Ioann. Ionstoni Historiae naturalis de arboribus et plantis libri 10. Tabulis centum triginta septem ab illo celeberrimo Mathia Meriano aeri incisis ornati ex scriptoribus tam antiquis, quam recentioribus maxima cura collecti, ... Tomus primus secund

발행: 1768년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

4쪽

ARBORIBUS

PLANTIS

LIBRI X.

TABULIS CE TU TRIGINTA SEPTEM

AB ILLO CELEBERRIMO

AERI INCISIS ORNATI

EX SCRIPTORIBUS TAM ANTIQUIS.QVAM RECENTIORIBUS

B RARITATEM DENUO INPRIMENDOS

6쪽

ARBORIBUS

LIBER LDE ARBORIBUS POMIFERIS Num

ΕΤ SIMILIBUS.

De Pom- aciniferis Classis primae.

rbores pomiseras quas vo- Caudex corporis rari unus, cui nodi Thisin αδε Α Δ cem, superius dixi. Sunt itin-ι, serarum rostra reddentes,' autem hae vel Pom- acinia adhaerentibus uni maximo minori--ου2ου' ferae vel rim - esses ac bus. Folia in Osa, mucronata. Ho-1.1. e. 3. I. Illae in tres classes distri- res φυέας, fructuum integumem in x 'buuntur: in quarum prima I. Po- is insident. Fructus callo se com-τι insita damus seu Malus. a. Malus Ddonia, mendat, succi spumei, odoris acuti, 3. Malus Citria, 4. Malus Limonia, ex annotinis surculis gignitur; et A. M 's. Mesus Arantia, 6. Mesus Punica cilime ante maturitatem amittitur. et . Pγrtis hahentur: de quibus quid Semina intus εν- ιωτικοὰ, ά- apud Veteres et Reerntiores occurrat, ' is ειτ' ἀμμων. Citissime senescit, videbimus e ad easque ex Goticis minoraque tum vermibusque obn nonnullas reseremus. xia ponia fundit. Sed et ipsae aris. Plim Η. η. I. rimus seu Malus Veterum, ex res celerrime vermiculantur; sed itet 12 2, Arbore et Fructu differentias sortitur. rum e radicibus repullulant. Reperias 1ε. e. 31. I. rimus arbor duplex est apud tur ubique, et in Ponto. Subit et i ζε eos: I. Domo ira, a. Ssvestris. I. montosa, quamvis pingue et laetum .ixit,. rimus Wbor Domestica Veterum, est solum amet. Vsius foliorum, floruma II. - ὁ ἐ-ληc, et illico in ramos Isis et germinum in adstringendo. Ex γ . Radιera Marm lativi, paucae. fructu vinum Paratur. a. rimus a Λ . ιπ

7쪽

Maluc forsuvestris Veterum, hisera Plinio.

Dios .. M. Μala sunt parva, vernis similia, ur. MLa e. itybanis acutiora odore. Id peculiare min. H. N. acerbitatis et improbitatis convicium in vis tanta, ut aciem gladii perstri, satilL Pomorum varia sunt apud Plinium, Columellam, Varronem, MN crobium , Athenaeum c rea, quae a tempore maturescendi, Personis,

Locis, Figura, Colore, Sapore & aliis

accidentibus sumsere. I. A tempore maturescendi, sunt Vertar et serotina, quorum illa Cultura mitescunt, et aliquando sine nucleis nascuntur. α M. Dioscoridi γλυκύμηλαέCa. M. l. - Ιεi. toni mala mustea. Arbor διμα est; bis

ista se flore induit et foetificat, nisi hyems prohibeat. 2. A personis sunt: Animm , Cotoneo insita, magnitudine Claudianorum, rubentia. Scaniam, quae melius quam Claudiana dicun. tur. See iam vel potius Sestiana ab inventore liberto, insigni rotunditate. Aliis Sextiana, Cestiana, Cestomela, et 'et omela. Quiriana, quae aliis triniana. Dionmea minuta, exuuibus coronae statuarum Baechi. 3.

A laeis, Pelusina cum Petistis sorte

eadem. Ameriana, quae maxime durant , Temeriana quibusdam. Dis ista, quae primum in Epiro provenere. Taburtia, quae succo Picenis cedunt, facie praestant. Martiam

vel Mattiam, ex quodam in Alpibus vico. Delphica, quae Delphis crescebant. Dacies prima adventu et decerpi properantia. Mordiana a Motadia, speciosissima, optima, et orbiculatis respondent. Sylvatim, quotan-DIose. M. nis olim Romae condiri solita. 4. AM. l. r. c. Figura sunt: orbiculata, figura orbis ' in rotunditatem circumam. rib ma tua, a mammarum effigie. Spa.donia a contritione castrati seminis. Gemella, in quibus unum imo gemunum in latere medio erumpit folium. Iv0lla aliis. Panucea, quae crulerrime in rugas marcescunt. Primm nea, quae stolide tumenti Melapia denique, quae cosnationem cum py. Tis habent. s. A Colore, sunt Syri ea, rubentia et rutila. M uinea, quae

moro insita fitere. 6. A sapore: Ampera, Acida, Heria, Acerba, Dubia,

t. XXIII. s.

Halomela, a celeritate mitescendi dicta, γλυκύ αλα et Melinula, quae

se sapore commendant, nec nervos

laedunt, κακος καχα et καυσουτ in ea.

. Ab aliis accidentibus: Scantiariam doliis condi jussa. Presia parva, gratissimi saporis, paulo ante Plinium adoptata. Pragina sorte cum Petistis

et Pelusinis eadem. Varina, Ogranasseu inratina, Veriana, de quibus nihil occurrit. Seiania et natanaria, quae iet ευ σα. Lapidosa, quae calculos intus habent. I . Recentiores ab Arbore quoque Taa. II.

et Fructu differentiamMali deducunt.1. Malas Arbor vel est Domesica

I. Malus Domestica est multiplex:

nempe I. Vulgaris, a. Pumila, 3.

Non Arens, frus sicans tamen. ε. moribus pallidis exigua. s. Hore pleno. 6. Folio ori. 7. Sine semine interius in Iructu. 8. Fructu exiguo. i. Malus domestica vulgaris non est quod multum describatur. Nota namque. Radices ipsi paucae, obliquae, et quae lumma telluris stringunt. Rami e stipite inconditi, foliacamosa, decidua. Flores mWr ὐλλω, Quos vere emittit. Fructus, qui Μ tum seu pomum vocatur, cute, ea ne, semine in membranaceis loculis contento constat, et pediculo appem ditur: varium esse, mox videbimus. Quaedam tertio quoque anno meliusserunt, quod de sua suburbana prindidit Maliger. Vsussorum inmaculis faciei, si aqua ex iis destillata la- civit, O. ventur: fructus in ophtalmia, si co- 16.cti cum aqua rosacea, lacte muliebri, medulla triticei panis cocta, cum facicham Saturni et croco Permista, mlis apponantur: in ambustione paritis, si in aqua plantaginis coquantur. a. Malus domestica pumila, χαμι lon. λῆα, fruticis est magnitudine. Poma, cquae Brabantis poma Para se B S. ''Johannis, Praco a sunt, mediocria ter dulcia, ex diluto flava, athicantia. 3. Malum domesticam onsorem c. si, ;ri Atrm, fra Piscantem tamen in Gesinero Dis hestinvenies. 4. Mali domesicae ribus pallidis exiguae fructus, poma nana

Camerario, et ipso vere fiunduntur. Caniem Ia

stet

8쪽

ardi l. s. Cordus in

et tensi flore multiplice et plenissora dicitur. 6. De mala domestica, quae folio est pyri, nihil occurrit. I. Nec

de illa, quaestiarum e semine fert,

quae eaciem cum non florente, quicquam. 8. Malus domestiea fructu exiguo in italia conspicitur. Magnitudo sorbi domesticae; color partim puniceus , partim glaucus; loculi membranei radiatae stellae instar imtus; sapor subacidus. a. Maluosvestris plura mala producit quam domestica, sed raro juglandem aequantia, at rotundiora, cortice tenui, pediculo longo. Suocus loco aceti Gallis: impinguanturiis et siles. Ο Θαλίδα Theocrito. Est duplex, Major nempe, quae vel R .hens vel alba, et Mimr.ll. Fructus seu rimi varia ex Gallis , Cordo et Bauhino recensebimus

genera.

i. Gassi faciunt mentionem I. C m nitorum, quae coloris lutei, saporis jucundi. a. Paradisiacorum, quae Praeparva, Praecocia, melleae dubcedinis. 3. Rambureorum, quae pram grandia, callo fragili et in ore liqumstunt. 4. Castinia rum, castaneae cartilagine, austerioris gustus. s. Framerinorum, quae rotunda, duriore callo. 6. Phamrinorum, quae parva, albentia, et prima, quia cinca sestum Johan. prodeunt, edumvir. 7. Praepomorum, quae in Auginito matura odorata et suavia. 8. R seorum, quae toto anno durant. 9.P 'morum, quae turbinatiora et fugacia: semen in utero sonat. I Capen orum, quae principatum in Gallia obtinent. Cartilagine dura, saporis grati, in annum durabilia. II. Cor mir mala fiunt vel rotunda et globosia, vel non rotunda. l. Cordiana mala. rotunda demisminantur l. A pulpa, ut: I. Pulmen. taria, eaque vel majora, quae rubent et longis in purpura roseis vibicibus distinguuntur: Qime succosa, militvel minora, quae a majoribus non abeunt: vel flava, quae una Parte raris sanguineis vibicibus consperiguntur. 2. Duracina, tam alba, quae una parte in flavo rubeut, altera ex

Crocina, eaque tam viugaria, quae serenis aestatibus puniceae maculae distinguunt, pluviosis non item; ar matici halitus; quam rubentia, ros cra etsanguinea. III. A Sapore, GLeia tam majora quam minora, Oen ximela, Oximela majora et minora.

IV. A Similitudine sunt: Pulmonea, quae vel smplicia dulcium omnium maxima, carne fungosa: vel salietim

serta, carne magis rara & aliquant lum amaricante. Vitrea, carne vitri

obscuri instar pellucida. V. Ab aliis auidentibus: Discopia, quae omnia

um dulcium nobilissima, carne nuum, colore ab una parte roseis imnuissimis vi hicibus conspersio, ab abstra in candido pallido, cum vi hic bus incerto et destriptu difficili: voeantur et Cartiniam, Pormsana, quae carne Duracinis simili, gustu vehementer generoso. Augustira, quae parva, colore flavo, carne tru

ner .

ll. Cordiana mala non rotunda sunt: I. Lata eaque vel PuImentaria, quae rubent et carne omnis succi experte constant. Vel Patemiana flava, e sam ineo maculosa, subacida. a. Aemmixuta seu vi Τητι rora, quorum puerumen papillas virginum aspectu repra sentat. 3. Oblonga, eaque vel Goru haesina, quorum pythmen superius profundiuscule veluti lacunae insidet. Sunt in spadiceo rufar vel Promisisti, quae colore in viridi pallido. Ca ne dulci simulque acida. 4. An Asia, eaque vel Longa, quae k pedicula ad puthmena usque undique angulis crassioribus sulcantur. Vel Rotunda, 'praeteritis, longitudine excepta, simi. lia. Epirotica non describit. 1ll. Baubiniana mala sunt tripli' η.uh. insticia, nempe Rotunda, Obloria, et Pim x. t. ι rumgurarum. i. Bauhiniana mala rotunda Vel Ti. m.

sitne Minora vel Majora. I. Minora sunt r. mirumhermeum, Mellit,

tio aliud minus, quoci nonnihil anguis lolum; non grandescit, ut ajunt. 3.

9쪽

N et ad Januarium usque durati a. iiiii viridans, in luteolo subviridi, pediculo satis longo. s. Mettio ita

minus, cujus descriptio in minore. 6. Ornomelum M temb. quod candi. dum et umbilico tenus angulosum. Durat ad April. 7. Duratiuum latum

sessile. Durat ad inoram usque. 8. Duracinum arido . dulce, virilingim 2Balbe, quod ad triennium, sal rem biennium durare perhibent. 9.Granssum Zellense Stomapsel iii et Reniri aptet, quoad in segmentaeaelum diutissime asservatur. I o. Smeerdotum, Mnendi ling colore ab hum, quibusdam partibus subluisum. a. vel Majora, ut I. rimum orabiculatum Waldensium, Edieiblino arieti rame tenera et alba. a. Dura dinum, quod vel album Zellensie, pamlo angulosium, earne duriuscula. Velamum milense, idem sorte cum piam terito Gall. mane duri. Vel μια eum seu D. Matthiae, nari ling ela es, superne angulosum, rubore puncta insperguntur. 3. Virgineumaeidum, secte, ex albo subluteum,

eum aliquot striis rubeis. F Orbieulatum, quod vel Bollensie album, aeudum, modice depressum, vel Stressi ling dictum, quibusdam Bitenbrun. nee quasi tbntiphasia dicas, quod

Maii medio adhuc incorruptum manet. s. Oenomesum magnum Uien- aebianum, elegans et angulosum simul. 6. Erythromelum, vel diu du

brum stixorium dicas, variegatum. Umbilicus profundus est: vel Fugam

rother Deitlingariel: vel Aridum subad intres, Sinaillapsti , quod tu do facies pudoris signum esse soleat. 7. Tauricum aestivum, magnum rubens valde. Sed Blienspacensemulta albedine perfunditur. 8. Stri tum Balnei, Sirimiinsapses γ anginiosum et multis striis ac punctis ru-hens, et veluti pictoratum. 9. Loth mgreum, eambour dictum, ex flavo viridescens,punctis quibusdam suseis araneosisque conspersum. Io. Ae vum dulae, sessile, cute laevissima, eum eleganti circa pediculum p . purisio.

NATURALIS

II. Mutiniana mala oblonga vel Taruit sunt Minora, vel Maiora. I. Minora sunt l. 'asemesum Pollense Srumna gera si colore omnium virideste te, punctis albis aspersum, angulosum. a. Buppensitiventer Βοθωμbus dictum, cum luteolo virescens, et guttis rubentibus aspersium. 3. Conetarum in remnum modo mac

latum, Sehapsti et Rernapae, quod

ex granis et semine proveniat. una parte est album, rubellum, altera cum maculis rubentibus. 4. Lor ei tum, zedera et, quia Loram potionis genus ingreditur, perfusum multo rubore, per quem striae et guttae magis rubentes discurrunt. s. Sacerdotum, P aliena et, aliis Eerrendit ing, album et subluteum. a. Majora sunt: I. Oenomelum Boiam

se album Mema ei et Set elingi quod

duplex, primum altera parte albicans, altera rubens: sicundum angulosum , came candida subacida. a. Erythmmelum Pars Meum, quod rubris striis pulchre picturatur , spersis hinc inde punitis albis, non sine luteolo colore. 3. Taurin m male, ubi meriTauricher, Taurico aestivo simile, praedictis minus sessule, et magis angulosum. q. Tinurianum majus, speciosum, nonnihil turbinatum, came friabili, dulcaciada. s. Rubellum Inldense, cujus s perior pars valde rubet, inserior hine inde albicat cum pulchris striis et veluti guttis rubris. 6. Phrygomm

iensibus dictum, medio, una Parte cum striis rubet. 8. . flerue ductum, multum rubens, intercursam tibus quibusdam partibus luteolis et virescentibus. Maturantur circa P scha, esuique fiunt apta. 9. Rubellam Blienisachia1rum , totum fere ruinbrum, satis angulosum. Io. Heinim

culum, sessile, superne nonnihil tu hinatum, ex albo subluteum et suta viride. Circa serias natalitias sunt

bona. II. Trbi ving dictum, sessile

insema parte, superiore turbinatum; rubet et pallescit. Ia. Duracinum

album et dulci Erubling i album

curu

10쪽

DE ARBORIBUS, LI3. . I s

tum virore et maculis oblongis luteis. 13. Umense, ulmerupisti, ex luteo subal hidum. Contortum est aliquando et bipartitum. Ill. Baulam mala aliarum figurarum simi: I. Turbinatum, nocque

quintuplex. Duis Deplina ei. ALstim ulli aer alling, longiusculum. Ex flavo virescens punctarum Ymtersariel, ex albo siabluteum et punctis eandidis. Majur vire cens, Di illatinsapsel, quod pileum turbine suo reserat, quibusdam diu apsel, quasi

prasinum, et Lactescentibus puricimtis conspersum. a. Cristat mn, in uno scilicet latere, secundum longitudinem, pediculus est contortus. 3. Cum tipendulurn, seu Capenduum, ite quo supra. list vel majus, cui cutis si, crocea, maculis verrucosis scatens: durat hiennium. Vel minus, quae Curtio Capend ina. q. Curti petaurum ex insitione sorte Curti penduli cum

alia orta , carne flaUescente, umbilico magno, profundo: quaedam punctis araneolis persipersa sunt. S. Pentagontini, utrinque sessile, angulis quinque protuberantibus. 6 2uadratum, quod aliquando pentagonum, hexagonum, heptagonum, angulis nimirum protuberantibus, quorum pars suprema propter umbilicum , in gibbos et tubercula elevatur. Flavum est, et punctis araneossis nigricantibus conspersum. Exo TICA.K1 Ex Exoticis tam ' Asiaticis quam TA s. v. Asticanis et Americanis si hiemia ad

Malum εξαι dictam refero. l.

Marai me insulae. 7. Pompoquam Tara,eorum. R. Te Miseram Me. xi murum. 9. Nigurro Oviedi. Io. Acriam. II. Drapodibam Bras iliensium. ia. Arbores insulae Mara-gna elix. I 3. Fruticem Masiliensem in mulatum. Iq. Fructus Exoticorquatum mala aemulantes. IS. Mal rum Americanorum quatuor genera.

IS Moeriuer rixum orum. I. Caramboliferae duplex deler, Malus. ptio, Garriae et Bontii. Illi est magnitudine cotoneae, foliis mali longioribiis: sore ex altra Aeolia de A. rubescente, gustu Oxalidis: tructu m ς. r.

canino testiculo simili, per sulcos alte imprellis in quatuor partes divuso. Malabaribus Canini ola, Deca. Pa . m. nensibus Comatrix, Canariis Caralelli, ' Malayis Bobmba, Paludano Botum- Uri h tibax, Persis Chanv ron dicitur. Apud hin. Uriem.

Bontium habet fiolia pruni, et subtuS u 'in populi, flores fasciculatos e pallido 2 p. sue puniceos; quibus sit quae oblongae

quadrangulares, aliquando pentam. me succedunt, in iis semina acida. V ssruttiis in biliosis sebribus: in pulverem contriti cum hetele in secundinis pellendis: ructi in nubeculis oculo. rum tollendis.

, duplex est. l. Fructu majore, quae Flu . Ham. figura fagi, ligno medullosio, fram di bus bubulae linguae ii star, et ses-ih3. Vinquipedem longis Pisoni folia sunt l. r. 3. cubitum longi, quae singulis annis : :: : 'Rinense inprimis Decembri defluunt

flore Narcilli aemulo, mo υἰω. Baul . H. P. deorsum vergente, flavo, quem A 'prili et Malo protrudit. Fructus,

qui in ramorum extremo, aliis aliis impositis, mirando modo provenit, est rotundus, magnitudine mali aurantii, cortice lento cinereo, sub quo caro flavescens, vinosa; in medio cavitas , semini hus, quorum grana compresta, suborbicularia praegnans. Immaturus tingit colore ex nigro sit, caerulescente, qui nul Io modo ablui potest, sed post octo et novem dies . sponte evanescit. Vngues nunquam colorem mutant,nisi et ipsi mutentur. Ex eodem liquor contra ventris fluxum et ardores inservit. Ex malimro, qui Mesipilosum instar putrescit,

vinum exprimitur. Nascitiir in locis sylvestribus ad flumen S. Francisci. a. Fructu minore, ximeni Xahuali, selia fraxinea, quae singulis mensi-hias mutantur: materia gravis, pardi coloris: 1ructus capitello papaverissimilis, sed absque corona. Aqua ex eo expressa tinctum corpus nigredinem concipit, quae deleti non Pot

B est, Diuiti od by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION