potius Galbae, qui si ita loqui fas es παλδαγώγους habere Nideri malint,quam mancipia togata. ncque in legibus nosris haec clausula legitur hactenus,
Ita ccrte accidit, Ni quanquam sub monarchia Ῥiui-m- quε omnium facticissima es adminiseratio attamen Ius aliquod certum atq, definitum habeamus, hoc es,Res de tuo loco iudicatas, quib' quotquot leges sanciuntur, ea praees,imperat duntaxat, quae vel nominarim, Nel tacito cosensis, optima Gr utilissima approbata, es, Nam quod at fortasse inconsantia tribuunt, toti ges iu
20쪽
Is in Gallia ferri, ac negligi:ea re potissimum qua
summa dos regni es clementia atq, humanitas Principum nostrorum deprehenditur, quod eas suis leges m auus si pici patienter ferunt , quas Populus , tendo non iapprobauit: contra maxima libertas atque securitas naturalium subditorum, qui sic veluti suo iure ac sine faude his abutuntur. Itaque Nunicipale, omnes ac pedanei magiseratus , sed G populus Nuiuersus , hanc cautionem habent. si recens aliqua Consitutio proponiatur, imprimis quidsit in ima cera diligenter aspiciunt. Si legitimo ordine, consentiente ae postulante uidis Burdino Proeuratore sci quem summa Nirtutis atque eximiae doctrinae caussa nomino sua die, suo more uepraescriptione,lecta, recepta sit: omnino hac lites iud
ciaque dirimunt. Si quid iv litum Usendant, Ni quia Deciali iussu atque imperio Principis admiss , γρυ-
mulgata sitino eam aeque amplectuntur, aut certe ea
rius agunt. expectant dum quid psea Senatus de ea re iudice primo quoque diesentiant. Neque esὶ νι alia quis exi met,illud esse no iura ferre,sed decipere.quia in eo lex Regni eH,quam qui uestire debet acpraestae unum aut alterum iuris specie decipi,quam praeclarum . idud politiae genus coturbari ac praetermitti. Hoc adeo Romae in senatu praestantisiime Ῥμvaium esse ait Dio Cassius lib. LV.Μaiestatis suae conseruanda causa, ad publicam Hilitatem, habuisse qua Senatusconsulta,
.O quae Senatus Auctoritates appellarent. Senatusco fulta,quae omnisus optimo iure , rite atque: ordineplacuissent: Senatus Auctoritates, qui 3 sententias- -- eineretur si quid alieniore tempore; illegitima ratione,