장음표시 사용
471쪽
W- Pollice, & radicibus digitorum manus sinistrie. Nam stera
.etu Mumcxpansorum eaedemprorsus permanent mollocatio. orinorum centesimorum post restitimim Calendarium haec eit . in in m .ino Pollice statuuntur omnes anni centesimi: qui a bissexto centesimo articulo medio )tur omnes anni centesimi abissexto secundi: In radice digiti Med' omisia etiam radice Indicis in ponuntur omnes anni centesinat . Dost bissextum : Denique in radice proxima digiti Annularis sedem n bent omnes anni centesimi bissextiles. Vbi vides , sedem centeumaum annorum in sui muO Pollice, quia bii sexto primi sunt, ini equi lindem centesimoru bissexti tu,quq eu in radice Annularis,non pro in 'sed radice Auricularis vacua relim; quemadmodum alij centesimi nobissextiles alios item centesimos non bissextiles non proxime sequu: tur, sed semper uno articulo prieterito. Sola sedes centesimorum dI extilium sedem centesimorum, qui 1 bissexto terti j sunt, proximpet sequitur, nullo Meticuis inani relicto. Itaque cognito . num centrimus propontus sit busextilis, an primus, secundus, aut tertius pondissextum, non opus erit sepius percilia ere omnes articulos, 't te is ante correctionem Calendarii faciendum erat. sed eius sed anterquatuor enumeratos articulos statim in promptu erit. pa .cio autem centesimos annos bissextiles a non bissextilibus facile idi inere possimus,Capite insequenti trademus: Interim quia annus Io . bissextilis est, erit eius sedes in radice Annularis , ac proinde annus s cou. quod d annos expansos post anni correctionem attinet j eum a uox et antecedens, erit instar centesimi cuiuspiam a bissexto tertii , cum proxime insequens annus cent mus, nimirum I Coo. sit Diue illis. Igitur Annias i squod spectat ad annos expansis post arura re
.stitutioirem in sedem habet in radice digiti Medij. pirmus poli bissextum in Pollicis summo locabituta. Et annus das ibissexto, in ilicis radice . Annus verbium in radice digiti Medij Annus deinde 2 o.
ruin habebit in Annulari: Et annus 2 ioo. in extremo Iodice, Atq; si deinceps alios centesimos, qui insequuntur,in ijsdem M timus ' doc bis, relicto semper uno articulo vacuo, exceptis radicibus digi Iuda ,-Aim laxis, inter quas nullus articulus in s relinquitu . . . IT A QJ E s post correctionem anni sedes centesimi anni propoli sit a Bunueniatur, atque articulus notetur, in quem a
V nus post eum centesmum datiis incidit: Ab ea Pollicii extremitatem, de hinc versus Auti arena, Annularem
insequentes literae recto ordine percurrantur, donec ad articulumni post centesim ptopositia erueniatur,reperietur eo ino Domini lis,non secus atque ante anni restitutionem. Ia ut ra Dominicalis anni alicuius centesimi quaeratur, numerandum erit aliur in luc0 centesmi collocata, per insequentes liter q;
472쪽
ad radices Auricularis,atque Annulat h. ibi enim inuenietur litera D minicalis, ut ante correctionem: duplex quidem in utraque radice, scentes us. datus sit biissextilis; simplex vero in sola radice Aurae Iaris,si communis fuerit., EXEMPLI causa. Sit quaerenda litera Dominicesis anni Is . oniam annus I s . post correctionem edem habet in radice digi ri Medii, quemadmodum & omnes alij centesimi, qui tertii sunt a centesimo bissextili, subsequens enim centesimus i o. bissextilis est, ideoque sedem habet in radice Annularis, quam proxime ante dit, ut diximus,sedes centesimorum, sui tertii sunt, bissexto j loca bimus literam B, in eadem radice digiti Medij. Deinde quia 3 o. co tinentur in annis sto. post centesimum datis, ter, & nil superest, accipiemus ter duas unitates, id est, s. quas si numerabimus in septem. quas diximus, articulis nus sinistrae, initio ab extremitate Pollicis, ita tamen ut radicibus Iudicis, ac digiti Medii tribuamus, cadet sexta unitas in radicem Auricularis. QDd etiam ex Compe cho supra tradito constat. Si enim ρ in radicibus Medii, de Indicis ponamus,& s. in radice Annularis, incidet in radicem Auricularis.
Quamobrem si i litera B, in radice digiti Medij posita, ubicsedes est
anni is .numeremus literas Dominicales secundum seriem alphabsti, versus Pollicem progrediendo, reperiemus in radice: Auricularis,
hoc est, in sede anni expans 9o. literam G, quar Dominicalis erit
. R V R S VS proponatur annus et 8 . qui sedem habet acum Iitera B, in radice Pollicis,cum sit se lidus centesimus a Bissexto 1 o. Sed quia annus is . nonest bissextitis,imienienda erit eius litera Dominicalis in radice Auricularis, ut dichium est. Stipatur numeremus alitera B, in radice Pollicis una cum anno is . collocata, alias literas ordine naturali versus Pollicis extremum, in pae ad radicem: Auriculi
ris, reneriemus literam E, Dominicalem esse anno I 8 .
ITE M datus stannus 1 o. qui sedem habet unacunis litera st, in radice Annularis, cum bissextilis iit viretequamisai Bissexto aer in eius literae Donum les ini cibus Annulis is, de Autic laris inuenienaedi. Si supputemus igitui adstet ιδ inradice: Annui ris subi est annus χο .) posita, alias literas naturali serie versus Pollicem, inueniemus in radicibus Auricularis, & Annularis literas A,
B, quae Dominicales erunt anno 1 o. Verum posita litera B, in Amnulari, perspicuum est, literam A, ante eam statui in Auriculari. re cum annus 1 o. sit bissextilis, constat sine alia numeratione, literas A , A, esse Dominicales in quolibet centesimo bissextili. SIT deinde prepositus annus 2I 3. Quoniam annus 2IOD. loc tur in extremitate Pollicis una cum litera B, cum primus centesimus
sit post bissextilem Σοω. Annus ver5 3. hoc est, Ireteistis 28. in annusi r. cadit in radicem Indicis , si numerauerimus a litera B, in extremo
473쪽
Paelice mi, cum inno. 2ioo. posita alias literas ordine alptaberi, tra . . sit stativi ne a sananio Pollide ad Auricularem,&lunc ad Annulae
rein . vique Indicem, offendet aras ibi literam Dominicalem. F. pro DEN HEVE detur annus Usa. Quoniam annus sis tertius 1 Brssexto sedem habet muniitera B, in radice digiti Medii, caditque annus expansus 32. hoc est, s ab is 28. j. annus a . bissextilis, in medium Pollicis, eiusque extremitatem, reperiemus in histe artumus. in aliteras. posita in radice digiti Medij, ubi annus eiis . nurpe ratio literatum instituatur atteras Dorniaticales E, F, pro anno
eois uni, ii ἰ- HANC ratione inueniendς literi Dominicalis tum ante anni restixutionem, trum post ,sine cycio Solari quae omnium expeditissima estit tam Domini- ad triplicem tabellam hoc modo redigemus. In prima describuntur anni centesimi, initio facto ab anno o. per septenas cellulas ascendendo, ita ut quando descriptas erit annus Iso ante correctionem, relinquantur post eum duae cellulis vacuae, ita quibus taec veibanotere, tur , o. inebus, & in quintaiterum annus. I Foo. ponatur, Δ in sexta , annus 16-. Raelicta deinde inani septima celIula,mnas. a oo. scribaturin prima cellulainsequentis lineae. Item omissia celli la secunda,finitertia locetur annus IS .Etis quinta, omissa quarta, scribatur. annus is . Q in sexta . iura. aoo dc praeterimissa septi ina, annus 2I . cόllocetur in prima alterius lineae cellula: deinceps in linfinitum alucentesinu docribantur omissis sempercellulis, secundata ouarta is ac septima , Fac is.. Atque hae septein celluta respostilenti reptem articulis situst manus in quibus anno centesimos eodem artitam disposuimus. . :IN secunda tabella continentur septem Ineae literarum septem Domini iurat, mras anta dunt literae ipsis centesimis annis redispondentes . . e
T ERTI A denique tabella .annos expansbs rom complectitur, posito antis r. sub priinis litatis , quae Ibinas literas annis centesimi debitas aequuntur- Nides igitur annos , expansos sic esse des opissi, ut eos nam eptem tacula manus sindux ocavimus. t
475쪽
ITERAM'i'itur Dominicalem inuenturus sic ages. 7 annus Aatus est excentesimis aliquis, quaere eum in prunaetabella. E regi rie enim illius reperies binas literas, qvie Domini les erunt eo anno, et annusisse coxeuhius bissextilis est,cuiusmodi sunt omnes Arire annum restitutum, post correctionem vero Calens iu ,alii soli, L. Qin conata descripti sint, ubi est annus 16oo. Si vero ce Nesi-rio Ita se ita cellulam, liter, Dominicalis erit simplex, ea nimi duabus, quae ad dexteram possita est, obtinetque priorem lo-22 suisVibeto. Quod si anmis propositus non
rites eius luetam I inicalem in communi angulo antecedentis, anni expansi, quii est Et si annus latus post centesmum in tertia tabella fuerit gemi-H rus annus erit bissextitis, cui respondent duae literaeDominicales, ouarum prior usum habebit usque ad diem S. Matthiae sacrise, poste-
s YEM PLI causi. Anno 3 o, abomi E HRΙΣ 1 I literae L Oponuntur. Anno 1 -
ij. hiemesit fiut f angulo communi annorum 3 op.
4 'sic anno i 176. literae Dominicales fuerunt A, g, in angulo cor diris iiiii zo.' te detractione io. diersi,& anni 76. 76. R V RS v.S o .a 39. litera Dominicalii scit A, in cor
muni anni I s . post detractionem Io. dierum, & anni 89. reper .
Iis: ista lo; ominicales literae erunt sie, positet In
c Tricinabissedilibus: i supra diximus. Nain ut vides, duarum pinstremarum cestularumjiterae eςdem prorsus sunt, quae odentesimis nisinino cuiusque lineae notoς et postrem autem '
476쪽
communibusq, tum centesimis,tum non centesimis; ci numero dierum ob aequatioinem anni Solarii usque ad datum quodcunq; tempus
N NOS no centesimos, Bissextiles, Communes ita cognosces. Proposito qtrouis anno,xcuce omnes Milχ- timos , & centesimos annos: Item ex c teris numerum μ.quoties potes. Reliquos autem in quatuor digit rnm extremitatibus sinistiae manus, initio facio ab In-ν,, Nam si annus datus inciderit in disti xum quartum. hoc est, an Auricularem, bissextilis erit: Si in Indicem,
a , primus poli Bissextum : Si in digitum Me- undum, secundus: & si in tertium digitum, hoc est, inii post ablationem numeri 1o.' υ p u hrip x nihil superfuerit, datus quoq; annus erit bissextilis .
Orithi; i. n. ' Pyψp0n xur annus II 89. Reiectis annis i suo. ouiros o ci lysyli δ' quoties fieri potest, residuos an a; -- - digixi , quo diximus, cadetq, annus v. in In ii ii RDI I339- commutiis est, ac primus poli Bissextum. a E M datus sit annus 1 so. Abiectis ς' . hoc est alii is cente imi ao. ex reliquis 6o. nihil superest. Annus ergo 19 . bissex-
- ENI QSE detur annus 6 16. Reiectis centesimis annis, hoc
est, 'oo. M in. bisex reliquis 16. percurremus cςreros a G. annos in digitis, incidemue annus I in Auricularem. Quare datus annus 4s . bissextilis est. ratione centesimos bissextiles, dc non bissextiles digno- .mu mitemus. Nam proposito quolibet anno centesimo, reiiciantur omnes denae millenarum unitatum, i ut more Arithmeticorum loquar hoc
OOO. metitur, quales sunt omnes illi, qui ultra quartum locum sui numeri procedemo a dextra sinistram versius) reperiuntur; Nam ii omnes bissextiles sunt. Et cum numero reliquorum centesimorum an- riim, qui semper minor erit, quam Ioo. cum I .centesimi efficiant io o. in o tur, ac si essient anni simplices, & expansi, non au- em centesinat. Centesimus enim annus in Auricularem diritum extu riore numeratione per digitorum extremitates facta cadens, erit bissextilis: in Indicem vero, primus centesimus Bissexto:& in MNuium digitum,secundus :& in Annularem, tertius. c d si , abiectis omnibus
477쪽
inhibus densi restilletiarum . nihil iii petili, alium deii tremes propostiis erit quoqM bid. xii Ira laesi propcniatur' i nerus centenariorum, quamuis magnus , iniis csaracteribus descriptus, considerandus
tantus est nihilanifes fessus duabus sputis, quq in. a reo loco, de
tertio reperumnici id est, in loco milienanini d cinitanarum; atque. Olm eo numero procedendin ,, Vz de anni3 non centesimis dictum est. Vt si detur annus 37ooo. notandus est numerus Io. cum fietura 7. locumillenarum occupet, C fgura O. 4curri entenaru . Si vero annus da- rus sit 3 --. habenda est ratio ilius sigurae centenarum 9. cum figura
r . ' millenarum O. nihil addat ei praes sita. Sic vivis huius pr certi
. .' Etiam in maximis annorum numeris cohatur, in anno. 9 67ooo . nihil tonsiderandini est, cum in loco millenarum, od centenarum fi-lutio. existitue sedanmis propositus bis textilis est. Denique in anno 7891 . rario h benda est nil meri 9 a.d - EXEMPLI gratia. Datus se annus syco. qui quoniam minor est , 1 oo . nihil rei temus, sed nor. indiri in eo sbium est nu-- naenis figuris millenarum, centenarum expressiis, hoc est, numerus im Quem si extremis digitorum numeremus , ut dichium est, cad annus i V. in digitum Annularem, hoc est, in tertium. Qirare annus - . xyoo. coinmunis est, etsi centesimus est, ac tertius post dissextileni
D ET UR quoque annus 3o oo. Reiectis 3 o o. hoc est, conside rata selum figura centenarum . quod figura millenarurri sit o. cadet quartus centesimus in d igitum , hoe est, in Auriculatem . Ergo amnus 3 o oo. bissextilis est, . . ITEM datus sit annus o si .. Reiectis V oo. superint 7 centesimi,qui soli considerandi sunt. Ex quibus si abi jciantur 10. ur supersunt i 6. quos si numeremus in digitorum extremis, desinet numeratio in Auriculari, id est, in quarto digito. Quamobrem annid o si . propositus bissextilis est. - , POSTREMO Osseratur annus 18o o. Abiectis 38oo . si .m persimrss. centesimi, qtios spercuriamustii, digitis, e det annus 6. in Migitum Medium, siue secundum. Quare centesimus annus datu,'' - 18 . communis est, &secundus post centesimum bissextilem. PER COMMODE igitur incidit Calendarii corteistio in anno
inter Isco. & i6oo contentum, quali; est annus correctionis 1 181. cum hac ratione anni centesimi bissextiles,nc communes tegulam ui norum bissextilium, ac commanium no centesimorum retineant. 46e diei i. IAM Vero, quot dies intercalares vlli illos io. anno tartectioinis eroemptos , qtie ad quemcumque centesimum annum propositum inclusine omissi sint, hoc modo cognosces. Ablatis annis 16 . ex nio mero centesimi anni propositi. partire reliquos annos centesimos Oet
' -- . uentem numerum ut Arithmetici loquuntur in per 3. multi ptho, i propterea quod spatio quolibet μα annorum tres dies intercalares omittuux j & producto numero residuum diuisionis, si quod λ est, adii-
478쪽
ad ijce, quod unitates residui numeri, quae semper pauciores erunt,
quani unicentesimi anni communes in conficiesq; numerum dierum ad illud visime tempus exemptorum. VERBI gratia. Si quis optet scire,quot sint dies exempti a tempore correctionis, usque ad annum 678o. inclusiuὰ, detrahat r6oo. ex 679o. ut remaneant 1ioo. hoc est, anni centesimi si . qui ii per diui- dantur, erit QDtiens tr. & residuum 3. Si igitur Qimtiens Ia. multiplicetur per 3. ἐκ procreato numero 36. adiiciantur 3. anni centesinii ex diuisione residui, coasicientur 3 9. ales usque ad annum 67yo. inciliasue detracti; quibus si adiiciantur dies Io. anno corressionis exempli, fient dies omnino M. SIC post correctionis annum ad annum 88oo. usque inclusia, a lati erunt dies s . Nam demptis annis Ic . ex 88 . supersunt Irarii 1oo hoc est,anni centesimi 72. qui si dividantur per . erit Q tiens , i 8. nihilque ex diuisone silpererit. Multiplicato igitur Quotiente I 8. per 3 .fiet numerus dierum exemptorum s . Additis autem io. diebus anni correctionis,efficientur dies c in uniuersum ablati. COM MODIVS fortasse idem assequemur,si omnes annos cem tesimos,non subtractis i6oo. per partiamur,& ex Gotiente se uato interim residuo diuisionis, si quod est in demamus . propterea quod in is . centesimis, id est,in annis Icoo. quos auferre debuer mus , continentiir quater. Nam si reliquum numerum per 3 .multipli-
cemus , numeroque producto residuum Diuisionis adiungamus, ilia 'gemiis numerum dierum, ultra illos I o. dies anni corretaonis, exem
EXEMPLI causa. Sit propositus annus 88 . Diuisis 88. cei tesimis per fiet istiens χχ. Ablatis . supererunt Is. Qitibus multiplicatis per 3 .gignentui 1 . Tot ergo dies, ultra illos Io. anni tarro
ebonis,ablati tunc erunt;quos priori etiam via inueneramus.
RURS VS sit propositus annus 63 7 . Diuius centesimis annis 63 s. per Α, fiet Quotiens i386. ει reminebunt s. Ablatis ex Qu tiente ,& reliquo numero ι 182. multiplicato per 3. gignetur numerias Q. additisque s. quae reliqua fuerunt, fiet numerus dierum exemptorum s '. praeter eos I o. qui anno correctionis ablati sunt. AT Qv E cognitio haec numeri dierum exemptorum omnino n cessaria est, si beneficio Cycli solaris Dominicalem literam inuestig re velimus ;rt nimirum intelligamus, quot literae post inuentam literam Dominicalem sint numer ndae, veluti principio capitis docuia mus . Pernecessaria quoque est eorundem dierum cognitio, ut motus coelestes ex tabulis Astronomicis ad quemcunque annum corim
etionem Calendarii datum possint supputari
479쪽
Dimienienda femi mobilia tum ante, trum ' st Calen ii iiij restitutionem, collocandxsunt prina in oinnes litem Dominicales in quolibet quatuor digitorum manus sinistriv, Pollice omissi,) &iiirsirs in digito Auriculari dexrae manus,hoc modo In radice interi re cui iisq; illorum digitorum ponitur D. in secundo atticulo. E. in tertio F. Di quartoa: est in extremitate, G. in Qtinto, qui est extenor sub ungue, A. in sexto, B. α in septi Lo, C. Quae qui
dein collocatio hoc vetitu continetur . . l
Nana si,initio fietii a radice interiori, omnes '. ari tos logiisque illonim quinque digitorum peidii r , singulisque articulis singulas voces illituruersiculi tribuas i ostendet prima litem cuiusque vociPeam
literam suae in res 'dente articulo collocatur.
f. i. .es D Ea N DL, vi mobi lia sti post anni correctionem reperiantur; a 4 -- De eorundem enim inuentione ante annii in rostratinim paulo polle i sunt 3 o. actae in manu stidheti hoc ordine. Invola manus ponitur Epacita xxiii. In radice interiori Indicis, xxii. in ricu li, elusideri articulo, xxi. atque it&deinceps, ordine semper ie-etrogrado: in Epactis seruato: ita tamen via radice exteriori cuiusque digiti conses an ad radicem interiorem inle eluis digiti transilias, hoc in , a septimo articulo Indicis ad primum digiti Medii, ae 1 septimo huius ad primum digiti Annularis, ac demium ab huius septimo adfri litas digiti. Hac seni a ratione, Epaeta X ancrclet in radicem inici oretii displi Medij; & viii in radicem An uaris; & i. in radicem, isticularis. Porro in penultimo articulo Auricularis p
nenda quo iiii Est Epacta et s. daaelio colore, aut cliaractere notata, una cum Epacta xxvi. in ultimo verb
olenda io si . duae Epacta xxv. x iii. o ins ED Gelliiij seclasse ordine naturali numeronim eaedem Epactae
I irime iri manu, si ab ultimo articulo Auriculat is exteriore ini-
eoi O, Epactas xxiiii. xxv. simul, & progredi, is
Q nummum articulum, & antepenultianim, ,e c. iste ad in dicem i dicis interiorem,&volam manus ; hoc est, in articulo penu timo Auriculatis ponas xxvi. i . in antepenultimo, xxvii. in extrenaitate xxviii.&it .deinceps Cadet enim tandem hac ratione Epacta xxiii. in volam manus, ubi antea initium fiebat TERTIO dilioenter memoriae mandandae sunt radices tellorum P ι . ' se niobia
480쪽
inobilium, hoc est, dies mensum , ante quos nunduam testa mobilia' ' 'celebrari possunt, in ipsis tamen nonnunquam celeorantiu Praecipue . . d autem festa mobilia sunt , Septuagesima, Dies cineriim,PH ha, Ascensio Domini, Pentecoste, sestum Corporis CHRISTI . Atque horum sest nix distantiae inter se nutiquam mutantur, sed semper idem ni seriis dierum inter quaelibet duo interi itur. Aduentus autem Domini etsi mobile etiam festum sit, aliam tamen rationem seqititur, ut
infra dicetur. Radixi igitur Septiragesinae est dies i8. Ianuaris: Diei cinerim, dies . Februarii: Paschae, dies az. Martii: Ascensioni; Do mini, dies 3 o. Aprilis : Pentecostes , diestro. Mail : de Corporis CHRISTI, dies ii. Maii . Huiusmodi enim festa in hisce diebus
radicum celebrari possint, ante eos non possunt. Hae autem radices facilius sertassis memoria retinebuntur hiice carminibus.
primae radix primo festo mobili, id est, septuagesime; secunda secuniado, hoc est . Diei Cinerum, es. ITA E imienturiis quodcunque ex illis Festis mobilibus quolibet anno, vide prim , in qym articulum Epaeia illim anni, ex tuom ini ιε. superiori dispositione, incidat. Deinde in quo articulo post Epaciam iam ibo loco astixam litera Dominicalis eiusdem anni ponta sit, eo ordine, quem principio huius capitas praescripsimiis: Ita tamen,ut, si luera Dominicalis in eundem articulum cum Dacia incidit, accipiatur eadem litera in eodem articulo subsequentis digiti. Quod etiam inatelligendum est de duabus literis anni bissextilis. Si enim alterutri earum eundem, quem Epaeta, articuliam occupat, sumendae sunt eaedem duae literae in eisdem articulis digiti insequentis. Tertio, ata vitimo a radice Diti propqsiti numera dies mensium, initio a radice Indicis facto, posito nimirum in articulo primo Indicis, numero radicis diei festi propcuiti; in secundo, proxime maiori numero, dc sic deinceps : dummodo memor sis, Ianuarium habere dies 3 r: Februarium 18. tam in anno communi, quam in bissextili, quod ad praesens negotium spectat; Martium 3 i. Aprilem 3 o.& Maium 3 i. in usque ad articulum, in quo litera Dominicalis post sedem Epa currentis coli
cata est. Dies enim mensis, quo numeratio terminatur, erit is, quo
prositum festum celebrandum est. Vbi illud etiam notandum hae inquisitione diem mensis, sui in articulum curreniis Epae
incidit, esse eum, quo xiiii. Pa malis. vel Pascha Hebraeorum o ir-rit. Itaque si quis Pascha Hebrae ina, vel Lunam xiiii. Paschalem de- sebali. . p. sideret, numerandumerit , radice Paschae, id est, a 22.die Martis, vi . que ad articulum, in quo currens sedem bet. reperia .