장음표시 사용
501쪽
primu anni centesimi hoc modo. In Pollice ponativo.In Indice roo iii is mou. alii, si Medio roo Rursus in Pollice 3 . in Indice in Medio so in Pol si .&αMagno aure numero cetesimoru annoru proposito,ita sede ius centesimi expedite reperies. Reijce 3. ex numero centesimi proe positi, quoties fieri potest: quod facile fiet, si figuras numeriuri cem resimum exprimentes in unam summam ordine colligas, reiciis sem- . per 3. quemadmodum apud Arithmeticos reiici solent s. in probati ne novenaria. Si namque post abieetionem 3. reliquo numero adiicias a. α ex hac summa , si maior fuerit quam 3. abiicias rursus 3. col l das erit annus centesimus in eoorticulo, quem ultimus numerus princreatus, qui nunquam n aior erit,iquam 3..indicat .LUerbi gratia, si datus sit annus IL Ex s. numero centesmorum anno ii, reieci s 3.remanent 2. Reiectio haec ita fiet. Abiectis 3. ex figurae . manet t. qua addita ad figuram . fiunt 8. &abieetis 3. relinquuntur 1. 'rubus si adijcias r.fient 3 .In tereto igitur digito,id est ii Medio locandus eruannus 7 . Item datus sit annus I 1g9. abimis 3. ex I s. numero cem esimorum, remaneto. Addita I .fit 1. Igitur in primo digito, videliacet in Indice, annus I Foo. ponendus est. ni oli otiium ..DEINDE in eisdem tribus extremitatibus reponendi sitiit tres numeri trium indictionum, hac ratione. Quia C H R IS T V S D - minus natus est post annum 3. Indictionis, ponetur Industri 3. in Pol - am nl-- est annus o. id est,annus Ortum C H Ri S VI proxime antecedens . Et quoniam cyciasi I s. annorum Indietionis incentum annis sexies cotinetur,&supersunt Io. si addemus,ro. ad 3. conficietur Indictu, Is .in secundo collocanda digito. Additi rur-stis Io. ad proximam indictionem 13. ligmarsuririna a 3. aquasi reli. a .... - cietur cyclus Indi stimis , hoc es anni a s. supererit liad o 8. locandanium in o. in tertio digito. Atque hae Indictiones illis annis cente sinus debenturi ... ζ'' ' niti in illis digitorum extremis, ex superiore dispositione, collocantur. Hi autem tres numeri Indictionum, quas in digitorum extremis subruimus , hoc versiculo comprehenduntur.
I a tria primo, alij tredecim. Aliae octo seiunati l . . Hoc enim carinitae indicariit pes o digito tribae 3. secundo i . de
tertio 8. r.essi. m. . I A M si Indictioni cuiusliis centdsimi anni quae collocata est in eo articillo, in quo ille centesimus est constitutus, adi jcias annos expansos post eum centesimum datos, atque ex sumima abiψias .is. quoties fieri potest procreabis Indictionem anni propositi .E X E M P I. I gratia. Datus sit annus Pi 389. Quoniam annus Imo in Pollicem cadit , siue in primum digitum, quoa reiectis 3 AX IJ.n mero annorum centesimorum, superiit o. re addita I. fiat i. comte- niet anno is . Indi mo 3. in eodem Pollice constituta. Ad quam si ijciantur anni expansi Sm dccx lumina Pa. reiiciamur II. reliqua siet
502쪽
sset Indictio 2. anni r 389. R V R S V S proposito anno ic. qui in digitum Medium, siue
tertium. cadit, qaod reiectis 3. ex s. numero annorum centesim rum, reliqua sint L. quibus si addatur i.fiunt 3.) ubi collocata est Indi-oio 8. Cui si anni r6. expansi addantur,colligetur summa i . & ex hac reiectis Cyclo i s. annorum Indictionis, siletest Indictio s. anni isi propositi. Atque ita de cetieris.
503쪽
E X triplici tabella Indictionem expeditissime ita reperiemus. In pa
' Ii ima tabella annorum centesimorum, qui ordine se mutuo consequentes i μ' terni progrediuntur irrinfinitum,ut eosdem in trium digitorum extremitatibus disposuimus,sumatur centesimus annus proxi me elapsus , Mia tertia tabellaniarer annos expansos annus propositus. Illico enim in. a Mulo commani secunda tabella indictionum offeret indictione prinpoliti anni.Quod si annus datus sit ex cetesimis quispi. iii inuenies eius Ilulictionem in prima linea sub annis centesimis ubi descriptς sitiit tres Iudictiones, 3. i 3 .8.quas in exti e mi; trauim di i totum collocandas esχ. diximus. Exempli gratia. Anno 1 soo. erit Indictio is coemtim in pri-l ma linea sub anno'χs .existat. Anno vero i 189. inuenies Indictionem Min angulo communi annorum i scio.&89. atque ita de aliis-
IN DI C TIO N E M quoque per Arithmetices praecepta facile inueniemus si annis Domini ad ijciemus nil merumque collectum per i s diuidenatis. Numerus enim ex dilusione reliquus erit Indictio qua sta: aut si nihil si ersit,Indictio quaesita erit 13.Vt si Indictio quaeratur anno I 18 i. Additis 3.& ni ero confato 1 1 . per i 3. diuiso pipereis nunte rus 2 pro Indictione anni is 89.Rtirsus si Indictio anni 3 6 a. de
sideretur. Additis 3 ad annos 3 6 a.ditu rurcoli crus munerus 346 per i s.supererit enim o. Igitur Indictio annis 62. erit Is. Eadem in reliquis ratio seritanda estia t
T scias , quonam in signo,& gradu Zodiaci, plus misnus,Sol quotidie commoretur , nosse primo loco 'por, ter, in quo s signum quolibet mense Sol inetrediatur. Pro qirare ediscendistini duo hi versus ab Astrononii olim compositi -
Sunt Aries,Taurus, Gemini Cancem, Leo, Inrgo, Librai,Scorpius circitenens, Caper, Amphora, Pisces . , H ec enirn duodecim signa eodem ordine ret. mensibus anni,sumptopriticipio a Martio conueniunt.Primum etenim simitin id est, Ariete, ingreditur Sol mense Martio: secundum,mqd est Taurus,mense Apri Ii: atque ita deinceps: ita vet undecimum,nimirum Amphora,sive Aquarium,mense Ianuario qui undecimus est a Martio,ingrediatur. Et mense Februario Pisces iue duodecimum signum.
DEINDE discendum est, quo die mensis Sol in signiam ei tribu tina metis ingrediatur. Q ut memoria facilius comprehendi post
504쪽
Dclyta Laus Iunis Impmd urr Haresis Horror. Firmas Facta Fides felici Gaudet Honore.
Nam Ir. . voces horum versuum tr. mensibus anni eodem ordine r
spondent, initio tamen sacto, Ianuario, ita ut prima vox Inclyta in tribuatiar tantiario: secunda Laus) Febritatio , de sic deinceps. IGIT V R vi diem habeas,quo Sol in signum propiij mensis intret,'stu. ν-- οὐ
vide quota sit in alphabeto prima litera eius vocis,quae proposito mensi respondet. Si enim tot unitates, quorum ea litera locum in alphabe- meas. --to occupat, ex 3 o. si ibtrahas, reliquus fiet numerus illius diei,quo Sol signum eius mensis ingreditur.
V E L V TI si scire copias, quo die mensis Martii Sol signum Arietis
introeat: quoniam Martio,tertio mesi, tribuenda est vox tertia, sustin ius prima litera I, nona est Ha alphabeto; detrahemus s. ex 3 o. ut relinquantur 2 i. Die ergo tr.Martii Sol principium Arietis tenebit. SIC, si velim scire, quo die Nouembris Sol intret signum Arcite- 'nentis, seu Sagittarii: quia Nouembri, undecimo mensi, respondet . undecima vox Gaudet in cuius litera prima G, septima est inter alphabeti literas; auferenda erimi I. ex so ut dies 2 3. Nouembris fiat reliquus,quo Sol Sagittarium ingreditur. O D si easdem unitates, quas prima litera vocis cuiusuis men- 27
sis offert,ad ijcias ad numerum propositi diei eiusdem mensis, colliges . n in. numerum, qui indicabit,quo in gradu signi Sol existat eo die: ea tamen lege,ut si numerus collectus minor fuerit, quam 3 o. gradus inuentus reseratur ad signum antecedentis mensis; quod tunc Sol nondum ad proprium signum propositi mensis perii enerit. Si vero idem numerus
maior, quiuia 3 o. fuerit, in eo gradu signi proprij mensis dicas Solem
comἰnor.tri,qui relinquitur,si 3 o. abiiciantur ex numero conflato : Si denique sui rima confectu fuerit omnino φ o. pronuncies Solem tenere .
vel gradum 3 o. signi antecedentis mensis, vel principium signi proprii mensis. VERBI gratia. Si quis scire desideret,ubi Sol die Io. Aprilis exi- istat: addat 9. propter primam lituram i,quartae vocis Impenditur) quae qu alto mensi, id est, Aprili debetur; addat, inquam, 9. ad io. diem propositum: ut emciat I9.qui numerus minor est, quam 3 o. Nondum ergo Sol signum Tauri, quod Aprili tribuitur,ingressus est, sed in Grodu i 9. Arietis, signi videlicet antecedentis mensis Maiiij,versatur. R V R S V S optet quispiam cognoscere, in quo gradu versetur Sol die 27.Septembris,qui mensis nonus est,az propterea nona vox Fidenei tribuenda,cuius prima litera F, sextum locum inter literas alphabeti Occupat.Si igitur addam 6. ad diem 27. propositum, efficiam i 3. numerum maiorem, quam 3 o. Ex quo intelligam, Solem iam ingressum esse Libram,signum scilicet mensis Septembris. Ablatis autem 3 O. ex 3 3 .superest 3. gradus Librae, in quo Sol tunc existet.
POSTREMO si cupias nosse, ubi Sol die 22. Mes1 moretur: Ddd a quoniam
505쪽
suoniani Maio,quinto mensi, respondet yox. Naresisὶ cubas pri malitera H, octaua est in alphabeto. Additis 8. ad diena 22. conficitur summa 3o.Sol ergo die a 2. Maij versabitur in gradu so. Tauri,hoc est, in principio Geminorum.
E TS I autem hac ratione non Omnino verus locus Solis cognosci potest, tum propter annos bissextiles, atque communes, tum quia Sol non prorsus unum gradum quotidie in Zodiaco peragrat; vix tamen error committetur dimidiati gradus, vel ad summum unius: ita ut, plus minus,verum Solis locum assequamur; tam cerro videlicet, atque explorate,ut tuto eo pos limus uti in usu eorum horologioriim , in quibus ad horas cognoscendas necesse est,iocum Solis in Zodiaco habere perspectum. Quod etiam ad ultim aliorum instrumentorum, quibus Astr nomi utuntur, requiritur.
DE LOCO LUNAE IN ZODIA Co,& quot horis noctii luceat.
V E M locum Zodiaci Luna quolibet die proposito occupet, hoc est, in quo signo, de gradu existat, plus minus , colligunt Compulistae hoc sere modo. Etatem Lunae in calendario inuentam, addita prius unitate , propterea quod Luna plerianque uno die citius ciun Sole coniungitur, quam Epactis monstratiar: ac proinde cum Epacta quaelibet indicat Lunam dieriim , Verbi gratia, I 6. merito eandem in caelo dicemus esse dierum II. in duplicant, numerumq; procreatum per s. partiuntur. Quotiens enim numerus indicabit , quot signis integris Luna a Sole secundum successionem signorum distet: Vnitates autem reliquae, si quae sunt, dabunt quintas partes unius signi , sita ut pro singulis unitatibus senos gradus accipiant, in quibus vltra signa integra Luna a Sole abest, secundum eandem successionem
EXEMPLI gratia, Anno i s88. Die 7. Decembris Luna inu uenietur habere dies 18. Verius autem continebit tunc dies i9. Da-plica igitur is.& numerum procreatum 38. partire per F. Q tienserit 7. dereliquae unitates 3. Aberit ergo timc Luna a Sole septem signis, & insuper i 8. gradibus, id est,tribus quintis partibus unius signi. Cum igitur die 7. Decembris Sol teneat gradum i s. Sagittarii, Vt ex capite superiori patet; si post Smitarium numeremus septem signa , Capricornum, Aquarium, Pisces, Arietem , Taurum, Geminos , Cancrum, distabit gradus is. Cancri a loco Solis, hoc est, 1 graduis. Sagittarij , septem signis: Et si viijciamus alios i8. gradus, reperiemus
506쪽
riemus Lunam tunc sere occupare gradum 3. Leonis
HAC regula disces, Lunam in primo aspectia qua irato, cum scilicet est dierum I. abesse a Sole tribus signis: in plenilunio autem , oim habet serme dies i s distare Lunam sex signis a Sole: In secundo
denique quadrato aspectit, cum fere est dierum Σχ-b. recessisse Luna a Sole, nouem signis. Nanabis Il. faciunt i . quibus diuisis per s. producuntur s. signa. Item bis I eniciunt 3 o. ovibus diuisis per s. procreantur G. signa. Denique bis 22ζ-. sunt s. quibus diuisis per y.
E V N D E M locum Lunae in Zodiaco ita suoque inuestigare poterimus. Quoniam Luna mouetur ab occasu in ortum motu medio , draco.
Grad. r3. fere, ut ex Theoricis patet; si aetatem Lunae multiplicemus pI R. procreatumque numerum per 3 o. partiamur, indicabit tiens numerum signoriim , quibu& Luna secundum sucessionem signorum distata loco, ubi in Novilunio erat: Reliquus autem numerus dabit gradus. Inuento ergo loco Solis tempore illius Novilunii , reperies facile locum Lunae.
V T dle . Decembris anni is 88. Luna habet dies 30. qui multiplicati per i s. emciunt 1 7. gradus, hoc est, si na 8.d grad. 7. Cum . ergo diei'. Nouembris , quo Novilunium factum est, Sol, ac proin- de&Luna extiterit in grad. 26. Scorpij, existet die 7. Decembris Luna in s. gradu serme Leonis, hoc est, distabit signis 8. grad.7. sere, a grad. 26. Scorpij. PER hanc etiam regulam disices Lunam in Plenilunio abesse G. sia nis a Sole: In primo autem quadrato aspectu , signis 3 . de in sectando, signis 9. Nam multiplicatis is . per i 3. fiunt I9s.gradus, hoc est, signa .. 6. Sc grad. ih Cum ergo Sol confecerit prad. i s. 1 Novilunio usque ad Plenilunium, ab eiit Luna a Sole signis 6. In primo autem quadrato aspectu, si dies 7 . ducantur in I . sunt grad. 97ζ-. hoc est, signa 3.&grad. 7 . Cum igitur Sola Novilunio ad primum quadratumasipeetiim usque consecerit grad. 7-b. distabit Luna a Sole signis 3. In
secundo denique aspectu quadrato, si ducantur dies 224- in I . procreantur gradus 292-b. hoc est, signa'.&grad. 224- .are cum Sola Novilunio usque ad secundum aspectum quadratum confecerit serEgrad. 22-P. aberit Luna 1 Sole signis s. I AM vero quanto tempore Luna noctii luceat, Compulistae ita sere cognuscunt. AEtatem Lunae inuentam , s addita quoque prius x M. vilitate,) si maior non sit, quam a s. dierum : Vel eius complementuad 3o.si maior fuerit, quam is . multiplicant per ψ. numerumque genitum partiuntur per s. Quotiens enim indicabit horas inaequales, α reliquae unitates, siquiae sint, quintas partes unius horae, quibus Luna lucet: quae quidem horae post occasum Solis numerandae sunt,quado Plenilunium nondum aduenit: post Plenilunium vero eaedem numeIadae sitiat ante Solis exortum : adeo ut Luna crescente, fulsio eius sit ve- pertina; matutina autem, eadem decrescente.
507쪽
A Lio quoque modo idem tempus explorant hac ratione. usitatem Lunae, quam diximus, si maior non est, quam i s. vel si maior est, eius complementum ad so. multiplicant peri& productum numerumper 6. partiuntur. Quotiens enim rursus dabit horas inaequales, & reliquae unitates, quintas partes Unius horae. Prior tamen Regula dat te- pii sibi sionis Lunae paulo minus, quam posterior: qui aliaec includit motum Lunae, qtio interim ab occasu in ortum progreditur; illa vero eundem excitidi . perinde ac si solo primo motu terretur ab ortu in
VERBI gratia. Anno i 188. Die 7. Decembris reperietur aetas
Lunae dierum 38. dc addita unitate , dierum I9. Complementum eius ad 3Ο. est i I. quo numero multiplicato per numeroque producto diuiso per fit QEotiens 8-γ. Tot ergo horis inaequalibus ,
hoc est, octo duodecimi, partibus totius nodiis, de insiti per t. unius partis duo lecimae, Luna ea nocte lucebit ante ortum Solis. Quod fposteriori regula idem quaeratur multiplicabimus i I. per s. & prcsuctum numerum S F.pero. partiemur. Qimtiens enim numeruS 9 . indicabit horas inaequales illisionis Lunae: quod tempus illo priore paulo maius est, ob eam,quaria diximus, causam. PRIORI porro regula comperies, Luna in Plenilunio lacere I 2. hori; inaequalibus , lioc est, tota nocte. In utroque quadrato aspectus. horis, id est, dimidiata nocte. Cum Luna dies r. vel 21.habet, horis id est,tertia parte noctis. Denique cum Luna est 4. aut 26.dierum, limris 3. siue quarta nocti S parie.
ITA Q, E cognita magnitudine nostis propositae, si ea in i 2. partes aequale, distribuatur, cognoscentur quoque horae aequales, quibus Luna lucet. Vt quoniam die 7. Decembris nox continet Hor. IA. Min. s. sere, lucetque tum Luna ex posteriori regula, horis 9 -ς. inaequali-Das ; complectar ur autem pars duodecima noctis Hor. I. Min. i comprehendent π noctis,&-b unius partis duodecimς, horas ferme II. a M tales,& paulo amplius, quibus Luna tunc lucebit.
M v L T A S autem ob causas neque locus Lunς in Zodiaco, neq;
tempas eius fulsionis, per hasce regulas,ad unquem reperi rurritum quia Minuta in iis ne i untur, de Luna non aequat iliter stib Zodiaco fer- tunex quo necesiario error aliquis in eius loco inuestigando comi nitritur: tum etiain quia tempus fulsionis Lunae augetur,cum ipsa stio in tu velox est, de Septentrionalis; diminuitur autem, cum ta da est, ac Meridionalis : ut propterea in eo tempore inquirendo necessario a vero aberretur. Huc accedit, quδd neque aetas Lunae exquisite per Ep ctas reperitur,neque locus Solis in Zodiaco: quae res aliquot graduum errorem inducat necesse est.Satis est, per has regulas reperiri, Dius minus, signum, in quo Luna die proponto existat, et risi interdum aliquot gradibus a vero eius loco, ob eas, quas diximus, causas, aber
508쪽
ABES Candide lector restitationes MaestIini cauill tionum, cum Computo Ecclesiastico per articii os digit rum . citibus in rebus si tuae fa issecimus expectationi, est quod DEO IMMORTALI, ad gloriam cuius haec omnia referuntur , gratias agas , agnoscas etiam magnam HIERONYMI SPINULAE Genuensis, alterius quondam HIERONYMI BRVNORIS filii , in hoc ipso opere
edendo liberalitatem; qui cum ex ea sit familia,quae docti inarum se per fuit,doctorumq; hominum amantisi i m.i, maiorum suorum gloiianx pati etiam cum studio,consimilique laude persequitur . VALE