장음표시 사용
191쪽
Retenturam . Praetentura ea pars dieebatur,quae loeata erat in fronte castrorum ante Praetorium,
ubi Prinei pia erant, & porta Principalis; quamobrem, qui in anteriore illa parte tendebant,
dicebantur praetendere . Retenturae autem nomine intelligebant spatium, quod ad tendendum
relinquebatur a tergo Praetorii. PARTE RE Qui To , as . Equitando praetereo . Livilib. 3. Praeterequisa tes abserrent.
PRATOR , oris . Quas Praelior; quhd populo praeiret. Praecipua ejus potestas in iudieiis moderandis , & orginatione status ei. ilis. Ipsius ius oln- ne tribus illis verbis, ut docet Festus , contine-hatur e lo, Dies, Addict. Praetor squidem dabat actionem, dicebat ius, postremh tam res quam homines ipsos addicebat. Licet autem Praetor urbanus esset Magistratus , quippe qui creatus primum est , eum Consules hellis snitimis avocarentur . nec esset qui in ei vitate ius diceret; Pratoris tan en nomine plures occurrunt qui provincias regebant, & s res cogeret, hella etiam administrabant, qui Prstores provinciales appellabantur. Horum insignia eadem erant qui urhanorum, nimirum gladius & hasta. Exercends potestatis tempus ordinarium annuum suit.Si verb illud proroga hatur, Propretores appellabantur . Ex Polybio sex lictores hahebant eum fascibus & seeuribus. Festus author est, administratam sui se rem militarem a Pr Oribus ante Consules . Initio Praetores erant, qui
ram talerna iam dieehattiν Praetorium. Vide Rosin. Antiqq. l. .c. a. ct Salmasum in Sol in Vide porrh sequentem Titulum. Pa ToxiuM . Dieitur in castris Pritorium nobilin imum omnium tabernaculum , quoniam hellorum administratio initio penes Prgiores suit; quibus deinde Consules , ct postea C sares sue-eesserunt; dietumque ah his Augustale tabernaculum , quod prius Pritorium nomina hatur. Propter eandem pretoria exeellentiam primaria etiam in eastris porta dieebatur Drstoria : ad
quem modum Pret rias etiam vocabant naves ,
quas hodie Regias & imperatorias nominamus 2 La Reale, la Cupitaua. Sed & magni sea & sumptuosa disseia , que extra urbem , rure S in villis Romani extruebant, eandem ob eausam a Pr torianis tabernaeulis splendido accersici v ea hulo , Pretoria dicebant. De eiusmodi εις- toriis Suetonius in Caligula r Iu eaetranionisus Praetoriorum atqae Οἱllarum, omnἰ ratione po-
toriorum Dorum ornamenta operibat ae templis
dest natis. Et in Augusto r Ampla o operose Praetoria gralabaιtir: idi neptis quide ligprofusὰ ab ea ex rana etiam distiis ad solam . De iisdem ad utrasque Tiberis ripas eon sitis stat.
r. sylvar. alternas servant Praettiria νψas . Et Juvenal. Satyr. I.
Crim nisus debent honos, Frsιoria. Eligebatur autem in pratorium castrense locus editior , ex quo eon spieere omnes , & ab omnibus conspiei imperator posset. Neque solum eastus ratio opportuna erat ad militares allocutiones, ad explicationem vexillorum , ct ad nuncios, quocunque res posceret, ablegandos: ve-
rum etiam pertinebat ad Ducis maiestatem , ut loci sublimitas Praefecturae dignitatem ostenderet. Ex Varrone lib. . de L. L. non contemnen
dum in dieium habemus , rotundam in superiori saltem parte sui se sormam praetorii: se enim .
το μῶ esset, sesari Leehator , a te dinis Hmi uisiri, ne es P gloriam in eastris. Neque aliam pro ctb Oh causam Josephus lib. 3. Exeid. Praetorium templo simile esse seribit; rotunda
nimirum sere Antiquorum suere templa . Praeserti in . quoniam ibidem Augurale, & arania etiam Laribus habere Duces solerent. a. δε Praetorici tabernaculo, Praetorium dicitur apud Livium concilium ipsum, sive cortus magistratuum hellieorum , eoactus in castrense
tabernaculum , vel urhanam mansonem Praetoris Sie enim lib. 17. Fallisi Lmittens Praetorium.
Tritania militum ae Prodsiis Ibeiorum impera it , ut ad tertiam bucinam praeso essent . s dem lib. o. Seipio nibunis eLeu, ut sit praetorio dimisso, signa eskeinassent, extemplo edueerente enseris legiones. Idem lib. 3 . Aellius priusquam
praetoriam dimitterer, deκuneiaetit, ut ante Leem armati parat; qtie essent. Eodem autem to .cutionis genere Praetorium dimittere his terque Livius dixit, atque alii seriptores optimi dixeis re senatum uel consitum dimittere. Senatus quippe A consilium eodem modo consulendi locum & curiam senatorum, ac Patres ipsos, coeatuinque eonsiliariorum coactum signiscant. Et nota , merito Lipsum alium Livii locum eorrediisse lib. dii. ubi vulgh se seribebatur: Desimeentenos viros ex omnὰ pedire atque equite, eamqtillas ad me vis;jici prima venJas: nune e pora earare temptis es . IIa praeeoniam missam. Pro Pνaeconiam , merito , inquam, Lipsius sussiluit nae orium; quod sane magis ad rem niscit , S smilibus eoti nat loeutioni hus Livianis . In eandem sententiam Mittere mineipia dixit Frontinus ib. . cap. i. Persare in principiis , d nee ea mitterentuν, praecepit. Et ite rum lib. a. cap. s. Tempus elegit. quo missa prin-espia qalitem omnibus Osrens s dabant. I n quibus locis, Mittere prineipio, est conventum aut coaetonem militarem dissolvere. Pκ To Ri A CAsTRA . Locus erat in Urhe amplus Seommonitus , ad Praetorianos milites recipiendos . Dispersi illi prius disectique agebant. Vertim quoniam ita seiuncti minimum erant ex usu publico, eo stem Tiberius, si a se impulsuque setani, in unum locum & stationem coegit: que postea dicta sunt Castra Praetoria . Rem totam se exponit Taeitus lib. . His fossura modi- eam antea tu enQt; dispersectae peν urbem G-hortes una in eastra esudaeendo, ut Dui imparia aeeiperent et numeνNae ct νοbινe ct iis interses eiis , in Ot/ros metas erraretur. Prae
rum Istruat majore asYIso pariter stilleniri: idiseteritis anarea, stultam statuatar praeulariis threebris. Eadem prodidit suetonius in Tiberio cap. 37. Romae castra Gnstituit , quibus Prs'-Hanae cohortes vage aste ἰd tempus, i, peri pi- ita dispessi conlinerentur . PRAETOR 1Α NAvis . sic appellata est, quod inibi sttabernaculum, sue sedes Pestoris . Nee deserit originis s. et appellationem , lieet alios copiarum Duces, ct belli arbitros deserat . Reliquis procul
192쪽
eul dubio editior est ' ornatior. Item maioriis hus instructa munimentis et utpote in quam sos omnis nohilitatis & juventutis armis eximis c gitur. Illud fuit peculiare P toriarum, ut ignem pretisrent. Virgil. lib. a. AEneid.
ritulerat. Diodorus etiam r. ro. de elasse Antigoni: Ma-
εἰ 'ii natium initivis, at faeem Petreris navis
chservantes ea equantur. Item Dio lib. s. Em tineso igne, quo naves risurie retiqvis prelueera filant , uisubsequῖ eeritu, pus ut . Eadem non modo regia , ut ex allegato Virgilii loeo vidimus , sed etiam prima dicitur, ab Imperatoris
Rilicet dignitate, & aedificii prestantia . Silius 3ib. I s.
Prima tenet rostro Phrdiens stibianna Diner . Licet autem lumen in Pretoria navi spectatissimum fuisset insiliae reliqui elassi per noctem naviganti et illud tamen ita est intelligendum , ut
Lateamur alia etiam navigia suis luminthus non earuisse. Livius enim me g. lib.ς. elatissim g id narrat, Scipionem in Africam trans. missurum navibus rostratis sngula lumina sve Dees, onerariis hinas, Pretorie ver b ternas
PRETORIAE PROva Neis . Quaenam fuerint vide in . Titulo Consulares. PRAT MANI MILITss . Plin. lib. s. eap. 1ς. Nuper
renanelavere Priseis Neron; , - al eo miΓ-tes 'storian; eum Tribuno ad explorausim Sc. Non solum erant per Urbem diuisi ad eius lenia
defensionem, verum etiam a Pr ore delecti custodiendi corporis causa . Usus tamen occupa
vit , ut ampliata vocabuli significatione omnis generis Ducum vel Imperatorum stipatores di
eantur Praetoriani. Centuriari in eum ordinem solent ., quorum praestantissima fides est atque strenuitas. Ea militum manus, authore Festo ,
a Seipione Africano fuit instituta . Is enJm. ut sunt ejusdem verba, primus forti mam quenque deligit, qui as eo non d foederent, O e aetero munera mititia virarent, , se ni ex stipen-iuam aee perent. Plutarchus tamen eius cohortis Originem refert ad Gortyam Thebanum . Constat nationum omnium Regibus & Prineioi-hus eam institutionem vehementer arrisse. Hi ne non modo hellis flagrantibus, verum etiam inpaeis otio , sua cuique Principi manet cohors Praetoria, quae illum protestit, viamque iter laetenti aperit: nec verb custodiae minus habet. quam dignitatis. Quod autem ex Festo attulimus , sexquiplex stipendium Praetorianos aece pisse , non derogat aliis Scriptoribus fidein, qui ei litem duplex attribuunt. Habemus id ex Taetiato lib. i. Annal. ubi Percennius eonqueritur eo pus ct animam legionariorum deeem in diem . assibus aestimari, cum Praetoriani hi nos denarios acciperent. Et apertius Dio lib. si de ipsa Praetorianorum institutione ab Augusto facta :Tum satim faturis ejus stipatoribus , qao aeea- ratiori ea dia vimiram manitas riset, duplex eius, qaod reliquis minium pendebatur, si, pendium at daretar , deeratum V. Conciliabis eum Festo hos Scriptores con Leto caduceo, diis stinctione nimirum militis veteris sub Asrieano , de posterioris sub se laribus. Pretoriani olim, sive
cohors Prstoria appellahatur comitatus Proconsulis distedentis in provinetam. Conflabatur coismitatus ille no solum ex adiutorihus & ministris. quos provinciarum ratio S dignitas Proconsulis postulabat et verum etiam ex Lictoribus, Scribis, Accens s , Prieonibus, Tabellariis , Cubiculariis , &multa tyronum manu , qui ad capienda militis & negotiorum experimenta cum eodem prosi eistebantur Proconssile. Vide Ros n. Antiqq. Rom. lib. 7. cap. r. Csterum antiqui. ths Prstoriani non modo honestissimum erant militis genus et verum etiam propria hahebant in urbe castra, qut ab iisdem dicebantur Pretoria.
Item propria eorum erant comitia, quς inde Prstoriana, vel Pr toria dicuntur a Liuio. Fuere autem Prstorians cohortes omnino decem, singulς misse milites comprehendentes, quas recenset P. Victor in Epilogo regionum Urbis . De iisdem seribit Dion lib. sue. Vestitu ornatuque militari diseretos suisse ab aliis militi hus , doeemur ab Herodiano lib. a. ubi loquitur de Prae . torianis exauctoratis Didii Iuliani. Bγ et Elii
gladiolas detrahant. quss auro argentoque ornatos
in usum pompae stispessos hahebant. Tam zonis ,
mesitaque ae eaeteris rellistae infiguIus per Oim ablatis nudos ad unum exuuthtirus que disiserunt. Eligebantur autem qui uiribus validi robustique , & statura maiores erant . idem Herodianus lib. s. A Muerius pugnabant corporis eusodes aempa ores, qaos ristorianos vo
cant . Fortiter santes MLquum omnem exerentam fis stisinebant, iideliret proceri hominet
atque ex omni numero etiAI P Tuao,as. Tuba ante canere. Interpres D. Ioann.
quemadmodum etiam superventores. Leguntur
militasse sub vexillis Dueis Moesis secundet. Gl
hus erat sive aetes a reliquis copiis separata, qupvagos hostes superveniens divexabat. Pr venistores autem dicti a prgveniendo: quoniam locum eastris anth caperent, hostesque prspedirent in locis & regionibus oeeupandis. Marcellinus et Dirasman; , DeeImique, Fortenses. Superves rores, O n ventores, eam Amitians jum Comite , quos tiraues, iam etiam Metellis, hortante adlae memo Varo protenore erupissa SH ra , Pressiquens, in SamnIum retuli istis ι eidasse quamplures. Vide Pancircitum in Comment. ad Notitiam Imperii. PRECES ARMAT ε . Per adagium de iis dieitur, qui ita rogitant, ut per vim obtinere parati snt, qui
deposeunt. Meminit huius di sit Tullius lib. s. Epist. Id autem est quod indieat mimus ille: Cogit rogaudo quὰ rogat potemur. Apth etiam ovidius de Iove,
pretiissem minas regatiter addis. PRIAMus. Regis Laomedontis filius . Regnum in Asa minori latissimum obtinuit, Phrygia prς sertim sibi subiecta . Diuturnam eius felicitatem exceperunt tristissimi exitus Iliaci imperii, acerbissim g siorum clades, & demum miserrimus viis te terminus, quem a Pirrho in propria Regia, ad
Jovis iram jugulatus invenit. Rex ipse, exemplum & speculum leuit: tis atque inco stantis rerum humanarum, tum uxor I iecuba, liberique
193쪽
Hector, Paris, Deiphobus , Helenus , Polydorus, & Polyxena sita, uberrimam suppeditarunt Ergumentorum segetem Greteia i ta Latinisque Poetis Tragicis, qui lament ilis subliniitate cantus qrumnos et similis infortunia ex quarunt. De Priamo speciosa illa sunt Senees Troad. teque resorem Phrmum, Itiem Troja toto conditum regno tegit. It infra: ille tot Regum parens
νei septilera Priamus , O summa indiget,
Ardente Troja. Quod a Manilio pressus dictum retii nee Troja rogus . Adverte reeenseri Priamum inter eos Duces, qui hiis vitae longaevitas obsuit, quominus fortunatissimi dicerentur. Ad eam elassem pertinent cum aliis Nestoe δὲ Pompeius. Vide Iuvenal.Satyr. o. PMΛpus . Inter bellica instrumenta recensetur. Hist. Australis an. a1 8s. Tundem machina quadam , Priapas ditra, muro e litaris magna parte Ateris rapto est e.Nonien isti ab ea humani corporis parte, qua viri sumus, pro qua priapum Deum Lampsacenum a Latinis Seriptoribus accipi,notum est. Coniectare licet machinam suis. ad modum n
strorum curulium tormentorum aptatam rotis.
PRiΜAM . Milites legionis primae. Tacit. . Hist. Sextadecimanos, Dusetalcesimanos, ct Primanos θ-lum eornu complese. PR Mic Egius . Primum omnium reiiciendam existimo huius vocis originem, quam tradit Marcellus Donatus Dilueid. in Ammianum lib. 18. seribit autem I rimicerium dici a voce Latina Primus , ct Graeca .ri , idest manas, quod nomen tam apud Graecos, quam apud Latinos potestatem signiscat: perinde enim dicimus aliquid in nostra
manu, atque potestate esse . Lueati. lib. I.
In maristis me fris quant tim sit Caesaν, habetis.
Sed neque admodum arridet, quod alii tradunt dictum Primicerium, quod primus in cera seri-hatur i licet vel pueris notum sit. antiqui moris fuisse in ceratis ta hulis seri here. Praetereo etiam Aeeursi assanias ct nugamentum , qui dictum existimat Primicerium, quoniam primus cereum serat . Etiam Joannes de Janua : μὰ eeritis es , qui primum ceream portat ante Episeopum, tet Regem . Tametsi enim id loeum nabe re possit in ordine Ecclesiastico . quid tamen Ac-cuefius dikerit de Primicerio legionum . de Primiceriti equitum , R Praelectorum Praetorio, qui memorantur a praeclaris Scriptoribus Z Plane anientior pandulpho Prat eo in Leti ieci Juris , qui seribit prim ieerium non esse verhum lanctum, sed simplex, factumque a voce Primus et ita ut eeriat purus si pleonasmus , Se verbi productio . Quodsi Primieerii ossicium Lateorum prius fuit, a quibus postea transiit ad Ecelesiasticos , eli impensius ad simplieem eam eius nominis originationem amplectendam ine linat animus . si vero ab Ecclesiasti et g nomen & dianitas Primicerii
pervenit ad Lateos, tune mihi supra origines relatas omnes eius appellationis prohatur ut Primicerius veniat a primus eserieus, ex quo non est dubium descendi se vocem Primicteri, sua nuncupatione designabatur primus & praecipuus inter Clerieras,quemadmodii voceArchidiae ni & Archipresbyteri signi seatur , qui inter Diaeonos &Presbyteros prior est dignitate. lnvaluisse autem vocem PrimieJeri, habemus ex Concilio Emeri-
tensi Canon o. & i . ex Toletano m. I ex Historia Nambae Regis, ut tradit Cangius in GloK.Quantum uerb ego asequi possum, errant Carsas Loalsa, aliique , qui in praefatis locis nunc maculant, sed eoinquinant veterem lectionem, dum contendunt pro Primielerat, legendum esisse Prim rarius. Mihi certe prius suit Primi eleras &postea corrupti nimieeriar. Illa etiam vocis originatio arridet, ut Primiseriar dicatur, quasi Prim eertis. Cerus autem Pristis suit Genius , ex qua dictione Meursius trahit etymonia voeis noceresiste Primieerii,& potius Primiceri sunt in re militari Sc Ecelesiasti ea quas Magnates& Proceres. Vide Tit. Proceres. Debeo hanc animadversionem Stephano Rictio nostrs foetetatis viro eximie erudito . Utrum veth scelesiasticorum potius,quam Laicorum vox & dignitas primum fuerit Primicerit, non ita facith definiuerim . Seio S. Petrum Apostolorum principem a Diuo Augustino voeatum fuisse Primieerium Apo Glorum, & S.siephanum Prim ieerium Ma tyrum . Floruit autem eximius ille Ecclesiae Dodior quinto post Christum natum saeculo. Namqtis a Maeris Fratribus asseruntur ex D. Gregorio
Epist. ad Laudelita. Episci do OReici Primi rit& alia non pauca, cuncta stitieet ad posteriora
reseruntur tempora. Contra verb eiuldem Primicerit , tanquam Laicae Praefecturae, memin
runt Ammianus & Vegetiua , quorum prior sit, Gratiano Augusto , posterior si ib Valentinianosoruit, quarto uterque saeculo post reparatam a
Verbo Divino salutein humani generis. Verum istaee, S: preeipith, an s. Augustini testimonia ex iis sermonurus deducta sint, quos reeentes Critici non esse Saneii Doctoris consensunt, ad istiosam aliorum erism ct judicium rei ieiens, illud pro certo statuo , Prim ieerii dignitatem iam pro Lateo, quam pro Eeelosiastico munere ac cipi a Seriptoribus. De Feeles astico Primicerii
munere vide Cangium , Nosmanuum, & Maeros Fratres. De Lateo primieeriorum munere vel dignitate imicitur mentio ab Ammiano lib. ig. Ha lem Inas ex Prire deris preseΗιrum Tristinat.
Jus loei senses est Ualentinum , qui primus erat inter Caesaris Praetorianos & elui lam corporissipatores , promotum postea sui se ad Tribunatum , idest ad praefecturam eiusdem cohortis
Praetorianae . Item riget. lib. r. cap. 23. S cae
hactenus observata legimus primiceri os subricae, equitum, scriniorum. saeri cubiculi sacrarum largitionum, aulae, Palatii,Notariorum, aliarumque non exiguo numero Praeiecturarum, de quihus svsh spars inque agit Pancirol. in Comment. ad Not.utriusque Imperii. nsule etiam HOsinan-
mim,Mucros Fratres, Cangium in GloK. & Marcellum Donatum Dilucid.in Ammiam lib. I S.
194쪽
Pati tritus, i. Centurio primi pili, id est prime mahortis. Liv. s. r. aevi arte Is prope annis O
n Dos mirisau, O primus ciminio erat,quem a se Primipilam aspeliam. Vegetius vero docet, Primipilum non solum aquili praefuisse , verum tiam quatuor centurias , hoc est quadringenatis milites in prima acie gubernase. Aquilameeeth Primi pili eurs fuisse creditam docte colli. sunt 1 ipsius S Sigonius. Prserat Triariorum manipulo in prima cohorte, & reliquos centuriones dignitate superabat . Consiliorum erat particeps, primique atque intims apud Ducem tigna is cinis . A pili genere dicitur, quod erat visitatum apud triarios telum. Nam quod Accursus habet: Primipilas Graeeam Momen es, merito irridere potes cum Valla Fleg. l. q. c. I q. Nullis Primi pili fruebantur commodis; interuus non postrema erant, qus ex militum testa mentis proveniebant. Nam qui in castris testa
menta condebant, ami eos sere commilitones,
ae prcsertim Primipilos seribebant Iisredes.
Primipilum , seu Primipili centurionem nihil discrepare ab Aquiliser et cumque non solum praefuisse Aquilae, ut tradit Vegetius , verum etiam eandem gestasse . Evellere Aquilam ad xii mi pilum spectasse liquet edi Valeri Mav. lib. I. cap. s. eis silarum altera vix emetri a Priαθὰ potuit. Mirum autem dissident loca scriptorum super figendis, refigendis , ct gestandis Aquilis. Gestatam ab Aquilistro dubitare non sinit inter alios Caesar lib. s. de Beli. Gallie. Ex ouas L. Petνι Lai Aquitifer, eam maena multitustae totam premereetur, Aquilam intra vallum proiecit . A eaeteris etiam signiseris fixa & res xata iasigna novimus ex Cicer. de Divin. Iib. 1. misivi fortasse enisis emollelat, quod enter In erat. Non desunt verti qui cum Fabretto existiment, a Centurione Primipili non selum evelli solitam Aquilam, verum etiam gestari. Nam s ad eius avis maiestatem indicandam faciebat , ut a digniore evelleretur , ad eiusdem etiam pertinere dignitatem videtur, ut eandem dignissimus massaret atque desenderet. Id autem eiusmodi scruptores sibi persuadent certissimum ex loco Ta et i . Histor. ubi refert ab Atti)io Uero Primi pili Centurione Aquilam multa cum hosti uni strage ad extremum usque vitae servatam . Is vero locus inclinare quidem apud me animum potest ad id existimandum , verum non omnem tamen eximit dubitationem . Cur enim satis apth explieari non possit Tacitus de Primi pilo. qui aeerrime dimicans servaverit Aquilam , non quidem a se, verum ah Aquilifero gestatam Aduruunt insuper alium Caesaris locum lib. a. de Beli. Civit. ubi memorat. Aquilam conserva istam fuisse , omnibus primae cohortis Centurioni bus intersectis,praeter Principem priorem: quem stilieet Primipilum intel Iigunt. Verum is etiam locus de Primipilo servante Aquilam ab alio gestatam non in inmodὸ potest intelligi. Addo denique . ad rixantes eiusmodi sententias conciliandas opportunum iuxta ver que simillimuna esse glutinum hujus gestationis diuersum usum pro ipsi temporum varietate . Fieri quippe potuit, ut aliquando a Primipilo Triariorum nam penes hune sothm Aquilae curanis
dae munus suit ) interdum ab ipso Aquilifero gestaretur Aquila. Cum autem apud Histori.
eos duorum in Iegione Primipilorum saepe Inentio occurrat, non sie ea loca accipias & cxponas, quasi non Triarii soli1m, qui dignissima erat in legione militia, sed etiam Principes de Hastati suos haherent primipilos; sed intelligas duos esse primipilos ex ipsis Triariis, alterum, qui prior erat ex triginta Centurionibus in dexistera parte legionis; alterum qui prior in sinistra ex triginta totidem Centurionibus , iuxta normam a nobis traditam in voee Centurio. D
mum quod attinet opes Primi pilorum, in imis mensum quandoque illas ct invidiosὸ creuisse discimus ex Juvenali, qui Primipili Aquilam, Ioeupletem appellat Satyr. I in Idevtitem Mailum tibi sexagesimas anis
In eandem sententiam acti pias illa Ovidii 3.
Pro e hono Oresti primum dedueite pilam. 3. Long E alia est lignis eatio Primi pili, temoporibus Romani Imperii divisi. Unus autem erat e numero sive comitatu Prs ctorum PrstOrio , S preeipuam annone militaris curam ha-hehat . Eius proinde erat partium S Osse ii prospicere, ut annona in castris commoda semper suppeteret, ut prob) eauteque custodiretur, Sesquali portione distribueretur inter milites. De Primi pilis Prς Horum meminit Notitia Imperii , & Paneirolus cap. I i. in Comment. ad ean dem Not. Frequentissim E eriam Primipili mentio Occurrit in Iure Ciυili, & praeeipui in tit. 38. Cod. Theod. in quo non pauca habentur etiam de Cohortalibus , Principibus, & Corni
lariis . . A quum est duo animaduertere eum Mais
nutio de QvqM. Alterum, non tam Primipilum. quam Primopisum appellari a Latinis primum . de quo diximus, Triariorum Centurionem . Deprimipilo multa idem Manutius aggerat Seripi rum testimonia et de Pri incipilo prolixam explicat agmen veterum Inscripti num. Alterum est.
longe diuersa significari ab his vocibus Pri- iat . vel Primophas, & Primum pilam. Nania prior dictio dignitatem & osseium , posterior ordinem notat et nimirum Centurionatum ipsum seu potius Centuriam primi Centurionis ex THariis . Css. lih. . Beli. Gall. P. Sextus Taevitas μειὸ μί Centario . Et lib. s. Bestiolius annas eriore primum plium duxerat. Ex quo intel Jiges , primi ipili, quod *pe legitur, Centurio res esse primi pili ductores inter Triarios . vel . Jejus r. 31. Vibilitam, primi pisi Cestiarionem.
gnone , aut ReraimenIo . PMMipit aras . ris; apud Quintilianum & alios legitur . sed horum testimonia dubium relinquunt. utrum hoe nomine ipse notetur Primipilus , an miles, qui subcenturione Primi pili merebat. Verum genuinam huius uocis signis eationem a seeutum sui se existimo ac ratissimi, Lipsum, qui illa indieari sitiiseat eos solum , qui Primi.psatu , seu Primi pili munere destincti essent di ut quemadmodum aetri Consi lares non Consules sunt. sed qui Consules fuerunt: se Primipilares. non qui Primipili lunt . sed sui exercuerunt is,mi.
195쪽
mipilatum. Adiuvat Lipsi sententiam seaevola in Leg. pater. I. Agrippa de Leg. ubi tradit Iulium Agrippam Primipilarem suisse , quem constat Primi pili Offeto su ne um . Idem in aliis
locis Pandectarum de aliis memoratur , ut reis seri Pancirolus in Notit, Imp. Orien. cap. II. ,
ubi etiam multa habes de Primi pilo.
Nigr. pee hse verba r Ad oeeidendam aulam Magru, Primipilarem Iulianas miserat, ratiὸ ad eam, qui haberet exereitus se tueri pol et, perinde qaas quilibet Impediator a Primipὰlario posset oe-eidi . Duo hie lieet observare. Primlim , 'i mipilarium & Primipilarem pro eodem sumi et quemadmodum huius generis iunt non ita pauca, ut, singularis& sngularius r vulgaris & vulgarius . Alterum est , memoratis Spartiani verbis evinei, Primipilarem seu Primipilarium , neque Centurionem Primi pili esse , neque eum qui Primipilatu esset destinctus , ut es istimavit Lipastus , & nos notavimus In voce 'Imθlluris . lntelligendus vero hie omnlnh est aliquis e nume. rci militum , qui priori, seu Primi pili centurioni parebant. Sed iterum mihi negotium face sit , utque ad modo reiectam huius signifieationem nominis redeam, urget illud, quod pauid post subdit spartianus: Deti' se etiam Aquilium Centurionem notum messibus meam miserat . quasi Imperator tantas a Centurione post et OeeIL. Cum enim hie manifestὲ loquatur de Centurione immita, nihil obstat quo minus in superiori loeci Primipilaris S Primipilarius pro Centurione Primi pili, vel pro eo qui primipilatu esset defunctus, etiam accipiatur. Nihil velim detractum sentemtiae Lipsianae . Sed ut in priore loeo spartiani erapuncto PHmIpsiurio , utrobique legam Primis;
PRIMrvi Ciυs , ii. Vide LἰΠιν primar. Palxcaps . Propriὰ est qui primus eapit, ut particeps , qui partem capit. Vetusto sinis eatu denumero dicebatur: isque erat, a quo numeri petebatur initium , ut idem profecto sit Princeps S primus . Virgil. lih. s. Prineeps ardentem eo eeli lampada Turnas . Cic. g. verr. Sitalia prineos se ad amIehum popas Romanἰ applieatis. Ad hune formam Primceps equestris Ordinis apud Romanos erat, quem primo loco in tabulas reserebant censores . Princeps Senatus , cuius nomen in promotione senatorum primo loco reeitabatur . Princeps Iuventutis, qui ex numero filiorum orginis Ren torii prior etiam nominabatur ad dires dendunia
ludis Troianis, qui a pueris illustribus eelebrahantur in Cireo . Ueram postquam Augustus Principis nomine, ut loquitur Tacitus, Rempu-hlieam Oecupauit, in aliam nouamque s gnificationem transiit appellatio Principis; eoeptaque est de eo usurpari, qui in civitate, regno, vel imperio prsesset reliquis . In hane sententiam de Romulo & Augusto ita seripsi οὐ id. a. Fast. Tu DomIul nomas , PrineυIs lite texet. Cie 8. Philipp. G αλ Immortales, quam munum es in eis rata Deum tueri Prineἱpi l Factum. postea , ut dignissimi quique in aliquo ordine ,
ae esteris potentiores ins gnirentur nomine Prineipis. viguit autem ea appellatio vehementer in Offeto sue apparitura rissecti Prstorio , ut ex ncititia Imperii & Juris eonsultorum testiis montis ostendit Paneirolus de Imp. orien cap.s.
Tangit id etiam Venet. lib. I. eap. II.Meat rinmieerius in egirio Praefesorum Praetorio ad hon/suis qa iussumque militiae pervenit gradum.
principes verti x Primi rios pro eodem accipiebant dignitatis loeo , eratque cognomentum ad omnia officiorum genera lald pertinens . Legimus hine Principas , vel Prim ieerios euhie lariorum , mensorum, labri censum, scrini rum , trarii, & in universum quarumcunque
seliolarum , sue collegiorum , ut indicat Am mi anus lib. is., & prolixilis explieat C aeius ad rubri eam C. de Prim ieerio . Et liet quidem . omnes tam varis atque multiplices appellationes Principis originem trahunt a Prinei pe prime e hortis , qui preterat Gntum quinquaginta militibus , de quo ita seribit Veget. lib. I. cap. 8. Princeps autem primae ensortis, centuriam se mis , hoe es, eentum quJnquaginta homines gubernahat . Ad quem prope omnia , quae in legionaordinata sunt, pertinent. Occurrit apud eun dem Scriptorem eodem capite mentio Principis legionis r Vettia autem elusuetudo tentiit, ur ex primo Pr eipe DNonis premovere ur Centario
λυ ri . Ubi vide, primiliti, aliud ibi es
Principem, aliud Primum. Nota iterum , quem Vegetius vocat primum Principem legionis , re serri ad eum , qui Princeps erat primi cohortis . nam cohortes singult suos habuere Principes. Iaver5 est quod notat Petilianus in s. contra Verr. ubi Accensum interpretatur Principem legionisἀAecensus es nomen trinis ct promotion ι in αδε Itia : nune dieitis PHis pr. Habebant Principes in apparitione Pretoriana proprium scrinium , item domesticum Cancellarium, & optima stipendia. Consule Panei rotum loco citato, R Hossin annum, qui multa in eam rem congerit . De PrincipibuΑ , qui est ordo in exercitu , dicetur separatim . De Principibus Se Principatu , qui honoris est titulus cum adiuncto imperio seudali, non est hie agendi loeus. PRiNci Ahis uiiss . uinam snt milites Prinei pales docet Veget. 1K1. eap. . Principanum mἱlitum, ut proprio titur morabula, prine;-
tet matri lar intrabo : Subdit vero inseata:
nia utur. Eorum etiam meminit Martian. in Pana defit. Irremerent mχει non tunt ρm a TrIhos ter
Harione, sed etiam a PriveἰpaΓ eoerae udus 63. Ubi nota in nonnullis editionibus Prisei- pem pro principalem, sed omnino deprauata intrusum fuisse. Nota etiam Prinei palem init tem hic non magistratum aliquem esse, sed digniorem eκ centuria. Pa veryps. Pro diversi temporum & Romanae militiae ratione , varia Peineipum in exercitu &acie coliticatio suit. Florenta statu Reipubliet secundum in acie loeum tenuisse Principes,aperti hs , qu in ut dubitare quisquam possit, tradit
prine;ptim erant; Triari; po Demos claudebant. In hunc quippe modum instruebatur acies apud Romanos, ut primo hostem aggrederentur Ha- stati eu iuvenum flore eollecti di s horum impe tum & virtutem validior hostis superaret a Principibus, qui seu tati omnes, elate verb& robo re pristantiores erant, in ordinum intervalla recipiebantur ; hi vero Hastatorum loeo succedentes pugnabant. Quod si ne; a Prinei pibus.
196쪽
satis prosper δ res gereretur, a prima acie ad
Triarios paulatim reserebantur, unoque omnes
iacto agmine in hostes impetum dabant , Locus, quem tuebantur Principes , Pr ei pia dictus est. I ieet autem manipuli Omnes suis ornarentur si gnis, Aquila tamen, ct praecipua signa apud Principes sere erant, qui praestantissimum habeban tue robur exercitus . verum quoniam vegetius a. a. cap. 28. scribit, principes primum in aete locum Oeeupasse, censendum est, prima illa
Reipublieae institutione , ct disciplina Veterunc.
immutata , variatam fuisse a bellorum modera toribus instruendorum ordinum formam, quo innovari illam modo varietas temporum, ac di versitas inprimis hostium , contra quos erat pugnandum , suadebat. Consule Steuvech. in No.
iis ad Uegetium , ct eruditissimum Lipsum . a. Principum militia mutationem in deteriuseepit sub Iulio Caesare. Eo squidem aevo Prinaei pes vocati levis armaturae pedites , non a legionibus minus, quam ab auxiliis decerpti, qui
a te ordines armaturae gravis locati, primi omnium proelium auspicabantur. Hae ipsa porrh de causa , quod primi dimicationem capesserent. Principes appellati. Proinde qui Scipionum aetate honesti simus fuit militiae gradus , ad ins mam pene militiam destivit et ut plane suppares essent veteris militiae Velitibus, Rorariis, Ferentariis. vide salmas. de Re Milit. Rom. cap.6. Quae suerint Principum arma , dc quinam eorum in Romana militia gradus , docet Polybius s. s. Ea dem accipe versibus Tristini Ital. Liber. l. a. E qtiei di lor, eblaavean mInor elade,
Parrucipia , orum . Hac primum appellatione pro-Gl duhio censentur ipsi Principes, seu primς notae milites, vel qui primos ordines tuentur in acie , ae sere frons ipsa aciei. Lim lib. a1. Ca fra axpugnata Ium, atque ipse Dux eum aliquot Priveipiis rapitur. Vulgh quidem ha Letur: eum aliquot praemiis rapis et sed germanam lectio riem restituit Salmasius ex uetustissimo eodie is hi, ut seribit, subministrato ex Bibliothee
doctissimi Puteant . In eandem acceptionem l . quitur Vegetius lib. 3. cap. 2. Si aegri eontulerina es opponanIs ellis remiantur. ae Medie amarie earentaν , Pνiseipiorum, nIbunorumque.
O 'fias Comitis, qui maiorem sustinet potesarem, jugis quaeritar diligentia. Idem lib. et .cap. 'Ineiparium militum , O , tit proprio utar vo eab is , Priueipiorem nomina ct dignitates δε- eundam praesentes matriolas indiealo. V hi Steu
vechius quesitur mendos h passim legi eum lo-
eum : R , reluctante fide purgatissimorum codi cum , pro voce PνineisPoram intrusam fuisse ab imperitis Librariis v em Principum. Liquido etiam Principia pro militibus dixit Frontinus lib. 1. Strateg. 2m missa Principia quietem omisnthus Osrevsibui dabant . Ammianus saepius Pritieipia dieit milites. Sic autem lib. as. GLIecti mees exereitas, arideatisque legionam Priseipiis Oe. Et l. 22. Praesentitas otianorum, Herealianoramque PrineθIis, O nuanis. Verum ea de re dubitare plane non sinunt duri speriti. Vide l. t. C. de veteranis , & L. Juhemus, C. de erogatione militaris annonae. Alia est, eaque usitatior usurpatio Principiorum pro ceristo in eastris loco . Liv. lib. V. Me iis eire is
modo fremere . sed jam in Priseipiis, ae Praetorio in unam sermones confund . Et lib. r. Ibi anniueipiis sermo ἱnter Tribunos miritum seretas oritur. Ex quihus verhis liquet Principia fuisse locum , quo Tribuni & Magistratus conveniebant . Fuere autem , quibus ea arrisit Opinio .
ut Principia in eastris Romanis essent stationes
ipsae Imperatorum , ubi eorum tentoria cum reis
liquis imperii insignibus essent defixa. Nititur
maxime ea sententia familiari Veterum locutio ni , qua Duces copiarum vocantur Principes . Ea autem a sacris etiam paginis petitur. Iudith. cap. 1. meavit Nabactorinofir Rex insiphιν-nem Prine pem msiuiae suae. Et Machab. I. cap. a.
Iadus Mehahaeas fortis viribus a tamentare Dasi Glis Prineus militiae. Cicero etiam Duaeem Se Principem sumit seph promistue : Iib. de Universit. D/inde tit illi Priseipem Daremae
se praebeνet. Verum haec Opinio levior est, quam ut multis sit rejicienda ; cum in re castrensi Romana nihil sit magis exploratum , quam locum Imperatoribus vel Ducibus assignatum vocari Praetorium . Ne autem ullum dubitationis vesti
gium relinquatur , Deit Livius, qui Praetorium a Prinei piis aperti seiungit per verba , qui ex Iib. 7. supra retulimus . Nehrissensis in Lexi eo Iuris, Principia fuisse existimat locum in eastris,
ubi colloeata erant eorum tentoria militum, qui Principes vocabantur. Huius verb sententis non aliud est adminiculum, qu1m crebra mentio apud scriptores , ae prs sertim apud Livium, de me morato militum ordine , cui Principibus iactum est nomen . Vertun ea coniectura lapsabundet
est & vacillans , ct rem plane dubiam in medio relinquens. Consultius proinde Bud us, Lipsius . Valuinus , aliique Scriptores optimi
eam esse castrorum partem locumque Principia reputarunt , vhi Trihuni , aliique Magistratus causas militum eognostebant. Livius lib. 28. Forma eastrorum Romanoram eonsabat una ea spe , quod Tribanas ex Mutagione fu
Tacit. lib. t. Annal. Tam eontraHus in Priseipia , e usque edis a eum silentio aeripere. Adde Florum de Bel l. Gallie. ubi testamenta etiam in Principiis condi docet: Itaque lautus gentis nova terroν In eastris, ut tesumenta pagm in Principiis seriberentuν . In eodem loco asservari conis suevisse signa militaria . dicemus-Titulo Signam . In qua vero potissimum parte Prinei pia suerint . incertum habent υiri docti eum Donato ad verba illa Gnathonis Terentiani in Eunu
cho : Ego mihi eatebo eos Principia, inde om-
197쪽
aribas signum dabo. Controversum autem eum Donato fuisse intelligas, ubi sedes Principiorum suerit non tam in castris, quam in acie. Postreisina itaque Principiorum notio ipsius est aciei, ut liquid b trahitur ex memorato loco Terentii. Adde authoritatem Livii lib. i 1. Ab tergo eranterita, in quot tos Prineipia integris ordinibat Iuttii reeeptus sit. Et lib.3. Equites Dae eaJque parti post Priaeipia eo loeat . Et ridiis. Reeeptis in intereatia ordinam antepilan ,, PrineI-pia Latinorum pertariant. Dicebatur autem in acie nomine Principiorum locus, ubi Principes erant ad pugnam instrueti, Et quoniam instruendorum ordinum militarium , non solum apud
exteras nationes , verum etiam apud Romanos
ipsos alia aliis temporibus ratio fuit , ideo nihil certi definiri potest de propria Principiorum sede in acie. Vide qus diximus in Titulo Aeles .
Cousule etiam Lipsi uin de Militi Rom. ubi de Metatione eastrorum, Valtrinum de Milit. Rom. lib. . cap. s. & lib. s. c p a. Marcellum Donatum Dilueid. in Sueton. in Othon. S Grono
vitim Observat. lib. . cap. I. DA IN I pruM asLLi . Non hic de ritu vario aut in-dieetidi helli , aut e&ercitum educendi , verba Dei mus : nam de his satis superque alibi disie-
tuimus . Indi eamus duntaxat ingens compendium , quod in universam belli administrationem redundat ah armorum initiis vi strenua parique consito postia. Commune h e em lumentum eaeteris artibus & disciolinis, de quarum progressu nihil tutius aut disertius quam primus labor nisusque pronunciat. Ouemadmodum enim qui e portu discedunt propitios ventorum satus irta seeundissimae navigationis auspicium trahunt et se
in omni ingenua exercitatione, felicia vel adver-' se coeptorum , primique conatus experimenta , certissimam in reliqua spondent coniecturam . Teitum exculcatumque illud Horatii r pis . l. i. a.
Dimissia Diri qui elepit, habet:sapere auder
sed res urgenda militaribus documentis. Tacit. lib. 1. Guaras , ut initia belli provenissent, δε- mam in Glera fore. Et lib. 11. Gnarus primis evient has metam aut Mariam Ueni , eitas cohortes rapit. Et in vit. Agrie. Aou Ignarus insandam famae, ae prem prima eelsissent, fore uni-
.ersa . Pausanras in Mesenteis de Aristomene :
Laeedaemonios perterrefacere. qno esset alis in amne retiquam tempus sis Alosior. Hine optimi quique Principes & Magistrauis prudenter
instituerunt, ut pars potissima militarium praemiorum iis honestandis impenderetur , qui singulari audacia, Se sortis animi documento , primi omnium pericula adirent, aut praeclaro aliquo iacinore rerum agendarum initia fortunarent . Obsidionales, rostratae , vallares coronet iis traditae, qui primi in muros hosticos , in
adversas naves, in eastra & munimenta hostitium copiarum transtenderent. Ringulari verhIaudum praeeonio exornatos ubique legimus .
qui jactis hastis . equisque incitatis euneos hostium perrumpentes pulchre & pro dignitate magnorum conflictuum initia nobilitarunt. In re exemplis opulentissima sermonem inhibeo, pauε
ca contrahens ex Poetarum Principe. Sic autem Virgil. lih. s. de Ascanio :Primas ct Afranias, eaestis ut laetas ιquores Ducebat, se acer eqtio tactata petivit Capra, nee exanimes plast retinere magisri. Et de AEnea lib. o. primus turmas invasit agrestes eas , omen pugnae , stramitque Latinos. xt de I urno lib.s. Ecquis erit mecum , o tamenes, qui primus in
Principium puxae, eampo sese arduas ix
fert. Ab eodem vate Idem in equis notatum Georg. lib. I Primas ct ira mium: suiIta tentare mInaces Audet, ct ignoto sese committere ponto. Jam verb si Regnorum eonditores expendas,eODque, qui maxima in terris imperia moliti sunt, palam est prima horum facinora, ae saepe exortus ipsos supra humanum modum mirifieὰ suisse illustratos. Ut enim praeteream pastorem David
memorabili uictoria, & Giganti, impudenti Gsimi caede regnum auspicantem : ut mi sum sa-xiam Moysen , IJebraeorum regendis copiis di-υino eonsilio delectum, non modo virga illa praeditum a rerum miraculis progignendis nunquam cessante vel arestente , sed natalium procligio condecoratum, cum insantem s stella seirpe conditum, & in aquis fluitantem, Regis Pharaonis sita tolleret, domique aleret adoptatum
in stium. His, inquam, praetermissis , quid de Cyro & Romulo dieam , qui cum lactentes adhue parvuli non absimili fortunae ludibrio proiecti essent in profluentem , non item impari sortis henescio prior ad Persarum, posterior ad Romanorum regnum emersit; nihil detrectantibus populis eorum se imperio subiicere , quorum vitae primitias Dii tam illustribus portentis exsplendeseere voluissentὰ Et quoniam de Romulo regnatrieis terrarum Urbis conditore incidit
sermo, operae fuerit cognoscere Romanarum rerum scriptores in id vehementer adnisos ut eius Urbis populique quam maxime possent magna& praeelara initia neerent. Amnem reprimit Tiberinus , tanquam misertus infortunium proiectorum . Lupa vagientes sequuta educat. Lo cum urhi vultures augurio designant, & bellatricem portendunt. Foedam bellatorum fugam Iuppiter ssiit. Ad Capreae paludem abreptus e eonspectu Romulus : Apotheosn populus celebrat , & Quirinum appellat. Sequuntur Ageriae monitus & alloquia, Aneilia e Ctelo delapsa . aeternus vestae ignis , Numae mmmenta . Pri Dcus novacula cotem secat: Superbo Dii Juventas ' Terminus obsistentes pollicentur firmi tatem Imperii. Acte sere ilia sortitudinis, ut appellant, miraculat Horatius , post Etrusto rum exeret tum retardatum rescita ponte, trans. natans Tyberim ; Mevolae ferox animus , ct aris dentior flagrante manu: Cloeliae obsidis perfugium ad suos, traiecto viriliter amne . Praetereo Castorem & Pollucem sub signis dimicantes, totque auguralia portenta, indieesque .ictoriarum aut eladium, imbres lapidum , eruore manantes Dutems . novasque in Caelo aecenses saces . Haec & smilia eoacervanda suere scripto.
198쪽
ribus , ut populo terrarum domino olim futurorion usitatam virtutis atque fortunae famam eir eum darent e non ignari laboraturam reliquo
rem fidem, nisi supra humanam conditionem assurgentia, ct plusquam mortalia Urbis initia splendida mentirentur . sam verti natura ipsa primis rerum tentaminibus laboriosum quiddam atque praedurum indidit; utpote quae experimen to virium destituuntur; nec emollita assiletudi ne, postrem b novitatis interventu absterrent animos & Iahelactant. Neminem praeterit populum Romanum, postquam ad quinquaginta
supra ducentos annos cum finitimis latineiosissi eio Marte luctatus suit, victoriarum postea expeditissimo cursu atque eompendiario ad uni υorsi orhis imperium contendis . Non impari conarentione & amnorum molimine eum Philippus
Naeedoniae Rex diutino bello & impeditisti mo eaeeiae populos subegisset, nihil iacilius lactu it, quam ut ejusdem filius Aleetander, iisdem
Dudibtis & exercitu usus Asiae opes attereret, &-victor ad Persidem atque Indorum extrema provolaret. Vide Plutarchum in Comment. de Fo
PM O , onis. Captivus, qui in bello capitur r a prehendendo. Rogerus Hovedenus:Prisones tred
si eum D. Rege em feeerant ante fusam pa-e die. Item saepius apud Scriptores lapse La tinitatis . vide Cangium iu Gloss. Postis . Sie enim potius dieendum Graeea notione ab undis seeandis , quam Hyris, hene advertit Gyraldus de Navigiis . Navis bellieae no ne es . ad similitudinem eiusdem nominis pistis seu ceti, praelongi corporis, sed gracilis angustique , ut faei te undas ieeare possit. sunt qui eius dominis pistem in recto dicant PrisIx, navem vera Pristis. Verum id diserimen parum . ideo esse probatum. Plinius emist Pristes , non Peliasilees eos dixit ratos vel pisees. Virgil. lib. s. in ludis suo ribus Anelii fierintieem Mnesthetis agis aeri νemlae Primn
Neminit porrb eius navis Polyhi Brutus eiusdem Epitomator lib. I s. ubi haee habet loquetis de navibus Philippi adverscis Attalum iriit eariam , quae eam Philippo fuerant, naeJum multitudo in eertamen eospitata . eataphractae
mistit. Pina A , ae . imperatori per provincias iter faeienti exhibebantur ex uehibus limitaneis speeimiana rei omnis cibariae ad alendum militem . Ea specimina Probam dixere . Itali nova . Maris
let, annonae mititaris offerebantur indiesa. O. .
si ipsi nominaui, proba, ct allimatia publieata
die. De inntieentia cursuque vitae inculpato in eastris retinendo diximus saepenumero non sine
pauca, ac praesertim in Titulis Religῖο, &
stitu armorum: ut plane non admodum mihi sit
hie laborandum , nee ita multis conficiendum statuendumque, incorruptos mores , vitamquα
sub galea honesti traductam non postremum esse bellatoris ingenui ornamentum atque praes dium. Nolim profecth cuiquam mortalium di eam impingerer nescio tamen quid nonnullis hu manae Politiae magistris & institutoribus in men
tem venerit cogitare, atque adeo parum pudenter asse serare . intra angustos legum Christia narum eaneelsos libertatem militarem eontineri vix posse di vereeundiam verci, animi modera tionem, rerumque humanarum, ae sui despicien tiam vehementer hebetare, & quas ob scurare
gloriam egregii bellatoris i tanquam iniuriosum praedonem agere, nihil pensi sanctique habere.
in omnem licentiam impune transgredi, id de mum si nomen dare militiae, & arma capesere . Equidem eontra reputando idoneus quisque rerum etiam humanarum aestimator, in consesso es se affirmaverit,arctissimum atque praeclarum esse helsiearum artium eum omni Christiana virtute commercium;iustitiam veth,eontinentiam, fidem, ab eximia animi magnitudine non abhorrere a nee usque adeo miseram atque calamitosam uois
stri generis e ditionem e su , ut quae disciplinis omnibus serδ eminet seientia militaris, quasi lihellum repudii mittat sinctissimis Seruatoris divini praeceptioni hus, ct leges honeste vivendi
valere jubeat. Qucidnam eiusmodi homines tam praeelarum denique in res humanas Se posteros
promeritum comminiscuntur, ut vitam ea strenia
sem omnibus inquinamentis addicant, & sentio nam quandam sciciant vitiorum 3Nee proinde sumnestiuς ipsum hellieae conditionis ingenium, vivitaeque licentiam, atque adeo ipsa, quae manu membrisque omni hus gestantur arma, nocendistitieet instrumenta,non leviter ad impudicitiam, grassationes, atque asia flagitiosa probra vehe menter milites extimulare . Uerlim bellatorum
isthete sunt potita . quhm belli dedecora . Quin potius praestantihus Martis asseclis ipsa noeendi
opportunitas in gloriam vertit. Iam verti ut missa saeiam quae communia cum aliis sunt a gumenta ad afferendam uitae integritatem in viro militari, illa mihi apud hellicam ipsam iuventutem gravissimi utique ponderis nerint. Neminem opinor ductum omnem verae rationis .imh .ero humanitatis ipsus sensum se eiurasse , ut honte perfricta atque omni pudore diruta ne
gare audeat non reliquarum modo rerum , verum etiam selleium eventuum militarium atque
victoriarum Deum uniuὰ dispensatorem esse . Gloriam ipsam & nominis perennitatem , quae viris magnis vita potior est, in laeva suprennNuminis manu, tanquam in aerario quodam lm- mortalitatis posuit Salomon Proverh. q. Longi
dAhia ct eloria. Cui autem ita rudis ac proinpe satinea sit mens , ut non statim intelligat pulia cherrimos hellorum fructus summum illum lar git rem amieissimis quibusque & suarum legum custodibus , nullatenus vero iis destinasse, qui divinas sanctiones fias arroganti temeritate serantemnunt 3 Doremur id a sanctissimo Rege Se
aaνer eius in neeet eorum. Et iterum I . Mis
199쪽
exempla excurrere ae digredi vellem , lati irimus mihi se aperiret campus ad ostendendum pieta. tem, religionem, sanctitudinem militum , atque adeo integrarum cohortium S legioni nia persee isse saepius , ut copiis laborantibus, opporis tunis imbribus , acinona , ae caetera , quae Opus
esset, alimoni , Numen benignissimum sub umniret. Vethm isthaee sunt passi in obvia saerost Fastos, ct Annales Ecelesae volutantibus. Quid- quod ex profanis ipsis Historicis, nec non tigia mentis Poetarum,& vel fictilia veteruin bellato. rum pietate, in promptu est idem ad disterer Sed nee testimoniis ex omni Antiquitate prolatis sieetiam tuam , Lector, tolerantiam satigaverim . Rem totam confitiam unico virgilii loeo lib. s. ubi Troianorum flagrante elasse , nihil primum
prosuerunt conatus nautarum militumque onanes
V υπον , ct tota defossit eorpore pestret Neemiras Heroam i usuque mina prosunt. Verum ubi primum AEneas pietate spemtissimus Imperator submisis precibus Deos aggredi adO
Tam pias AEneas hameris absisiare vestem , Aaxilisque lorare Deos, ct tendera palmas, Formula precationis expleta, opportunum Coelo imbrem ad flammas patinguendas immo
travit et nimirum ruis aethere toto
Robora .res in Aus donee vapor omnis, smnestiuatιαον a musis, Jeruatae a peste earinae . Praeterea se existimo ae plane contendo, no tam loricam thalybeam , aut stutum corio septemplice obfirmatum , quam innocentiam intrepidos facere dimieantes . Nam quos per Omnium steterum sordes exacta vita cruciat, & magnorum criminum conscientiae occulto quidem sed tamen graviissimo verbere obtundunt, ii pro-
cto eum dupliei hoste sibi esse decertandum optimὸ intelligunt, nimirum cum eo piis aemu ais, S cum internis morsibus atque stimulis eonis elerati animi perdItique. Qui eonseii sunt se divinas leges sanm exeolere , eorpore duntaxat periclitantur in bello : qui flagitiis turpissimis cooperti hostem impetunt, longe gravi u
animi. quam corporis perieulum adeunt. Vix porro animum indueam ut eredam satis semiter sustinere pose hostis aspee um .nuci sua primum pravitas, S intestini steterum hostes exarmarunt. Graphie ε hos depinxit Juvenalis S tyr. 13
Mese dieque suam stesare is pesine tessem. Et paulo post:. IH sunt qui trepidant, ct ad omnIa faliar palleat,
Cum tonat, exanimes primo quolae murmure eaeu . Non igitur mirum aut duhium esse potest immensum quiddam alacritatis adiungere proeliantibus fidueiam animi sancti eompositi et eosque divino mortalis generis iudiei tith prius reconciliatos prompto hilarique gradu advolare quωcunque illos ducis imperium rapit ac devovet . Sacramenti etiam religionem sanctius excolunt . Me sui esse pudoris aut integritatis existimant signa deserere, transfugere ad hostes , de proindenda ob avaritiam, vel iracundiam . libidinemque Rep lica, ut Achillem apud Troiam Dei se scripsit Homerus , consilia miseere. Supremi certa Numinis Coelitumque eontemptum potentissimas e teroqui copias erehrh pes und disse, notius est, qu1m ut multis indigeat adminiculis , aut verae rationis & xxperientiae documentis . Horat. lib. 3. Od. 6.
Dii masta uelle ii dederont Hesperiae mala Iair fae.
Fastus inprimis S superha temeritas ingentes exercitus , Et praestantissimos eaeteroqui Duces in eertissimum exitium dedit . Homerus certe & Hesiodus, quos Veterum Theologiam complexos docet Aristoteles , id nos monitos voluerunt Gigantum exemplo, quorum in Deos audacia impudens in sua ipsorum capita eum perenni supplieire t id ita ut meritb sub immanibus superaggestarum rupium tumulis ambustis ammis frustra fremerent, qui de Iove, reliqui 'be Caelitibus e Coelo detieiendis per summam impudentiam cogitassent. Truculentissimo id mortis genere asseruerunt etiam Capaneus, de uterque Aiax, Oileus,& Telamonius, quorum pinstremus gladio inselieiter in huit, alius caelesti igne correptus poenas memorabilis insaniae per is l. it. sed nihlj est necesse ex inuolueris fabula. xum veritatem elicere, quam disertissim h tradunt passim Ders Literae, ac praesertim in monomachia
Gigantis Goliath & David pastoris in noeenti si- mi . sie autem de ea pugna legitur Reg. I. T. Disis assem Duoid ad Phil Rhaeam: Tti menti ad me eam gladio ct hasta. O Adipeo et ego autem venio ad te In nomine Domini exerettaam, Dei
aai r Usini enim es bellam , ct tradet los in manus nostras. Idem patefaeiunt a virga Moysis conseissa maria , undaeque AEgyptiis abruptae iii sepulchrum , Judaeis explicatae atque pendulae in theatrum . Item tubarum clangoribus quatefana & diruta moenia Ierichuntis: exeret tus etiam Asyriorum gladio eoelestis Aulici Occidione deletus . omnibus eert , qui a pietate S sanctimonia militiam auspicantur, non Israelis eopiis duntaxat Deus promittit Deuteron. Io. Si exis-ri, ad bellam eontra hostes tuos, ct Uiderit equitatas , c, euros, ct majorem, qarim tu haseasa δενδεν ii euerritas multItadinem non tImebis eos. quia Dominas Deus tuus teeam es , qai edaxit te de terra AEgypti. Et paulli post: EAudi Israel: mos hοLe contra ἰnimicos vestros pugnam eommittitis: non pertimescat eor vestram : xuite
200쪽
metuere , nollae eedere, nee formidet Is est. qaia Dominus Deut vester in medio iestri es, c, pro eaIs eontra adfersarios dimirabit, at erual vos de per ealo . id est autem, quod scripsit Aristoteles a. Rhetori cap. s. Intrepid junt eoU-
dentesque qui pii sunt iis Deam . Et iterum: Quirine δε habent erga ae vira audariores Iant . incredihilem quendam vigorem a morum integri tate piis sanctisque aecedere bellatoribus ad veristit quoque Dantes in s. cap. 28. ubi nullis nixarum conseientiis exagitatum animum optimo adiuncto, imo des nitione pulcherrima atque verissima, honum vitae socium nominat. Se non ebeti conseieneia n, asseura ,
La Imna eo aenia , ehe rhuom franeberata Sorto Passe O dessentirspura . Psolli τM , atis. Pro strenuitate Se sortitudine militari . &PROeus , a , um . Pro strenuo & viro sorti. Oecurrunt frequentissimh hae voees apud Scriptores affictae Latinitatis. Galfredus Monumetensis lib. Io. cap. II. Os Laetas primo iuvestute flarem, multum audae in . maltum v goris, multum
probitatis habetur , nisi ae malis de derabat
quam eonredi eam misi e tuti. Monaehus Paduanus Chrono l. lib. I. an. II ao. Haselaenasae antiquae memores probitatis unanimiter eon
ira in itas ἰmpetam Deientes ineredilitem vi-Horiam habuerant . Henrieus Huntidoniensis r
sis estupone eastrum everunt. Gulielmus Tyrius lib. 13. cap. I . ExperirI euplantes nostrorun vires, O destia probitate erata ei uas dare argumenta. Villelmus Brito Philipp. lib. 1
Chron leon Belgicum m. ias . Sed nobili imat Priarem , eum eo die ab omnibus optaretuν . ut fir militis probitatem armorum exertatio pr sen- tuas ofestaret, annali votis optantiam, ct e r- ea horam vespertinam armis aetasHas unam ex praesentibas praeeipuae probitatis militem ad fingularem eoae sum eis is , Et in hanc sormania quuntur ereberrimὴ usurpatae hujusmodi voces. Non improbaverim appellationis originem esse a verho Probo . memadmodum enim aurum a argentum , aes prohatum dieitur, quod est peris
fictum & probum et M a virtute bellica, expe-ximentis & laboribus probata , vie sortis dieitur Fribus, & Hrtitudo Probitas. Hine procul du-hici hahemus vores Italieas Prode S Prodea Ea pro virtute bellica Ee uiro strenuo. Castelυitrus trahit a voce Graeca ω-- , Latin primus, quoniam generosissimi quique ad lahores & perieulast peranda primi advolant. Vertim lath sallitur. Ferrarius trahit a verbo Latino prodesse , qu niam viri series egregiis facinori hus Reipubliet prosunt. Sed planh a nobo , ut diximus, tra hitur . Etrusei vocem Prothate hae etiam signi. eatione usurparunt et licet id non adverterint tam δε eademici a Fursere in Uoeabulario etiam novissime aucto , quam Alexander Tassonius in suis ad commemoratum V abularium Adnota istionibus S additamentis. Boceace. Theseid. l. 8, E eo sesar Da lora aspra battulia
Dando assa parte adversa gras moliate ,
E bea me sanior gran prebha e . PROCEDO, ns . Duplicem habet signifieationem itire hellica . Copias pro dere dicimus, cum Ordinati m ineedentes progrediuntur . Caesar lib. i. hell.Ciuil. GI; dum pugnatur modo, lentὸ ae pas-lutImpraeed ιαν. italis Murctiara. Iterum pro is dere militibus stipendia dicimus, cum eadem illis continuatitur . Liv. lib. s. Tribani pith ι . filis videretur, ad popalam ferrent, ut qui minoin res septem o Leem annis saeramento dix719H.
iis perinde sipendia praeederem, aes βμι-
tigisti annoram, aut maiores milites facii essent.
PR cps, o, onis. Progressus commeantis exere tiatus Murelia . Veget. lib. I. cap. 22. Cum autem
moventis signa, aut jam mota Aenda sunt, eornicines eantini, qaod ideo i/ν omnibus exeretri s
Ladem voce usus est etiam Capitolinus in Pertinace. A composito militum inter gradiendui ordine militare hoe voeabulum aptissime transislatum est atque consecratum, eommuni vulgariisque usurpatione eatholicorum, qui Processionem vocant ordinatum incessum Cleri, sacrarumque familiarum, cum, sublato salutis nostrae vexillo . sub propriis quisque signis pias preces concinen tes eae testem advocant opem , aut divinam pro pittant indignationem. P ocassus , us . Progressus militaris . Marehiclis. Cie. pro leg. Manil. in ex iis laesa , a militi inoris reditas magis mataras, qaam praeessas longior quaereretur. pacies Las . Ah eminendo diei Graeca origine pansim ereditur. Castrorum Proeeres dixit Livius rCapitolinus Duces S Praesectos militares Proce res appellat. Item Juven. Saty. 8. Agnoseo Proeerem: sive, Getaliee, Pro uiro armis insigni plane usurpat, eum illum comparet Ducibus , qui praeclaras gentes subegerint. Meursus Exercit. Critie. pari. a. long δantiquiorem , reconditam, abstrusamque eius originem υ is Oliacit ex antiquo earmine salia ri apud Festum, ubi exponit vocem Matuta. sa liare autem illud earmen huiusmodi est r Ceram
manum , ereatorem bonum. Cerum autem hὶe in . terpretatur Genium: quemadmodum enim a ea simen fit earmen, a Genimen , germes, sic a Geiastas . geras, &postea e as. Hine primum ille ceremonias appellptas putat: atque adeo Pro ceres . Solebant quippe obseuriores homines Omlimates ge opulentiores . tanquam Genios quondam , observare, & Genios etiam vocare. PR EsTR A , orum. Ex Festo eoniicimus vel aditum esse ad castra , vel tumultuariae genus munitionis , quod eastra suppleat. videtur enim potius derivari a pro & eo'Is, quam a processu . Sed libet Festi loeum adscribere et Proeestria. qaa proreditur in maro. AElias ad seia ecle dixit extra portam: Arionias, quae sunt ante eastra : nam etiam qai non habent easra, propaguaeula , qaibas pro eastris utantur, aedi eant. Fuere omnino loca vel ante eastra, vel, quod veri*s dueo, ad ipsos castrorum muros. quaeque propugnacula interdum supplere possent, utpote munita per ambitum conserto ex palis aggere . In his loeis vinum, hordeum , & similia ad ustim eastrenissem servabantur. Eorum fguram habes apud Villelmum Choui Castramet. Roman. Sunt etiam