De Hippolytis Euripideis quaestiones novae. Scripsit Augustus Kalkmann

발행: 1882년

분량: 139페이지

출처: archive.org

분류: 시학

101쪽

sTeonstruet si ex fabulis praedictis, quanquam historiae veritatem captat Parthenius igitur, cuius auctor quod non nominatur, aegre ferendum est', narra l. l. XVII Λέγε τcti Cmt

animique aegrotatio solito more deseribitur Libido autem primo seulis Satiatur, ut Byblis non peccare putat, quod saepius oscula iungas' ov. Mef. IX, d58 , quo loe iam ad nemo nis fabulam delegavi p. 65). Reliqua ad Uyrrhae exemplum inventa esse luce clariti est. Peropportune autem accidit, quod Ovidiano loco Met. X, dis), quo Drrhae nutrix puellae infer- positae aciem laudatici supra p. o), similem iam tenemus cum Periandri mater Simulet puellam Tto τανυ καλcoi filii concubitum expetere. Item inelloati narrationis fili pertexendi ratio in sequentibus plane a Myrrhae fabula derivata est. Stipulatis enim

propter puellae erectindiam, nocte ne lumen accenderetur neve

sermonem haberent, expleta multis noetibus cupiditate, ubi crimen patefactum est filii aviditate spectandi, cum qua conclabilis-Set, gladio Stricto ille matrem persequi parat, Sed deterretur Ure Terra dctili Oνίου φαγιασ/χαιοσ, ut Parthenius dieit. mater

102쪽

s8 autem Voluntaria mort e vita deeodii. Denique notare iuvat eo, quod mater lenae munus simul suscipit, rem infricatiorem fieri et seolus augeri atque hoc consareinatore dignum. Iam vero qui ab his iam parvis Alexandrina poesis frustulis pedem promoverit ad recentiora ac recentissima Grae- earum litterarum tempora, in quibtis Alexandrinorum auctoritas utique obtinet, eum plura id genus sparsa in Venturum SSeeonfido Unam hoc loco narrationem propono Xenophontis

Ephesii fabula romanensi illigatam II, 3 ereh. I p. 8 8 sq.), ubi Manto quaedam ApsD hi filia abrosi omen apud patrem

servitutem servientem deperisse narratur: Uri ctrcis L

inde iuvenem certiorem facit de amore at Manto morae faedium diutius non fert e. Vruoreh. p. 563 d Imrces Por/

sponso deinde per litteras dato omnes coniugii condicione repudiat Xenophon pergit: αβουσα ταυια ια ορtalis tacta si

Manto indo ad certas coniugii condiciones proferendas deSOendit et, quae ex repulsa eventura Sint Paucis aperit.

103쪽

quod vim sibi voluerit inferre, apud patrem desert Explicatius fabellae lineamenta ei Secutus sum, eum impudicae Phaedrae imaginem legentium animis sponte recursare certe Seiam. Animadvertas quaeso, quam consimilis gradatio in Senecae Phaedra locum invenerit mittitur primum, quae castum tu Venem inclinatiorem ad scelera reddat, deinde ipsa puella morae patientiam rumpens procedit et amorem latetur Summi autem momenti tabellae . nam, ut taceam de Phaedrae epistulae exordio lepide ita exornatorio v. Ηer. IV, I sq. et Mes. IX, do Sq.): qua, nisi tu dederis, caritura est ipsa Salute, mittit magonio Cressa puella Viro, quod Manto se eonfessione laxantem excuSat pes Z ετ φερεενἐUrcts Pr, eo dolores et eruciatus subindieat, de quibus Phaedra et Byblis seribunt, antequam vietae fateri cogantur OV. er. IV, 5 sq. Met. IX, id Sq.). Pergit illa: A ρε Γεσ κεν κτλ. , quibus mirifice respondet, quod Ovidiana Phaedra eribit v. I si quid deeeat, non videt ullus amans, da Ueniam fasSae, duraque corda doma ' v. I 56 . Simul autem recognosce illud: miserere amantis', quo Seneeae Phaedra

et Byblis flebilibus precibus suis finem imponunt Sen. TI; Ov. Mot. IX, 56 l); quibus iterum subtexere iuvat, quod de

σεροελθε, υσαγ Parthen. l. l. i. Nonne meo iure in his antea(p. 6l epistulam suspieatus eram Iam igitur eum oeconsensu illud iudicium illustretur, quod Bolidi libro abunde

explicatum est, fabularum romanensium Scriptores in his rebus totos ab Alexandrinis pendere, novo argumento colligitur Vi-

Cui incestas puellas Alexandrinorum marminibus celebratas ad hiatum omnes Plausum tuliSse Passim demonstravi.

104쪽

Ioodium in Phaediae epistilla fingenda exornandaque aliqua certe ex parte illorum imitatorem se praestitisse , et Choricium in eophrasi Varianda colorandaque totum se ad Alexandrinum fabulae amatoriae schema composuisSe, quam non iam dubitabis ipsis ippolyti et Phaedrae nominibus decorare. - Ad extremum Varios affectus observa, quibus Manto poS repulsam rapitur, eoSque omne huc erumpentes, ut aeriter excandescat in ultionem iuvenilis fastiis, qui erat infestus prioris Phaedrae animus. Simul Ovidii memoria cuique animum tanget causam, qua Phaedra priVignum pessum dederit, eum dubitatione ita sigilifieantis et XV, sod: iudicii ne metu magis, offensane repulsae 'aquam multa autem religione Veteres sabulatores soliti sint eandem narrationem mutatis nominibus instaurare, lari Non raro epistulae amatoriae fabulis romanensibus intermiscentur ergo ne cessemus in Alexandrinorum et recentiorum scriptorum

scriniis Ovidii exemplaria indagare, licet ille peculiare eroidum epistularum opus novaverit of Art. m. III, 8a6 . Velus Chaorosis litteras ad Callirrhoen exarans a Charitone IV d. orch. II p. 8 sic

marum rivos manantes libenter affingit Uer. III, 3. VII, 18b cf. XI, 3 sq.). Properti autem Arethusa illud acumen Alexandrinum integrum

in suam rem convertis V, 3. 3 sq.:

siqua tamen tibi lecturo pars oblita deris, haec erit e lacrimis facta litura meis: aut siqua incerto falle se littera fractu,

signa meae dextrae iam morientis erunt. Deinde e re erit Paeonem Amathusium, incertae quidem aetatis Scrip- forem, laudare, utpote qui Plutarcho auctore Thes. c. XX narrarit maestae Ariadnae in Cypro insula relictae mulieres indigenas litteras obtulisse fictas velut a Theso ad eam missas γράμst scite 'λc GT 'POc- φέρειν ω TO Θησέω γDcta torro reor ij. En habes herois epistulami

Phaedrae autem epistula Ovidiana eo differ a reliquis, nam de Paridis XVI of Aconfii XX epistularum auctore ambigitur , quod in ea puella amato iuveni amorem declara et eum exoras, ut sibi sui copiam faciat. Choricium igitur in hac quaestione noli parvi pendere.' s. supra p. sis, quo loco provocare potui ad Euripidis Ilippolytum de novercae crimine ambigue loquentem v Io32 sq.:

105쪽

stlar, Di d tyαρβαρον Καυαραν. Itaque lepida fabella doaegrotant Antiocho Stratonicae novercae amore flagrante, cui nihil fortasse sueti subest, multis rivolis fluxit, donec postremo

in ollodori Aselliiopicis subsedit ef. olide l. l. p. 52 q. 3. Eodem pertinet mythica fabula de infelice iuvene, qui amore

Superbae puellae ardens, repudiatus manum sibi infert ad Arsinoen Nicoereontis rogis Cypri filiam relata illa, quam vidius prorsus aliis personis subicit Mes. XIV, 6s sq. et Bolide l. l. p. s q. Parthenii narrationibus XX of XXII eylladfabula exemplum dedisse videtur. Cognata es sabula de Comaetho Pherelae filia Apollod II, d. ), quam Ovidius Ib. 35 sq. eum Seylla componit. Eandem denique heroinam Propertio in Tarpeiae fabula exornanda V d. Is q. ob Versatam esse supra docui p. 2 p. Similia exempla assatim sa-eile indagabis, qui data opera in hane rem inquisiVerit.

In diversis mythis eadem ornamenta et quasi fabularum momenia iterum ac saepius deprehendi sciunt, qui mythicis quaestionibus infensi sunt. Sed cum in legendis', quas auctore elcher vocant, vere mythica undamenta desinfrius helcher Or Gotherlehr. I p.ra5 sq.Rolide l. l. p. a C , Alexandrinorum poetarum immodicae fingendi licentiae equidem plus ponderis tribuerim, quam olide l. l. p. sLSq. , qui ipse inruormesianach et Euphorione aperta licentiae vestigia detexit. De Euphorione Moine ii iudicium stabit eum passim fabulas pro suo arbitrio et consilio immutasse s l. p. 33 cf. p. b. I 6). Absit igitur, ut semper e Callimacho, qui de se praedicat lig. d2:

Propertius de Tatio, qui Tarpeiam aversatur, mani V. 8 Sq.:At Tatius nequo enim sceleri dedit hostis honorem) nubo alta et regni scande cubile mei'. Dixit, et ingestis comitum super obrui armis. Iην έεσβου κτισιν ποιήσαc Parth. XXIx seisidiceno quae tanquam altera Scylla Icelerata, libidini patriam in deos penates Traiificata erato cantans Achillem suellam conubium Mefestantem lis versibus celebrat: oti /χελλε

106쪽

io2 Verum hoc lo eo dissipatas observationes coneli idoli illuim notatu dignum denuo tangam noeesse est animum libidini reluctantem eiusque quasi naturam et vim anxio rimari ac ratione frangore conantemet in quo depingendo maxime apud Ovidium utpote uberiorem poetam, cui nonnullas narratiunculas subiunxi,

Euripidis auctoritatem detegi posse signifieavi. Atqui in saero nihil sane est, quod demireris; quoniam Euripides primus amorem omnium animi perturbationum Vehementissimam sollieite de se ipso argumentantem et tanquam sui sibi rationem reddere studentem in eaenam deduxit minime quidem osensu, ut stela ratio libidinuni impetum cohiberes, id quod saeetum illum omieum Atheniensem ad deridendum plus semel

inliciebat. Itaque inde ab Euripide toto genere disiunctum

habemus amorem merum Sonsum et amorem animi motum perturbatum, quo accuratius quam elegantius Bulivori iudieium adumbrare conatus sum Atque hae observatione simul eis dubitatio nos evulsas volo, qui praeiudicata et captiosa Semper in his rebus opinione cireumferipti ac deeophi ad explicanda ista ornamenta naturae quasi fidem festentur fili congruentiam neglegentPS'. An casu Venisse opinaris, ut in similibus antiquis fabulis iisque liboris ab Euripidis auctoritate non e- currant similiad Pindarus eorte, qui uberius Ilippolytae easti uxoris elandestinam libidinoni dolosque antat', sibi temperat ab hae amplifieatio no Noque Myrtis poetria, reuius similemi The distinction efween love as a passion and love a a sentiment' cf. olide l. l. p. 5. o. Muelle Gesch. d. Theor. d. Κuns b. d. Alf. I P. I 8 sq. - Fabulatores quoque Alexandrinos fragici exemplo usos amentis nimi perturbationi Poeto nomen indere animadvertisti. At cave, ne inde cum Bolidio l. l. p. 28), cui Limburg-Brouisor histoire de la civilis. d. reos I p. Ibi praeivit, concludas Graecos quemlibet amorem pro morboso animi affectu habuisse. Nam fore in omnibus his exemplis agitur de cupidine naturae morumve legibus repugnanteri ne excepto quidem Uereulis in Iolen amore, qui Dolan ira illicitus videri debuit. Quibus si plura contexere studeam, de amoris natura, qualem Graeci animis comprehenderint, ad philosopham indaginem promoturus videor, quam licet in regionibus amoenissimis animus peregrinari expetat, ab huius loci angustiis segregare malui.

Subtiliter et acuto Bolide l. l. p. I 65 hanc quaestionem tetigit. Nem. V 26ri 6 sq. cf. Nem. IV, 56 sl sq. Apollod. III, 18. Schol. Apoll Rhod. I, 22ι Schol. Arist. Nub Io63.

107쪽

fabulam amatoriam Plutare ius quaest Graee do, orgii P. L. Od. III p. l265 non tam nude Dexiliter dat, ii nonnulla omissa esse merito suspiceris, in his haeret. Item hic commemoranda Parthenii narratiuncula quarta decima στορε ριστοτελὲ κα si/λγησια- de Cleoboea, quae Anthoi obsidis Phobi eoniugi dati amore agrat, libera illa quoque ab eiusmodi coloribus. Quo fortasse insolens et omnis rationis X- per libido mulieris , ut quae post repulsam ipsa iuveni vitam crudeliter adimat, denotaturi cum res plano eadem si in simili fabula do illieito amore, quo Cyno mulier proca ac petulans ad abro eomen rapitur Xenoph. Ephos III, I 2 . Aeeedit, quod haec ratio resona veteris mythi naturam nimirum luctatio eassa irritaque videri debet, si irati dei incestum libidinum appetitum conflasse putantur. - Euripidi quidem non contigit paeem eonciliare inter Sthum et vitae veritatem; Venerem omnia ad suum arbitrium regentem inducens prohibuit, quominus exspectatione intenti simus, quonam amantis animi luctatio vergat Contra Ovidius delieato, quo praeditus est sensu, ubique in fabulis illis amatoriis Veneris aliorum Vedeorum incitatione tralatieta neglecta removit hoc impedimentum Alexandrini praeivisse videntur; Veneris iram plerumque retieent in hac re seito a tragico reeodentes. Sed quid ego plura Nonne ipsae breves Ilippolytea fabulae narratiunculae, quas in priore dissertationis parte examinaVi p. a Sq.), Sen-

Ad compilatoris brevitatem nolo provocare, quando ipsi Alexandri Aetoli versus hune amorem illustrantes servati sunt; f. Meilae . l. l. p. stis q. Tamen Euripidis imitatio deprehenditur in eo quod de casto iuvene, qui Iovem hospitalem veritus mulierem aversatur,

i magine utitur Ilippolytus apud Euripidem nutricem propter foedam

sollicitationem acriter adortus v. 663 ιιγω θυτοῖ νασυo G ν β ODO OEO-υm l l hi re Uictis P. Cum Senecae ippolytus noVercam amorem fassam increpet v. lG quis eluet me Tanais e. q. s. non dubito, quin Euripides hoc ornamentum ab eadem Velati scaena mutuatus sit. Itaque ad idem exemplar reserendum eris, quod deus vaticinatur . II puellam amasi iuvenis genibus advoluturam esse; nam a tam turpi adspeetu in ipsam scaenam producendo poetam Velati,ippolyti non abhoruisse antea cognovimus p. 3b .

Commemoratur in Leucippi fabula Parth. V). - Apollonius Rhodius vix laudari potest quia veteres epicos in exemplum sumpSit.

108쪽

iolteia fiam meam egregie adiuvant Nimirium in illis do haedra amori obsistente nihil prorsus legitur tragoedia potius le-Viora ornamenta mutua dedit'. Iis denique, qui de aliis fabulis cogitent, in quibus Euripides amoris leniter reseentis et animi renitentis a frustra ad rationem e reVoeantis exemplum proponere potuerit, Sic occurrili dot videri posetam in tribus similibus fabulis res potius ex illi eita libidino redundantes, actionem longiu proVectam, pervsonas iam circa ipsum amoris egentum, ut ita dicam, commorante propoSutSSe. aec conelusio, quae in Stheneboea nulli dubitationi obnoxia est', licet elelier l. l. p. 8o nutricem Bellerophonti erae amorem ac desiderium, quo abSentem concupivisset, vividis oloribus descripsisse probabiliter coniecerit, Vero altoni proxima est in Phoenice et Olcher l. l. p. os . Uni Polo hoe loe aecuratius examinandae paulli Sper Vacare oportet, non quin elelier l. l. p. 86I Grauerti opinionem sabulam auspicatam esse a Canace coram nutrice amorem confitente redarguens unice recte affirmaris eire ipsum pariendi tempus actionem Versari, sed quia Macareus induetus est patri persuadere Studens, ut filias et filios conubio iungeret, quod

Ut plene sit cumulateque perfecta quaestio, huius loci est commemorare reliquas cognatas fabulas incestas exiliter et carptim narratas Demodice Crethei uxor Phrixum deperii (Ηygin Poet. Astron. II, o), Pallenen pater arsit Nonia Dionys XLVIII, 3 sq.), Menephron cum matre concubuit Ov. Mef. VII, 386, ceterum f. ygin. f. 253. In Pasiphaes foedissima voluptate ipsa repugnantis materiae natura obstitisse videtur, quominus resistentem feminam describerent; cf. v. Art. m. I, 28 sq. Nonii. Dionys XLVII, 8s6 sq. Fabulas, in quibus legitimus Amor iustos triumphos agit, hune loeum non tangere haud longa explieatione eget. Quarum celeberrimae Andromacha et Dictys fuisse videntur, in qua voluptas sensus et amor animum permovens primum in disceptationem a Platone postea sancitam vocantur cf. D 3 2. Coister Diate in Eurip. philosophiae locum, qui es d. remor.). In Cretibus autem Pasiphaes stuprum ut dudum antegressum fortagse in prologo commemoratum est of Jalin Arcti Leitr. p. 2383. Illud quidem Stheneboeae: νουθετουμενυ δ' ' Eois l otiiovntε frg. 668 Alexandrina Musae valde adrisisse Bolide ostendit t. l. p. ad adn.).

109쪽

teria exornanda poeta sane libidinem perniciosis captioniblis sophistic indutam ostendere potuit. - Sed etiam magis vidianam Canaces epistulam IIor. XI respici oportet, utpote in qua Euripidis Aeolum expressam esse contendere soleant L quod iudicium equidem ita cireumferibendum existimo, ut SumamuStragoediam quidem quasi fundamenti vices primitus explevi8Se, Verum Alexandrinos materiam hane ad infestinum opus fractabilem suo Marte polientes aliquatenus certe poetae Romano praeparasse, unde addi hamonsa et haud levis dissensus a fragico exemplari, quem olide tetigit', sponte explicantur. Eh- enim uberior in dies ingravescentis furoris illustratio v. 25 Sq., en in fragoedia aptum locum indagare non confinget, nam errat ele er l. l. p. 86 Alexandrinam poesin si quid unquam Sapit, eui item nutri eo animo amorem praesentientem v. 8 deberi non negabis, si modo, quae antea de soliti nutricum partibus disputavi, memineris es supra p. 23. Canaeen igitur illis temporibus simili modo atque Myrrham et Scyllam, ut Phaedrae exemplum semper obversaretur, cantatam esse mihi constat quod iudieium illu8tra puellarum perdite amantium in pictura ad viam Appiam inventa illa series', in qua componuntur nominibus adseriptis Phaedra Canaee Scylla Myrrha Pasiphae , cui conferas similes catalogos a poetis confectoὴβ Nam ad ipsam Jandi seriem inveniendam

i s. elcher l. l. p. 86o. Bir l. l. p. doo do8. - . l. Iol. 2 cf. p. I 2s. Ille ineonsultius omnem cogitationem do Euripidis imitatione abiectam vult. Asservatur nunc Romae in museo Vaticano; f. Raoul-Rochetio Pelias ans ined T. I g. Biondi Monum. Amarangiani T. III-VII. Jah Arcti Leitr. p. 2.5. Dilthe Annal deli Inst. 86 p. 63. Dilthe Canacen repraesentatam esse putat in pictura Pompeiana IIeth.

no I 38 b. Bullet doli Inst. 86 p. Ib8 et in pictura subiana Melb. N. 265. Annali dolΓ Inst. I 86 p. 63 2); ct h. Mus XXV p. 56. Dilthe Rh. Mus. l. l. puellam non nominatam Byblida putat.β Modestinus Anth. at no 2 3 I p. I 83 R. praeter alias Byblida addit item Ovidius Art. m. I, 283 sq. Canacen omittens. - CatalogUm paulum variarunt Propertius IV, is lisq. II et Vergilius Aen. VI, ad sq., quem Ausonius Cupido cruci affixus imitatur cf. Diltho l. l. Miror virum doctum neglexisse alterum Ovidii catalogum b. 355 sq. Byblis Canace Pelopeia Myrrha Nyctimene Comaetho Scylla et Rohde l. l. p. Iol. 2.

110쪽

ios iiiii Alexandrina poesis maximi momenti suorit, non iam dubitandum. - Contra, ut ad Euripidis Aeolum redeam, illic potius incesta libidinis origo, qua iuvenis perfunditur, pauciS fortasse in prologo signifieata esse videtur, si Antiphanis parodia ei, quam aucti Frg. Trag. p. 2 Sq. arcessivit indieante Vale enario, in hae re fides habenda est. Sed ei fore, quos morae taedeat, dum de recentiore fragoedia disceptem, quam ut gravissimam ad exeolendas fabulas amatorias laudare amant'. Negari nequi Alexandrinos a recentior tragoedia multa didicisse' sed praeterquam quod nullius fragoodiae titulive mentio exstat, in quam nos animum intendere oporteat, ipsa incesta fabularum materia lymphata libido esseminateque debaechata, nos Semel atque iterum ad Alexandrinorum tempora roVoeas. De quorum fragoediis quod Seimu nostramque quaestionem angit, his perquam modieis finibus eii eum seriptum est Ovidius ommemorat Scyllam tra

Cf. Lolide l. l. p. 35 sq. ah Areli. Boihi'. p. a sq. DilfheyBh Mus XXV p. 55 Ib T. Qui lineremonis fragmenta a Larisellio de Chaeremone poeta)illustrata unquam fractavit, scis, quam propinqua cognatione Chaeremon Alexandrinos poetas, quibus ille minime ignotus suis of B. p. ), attigeris. In duobis illis maioribus fragmeniis, qua Athenaeus XIIIp. o B et D servavit cf. siue l. l. p. 666. lo). omnes formarum muliebrium veneres a lenocinia vividis coloribus depinguntur, qui paene a Pictoribus sumpti esse videntur argutiis facetissimi salis intertextis Colorum pigmentis imperti ille orationi facticium quendam effucatum splendorem, quod Bartsch p. 3l ex novandi studio illi aetati

Proprio repetendum esse censet similia in aequalibus detegens Fragmenta autem ad epistam potius quam ad dramaticam rationem aceOm-Diodata sunt of B. p. 28). Denique Aristotelem audi hos III, 2 2:

λογογρcc foc of helcher l. l. p. lo8 sq.). - Uno exemplo demon- Strabo, quo iure Chaeremo iis auctoribus adnumeretur, qui inde ab Euripide alius alius vestigiis institerint. Nam Euripidem Penthei nomen derivatum a 'εγ oc denotantem Bacch. 36T. OS ita deinceps excipiunt Chaeremo fi g. N. Theocrit. XXVI, 26. Oppian Cyn. IV, 8ob. Nonia Dionys XLVI, 3.

SEARCH

MENU NAVIGATION