Ioann. Ionstoni Historiae naturalis de arboribus et plantis libri 10. Tabulis centum triginta septem ab illo celeberrimo Mathia Meriano aeri incisis ornati ex scriptoribus tam antiquis, quam recentioribus maxima cura collecti, ... Tomus primus secund

발행: 1768년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

171쪽

inceri storidem et Plinium habemus. Ille

corticem flavescentem et crassum esse ait: his rubentem, radicis magnae,

nomine arboris suae; sed qualis ea sit, incompertum habet. laeus ipsi Barbaria secundum illum, secundum sis pl. LM istum et Galenum India. Barbariam intellige, vel urbem ad fluvium indum lita, ut vult Ptolomaeus, vel insulam ut modernis compertam, vel Arabici maris sinum, qui Bataharicus dicitur. Quandoquidem, ut Strabo notat, Omnia, quae in India proveniunt, ea scilicet parte, quae ad austrum magis vergit, in Arabia quoque nascuntur. Eundem, cum Maca, Monachis, qui in Mesuem commentati sunt, facere placuit, sed Perperam. Nam praeterquam quod Macer sit cortex arboris crassus ;Macis, nucis operimentum interius et tenue: Serapio certe, ista duo

distinxit; Avicenna de illis seorsim

egit: nec, ut superius diximus, qui tauam apud Veteres Graecos de ho .iema nuce myristica invenitur. V. stim si spectes, Dioscorides usu peris quam austringentem fecit, ideo comtra cruentas eXcretiones, dysenterias, et alvi fluxus commendavit: Plinius ejus in melle decocti uim in medicina ad dysenteriam praecipuum lia. heri scripsit. Gal. ita de eo. G sues minitim acerbus cum levienti qumdam acrimonia odorata, jucu udum sane redolens, ut pleraque odorata mete aromata, quae ex India convebun. t tiri Videtur itaque et ipse ex mistaeonstare seritia, pleraque terrena Ira gida, paucula vero calida et tenuium partium. Puamobrem valenter de- siceat, adfrangitque: proinde coelim eis et Osentericis miscetur facultat Lbus e in tertio exsccantium consistens ordine, inestioris frigorisque disserentia, neutrum insentitur sici s. F, cultatum et virium respectu, viditur cum Macere Acostae convenire: Inter arbores nulla fere institui pota Ams A est comparatio, quod antiqui nullas R notas nobis reliquerunt, corticem si excipiaS.Il. Apud Reeentiores dicitur Abem sinae Tali Urr radicis cortex, Acin stae Maere arbor os terrise, et arbor

sancta, Lobelio Cortex Diocussae

facie. Arbor est vasta, ulmo major.

Radix illi magna, ilicis instar, succo

laeteo, dum recens est, flavescente, dum sicca, turgida. Cortex cratIus, lignosus, durus, qui eXterius ruber, fractus, strias albas et rubras, alterinantibus fuscis pectinabus, perindeae si laminis quibusdam constaret, exhibet: gustu primum dulci, mox manifeste adstringente. Folia septem uncias longa, duas lata, exterius dilute virentia: sos et fruchus multus, semen si excipias, quod cordis effigie denarii magnitudine, colore fi

vo, sapore amygdalae, tenui et camdida membrana tectum, vesica uu dam ex transparentibus duabus membranis combinata includitur.

Nascitur haec in medio solio aliis non dissimili, sed cuspide obtusiore,

colore inter rubrum et fulvum meis clio, multis fibris, quae in longitudinem protrahuntur, crispo et ringoso. Laciscit tota, ut Morus. I,

venit in Malavar, insulis S. Crucis regni Cochin; in ripis fluminis Mamgate apud Cranganor et alibi. Comticis, qui calidus et siccus in secumdo, terrearum magis quam tenuium partium, usus in adstringendo celsberrimus. ideo frequentissime in dysenteria, diarrhoea, mensibus immodicis, haemorrhoidum fluxu, Uomitibus , in Oriente usus. Datur drachmae unius pondere, G oxyga. la, lacte, vino .rubro, aut aliquo alio conveniente liquore, mane et Uesperi. Maceratur ejus et in sero

lactis lemuncia, et propinatur his. Bauhinus in inveteratis alvi pro minis, summo cum successit adhibuit. Pellit et omnis generis lumbricos: nec posse inebriari, qui singulis di

bus eo uteretur.

II. Adines, si non eadem cum . .

Macere, sunt: I. Arbor Americana Stoe . Me.

praegrandis, cui folia cordis emgie, cortex digiti crassitudine, durus, ponderosus, tenui eaque candicante cuticula tectus, Gentianae instar amarus, et manifeste adii ringens. Frequens ejus contra alvi fluxus usus. a. Cortex Clusi apud Dackerum ζ μ ξ Medicum visus, latu, , crassus, existerius subrubens et veluti nodosus, subfuscus intus, et multis rimis

172쪽

Plin. Η. N. rum scitis, et quoaasse et quo- re simili appellata. Pretia nullo du

e ct ad genera describenda. versiora. Optimae in libras x. L. N. O, O . L oggra ipsa est frutex trium cu- caeteris in L. V. Altera est Achi, Dioseo. M. hitorum am litudine, cui π inera vel Adi, quam Plinius Lactam dixit. - Moti in montibus praesen Lauro Cortice est similis. Dios eligit.

DE ARBORI Bus, LIB. III. iv

De Cassi a seu Canella.

Cassia seu Canella est ex Vete- - . Balsamodo sorte Plinii ab odo Ri R

rum scitis , et quoad se et quo- re simili appellata. Pretia nullo di-tim, innui verius cute quam cortice ora M, Meαλλωπιτ nec tu, vestitae: folia piperis. Color illi non δεκτικὴν ἐν Φῆ-PlinionoMur cans; non quod in diversis Partibus tepore leniter mordens; sed etiam, talis sit, ut Plinius innuere videtur, quae plurima minimum ponderis ia- sed quod non Probe parata, cine- ciat. Adulteratur styrace et propter reum colorem acquirat, a sole sola similitudinem corticum lauri tenuincorallinum seu ruuescentem, ab ein simis surculis, secundum Plinium: ibia idem adusta, nigritantem. Quoniam quod tamen dubium, cum nec co- nullo pacto decorticatur, ideo sin- lor, nec forma respondeat, et co gulari opus est artificio. Consecant tex Daphnitis sit crassus. Tertia , uirculos, longitudine binum cubi- quae ελατος μι-Mτ', seu germentorum, mox insuunt recentibus co- - 1litreum vocatur. Forte illa est,riis quadrupedum ob id interemta- quam Galen. frutices magnitudine de Antid rum, ut iis putrescentibus Verm, aequare et ramos aspectu et corticis culi lignum erodant, et excavent tenuitate similes habere; nec non

corticem tutum amaritudine, Vel ταβε ιστα γοωισματα --μό- potius amaro seu ingrato odore. τῆςγε--ς τε γῆ-φ-σε sismis scrib.

Hoc enim ἡ -υτης τῆς ὀδμm: apud II. Vilior Canella triplex quoque. Theophri ut et apud Homerum est. I. Cupa My aemon vel potius 'ρ mare σωρον um. 1pirare legimus. Αφυristis, , quae Dioscoridi nigra, Nascitur circa aromatiferam Ar, injucunda, λεπτοφλοιος et Dioid. ις. hiam , quod Diosc. prodidit; juxta a. Cassia κer, , alias μο- dicta; sed natio. LE Cinnamomi campos, quod Plinius, sorte male. Galenus enim hanc se qui tamen falsitatis a modernis accu- cundum locum obtinere scribit. satur. I st , et vim habet 3. Me, vel, ut alii, calefaciendi, urinas moVendi, exsic- Ge qua nihil occurrit. candi et leniter adstringendi. Convenis οξυδροκίαν, ὀφθαλμίαν, III. Hue pertinet Pseudocassis Di Foeminis ad menstrua febridis et πλατέα ejusdem. I. Dista M. elicienda, et uteri dilatationem, tum Pseudoca sa Dioscoridrs est αφα M.ta. I sumtu, tum insessu prodest. ἡ Ηι μοχ Hi γ υσυ - οῦσα τι-M, . Ιl. Genera Canellae duo a Theo- λιμι E. G. Ψου--δης, προ- - . . a. phrasto et Plinio ponuntur, candi. m τὸν φλοίον -- Serapio cor. mim η dum nempe et nigrum; a Dioscoride licem adhaerere ligno; seu exteri et Galeno totidem, quae non specie rem interiori dixit. a. s τυ sed bonitatis nota a se invicem distant. me, est simul c ... Aliud enim est praestantius, aliud vi, διαφέρωσα δε εις αὐ . Forte est ea--i. Llius. dem cum illa, quam Galenus συ- I. Praestantior Canesia triplex est. ξ γ vocari scribit. Quod si est, Prima, quae Dioscoridi γδ, Aetio eortex Bus exterior, qui Gula dis η, est purpurascens, crassa, brevi citur, caporem et vorem validum tunicarum fistula, λζουσα σῆ μ'ῆ, habebit; interior adeo , et maxime προς et i, lario ν rei ni ψε- ut nullum usum Pracstare Psed

173쪽

Cassia Il. Apud Reeentiores plura Castica' sae seu Canesiae occurrunt genera. Rem. Est enim 1. Zellanica. a. Malaz via rati rica. 3. Americana. 4. CrassoreMq. cim. conue vulsaris cum sociis. s. D. i. i. e , . γω ni 'aromatica cum adjunctis. Pila M., 6. Folio mali Punicae, et r. Cortextis Asom. eri hortis Clusi.

sa, Cimur. Mum e Canelia Orien talis, Garaiae Cannamomum, id est, lignum odoratum, quasi amomum

ex Chinar Abrasinae et Arabilius Durs ni, quod Persis lignum Sinense sonat, Acostae et aliis Cacti legit ma, Linschottano Cinnamomum gehense

vocatur. Arbor est oleae magnitu. dine, minor interdum, multis ramis, iisque rectis et enodibus h ra. Chiata , ex quibus ramuli solio si prodeunt. Truncus saepe femoris crassitudine, brachialis plerumque, si bene Amatus. Folia ad sesia lauri vel lauro ceras colore, citri similio

tudine accedunt. Frores in extremis

ramis Iam i, candidi, qui solis ferivore flavescunt et delabuntur. μαctus niger et rotundus, Avellanae

magnitudine, olivae exiguae smilis, ex quo liquor viridis, acris et Olea. ginosus exstillat. Cortex arbori, prout suberi, duplex, etsi non ita

crassiis et distinctus. Qui ad nos

adfertur, secundus est et interior. Detractus enim eum Regis venia, crasso illo et exteriore depurgatur:

mox in quadrangulas laminas ita se. tius, soli expositus in Cannas sponte

convolvitur, ut trunci unius rami integer cortex videatur. Roseus seu

ex cinereo vinosus illi a sole color, cinerescit, si non bene tractetur; saestu aduratur, nigrescit. Cineri. n. s.' cstis intus, odore suavis, gustu

La. aa. acris et mordax. Nec tamen haec

protinus recenti. Post tres demum menses odoratisimum reddi, Lotimi lius tradidit. At statim tam luhrLeus et glutinosus sentitur, ut mamsus dentibus adhaereat, et cibos in lectos in salivosam vertat naturam. Sex vel septem, seu totidem, quote trunco prodeunt, singulis annis amputari et iterum repullulascere,

proditum Lusitano; mense post incisionem decorticari Curtio. Vtut

si, saepe etiam in eo fragmenta inis venies, quae superiorem corticem pellicula cinerea obtectum osten dunt. Denudata per tres annos sibi relinquitur; per unum, si mendaei

saepe The veto fides. Piso scribit, Corticem primum pelliculam esse,

adeo tenuem, ut nonnisi viridis tolli possit: siccescentem, ita interiori contiguam, ut nec visu, nec gustudi sternatur, nec manu sepFetur cortice nuda, per hiennium et ultra persistit, tum nova induitur. Natale

in Zeilan insula solum, cui quidam Molueeas et Mindanao Philippina. rum unam jungunt. Per silvas et saltus spargitur. Vsu est in Medi. .

cina cortex maximi, siue ipsum, si ve aquam, vinum, spiritum, syru-pum, oleum ex ipso, spectes. δε-nuior et interior pro odoratissimo, suavissimo et optimo prohatur. PtiLCis corticis, qui ex pulverigato et saccharo fit, ventriculo robur amat, cum chalyhe praeparato mistus, limpar deobstruit.' Aqua in Indiis ex Harimam radice destillata, camphoram redo P aa ch

let: sed evelli edicto prohibitum, ne pereat soboles: ex festis prolecta,

velitriculo frigidiori opitulatur, eo lum intestinum a flatibus expedit;

oris halitum et faciei colorem com mendat ; eadem et validius ex coritice recentiore educta facit. Apud nos variis modis elicitur, contra omnes morbos, quos frigus excit

vit, valida. Albet, saepe clara, ρει vescit aliquando; raro sine empyreumate. Capitis, cordis, pulmonis in farctus, ventriculi humidioris et uteri cum confictantis sis hsiadium. Nec inde abit vinum Hippocraticum, quod vel simpliciter, vel cum Caryophyllis earatur. Multum aquae, quam Hippocraticam diximus, qute ex aqua limpidissima cum saccharo et pauxillo Cinnamomi paratur, sitis in febri hus, etiam putridis, levamen. Spiritus, qui ex

aqua ardente rectificata, in qua Cimnam mum maduit, destillatur, unica gutta tingit cyathum. Senibus et

phlegmatis saburra onustis proficuus; sed modice adhiberi de Lolatim et ex fructu et ex cortice entrahitur. Sehaceum illud, et pressuemuit,

174쪽

I 69

effluit, modorumque, nisi incalescat: hoe ab aqua, coactum, se ratur, drachmae unius in libram pondere.

Incrassare cum modico cerae, rese

vareque pyxidi hus in usu. Syrmpus cum aqua ardente, in qua at quandiu Cinnamomi nodulus maceis ratus fuit, cum modico sacchari compendiose paratur. Disserentias et Oenera non est, quod expectes.

Dar ni Arabibus dicitur, non quod in Sina aliqua nascatur, sed quod Sinenses ex Leilan Orm tum frequenter aduexerint. Annales certe illius urbis produnt, quadringentas olim inde uno tempore appulisse naues.

Nec aliter Alepina dicitur. Eo enim deueha, ab Europaeis distrahebatur. In mari Erythraeo nasci, quod Tamat reliquit, falsum est. In eo lice aliqua diversias, prout tuti sotamantur. Alii ex his cubitales, alii sesqui cubitales, longiores breviore que alii, alii digitali crassitudine, alii brachiati, nunc singulares, nunc veluti gemelli ab una parte: Parim

tibus modo sextante unciae crassior,hus, modo chartae lusoriae crassitudine respondentibus, infinitisque modis inter haec extrema variantibus, textura limosa et fibrosa, fragili tamen. Est et , ubi saepe in lon. um secundum lentas fibras findi

possunt. Superficies rugosa intemdum , aliquando polita et laevis, nonnunquam velut Zonulis praecimcta, nodis quandoque tuberosa. Cinior ruber, ferrugineus vel tacus, et uterque mistione infinita varians, rarius cinericeus, idque non ubique,

sed obiter hine inde respersus. Sapor acriusculus, subdulcis, suauis

et aromaticus, sed, cum si partium tenuium, non ita multo post evan scens: cui etiam respondet odor, sed exterior; si teratur, in pulverem quodammodo facessit, lentoris non participem. Sunt etiam, quibus Cassiam, Canellam et Cinnamomum

ex una arbore Propagari, et variis

appellari nominibus, placet. Vnum addo, nihil videlicet magis corruisptioni obnoxium quam canellam, si diu in nave perstiterit: eandem. uue multum sngulis annis de sapore M odore deperdere. Ndinus iaet Iuni huius, quia verae habuit, quem Cassia seu silicis eue dixisses, rugosum, colori Canella ruso et salici simili, cum maculis u. ii rii

parvis et nigris; cui cortex tenuis nec simus, et unicus, intus lignum te. P. Mavissimum, spongiosum, quasi album, in odorum, insipidum, extra nodi parvi et inter se distantes. Mansisapor canellae; talis et folio, quod eo ipso a folio Indo, quod mentiatur, distinguitur.

Iis, Garetiae Cassia imobilior, Ac, Aroπλα stae Ossa in stois Malabar; aliis mella de Mara, Clus Cassia verrurum forte, arbor est minor Teilaniaca, Mali aureae magnitudine, ramosa. Cortex crassus, nullius pretii, minusque in tubulos convolubtur. Si quid in eo tenerum, non

contemnendi laporis es L Folium laurino simile, latius tamen et dilutius, tribus nervis per longitudinem

fulcitur, et pediculo aromatico deia pendet. Hos candidus et ἀρυκος.

Fruis usoleae baccis par, sessili parte minus crispo calyci insidens; qui virescit initio, mox rusescit, niger et splendescens maturus. Ossiculum silvestribus olivis simile caro oliva. ea ambit, ex qua liquor subvirescens, haccarum lauri odore, si, pore acri exstillat. Tantum a Zeilanica differt, ut, cum hujus cem tenae librae X. aureos pendeant; quadringentae illius duntaxat unum. Teneriores arbores pro optimis ii bentur I caetera gustii vulgari ligno similis. Provenit in Malavat et J vae silvis. Stillatur ex cortice viridi minutim inciso, radicum inprimis, liquis, qui stomachum roborat, urinam movet, colicam ex frigiditate exortam pellit; menses movet; vomitiones cohibet et venenis res, stit. Qui ex floribus educitur, vulior. Eadem cum ista est, quae Canella de Mato Linschottano dicitur, iis, eortice nullo sapore insignis quam p. e. rhuis teneri sint Paulo grati πα. III. Canella Americana quadruplex est, Peruam, Terrae simae, Gufanae, et Cubstria. . 1. Canelia Peruam, Monardi nella noυi orbis, diversimode destri. bitur. Arbor est Laetis oleae ma-

175쪽

cautius ad

Cassa seu anella. gnitudine , fossiculos quosdam cum florihus producem, qui contusi, ad la d. Occid. odorem et saporem hujus aromatis c.- .it quam proXime accedunt. Indicae Ind. sene. Historiae Ariptores vastam faciunt l. se arborem, solio laurino, fluctu race

matim cohaerente, qui calyce sub

rino simili contineatur , ampliore t in men, minuScauo et nigricante. AI sau A. nardi est mediae magnitudinis, im. r. . i. . mortalis comae ; cortice crassio, et Moi, siim qui nullum Odorem spirat; fructuplici Media petas serma, Joachimici latitudine, undiquaque ex purpurea nigricante, intus laevi, aspero foris, cuius marisines crassitie nummum aequent, Rimmitas longe superet. ln Tu ma-

censi provincia, quae Aequatori si, jacet, inveniri, ratum apud omnes, impositumque ditioni Canellae nomen. Fructus in Vsu, et hinc ei gratia maxima; idem cum canella por et odor. Calycum pulvis in pulverem redactus, ventriculum, si propinetur, roborat, et status di cutit. Κ vino vel alio conveniente liquore haustus, mubebres Pumationes molitur. Calidum in tertio, siccum in primo faciunt. Folia trita aliquid fundunt aromatici. Arh rem cultam nobiliorem Canellam proferre, proditum a quibusdam.

refer arborem Virginiae ANU,T, viso lauro valde similem, cortice calido

et acri. Multum Canellam Peru, nam refert et forte appellationum duntaxat inter eas diversitas. D. - 2. Canella Terraormae arbor est, Itid Oeeid. cui ab incolis Carrapae nomen. AI nemine, quod sciam, descripta. LLmum ejus amarum: et inde a bar-haris nomen. in pulverem redactum et ex aqua POtum, tam Potenter

alvi profluvium sistit, ut et sangui. nolentis deiectionibus medeatur. P;AM.4. 3. Onesia Gu ana, quae et C tiis Alo. hillata, mediocriter procera aris fior est. Hores parvi caerulei colo. ris in umbilico subalbidi, croceis aureisque lineis variegati. Cortex tenuis, qui detractus, et in corrigias conscissus, siccitate in Canellae mmdum convolvitur, et saporem ejus

eum praedominio Caryophilli de sedat, acquiritque vires cum tempore,

inprimis si ex surculis tenuioribus

et vegetioribus detrahitur. Aquam

maceratus rubicundo colore et z,

ophylli sapore imbuit; praebe, que spiritum subtilissimum. Provenit in Brasilio, Gua janae et Muram har districtu. q. Caneliae Cubanae, Abelasinalteue κερ-

aromatici, Hispani Caningae nomen M. N. R. imposuere. Arbor est magna, trunco vallo, suseo et crasso, qui juxta ra- lnd. in . dicem nigricati Cortice calliae crtis L .c. .P. t I.

siore, arente et laevigabili, sapore Caryophyllorum acri, sed mox eu nescente: foliis Canellae similibus, sed majoribus et pinguioribus. De floribus et fructu non constat. sit in Cuba insula, ideo Cuhanam diximus, locis editis et montosis. us corticis in cibis et medicamenistis. Commendat sapore suo fercula. Contritus et decoctus articulorum doloribus a frigidis ortis opitulatur: sanguinem Cassiae instar deputat:

venenis adversatur : ventriculi limmiditatem absumit, et flatus discrutit. Assulae dentes apte extergunt. Pertinent ad eam sequentia. 1. LL M . Sim. gQ aromaticum Monardis, cui cortex aromaticu S, sapor maeis, aut nucis moschatae, imo vegetior. Nam et gratia Cinnamomum superat, et acredine piper; levique dentium a tritu, totum os ita imbuit, ut vix intra diem evanescat. Lignum inmdorum est et insipidum. Sed tam dela accensum, gratum fumum erinstat. Magna ejus circa Havanam, portum Cubae, copia; secaturque

Marciis simila clusi, quod solidum erat, non minus, quam Guaiacum, grave, candidius tamen, et nigrisionis distinctum; medulla nigra, Odore tenui, sapore nonnihil calido. Cretex ligno Monardis similimus. ideo idem cum eo Ocit Clusus. Ex ligno globi in Anglia tornati, quorum ad jactum usus. III. Canesia clas. λια alba Clusi, eaque duplex. Vna tu s. e. his majorihus et longioribus, cortice crassiore, scabro, colore minus albo, minoreque acrimonia, ideo vilior. Altera minoribus tuhis, cortice re. nuiore, scabro, magis candicante, fragrante et acri. IV. Cortices Che nisi, picti albri quorum prior rugosus et t. e at

176쪽

DE ARBORIBVS, LIB. III.

a. D.

tantillum ad cinereum tendens, in. terne candidior, specie duplex, Odin re et sapore remiso, et qui denti. bus facile frangitur: alter albus, laeuis, haud tamen sine tuberculis, saporis non bene grati, cum laevi acrimonia, odoris pigri, et qui se. cile frangitur. V. Grtex Clusii ex radita, seu Canesia alba ex radice Bauhini, qui erat rugosus, paljescens et valde acris. Radix ipsa dodrantalis longitudinis, pollicaris cras. stiei; sorte non adultae. Similium corticum fragmenta et amphoram Batavi ex Moluccis et Java Anno MDCl. reduces, sub Canellae albae

nomine attulerant, candore eximio, nec acrimonia experte.

IV. Canellae crassiore cortice via. gari, cortex triplo quadruplove eo, qui prostat, crassior, textura ligno.

sa et fis illi, soris rugosus, dilutiore serrugine tinctus, sapore post triginta etiam annos acriusculo, et eum uuadam dulcedine suavi. Seeundus forte vulgaris Cinnamomi cortex. Erat enim Baubino et extimus, comvexa parte rugosus et scaber, Zona praecinctus, coloris cineres, sapore minus vegeto. Eadem cum hae Lo-

belli MLcassa, cortice pollicari cras. so, scabro, callois, ilici aut oleae

soris concolore, interius convexo, superficie molliore. Sapor ei caneIlae vulgaris, gustus adstringens, sitacus et ad sistendum Opportunus. I eum tum capite mortuo, quod post destillationem aquae remansit, in dysenteria usum recordor. Int rior superficies a caudice, canellae arboris avulsa videtur, odoris pra stantia nares seriens, et in mansa complens gustu Cinnamomeo. Ad hanc referri potest: I. Cauella ad Cinnamomum vulgare accedens, cruius tubi annulari digito pares, laeves et politi, concavo, fusco, comvexo, ferrugineo, dilutiore, und Iais; parietibus mediocriter crassis,

fragiles, nullis fibris donati, sapore multo ignaviore quam Canella, lucet similis, omnisque lentoris ex. Perte. a. Cinnamomum seu Cassia crassior, quae praeter odorem et si porem in officinis occurrit, Pseudo. cassiam esse, non temere quis uix rit. 3. Pseudo Cossae nomine datus o in se cortex, qui erat crassitudine semun licias, coloris ferruginei, punctis alubicantibus perspersiis, superficie utraque laevi, substantia nullis fibris intertexta, sapore evidenti nullo Argillata forte, cujus apud ελδ l.

forte Casia Brangitis, vel Gringis Ru .LIunamomo cognata, vel Cassiae ge. Ad . . ''nus, quod Andromacho iuniori, cordua ad Ruia inanis, cava, et crassi corticis,

Cassia fistularis dicitur. Tubuli ejus canellae similes, capaces, crassi, in rubore fusci, gustu Canellae imbrucilliore, subadstringente et glutinois seu sublubrico. I)ata sauhino sub nomine Cinnamomi ex Decau, apud quem post triginta etia in annos se.

Porem aromaticum tenaciter serva.

vii. Putat ad Zigin vel potius Gi-air Dioscoridis pol se reserri. Nec

dubium summe aromati eam recenistem. Erat apud eundem et Arelarit': V, e tubulis minori hus, digito minimo

paribus, dimidio sere tenuioribus, minus scabris et inaequalibus, colo. ris serruginei, saporis minus visci. di, acrioris et glutinosi. Ad hane L p. fr. spectat: 1. Callia si ea valde odo. rata Valeriani Dourea, cui pars in.

terior eximie aromatica et suavis, exterior plane insipida. a. Cortex

Cassiae Mos liticae Heronensis, quia Veronensi Pharmacopaeo, sub nomine isto Bauhino anno ML LIX. da. tus , anno MDCIV. vegetissimum adhue retinebat saporem et jucundissimum, grata et luculenta acrimonia linguam vellicans, Canellae instar, nisi validior videretur, in. e stabile quiddam et diversum gustanti offerens: alioqui Iaevitate, colore, textura non differt. 3. Cim Baula ια mommm ex Sarmatis, de quo ita Bauhinus: EJt nobis cortex nomine Cinnamomi ex Sarmatia, cuius tuis buli minimtim digitum erassitudinestequam, rinos, et paucis tuberculis inaequales, eoloris serruginci, obseu rioris, Urietibus mediocriter erassis,

substantia minus stagili quam Cassia

lignea glutinosia, et nonnihil lignofa, Abrosaque, sapore cetiam post annum V v a trige.

177쪽

HIs TORIA NATURALIS

trigesimum, ex quo habenins aeriet ammatico, Caninae proximo; diverse tamen, nullo lentore admisto,

ut in Cassia tenea fusca. in Canella solis mali Punicae;

creditur in ipsulis Moluccis et Leucoiis, si Historiae Gallicae Fumaei credendum, crescere. Cortex, Zin. giberis instar, acris, Odore CaryG- Phyllorum, gustu Canellae similis. idem apud Gomaram invenies. Cor-Ηa. e. 2.ticem a Sole findi; detractum ad eundem mundari, Historiae Lusit, nicae autor prodidit. VII. Cortex Erisphorus Clusifragmenta erant, cineraceo colore, i. e s.

sapore acri, frangi promta; et quae in minutissimas partes stacta et Pro. tracta, veluti tenuissima stamina, instar fere telae aranearum, ut lana candida ostendebant.

CAPvT IV. De Cinnamomo. Ex Veterum sententia dum de

Cinnamomo agimus, et defrutice ipsis et de ejus generibus seu disse. rentiis dicendum erit. I. Cinnamomum est Plinio frutex duorum imo quatuor cubitorum altitudine, amplissimus, palmique minimus, quatuor digitorum crassitudinis, statim a terra sex digitis su culosus, arido similis. Cum viret, non odoratus, folio origani, siccitate gaudens, sterilior imbre, cae. duae naturae. Radicem ejus magni ponderis in palatii templo, quod fecerat Divo Augusto conjux Augusta, aureae paterae impositam, ex qua guttae editae, annis omnibus, in grana durabantur, donec id delubrum incendio consumtum est, idem se vidisse ammati Galentis id, modo arboris, modo fruticis, ου titulo dignatur. Solent ista

Veteres inter se confundere, et lenistiscum, tamariscum, dcc. arbores vocare, quae inter istices reponi debent. Herbam an vocet, assim mare non ausim. Nam quod vingulta pedis Romani dimidium non excedere, quod hellebori, imo D, masonii, quod ex Creta adfertur, figuram prae se ferre scribit; de illis Cannamomi generibus, quae in ligneis Caesaris Adriani vasis reserva. tantur, de quibus, cum Severo imperatori Tneriacam componeret, sumsit, et quae dimidium pedis Κωmani non excessisse addit, sumi de-

cam vero illam, in qua ex Barbarorum terris, δένδρον Mos κ- κόμου τοῦ πρώτου τοῦ γ c, arbor Cinnamomi

primi generis, allata fuerat, cubit rum quatuor esse scribit. Vnde colligere aliquis possiet, arborem illam ea proceritate fuisse. Vtut sit, AN Expin M

νωθα, ex fruticibus cinnamomum rescindi testatur: lignum vero M. Dei amomum communiter dicitur:

quod tamen quidam pro genere diversis sumsere; alii id, quod virgultis longioribus ac robustioribus crat, eo nomine dignabantur. Nascitur in Aethiopia Troglodytis connubiis miαια permixta, ut Plinius prodidit. In Arabia, et quidem circa Mali prodi- 1 hi.ti ire, apud Agat archidem, Amanum rites,piis' et Theophrastum legimus ; in in is P. I v. dia Australi sub initio Tonae torridae Strabo. Inde regio κππιμωμό- φορα Straboni et Ptolomaeo, aliisque veteribus Geographis in tantum crulebrata , ut inde parallelus Οιὰ κιννα- nomen suum acceperit.

Non habere vires in Syriae vicina perveniendi, apud Plinium proditum. Gignitur in planis quidem, sed densissimis in veprihus rubisque. ii mereantes id a conterminis vehunt per maria Vasta ratibus, quas neque

s a. - . gubernacula, neque remi trahant

here videtur. De iisdem intelligi de- vel impellant, non vela, non ratio Dei, cum dicit: ἐκ-ον di αυτον ι ν uda adiuvet, cum omnium instar

178쪽

LIB. II L

iui sint hamo tantum et audacia. Praeterea hybemum mare exigunt circa brumam, Euris tum maxime santibus. Hic recto cursu per sinus impellunt, sique a Promontorii ambitu Argeste deterunt in portum Gebanitarum, in faucibus Arabici

sti s hi ad ipsum trajectum in qui

vocatur Ocilia , Artemidoro apud Strabonem ocila, autori peripli Vc

lis. Quamobrem illi maxime id petunt, produntque, vix quinto anno reverti negotiatores, et multos imterire. Contra revehunt vitrea et

aliena, vestes fibulasque cum armil. Iis et monilibus, ita ut negotiatio illa, foeminarum maxime fide constet. Difficilis autem illius erat collectio. Metitur, inquit ibidem Plinius, non

nisi permiserit Deus, Jovem hune

intelligunt, Assabinum illi vocant.

XLIV. boum captarumque et arim tum extis impetratur venia caedendi. Non tamen aut ante ortum solis, aut

post occasum licet. Sarmenta hasta dividit Sacerdos, Deoque Partem ponit: reliquum mercator in nassas condit. Est et alia fama, cum sole dividi, tremasque partes fieri, dein sorte cremia discerni: quodque soli cesserit relinqui, ac sponte conflagrare. Brevius hoc ita Solinus: νώ,Hae legitur per Sacerdotes istutetis tr ius

e 3 . eaesis, guste cum litaverunt, obserivatur ut messis, nec ortum solis amticipet, nec egrediatur orealium sui quis principatum tenet armentorum

acervos hasta dividit, quae ferata j in hoe ministerium: atque ita ritio manipulorum Soli dicatur e quae

si j Τὸ ὸivisa est, sponte incenditur.

Addunt alii, Avium nidis et priva. tim Phoenicis, in quo situ Liber pater educatus esset, ex inviis rupibus arboribusque decuti, carnis, quam ipsae inferrent, Pondere, aut plumbeis sagittis. Et haec quidem ex Herodoto falsissime Plinius. Equidem cinnamis nidum struere produderunt plerique; at Herodotus ex myrrha concinnare scribit. Nec quicquam is de Phoenice, sed ὀρνι-

ναμωμον καδάυκεν, tradit. Nec ignotum est , avem cinnamomum a Cinn veteribus poni , quae ΠιVatim motuum cinnam is nidum aedificet si λ- λε νῶ ἀβάτω δε-ων I atque inde ab A. Ly. e. 3.νγχω οις qui μόλιβδον τακειροπι, deturbari. Quae de uereen' Anti tibus alatis messem impedientibus rust. Δεν. antiquitas tabulata est, apud Themphrastum invenies. De pretio hoc apud Plinium legimus: Pretia quom dam fuere in libras de rarium mille . Auctum in parte dimidia est, incemissis, ut serunt διIvis ira barbarorum. Id acciderit, ne ob iniquitatem pro ponentium, an forte, non satis comsat. Austros ibi tara ardentes sane,

in aestatibus silvas accendant, INU nimus apud autores. De ejus in Miadisina usu ita Dioscorides: e λαμπ M. M. l. r.

δυσουθας. Et haec quidem se ita lia.

bere certum: at illa, quae in commentariis Graecorum reperiuntur, falsa sunt ; οτι oεοροος φασὶ τοῦ π λεβησι salmas. n

tibus, ad longitudinem palmi. S cunda, proximis breviore mensura, ID. ,26 atque ita ordine. Vilis um, quod radicibus proximum, quia ibi miniamum t. plurimum corticis, in quo

summa gratiae. Qua de causa praeriseruntur cacumina, ubi plurimus i. minimus cortex. ipsum vero lignum in fastidio est, propter origani acrimoniam. Pretium in libras XX. quae totidem fere verbis a Plinio ex Theophrasto desumtum. Fimbat ex eo et ungumtum pretiosum et optimae fragrantiae, quod Dim Diose. M. scorides, ex oleo balanino, XyI Mia r

balsami, balsami ac schoeni spissa.

179쪽

Cinna- mentis . cinnamomi vero halia momum seminum, et quadruplae ad cinnamomum myrrhae odoramentis pruPlin. N. N. rat. Adhibeboinr et in ullos usus. Coronas enim ex cinnamomo interis

rasili auro inclusis, primus mnium in templis Capitolii atque Ricis ducavit imperatori Vespasianus Rugim has. ha funeribus quoque mRmomo, Myrrha, et aliis lociam habuisse, aliquibus dictum est. N. Dὸ Generisus diversimode a P l. e. Dioscoride et Plinio proditum. PILnius duo quaedam ocinera innuit, tandidius, nimiusque. Quondam, addit, preserebatur candidum, nunc contra Nigrum laudatur; atque e iam et irrum preserunt candido. Di scorides in Certim et spurium divi- idit 1. Veri plura λχι6- ρνομα ρ-

μεα recensentur genera. s. primum

est, quod Mobhim , tam proptero liquam cum Cassia Mosylite quam a Mosylo oppilio , dicitur. Excellit secundum Dioscoridem in

eo genere, πῖρσ--, Neens, alia. tum nempe, non de arbore decemptum, nec enim in Graecia nascitur, nec cariosum, κ μ αν - ἐν olitati colore nigrum, ex vinoeso in cinereum vergens, id est tali, Ii, i i qualis esset, ti me τι eta γάλα-

trorum acini, quorum plane color vinosus agnoscitur, cum mature seunt; nam deinde nigrescentes puniceum hahent, quem postmodum in tiλω ον mutant. Idem Cinnamo mum,quod excellit, debet esse tenui. um et laevium virgultorum; unde Herodotus se dixit, quaesitatbλα λλπτα καὶ λά, ut He yelitiis

nodis frequentibus praeditum, quod . . . et de ramulis Coralli Diostoridis

. l. s. e. dixit, ut horum in Cinnamomo ta

Ias. ciem innuere videatur; perquam odoratum. ideo Galenus alibi tin

e, 'Eαι stidio scripsit. Quod 'autem πη- et --, ditur, in praestantissimo esse ad Gones

mescio, quomodo sumendum sit, Mi sorte cum Galeno, Galm . Lut addas, ut mansum dimo res in selirutam prae se ferre videatur. Pra, sertur quoque et gustu acre ac mori incitatis particeps, nec non etiam cum calefactione quadamenus fausum sinαλ- αιν, Galenus viiijus qualitatis non meminit, sorte quod ital do illa sit exigua quodque in. Dio- M.

eter atterendum non facile friatur, M. M.tas. et inter frangendum ex se pulviscrurum emittit, sis vi Serapio, quando franguntur rami Minois 4 ejus, elevari inde pulverem odori. 114. serum, cujus odor omnia, quae sunt

cirea se, superet scribitd levia interim habens internodia. Facturus pericinium, addit Dioscorides, sumito ah una radice periculum, siquidem D. cilis est hujusmodi probatio. Em m. vero stagmenta miscelianea qua dam sunt, atque iam cum primum fit experimentum, quae praestant imra suerint, dum halitu assa tuque suo odoratum implent, deterioris judicium impediunt, seu ut Graecus te

α α Ferre aetatem Dionyrius, alii Dionys. i. κερασιρν dixit, sed falso prodi iti Galenus enim a triginta annis, qudm auon l. n. a principio vim habuit, integram Amid. non conservasse, expertus est; '

χχνα inquit. Alterum est montisti erasium, pumilum, iis ιρ ν τηχροα, colore admodum sui vescens, vel ut Calenus legit, μὰλλον χηρον rimagis rubens colore. 3. Territim

a Mo*lo est nigrum capud Galea

num πόσως μελαν) et valde odora tum, atramen fruticosum, υ -- λυγόνασιν, nec multis modis constans.

Galenus fili ris quibusdam intertexi agit. 4. Eanum est assum quod

ΚΘ ρουειν τε καὶ μεγάλην iaον - ἀνxcio κταν. Serapio propter radicem

magnam, sacile ad plantandum pru

180쪽

ot. S. Iuturum odore nares serit, fulselcit, Cassiae rusae similimum, tangenti vero solidum animadvertitur, non valde nervosum,

radiceque cratia firmatur; in quo venere, quod Tlius, Myrrham, Castam, aut amomum odoris suavitate imitatur, deterius est. Serapio corticem Cassiae rufae habere, et odorem Cassiae odori similem,ctim pinguedine quadam scribit. Pro M 'raim quidam μα , alii ιν id, sed perperam legunt. Cur enim eligeretur illiad, quod valde odoratum est, cum nec illud, quod dorem praestantissimorum Arom tum refert, probetur. Forte est

illud, quod Cassiae apud Galenum

similimum est, ut superius diximu . Dum tur candidum apud Plini um, damnatur molle, et cui albet cortex) scabraim, rugosisque sestu. eis: sed et, non laevo, et quod circa radicem lignosum est, rejicitur.

zz .ri x. Spurii Cinnamomi duo sunt ge-

nera. Primum PDdoci namonium simpliciter ita dictum, ἐ-λὲζωτον, γῆ ὀ 8 ἐλλελυ- νον δε και τηλα . Alterum Zin her appellatur , quod habet aliquam cum Cim Nam o cognationem, cum sit xylocinnamomon. Est vero ξυλῶδR ,

Facit hujus et Galenus loco saepe

laudato mentionem.

II. Ex Ree ioribus nihiI habeo quod dicam. Vel exinde colligi pol.

est , longe nostrum a Veteri differure. Vιrgultum hoc, cortex illud. 'limus Cassiam aromaticam iuxta Cinnamomi campos nasci scribit: et tanquam diversae arbores deseribuntur ab autoribus. Summa virgulti .2 pro Cinnamomo veteribus tuisse, ammare non ausim video tamen cacumina illa, quae Galeno Cinna-

liquis partibus praeferri. Quod suDra de guttis a Cinnamomo editis a Plinio dictum, videtur simile ei, quod quidam ex Cassia liquorem stilis

lare Capnurae aemulum produnt, sed vetitum, ne laceraretust arbor, qu interire posset. Galenus etiam saepe imam in aliam transire, nec mu leum a cinnamomoCassiam differ re, scribit. At rem non eandem elicino minum, descriptionum, locorum Qt pretiorum diversitas ostendunt. Callia cortex, Cinnamomum vitia gultum cortice suo vestitum, quae

mae quoque sunt fragrantiae, quam frustra in Cassia quaeras 'Nec me Caruam, Amati Iastaui. vel La.

cuncte autoritas turbat. ln lan et Molutcis inveniri, nullum gerere fructum, aestu corticem findi et M

silere, his in anno deglubi; duucem primo, mense postea perfici; ideo. Catinama Cau inquit lignum est, Nama dulce voeari, scribit illa.

At longe viliter se rem habere Demlati testes perhibent. Ab isto proditum, omnia Cassiae et Cinnamomi genera ex India Ant verpiam ad ferri. At cur non tantum opinio.

ni sitae dedit, tu illa deseripsis Deum speciem illam cinnamomi,uae montana dicitur, vidim se omae iactat, frustiloque a Gilberiato Medico donatum. Repertam im ter alia pretiosa in Mariae Arcadii et Honorii sororis, Uxoris Stilic nis, in Vaticano simulchro; quod sub pontificatu Pauli lil. detectum traditur. At cur non laripsit, corutex ne an virgultum fuerit φ morientis quidem Reges verum is Cinnamomum habere, gloriarim sunt: nec apud quenquam illorum hactenus inventum eiu C A p v T V.

De Malabathro, si die Folio.

In descriptione Malabathri variant voluto, non quod tale nastatur, i. ra Las. Petereri Plinio arbor est solio com sed quod convolvatur, ut post di'int X x a cemus

SEARCH

MENU NAVIGATION