장음표시 사용
111쪽
JOTgoediam , L optaron scripsit,ippolytum, ii supra monui*: mera coniectura est Byblida in eaonam productam esse Aique adeo ne ullum quidem Oeenlioris aevi festimonium Alexandrini cothurni auctoritati suffragatur quod altum silentium disertius orto loquitur, quam omnes rumusculi opinabilos . Ad summam igitur ii viri do est, qui omnino Alexandrinas tragoedias mera hemerobia fuisse ac ne usque ad auream Nid qui litterarum Romanarum aetatem durasse opinati sunt , utique adstipulantem me habent. Sed quaerat quispiam hoc loco, num saltem ad excolendum grande quoddam leondi genus subtilem argumentandi
rationem, sententiarum splendorem rhetoricum, quibus maXime
Ovidius eleetatur, praeter rhotorum disciplinam tragoediam alicuius momenti fuisse eum olidio l. l. p. 28 Sumamus quod equidem sane obstinatius non negarim; quanquam Uihanc dicendi proprietatem Alexandrinis poematis omnino abrogat, ineonsiderate agit Unum gravissimum atque id apud
Trisf. II, 3s3. Ceterum nescio an Ovidius tragoediarum hane
enumerationem mero catalogo usus compleverit, cui nimirum argumenta
breviter enarrata intexta erant, quo Birtii dubitatio l. l. p. doo infringitur Byblida et Myrrham poeta ne nominat quidem. P. T. B. - Rotae l. l. p. 36 6 huic tragoedia inventionem epistulae, qua Pliaedra utitur, fortasse assignandam esse existumat. Demiror tale effugium, quoniam reliqua Alexandrinorum poesiS, qua unice laudem sibi pepererunt et plurimum valuerunt apud posteros,
Sponte Se offert. De qua re nolo repetere, quae ante RSSim XPOSUi.
phronis fabula Senecae et Ovidii exemplar defexisse sibi visus est. Cf. Diltho Rh. Mus XXV p. 55. l. Bolide l. l. p. 36.sb. l. - Caligulae temporibus fabula Cinyras docta est, quae Myrrha fata illustrabat auctore Flavio Iosepho Arch. XIX, 1. 23 cf.Suet. Calig. T. Telcher l. l. p. 226 sq. i. - olide l. l. p. 36 adoandem materiam Ptolomaei Philopatoris Adonem Cetoke l. l. p.
I 26 sq. referendam esse existumas non ideo quo iure. Cf. Robert Areli. Zig. IST p. I 6 Leo l. l. p. I 65. - Ceterum CaVe, ne pantomimo iusto plus tribuas, quem prae ceteris fragicos ignesseeutum esse licianus de Sali. I testatur. Cf. Bolide l. l. - Non attinet exempli gratia vidium cum Theocrito componere qui ante omnes tam simplici a nativa dicendi ratione aeminet, ut paene ipsam naturam exprimere videatur. Infer
112쪽
poetam Romanum longe lateque disrusum nune delibo eam rationem, qua puellae perdite amantes in solitudine de variis consiliis secum loquentes et vividis interrogationibus interiectis argumenta eum argumentis diligenter comparantes inducuntur, ut Euripidis ic/ιότι δικαι/ικά statim menti occurrani. Similiseilicet amplificatione iam Aloxandrinos poetas delectatos SSe
Medeae amantis deseriphio, quam Apollonius Rhodius tertio Argonauticorum libro interposuit, vineis. Nam Apollonius in ipsis animi amore flagrantis affectibus depingendis libenter et pro pie stilo immitique a feroci ipsius heroinae
natura liberius evagatur, ut in hac re studia, quibus aesagilla obsequebatur, appareant. - Medea igitur, cui omnia Solita serpentis ignis, qui puerulo illi versuto triumphos comparas, Signa sussu Sa sunt et V 28 Sq. as Sq.), sola Secumeollocuta haositat, utrum amato hospiti faveat necne V. 6 Sq.i; eruciatur somniis, in quibus Iasonem Vide V. 6J6 Sq., experrecta denuo multa secum ipsa locuta nova consilia reputat V. il sq. p. Denique altera noete motu perculsa, amatitu Venis maxima pericula subitur recordatione Semper re Vocata somni expers multa secum Vol Vi atque multa, quae modo p- proba Vit, mox repudians itaque inter varia consilia fluctuans V. di q. postremum vivido sermone interno crebri interrogationibus intercepto singula argumenta expendit eorumque pondera aurifici statera examinat, donec huc rumpit: ερρ cocti deorum, si isto λαῖ, V. 8 sq. Sed anxii animi erueiatus non-
Alexandrinos et Alexandrinos magnum nescio quid, immo immensum interesse eos persuasum habeo iudicaturos esse, qui hanc partem historiae litterariae accuratius, quam adhuc factum est, examinaVerint.
Nonnulla hoc loco cum vidiana Myrrhae fabula componere licet Medea enim ad sororem contendere decrevit, sed in ipso limine incerta pendet v. 6 5 sq., cum cui tu ef γλυκ paερο v. si se mutuo impugnent; similem scaenam viditis describit Mes. X, 5 sq.(es Cir 2Idj. Serva claros Medeae gemitus e inferno cubistulo crebros Prodeuntes audi v. 66 sq. ut Myrrhae nutrix v. 38 sq. - Ovidii rursus Euripidisque memor observa, quomodo in colloquio cum Chalciope V. T sq. Medea, quam pudor impedit, quominus in audaciam Prorumpat et praecordia igne vaesano completa aperias V. 68 Sq., Vahi Verbis sororem eo adigat, ut, quod ipsa mente agitas, illa expromat consilium nempe hospites adiuvandi v. 6s3 sq. cf. supra P. 3l T2j.
113쪽
Ios dum sedati renovantur, dum in eo est, ut ad Venena confugiat; sola ore terricula formidinesque os in eis cupiditas blanditor in iuvenilem animum influens omnia moriendi consilia propulsat v. o sq. - Ovidii Byblida Myrrhamque tenere Videaris; nam in eo quoque illae Virgine eandem rationem Sequuntur, quod in consiliis oeum ponderandis primo loco iusti ad legitimi calculos subducunt, deinde ad illicita consilia, quae esse rata libido semper praesto habet, descendunt. Uterque autem, et
poeta Romanus Met. X, 22 sq. et Graecus v. 55 sq.), ipsam suspensi animi fluctuationem simili illustrat, quod idem animi asseetuum dilueide depingendorum studium manifesto
ostendit. Similia autem similique ratione exornata exempla Sermonum internorum, quibus amante sollieitos animos relaxent, poetae Panopolitani DionySiae excutienti tibi haud pavea
Iam longam ac spinosam af haud infructuosam viam, qua refellebam, quae qui forsan contradicturus esset, permensi paratiores erimus ad aestimandam recto iudicio fabulam amatoriam in dedimo Apuleii Metamorphoseon libro exstantem, quae ad Senecam eiuSque exemplar nos reducet ad toti huic quaestioni quasi fastigium impositura est. - Agitur de fatali noVercae amore in priVignum, quem ut verum Ilippolytum' probe litteratum atque ob id consequenter pietate modestia praecipuum scriptor introducit c. II); OVerca forma magis quam moribus in domo mariti praepollens est. Ita igitur Apuleius narrat: Sed mulier illa quam diu primis alimentis Cupido parvulus nutriebatur, inbecillis adhuc eius viribus faelle ruborem tenuem deprimen Silentio resistebat. At ubi ompletis igne vaesano totis praecordiis immodice bacchatus Amor
exaestuabat, saeVienti deo iam succubuit, et langis ore simulato vulnus animi mentitur in corpori valetudino'. Iam cetera Salutis vultusque detrimenta et aegris et amantibu examussim con Venire nemo qui nesciat pallor deformis, marcente oculi, lassa genua, quies turbida et suspiritus eruciatus tarditate vehementior'. In sequentibus paullo borius exponit de propriis morbi notis quem medicorum ignarae mentes non perSpexerint
114쪽
ilo Isistoriola exordiunt, quomodo mulier primo resistens Sensim pedetemptimque libidini manus det, adeo concini cum reliquis sabulis commemoratis, ut Suspicio, quam mox alia ratione fulciam, ultro se osserat tam hane fabulam e Graeei exemplari bu Sublatam esse quam reli itia id genus narrationes Metamorphoseon libris admixtas quem ad modum auctor ipse operi
praefatur: at ego tibi sermone isto Milesio varias fabulas conseram Porro sequitur e III): Ergo igitur impatiotitia furoris altius agitata diutinum rupit silentium ' et ad se voeari praeeipit silium. Quod nomon in eo, si posset ne ruboris admoneretur, libenter eraderet. Nec adnlescens aegrae parentis
moratus imperium, senili tristitie striatam gerens frontem cubiculum potis uxoris patris matrisque fratris, utcumque debitum sistens obsequium . Ex tetrico iuvenis vultureippolytus eiusque animus tristis et infractabilis Sen. TI continuo recognoseitur. Atque ut novere hic filii, si Phaedra apud Senecam V. Hos mafris superbum nomen libenter deleret, quia uiaternum libidini obstat. Dum vero istud iubiculum uxoris patris matrisque fratris intueor, nutricem audio Phaedram compotiantem Sen. l l sq. et Supra p. d): miseere thalamos patris et nati apparas uteroque prolem capere confusam impio Iam Velim ea, quae Sequuntiar, orationi legas: Sed illa
erudiabili silentio diutissime fatigata et ut in quodam vado
dubitationis haerens omne Verbum, quod praesenti Sermoni putabat aptissimum, rui Sum improbans, nutanto etiam nunc pudore, unde potissimum capere exordium deeunetatur. At iuvenis nihil etiam tunc sequitis suspicatus summisso vultu rogat ultro praesentis causas aegritudinis. Tunc illa nancta solitudinis damnosam mecasionem prorumpit in audaciam aet
Cf. Lotide Vertiandi. d. XXX. Vers. d. Philolog. p. l.
Nutrici famulaeve, coram qua mulier Silentium rumpere OSSOt, aptus hic locus fuit quales partes re vera in plerisque Similibus exemplis servatas vidimus.
Sic cum olidio Rh. Mus XXX p. 2IT scribendum; quod,
quanquam non bene ad sensum dictum est, codicum litteras 'in eostpos sed bene reddit. yssentiard in textum recepit in eo ipso sed', quod omnino sensu cassum est. OudendorP in eo ipso scilicet'. Sed voculam ipso lubentissime Propellos.
115쪽
Iii ubertim adlaerimans laciniaque contegens aciem Vo eo trepida
sic eum breviter adfatur' e. q. S. - quae hic fuSe narrantur, ea omnia in Seneeae fragoedia reperiuntur. Nam eodem cruciabili prooemio ea scaena exornata Ss, qua Phaedra privignum
clanculum adii blando adloquio delenire cupiens v. 5s sq.; est supras 33). Identidem illa, cui ora coeptis transitum verbis negant' v. o2 aptum exordium frustra circumspicit; idemque demonstravi l. l. Ovidianam puellam significare. Atque Senoeae ippolytus item nihil suspicatus simili ratio nonutanti subvenit v. 668 committe cura auribuS, mater, meis'. Ipsa quidem confessio ab Apuleio in brevius contracta: nimirum fabulae narratorem legentium exspectationi erectae adeo providere, ut mulierem nulla circuitione usam statim amoris voees audacter effundentem fingat, consentaneum est. Tamen etiam nunc in eius Verbis relicta Sunt, quae originem manifesto produnt; nam post prooemium de uni ea salute in iuvene posita, qui oeulis suis incendium commoverit, pergit 'Ergo miserere tua causa pereunti nec te religio patris omnino deterreat, cui morituram prorsu SerVabi uxorem. Illius enim
recognoscens imaginem in tua facie merito te diligo. abos solitudinis plenam fiduciam, habes capax necessarii faeinoris otium. Nam quod nemo novit, paene non fit ' Phaedra, postquam identidem ad stobiles preces descendit, postremo iuvenem Supplex orat, ut amantis, quae in illum unum exardescat, misereatur illum diem aut doloris aut vitae finem faeturum es, Sela. V. To Sq. Neque religionis Xeusatio, cui mulier illa antevertit, in Ilippolyto desideratur, qui matri oranti, ut Viduam sinu receptam supplicem ad servam legas V. 22), ita occurrit V. 23 sq.: summus hoc omen dens Avertat; aderit sospes aetutum parens' et supra p. di . Sed, quod rem eonfidit, femina illa incesto latebram quaerit oraeque argumentata se patris imaginem in filio recognoscere, atque Se- neeae Phaedra V. 6 6 q. quae sane Sententiam suSe explicans
Crederes extremis his verbis lubricam Euripideam morum doctritiam captiose ratiocinari. Coiisimiliter quidem Sophoclis Deianira
Nasonis Phaedra affirmat culpam tegi posse, ' nec labor est, celare
116쪽
transitum sibi parat ad verum ignem aperiendium. - Deinde quidem pillei fabula propriam viam ingreditur; nam si diseesseris ab externis lineamentis repulsa noVercae odio calumnii Sque, quae consor Vata sunt, ceteroqui transsgurata est in veram historiam iudicialem ac forenSem. Verum hoc mea plurimum refert in Apuleii fabula argumenti summam, qua illa Romanae tragoedia scaena continetur, recogno Vimu8, ut, quoniam de Graeca fabulae origine dubitari nequit, iam novo argumento colligatur Euripidem hanc scaenam invenisse. Cui iudiei non ideo, quid melius Succurrere possit,
quam ipsius Apuleii verba fabulae praefixa: Iam te et oroptime, scito e fragoediam, non fabulam legere et Socco ad cothurnum ascendere'. Quid multa Doliuius pirooemii pondere no non poSSe puto ambigere, quippe quod Madaurensis certe non de suo ingenio vel doctrina adieceris, eum et tota actionum implicatio fabula romanensi vel Milesia digni8Sima pro tragoedia, quam ne dictio quidem redolet, nimis vehemens sit et altera fabulae pars fragicum olorem adeo amiserit, ut etiam nutriei partes demptae sint, altera maximam partem in iudiciis ac foro agatur. Attamen tota abolla ex una ademque Graeca officina prodiit, euius retioli odori fabula de nemo ne Aeth. I, s q. , quam Supra iam tetigi ac statim pertractabo, Satis aperto indicio est utpote ab eodem similivo archetypo pondens. Itaque non dubito, quin illi fabulae, quae antiquitu magna ex parte ad ippolyti elati exemplar conficta a variis manibus franSfigurata est, donec hanc, quam tenemus, formam induit, olim ut in Parthenii narrationibus adseriptum fuerit: στορε Eυρ-idi aut sale quid; quae inscriptio casu in uno alterove exemplo usque ad Apuleii tempora duravit i. Neque igitur ad extremum id parvi aestimandum, quod Apuleius e. V narrat noveream probosam sollieitationem mentitam ultro finxisse privignum sibi ob defeetum flagitium gladio comminatum esSe, quandoquidem consimilem denecae letionem ' Euripidi fortasse vindi
Apuleium ipsam Senecae fabulam ante oculos habuisse, Siren, quae Supra EXPOSui, reputaris, non amplius affirmabis.
Seneca dissor eo tantum, quod ippolytus gladio pudicam terruisse dicitur . 28. 8st.
117쪽
iis caudam stupra iam nota Vi p. 6). - Aeeedit, quod in nomonis fabula, in quam nunc accuratius inquiram, gladio iuveni praeferrore elapso, ubi ille ab anetibila novereae dolis opitulante instigatus, ut matrem in manifesto adulterio deprehendat, noetu subito usque ad lectum genialem prorumpit et patrem Isilientomagnoseit e XII), postea in iudicio ad insontom opprimondum utuntur e XIIIJ. Quae sietio longius recedit ab exemplari, quia novere gladio non in ipsa stupri salsa eriminatione utitur, propius abest, quia gladius quasi pignus culpae loeum invenit. Sed etiam ad alterum oeum diligenter pensitandum Apuleii fabula invitat. Etenim Cnemon narras, quomodo no Verca e
Iuvenem igitur simul Theseum et Ilippolytum salutaris Sensum nullum SSe perspexit Corais II p. Is): ipso protulit
S cteto timσ, quod in fani Vivida Salutatione mirum quantum
langite et claudieas. Exelamationi autem item repugnat Rohdii
ή uost, in qua praeterea h suo ad Theseum relatum maximo offendit. Neque verborum g νεο rationem viros doctos accurate sibi reddidisse contendose. Ne multus sim nonne Phaedra adest, quae affirma se The8ei pueri ultus priores amare, cum in Ilippolyto genitor totus sit Sen. v. 6 6 sq. Nominibus propriis igitur inter se mutatis Seribendum D νεο Θ σευσ, OUI - πολυτο si Dc quod seriba parum intellexit credo, quia eius animo Ilippolytus alacris iuventutis exemplar potius ob-VerSabatur. Coniectura autem munitur os constabilitur eo, quod in Apuleii fabula ridem eiusdem deaenae Euripideam acumen
Similis es Aristaeneti locus II Id. p. 66 . s. Dilfheyd. Cali Cyd. p. 3.
Iuvenis significatio hie prorsus superflua est. Alterum autem sensum, quo Prometheus ob νεου θεohs citat Aesch. Prom. 6d cf. v. sis in concitata allocutione nimium frigere nemo St, quin Consentias. Nescio praeterea, an antiquis auctoribus aeque a nostris is usus verbi insolitus fuerit, cui Goethe de neue Pausias, de neue Paris, die neue Molusino, civitati m dare conatus est.
118쪽
IId manifesto denotatur ' in iam asseverem hane seaenam conclamatissimam fuisse et omnium memoriae inhaesisse . - Nonne etiam cognoscitur, quam praepoten cothurni auctoritas fueris,
si pater sine ulla dubitatione uxori privignum falso aequ-santi fidem habet graviterque filium castigat Narrator addit
/ιανθανειν. Simillimo Euripides scaenam exornavit, in qua Thespias, postquam filium exsostratus est, ad Venientem neque
quidquam suspicantem Veli ementius increpat Ilip sl Sq.). Unus de labitu et ornatu ippolyti relinquitur loeus,
qui ad Sonoea fabulam denuo perscrutandam nos adhortabitur. Audiatur igitur postremum nemon narran e X Παναθὲ -
Vix necesse est subnotare non ipsam tragoediam Ueliodoro ad manus fuisse, sed quod dudum constas intervenisse Alexandrinos; quorum vestigia ornamelisis praecipue impressa alio loe adumbravi p. 6s q. . Ut vero etiam magis appareat ex simili archetypo Apuleii et eliodori tabulas fluxisse, nonnulla addo utrobique nutrix omissa est ut apud Apuleium servus, ita hic serva novercae calumniis ministram se praebet res utrobique in iudieium adductae fuse narrantur. Iuvenem insontem remoto iudicandi taedio cuncti iubent lapidibus obrutum publicum malum publice vindicari', ut Apuleius o. VI narrat. Similem scaenam,eliodorus describit c. XIII. Fortasse haec ipsa scaena agnoscenda est in pictura Pompeiana ell, no IZoo, quae sic describitur os Diltho Rh. Mus XXV, p. ibi :Puella in genua procumbens suppliciter dextram tollit sinistram pectori imponens vultu desperato intuetur iuvenem, qui in vehementi fumore oculis late diductis ab illa aufugere videtur smul gladium ei infenfans. - Quae omnia egregie concinere cum scaena, quam Seneca illustrat, fabularum auctores respiciunt, nihil opus est probare. Tamen, dum delineationem vel ipsam picturam videro, iudicium in medio relinquam praesertim cum de figuris in pictura retro positis quaestio sit. Nam,elbi commemora seminam, quae e muro scaenam prospissius e duo obscura capita, Dilthey l. l. puerum clamantem manum follentem et servum. Quae non tam meae interpretationi obstrepunt,
quam Diltheyi de Byblide cogitantis adde, quod ut illam in scaena principali agnoscas, neque Ovidius neque alius,uctor suades. Alii alia etiam incertiora coniectarunt IIelbi Achillem es Deidamiam putavit; Minervini Bullet Napolit. I p. 6 Alcmaeona et Eriphylen.
119쪽
ε dεν κτλ. Alter is est Troegenius heros, qui mysteria elebrans novercae amorem inurit atque istum fabulae auctori robora primum ante oculos fuisse Phaedrae epistula vinet OV Mor. IV, 6 sq.: Tempore quo nobis inita est Cerealis Eleusin, nosia me vellem detinuisset humus. Tune mihi praecipue, nec non tamen ante placebas: acer in extremis ossibus haesit amor. Candida vestis erat, praecineti ore capilli, flava verecundus finxerat ora rubor. Totus locus egregie concini cum Ileliodoro adeo, ut in eisdem rebus a servata Euripidis Ilippolyto recedat. Nam si ippolytu non tum primum noVercae lassuit, consentaneum S eum non ut in Coroni fero v. 2 sq. Athenas ad sollemnia celebranda migrasse, quod Ovidius re vera non dieit, sed antea illi iam commoratum esse quod, si omne rationes, quibUS poeta tragicus potuerit rem instituero, reputaveris, unice meae coniecturae Succurrere concedes in ippolyto Volato scaenana
fuisse Athenis Iam eum Euripidem illi deruippolyti ultu aliquid iudicasse eertum sit, eo l. l. p. ITT existumavit So
quis tum ille fulsiti presserant vittae comam et ora avus tenera tinguebat pudor hoc ad Theseum transtulisse. Equidem nolim continuo disceptare, quoad Seneca ad ipsum tragicum se adstrinxerit praesertim cum Alexandrini, ut vir doetus animadvertit, in Thesei cultu illustrando praeiverint. Nam Senecae versum 6 8 cum prima puras barba signaret genas manifesto eum Callimacholig. di congruere Nae e de Call. Ilee. p. 8 dudum docuit Idem iure suspicatus est Battiaden iam ut Senoeam v. si)Theseum eum Apolline comparasse , ne diu haeream in Apollinis
Ovidium utpote in his rebus neglegentem, cui praeterea SerVasa Euripidis tabula cum heroe suo proprie TroeZenio bene nota fueris, noli mirari postea v. IOT Phaedram Troegene versantem fingere; f. Biri l. l. p. eod. 2. L. l. p. 8 sq. f. Schnoide Call. II p. I s.
120쪽
i id eum sole commutatione l. l. Alexandrinis usitata est Schneid.
l. l. p. iss). - Eandem autem artem redolet tam ille flavus pudor tenera ora tinguens OV. l. l. Sen. l. l. 3, qualem poeta Anacreontoris Bathylli genis pictorem obducere praeeipit, quam capilli nulla lege iacentes et incomptu decor, quem et Ovidius l. l. v. 5 sq. et Seneea V. 5T. 63 celebrant. Nam cogitata habitus neglegentia reSpondet Si quid unquam exculto pingendi artis amori ac Studio. Itaque poeta illo cincinnos incompositos in pueri ui imagine effictos vult , et pieturae Pompeianae abundo talia illii strant. - Iam igitur paratior ad examinandos duos Ovidii locos procedo. In altero ita componit Theseo filium Art Ana. I, os Sq.:Forma viros neglecta doces Minoida Thoseus
abstulit, a nulla tempora comptu acti. ippolytum Phaedra, nec erat bene cultus, maVit.
In quibus poeta neutiquam libere lusit; nam de Thesei capillorum cultu plura cinnis'. - Iterum ero pater et filius conferuntur in istieliis illi epistulae loe praeeodontibus: IIo quoque fatale est, placuit domus una duabus;
me tua forma capit, capta parente Soror. Theseides Thesousque duas rapuere SororeS
ponite de nostra bina tropaea domo'. Phaedrae provoeatio ad fatum artificium est tragoedia dignum; quo Euripidem re Vera usum Sse Seneca documento est . 665 Sq.:
Tῆ κουρci To εI Ocbi Grip ωνυμιάσθη δὲ ἐκεῖνον. Cf. Schneid. Call. IIp. 8s Naeue l. l. p. Ibs. IIaud temere conicere videor poetam Alexandrinum nescio quem Thesei in Creta versantis res gestas illustrantem eius pulchritudine fuso depingenda exemplar proposuisse, ad quod fortasse revocanda sint diserta de Thesei Ariadnae raptoris pulchritudine festimonia: ygin. f. 2To. Serv. Verg. Aen. VI Id. Mythogr. Vatio I OS II, Isti Eustath. Dionys Perleg sol T. Chorio ed Boiss. p. Ib8. - Catullus c. LXIV, sparsim ad herois pulchritudinem alludit cf. v. 8 ITsi).