Marsilii Ficini ... De vita libri tres, recèns iam à mendis situque vindicati, ac summa castigati diligentia, 1. De studiosorum sanitate tuenda. 2. De vita producenda. 3. De vita coelitus comparanda

401쪽

' MAR s. F I C. EPIDE M.

nisi te ad hoc sanguinis multitudo coapellat. Quotiescunque medicinam vel phlebotomiam seu vomitiuu adminia stras, ad hoc ut eiuscemodi agitatione

ipsum venenum a signo no reuertatur

ad intus si signum fuerit apparens,lacvt in tali commotione ponas sub & supra signum, ventosas & sanguisugas,& super cor epithemata frigida.Et ante & post propinabis per os ea quae defendunt a veneno,Videlicet theriacam, bolii armenu,smaragdos, hyacinthos, topazium,vel saltem alia gemmarum genera,aut corallos cum succo herbarum cotra venenum.Quum iacis pus gationem, exhibe medicinam cum modico croci in decoctione supradicta. Principalis & securior medicina secumna τὸvi dum Persarum Medicos,& Mesuen,inrunt. triferae Persicae uncia una cum elect ua-rh hamech drach.duabus,vel ad minus triserae uncia dimidia, & electuari, ii mech drachma una vel dimidia. Sed

maxime robustis datur uncia una cum

electuari, hamcch drachmis tribus, &Persant eain administrant cum aqua frigida vel succo sola tri vel endiuiae.De

hoc saepius audiui, & stlix periculum feci

402쪽

seci iam praesenti anno. Vbi autem tri- sera & electuarium hamech defuerint, propinabis diasenae loco triferae , Adia manna, nec succum rosarum loco lectuari, hamech modo praedicto.E perientiam feci, & multae utilitatis securitatisque hanc compositionem re peri:Sume triferae Perscar,pulpae casiarana unciam dimidiam , re arbari, diamannae vel electuari; hamech drachmam unam. Sed ubi natura valida

est & venter stypticus, dabis diama nae vel electuarii hamech drachmas duas, distempera cum aq uis buglossae,endiuiae, cum decoctionibus supradi- ω ctis& aquis praedictis. Ego vero reu- barbarum in vino albo & aquis endi- uiae cum modico spicae teneo per horam, quod do in substatia comiscendo omnia simul, saepius etiam addo posta

modum mannae unciam unam. Comuentut & pitulae de sumo terra aggregatiuae pitulae,partes aequales, robustis quide in toto drachma una, aliis vero , in toto drachma dimidia, suprabibedo vinum album cum aquis endiuiae, vel rosarii & scabiosae. Etiam ipsae solae aggregatiuae in omni tempore, praesertim minus

403쪽

minus qstiuo drachma una vel dimidia. Notandu si febris inhaeret humoribus subtilibus Sc calidis,apparebit sitis vehemes,gulta ariditas,linguae nigredo, acutus capitis dolon,phrenesis,vel smilia horrenda accidentia.Si autem grocsoribus inhaeserit humorib δc minus furiosisaebris videbitur leta,& praedicta accidentia remissiora. Considera eiuscemodi signa,& scias quod in quocunque humore conuenit tristra cumagarieroin pilulae aggregatiuae vel sols,vel cu pilulis de fumo. terre.Syrupus etia solutiuus,que dicemus inferius, si fuerit in materia furiosa,etia conuenit diasens cu electuario hamech vel succo rosarum. Item casia cum reubarbaror vitem mana cum dia mana in decocti nibus frigidis. Si est in materia grossa frigida & humida coueni ut robusti ribus pitularu aggregativaru scrupuli duo,vitalarii de agarico struput' unus. Debilioribus vero diacatholiconis uncia una cu diataniconis drachmis duabus,vel cum agarici trochiscati drachma una vel semis. Ilcm de pitulis corra morbum dictis superius,drach.vna veI semis: & sorte eiuscemodi pilae conuennini

404쪽

ueniunt in quocunque humore. Nota quod agaricus bene praeparatus & trochiscatus cst singularis in hoc casu in

quocuque humore & mebro. Ideo quado tertior essem de sua praeparatione, uterer eo in omni medicina, dando drachmas duas,vel unam, vel semis de eius trochiscis,iuxta potetiam medicianae , & iuxta complexionem hominis.

Et ubi dubitare de eius praeparatione; innanderem eii in Oxymclle squillitico cum salgemma, & postea colando ponerem super medicina absque expres sione. Item notandum quod piluis a gregatiuae simi appropriatae,& loco illarum debent administrari pitulae Sine quibus,minus robustis. Et scias melius esse dare medicina quam pitulas in hoc casu Et si haberi possit, dia manna melior est succo rosarum & fortior.Et ei ctuarium hamech melius est ambobus, scilicet & dia manna & succo rosarum. Domum in omni humore mirabilis est iste sympus solutiuus loco medicinradminus uncia una, & ad ultimum duae, cum aqua rosarum & vino albo. Sume corticu estri, radicu capparis, berberis, sandalorum rub. spodi, ana drachmas

405쪽

duas,caryophyllatae,melis ,buglogae, horaginis , cichoriae ana manipulum vnu:acetosae, prassi:,hepaticae ana manipulum unum cum dimidio, scariolae sylvestris drachmas duas seminis c curbitae scilicet peponit,citrusi, cucumeris, violarum ana manipulum Vnu,

thymi,epithymi, agarici , reubarbari, senae, polypodij ana drachmas duas, succi absinthij,fumi terrae,ebuli & plataginis ana drachmas sex, myrobalanorum chebulorum drachma unam , cutrinoru drachmam dimidiam, diagri- dij drachmas duas, sacchari albi libras

duas,fac strupum cum aceto cy ni xu. Isse strupus a Doctoribus vocatur diuinus in conseruando & curando, quia statim abscindit humores putres. - cibiles,confortat membra principalia, pellit venenu ad extra, & de eo plures visae sunt experietie.Inter caeteros D A ctores,Petrus de Tussigniana,& Getia Iis Fulgine uxeum miruta modu commendant,& mihi videtur eum factum esse ad intentionem triferae Persicae,sed

magis solutivus,& mihi summopere placet in personis non debilissimis , renu habentibus ventre valde lubricum, Suma

406쪽

sumatur semel in hebdomada a sanis .& spiris. Nota quod post operationem medicinae,aut phlebotomiam,si medicina non administraueris die sequenti,

propinetur theriacar drachma una, cuaquae rosarum uncia una,cum modico aceti rosati. Nec timeas theriacae caliditatem,quoniam tam modica portio

parum calefacere potest, eo quod qua litas elementaris,qualis est caliditas &fimiles,quii sint valde materiales, haud

inultum operatur, nisi multa cum m teria. Verum specifica virtus, utpote

quae donii sit cocleste,& quasi spiritale,

multum operatur secudum Galenum pauca etia cum materia. Theriaca autem a proprietate specifica operatur contra Venenum,ac praeter hoc,calidiatatis secundum vix perficit gradu deo longe potetior est ad venenu expelle dum , quam ad calefaciendum.Febris item pestilentialis multo magis venenosa quam calidarat exhibeda est th riaca cum aqua rosarum,& etia in ca teris curadum est vi tendant ad quamdam frigiditate, quatenus hac ipsa valeas.Potest etia dari Mithridatu loco theriacae sed multo Potiores ex th C λ

407쪽

riaca visae sunt experientiar.Ideo inquit Moyses Aegyptius narratum sibi eu e 1 sapiente quoda Medico,se dum tepore

pestis in Antiochia artem CXerceret, iipsa re verum reperisse,caetera remedia

cuncta fore debilia, ac solu qui monitu suo theriaca assumebat, tutos & supersites euasisse,caeteri nequaquam. Et hi tantum qui ea post morbi inuasionem usi sunt,liberati suere,alij vitam morte

commutarunt. Per hoc confirmatur

quod inquit Galenus in libello de theriaca ad Caesare,eam esse omnibus venenis peraduersam, fore que potetem, ubi caetera defici ut ac sunt debilia. Hoc autem habet a virtute quadam miraculosa. Sunt etia qui urinam potu exhi- beat,vel lixivium: item succu ceparum albarii cum aceto, haud scio quid mihi dicendum.Hoc moneo ne confideliam

habeas in purgatione postquam ea feceris, etiam si ex ipsa melius se habeat rinfirmus:sed quum fger melius habere 1 videbitur, tertia die aut quarta post purgatione. Si multa adhuc adsit sanguinis superfluitas,extrahe paru de sanguine,& xeitera eandem medicinalem Purgationem.Qubd si non admodum. abun

408쪽

abundat,repete saliem pulueres & in dicinam, ne recidat in peius. Quidam exhibent euphorbium cum mastice gumma elemi. Sume euphorbij drach. quinque, & scrupulum unum, gummielemi uncias duas,masticis uncia unam

cum dimidia, dabis robustis ad pondus drachmam unam, debilibus scrupulum unum, cum aquis stadiutae, Scicabiosae. Est quidem periculosa medicina , nec nisi robustissimis appropriatur, ac nisi in principio. Afferunt nonnulli gummam elemi sore gummam arboris cedrini.Sciendum quod hoc in casti non debilis exhibenda est medicina,id est,quae exilem faciat operationem,quoniam natura ipsa si prima medicina non bene sit operata, secundam non expectat. Nec tamen decet nimio impetu soluere, na ex hoc resoluerentur spiritus,tstudque malum mage consistit in qualitate quadam venenosa, quam in quantitate materiae. Inquit Gentilis Fulgineus se multa expertum

cum supradicto puluere, ab initio sic ipsum administrabat: Sume euphorbii drachmam dimidia, masticis drachma unam, dabat ex his scrupulos duos, &

409쪽

multu plethoricis drachma una. At mihi multo magis placet agaricus, quia ut aiunt Democritus, Galenus &'Auia cenna,ab omnibus membris alique tra. hit humorem, similiterque habet virtutem quasi theriacae, aduersias omne v nenum cor roborat,idq; ab omni veneno eΣpurgat, grOGs principaliter pur

gat hum es , nec relinquit tenues a Prici quoque intentatos.Sit albus, porosus,

boni se rotundus, necnon & fractu facilis,duus nil eis ac leuis.Sit quoque modicar amaritudinis & stypticitatis, bene tritus, &mistus cum salis gemmae parte tertia,& sic corrigatur cum sal gema, melle rosato colato, oxymelle squillitico, &vino infusionis etinetiberis, & sic praeparetur introchiscatu .Et debilibus tutius est vi detur permistus aliis rebus, qua solus & melius in decoctionibus,quam in substantia,quonia Dequcter longos producit Vomitus,vettisque dolores,nisi

bene electus & prsparatus sit.Quod si

debite fuerit electus & praeparatus,est medicina sancta & familiaris secundum Democritum & Messiem. Felices

nanque fecimus modo & ordine dicto

ipso cum agarico experientias. At circa eu

410쪽

ANTIDOTu s. qo ca euphorbiu compertum habuimus, quod valde bonum nonnunquam fecerit opus, at saepiruscule cotrarium.Vniuersaliter & in summa, sis celer in euacuando & freques, obseruatis modo de ordine. Frequentius infrinum recrea, quoniam spiritus alias plurimum resoluuntur,nec tantum codato,sive ciabaria,sive me inalia,qus solum molliscant, sed his permisce refrigerativa, desiccatiua , & cordis confortativa, quae etiam veneno resistant. De cibatione regimine aegrotantis

Ibus esse debet, secundum Rasin & Avicennam quarto Canonis, frequens, modicus, leuis,elixus,ac mutiti & humidi nutrimenti , cond1tus cum rebus acetosis & frigidis, ut scilia Tisia pocet cum endiuia,acetosella,aceto, agre- ' eor-sto, malis granatis , aranciis, limoniti Et bus,cerasiis acetosis, prunis. Cibi substantia sint pulli , perdix, phasianus,

consummatum, destillatum, ova recentia. Hoedinas quoque carnes non prohibeo. Summa, nutriatur rebus liquidis , humidis, & inulti nutrimenti.