Ioann. Ionstoni Historiae naturalis de arboribus et plantis libri 10. Tabulis centum triginta septem ab illo celeberrimo Mathia Meriano aeri incisis ornati ex scriptoribus tam antiquis, quam recentioribus maxima cura collecti, ... Tomus primus secund

발행: 1768년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

141쪽

ΗIsto RIA NATURALIS

m Arboribus nuciferis classis quartae.

De Acere.

xLili. I nere et Aere cum Mu seu G6. I. candidam nempe, a. savum R, ia Opio. crisipum, et 3. tenuissi facutisque Thiaph mPlin. H. N. l. Aceris apud Veteres quatuor foliis. P. ι . e. . ι in. s. a s. praecipue sunt genera, sed de qui. I. Acer montanum eandidum, aliis bus pauca occurrunt. I. γλ me, Platanus, Aceris speties festo maj quod nervosum est et album.a Z iso re, Sycomorus Ri rellii, acer κ-Juod flavum, crispo macularum τροον antiquis, ater latifoIium, etiscursu, qui cum excellentior fue- aere festo majore. Arbor est pro. rit, a similitudine caudae pavonis cera et speciosa, materis alba nee nomen accepit. In istria, Rhaetia. retinenti, rubenti cortice; soliis

Inter nuciferas actores visum

nere et Aere cum Mis seu tro. I. Acer montanum est triplex t Rauh. H. P.

U- I. candidum nempe, a. favum seu aque praecipuum. Ideo lautiora ex quinquepartitis, modice circa v isto opera; idemque hoc cum Amm nas lanuginosis, superius viridibus,tam, quod Carpinus dicitur, cru inferius candicantibus. Flares ra. spius duriusve Plinio. Fiunt ex eo cematim dependent muscosi, ex at et houm juga. Lignum enim, ex mi. bido herbacet, taliculo lanuginoso nidia ignis et terreni mixtione, aeris contenti, qui Majo induntur. Armautem et humoris summa contine- in s singuli bini, foliacet, bifalcatitur temperatura; non est fragile, sied aut bipennis inversae instar; mat utilissimae tractabilitatis. Habet Pli- rantur Septembri. Nuclei in menius et D iam nubentem, fissili li- dio qua alae coeunt, gemino utri-gno, cortice livido et scabro, quam culo duro, magnitudine seminum opulum quidam esse arbitrantur. aurantiorum, candidi, nec ita grati, 3. -ο ροχον, lectirota, quod fla- occultantur. Turiones lacte scatentivum et non crispum. Ε viliore ge. ut ficus. Naseitur in montibus hunere et Crassonium Plinio. Quia mediis et altis in Burgundia, Alpi. ex eo torno currente Iecti fiunt et bus et alibi, inter Fraxinos inprimis. rotulae lectorum pedibus subjectae, In hortis ad excludendos aestivos inde nomen. 4. Γληνον, quod canis soles colitur, solo pingui et spisso. didum et minus. Campestre et GaI- Εst in eo aliqua varietas. Nam quod-hetim Plinio, quia in Transpadana dam nec floret, nec fert fructum.

Italia, et trans Alpes nascitur. Alii II. Acer montanum flavum seu sauh Phy. αλπιειον legere malum. Ad hoc crispum, Quod Graecis rusticis A τπ-PI . H. . referri debet opulus, arbor italiae Duνος, aliis O lus montanus, ap- Lil' . - Padum transgressis , cujus tabulata pellatur; duplex est, mas et foemi.' in orbem patula replent, puroque na. I. Acer montanum flavum marproducto dracone in palmam eius, citius floret, lignum ei durius, uminde in subjectos digitos flagella dis nosius, magis flavum et crispum. eritii nati Pergunt. Raram neque idoneam Germani ob flexuosos venarum duR. R. l. r. frondem pecori praebet. Rumboli scursus ad opera lautiora utuntur. rius mihi nihil aliud videtur, quam Ex radicitius pulchra fiunt cothlea- arbor rumbis suscipiendis idonea. ria. a. Acer montantim flavum D mma floret tardius, lignum ei pal-l I. Reeensioribus est triplex: I. lidius, minus crispum.

montanum nemPq, a. campestre, III. Acer montanum tremis iis Thasis h.

3. tri solium acutisque foliis, solia adeo exquisiti HI - νη

142쪽

sauh. Η, pian extremis acuminis habet, ut eum k a. '' quavis avicula certare possint. Decs eiero non sunt incana, sed dilute

viridia, splendicantia; superne saturatius viridiar tota molliora et de licatiora. v isi Basleae circa Donnacum et ad fontem pollensem. smius. P. II. Aere tam stre , aliis Optilas eampestris Veteram. Acir tentiis homo. Ita ' acer re rumore folio; aere

.... t uuis c nominatum Romanis. Acri' ris species, osse Sphendamnos; PD. Theoph. Distis; Opultis et Mambotimus deert h. iij. deni lik latifolium audit. Fruti eis' saepius est nasgnitudine. Rami et

cortex sulcati, materies fissilis et a l. ha. Folia hederacea, angulosa, quin, quepartita, in principio mollia, et tum lae fundunt; post rigidii, seu Flares ex pediculis lanuginosis, nau. stoli, in undecim aliouando segmen.ta hirsuta, toloris herbacti divisi, quibus stamina rutientia eum hio

bicorni. Semen in conceptaculo papilionaceo, hirsuto, in extremis membraneo, intus duro ac pene ocseo, medullosum, virens ae palleis

C Ap scens, non instrui, etsi adstricti vi Acen saporis: quod Septembre matura tur. Notum sepibus et silvis, praeruptis etiam; in comitetulledescensi tantae aliquando magnitudinis, etsi alibi vix ultra hominem caudex attollatur, ut aedisciis, teste Tr go, inserviat. In Sabaudia circa Genevam maritatur vitibus. Viscumferre vidit sauhinus. Radix ejus iecinoris dolori lius utiliter imponitur. Qui venationi student, Accipitres venatorios ad ejus baculum assuefaciunt. Ratio ipsis nota. III. Aere inflatum, Lugdunensi g,uh. n p. est A n*esti antim, Alpino Cret, i. 4, rito eum, Bauliano Pa vacetim. ArhOrest medioeriter procera, cortice qum dammodo purpurascente ; materia flavente i folio aceris vulgaris tricuspidato, cratio, venoso; fructu gemino; membranulis duabus cohaereia. tibus, alarum in mustis instar. Eriam.

pit in silva Mon speliens, valena diae a. Septentrioni est infrequentior. Acer elinii, quod in Istri4 Rhaeti a. que praecipuum nonnullis.

et ist

h p. H. I Lanimas arbores in insula P, i. . e Tvlo Theophrastus ponit, foliis v tigineis, verum minoribus, fructu nullo. Id, in quo lanab continetur, magnitudine est mali verni, quam diu comprimitur ac connivet: cum maturum, hiscere et expandi incipit, danam incolae extrahunt, qua telas texunt, alias viles, alias pretiosas.

risu κα barvus est Plinio frutex, harbatae 13. ιι nucis fructu; et gigni in superiore parte Aegypti, quae, in Arabiam vergiti Pollux Ducitum nuci valde similem prodit, nisi quod trifariam divisa sit et trifariam habeat put,

minis carinam ele.

Recentioribus triplex est: I. fima Aeans senum albo, 2. arboreum,

3. Duavensi, salicis solio.

bo, cito et Botrabax vulgo, Bauhino L 3. e. I Dion herbaeram, caule est cubitali .a et altiore, limescente; cortice ru. rdost Η.bente et hirsuto: soliis triangulis P. ιε My

vitigineis, si irsutis, quibus pediculi pilosi. Hos sscris Malvae figura, in

apices numerosos, crocatos , alii subcaerulaeos, vel medio purpurantes esse scribunt desinit. pructus amplitudine nucis avellanae, hara hilli S suibusdam florem tegentibus includitur, qui per maturitatem intres quatuorve punctatas carinas dea hiscit, et mollissimam candidissimam. ue lanuginem, sub qua semen mea ullosum, copiosum, oblongum, oleaginosum, album, amygdalorum vel strobilorum gustu Occulitur, ostentat incognitum veteribus qui-

M in dam

143쪽

HISTORIA NATURALIS

GM, dana suisse credunt. seritur inpium. Aprili mense, Februario vel Maio, colligitur Septemhre et Octobre. inter Marat et Halepum mense Maio aut Iulio; demetitur Sm tembre. Nascitur et in Creta, .emno, Malta, Sicilia et in Gallia ex italia allatum. In Germania simul atque adolevit, quod duorumst mensium spatio, nunquam desunit florem et fructum proferre, donec inclementia hyemis impediatur,s Fueliso credimus. Nullus tamen

et Norimbergae et Genevae. Mompei ardi nucularum duntaxat rudi. menta , illaque antequam grandoscerent, sul, inde deciduae De Utinota. Rha ad tomenta conferre. 1 nginem ustam, sanguinem e vulneribus manantem mirifice s stere accens in et naribus admotam uteri strangulatus. Oleum seminis lentigines et palpebrarum asperitates lenire. Ex eadem vestes maxime Orien. tis parari. Amittit lotione maximam sui candoris partem.

plant. A. quod alias perenne mari Λ et Ari

Aspiti. ii ia. crescit ad decem cubitorum altitu hauh. H. P. dinem, stipite et ramis ligno sis, dia. p. iaη. V PS. Vt laceo primo tingun Sta p. ad B tur; adiuta quinque laciniis prosum r. Theopli. dius dividuntur, e qDibus cum in-

η' Ν feriores duae, tum sit perior et longior evigno solii additamento a D. litores habentur. Flarem non vidit Vestingius, sed glomum tantum laneum pomi magnitudine , intra virescentem membranam collectum, qua denticulatis veluti segmentis hiscente, candidus foetus eluctatur; in quo semina susca et inter vallis diremta. Colitur in Aegypti viridariis, et ad aqua eductum uria his Cairo. Seminis in mucilagine contra febres usus. Ex tintigine,

tela tenuissima, Arabibus &sse dictae, parantur.

2. 6sspium actoretim catile spinoso, quod mihi etiam duplex, ma- Nieremb. jus nempe et minus. i. Gos rumarioratim caule Dinoso majus, quod harharis Cnquan Mniri audit, at

tum est, spinis horridum, solio ciuvae: floribus albis et modicis. Frmctus melo peponi parvo forma et magnitudine timilis, lanugine fibra ta et candenti plenus; quam graninta orbicularia, seminis cannabini aemula et dulcia interstant. Gaudetes emente et calido coelo, tam campis quam montibus. Semen crudum vel tostum impinguandis corporibus accommodum est. a. GKs- talla, pilam arboreum catile spinoso minus, inire al. est B lax Indica, Gostipitim μαι. a. e. t D. Ilitanum, Alasdon L quanorum, et Mira aliis. Mediocris visitur altitudinis; soribus campanu laceis vel luteis, cucurhitarum vel citrullorum instar. Fructus maturus ad saguram fagi accedit, qui in quatuor partes finditur, ex quibus homhax magnitudine parvarum pillularum, in quorum medio nigra, arcte jurum se hae erassitie, renem exprimentia semina. Alii dena vel dum dena in uvae modum congesta assidunt. Provenit sorte in Canchirutensi provincia sponte. Paratur ex eo filum pro lectis. Pertinet hue Mocaris, arbor patula, morum aequans, in cujus ramorum cuspiadi lius gcsapium fruticeo non minus utile. Decennio eam dicunt perire.

ramosa, fortis numerosis, salicis vel tu . Iotitas lilia notidis coronariae simili- l. i. e. t

ijs. Fert fructus siliquarum instar, iliivgno

sex uncias longos, quinque crassio lauciate cineraeea vestitos, rugosos, qui, postquam a summo in quinqDe ahia vere, iliollissimum et candidistini utomentum fundunt, in quo multa smina nigra, libera, circum Culii . que veluti assulasilongas, mediam siliquam occupantia nascuntur. TON , u quentur in fila, replenturque eis cervicalia. Oviedi Ceytae hombaxa vento in aerem spargitur, relicto semine rotundo. cies ut et in Guineae maritimis arbores simile

sed quae ampliora solia habent. Est

ibidem et ariis alia Ianigera, quae Bom rem in celsitudinem piceae, expansis ra,N M. mis, transversim e trunco surgen

144쪽

tibus erigitur. In his post pulchri fibris culcitris farciendis inservit, Gost, viroris folia et flores rubros, tribuli, ignis tam tenax, si vel scintillam pium. qui lanam et semen nigrum pipe. minimam concipiat, ut vix aqua ris instar, producunt. Lana, quae restingui valeat. TITvLVs V.

De Arboribus Nuciferis classis quintae.

Palma

vis Taa. lisum et hane ad nuciferas re. ferre, non quod palmae vulgaris fritilum nucem esse putem: sed quod multae sint in india, quae nuces serunt, quas hic recensere opus erat. Malui ergo omnia genera simul complecti; quam divellere per capita, quae unius arboris familiae cranti Agemus autem de ea, ex Heterum et Recentiora , placitis. Palmarum ergo apud Veteres, uoad arborem et quoad fructum iversia sunt genera. l. Arboris diversitatem l . a loeo, a. a stucti Pandi ratione et sexu, 3. a trunci discrepantia, et q. a Commae varietate, de 'memus; eisdemque Palmam Cuci Theopbrasti m pter futuit uorean alietemus

I. A Deo palma est, I. mitis, α. pilae Dis, 3. marina. TMop. II. Pssime miti radix est singula.

P.L1.L4. ris et alte descendens; ideo inter

L ,. r. l. 'mis adstribitur. Caudex simplex

L e. . i.ς. et teres: ideo in longitudinem α ι --. τω , medulla caret, quia haec in cu

δ' cumine. Limmum humore, nervo multisario, et carae constat, sed prpcelsa lignescit. Leve idem, ἐμουν, et suberis instar molle , sed quia γλἰχρον, meliuR Gram laevis, ἡem sis gradatisque pollicthus auctus, ut Deillam se ad scandendum Orientis populis Praebeat, scaber, cum lene.

stit. Rami praevalidi, in diversa

curvantur. Sola unicam in quolibet exortu ndem germinat, ut duin II polis decim frondibus annum expleat. Folia sunt καλα κομμα arundinae , pi . Vbe

angularia, cultrato mucrone, lateis l. 3. e. .

ribus in se bifidatis; et ita Perritua, ut nullum abjiciat, Scia: c in istin

existens. Coma omnis in cacumine, ML Aia Q.

ut et germina , ubi et ejus τῶν τὸ Hos nullus. Fructus in cacumine, quem e rudimentis praece.

dentis anni spicae modo producite solaque in spathis fructum racemis propendentem habet, qui Datius dieitur. Spicatus hic palmes primo fiuctum racemosum involvit; post, distupto ad solem cortice, racemo. sus quoque panditur. Prima hujus

caro nascitur dulcis, coloris Pro ratione coctionis varii, et anno maturescens: hinc semen totum, plenum,

lignosum, solidumque, oblongum; caesum a dorso pulvinata fissiara, et in alveo medio plerisque umbilic tum. Multis candidisque a carnutius discernitur tunicis, aliis corpori adhaerentibus, laxeque distans, tam tum cacumini fila adhaeret. Nasci. tur et arbore et trunco. Vitae Iongioris erit, si demutiles. Prodit in terris calidis. Babylone in Syria cava , quae inter Libanum et Anti Iulianum montes, dudaea, circa Emgaddi oppidum, idumaea, Persia, in qua usque ad Mesenem et mare

145쪽

palma. magnum ingenisa, si Ammian. ere. dimus nemora, Aegypto, ubi dulcem , sed statim evanesci ntem sertfrumim, et insula Tylo, bene habitat. Nata ibi parit, et, quae protulit, educat. Nulla in stalia sponte nata : in Hispaniis maritimis frua Eium fert immitem: alibi sterilis est. Mirum vero, quod palladius prodit,loeum, ulli palmae sponte nascuntur, nullis prope fructibus utilem. i. ra. . ,.. Vlus ligni ad simulacra et prunas

vivaces: ramorum robustiorum, ex

quibus fructifer palmes, ad arcus: cerebri in cibis: foI ortim ad su nesvii iliumque nexus, et capitum levia umbracula. Cinere facies dealha tur. Ex involucro sit unguentorum

spissamen, et decoctum, quod capillos deni rat. Ex frtios vinum, panis, et quadrupedum cibus. Ale xandri milites viridibus strangulabantur. Musteo est tanta suavitas, ut finis mandendi non nisi periculo fiat; ad album profluvium in fo

minis, si exemto nucleo, ebore, scobe, mamaritis et corallis infamDioscor. M. ciatur , prosest. Maturus adstrin.s it, contro haemorrhoides aliosque

fluxus adhihetur. Nuclei in crudos fili ad athedinem calcinati, spodii

vicem supplent : corporis ex mstentias cum vino reprimunt.

a. Palma slaestris, humilis est.

Folio latiore et molli, ad vitilia uti listima. pars radiei propinquior, in

illobum extuberat, internum cere-hrum innumeris sere involucris cinctim septum hahens , ut Neoterici observavere ; ideo exemto vivunt, quod non aliae, et a radice succisae Plin. H. N. rursus germinant, ut Plinii verbis L 33. c. viar. Caeduae earum sunt 'cae,

in Creta, sicilia, Hispaniae, Galliae Narhonensis et italiae maritimisi Ra dicibus apud Ciceronem in stellia victitavere milites. Cerebrum suavi carduorum gustu est. Aliud in hael hidem. sentis, de quo ita Plinius: sunt a proceribus fisae ingentes , arbore ipsa ex ramortim initio fructificamesi iis pectinatim eo ossiis, quas stitores intelligi necesse es. Incem

tamen l hidine . tiam mitioribus se miseret. Sic locus legi debet.

3. Palma marina seu peramea, cauia Theop. I .dice est admodum brevi, virgis re P T.

Ehis, quae sulitiis exeunt, in latitudinem velut sigillatim continuata; foliis spinarum acanacearum similliabus erectis, et a mari corrosis. Reliqua aspectu soncho similia. Vni

versae plantae color intense ruber atque puniceus.

II. A sitaetifieandi ratione est pal. Rma vel Aritis vel fructifera. i . mimae idonsteriles non tantum in Europa, sed P. La. t.

et alibi habentur, iisque ad materias operumque lautiora utitur Assvria et tota Persis. a. Palma firmmfrea Qel est mas vel foemina. I. Palmae fructiferae maris soli a prius Arist. R. p. pullulant quam foeminae; minora ς ε et fragrantiora eadem. Horet in palmite. Culices in fructu habereiiciat caprificum, Herodotus scribit. a. Palma fruetiferassemina citra scia Theop. erem germinat tantum spicae modo; fructus ejus 'μανος dicitur. Nec Pliti. sne maribus gignere foeminas edito nemore confirmant, circaque sim

gulos plures nutare in eum hiam dioribus comis.,e illum erectis hiaspidum, amatu visuque ipso et pulis vere etiam reliquas maritare. Hujus arbore excisa, viduas post sterilescere Reminas. Adeoque est vGneri; intellectus , ut coitus etiam excogitatus sit ab homine, ex maribus flore et lanugine, interim vero

tantum pulvare insperso foeminis. Vide et Cassanum Bassum, qui Geomninhos amores elegantissime describit. III. De trunci distrepantia ita tire vis lime Plinius. 9tiaedam in Syria Plin. te.

eos: ia Creta et ternos, qviedam et

in quinos. Fertim satim in trima itie in Cypro viro, Sstria et Aegypto, quadrimae, aliae quis enues, ahirudine hominis nollo imus pomitigno, quamdiu sumi nouellae, ob id

spadonum accepto nomine. di . , I V. G ue virietas Babylonicis Ditia. sh. palmis competit, quae stipite sunt Bihi ivi. l. a. aerio, praecelsoquo ac tereti, ve ii ee tenus glabro. Comas in altum

non uno tamen modo attollunt.

Quaedam enim τους pia και ἔαπιακεχυμεν - , ramos undique cita

eumfusos,

146쪽

I 4 I

cumfusos habent, et in medio ex cortice diriapiti, βοτ η raeemosum extrudunt fructum. Quaedam crumis sub unam tantum cacuminis partem inclinatis, ardentis formam lampadis ostentant. Aliae hinc et illine circumflexae, et duplici ramorum dispositu utrinque capilla

σε ν πωσσω, intuitum picturatum exhihenti ricti h. H. V. Arhor Curi palmae similis est, . e. a. caudicem et solia si attenderis, dis. fert tamen. Palma est quid Pliri. H. N. Cuci aucta in hrachia ramorum Las. e'. spargitur: altera rara est, corpore, nervosa, viridis; altera spissa, gravis, carnosa , et caesa crispa admo dum atque dura. Virgas hreves nec multas profert. Frnctum magnitudine, ngura et succo peculia. rem. Ρomo magnitudia, quae manum impleat, fgura rotunda, color subsulvus, succus ex austero dulcis. Lignum intus, si h corticoso nempe et fibroso velamine quod sese primum osseri, grande firmamque duritiae ponit plinius: in eo deum dulcem, dum recens est, siccatum durescere ad infinitum, ut mandi non possit, nisi pluribus die hus maceratus. Creticis ad utensilium nexus usus. Moteriri Persis oh crispiorem elegantiam, ad lectorum pedes: nucleorum ad annulos versicolores, quibus in vinculis strangulariis usus.ll. Fructus diversias l. a nobili tale, a. a ioco, g. ab olgium dioers. tale, 4. at aliis accidentilis desumi.

I. Quoad nosilitatem, aliae sunt τε oph. 33. OUotae, aliae Vitis. i. Palmulae P. . e. - Cariotae globosae sunt in modum

Xenoph. ex quibus praecipua vina Orientiexm1 cID iniqua ea pili Habentur circa Ba- Elad. sie. hylonem in Judaea et Thebaide: et Biblioni. a s comedantur, faucium asperitati medentur . Tria eorum apud pli. nium generar I. Nicolai, quae gi hosae, magnitudine et pulchritudine admirabiles , sex nempe digito.

rum ; colore partim melino partim purpureo i succini scribit Xeno phon ; odore suavi. a. Adelphides, Palma. quae minus speciosae, sed sapore thi' Caryotarum sorores, ob hoe ita di

ctae, proximam suavitatem liabent, non tamen eandem. Genus est in. cognitum plane. 3. ων πω, quae Ihidem. nimio liquore abundant, rumpit. que se pomi ipsius etiam in sua maiatre ebrietas, calcates similes. Meminit earum et Trallianus. Galenus pin. l. . e. l. gues, dulces et parum adstrictorias

facit. a. Vitis seu commmnes Roma. e. s. et de ei.

nis salant, Judaeis Chydaeae, ut his tinni min soletnologia philologica diximus ii sumi

vocantur. Post coenam dabantur. Plura talium apud Plinium genera, Loci est. quae a fructu sumuntur. Suum

genus e sicciore turba Balanis, sic lege, non dactylis) praelonga gracilitate curvatis interim. Disserunt Aura rotunditatis aut proceritatis. Disserunt et colore, nigriores ac ru.hentes. Nec pauciores ficu haben. tur colores. Maxime tamen plucent candidi. Distant et magnitudine, prout multi cubitum essecere.

Vsus fructus in cisis, quod servari non possint, ut de Thebaicis dies

mus. Conseitur ex vinum, ut apud Dioscoridem extat. Quin M. M. l. t.

et sues et reliqua animalia ex liis saginantur. vitiati aut vetusti μ' ejus pomi signum est, decidisse can

didam verrucam, quae racemo ad. haeserit.

II. Quoad locum, optime in Alii tiras, Africanas et Gropaeas distin.

guuntur.

datem, tam Chudaeae quam viles. Plin. Le.

Laudatissimae Hierichunte, Arche. laide, Phasielide, et Livia de Dos praecipua succo pingui lactescenti. hus, quodamque vini sapore in melle dulci. Non multas sinebant

crescere, ut raritate annonam ea.

rum incenderent. a. Bas,onicae, quae etiam inter Caryotas nummrantur. Copiosius quam in Iudaea Plin. l. e. proveniebant, majores quidem his, sed non tam bonae. Videntur eae. 'μμ dem cum Regiis, quas τοις timro rorae

Vocat. 3. Arabicae, quae languidet psa. xi dulces; quanquam Juba apud Sce-pti LN n nitas

147쪽

Palma. nitas Arabes praesert omnibus sapo. Din. L e. ribuS , quam vocant Dabulam. heoph. 13. opria, quae duplex, et consumi dit utramque Plinius. Unitis fructus, quamvis nunquam ad maturitatem perveniat, grato tamen sapo. Triop. l. e. re dulcis est. Alteri, solium latius,stuctusque reliquis major et ισι -

, magnitudine mali Punici; figura oblongus, succo minus grato quam in caeteris, sed punico simili. Ideo non deglutitur, sed commanducatus exspuitur. Plinius, non ut

devoretur corpus, verum ut exinspuatur, succo modo expresso, Poetuit. Plin. I. e. II. Palmula Africam est l. Aethiopica, quarum alia Sandalis, de qua sequenti disserentia ; alia vilis, quae friatur, tanta est siccitas j et farinae modo spissatur in panem.

Tlieoph. 3. Arbor ipsa κοι- caecas dicitur. Fruis P -ticosa est, virga cubitali, leni coma, cacumini annexa, folio amni duasi ex duobus compolito. Primctus , quem gerit, est pomo rotum

dior, malo major, odoris jucundi ruris, sed minus dulcis saporis. Triennio maturescit, semperque frutici

pomum est, subnascente alio. a.

Aegyptia, quae vel vilis vel Thruboica. Illa circa Deltam et Alexam driam , ut apud Strabonem habeo Strabo mus, nascitur. Squallida est et exi. Geog. l. 7. qua Siculo, dura, sicca et austera 'ς - Galeno, in εκρωτος Straboni. Quae

Ga n. de prima aut magna ex Parte quincibis honi quennis i uctificat. De Thebaica, 2 Caryota ne sit an non, non convinniunt aut Ores. Verisimile, nobili, rem inter Asricanas, sed Caryotis P . H. N. exaequari non posse. Plinio in te

L 33. v. q. tum arentes macroque corpore exi.

Ies, et assiduo vapore torrent S, crinstam verius quam cutem obducunt. Extemplo in cados conduntur, cum sit ardoris auima, ni ita fiat, celeriter exsi irant, marcescuntque non retosta furnis. Praestabant in cibo,

et vinum eiusdem cum fructu s NATURALIS

cultatis. Nuclei in fictili novo cremati et Vino abluti, spodii viceni in ornandis decorandisque palpebris supplent, quod Plinius ita protulit. Ibidein.

Nuclei palmiarum eremati in fictili

novo, cinere toto, spolii vitam emetunt, miscenturque collyrtis, et cati Iolephara jaciunt addito nardo.

3. De Europaeis superius dictum. III. Quoad ossium diversitatem n emdi fierentias ita brevissime ex Them

rum aliis brevius lignum in pomo, aliis longius: his mollius L istis durius: quibusdam osseum, lunatoque

dente contra fascinantes, reliqua politum. Male in vulgatis, tun, tumque dente contra fascinantes religione politum. IV. Ab aliis Geidentibus sunt: Plin. l. e. I. Regiae magnitudine et virtute omnium clarissimae. ideo Regilius tantum Persicis servabantur. lIah lone natae, uno in horto Bagoae Eunuchi, qui crudelissimum fetasarum Regem Ochum veneno sustu- Diodot. Siclit, ipse a succestare Dario extina i , eius. Hortus ille, nunquam nisi dominantis in aula fuit. a. Syagri, qui in meridiano orbe praecipuam obtinent nobilitatem. ipsum p mum grande, durum, horridum, et a caeteris generibus distans, ferino sapore, quem ferme in apris novimus. 3. Margarides seu Mamgaritides, quae breves, candidae, rotundae, sicinis quam halanis similiores. Vna earum arbor in Chora fuit. q. Sandalides suavitate mi r biles. s. Anνω Plinio virides, odo- min. L re mali cotonei, nullo intus ligno. Colliguntur , paulo antequam inciis piant matureicere; quia humore sunt plenae, sitim non aliter ac aqua sedant, sine noxa capitis. s. Απυρο

Theophrastin quibuS, prout G μοις, Them in nullum intus ossiculum : quod et

natura et arte procuratur.

Amin

148쪽

De Palmyet Recentiorum

De Palma Dactylifera majore,

palmas Recretiorum, tam Vulgarem antiquis notam, quam Exo

litas illis incognitas, in Doliferas,

eoeciferas, viui eras, et coniferas divido, iisque arbores et fructus varios tam ones quam non vines,djicio. Palma Da bifera, quam ex mente Veterum jam deseripsimus, est vel major vel minor. I. PaIma dactylifera major est veleti aris, vul Massinisis, vel LMIPlifera et vini fera simul.

Alpi de P. I. Palma dactylibera major vulam v lj iris arbor est viginti passuum et almrap. Alo. plius altitudine. Caudex simplex, naut . it. P. riarte humi proxima grandior et de-τ. icu uilior , per tubera quaedam inae.1. 3. e. ειε. qualia scansilis, eo rarce ad extremum senium scabro. Quo magis assii l. e. ii ''git, eo minus ramorum abscissorum notis horret: annosior nodos penitus ohliterat. Ramus plusquam tri.

cubitali est longitudine, minimi digiti crassitudine et ampliore, sensim

ad summa usque attenUatur, et tan. dem in folia aliquot. arcto ortu Cois haerentia degenerat, triangularis,

striatus, nonnihil fungosus, et quasi ex longis filamentis, quorum spatia medullis farcit, compactus. Folia

utrinque adnascuntur arundinacea, rigida, in acutissimum mucronem delinentia: quorum superiora agminatim pari fere passis pinnatimque exsurgunt. Flores 'mmerosi, albi, facie crocinos aemulantes, tenuibus

quibusdam villis appenduntur. Id quod spatha involutum fructus sustinet, non male scopis compar veris. A manubrio con presta, Ina.

terie cum ramis Persimili, in fila. solubili, bacilli scoparum serma, cuisbitales quam plurimi, gradatim ex intervallis modicis exeunt; quorum singuli, parte inferiore quae nuda, quadrati, superius torqueri et crobris tuberculis, quibus tructus as haeret, exrierari incipiunt. Dactylos ita absolute Bauli inus descrupiit. Dactyli figura oblonga mediante caliculo sessili bacillis adhae.

rent , cortice externo Per maturitatem sulvo, cui subest pulpa pinguis

et dulcis: huic vero subtenditur membrana alba in tenuia flamenta dividua, proxime ossiculum coni git ejusdem, ut videtur, Portio, colore cinereo, albido aut fulvo. Ipsum osticulum oblongum, modo tenue, bruchi instar, modo crassi imbeneque habitum, rugosum, altera parte secundum longitudinem sulco profundo exaratum, adversa parte lusipensa lineola notatum, in cujus medio impressus umbilicus, cui imtrinsiecus respondet antrum exiguum, conceptam tum germinis abhicantis et molis. Detracta ultima membrana, substantia apparet ru-hra uvarum acinis concolor, superis

ficialis, nisi quod ex sulco penitus se insimiet in intimam ossiculi seu nuclei substantiam albam, duram

ut cornu, atque adeo vere Osseam,

marmorisque fragmenta frictu imi.

tatur : ejusdem duritiam et colo rem , cum duritia et colore coranuum mistam gerens, sapore suta dulci , et haud instrenue adstringenate, in cujus viseeribus medulla la tet, quae Pene cartilaginis refert

naturam. uberrimus carum etiam a pauculis ramis, sed alternis tam tum annis exortus. Tot unicia racemus profert, ut vix a terra

prae pondere sublevari possit. MDritatur a nitrosi pulveris vi, quae flantibus ab Austro ventis, cacumiana palmarum obsidet. A spatha prolatis floribus et Post flores race. N n a moso

149쪽

HIs TORIA NATURALIS

Palma. moso fiuctu arescit. De Deo vide infra in disserentiis. Vstis multiplex. Ex traneis fiunt domorum trabes: Alpin. l. e. ex ramis parietes, et alia lignea vasa, quae Cusso nominant: ex fossis Bahella et sportae: e caudicis eorticesunes pro navibus. Medulla, quam rustici sterilibus auferre solent, cruda comeditur, et gustu carduum refert. Spathae membrana in pulverem redacta, per os sumta, Omnem suxum sistit, hepaticum inprimis et haemorrhoidalem, fraenat depascentia ulcera , et uvae laxitatem tollit. Ptilius altas involuero, cum florere incipit , insidens, raueedini, tum et ophtalmiae cum cellaro opitulatur; retinetque niminses et foetum. Dactyli maturi pulmonicis morbis ferunt opem ; et variolas pellunt di immaturi strimgunt. Ad illa, quae de generi sex Veteribus diximus, haec adjice. ideri in Italia satis adultas, sed non

satis magnas. Fuisse Missipesul

insignem, quae vere florebat, dactylos satis magnos autumno fundo hat, et centesimum annum superare credebatur. Persuasum vulpo, vix ante quinquagesimum annum

illis locis parere. visas et Arelatae, Narhonae, et ad Othiam Gallo provinciae, haud paucas, quae mactus

tulerunt, etsi non maturarent. Non

dubitari et hodie vel de sexu vel de maritatione. ideo pulverem maris involuero insidentem spargit funem ab una ad alteram duci: manu postiquam mas attainas fuerit, et somminam attrectarit et in silvestri hus per radices seri complexum. Dariet nunc disserentiam in fructu. Sunt oblongi, magni; et prunorum in. Alpiti. l. e. star crassi, qui dulio mense in agro Bassanens maturantur. Sunt pomi langi, quercvtim glanditas similes, vottines. Sunt tirides, albι, φυινubri, quales Rhauu olfiitis in Ara. hia deserta vidit. Immotura sapore

sunt asperi; maturi dulces, Matu. vescentes castanearum suaviore guis Ll. α stu. Vidit vestingius he. ne maturos, iuxta cum aliis in eadems rhorei communibus minores et flavescemes. Nuclei vicem sollicrulus cartilagineus gerehat, cavitate inani circa medium relicta. in Chia. pam novae Galaeciae provinciam D. Linex Hispania traductae, octavo a sa. lms Oeeid. tu anno, optimos dactylos dedisse observatum est. II. Palma major Brasilenses, sar. p s. d. si baris Caranaria et Anache Cairi, i. Lusitanis Tamar appellatur. ArhOrest tarde crescens, palmae majoris I N. Mi. altitudine: I no ruso, duro et crassi ι'. nerui intus: cortice gristo, et cartilagine a terra cochleatim squamato;

squama, quae nihil aliud, quam ramorum, dum arbor in altum tot litur, reliquiae, sensim hreviores fiunt, superne decidunt: in adultis inferiori duntaxat medietati insident. Rumi, in cacumine orhiculatim expanduntur, in utroque latere compressi, spinis nigris duris armoti, brachiis caudam pavoniam aemul antes; in cujuslihet extremitate fo- sitim rotundum, viride, foeminei manuarii umbraculi instar plicatum, et introrsum in multa alia carinata duorum pedum folia sectum. inter eosdem ramos prodeunt alii quatuor pedum longitudine, in multos lanuginosia ramulos altematim cX- pansi et quasi e vaginula prodetin-tes e quibus alternatu serie 'sensi pallide flavi, et Mei απολ insitient. Fructus hos sequuntur magnitudine olivae, primum virides, amari; mox in Februario maturi nigrescen tes et dulces. Triade har haris. Comspicitur in praefectura parWhniensi, ex remotissimis nemoribus ad hortos traducta. Omni anni tempore adulta licet, tristi sunt o felicissi inetransplantatur. Foliis teguntur aedes. Fruestis gentili hus tam crudi quam praeparati in deliciis. Semel lecta,

nunquam trunco renascitur.

III. Palma Dolifera et Cinifera H est duplex, capitis viridis nempe et Ginem's. i. Parma majordaebifera et uinifera capitis Ciridis,

debetur Theveto, de qua hoc tan-Theis. iii tum ex eo habeo, arborem esse pro inrus ii inceram et perpetui viroris, ferre lim M . Mos parvos, austeros et acidos, Ut s. i. e. i .

non facile edi post te provenire in promontorio viridi; euvaree lina Parte

150쪽

parte duorum pedum altitudine a terra persos Io , stillare liquorem, qui Aethiopibus Migus; colore vi. ni Andegavensis, sapore praesuavi et qui sale conditus a corruptione

praeservetiar, et ardorem extinguat.

Addit, quod falluna judico, Aegyptios eo mortuorum Cadavera ante condituram, ter quaterque abluisse. Frimeiscus 2. Pama major titissera et vivi.

71 fera Guiuerem, quae arbor est na-Τ valis mali altitudine et cras litie; m teris rutrescente flavis venis distimcta, tenuibus segmentis dissiliens. Folia in summo fastigio, deorsum inflexa, duodecim aut quindecim pedes longa, strundinum ritu incisa; Palma, sub his, brevibus demisiae pediculis , capitis humani magnitudine se, ex fr ibus pruno majorulius coloris aurei, et quibus intus nuclei, congesti. Arhor terebro transis

adta, liquorem seri lactis instar, dulcemque sundit, qui cum melle silvestri permixtus, vinum de palma

vocatur, et largius sumtus temulemtos reddit. Reperiuntur et in insula nimii. Η. R.

D. Mauritii prope Madagalcar pes I mitae, ex quibus vinum fluit. Alibi simi trunco crasib, e quo folia lon. gissima, nullo pediculo P deuiat. Pu NervM IL

De palmis Dacty feris minoσibus. Pisa dactsifera minor est vel

loris vel Exotica. I. Pama minor vulgaris est vel

P. ras. Vocatur. Cubiti et ultra est altitu.

dine. In parte radici propinquiore, tuberosa et fistulosa, germen, quod

terebrum vocant, innumeris invo-

ucris circumseptum. Foliam simile majori, sed angustius. Frores ex

obliquo, e capillacea coma eme gunt; e quibus haccae racematim prodeunt, crebrae et minores. Pro

venit in Creta, Sicilia, maritimis Senensibus, sed illis minor. Nec non in Hispania, Lusitania, Gallia Narbonensi, vicina mari. in insula etiam liva, sponte oritur in scopulis marinis; ut et Palmeola illi vicina , monteque Pisensium nigro. De Hu nota. Ex foliis tegetes et capitis umhracula texi. Ex raminquinrum Dominica Palmarum Romae usus, scopas et sportulas parari. Tmber ad radicem tenerrimi est saporis; cerebrum, quod aqueum et tem. restre, cujusque partem duntaxat radici incumhentem in cita Card nus concedit, carduorum est saporet cum salis et piperis momento, multum ad venerem praestat: per se flatus excitati Baceae adstri

gunt. II. Palma ramaor vularis Nou. Bauti in P.

seripta est. Ex pediculo imo ceu manubris triangulari, muscarii. in. star, stipatum λliorum agmen aD surgit: quorum singula unciam lata, striata, iungitudine sesqui cubitali in cultratum mucronem abeunt. Fruiscidis magnitudine et figura est oliva. ri, triplici cortice tegitur; quarum extimus tenuis, in russi nigricat, castaneae instar, alter cinereus, in fila ductilis: tertius ad nucis moschatae colorem accedit. Meleas intuAduritie cornea, albus, dulcis, quem lineae rufis, breves, quarum una ad centrum pertingit, Percurrunt.

Crescit in Hispania, et in horto P tavino, in angulo juxta domum fi re, tempore gauhini fuit. Fructus nautae Gallici per maria invehunt;

et ah aromatariis di nuuutur. ll. Prima minor Eotiea Naria est, Tam xw. nempe l. Chamaeripia peregriua. a. Maura eum a Uus. 3. Pa tira Binsilianorum. 4. Bamna. s. P talia eorundem. 6. Palmae Ameriaeanae aliquot i quibus addendae erunt a es arbores et fructus.

SEARCH

MENU NAVIGATION