장음표시 사용
1쪽
PERILLUSTRI A VE EXCELLENTISSIMO
Obdorf, i Ecclesiae Cathedralis Hamburgensis
sERENISSIMI SLESVICI ET HOLSATIAE
DUCIS . . PRAESIDI, CANCELLARIO, '. uia. . ET CONSILIARIO Primario, Praesecto in Morkirchen, Dolrad, Trittavv &c.
de in illa suo quoque PATRONO OPTIME MERITO, MERENTIQuElerpetqainfelicitatem suumq; obsequium
2쪽
tam era sirimunt essectuum primitia autoribus, stea
les , ut fru- exhilerent Cereri, Amam P . cote rellis inhaemetiora doctis jurassint ob- , erga tuum, qui de nobis
optime est meritinius enim A. VIR EXCELLENTISSIME, prudentia.& consilio Patria mustis modis Is felix, dubito tamen, an ultamineam ilia μου contuleris beneficium , quod SER NUMMO PRINCIPI AC DOMINO NOSTRO C MENTISSIMO de Academia conssiluenda autor em muri cum TUA de s inderis Eudio m um locum evectasit, ut jam invidiam premereri potuerit,par omnino is, es nomine P immortales mgere gratias, laborumg no reum primitias dedicare. Cum enim una cum aliis me quoque honores in Acad miis conferri istos, a qui ου hactenuae mea tenuit., ris constrius anenior eram, unice in SERENISSIMORUM PRINCIPUM, quorum mpendium vel merui publico munere functus, ves jam Lereo, acquiescens, petere volueris, Voluntas vero TUA mihi semper sin
rationem hanc inauguralem EXCELLENTISSIMO NOMINI TUO consecrare, at s hoc qualecunque rem diti-
3쪽
ationis in nomo Deeo, mea vera ergo se ob semantia specimen ac documentum publicare volui. Agit illa de argumento ; quidem trito, sed cujus ver, i, multis in partibus est protrita ; maxime tamen necessario, ut nascentis Academiae fama refortuna a se 'cruento hoc dei resis pura atque intaminata.Si enim
illi ipsim voto e ymbolo esPAXOPTIMARER UM. hujus quos ' me Euriosissimum salva tamen necessariae moderatas defensionis libertate, blice eri , es a
duritas cives no Eros dehortari consillum i Caeterum eum temporis anginia integram matribam operat pographica exprimere Iam nequiverint, accipe.
γ δ QEXCELLENTISSIME, VIR hane
priorem ejus partem ea animi aequitate bovita
teque, utpo Hormox δει qui, T reburae submittere ausit. Interim ut P E' eae ilia i Fimilia XIELMANNIANAE Novi Anni fellatis finia picta , felicis mus prome in s exitus, ex Lmo vovet Hecatur g
4쪽
tura expetit bonum, declinat dc a versatur malum. Illa appetitio
boni Aristoteli, Stoicis ο- σ3ς: illa aversatio mali illi, φυγη , his εκκλισις dicitur. Oritur vero illa boni persecutio, de fuga mali ab amore sui. Quodq; enim animal a Providentia divina eum accepit instinctum ac propensionem, ut quim maximE sit cupidum conservationis individui, seu sui,& propagationis speciei. Rem ipsam ejusque causam ita eleganter proponit Diodorus Siculus:αγαθὴ γὰρ η φυσις Mare αλ' ιαπασι Τοῖς Ζωοις ἐςὶ
εις αιχον αγουσα Διαμιονῆς κυκλον. Optima qui e ma-ti Ira natura est cunctis animantibin non rantum adflui, μου ἡ prolis με constraationem, ut cognata faechinisate continua successio ad aternita/is circiaum per extat. Haec igitur na-
5쪽
turalis propensio efficit, utanimalia ea expetant , quae sibi suaeque sustentationi ac incolumitati bona ac con- venientia esse putant, illa vero 'amoliantur & sugunt, quae quoquo modo calamitatem, destructionein aut . . interitum allatura videntur. II. Hanc naturalem inclinationemStoici appellabant τα καὶα φ ν, Prima Natura, hoc est, i Naturam Hominis animalem, ejusque nativum instimctum: & ex illorum sententia ita explicantur apudGel
lium l. n. Noct. Att. c. s. his verbis p Natura omnium rerum, mures eenuit, induit nobis, i sexus in i ii statim Vincipis, uibus nati sumus , amorem noHri re chari AE em; ita prosin nihil qui quam e et charius flensi/κεέ nobis, quam nosmetipsu Atque hoc esse fundamen um raraeu conservanda hominum peripetuitatis , Funu 39oquens μm, fitari ais editus in Drem δει rei, harum prius rerumpnsMm Uscctis' s cape rot: ut omni-lus stilicet corporis siri commodis gauderet, ab incommodis omniabus abborreret. De primis his naturae elementis ut ipse appellat) ita disserit Cicero 3 d. Finibus: Placet bu, Stoicis quorum ratio mihiprobatur simulati natum sist anima vincenim est ordiendum ) ipsu ibi costiliari , ae commendari ad se conservandum, F a uum statum, Fadea, quae coniservantia sunt Vin status, dirigenda et alienari autem ab intentu isse ae , qua interatum videantur adferire. Idita esse sic probant, quoae ante quam voluptas aut dolor attigerit, alutaria Vpetant parvi, asternent urs contraria. quod non fieret, nisi statum suum dia gerent , interitum timerent.. FuriaMem non posset, ut Vpeterens
6쪽
iterum audire interest. Priscipio , inquit i officiori generi animantium omni est a Natura triautum, ut sit, ruitam, corpuπέω tur , declineis ea, quae nocitura Uideantum.
III. Etsi vero Homo cum Brutis hanc sui amo ris suique conservandi commendationem communem habeat, multum tamen diverso modo illam Homo &Bruta tueri debent. Bruta enim cum rationis sint en pertia, quovis se sunt& expediunt modo, ut cujusque instinctus de naturalis conditio tulerit: at Homo ex cellenti natura, Rationali praeditus, illos actus, quos cum brutis communes habet, siquidem moralitatis capaces sint, certo ordine, ratione ac jure debet definire, adeoque sui conservationem non quovis modo aut nequiter, sed innoxie consectari, de malorum amolitionem suique defensionem non bruto impetu, sedci cumspecte ac cautὸ suscipere, ut, quanto amore sui' defendendi excitatur, tantum absit ab odio aut propo sito alterum inique laedendi. IV. Huic amori sui Natura germanam junxit serorem Indigentiam. Ille enim Amor quo magis est sollicitus de individui conservatione, aut speciei Propagatione, eo plura sibi vitae praesidia ac subsidia deesse videt: quae cum nemo hominum sibi soli relictus comparare possit, commodὸ dc huic rei Natura pro-- spexit, hominique cuilibet appetitum indidit Societa
7쪽
tis ineundat; sic ut si quis sorte homo ob οινών RP,
insociabitu , deprehendatur, illum recte cum Aristotele vel praestantiorem homine, vel bestiam dixeris. i. risit. a. Et quamvis homo naturi ad Societatem sit propensus, eoque fine aptissimum societatis colendar commercandique instrumentum acceperit, Orationem ,
, sortius tamen instat Indigentia, & Hominem perset quidem pronum etiam compellit, adstringitque ad Societatem cum aliis ineundam conservandamque: ut merito cum Cicerone Indigentiam Griuatum Vinculum
appellaveris. V. Caeterum & in hac naturali Hominis adSocietatem inclinatione videre licet, quanto excellentior sit natura ejus, prae brutorum conditione. Perinde enim ut amore sui aliter debent esse adsecti homines, quam bruta; Ita quoque licet gregatim aut catervatim vivant pascanturque bruta, multaque exhibeant imitamenta hominum; Societatem tamen proprie dictam inter se nec habent, nec etiam ejus instrumentum orationem, sed Vocem duntaxat a Natura acceperunt: quae quantum distent, ex Aristotele addiscere operae pretium fuerit. Ita igitur ille L Poni. a. orati
ovis tantum Homo ex omni genere animantium particeps est. Vox quidem tristis rei, jucunda nota est: suare cateris quoque a motibus data est. Hue que enim natura ipsarum pervenit, ut
8쪽
I ratis autem inventa est a declarandum, quodprodest σ oben o quare etiamjugum s infusum. Hoc enimpre caeteris πιmmantibus sominum proprium es, stam ipseum boni oe mali, δε-
si re injusti, His .m sium habere. Unde manifestum est, si oratio est naturale instrumentum, notiones bo
ni & mali , utilis & inutilis, justi & injusti explicandi ;
illa ad societatum naturam & integritatem erigi, quae illam conservant ejusque felicitatem promovent; illa vero debere abesse, quae illam impediunt, turbant, evertunt. Eaque causa Aristoteles semper vult esse δεδα λυτους conjuncta, societatem, Amicitiam,&Jus.
VI. Bene hactenus rebus humanis divina Providentia consuluerat: cujus mitificam bonitatem acor- . dinem cum durum Deucalionis genus non satis agnosceret, &indies corruptae suae naturae ac pravitatis Dirocia exempla ederet, homo homini nefario ausu insidiaretur, frequentissimisque caedibus ac motibus societates hominum labefactarentur,alio remedio opus fuit. Nec etiam nihil passi sunt homines a brutis, quorum feritatem variasque pestes magno cum damno senserunt. Varro autor est, a cuniculis suffossum in Hi
spania opidum: ab locustis in Africa: ex Gyaro C eladum Insula incolas a muribus sugatos, in Italia Amyclas a serpentibus deletas. Citra Cynamolgos IE- thyopas latὸ deserta regio est, a scorpionibus & solpu- ., A 1 gis
9쪽
gis gente sublata 8c a scolopendris asactosTrerienses,
autor est Theophrastus. Plin. l. 8. Usinat. e. D. Quid faciant leones, tigrides, ursi lupique , si talia audenteo temptissima animalcula&insecta λ Horum ve omnium perniciem multis modis vicit Hominis
stutia & malitia. Huie uni animantium luctus est istin , uni sexuria, cs quidem innumerabilibus modis, ac per singula mem- Gai uni ambitio, uni avaritia, uni mιnsa vivendi cupido, uni superstitio, uni siepultura cura, alf etiam post se tae futuro. Nuzikia fragilior, nul22 rerum omnium libido major, nusspavor ram .ssior, nul&rabies acrior. Denis catera animantia in fluo genere probe degunt: congregari vi emus, re sare contra dissimilia Leonum seritas inter se non dimicat: Serpentum morsius non petis Serpent . ne maris quidem Digua aestifices, nisi in diversa genera, se iunt. At hercule homini piarima ex homine μοι mala. Pli
VII. Naturali igitur amori sui corrupta Hominum natura opposuit Odium erga alterum Iraeque ferociam: & Indigentiae, rudi, Dinplici, parvoque contentae ,saevior armis Luxuria se adsociavit. Quae vitia ita homines exercent, dctam fervide collidunt, ut extra civilem societatem constitutus Homo sit animal
omnium pessimum: αuemadmodum enim resectum optimum omnium animalium Homo est; sic secretum a lege ac justitia, pessimum omnium. insolena enim maximὸ injustitias, qua
10쪽
rrimi de serimum. Proinde Natura non nescia immisnes fere proclives esse ad ejusmodi malitiam ac lubid, nem, etiam tanto huic malo medicinam fecit, iisque ad societatem civilem propensionem impressit, in qua & psena omnium rerum esset ἀυὶαμμα,&J re , Naturae ordini max ime convenienti, constringerentur. Jositia enim accommodata es cimitati. Jus enim civisis florietatis ordo est. Ius autem Psiexi matio ; inquit Ariastoteles, ριM. ris. Sive igitur Mercurius, sive Orpheus , sive Linus, sive Amphiop., sivς Theseus Homines in civilem societatem congr gaverit Hertoque jure ac ordine eos & regere & regi didic rit ρ Sand ὀσυ ἴσας Την κοι νων μεμων ἀγα-
VIII. Est enim Civi as soci a persectissima ἰ
πασης εχουσα περας Της αυταρκειας, omis ubertatis ac copiae sigium nacta: Cujus tres fere sunt fines naturales. Prima quidem, ut Hominibus in illa liceat vivere. Conveniunt, inquit Aristoteles 3. u. . homines misendi causa ipsius fortasse enim huic ipsi inest aliqua pars boni.
Et tuentur ivilem serietatem imius Tita cama, nisi inciderint mi vendo in res admodum duras ac molesto. per ficuum autem es, tolerare multos mortales graves aerumnas propere cupiditatem mira, tanqua fit in ipsa pro feririas suadam o dulcedo naturalis.
Alter Civitatis finis est , ii Homines in ea tuto, secure ac tranquille Uvaut : de 'quoata Aristotcles δ 1