장음표시 사용
121쪽
ii domus sororos lina eorripiat duas, te genitor, a me afUS.
Ab Euripido igitur qui patrem et filium primus comparatione
coniunxit, Alexandrini poetae profecti sunt ad exornandii in hoc acumen d quorum Musam Seneca deinceps scaenae Euripideae adspirare iussit. Senecae vero ii poetam Alexandrinum, quilippolyti fabulam Seorsim fractavit, nam de hac re semper quaestio est, ad manum fuisse, in hane sententiam eo pronior Sum,
quo planius in sequente antico v. 36 q.), quod ippolyti pulchritudinem laudibus effert, Alexandrinus color praevales. Ipsa materia a Graeeae tragodia dignitate alienissima, ieet Euripides mulieris formae praestantiae celebrandae non DNnquam studuerit et Bartseli l. l. p. 23. Neque in ippolyto quidquam huiusmodi inveniti ir invenitur in typothesi. Nimirum Alexandrinos orporis pulehritudinem libenter praedicasse cum constat, tum statim ultro probabitur. Interim memineris me antea ostendisse p. lod hos poetas vitae veritati studentes amorem plerumque tanquam ex ipsa animi asseetione progigni finxisse Veneris partibus omissis, cuius vices iam iuvenis pulchritudinem, quae libidinem inflammaret, tueri consentaneum erat. Ab his igitur utique stat Seneea. Nescio an etiam in eo, quod IIippolytum noveream fugientem fingi manifesto ab Euripide recedens ct supra p. 2j eandem fugam commemorat Plutaretius l. l. et de anno sororem detestante idem edinit Nicaenetus cf. supra p. s). - Singulorum examinatio item Alexandriam nos reicit. Etenim Alexandrinis maxime siderum similia v. T 8 sq. in delieiis fuisse videntur ii et eorum doctrinam artemque pariter sapit ille desporus idemque uel fer V. 25 sq. ' et comparatio cum dois, quorum figuras ar praeformaVit(v. 258 sq. 86 sq.)'. Neque dubitor adnumerare illa ui chori par-
Cf. Bolide l. l. p. 5 sq. Intonsi Apollinis Bacchique crines: Tibuli. I, i. 3 sq. cf. v. Met III, 2I Amor. I, Il. 3 sq.
122쪽
ii8tem, in qua poeta cogitationem de forma aneipito bono mortalibus parum tuta illa aviis locis v. TVS s. illustrat, quam Propertius inreylae earmine I, o lepide exornat. - Sed eum augurer fore, qui talia non Seorsim a certo quodam certi argumenti poeta originem duxisse, sed per omnes poesis fines manasSe ac propagata AS contendant et Leo l. l. p. l65. T), cortiora subsidia circumspicienda sunt. Quae si seniorem Philostratum laturum affirmo, id miraculo esse nequit, quoniam antea iam in deseriptione Ilippolyteae imaginis II, d Alexandrinos colores suspicatus sum p. 8). Ubi igitur de herois eorpore foede deformato exposuit, exclamat ille: φευ cυρασ, υσ
in qua deseribenda Senecam multum esse Vidimus, manifeStorationem habens quo pariter fendit Chariton Aphrodisiensis(I, I praeter aliorum heroum pulchritudinem Ilippolytum lau
comparet. Atque ne tantum amplificantis sophistae lusum in Philostrati verbis suspiceris, inspice Sonoeam, qui nuntium in fine tristis narrationis exelamantem facit v. illo: hocine est sorma deeus ' Phaedra item pulehritudinem elapsam deploratu . II 3 si heu me, quo tuus fugit decor oculique nostrum sidus Theseus ita v. 26 Sq.:haeene illa faeie igne Sidereo nitens inimie fleetens lumina hue eeidit deeor Ex quo efficitur cogiturque Similem sententiam dii exemplari inventam es8e quam Philostratus picturae ephrasi accommodavit. Faltorne an in hune ipsum locum egregie quadratotiam illud formam breve exigui emporis bonum 3Se , quam sententiam Seneca in eantie modo laudato et illi quidem in-eommode tractat v. THI sq.) Adspersit certe poeta Romanus hui loco lumina vere Alexandrina . 6 Sq.: non Sic prata novo Vere decentia aestatis calidae despolia Vapor, saevit solstitio eum medius dies e noetes brevibus praeeipitant rosis;
Cf. Tibuli. I, i. 36 formae non ullam sata dedere moram'.
123쪽
iis langitesquiit folio ut lilia pallido, et gratae capiti defieiunt comae et fulgor teneris qui radiat genis momento rapitur nullaque non dies formonsi spolium corporis abstulit. Similia eaque eonditiora Stratonem Musa puerilis docuit Autli. Pal. XII, Iss:
Bueolicus poeta fragilem pulehritudinem ita illustra Theoerit. Id. XXIII, 28:
(ef. Propert V, 5 5 sq.). aud fortuito autem Seneca primo loco prata laudat. Nam cum Euripides iuvenem in puro prato ambulantem et flores decerpentem ostenderis, nihil mirum si Alexandrinus ille poeta potissimum hane imaginem asci Vis. Testem iterum Philostratum egetho l. l. λει/ι υνε θ' εν θρα/ιε ρακί υν, ου ἀκηράτου coros/α εσ/, ιαρ νουσιν 'i Diτα ἀνθη. - comparatio igitur inter prata langueseentia, per quae formosus iuvenis infelici fractu rapitur et fragilem
Non dubito, quin in exemplari Alexandrino versus isti Euripidei dip. 3 sq ex more illorum poetarum tecte denotati fuerint.
124쪽
illo herois puleii ritudinem ita amplificata sitisse videtur, ut prata tan sitam maeroris tabe conlaeta marcescere dicerentur; qualia Bionis discipulus ea ni Moseli. Id. III, 8 sq.: d' hi '
ραγ' i Sophista quidem a Toellienio, qui huic loco mareentia Sorta, quae pueri eapitibus detrahant, Subieeit e, discere potuit, qua fere ratione commentiet imago perlaeta redderetur. Nam quis est, quin intellega Sophistam, eum personas fingeret, inepte ser VaSSe Xemplari Verbum uαραίνειν Achio desideratur'. Mirandum igitur, quod hae ineptiae Viri doetis unquam uelimsaigere potuerunt . oceommodatior sequens imago videri poSSis:
quam profluentem vel demanantem fontium aquam ineptiusquam elegantius illo excogitavit. Legerat fortasse ippolyto
inter Venatum fontes nymphasve frigidam aquam praebuiSSe, Unde nympilae ct σα τροφοί originem duxerunt; quae amplius, ut affingere mammas nutrientes et aquam effundentes, eum impulerunt. IIa quidem argutias ad signifieandum luetum parum apta esse non Sensit. At ut Pete modo conclusisse me eredas, Ovidius fidem obligat, euius Phaedra ita seribit v. IT :si tibi dant nymphae, quamvis odi SSe puellaSdieeriS, arentem quae levet unda sitim l
Ictissim γελατε Ηelbi Bh Mus. XXIV p. lo. Ueber d. Unterschied. d. antik. . modern Malere P. S. Praecedis intolerabilis imago: σκonico ran cera irret, L mi foliore ibi Diugiat i ρυπrorrcet rie 'αDεices , ε ἀει γυναικιον. Qui luetus gestus Alexandrinae ac restentiori poesi utpote minus moderatae conveniens, ah antiquorum pictorum simplicitate alienissinius est. IIui exemplo possum alia similia adstruere; sed nolo immoderatius evagari. Ceterum fictionis via ac ratione defecta susque deque habendum est, utrum talia ab artificibus potuerint repraesentari necne. Friedericlis qui praepropere prati figuram omnino condemnavit d. Philostr. Bild. p. s) iuro Brunni bilem movis Flech. Jahrb. Suppl. IV, 186 p. 82). Sed cf. olba l. l. p. II. at de Philostr. in describ. mag fide p. 2. 6 Sq.
Cave ne his verbis, quibus sophista remotum aliquod UO Oλόγη t iactare videtur, altiorem Sensum subicias.
125쪽
12lItaque, in quo rei cardo vertitur, poeta ille Alexandrinus nymphis re vera quasdam parte dedisse Videtur; quo Spectat Senecae Vaticinatio v. Ti q. te nemore abdito ingent turba licens naides improbae'. - quae omnia contendo mutuo
se lumine illustrare Aeeodi denique, quod Seneca v. lo86sq. monstro Subito ob Viam currente fatalem ruinam, quaΗippolytus de curru praecipitetur, adduciam Sse fingit, atque id ab Euripide Ili p. 232 sq. recedens quem eundem Ventum Pliilostratus sumit Iam vero prompta est coniectura Senecam, cum Virilem corpori formam eadem ratiotio, qua Ovidii Phaedra eundem heroem celebrans IIer. IV, T sq.), legentium euiiSSubicere conetur V. Os q. , non ipsum Ovidium sed eius exemplar exscripsisse Etenim similis illustrandi ratio in Seyllae fabula' probat talia ad tumidum Alexandrinorum in depingenda corpori pulchritudine apparatum pertinuiSSe. Restat alter Romanae tragoediae locus, quo nutri amoriS morbi facitique desiderii signis enumerandis immodice e X- tendit v. 36 sq.), quam molestam loquacitatem pro noVo argumento indieiis quasi externis adicere nees, quibus in altera di8putationi parte nisus suturam adventiciae artis in hae caena latere SuSpicatus Sum p. s). Nam optimus quiSque tragieUS poeta in talibus rebus nude et tenuiter denarrandis non immorabitur, ut qui actionem semper ei reumspicias, cui animus attendatur. Itaque Euripides id quidem in transeursu tangit haedram ibo abstinere neque quidquam idem dubiam semper
appetere', alia, quae poeta Romanu enarrat, ipsi eaena po
tius et actioni ad illustrandum dat Alia denique huic Sene
cae Scaenae aSSuta esse, quae solis serioris aetatis erotici propria
sint, de Ciris exemplari disputans iam signifieavi p. 8 sq.): ut
aestum faeitum, qui vultu proditur; lassas genas, nocturn 8 quem relas, pallida ora, marcidos oculos, crebras lacrimas V. 362 Sq.).
Quo pertinent etiam . s-III, quibus Phaedra ipsa animi sui aegrotationem et perturbationem fuse depingit. De quibus
ornamentis nolo multa verba facere, cum praesertim exhauSta
126쪽
si cum pulviseulo ast materia a viris doctis . A Apuleii memoriam refricatam velim, quippe iii impudieam illam no-Veream, alteram Phaedram, saeVienti deo sensim succumbentem deseribat et ista salutis viiltusque detrimenta, quae et aegriSet amantibus examussim conVeniant pallorem deformem, marcente oculos, laSSa genua, alia minutatim consectetur. Vaees
postremum otiis loquacitati: Crederes et illam uetuare tantum vaporibus febrium, nisi quod et flebat. eu medi eorum ignarae mentes quid venae pulsus, quid caloris intemperantia, quid fatigatus anhelitus et utrimquesecus iactatae crebriter laterum mutuae vicissitudines Di boni quam mellis ieet non arti
fiet medico, cuivis amen docto Veneriae cupidini comprehen- Sio eum Videas aliquem sine corporis calore flagrantem'. - Ex quibus omnibus non amplius dubito concludere in exemplari illo Alexandrino euius orta vestigia antea detexi, Cre8Sam puellam, omnium perdite amantium exemplum, omnibus ornamentorum illorum luminibus odoratam fuisse contra Senecam hoc exemplari usum male sedulum ornamenta a fragica Camena alienissima sabulae suae parum aptis locis admiscuisse eisque prstoterea cum coloribus scaenisve Euripideis pingui, ut aiunt, Minerva commutatis concinnitatem scaenarum turbaSSe. Denique eiusdem adventietae artis vestigia tenere mihi Videor in Sequente seaena, qua Phaedra solitos amictu aSpernans in silvas ferri et venatum ire expetit v. 8 sq.), qualia Euripides quoquo denotat et v. ol sq. 2l 5 sq.). Sed poeta
Romanus rem faceto quodam eum in condit, cum ippolyto magonis filio puellam magonum habitu procedere expetentem accommodat v. s Sq.); quod tragico exemplari eo eonfidentius abrogo, quo planius iunctura male occulta compilatorem prodit Nimirum comae solutae, quas illa temere laetas collum umerosqne perfundere cupit v. si), manifesto obstrepunt magonum comis in nodum religatis V os Sq.). Alterum in dubio ab Euripide et . v. 262 mutuatus est alterum undo habet Alexandrinos eroticos scis, cum illo praeeipue empore Venandi studium ae voluptas floreret' fastidiosas
127쪽
123 venatrices Dianae comites, Amoris telis illas quoque postremo succumbentes, in dolidiis habitisse ; quibus eos alias puellas, Si per materiam liceret, aliquatenu adaequasse appositum ad per-
Suasionem est. Itaque Vergilius, ut qui in idus deseriptione diligenter Alexandrinorum vestigia legerit , Elissam venatico ornatu indutam progredientem ostendit Aen. IV, 36 q. non
fortuito ad Venatum recurrens, quo rem ad exitum perdueat;
et Ovidiana Pliaedra Atalantam haud temere laudans IIor. IV,ss iuveni in silvis moranti affirmat V. Io sq.:
Ipsa comes Veniam, nec me Salebrosa movebunt
saxa, nec obliquo dente timendis aper. Alexandritio igitur quidni statuamus Cressam puellam re Vera Amagonum habitu por silvas ursantem et volitantem depinxisse ' - Amoris praedieationem, pueri lascivi immodicequebaeeliantis, iis ultro concedes nisi perverso sumi poetam Romanum in choro V. 2 d sq. deorum heroumque ita perluSirantem, quo Cupidinis parvuli gloria famaque ponetraverit, Xempla utique ex suae doetrinae apparatu protulisse Apollinis enim exemplum amore inflammati armenta Admeti paseentiS, quomodo primi Alexandrini fabulam exornavoriantes, Si qui parVipendunt, num sorte ei poeta item circa Vilem patulumque orbem Versari videtur, si narrat Iovem bovis formam indutum et Europam per mare auferentem ungula lentos remos imita-
Cf. Dilfhe l. l. p. 3. I. iolide l. l. p. Id adn.
Dido amore flagrans ab omni solis occupatione expedita est(Aen. IV, 8 sq.), furens tota urbe vagatur v. 68 sq.), furentem delubra nilii iuvant v. 56 sq. 65 sq. cf. en Phaed Iob), iam amatum iuVenem blando alloquio prosequi incipit, sed vox deficit v. T6 quorum nonnulla Phaedram in memoriam revocans. Alia, ut vultus, OrPOriS forma, vox amat viri puellae infixa haerens v. d. 88 , apud Apollonium Rhodium Arg. III, d53 sq. reperiuntur a cuius tertio libro, in quo amantem Medeam cantat, totum hunc quartum Aeneidos librum descriptum esse Servius Verg. Aen. IV, i subabsurde affirmat. Pictura Pompeiana elb. o. 258 unicuique in mentem Venies, in cuius interpretatione viri docti magnopere sudaverunt. Sed cum difficillima haec quaestio latiorem pro angustis meae disputationis finibus campum requirat, iudicium meum interim istam.
Cf. Callimach. hym in Apoll. s. Rhian Schol. Eur. Alc. I. Tibuli. II, 3. l sq. III g. 6 sq. v. Ηer , IS I sq. Met II, 8 sq.; Art. m. II, 28 sq.
128쪽
ium esse v. Zo6 p Pieturae recordatio subest' sed inter tot
huius Scaenae descriptiones, quanquam mira Vectura cum navigii cursu interdum comparatur , unum Moschi loeum nostro
plane respondere video, ubi Europa mirabunda dieit Id. II, I 8:
Endymiono v. Bos Sq.3, quae fratri nitidos currus aliter regendo das, ut noetes suum tempus ne queant, e recondita doctrina haustum esse videtur, cuius vellem festimonium proferre posse Arti repraesentationes quaerentem destituent'. quae omnia pro Senecae aetate et ingenio exquisitioris doctrinae Sunt.
Denique postquam exposui, quantum Euripi haeretppolyti fabulae apud seriptores eroticos aluerint, in uniVergum ratiocinante ne neglegamus, quam conVenien et opportuna ipsa fabulae natura Alexandrinis fuerit eum saepissime illi iuvenum vel puellarum fata illustranda sibi proponerent, qui Venerem atrocius aspernati casiae Simul Dianae se addicerent(cf. Dilfhey l. l. p. dZ i) . Itaque, si aliquid illud mirarer, si ipsius,ippolyti malam fortunam nunquam carmine celebraS
Descriptionem Uerculis servitio apud Omphalen steminati, quam sequentes Versus exhibens, miro modo cum pictura Pompeianareelb.no II do congruere alii dudum animadvertit Berichi d. saetis Ges.
d. Wiss. I 855 p. 222 sq. cf. Helbi l. l. p. II B). Quanquam trita haec
ruabrocomes iuvenis litteris tinetus eruditusque optimis artibus, venandi praeterea studiosus, Amorem spernit et despicit Xenosph. Ephes. I, I εἰ δε που εοδν αγαλυα Lotivo hyiu, κε τεγελα. Sic Euripidis ippolytus Veneris statuam venerari recusat v. 8 sq. Ilio adnotare conveniat, ne imperfecta relinquatur disputatio, Lucianum in Ocypo Euripidis ippolytum Venerem averSantem et Phaedram morbum occultantem ad ridiculum argumentum libere defor- quero. - Primi prologi versus, in quibus podagra dea de ingenti sua apud homines potestate praefatur, prorsus emeti ex Euripideis v. PSq. De deinde convicio denotat Ocypum sui irrisorem V 2 sq. Ut VenuSΗippolytum simillimis versibus Iob I 3. Prologorum clausulae item congruunt Luc. 33 sq. Eur. 5 sq. Ocypus paedagogum morbum
129쪽
125 Enisi autem nobis in hi in Verticem et iretumspectantibus admirabilis videri obet vis, quam unius Viri praepotens ingenium in animos habueris, et auctoritas eius raptim a tamen convenienter ab aliis in alios tradita, donee congruens stilus evaderet. - Atque hae est Solita antiquae artis propagatio; quocire ii a veritate longe absunt, qui in Stili consensu ad
naturam vitaeVe eonSuetudinem Semper recurrant, e qua Similitudo profluxerit. Unum excelsum praeeellensque ingenium vestigia temporibus suis ita imprimit, ut etiam in sequentem aetatem durent. Eius autem intellegentes artifices sectam semper sequentur, qui artifiei quasi subauscultando ab ipsa natura aeeepisse videbituri qua ratione filii naturae conVeniens nascitur Fortunata ea tempora, quibus artifices alienam auctoritatem venerati non dubitarent, quod quisque optimum se-cisSet, Suum facere. oc certe noStrae aetati non est orat
Graecorum. celas cf. v. 63 sq. , nutricem Phaedrarios. V. TI sq. Sol sq.). Ille etiam coram medico simulare pergit c v. 28 sq.); quo loco v. 25. I 8a Lucianus imitatur Euripidem v 3 5 3 T). Denique in hypothesi Ocypus dicitur καλλει τὰ δυνά&ε διασε Πων; as,ippolytum genuit Amagon