장음표시 사용
201쪽
qui Proeestria fuisse putent in eastris Romanis
aedifieia ante eastra, quh se recipiebant lixae , calones, ct quieunque ministerii eausa milites sequebantur . Id autem commodε colligunt exve his Taciti Histor. lib. 4. Sti ersa longae pacis opera haud pro ι eastris in modum mavisipii ex-
qui se ad aliquid comparant , praecingere seia prius a lent . ut alibi observavimus. Tacit.
cinas in exerenti O praelatia habuit. PMCINCTus, a, um . Expeditus , & ad agendum paratus. Fest. Hoeinsam elassem, idest paratam ad helium. Gell. lib. Io. cap. I s.ciassen Apro eiusam extra pomariam , iris , exerestum
Paccorusui , is . Cie. de divin. Cum hestia μο- eonstitibus , Hopraetoritat admisi amar. Non unius suit dignitatis appellatio apud Romanos . In foro bellico Proeonsul dicebatur, qui e privato mittebatur in provincias ad gerendum hel. lum, eum extraordinaria Consulis potestate. Primus omnium P. Cornelius Scipio Proconsulatu est ornatus. Vide Rosinum Antiqq. Rom.
quo sint , ns M. Cato is eo qaod de re militari Aripsit . isthue videtur respexi se Polyhius, ubi
scripsit: Exter oram niseetiam Velites eomplent. Ubi habes duo nos doeeri de Procubitoribus: pri tuum noctu eos & ante castra excubasie ς alterum id ministerii demandatum suissu velitibus, quae militia vilius habita apud Romanos. Et iam .itisse tentoria sua hahebant prope uallum, ut Deilius illis esset excubare ad publicam securita tem . Ad haec facile inducor ut eredam , admistos fuisse velitibus meliores notae milites alios in exteriori illa etiam eastrorum custodia. Na-que enim eredibile est Romanos excubias eastr rum nocturnas , in quibus totus fere vertebatur cardo communis tranquillitatis A quietis, traditas υoluisse solis velitibus, qui in omni militia postremi habebantur , quod non solum seriptores serὸ omnes veteres rei hellieae tradidere , sed ipse Seneea po oecasionem sui argumenti apertὸ testatur de Vit. Beat. eap. 8. Sona ad eno
armatura levis. Semiant Ista, non ἰmpreent .PRocu Ατohss . Apud Causidicos sunt ex Ulpiano, qui absentis negotia gerunt tractantque . Cae e rum verbum est, ' cisseium ad omnia sere munia latissimὸ pervagatum. Plautus Procuratorem petii dixit. Proeurator aerarii rationum , rei seu mentariae, Et smilium passim legitur. Etiam in
exercitu Procuratores oro magistratu aliquo videtur usurpasse s .etonius in Gatha verhis illis r. Num ct mandata Neronis de nere fas ad Proeu ratores eram missa deprehenderat. sed pressa iisiti re militari locum habent Prneuratores in Historia Augusta, ubi saepe accipiuntur diro Praeliadibus provinciarum . Spartianus in AdrIan. Pro
euratores s Praesides pro sociis sapplieis asseeis .
In vetustis etiam saxis leguntur istat Pro ratον, Praeses Alpium: Proetirator Praeses preis
vineiartim peν Orientem. Pro ratis o Praeferntilineiae Sardinia. Nimirum eius temporis Historici promiscue habuerunt Procuratores Seluaesides provinciarum . In sacris etiam Literis Pilatus dicitur procurasse Iudaeam. Vide Lipsum in Annales Taditi, qui Pro euratorum sepe meminit . vide apud nos Praesides. ει υRsATOR Es . A pro vel ante eurrendo dicti. Genus militiae expeditissimum fuisse eonstat. Lirid. Beli. Punic. lib. s. in iter subsessio misit; quibat tibi peν Pro Uatores commissa pura es,
Laelium eum eqaitata Impetum ex oeeato Deereruisset
turam gerit, vel qui in Dictatoris locum substituitur. αFabius Maximus , per Consulis ah sentiam, a populo Prodictator creatus est , ut legitur apud Livium I 1 a. Ad remediam iamAti desideratam, nee ad uirum, DIAatorem direndum Cisitas eo Mit . Et quIa ct cin Iaserat, a quo tino Hei poste videbatur e nee per oeeupatam aνmis ritieis Italiam saetiὸ erat aut nauistium , aut literas mitti: nee Dicta oram populusereare poterat et quod nunquam ante etim diem
stus , ut sint prodigia, quasi pro, idest , por-rh dicentia. Disserunt ab ostentia iuxta Ulpia.
num , quhd ostentum forma est non immutata, sed quolibet additamento, vel detractione enoris mem in modum deformata . Prodigium verbest, eritis rma in aliam speciem mutatur de quasi transfertur. Quam ereberrim h legimus apud Historicos veteres , Imperatores in auguriis sive auspieiis sumendis , prodigiis exterritos & eonia tarhatos , inserendi belli consilia mutasse . Moaris autem antiqui fuit, ut progressus imperator ad Campum Martium statuam vel sublime quispiam in medio statueret. Hastam tune belli mo derator ad illam coniiciebat statuam , versum. eam partem. ubi hostiles aut copiae, aut provinia eice erant. Si recta stetisset hasta , dubium designabat Martem ..Si versus hostes inclinaretur. nuntiabatur clades Romanis . si deniqua ad urbem Romam , aut statuam ipsam propenderet, victoriam Romanis contorta hasta pollieebatur. Noe seisieet. & innumera huic similia auguralia
in Uenta nec ingenio. nec suo ea erunt emolumento . Renunciabant nempe Duces militibus
Ris, volentibus Diis iubentibusque iniri bellum:
quo inereAihilem in modum ex sustitabantur militum animi. Longε siquidem audaciores in aetendo ' alacriores sumus . eum subeundi perieuli vel laboris serendi Deos existimamus au thores. Jam veth prodigiorum sue ostentorum innumerae Priscis species. Si sagitta e Caelo in agmen delaberetur , si Dux equo deeideret, si lupus eastra circuiret, ct alia huiusmodi non sane pauca, luctuosas praesagiebant calamita tes. Unum & viginti prodigia enumerat Virgil. lib. 1, Georg. ubi de Iulii Caesaris morte se scribit:
202쪽
Tempore quanqsam dis tellus quoque aequa ra ponti, ohisae, iqae eanes, importunaeque zolucres Signa dulus. xuoties oeupa esseruere is agros Vidimi undistem raptis fornae has AEt nam, Flammaνumque globos, luaefusaque volvere
Armorum sonItum toto Germania caelo Audiis , tostitis tremerunt mιtibas Alpes. Vox quoque per Deos vulg3 exasAta syesteititans, ct simularea mossis patientia miris Vil sub obseuram notiis: pe desque Aetitae , DOxdum luant amnes, Ierraeque dehis utro Maesum illacti reat teptis ebur Maqae sudat.
Prolate in s eo torquens vortises vasHolara rex Eridanus , eamposue per omnes Cum stabaris armenta talis: nee tempore eodensisas aut extis Hrae apparere minaees, Aut puteia manare eraον esuviis, O estpPer uoirem resonare rupis ululantilas artes . Non alias eaeu eeeiderant Mara sereno Faltara, nee diri toties arsere cometae. Claudianus etiam per occasionem Eutropii Funuchi impurissimi , qui tantum valuit apud Arcadium imperatorem, ut Consul ab eodem meruerit designari, alium exhibet prodigiorum eata sonum l. i. in Eutropium: Semiferos partus metuendaque planora matri,Maeuibus e mediis auditam nolle Iaporum
Murmur, O attonito pecudes pasore Iocular, Et lapidum daras hsemes . nimboque m naeem Sanguineo ruitiise Iovem , patensque eruore Mutator , ΦJassae polo concurrere Lunas, Et gemJaos Soles mirari desinat Orbὰs . Omnia eesse ut Graias Consule monstra. Hea terrae Cetrique pudori traheata per aries en arar anus, tIrtisumque egaeminat anni, Pandite riuiisees Cumanae carmina vatis, Farmineos Iulers Straria eonstitit tenet, Immersamque nefas 'ris exploret haruspex .ctuae nava portendant Superis Augures S haruspices hostiis ea proeurabant prodigia, ut insortunia quae minabantur, averis runcarent . Consulti etiam ob eam eausam libri Sybillini, ut frequenter meminit Livius . Et hi equidem Historicus nimium quantum in eiusmodi prodigiis reserendis Sc procurandis ad omnimo dam Lectoris satietatem prolixus est & superstitiosus. Vix enim apud illum dimicatio, aut conias lium quodlibet bellicum occurrit, de cuius euitu pluri hus & illustribus signis aliquid in an teeessum prodigia non portendant.1. Addam aliquid de offensionibus. Ste di eun tur in re augurali impedimenta religiosa ad expeditionem , iter , proelium, vel negotium quodlibet eapessendum. Huiusmodi erant, si indi gressi, pes haesset, inso isset limen , eoncidi Dset equus . Hi ne proverbium Cantherias in porro: dictum de Galba, cui in expeditionem ex iis tum , equus, sive cantherius in porta condidit, quod sinistri erat auspicit. Huius generis osseniasionibus neglectis, ita quippe ab Antiquis salsi, vaneque ereditum, sanguinolentas clades aece pere Demetrius & Graeehi; ut de Graeehis seri-hit Valerius Max. de Demetrio verb Plutarchus in eius vita. Tractum etiam est in eertissimum evertendae Troiae argumentum , quod equus ille machinarius in portae limine haesisset. virgis di. Eneid.
Apamat tamen Immemores eaeeIque furore ἰEt Mnsram infelix saerata sistimus arre . Simile est illud Ovid. Epist. ra. Laodamiae :Cum fritas vestis ad Trojam exire paternis,
Per tuus offenso li ne signa deest. Et Tibullus lib. I. hleg. 3. O quoties iurassus iter, Mui trsia LVI
OlfὸUum is porta signa dedisse pedem.
Voces etiam incerto authore prolatae , prodigii loco habitae sunt; neglectaeque interdum privata infortunia S clades publicas pepererunt. Plutarchus author est C. Mane inum Hostilium Consulem , eum in portu Herculis navem constenderet, Numantiam petens . ex improviso eam inaudisse vocem : Mane Manesκe . Cuius admonitum cum neglexisset, a Numantinis scedissima accepta clade mulctatus est. Ad infausti etiam ominis argumentum inopinati oecursus turpium formarum , Maurorum praesertim &AEthiopum pertinebant. Exemplum huiusce prodigialis terriculi adduco solum ex Floro lih. q. cap. . ubi agens de hello adversus Caesarem , haee praevia deseribit ad Bruti interitum: Sed nee tam ImminentIa elassis desinatae signa tittiere , . Num idi astaeta eadaveram pabulo toltieres ea fra quas 1am Da eis mυιIubant: o- ἰn aetem prodeant has obitas AEthiops n mIs apertὸ ferale signum fuit. Ipsi De Trato ore nil em, eam i Iota lumIue ex moνe aliqua se m agItaret, atra quaedam imaeo se obrajit: quae esset, ἰnterrogata : Tuus , inqti e . Mesar GenJus. Hine Suetonius tradit, Augustum pumilos , distoristos, ct quocunque genere notaque monstrosos , ut ludibria naturae malique ominis abhorruisse . Serpentes porro anguesque ad auguria maxime pertinere omnis Antiquitas eredidit .
Et antiquissimum quidem illud fuit mali Ddimonis , qui humanae felicitatis invidentissimus . D. scepta serpentis serma,ut in saera traditur Histoe ita . salse divinitatis auguria primis parentibus Deit: sed vera mortalium omnium innumeris ea. Iamitatibus, unius credulitate neminae , latissimam viam aperuit. Atqui hoe in summae pacis otio & deliciarum horto veteratoriis artibus tentatum a nehulone Tartareo. In bellicis verbauguriis & prodigiis hoe reptile inter praecipua reeensetur a Festo. Equidem Calehas apud Homerum viso serpente , qui Octo passeres eum matre deuorauit, belli Troiani annos inde est auguratus . serpens ad Anchisae tumulum , qui Septem In ens oros, septena volumJna traxis. Authore Servio Omen Anee suit ad spatium praesagiendum erroris sui . Quid Tiberio Graccho in Lucanis saeris eanti , quid Syllae immolanti in agro Romano. quid Roseio puero vis per som. Num angues portenderint resert Cicero de Divinat. lib. i. Artem ex anguibus augurandi primum invenisse Telegonum scribit sui das. Imo ipsam artem vatiei nandi a serpentibus suisse monstratam distimus ex fabula de Helena &Cassandra dormientibus in Tymbraeo Apollinis sano, quam resert Moliast. Homeri in Iliad. Hue reseras Apollinem praesdem auguriorum , Pythium R Pythonem a serpente suisse nominatum.
Et haee quidem , pro instituti nostri necessitate , de prodigiis indicasse fuerit satis et ne emanseris
203쪽
poenas incurrere vi daar, qui tamdiu absens a signis suerim. Notare tamen non paream, hoc genus auguriorum , sive prodigia a seriptori-hus rei auguralis Diras etiam appellari; quo nomine eomplecti mur quidquid praeter rationem
Sc humanum morem , quomodoli het evenit,
vel obiieitur . Vide Auguriam , Aa telam,
Grpentes. PRODITOR . A prodendo vel aperiendo dieitur. Est enim prodere manifestare : ex quo proditores sunt , qui hostibus suoruna consilia vel secreta
produnt , Nisi mavis commodiorem esse originem a prodendo, idest porro dando : ex quo proditores , qui patriam vel commissas urbes in manus hostium tradunt. Liquet eum esse propriὰ proditorem , qui pretio corruptus, vel odio in patriam , eandem hostibus vendit. Cicero proditori conservatorem patriae opposuit. Sic enim
ibit Epist. libu ia. ea dixit de eonservatoribus parrhe , quae Aea deberest de prodD ibas . Antiquissima fuit lex Atheniensivm , ut proditores
non solum extremo asscerentur supplicio, ver unetiam eorum bona publiearentur. Intra Atticae vero fines eosdem sepeliri nefas erat, ut docent enophon & Thucydides. Aecusati autem dicebant eausa in in uinculis , ut legimus apud Demosthenem. Romae uerb proditionis seu perduellionis damnatos , evocati in Urhem carnisees in erveem tollebant in Campo Martio defixam , ut docet Cicero in Orat. pro Rabir. Adhaee non solum illis aqua Se igne interdicebatur, uerum
etiam in perpetuum reordationis erant nefastae.
Vide , quae super hae re dies imus in Titulo Pang
Ilitares . Ex consueta pored ordinis senatorii
Drmula hostes iudieahantur . Distimus id ex Bruto ad Ciceronem lib. e. Epist. Familiar. Tu
meη paulo post futurum puto, ut hostes judicemur.
Porro Tiberium Graechum hostem iudicatum .seribit Valerius Max. lib. 4. cap. . idemque tradit de Mario lib. i. eap. s. Catilinam et tum ho-sem a Senatu iudieatum docemur ex Salustio . Nihil opus est alia recensere exempla, quae magna copia leguntur penes Romanarum rerum
Seriptores . Hostes uerh semel iudicatos hello etiam persequendos esse eensebant. Cic. Philip
vii lib. isti. C,sitis, οἱ mandatum a Senatu erat,
si Dolabellam iui eam jussi tam helu persequoretur. Plerutique tamen ita res transigebatur ,
ut duces quidem ipsos & authores proditionum iudiearent hostes . helloque persequendos de- Cernerent ἰ eaeterae veth multitudini. diem ceriatum statuerent, quo ab armis impune possent discedere. Cie. ppist. Famil. lib. 1 1. s. LepJdus sententἱἱι omnibat hostis o Senatu iudieatus es , caeterique eum illa, qui a Republiea defeeerant: quibus tamen ad sanitatem rentiaedi ante Kalend.
Septemb. potestas facta est . Idem Philipp. s.
Censesqtia tit iis, DI in exertatu Antonia fari , ne sit ea res fraudi. sante Katinae Febr. ales digresserint. Idem hahet spartianus in Didio Ju
hostium namero haberent . Non sum nescius, Franciscuna Hotomanum multa afferre distri mina inter proditorem,& perduellem,& maiestatis reum : satis enim ad hoe crimen contrahendum putatur , ut aliqua Reipublicae pars laedatur; ut siquis Duces hosticos pecunia liberaverit,uel adiuverit, vel detinuerit domi ipsis hostes. Perduellionis tamen erimen in eos eadit, qui Rempublicam ipsam, vel Prinei pem aggrediunturct impetunt . Exempla veth punitionum apud Romanos demonstrant, sim ma severitate suisse animadversum in reos maiestatis, Se quomodolibet Reipublicae perturbatores. Eorum verh cruminum eausas, quae ad regimen vel administrationem bellicum maxime reseruntur, late recenset Sigonius ex Ulpiano, Marciano, Scaevolata, aliisque priscis durisconsultis. Sunt autem hae potisimum ea use , ut easdem exponit Rosnus Antiqq. Rom. lib. a. cap. as. Qui iniussu Principis bellum gesserit, delectumve trahuerit, aut exerincitum comparaverit. Qui successori exercitum non tradiderit. Qui deseruerit exercitum Populi Romani, aut ipsius imperium. Qui dolo malo laeerit ne hostes in potestatem populi Romani venerint; ne exterae nationes eidem populo obtemperarent et eosdemque hostes quomodolibet iuverit eommeatu, armis , equis , telis , pecunia . Proditionum exempla tum apud Graecos . tum apud Romanos , quoniam pasim Oecurrunt apud utriusque gentis Historieos, sua pervacaneae fuerit operae hὶc referre.
a. Neque est prolixiori sermone ostendendum nihil in hominum .ita & cietate detestabilius
esse, & magis exosum , patriae suae vel Princi sum proditoribus. Sapienter plutarchus in uita Romuli eorum operam desiderari quidem deposcique *pe scribit, nunquam laudari .Quemadmodum enim venenatos sumos a pesti seris her bis conquirunt multi avida, illas tamen fugiunt deruntque t se gratus interdum iucundusque Proditoris fructus, ipsa tamen nunquam grata
proditio est , ipsque semper proditores demum invisi . illud etiam satum est atque adeo supplicium hominum scelestissimorum, ut arridere euipiam interdum possint ad tempus, omnibus ver b diris si execrationibus postea onerandi,demandandique in malam rem & memoriam semispiterni dedeeoris . Palam id professus est Augu-sus, qui, authore Plutarcho , non passus Rhymit aciem Thracum Regem . qui ad se desciuerat ah Antonio , sua in ipsum heneseia iactare insolentius in eonvivio, post dissimulatam aliquandiu molestissimam ejusdem petulantiam, alteri cuidam Regum propinans commemoratu dignissimum illud protulit, ProditIonem amo , Prιditorem non Lado . Extat apud Vopiscum .
exemplum simile de Heraelamone oecidi tuta ah Aurelianti Augusto, euius in hane sententiam ab eodem refertur epistola r Oeeidi passas sum , eritis bisorio Tisanam recepi. Ego Oeri P ditcrem amare non potui: ct libenter tali quod eum mistes ocelaeνant: neque enim mihi Mems mare potat stet, quῖ patriae nsn pepercit. Nequitiam proditorum Claudianus in Rusen. lib. r. sic
204쪽
Se νυ arum,quod mille meam peperere latores, I d tantis Romana manus e Ierait annis , proditιν tinus iners angusto Iempore teriit. Facit hue uetus adagium; talieontis exitum rquod memoria retentum a qualibet proditione tentanda Omnes deterreat . Scribit autem Plutarchus , Cilicontem post proditam Prienensi-hus Miletum patriam in macellum accessisse ad coemendas carnes. Lanius seu earnis eidem porrecto , veluti resecturus quod superesset, ro. gat hominem, ut extremam eius partem detineat: mox protensam viri manum machaera generos sit ma amputauit, addens : hia saltem --nu posthae nasiam eivitatem eris p odituras. rκon ovi . vide Anteesoras. PROFacTIO cr Assis. Post elassem deductam &de more saerifieiis sustratam , consultis potissimum avi hus seque hatur conscensio in naves. Huius &rh signum tuba extitit. Arrianus lih. s. Siguam
ordine novies solviam. Valeri Flaccus lib. t. A
Sesserat amplexas trisi laba tertia 'πο , Ubi etiam habes ter solitum tuba Meini. Aliud veth per noctem addebatur prosectionis signum, lamma nimirum vel sax sublata e navi praetoria. Id stiliret intellexit Senera in Agamemn.SUnum Nearsas regia ut Dipi rate. D elara lentam remisem emolit tala, Aurara primas prora satiavis Oias . Facem porrh sublatam exponit Servius illud
Virgilii 3. AEneid. Postquam etin D ωIdet eaero eo referreo, Dat elarum e puppi Hom.
Reeepto auditoque signo discessus , naves eo latim constendebant, gravissima ae sepe eapitis poena iis proposita, qui faeis, tubae , vel vocis imperium neglexissent . Memorabile eius rei exemplum a M. Catone proditum resertur Frontino lib. 4. eap. I. M. Cato ab hostili titiore, In quo per aliquot dies manserat,eum tradito pra-
1actatione militari, verum etiam sestivo eonem tu atque paeanibus adornabatur conscensio . G, ronae etiam herbidae florisaeque ex ritu veteri navibus imponebantur. Virgil. 4. AEneid. Poppihas e, Drι nautae Imposere eoronas. Ipsus uerh prosectionis ordo erat, ut expeditis. simae quaelibet naves levioresque lembi primamaelem tuerentur . Commodum quippe illis stationes portusque capiendos explorare. &de hostium eonsiliis eognoscere: eam ob eausam spreulatoriae illae naves dictae. Interdum veth in medium recepta leviora navigia , ne classis adventum praesentiscere hostis posset; quod ab Alethiade factitatum narrat Plutarehus in eius vita. Post expeditam illam et assis partem ipsa sequebatur praetoria eum triremibus. Omnique appa.ratu navium belli earum. Postremum locum tinebant onerariae, quae in re navali δὲ legitimaelise . quasi impedimenta quaedam & sare inae censebantur. Auxiliariae etiam naves praetoriam solebant subsequi. Caeterum ordo iste non ita
reperitur religiosi servatus , ut non alium Imperatores ordinem instituerint, sicubi id e re is publiea ducerent. Nihil autem diligentilis Oh seria vabatur, quam ut minime eonstipatae naves es sent, sed certo seiunctae spatio ad mutuam collisonem evitandam. Prudenter id ea. isse Alexandrum narrat Arrianus lib. 6. Deinde synum inesendi dedit,qua aadito satim navies ordine Iuldueantur. ImperaIam enim erat quanto spatio a naarias, quanto hippagines, quan/ι hehi ea, Id nos inter se eque oporteret, ne temerὸ
nati ae oriane uati antea eolliderentar; neque iis , qaae vesiciores eram, inIrrrupto ordine alia aravertere permittebatur . Haee fere de usu veterum in conscendenda elasse & prosectione eiusdem adornanda. Vide Schesserum lib. 3. cap. 3. scpius laudati operis de Militia navali.
PRopacetio IuppRATOars . Comparatis omnibus. quae Imperatorem discessurum eum exeret tu instruunt muniuntque ἔ copiisque ipsis militaribus praemissis, postremus eum magni seo comitatu, votisque secundissimis εἰ acet amatione ciUium . proficiscebatur Imperator. Extant nummi vete
res cum epigraphe Proenia Antisti in Hadriano, M. Aurelio, L. Vero, & aliis. Dis sustam honorificus apud Romanos suit, tantamque spectatoribus maiestatis speciem consuevit ingerere , ut prosectionem illam, utpote qua salus publica vertebatur , dedita opera prolixilis describere lib. I. non otiosum putaverit Livius r
ulla κώπ patis, paradatus ab Urbe profecistes . Semper quidem ea res eam musa Henitateae majestate geritur : praeeipuὸ e Dertit oculos animosque, eam ad magnam nolitemaue, aut OIrtate , avi fortuna hostem, euntem Consalem prosequantuν . Contrahis enim usa in ii modo
re0. taendam permiserant. Salii deinde euitatio anἰmum qui hesu east quam ineretus fortunae eventas , eommarisque Mars hesu fit; adieba seeunda, quaque intilla O temeνitata meum elude, saepe Meiderint. qaae eontra bona prudentia s .istas attialerit, quem seire mortalium. atrius mentis, atrias fortuna Consulem ad hel-
tam mIttant: triumphantemne mox eum exercha
Usore fraudentem Capitolium ad eosdem Deos, aquἰbus professeatur , εἰ juri . an hostibas eam 3 3Ituri laetἱtiam simi. Potissimam verti partem Imperatoriae prosectionis vindicabant sibi res fuerae . Praeeedebat Glamne sacrifieium in monate Albano in honorem Jovis Latialis, quod Latinas dicebant serias. Liv. lib. et s. Romae Cissatis Praetoresque assae ante diem V. Missae Maalui Latinae tenuerant: eo die, perpetrato sera ἰου monte, In Iaar qaisque provineias professa
tur. Ea vero aliquando neglecta sacra non una elade vel insertunio luerunt Romani, ut seribit Dio lib. s. Ipse veth prosectionis die vota semnia in Capitolio Imperator nuncupabat, quqeonsestim reserebantur in publicas tabulas . Is porrh interdum Omissus ritus magno, ut rebanis tur, methus ipsis atque adeo Reipublieae stetit: ut merith apud Livium lib. II. Senatus indignaretur quod prςtermissa illa essent sacra a C. Fla minio , qui Latinas serias ct votorum nuncupa.tionem fugisset. De nuneupatis verh votis meis minit Cror 1. de Bell Civit. Paradat; Dotis uanis
205쪽
eupatIs exeant. De eisdem votis Festust Moantiae ata dicuntur, quae Consules idi Praetores, eam tu provincias pro iseuntis, faetant; ea iuialtius praesentibus mustis referantur. Prodigia etiam ante diseessu in proeurari solita, ut a nobis alibi est dictum . Qui hus in rebus plane eminuit
Romanorum pietas, nullos Consules aut Praeto. res existimantium satis ratum aut legitimum imperium habere posse, qui eas ceremonias praeteriissent. De ritu autem gladiatorii muneris , &υenationum edendarum ante discessum ex Urbe,
vide quae diximus in Titulo Gladiatores. cauibus Veterum servato more conseεὶ is, paludamen. tum Imperator sumebat, cumque paludatis pariter litiori hus, & reliquis imperii insignibus inter publieas acclamationes & laeta auspicia proficiscebatur in provinciam. Liv. lib. 3i . P. SE-pIeIs, Consul serandam ista in CapitιIIa nuneupata , paladasus eum lisor has profectus ab Pν-he Brandusiam venit. Idem Historicus lib. at tanquam in sens & deterioris exempli suisse observavit quod C. Flaminius Consul, Du modo,
ut ipse loquitur, fine insignibu , De listis baseium proeliat ; Lad ariter qtiamsi exitii eausa filam mertisset.
PROFUGO , as . Fit a prisco verbo Ruo, seni sic atque prodigere vel deperdere . Ut autem loquitur Gellius cap. s. lib. I s. inclinatum est hoaverhum tractumque ab affigendo, & ad perniciem interitumque deducendo. Frequens admodum huius verbi usus in re proeliari . Profligatas acies, elassem profligatam dicimus . Cic. pro Rahir. Exerestum Uruere , expugnare W-bes , aries hosium pro gare . Caesar a. Be II
Cikil. 2ood elassem hostiam primo impetu adleniens prosigaverim. Profligare bellum etiam di ei mus pro absolvero & eonficere . Tacit. Ibos aereat helium eum daeis Vespasianus. NO-tat tamen Gellius i. 1 s. c. s. Latii veteris seriptores , ac praecipue Tullium pro hello profligato dixisse hellum adfectum, idest ad snem pene perductum , adducit autem uerba Tullii in hane sententiam : Tellum aletiam videmas, i Oeri at dieam, penὸ eonfeptam. PRophi GATOR, Oris . victor, Triumphatori missexit tamen Taeitus hoe nomen ad indicandam essulam prodigalitatem : Habebaturque non ganeo , ct profligator , ut plerique sua hauries itum, sed erudito Iuxu.
PROIr Tu Ra , arum . Di eunt passim Arehitecti in re aedificatoria partes illas . quae extra ambitum structi aedis eii ad perpendiculum extante cuius modi sani coronae, cymatia, & in columnis praesertim , quae sunt extra scapi erassitudinem. Non solum ad ornamentum , verum etiam ad x hur & firmitatem operis alidi solent tum a civicis tum a belli eis machinariis . Vitruv. lib. s. cap. a. 2uemadmodum /nim instenis pictis Oidentar eotamnaram projesurae. A Graecis Eephoras appellari idem non semel docet vitruvius. Itali dientit Disti, ingetlλPROLrTARII . Quinam essent ostendit Gellius lib. I s. cap. io. Julii Pauli verbis r RaI Iis plebe Romana tentissimi. pauperrimique erant, neque amplias quam mille quingentum aeris ἰn Gnfami deferabant, Presetarii appeliaba istur: qui vero salis , avit perquam exiguo aere censebantur, Capiteeensi iocabantur. Constat autem Proletarios , ct Capitecensos a Romana militia ex-
elusos nise propter inopiam Reensus tenuita
tem . Cum tamen necessitas aliqua adigeret, ii etiam leguntur arma sumpsisse. Non educebantur tamen in aciem, nec legionibus miseehaniatur, sed ad muros, urbemque custodiendan
detinc bantur sub oculis seniorum . Clarε id docemur a Julio Paulo, loco Gellii supra memorato : Iubniam res peeuniaqtie famisiarii ob Iteire pignorisque apud Remptibileam esse videba tar , amorissae in patriam fides quaedam in ea, Irmamentum erat, neque Proletarii , neque Caphecessi, mihi es, uis in tumia tu max mo,
Jeribebaniar. In eandem sententiam Ennius Poeta cecinit :
Ornatur ferro, muros, urbemque, forumque Ees biis eurat. Ubi notandum non modo, quod diximus , ad murorum duntaxat custodiam fuisse detentos Proletarios , verum etiam arma e publico ha- huisse. Iniquitate postea temporum eb delapsum est, ut Proletarii & Capitecensi passim in mili tiam scriberentur. Salust. de Matior Ipse miti- tesserihere, non mora majoram, neqae eae classii
hui, sed ali libido ea, que erat, Capiteeensis plerosque . De eodem Mario se Plutarchus : De-lesam habuit poto legem ct morem plurimos a pauperibus Osemiti genere eoinrthos, eam
antea 'Duces hos tales tions ei rent. Proletarii dicti sunt a prole ere da . Nam cum ab initio a militia excluderentur, ad creandam sobolem in Urbe relinqvehantur . Capiteeensi sta appellati sunt, quoniam fortunis eensuque destio tuti, solo capite censebantur . Quod autem do infimis quibusque S Capitreensis a Mario delectis ex Plutarcho memoravi, prolixi iis exponitur a Valerio Max. lib.α. cap. . Sed hane dis tina usurpatisne firmatam eonsuetudinem C. Marius, capiterensum lege. militem, abrupit. G-OIsasioqui magnifiea Jὰ nothattissae eonfitentia vetustari non sene propitius e memorque, smilitaris ignotia humilitatem spernere perseveraret, Ie a maligno minutam interprete .elut
manis obliterandam duxit, ne talis notae eontagio ad ipsius quoque gloria sugillationem penetraret. Clarissimὴ denique inter Capiterensos &Proletarios distinguit Gellius lib. 16. textu superitis allato . PROMoetio , onis . Vide Promoveo .
P okouso . Est porrb , idest ultr& moveo, Terent. in Eunueh. Mise vieri oedius te Natrix. S. Mois Oeo . Q Vides, at nihil promotes. Verbum est rei belliedi & eastrensi admodum samiliare. Tacit.lib. is . Cum promisera serias O maehinamensa ine perent, Delia detras. Caesar lib. I. Beli. Gall. Eodem He eostra promovit, O mill bai
s assuum sex a Caesaris eastris sub monte eonfidis,
i v. lib. 8 Beli. Punic. Dum eastra ad Carthaginem promweo . Metaphorich ver b promovere diei- mus , quos in altiorem gradum evehimus. Juxta hanc etiam aeceptionem *pilis usurpatur id ver-hum de bellicis Magistratibus. Cur t. lib. s. Ab humili ordIne ad eam gradum , In quo tune eraι,
promotus. Veget. lib. a .cap. 8. Velas autem consae
ludo tenaἱt . ut ex primo PrIneipe legionis promisaretur Centario primisili. Lamprid. in Λ lex. De promiseudis etia vis, hi a Mahat. Promotio
206쪽
etiam legitur apud eundem Lampsidium in Dia dumeno : Habete υἱων, Commititones, pro imperio aureos ternos, pro istonini nomine au-Hos quissa, ct solitas promotiones, sed geminatas. Vertim interpretes, promotionem ibi sti pendii euiusdam genus intelligunt. Perterruit ilialos nimirum, R ad stipem exeogitandam induxit promotio geminata. pa mihi simplicius ex plieatur provectio ad honoris gradum non proximum, sed excellentiorem e bis enim promotus probh dicitur, qui ab uno dignitatis gradu, proximo quas per saltum transmita , in ulterioremastendit. Caeterum Promoti milites memorantur ab Ammiano lib. is. & reeensentur intor vexillationes in Notitia Imperii. Vetus inscriptio e
PROMOT EX BENEFICIARIO PRADFECT PROMOTOS SOCCESSIONE IN LEGIONEM.
Pa MuRALE , lis. Munitio murum amhlens & roh rans . In Λrehitectura militari diei mus hodie teria reas aggestiones , interpositis ad firmitudinem . lasethus, sudibusque in terram defixis, excitatas ante moenia ad modum perpetui aggeris. Usus est pro tegendis muris aduersas hostium tor. menta . stationem etiam militi hus peresidiariis exhibet, ut fossam tueri possint. Fius usum irrident damnantque plures Arehitecti militares, quasi damnosum munitionis genus. Nam saepe Oppugnatores adjuvat ad astensum, lacta per re petitos tormentorum ictus qua satione, adituque ad moenia adaperto. Sunt tamen qui eos aggeres retinendos putent. Usus nimirum & experientia rerum varia facile opinionum diversitatem inducit . Vide Antemurale. Dicitur italis Fursu Ma- ea: quoniam non est verum tegumentum, susto murus areis verus , sed appostilius: quemadmodum salsa ostia, Pseudothyra Graecis , appellamus quae surtiva sunt. Vide Pseudothstram. PRoph sΜλ . Dicitur apud Architectos operis adis umbratio illa, quae fit ex ligno, cera, gypso, argilla. vel charta , ad cujus exemplar opus de inde Mechaniel per seiunt. Italis Λ delis. l lin.
Pgoa R. o R, Oris. Duo Romanae dignitatis munia eomplectitur in rem nostram. Primum qui Praetoria dignitate ac aut horitate ad provinciam gubernandam mittebantur , hoe Ornahantur nomine . si quidem Praetores , annuo Magistratu absoluto, in provineias mitti solebant, cum imperio & jure belli administrandi: & tune PD-
praetores vocabantur. Iterum se illos uocabant ex privatis , qui non ad gubernandam provineiam sed ad gerenda hella mittebantur, ut Caia
Jus Octavius Augustus , & post eum reliqui Imperatores eonsueverunt mittere in prouincias,
quas sibi reservabant, de quibus satis prolixi agit Dio lib. sa. Hujus autem generis Propraeto- est; stios sibi eligebant ipsi Legatos, Quaestores
Provinciales, Centuriones , Tribunos , praesectos &e.Vide Ros n. Antiqq. Rot n. lih. .eas 3. De Propretoribus Cicero a.de D in. 2uam maliati sani anni, tam helia a Proeonsalibus est. μο- petroruas adminUrantur. P opuGNAeu LUM , i. optima veraque voeabuli no. one ponitur a Vegetio pro pinnis murorunia,
idque pluribus in locis . quee aliter explicari nequeunt. Pro exumplo sit illud lib. eap. 6. ubi
loquitur de corbibus, sive cratibus, quas lapidibus consertas de muris in hostium eapita &machinas dejiciebant: Ea arte inter hina propa-graeala eonpitatas, ut se per serias asendisset ho- sis, supra eaput suum vergerent saxa . Et lib.
cap. M. In majoribus libarnis tropagnaeati eoasituant, at tanquam de muro citius vulnerant . Dictum quippe est propugnaculum, quasi ante pugnaeulum , idest murus , agger, ac demum. quidquid interpositi editique operis extruit ueante loeum, ex quo milites pugnant, ut eodem tecti tuto in hostes tela eoniiciant. Ae plane non dubito, primum propugnaculi usum fuisse in militia nautica, quo indicatur ligneum quoddam quasi promurale, quo protecti milites naves hosticas adoriuntur , ut magis expIieatum est tria Titulo Catastromata . id verh mihi apertissimum saeit familiaris Historicorum locutio : vix enim interrestri militia, ereberri md in nautiea propugnatorum meminerunt. Hirtius de Beli. At
sand. Non jam virtute propugnatorum. sed BDuila elassariorumse et testis mirint. Liv. lib. r. iis re bis ictasupprimitur , leues obruuntur propngnatores . Cic. 7. Verr. Galsis Iosea propterrimi ouem propugnatorum o rem tam . Atque id ferδ perpetuo observatum a praeesaris Scriptoribus . Ex quo mihi plane omnis dubitatio adimitur , quin verissimam ese statuam superius in is dicatam hujus nominis notionem. a. Propugnaculum in recenti militia munitoria pars est areis potissima, ad tutandos simul praesuliarios , Se hostem infestandum idonea. Inaugulum illa prominet, hostilemque respieit eam. pum Se cortinas utrinque interiectas , quas ita protegit, ut altera alteri si munimento, utra isque ueph ad propulsandum hostem eonspiret.
Balaardo, Basione Nihil sere est in utii verso studio militari, quod indigeat maiori peritia erdiligentia, quam ut ad rectam normam, certaminque artis regulam huiusmodi propugnacula dirigantur; in eo si quidem munitionis praecipue munere tota stat ratio, tota spes Hrtitur eludendi conatus hostiles , diuturnaeque obsidionis sustinendae. A numero earundem munitionum, anis
gulari quemadmodum dixi forma per certa intervalla erectarum , urbes ipsae vel arces tetragonae , pentagonae , exaetonae, eptagonae nominantur. sunt veth quae pluribus etiam propugnaculis muniuntur . Verum laxiores illae uris hes , praeterquam quod longi plures deposeunt impensas, dunio triploque maiorem exigunt tormentorum & praesidiariorum militum numerum et mitiusque pr inde aptae redduntur ad paulo longiorem defensionem . Equidem architecturae tectoriae finis est, ut pauci plures arcere possint, quod nonnisi in arctum collectis muni tionibus obtineri eommodὴ potest . Ideo penistagonae ct exagonae arees prae polygonis . . peritis machinariis eliguntur . Prouidendum vero in propugnaculis eonstruendis , ut linea , quam volant desinfinitis , a rostro unius propugnaeuli ad extremam alam alterius non si aequo hrevior longiorque. Iterum ut rostrum ipsum nee ita in aeumen desinat, ut ab hostilibus tormentis Hella possit dirumpia nee ita erasi h si cuspidatum , ut vim coniosam ess agitet praes diariorum . Frontes etiam stu Dei es non tilent ex dere spatium, quod habet dimidium afliarentium cortinarum. Postremh erilli linea, ale, auru Cc a cui c.
207쪽
culae, ostiola, quaeque ad illὴ construenda ne .cessarii sunt operis, cerram habere dimensionem oportet, ut expedith munia militaria exereean tur, & propugnantium robori atque virtuti locus ipse probE communitus examussim apthque respondeat. Eas regulas susὴ prosequuntur Matthias Dogenius, Adam Frit achius, Pςtrus Hearigonius, ae praesertim illustris nostrorum rem porum machinarius Dominus de Vauhan , qui subiectis etiam propugnaculi deformationibus rem totam iacith indicat exponitque .
ysopucNo . as . Pugnando defendo . Cicer. 1. de Inveni. Di ms oppugnare commoda patriae ,
hui datis. PRO pucNArio , cinis. Defensio . Cie. Epist. lib. s. sevique perpetuam propugnationem pro omni.
p ouussetox . Cic. Acad. lib. Cum Alexan-djiae μοο sor essem. Dicitur tam qui, extincto Quaestore , ante adventum successoris , praeseiebatur provinciae per aliquod temporis spatium a quam qui eodem decedente Quaestore, a Praeside provinciae lectus ohibat munus & vi-ees Quaestorias. Provinciam Proquaeliores non a senatu vel populo, uti Quaestores, sed ab ipso Propraetore, vel Proconsule aecipiebant et nee urbana solum negotia, sed etiam bellica .
moderabantur .Pxogeia . Vide Gale παον .pλosscuroxps ARMORUM . Militum genus , quod eursoribus , ct equitantibus adi ungi solet. Eoiarum frequens mentio aevo Theodosa anci . Quomodo verb id genus militum ereari soleret, de quam operam dominis praestaret, susa narrat Ni eolaus Uptonus l. i. de Militari osse. Vide Cangium in Gloss. MPRossioNrss. Remiges, vel elassarii, ab impulsu notione Craca appellati, quorum meminit Georg. Pae hym. Michael. lib. q. cap. as. Ade
I RosioNANI . occurrunt apud Frontinum: Tum Prosignanis , qui ius Ma aete erant, impera miι , at densos uamens que paros is teννam δε- fgerent . Ex quo habes Prosignanoa fuisse in .aeie Romana eosdem ae Suhsgnanos ; nimirum
eos. qui servabant signa Principum , qui post
Hastatos in acie collocahantur. Antes gnani sue. runt propugnatores signorum in Ida statis et suta signani, seu Pro signani pu gnatores signorum in Ptiqeipibus ς Post signani vero propugnatores signorum apud Triarios. Dicti autem videntur Prosignatii idest Subsgnani ad eum modum, quo Subdeeurio , Suheenturio , ct similes, sunt etiam Prodeeuriones ct Proeenturiones r cum
iidem x subsint Deeurioni de Centurioni, & s-mul, iis absentibus, eorundem vices εἰ imperium obtineant. Haee ad mentem Lipsi. Sed ui-
de quae diximus in Titulo Aaetesignanῖ. Turne.
hus l. s. Ad vers. cap. 3. Subsignanorum notionem alio trahit, idest ad eos milites, qui exau- thorati sub signo seorsum tenebantur, nec praemia Sc agros acciperent. Imo quotquot sub s-gnis habebantur, erantque a Legionariis distincti, nee militabant sub Aquila , docet suisse subsignanos γPRosTAT , arum. Quod sit ossicii nomen in proelio, vide in Parastata.
PRosuMI4 . α . Genus est navis speculatorIae cuius
meminit Gellius Itb, io. cap. 23. Legitur 3pud Caecilium Scriptorem veterem : Cal guberuat prope evertit Prosamium . Et alibi: De no83. ad portam Iam provisus Proum d. Alio nomine
appellari Geseoretam aliqui scribunt, & indicat celsius ibidem,
PROTECI Rrs . Spartian. in Caraealta: Naufra si perieulum adiit, ante a fra Aa , ita us in JEapham eum Proteuoribus asseenderat. Milites sunt
Praetoriani, stipatores corporis. Horum cre-hro meminerunt Seriptores aevi Theodosiani , quos recentet Cangius in Gloss. Ammian. l. 3 o.
nein hujus voeabuli militaris Paulinus Nolanus Epist. 3 p. praeclaram illam habet paraenesim ad militem : Is hue mattia solatis in totis habere hane o ii pramotissem, ut ProteAOres eseia mini . Si astem Deo te nobaveris, ipsam Deum Ineipies habere Proteu,rem . Vide ad qualenta milhiam it indito collegam, ut qaοd homini esse optas, hoe tisi Deus fit. Caeterum de Protectoribus ita Firmitas l.3, Reieι semarios , veὶ Imperatorum Protectores, vel quῖ proprio ex litustatem nise;pibus semest. Duplex ver 5 suit
genus Protectorum i armati alii, ct in acie militantest alii inter Caesarum familiares astiti, eamque ob causam a Jurceonsutis, aliisque
Seriptori hus dicti Protectores domestiei, Ammian. lib. i . Asienit Arealaxas Protenor δε- mestieat. Et lib. is. Miss igitur ad eos eorripiendos Teatomates ris enis domestieus eum Cesia-ga . Ipse etiam Ammianus Constantii imperat ris suit Protector estimesticus , ut ab eodem reis sertur lib. I s. μοιeMores domest res decem, at posvilarat , adjuvanda, palateas nere Frates . . eam δεκὰ ς imo quor ego quoque eram eum δε-riam Colum. PROTELUM , i, Pro iugi quodam agendi tenore generatim exponitur. Cum uerb huius vocabuli etymon si maxime Obscurum, & in quo explicando seriptores miserὁ torquentur, verissimam omnium puto derivationem a Donato traditam, quam sequitur Maliger in Varronem; ut prOt Ium si a telo, notetque eontinuatam teli e ballista impulsonem . Exinde verti significat per quandam usurpationem, quod fit concitate gei myetu continuato, nimirum ad smilitudinem teli hallista emissi. Ita Lueret ius lih i I, Undique pret/lo plagaram eontinuata .
PROTsto, as . Longe areeo, abigo eum impetu continuato. Terent. Phorm. ta iratas sals
monitus a Laodamia eoniuge, ut memor ora
culi , quo periturus dicebatur qui primum in Troianorum terram descendisset e classe , periculosum bellum desereret, cum iuvenili impetu
208쪽
abreptus primum eontigisset terram Troianam, ab Hectore intersectus est. Osid. Metam. l. II.
Praesilae eassis. Vide Ovid. Heroid. PROTOCARAEus . Gubernator triremis Imperatoriae Byrantii. Zonaras in vita Constantini Dueae . Curarari , ut Imperatoria triremis, idissiae gubernatores, qui Protoearali appellantur, abessent. Vide Caratat, PROTOcυRsoa . Praesectus Cursorum. Landulph. io Phoea : Cum enim mi Pset Proto Vorem, ut Interro arat eos, quo praecipiente hoe Deerem. PROTONOTARius , ii. Dietio est hyhtida , ex Graecanica & Latina eonflata. Primus vel caput notariorum . Oeeurrit saepissim h apud Seriptores Latinobprbaros . & sere sumitur pro eustode, vel principe Ecelesiasti ei strinii, vel archivi . Sed nihil obstat quominus militaris etiam eust dem primarium serinii ita nomines : liret alia insuper vocabula suppetant apud eiusdem ordinis seriptores , quibus eiusmodi dignitatem, uel potius ministerium indices. Primiserinius, Pr tosiri uiarias, Proto riptor . PROTosp ATMAstius . Vide Batharias. PROTOsTRATot , oris . Stabuli Praesectus, idem ae Marestallus , ut aperth colligitur ex Nieeta. tibi se loquitur de Gotheseido Bulioneo r Dignitate erat vir Ille Maresallas , quia Graecia
stratoricus, insigne Marestallorum . uulgh Baisson it eomando . Niceph. lib. r. Hist. ob unimiaveritatem ae fortit dinem priatosratorieum ha-
eulum aerapit , PROTOvEset IARIus . In aula Byrantina vestium . . cimeliorum, Se thesauri imperatorii curator. Zonar. in vit. Basilii Porphγr. quae rem eabieuior o nunciata essent. Leo Prototest;arias cum summo Imperis, di aar horitate Do arbitratu gerendi omnia quae Imperatori heent, mJttitur. PROTuTELA , ae . Pro ducatu primae aciei , Vanguordia et quemadmodum Re tutela pro ducatu extremae aciei. Retrogvard a. A prima vel extrema exercitiis parte tuenda. Hugo de Cleeriis
de Senestalia Franei aer Comas Ande vensis eum t. exeressa Regis fuerit, mes ierit. Priameiam Deser eir in reditu Retu Ham . Infra a De eaetera Comes appellaetiν Major in Franeia propter Retatelam, quam Deit in exeresta Regis . Paciv IN IA, ae . Vox est hellicae originis . sie en ma Romanis vocata est quaelibet regio extra italiam , quam hello devinam & aequisitam . vel quomodolibet in suam potestatem redactam,suisiilue missis Magistrati hus administrarent. Appellatae sunt Provinciae , quoniam eas regione populus Romanus provicerit. Festus illud pro . exponit , ante et promine ae appellantuν , quod populas Rιmanas ear provincit, Me es aure ivit . Existimo illud peso melius esse expliean dum pueri, idest βνist quoniam Provinciae dicerentur non quas circa Urbem, vel intra Italiam imperio suo Roma sibivisisse ded quas proeul , soris, S extra Italiam armis esset adepta . Duplex est Re passim a seriptor hus usurpata Provinciarum divisio florentis Reipublieae & li-hertatis illibatae tempore. Provinciae alit di&e sunt Consulares, aliae praetoriae . Continetebat
frequenter,ut qui in uris gessislant Consulatum,
honoris grati postea mitterentur eum Imperio ad eas regiones administrandas, quas seliei hello
sui iuris Romani secissent. Jam qui illue delega-hantur cum imperio Consulari, post gestum in Uthe Consulatum , dieehantur Proconsules , quasi . viees Urhani Consulis in ea regione obtinerent , eamque regerent Senatus populique Romani nomine, Ad easdem regiones gubernan in das interdum ii mittehantur , qui Praetura in Urbe proximo anno essent desunm. li porth etiam, Praetur, peracta , profectique in Provinciam eodem iure praetorio administrandam, nomina-hantur Propraetores. Horum porro Prouinciae dictae sunt Praetoriae, ut Proeonsulum Consulares . Neque proinde certa ct assxa Proconsillaris vel Praetoriae appellatio erat Provinciis: quin potius saepe Consulares praetoriae , ' Praetoriae Consulares effectae , ex arhitrio se ilicet iussuque Senatus , qui eisdem regionibus modh Consis es,
modo Praetores magistratu exsolutos praescie-hat . Quanquam vero summum m imumque esset in Provineia imperium tam Consulare , quam Praetorium , maior i men dignitas erat Proconsulis , qu1m Propraetoris . Siquidem Proeonsul majorem copiarum numerum , plures sestes Se Consularia habebat insignia : Propraetor autem minorem exercitum, paucioressa sees Se insignia tantum Praetoria . Seio nonis nullos ac praesertim sureconsultos aeus sensisse. Ab Proeonsules cum Dropraetoribus omninti adg quasse , uerum illos in Georem induxit muta
tio ipsa appellationum in iisdem Provinetis, qui aliquando Praetoriae, quandoque etiam Consulares di μου 1. Quod autem sepe invenies, in Provinciar
ormam redactas Romanorum armis occupatas
regiones . id stitieet suit antiquas illis Se dome stieas leges eripere ς magistratus etiam e popularibus tollere,antiquatoque omni pristo iure, &Romanas leges , R Romanos Praesectos indueere , qui urhanis hellacisque curis praeessent. Sed non peoinde par in omnes erat Provineias imis perium Romanorum. Magnum quippe diserimen inter illas & aequisitas ei vitates quaslibet inter redebat . pro diversitate earundem in Romanum populum meritorum. Ouae praeelare se gessissent erga Romanos, immunes dictae , solutae nimirum a vectigali hus & Oneribus . Quae Iibertate donatae erant , liherae sunt appellatae. 8e nihil solvebant. Foederatae aliae, a quibus nonnihil exigebatur. Quae ver h nullis in populum Romanum meritis hi signes essent, stipendiariae dictae , quae tributa S MEtigalia pendebant . Quare eum Proeonsule , vel Propraetore mitti sole sint in Provincias Quaestores , qui oriram gererent vectigalium . Aliud vero vectigal certum erat au definitum , ut quudam stipendii summa r aliud incertum , ut Portorium ex importatione vel exportatione rerum venalium a 4
Genus insuper vectigalium Seriptura erat S mineuma et illa quidem ex pactione publiei pastui .haee vero ex frumenti parte. Vide Rosin. An inti qq. Rom. lib. I s. cap. 24. Ec lib. I . cap. II. 3. Iam verb tempus Provincias gubernandi per Pr eonsules& Propraetores ad annum defianiebatur ex lege et quemadmodum in Urbe annuum Consules Se Praetores magistratum gere hant. Sic enim sancitum erat Lege Cornelia de Provincia, euius etiam meminit Cieero Fnist.
209쪽
Famil. lib. s. Legimus tamen non admodum infrequenter prorogatum ultra annum imperium . Praesectis Provinciarum. Neque porrci cogehantur statim diseedere in Provineias et nisi sor-th helli exercendi necessitas ingrueret, quae sua deret maturandum ah Urbe diseessum. Constat autem , quod superilis indieavi, nonnisi sejunctas ab Italia regiones Provinetarum appellationem esse sortitas. Quod enim seribit Caesar de Beli. Gallie. lib.a. Pompeium Proeonsulem in Urbe fuisse, id stitieet tactum est extra ordinem; ut ex eodem Caesare ibidem facili negotio eo uitaeitur . stellia verti , utpote Italiae proxima, prima omnium Provincia fuit. Cicero in Uerr. 3. Primὸ, quod omniam nationam externarum
prineeps Stellia se ad amieitiam fidemque populi Romaui applicuit. ἱd quod ornamentam Imperiis, Provincia est appellata. Edi quo Provinciales appellati quieuoque Romano imperici essent obnoxii. praeter Italos. Plin. lih. g. Epist. Italios es, an 'ollaetatis Et Colum. lih. s. cap. q. tradit culturam vinearum provincialium, eum alibi tradidisset Italiearum . Volphgangus Larius lib. a. cap. a. meminit etiam de Pro vitiis His Quaestoriis . Id vero plane commentitium eruditiores existimante inductamque allucinatationem ex consuetudine Proconsulum vel Proia praetorum , qui , siquando a Provinciis aberant, relinquebant Quaestoribus earum regimen e neiaque enim Quaeliores lasces habebant aut lictores , ut tradit Gellius cap. Ir. & 3. fustra oppostam opinionem tuente Alexandro ab Alex. lib. I. cap. I . sed videndus hae de re Marcellus Donatus Dilucid. ad Sueton. in Augusto. . Alia Provinciarum diuiso loeum habuit post exactam libertatem. Sualestente potentia Caesarum . Tune enim aliae populo Romano relictae regebantur more veteri per Proconsules, vel Propraetores: aliae verb atq; adeo pinguiores eorundem Caesarum potestatis erant, qui Praesectos ad illas suo nomine administrandas ablegahant nomine Praesidum. De ea divisone luculenter scripsit Strabo lib. s. per haec verha.
Pres nesaesaepenumero aliter atque Miser A ID sent . nune autem ex Antisti Caesaria insitato ita sunt partitae ; nam qauis ei patria totitit M.
perii Jammam permiserit, paeisque ae helli potestatem haleat, unitersum Imperiam bipartiuse Amisi, ut partem sibi sumeret, eam festieet ,
qtiae militum praesidio indigeret. partem mero pop. attribueret eam , quae parata es , o sine armis Delia retinetur. Compimet igitur Protaviseias fecit, qaaram aris insuris, aliae populi appellantur , Ipsa in suas Prae es eum Imperia mitis iit, populus in sua, Proeonstites ct Praetores. Obtentus autem tibi assii mendi Provincias a Caesalibus plausibilis ille quidem apud senatum & populum fuit, ut laboriosas magis S bellorum motibus proximas ipsi suseiperent . sedatas tranquillasque Populo Romano relinquerent. Istud scilicet iactatum palam ab Augusto eolligitur ex Suetonio in ejus vita r Provisesas Oalidiores, quas annuis Magi'atatim imperiis regi nee Deire nee tatam erat, ipse suseph, eaeterat Pro consilium sortirῖ permis. Fasdem Provinciasse eκplicat Dio Ilib. 33. Polemures Provincias, at Diraeea ct per ealosus, mel hostes aeeolas habentes , tes per se magna ct nova moliri vi dx-
tes ebe In eandem sententiam Strabo si lar .SUI qaIdem quaeean ae militum praesidio essent tenenda , quales sunt Regiones Tarbarae, e gentibus
tui aegri parentas , quare ineola eaterarum reissam pestiria ιmpus, ct eopIa munitionam fra si , lagam detrat ans . Adumbrat suhohse δhis verbis Straho veram eausim susteptarum a Caesari hus Provinetarum; nimirum ut eopiis mi
litaribus armisque ipsi semper essent instrum .
Romanum verb populum exarmatum relinque rent . Aperth tamen eandem revelat eausim Dior
militet Maberet. Fos vero administros Provinciarum, nomine Caesarum , ius tant lim Praetorium obtinuisse, sit tem per posteriora tempora, coniicimus ex Vopisto in Probo: Aeeepto uisur Moe Senatusconsutio Reandam orationem permἱ- sit Parritus. at ex magnoram Iudieam appella-r;onibus ipse cognoscerent, Proesnsules erearent, Legatos Consulibus, ias Praeibrium Froditas darent, quas leges Prahas ederet, Senatuston slatis propnia eonsecrarent.
s. Proficiseenti hus veph in Provincias ex an liquitus recepta consuetudine expensae omnes, quaeque ad usum vel diuturni essent itineris,com parabantur ex publico οῦ neque eam ob causam scietis aut foederatis Provinciis quidquam negotii Romani Magistratus Reessebant. Constat hodex Livio lib. 4a. ubi praeter morem a Posthumio Consule factum notatur. ut eisdem aliquid oneris imponeret. Sic autem seribit: Uteras Prae-ασι misit, ut sibi Magistratas ιμἰam exhet, laeum pallieὸ pararet tibi diserteretur, jumenotaque eum exiret inde, praeso essent . . te hane Constitem nemo unquam DeiIs in alia re oneri aut
sumptui Dii, ideo Magistratus mutis tabernatu- Iisque , ct omni alis infrumento militari orna Iantur , nequid tale Imperarent festi et prioata hosph;a habebant . ea lenignὸ eomiterque eoIehunt, domassae eorum Romae hespItiba, patebant,apsd quos ipsis Averti mos esset. Legati, quἱ νepente aliquo mitterentur, singula jumenta per oppida , iter quὰ fae/endam erat, Imperabant, o iam impensum fici In Moe, alas Rι mauos non Detebant. Postea Lege stilia quid in Provinciam proseisienti Magistratui a foetis tribui
deberet , praefinitum: Nam praeter scenum , tectum, & lima, aliud gratis nihil dari debere deerevit. Videtur tamen id ex eodem Liuio antiquioris etiam suisse mori si se enim seribit lib. 4r. Eodem anno C. Popaeus OCn.Gnatius legati, qai in Graeaam mis erant, Seηatuso altam Thebis primum Me raram per urbes omnes Peloponnesi elaeumtulerant, negati assum rem In bella Marsyatibat Rcmanis eo erret , fraterquam
rum qs que praebuerat . levatos se oneribus. im- sol De , qui a alia auit imperantibat exhau-ν esamar . Cum vero postea Proconsulum vel Praesidum avaritia adhue magis magisque Provinciis ineommodaret, provisum est moderatione Caesarum, ut ad veterem frugalitatem revoearentur prosecturi in Provineias , iisque honestus eommeatus pecunia publiea penderetur sic enim Suetonius de Augusto : in Proconsulibus ad ma-
210쪽
eertu peeuma constitueretur. Et adhue expressius idem notant de Alexandro Capitolinus,& Lampridius in ejus vita. Appono autem Lampridii verba: Iudiera eum promoeteret exemplo Oete- rara , ut O taeero doret, argento ct necessariis; fraebat ; itavi Praesides Proviseiaram aeeIpeiarent argenti pondo virena . malos ct equor hinos, testes foreHes binas, domestieas singulas, balnea xei singulas, aareos centenos, eoquos sngulat, Os amres non haberent, s Ialas eoneuhInas, quod
sis his esse noη possent, redditari deposta admi
Ohiter licet suspicere veterem parsimoniam in summi loci viris commigrantihus eum imperio ad opimas Provincias. Quid enim parcus ille &permodestus apparatus unius coqui, hinorum .equorum, paucarumque vestium, ad splendidissimum saetae & quaestissimum magni seent iae cui tum , quo hodie praesecti provinciarum commigrare solent 7 Ad evitandos demum etiam sumaptus , quibus non aerarium duntaxat, vertim etiam Provinetales gravabantur, institutum invenio ab Augusto , ut nonnisi post quintum annum a gesto in Urbe Magistratu, in provinciam quisquam concederet. Sic enim Suetonius in eius vitat Autly ct aliarem rerumfait: in queis naaria Senatui publiearantur . ne Magistrartis δε- posito honore statim in Prolineias mitterentur. Modum temporis magis explieat Dio lib. 13.Oω-ritas autem ex aeqaa imerdix;t, ne ante quintam anaum a gem in urbe . Ma prata Provinciarsoriises. M. Ita fiebat, ut eis eorum numerarquam ProsineIarum erat major, tamen ad omnes sandem ἰmperium permen;ret. Idem Dio lib. o. antiquius suisse indieat hoe decretum, confirmatumque a Pompeio in Consulatu : Deeretumqtie
misissent, exteras Pro ine at ante quinti anna exitum ne sortirentur, eon mares. Vide Praedatis Proiness, S Consularer . s. Notabo autem in transcursu familiarem . Antiquis loeutionem , & quasi eertam Ioquendisor musam,qua ornare dicebane Magistratus .cum iisdem ad prosectionem & iter necessaria conse
rent . Ia memoriam revoca prim lim eammeis
morata superitis ver ha Livii: Matistratus --Γi tabernae issique Omnἰ atio instrumento militari ornabant. Adstrue illud Ciceronis lib. r. ad Fratr. Referebasis de Pro IMIis suaestorum, de ornanaei Praetoribus. Idem ad Atticum lib. g. Epist. 2. De ornandis Consulibus Et ad eundem modum saepius alibi. Ornare siquidem Latinis est
etiam aptare vel compararer neque solum de addita dieitur rebus venustate, verum etiam desii pellectili usuque rerum necessari . Cie. pro
Leg. Man. xui posteaquam marimas Mifieasset ornassetque eius es . Idem ibidem dixit: ornare
atque infruere eopias omnisas rebar. Plaut. in Rud, Iubere melias est pranditimornari domI. Et lamiliaris quidem ea Plauto locutio est. Ex Festo etiam Sistimus, militem, gladiatorem histri
nem ornatum eum esse . qui non tam concinno habitu,quhna robore, armis peritia instructus est. riuos NTIA IMPERATORI s. In ancipites vitae easus. S ad utranque serendam sortunae aleam nata
homini proiectoque, quasi temere erranti navigio , unicum sappetit a mente & consilio guber-
naculum , quo adversis veluti fi atibus fluctibus que obluctari possit, ct ab undarum aestu in por tum se atque securitatem recipere . Atqui densia simis obuoluta tenebris mens mortalium dehile lumen S infirmum praesidium apportat. Communis ea quidem in omni vitae genere infirmitas hominum 1 sed long h maxime frequens & explorata in exereitatione rei militaris , ubi quo plura sunt animo providenda , eo amplior damnorum seges enaseitur ab inopia consili atque deis diteritatis in Imperatore . Scith ct luculente e Africanus solehat asprmare , turpe esse in re militari dicere, Non pataram. Captandae siquidem
rerum opportunitates r non abutendum henes eio fortunae , resistendum iniuriis . Immensam aciem nutu regere, promereri suorum benevo
lentiam , supremi dignitatis loeum tueri, & alia permulta, quae long d diversa atque rixantia e I-ligi componique , & pro re nata , refici & accurato conssio curari debent & eonsei ; ea scili cet eiusmodi sunt, ut miraturo simile videatur, si elatissimae eaeteroqui mentis atque indolis Imperat rem a rei hellicae administratione non vehementer absterreant. a. Elucet potissimum solertia atque dexteri tas Imperatoris in investiganda ac ueluti olf eienda hostis natura , eiusque animi propensiciis nibus, squo modo possi eiusdem vitiis, vel im, hecillitate eommodδ uti ad absolvendum felicitet hellum. spectandi inprimis mores natio num , quibuscum decertatur. Alios quippe avaritia , alios desidia, alios desietae ct mollior vitae usus commaeulat populos. Intellexit id praecepitque sapienter Polybius lib. a. Errat enim, si quis patas aliquid magis propriam optimi meis elum esse , quam eonsita uatinam hinis intelligere. Num qtiemadmodum ἰn sua ari eo- tamine oporter Leum, ubi adorifuriam ferias , speculari, O quae pars erepονis nuda, quae iner missit di immo anima retere et Ba ubi deI-ma rerum agitis , ἰnos eundum es, non tibi nudae sui eorporis partes sed unde natara, seu moia res iuris hosiam deteri gaeant. Et prudentissimo quidem consilio author gravissimus perscrutandam maximὐ monet Ducis hostici naturam animique temperiem , ut ex eiusdem vitiis prosiciatur. Hostilis quippe Imperator non sucus ab aemulo Duee penseulandus est R examinandus , quam ab arcis aggre re pars eiusdem debilior, ut illue sei licet maehinas & impressionem diri
gat . Eruuntur autem, ut exterorum mortalium,
se etiam Ducum pravae inclinationes , & quaevis animi infirmitas ex aetate . ex moribus gentium, ex humili uel excelso prosapiae genere et S multo maxime ex multiplici instinctu motuque, quieuiusque indolem & naturam enunciat. Imperator enim, ut hoc proponendi exempli gratia seligam . aevo maturus , aut senio consectus let sera esse cautior & impensh solicitus , ac proispe in pavorem vergere . Illac igitur ac per eum aditum dolo eapiendus est . ut sua eidem cautio& eireum spectio In perniciem recidat. Contra veph uiridi Duq ct florenti aetate lasei υire fastu . audere plurimum, perieula ct hostem solet contemnere di destitutus norrh experientia usuquo rerum, qui vitae magister est . amat saepenumero audacia eonsilia, & quoquo modo satagit ardetque elarescere. Quae sane vitia totidem rimae sunt, quibus inferre se ac veluti insinuare