Fontes iuris ecclesiastici antiqui et hodierni edidit Ferdinandus Walter

293쪽

minarium prusen Eu lassen.

294쪽

XLVI. OESTERR. PATENT VOM 21. DEC. 1851.

sareo - Regiam Apostolicam Franciscum Josephum I. Imperatorem Austriae. Cui subscriptum Viennae dis 18. Augusti 1855. ratific&tiones muino traditao ibidem dio 2b. Septembris 1855.)In Nomine Sanctissimae et India inuae Trinitatis.

Sanctitas Sua Summus Pontifex Pius IX. et Majestas Sua

295쪽

XLVII. CONCORDATA LUSTRIACA A. 1855. 281 Caesarea-Regia Apostolica Franciscus Josephus I. Austriao Imperator, concordibus effecturi studiis, ut fides, pietas et omnis recti honestique vigor in Austriae Imperio conservetur et augescat, de Ecclesiao catholicae statu in eodem Imporio solemnem conventionem inire decreverunt.

Quapropter Sanctissimus Pater in Plenipotentiarium Suum nominavit: Eminentissimum Dominum Micha dom Sacrae Romanae Ecclesiae Presbyterum Cardinalem Vialo-Ρrela, eiusdem Sanctitatis Suae et Sanctao Sedis apud praefatam Apostolicam Majestatem Pro-Nuntium, et Majestas Sua, Imperator Austriae Celsissimum Dominum Josephum Othmariam de Rauscher, Principem Archiepiscopum Viennensem, Solio Pontificio Adsistentem; Caesarei Austriaci ordinis Leopoldini Practatum et magnae Crucis Equitem, nec non eiusdem Majestatis Caesareae a consiliis intimis. Qui post plenipotentiae ipsis collatae instrumenta mutuo sibi tradita atque recognita de sequentibus convenerunt: Art. I. Religio catholica Apostolica Romana in toto Austriae Imperio et singulis, quibus constituitur ditionibus, sartatecta conservabitur semper cum iis juribus et praerogativis, quibus frui dobet ex Dei ordinatione et canonicis sanctionibus. Art. II. Cum Romanus Pontifex primatum tam honoris quam jurisdictionis in univcrsam, qua late patet, Ecclesiam jure divino obtineat, Episcoporum, Clori et populi mutua cum Sancta

Sede communicatio in robus spiritualibus et negotiis ecclesiasticis nulli placetum regium obtinendi necessitati suberit, sed prorsus libera erit. Art. IV. Archiepiscopi, Episcopi omnesque locorum Ordinarii cum Clero et populo dioecesano pro munere officii pastoralis libere communicabunt, libero item suas de rebus ecclesiasticis instructiones et ordinationes publicabunt. Art. IV. Archiepiscopis et Episcopis id quoquo omne exedicere liberum erit, quod pro regimino Dioecesium sivo ex declaratione sive ox dispositione sacrorum Canonum juxta praesentem et a Sancta Sedo adprobatam Ecclesiae disciplinam ipsis competit, ac praesertim: a) Vicarios, Consiliarios et adjutoros administrationis suae constituero ecclesiasticos, quoscunquo ad praedicta officia idoneos judicaverint.b) At statum clericalem assumero et ad sacros ordines secundum Uanones promoVere, quos necessarios aut utiles Dioe-Diuili oci Corale

296쪽

XLVII. CONCORDATA AUSTRIACA A. 1855. cesibus suis judicaverint, et e contrario, quos indignos censuerint, a susceptione ordinum arcere.

H Beneficia minora erigero atque collatis cum Caesarea Majestato consiliis, praesertim pro convenienti redituum assignatione, Parochias instituere, dividere vel unire. d) Praescribere preces publicas, aliaque pia opera, cum id bonum Ecclesiae aut Status populi ve postulet, sacras pariter supplicationes et peregrinationes indicere, funera aliasque omnes

sacras functiones servatis quoad Omnia canonicis praescriptioni bus moderari. e) Convocaro et celebrare ad sacrorum Canonum normam Concilia provincialia et Synodos dioecesanas, eorumque aetavulgare.

t. V. Omnis juventutis catholicae institutio in cunctis scholis tam publicis quam privatis consorias erit doctrinae Religionis catholicae; Episcopi autem ex proprii pastoralis ossicii munere dirigent religiosam juventutis educationem in omnibus instructionis locis et publicis et privatis atque diligenter advigilabunt, ut in quavis tradenda diciplina nihil adsit, quod cassi limo Religioni, morumque honestati adversetur. t. VI. Nemo sacram Theologiam, disciplinam catecheticam vel Religionis doctrinam in quocunque instituto vel publico vel privato tradet, nisi cum missionem tum auctoritatem obtinuerit ab Episcopo dioecesino, cuius eamdem reVOeare est, quando id opportunum consuerit. Pubi ici Theolog ae professores et disciplinae catecheticae magistri, postquam sacrorum Antistes de candidatorum fide, scientia ac pietate Sententiam suam e posuerit, nominabuntur ex iis, quibus docendi missionem et auctoritatem conserro paratum se exhibuerit. Ubi autem theologicae facultatis professorum quidam ab Episcopo ad Seminarii sui alumnos in Theologia erudiendos adhiberi solent, in ejusmodi professores nunquam non assumentur Viri, quos sacrorum Antistes ad munus praedictum obeundum prae ceteris habilescensuerit. Pro examinibus eorum, qui ad gradum doctoris The logiae vel sacrorum Canonum adspirant, dimidiam partem examinantium Episcopus dioecesanus ex doctoribus Theologiae vel

Sacrorum Canonum constituet.

Art. VII. In gymnasiis et omnibus, quas medias Vocam scholis pro juventuto catholica destinatis nonnisi viri catholici in professores Seu magistros nominabuntur, et omnis institutio ad vitae Christianao legem cordibus inscribendam pro rei, quae Diuiliam by Co l

297쪽

tractatur, natura composita erit. Quinam libri In iisdem seliosis ad religiosam tradendam instructionem adhibendi sint, Episcopi collatis inter se consiliis statuent. De Religionis magistris pro publicis gymnasiis mediisque scholis deputandis firma manebunt,

quae hac de ro salubriter constituta sunt. t. VIII. Omnes scholarum elementarium pro catholicis destinatarum magistri inspectioni ecclesiasticae subditi erunt. H- spectores scholarum dioecesanos Majestas Sua Caesarea ex viris

ab Antistite dioecosano propositis nominabit. Casu, quo iisdem in scholis instructioni religiosae haud sufficienter provisum sit, Episcopus virum ecclesiasticum, qui discipulis catechismum tradat, libero constituet. In ludimagistrum assumendi fides et conversatio intemerata sit oportet. Loco movebitur, qui a recto tramite deflexerit. Art. IX. Archiepiscopi, Episcopi omnesque locorum ordinarii propriam auctoritatem omnimoda libertate exercebunt, ut libros Religioni morumque honestati perniciosos censura pedistringant et fideles ab eorundem lections avertant. Sed et Gubernium, ne eiusmodi libri in Imperio divulgentur, quovis opportuno remedio cavebit. Art. X. Quum caussae ecclesiasticae omnes et in specie, quaB fidem, sacramenta, sacras functiones nec non officia et jura ministerio sacro annexa respiciunt, ad Ecclesiae forum unice

pertineant, easdem cognoscet judex ecclesiasticus, qui perinde docaussis quoque matrimonialibus iuxta sacros Canones et dentina eumprimis decreta judicium feret, civilibus tantum matrimonii effectibus ad iudicem saecularem remissis. Sponsalia quod attinet, auctoritas ecclesiastica judicabit do eorum existensa et quoad matrimonium impediendum effectibus, servatis, quae idem Concilium Tridentinum et Apostolscae Litterae, quarum initium: , Auctorem fidei constituunt. Art. XI. Sacrorum Antistitibus liberum erit, in Cloricos honestum habitum clericalom eorum ordini et dignitati congruentem non deserentes aut quomodocunque reprehensiono dignos poenas ae sacris Canonibus statutas et alias, quas ipsi

Episcopi convenientes judicaverint, infligere, eosque in monasteriis, Seminariis aut domibus ad id destinandis custodire. Iidem

nullatenus impedientur, quominus censuris animadvertant in quos-eunque fideles ecclesiasticarum legum et Canonum transgressores.

Art. XII. De jure patronatus judex ecclesiasticus cognoscet; consensi tamen Sancta Sedes, ut, quando de laicali pa-

298쪽

XLVII. CONCORDATA LUSTRIACA A. 18bb. tronatu agatur, tribunalia saecularia iudicare possint de successione quoad eumdem patronatum, seu contrOVersiao ipsas inter Veros et suppositos patronos agantur Seu inter ecclesiasticos

viros, qui ab iisdem patronis designati fuerint. Αit. XIII. Temporum ratione habita Sanctitas Sua comsentit, ut Clericorum caussas mero civiles, prout contractuum, debitorum, haereditatum, judices saeculares cognoscant et definiant. t. XIV. Eadem de causa Sancta Sedes haud impedit, quominus caussae ecclesiasticorum pro criminibus seu delictis, quae poenalibus Imperii legibus animadvertuntur, ad judicem laicum deferanti'; cui tamen incumbot, Episcopum ea do reabsque mora certiorem reddere. Praetorea in reo deprehendendo et detinendo ii adhibebunt tu modi, quos reverentia Status cloricalis exigit. Quodsi in occlesiasticum virum mortis Vol carcEris ultra quinquennium duraturi sententia seratur, Episcopo nunqinam non acta iudiciaria communicabuntur, et condemnatum audio itacultas fiet, in quantum necessarium sit, ut de poena eccleEi Stica eidem infligenda cognoscero possit. Hoc idem Antistito petente praestabitur, si minor poena decreta fuerit. Clerici Carceris poenam semper in locis a saecularibus separatis IuQ Quodsi autem ex delicto vel transgressione condemnati suerint, in monasterio vel alia ecclesiastica domo recludentur. In huius articuli dispositione minime comprehenduntur Caussae majores , de quibus Sacrum Concilium Tridentinum a s. XXIo. c. b. do reform. decrevit. Iis pertractandis Sanctissimus Pater et Majestas Sua Caesarea, si opus fuerit, providebunt. Art. XV. Ut honoretur domus Dei, qui est Rex Regum et Dominus Dominantium, sacrorum templorum immunitas Servabitur, in quantum id publica securitas et ea, quae justitia exigit, fieri sinant.

Art. XVI. Augustissimus Imperator non patietur, ut Ecclesia catholica eiusque fides, liturgia, Institutiones sivo verbis, sive factis, sive scriptis contemnantur aut Ecclesiarum Antistites vel Ministri in exercendo munere suo pro custodienda praeSer tim fidei ac morum doctrina ot disciplina Ecclesiae impediatatur. Insuper efficax, si opus fuerit, auxilium praestabit, ut sententiao ab Episcopis in Cloricos ossiciorum oblitos latae executioni domandentur. Desiderans praeterea, ut debitus juxta divina mandata sacris Ministris honor servetur, non sinet quidquam fieri, quod dedecus eiusdem afferro, aut cos in contemptum adduCerepo it, immo dixero mandabit, ut omnes Imporii Sui Magistratus Disilireo by Corale

299쪽

ot ipsis Archiepiscopis seu Episcopis et Clero quacunque Oe Aione revorentiam atque honorem eorum dignitati debitum exhibeant. Art. XVII. Sominaria episcopalia conservabuntur, et ubi dotatio oorum haud plene sufficiat fini, cui ad mentem sacri Concilii Tridentini insorviro debent, ipsi augendae congruo modo providebitur. Praesules dioecesini cadem juxta sacrorum Canonum normam pleno et libero jure gubernabunt et administrabunt. Igitur praedictorum Seminariorum rectores et professores seu magistros nominabunt, et quotiescunquo necessarium aut utile ab ipsis censebitur, removebunt. Adolescentes et pueros in iis efformandos recipient, prout Dioecesibus suis expedire in Domino judicaverint. Qui studiis in Seminariis hisce vaeaverint, ad scholas alius cujuscunquo instituti praevio idoneitatis examino admitti nec non servatis servandis pro qualibet extra Seminarium cathedra concurrere poterunt. Art. XVIII. Sancta Sedes, proprio utons jure, noVas Dioeceses eriget ac noVas earundem peraget circumscriptiones, cum

id spirituale fidelium bonum postulaverit. Verumtamen quando id contigerit, cum Gubernio Imperiali consilia conseret. Art. XIX. Majestas Sua Caesarea in seligendis Episcopis, quos vigore privilegii Apostolici a Soronissimis Antecessoribus Suis ad Ipsam devoluti a Sancta Sedo canonico instituendos praesentat seu nominat, imposteriam quoque Antistitum imprimis comprovincialium consilio utetur. t. XX. Metropolitae ac Episcopi, antequam Ecclesiarum suarum gubernacula suscipiant, coram Caesarea Majestate fidelitatis juramentum emittent sequentibus verbis expressum: juro et promitto ad Saucta Dei Evangelia, sicut decet Episcopum, obedientiam et fidelitatem Caesareo-Regiae ApostolicaoΜajestati et Successoribus Suis; iuro item et promitto, me nullam communicationem habiturum nullique consilio interfuturum, quod tranquillitati publicae noceat, nullamque suspectam unionem neque intra neque extra Imperii limites conservaturum, atque si publicum aliquod periculum imminero resciverim, me ad illud avertendum nihil omissurum. μArt. XXI. In cunctis Imperii partibus Archiepiscopis, Episcopis et viris ecclesiasticis omnibus liberum erit, de his, quas mortis tempore relicturi sint, disponere juxta Sacros Canones, quorum praescriptiones et a legitimis eorum haeredibus ab intestato auccessuris diligenter observandae erunt. Utroque tamen

300쪽

286XI VII. CONCORDATA LUSTRIACA A. 1855. In casu excipientur Antistitum dioecesinorum ornamenta et Vestes pontificales, quae omnia veluti mensae opiscopali propria erunt habenda et ideo ad Successores Antistites transibunt. Hoc idem observabitur quoad libros, ubi usu receptum est. Ai t. XXV. In omnibus Metropolitanis seu Archiepiscopalibus suffraganeisquo Ecclesiis Sanctitas Sua primam dignitatem conseret, nisi patronatus laicalis privati sit, quo casu secunda substituetur. Ad caeteras dignitates et praebendas canonicales Majestas Sua nominaro perget, exceptis permanentibus iis, quaeliberae collationis episcopalis sunt, vel juri patronatus legitime

adquisito subjacem. In praedictarum Ecclesiarum Canonicos non Sumentur, nisi incerdotes, qui et dotes habeant a Canonibus generaliter praescriptas et in cura animarum aut in negotiis ecclesiasticis seu in disciplinis sacris tradendis eum laude versati fuerint. Sublata insuper erit natalium nobilium sive nobilitatis titulorum necessitas, salvis tamen conditionibus, quas in fundatione adjectas esse constet. Laudabilis vero consuetudo, Canonicatus publico indicto concursu conserendi, ubi viget, diligenter conserVabitur.

Art. XXIV. In Ecclesiis Metropolitanis et Episcopalibus, ubi desint, tum Canonicus Poenitentiarius tum Theologalis, in

Collegistis vero Theologalis Canonicus juxta modum a sacro Tridentino Concilio praescriptum Sess. V. c. 1. et Sess. XXIV. c. 8. de reform.), ut primum fieri potuerit, constituentur, Epi- Scopis praefatas praebendas secundum ejusdem Concilii sanctiones et Pontificia respectivo decreta conserentibus. Art. XXIV. Parochiis omnibus providebitur publico indicto concursu et servatis Concilii Tridentini praescriptionibus. Proparochiis ecclesiastici patronatus praesentabunt patroni unum ex tribus, quos Episcopus onuntiata superius forma proposuerit. t. XXV. Sanctitas Sua, ut singularis benevolentiae testimonium Apostolicae Francisci Josophi Imperatoris et Regis Majestati praebeat, Fidem atquo catholicis Rus in Imperio Successoribus indultum concedit, nominandi ad omnes Canonicatus et Parochias, quae juri patronatus ex fundo Religionis seu studiorum derivanti subsunt, ita tamen, ut soligat unum ex tribus, quos publico concursu habito Episcopus ceteris digniores iudicaverit.

Art. XXVI. Parochiis, quae congruam pro temporum et locorum rationo sufficientem non habeant, dos, quam primum fieri poterit, augebitur et parochis catholicis ritus orientalis eo-