장음표시 사용
401쪽
1ihus . Equidem nostrates equi curules non abs miles soccos ex pennis , vel fetulis verseolori- hus eleganter nexis esserunt in summa fronte.Sed υide Cantium Dissert. et . ad Ioinvisi. cumuM . Casa rusticana vel pastoritia, ex lignti
S ulva palustri ruditer constrocta, ad frigus aestumque prohibendum. A pastoribus Arcadiae primum inventa tuguria domi Pausanias in Area dicis . A tegendo dicta, quasi teguria . virgis.
Pauper;s ct tuetur; eousam eripite culmen . Ab operis similitudine tabernacula militum tuguria Scriptores posteriorum temporum nominant. Vegetius speculas in oppidis munitis dixit tumis riola: ejus loeum produeimus in Tit. Deeria. Italis Capanna. IIuaus originem vocis non est assecutus Ferrarius , qui eam ducit a ratus: ea tis, ea , cavana , eapana : quod olim in ea: s montium habitarent . Hoe salium t illud Isidori etiam frigid tim: uerustiei evannam iocant, qaod
offecit Angelus Monosini: Graecis sem. est casa
Tucu MOL- . Vide Sperata . TutiuII GRADAMI . Vide Mahello. TuMutos . Pro perturbatione in re subita frequenter & satis Latine dicitur. Hie expendo Tumultum pro certo genere militiae Romanae. Cuiusmodi autem illud fuerit clarὴ & diserth exponit Cicero Philipp. g. Selii nomen ponendum in sententia quIdam non putabant, Tamaltam appe Iare malebant, ignari non modo rerum fed etiam Derhoram. Ates enim esse bestum sine Tumsitu.
GUultui esse e bello non potest. I uid est eisim
nmultus, nisi perturiatio tanta, ut major ti- ον oriatur unde etiam uomen dusiam est Tumultus. Bagae maiores nori rimultum Baiaeam, qvid erat domesimi, rimatium Gallieum, qaῖlerat hal ae fuit imur, praeterea malium rimaliartim nominabant. Gravitis autem esse rimatiumqtidm hellum, hine Interii, Leet, quod bestiGasi eo vaeationes valent, Tamesis non valent. Habes hine, praeter intelligentiam rei, etiam nominis notionem , discisque Tumultum appellari, quasi timorem multum: Dilone, valere iubere posis Grammaticos aliquos , qui non a timore , sed a tumore Tumultum nominam i scripserunt, hue trahentes illud Virgilii Georg.
quam de Originatione huius voeabuli, aut illam praescripserit. Uerum iidem , dum a Tullii sententia discedunt , leViter simul Raudacter; dum vero eiusdem Tullii loeum eastigant, ct pro voce παεν substituunt rimis, non audacter solum , sed instith inepthque faciunt. Legas qui in
Pe : Perturbarῖο tanta . tit major tumor L pro timor 3 or;Mar: nonne alienam a summo Oraise e locutionem , intrusamque vocem obtorto collo aures restigiant vel leuissimi in Cieeronis operum lectione versati tironis 3 sed relicto nomine ad rem ipsam propero . a. Tria recensentur Romanae militiae genera ἐεacramentum , in quod singuli iurabant: Tu- ultus, idest in Italia, vel Gallia Cirre adam armorum motus r tune autem proximitate
pe illi sestinationem postente, simul iurabant, . ex quo Coniurationem diei alibi observavi: Euo
eatio et eum in plura loca legiones divisae mittebantur . Ex his militiae generibus Tumultum unum omnium molestissimum atque importunis-smum existimabant, idcirco nominatum a Livio Tripe tempus rivitatis. Erat autem certa formula indieendi Tumultus, ut non uno in lo eo colligitur ex Cieerone . sie enim Philipp.
nota Iustitium etiata edici solitum In Tumultu . Verum de hoe a nobis in proprio dieitur loco. Iterum Cie. Philipp. 6. Tamultam Leerni, silium adiei,sum scimi Axi placera, qtio omnes aeriata gravἱussae ineamberent ad vicisseendas Reipablieae injurias, s omnia gratissis besti insignia sufeepta a Senata iἰderent. Livius etiam
ea formula usus: Ob eas res rimul am esse deera- viis Senatus . Tria verbpotissimum providebantur, ubi edictus vel decretus esset Tumultus. Primum erat, ut saga sumerentur ἔ idest, deposi- is togis, assumerentur ab omnibus vestes militares . Quemadmodum enim in luctu publieo atrata Ineedebat civitas , se in Tumultu sagata. Eius rei testimonia prim lim repete ex loco Ciceronis supra commemorato , ct iterum ex Philipp. 6. Mixas Iaboraυξ, ut mihi Senatus assentiens Tumultum deeerneres, saxa sumi iuberet. Et ibidem : Di n authoVItate Senatasseesiperlegatos posset Antonius, ad sua iretur. Liv.lth.
re eivitatis , non solebat, vestem mutatamus. Dio lib. 46. Tumultum impendoe eensuerant, Oestem Sesatoriam exueraue, fuga omnes Romunt , e iam ii, quI ad lectam non professiebuetur, sumpsere. tibi notandum est viros Consulares
eo maestitis tempore mutare vestem non consuevisse, ne nimia aegritudinis imagine, praesertim in primariae dignitatis civibus , obseurari ei vitas inumbrarique videretur. Hahemus id ex
Cicerone Philipp. 8. 'tiidem P. C, qaanquam hoe honore usi togati esse filant, eum est in fugiseisitas; salsi tamen a Φοbis, exserisque eiω- has In tanta strae;tate temporis , rastaque perturbatione popuI RomanI nis differre vesi inbuenim ita gerimus nos hoe Milo Consulares, ut e soanimo popatia Romanus ti surus Et nostri HBι-ris Instrata. Et iterum lih. I. Epist. ac sarem Iuniorem: Defendi ad forum togatus, eam re-Iἱ αἱ cinsulare sagatI Oellexi dejeendere. Composta ei vitate R depulsa periculis redibant ad togam . Cic. Philipp. I . Propter eritis perieu
tione censerem. Idem in orat. contra Pi nemrefert edixisse Consules, ut ad suum vellitum senatores redirent. . Cavebatur etiam, Tumultu deereto, ut in delectu militari nullas ob eausas esset vacatio ni locus , nee euiusquam excusationes accipe iarentur. Itaque uhi primit m denunciatum est Gallieum bellum, Helvetiosque armatos excursio. nes in pro υineiam Beere,senatus decrevit quem.
admodum seribit Cieero ad Atti m lib. a. Epist. I . , Ut Consules duas Gallia sortirentur, deletius habeνetur. meatIonet ne tolerent: Livii saib. 33. Os eas res Tumultum esse decrevis Sena rus : Tritanos plebis non Faeere ea as militares fvacationum scilicetJ regninere. Tertium, quod
402쪽
servahatur Tumultu deereto , erat Iustitium I dicere. vide quae diximus in voee Insilium. I9: m porrh Justitium cessabat pacatis rebus , Sc. amoto metu . Liv. lib. a. Iasa necesse erat in tanto Tumultu, sitiam per aruast dies Ioia- smet ἰnde Romam reditari es, Iasitium remiν- sum . Et lilia Io. Supplieationes ob rem bene ge-sam Consulum nomine deeranant. Iusulam reisn IttJtur . Potestas indicendi Tumultum penes
Senatum erat: indieebatur autem a Dictatore .
vel Consulibus , durabatque pro praesentis periculi tempore . Qui verb ducturus erat exeretis tum , ut patris subveniret, pergebat in Capitolium , & deleeiu subitario eogebat militem, duci
esserens vexilla ex arce Capitolina , alterum punicei sive rubri coloris, quo alliciebantur pedites et alterum eaerulei, quo equites evocat,aniatur . Opportunus autem color equitibus invitandis eaeruleus visus est . quoniam is esset maris color, cuius Deus Neptunus primus equi fuerit repertor. Postrem b qui vexilla eduxerat, illa
addebat verba: aeri Remp. mali esse salvam. me sequatur. Quae voees fluatos simos quosque pu-hlicae securitatis ex omni ordine concitabant. Videri posset ea formula similis verbis Moysis Exod.' a. Stans is porta easrerum , ait. Siquis es omini, iungatis mihi. Observa demum , Vir-gdium lib. 8. ad Tumultum respexisse vethis illis: Extemplῖ turbati animi, simia omne tamastia GHarat trepido Latiam . Vide Conjuratio.
TuNica . cae . Trahunt aliqui hane vocem ex origine Syriaca, alii ex Punica . quidam ex Graeca. simplieilis ge verius Varro lib. . de L. L. Tuni-
ea a Itiendo eorpore . Idem aliam Originem indicat ah inducendo , ut Tuniea dicatur quasi Intuis ea, nulla non remanente litera, sed duo hus tantum transmutatis . Piget referre quod seribit Isi
dorus r Tun;ea quas rinisa , quia homine incedente edit tonum, irisfinum. vestimentum fuit
proprium virorum, ut stola taminarum. In te
rius etiam illud & earni proximum . eui scilicet toga, vel pallium . aut superior alia ini ieie-hatur vestis. Unica Romanis olim fuit tuniea. Vtiero apud Nonium : IAH paeνa modiea ann DJι tanisu . Velitum hine Apostolis a Christo Domino duas gestare tunicas Matth. Io. Binas postea hahere coeperunt; institueruntque voearesti huculam & indusium. ut idem testatur Varro. Rugustus tamen legitur apud Sueton. tunicaa omni tali quatuor per hyeme in induisse. sie enim memoratus scribit Historicus in eius vita cap. sa. Haeme quaternis cum pinxti tua Iuvieis; o
Iliatistis muniebatur. Ubi nota, subuculam seiun Stim positam a quatuor tunicis, quod pugnare videtur cum uerbis Varronis superitis commem Dratis . Erat autem vestis sine manteis; qnae nonnis valescente postea luxu inductae sunt. Chii eit id Cicero Catilinae sociis orat. a. qu spe. a Opillo nitidos . manienti talaribus aearitis itinIeIs vocat. Gellius lib. 7. cap. a. do cet , Romanos antiquitas non habuisse tuti iis Cas , solaque amictos fuisse toga . Inductas
postea quidem tunieas . vertim substrictas hreis vesque . & citra humerum desinentes . Addit Scipionem Africanum P. Sulpieio Gallo, homini delieato . inter reliqua Ohiectasse . quod uteretur tunicia, quae brachia & manua totas conis
tegereat. Eas poreb tunieas inaniratas , seu manuleatas Graeci dixerunt Chirodotas . quae vox in Latium etiam transiit. Id verὼ est , quod Numanus Troianis obiectat in contumeliosa illa oratione apud Virgil. lih. s. ει tanter manuas,ct habent ressimissu mkr
Nimirum loeutus est Poeta more Romano, atro
cemque ignominiam, derieus , ct flagitium agnovit in tunicis manicatis. Ex eodem virgilii loeci eoniicit Cerda Phrygum inventum sui tatunicas. Quod utique magis confirmat verbis Propertii lib. 2. Eleg. a.
Cedite iam Dimae, quas passor viderat es
Idaeis tanteam ponere vertiribus. In quibus verbis illud etiam noto, tunicas Mismitiis attributas e versim pro poetica id libertate. & ad carminis opportunitatem factum . Ut autem suerit tunica omnis generis hominum operimentum:liquidum tamen est ad viros milit res non vulgarem in modum spectasse . Ut enim praeteream dicere de tunica palmata, quae pecu
liaris triumphantium suit, & de qua abund/ a nobis est disputatum suo in loco et eo stat Laee daemonios veteri instituto punictis tunicis nissa
usos in proelio , ad manantem e vulneribus sanis guinem occultandum, ne eo viso hostibus animus augesceret. Ad eundem modum tunica pur purea hasta sublata. pugnae signum ab Antigo no datum fuit, ut narrat Plutarehus in Phil memener seut eiusdem eoIoris sublatum sagum expansumque pro signo proximet dimieationis habebant Romani. ut idem seriptor testatum
reliquit in vita Filii & Pompeii. Isidorus etiam scribit, russatam, idest rubet eoloris tunicam adis hibuisse Romanos milites sub Consulibus: atque
exinde militum russatorum nomen increbuisse. Licet non desint, qui russatam non de tuniea. sed de rubeo vexilici exponant, ut nos notavi mus in v ee mora. Expressi autem russais tuis nies meminit Trebellius in Claudiis Tan eas russatas miritares annuas . Jusebiam des annuas daar. Quod autem hie & sepe alias apud Veteres dicitur de russatis . aut rubeis militum tunicis . minimὴ est confundendum cum tunica Imperato. rum purpurea r longὸ enim alius est rubeus e tor , ae h lacteus, quique purpurae sanguine . vel
infectura designatur . Inah ubi legitur apud Uo piscum in Aureliano , donatos fuisse milites tu nicis purpureis. intelligas id figurati seriptum .
S purpureas pro rubeis positas, eonsueta Histo ricorum libertate,quae ad Poetarum locutionem, ut non semel docui. proxim E ac dit. Licet auistem salmasius in Trebellio & Vopiseo multus siein asserenda militibus russata tuniea , Ferrarius tamen de Re uestiaria p. a. lib. 3. cap. I obni x4 eontendit, russatas militum tunieas fuisse arem novitiam . nee eognitam nisi in extremo fle. xv Romani Imperii. Albas nimirum gregari rum militum fuisse tunieas, Imperatorum verti
purpureas opinatur r russatas autem vestes non
militum , sed agitatorum in Cireo peculiares fuisse. I ah eius eoioris factione se appellatas . Abundi sierit pavetita haee delibasse de tunica militari. Nam de urbana, quae ah omni ser hRomanorum omnium conditione statuque est usurpata, eonsulendi sunt Scriptores, qui renia vestiariam composito studio operos que tracta
Tura A . m. Multitudo, a commotione . vel per.
403쪽
res quatuor , quas Herodes ae L seat erat. Nephnna una di la , quae septaaginta Obitis eminebat: s. ex qua , Sole orto , Arabia pro piet poterat, o Is quis mare. O Iungula strut3a erat. ΠώJe eva Merso Hippidos,LEIa δε nomine eri dum ami-
membra ditio. I Zomyuper eam propnnaeulac, pinnae ad quinetae euhitos. Atque ἰra tota altitudo , essiti OeqQJnta . Tertia Phaselos Iurisae longa fiat aequaliter. rasitos quadraginta. Nitaem eulit oram, densa ct solida ejus altitudo . per eam psnietis arebibat, alta decem edibitos, loritas edi propnisaetitis ius ora : eii media, t iuris alta assurgebat in membra mapni a.
ginta . Et referebat spee e turr m , qtiae Phartis
dieitur , di apparet Alexandria navigant has
clarissimum hoc specimen turrium lapide arun
es Josepho edidisse sit satis. . Ex allato Josephi testimonio habes insuper
turribus , quae per certa murorum intervalla distribui solebant antiquit os , inditas fuisse appellationes illustres ab eorum nominibus, qui consanguiuitate vel noeessitudine iis essent coniuncti , quorum imperio eaedem condebantur . In
relligis id ex Herode qui ex Hippieo familiari,
ct Phaselo fratre & ex eoniuge Marian ne tres urbis Ilierosolymae turres nuneupavit. Retinet
eum morem reeens militia , quae conspicuis ad eandem formam nominibus frequenter notat val-ra seu propugnacula urbium munitarum, quae vallorum munitiones respondent turribus Antiquorum . Addo eundem Herodem ab Antonio
Duce Romanorum nomen Dei se turri ad ejundem secrae urbis templum, ut idem Josephus testatur l. s. e. I . Herodes hane quoque turrim Munitiorem re Gidit ad tutelam τὸ Γ, ct in memoriam amici sui Romanoriam Imperatoris Antonii Graiis Antoniam. Et infra: Caesertim
Rex inter alia Temp/ἱ vera etiam copiam fecis
E trarae gemὰ Imrodur relate . q. Neque uero in nuenilius soluun ad certa intervalla dispositae sxae turres visebantur et verum etiam in aliis passim loeis apud euitiora oppida, ct ei vitates. Nobiliores quasdam in Germania recenset Hosmannus . Celeherrimae in Italia sunt Bononiens s . quae vulgd Asine liorum , ct Ca- essenda dieitur , admirabili artiseio se extructa, Ni ine linata ruinam minitari videatur. De ea sic
Aotto'l ehinato , qtiandb tin 1 ti οἱ vada Sti essu 1ἰ eri dein incontro penda . Adhuc etiam magis proeli. is ac prope casur: cernitur Pisana turris eam panaria, ad cuius sa
stigium asstenditue stata eoehlide si .e spirali,
perpetuo columnarum ordine eonvestita . Sed
longe praestantissima est , quae ineredibili admi
ratione spectatores Florent iae detinet ad D. Reis paratae . quod est templum eius urbis maximum . Ipsa uerb turris amplissima S quadrilatera , varietate marmorum, sculpturisque specta hi .iq.
Sed Si apud Veteres praeeipug celebritatis suit turris Atheniensis , aedis eata ab Anarcinieci Cy reste . t a erat octogona r ct in sngulis angulis
sue lateribus totidem exhi hebat ventorum exinculpta simul aera , eum apposita supra metam enfigie aenei fritonis . ad omnem auram uersatilis, virgaque exporrecta ventum . qui saret, ii signantis . Prototypoti h e sui se existimaverim . ad euius exemplum aliae turres, eum diversimodis argutissimisque ventorum indicibus excogitatae sunt postea eonditaeque . Omnium tamen
antiquissimam suisse constat turrim Rabel, cuius exaedificatio divinitus impedita fuit eon sionaringuarum, quae tamen ipsa ad ineredibilem humani generis utilitatem cessit. Propagata squi dem hoc pacto idiomata & pro numero ne notium ae populorum varias exortas inductasque linguas arhitrantur & docent sacrorum voluminum Interpretes ad Genes cap. it. hius porro
turris adhue reliquius quasdam & rudera extare , quae ad iusti montis altitudinem exsurgant. auis thores sunt non pauci itinerariorum Seriptores. yx quibus cognosces , non absurd) Poetas Cybele , seu Berecynthiae, quae apud ipsos Terra est, eoronam attrihuisse , turri hus praealtis constructam : illud nempe ad praeclarissimum terrae Ornatum assumentes, quod in terra firmissimum, ac prope perpetuum esset. Hinc Lucretius de Cybele lih. a. Marati se evat summum einxere eornva ἔλλIis Munita loeIt quia sustinet urbes . Nane matris Deorum praerogationi imitatae illicd sunt matronae nobiles, quae sie capillos Dr-Narunt , ut circumvoluti illi ductique in spiram turrieulas quasdam mentirentur. Id docet Varro
404쪽
de L. L. lib. f., ct indieat Juvenalis satyri s. tot actae compagibus altum AEdiseat eaput.
e. sae procul Uplae frontis honores ,
Saggestamque eomae. Et apertissim δ Lucanus. Turritoque gerens frontem Matrona eo na . A sieminis idem viros addidicisse non dubito, praesertim apud populos orientis, qui praesongis suhtilissimis carbasis in coronam spiralem
exaedifieatis ae turbinatis capita contegunt: ut incertus animi sim , a turri ne potius, an a tur hine vera sit origo Se etymon vocis Turbame. Caeterum turrium inventum ad Cyclopes retulit Plinius lib. .cap. 36. sunt tamen, qui fixarum &lapidearum turrium inventores faciant Tyrrhenos . Qua de re vide Turnebum Adversar. lib. 81. eap. Se Cte L Rhoc igin. lib. 6. cap. rg.
Turris Italis rarae, & quae grandior est TisHο-
aiata . Turris habitator r rirriere et Petra
Tun acu LA , te. Parva turris. Et in foro quidem helli eo peculiari nomine ita audit turris exempti lis . quae ex maiori turri producitur ad infestaniados hostes. Veget. l. 4. cap. Is. De tabulatis ἐκ-
de medio turrieula tua produehar . Tuax MARaeti M t. In duplici genere considerati tur. Primae sunt, quae ad maris oras, ct quandoque etiam fluviorum solent extolli ad mini sterium praelucendi , navesque ex alto diristendi, nocturnis luminibus edoctas, quas potissimum terras apprehendere deheant. Equidem istae li cet munimentis non eareant, & srmo plerunisque opere sint extructae, ad pacem tamen poti satque securitatem invitant, qu1m hellicis operibus terrori sint atque formidini eontuentibus. Sic autem sabricari eas Oportet, ut ex summo ipsarum apice, ubi ad prae lueentis satis custo diam spe lare thoracium . sue inspectorium . crustallinum tollitur, Se prospiei ipsae eminus possint, & quam latissim h ex ipss obtutus pos sint aetere in aquarum remoti ssima explaratores sive speculatores , qui inde eminus dignoscunt naviqia ad litus approperantia. Ηρ turres, recepto iam apud omnes seth gentes vocabulo, Phari appellantur, vulgh Gnati. Id nominis sertiuntur a Pharo insula prope AEgyptum , qum ponte Alexandriae fuit coniuncta, ut scribit Plinius: quaeque postea peninsula , & eontinenti
Alexandriae adnexa mirabilem esset ebat portum,
Tune in iram pelagi eaepit Pharon t insula
quondam Ia medio stella IIIa mari, fib tempora vatIs Proteos; as nane est Peliata proxima maris. Ibi verb insigni altitudine turris suit condita. ad nocturnas navigationes , beneficio Meensae saeis dirigendas . Illud inventum primus excogitavit Sostratus Gnidius, qui Ptolemaei Philadelphi tempore prsdictam turrim fabricauit,propriumque in ea nomen insculpsit. Hinc Propert. lib. a. Eleg. I. ει Ptolemaeae listisa rapta Phar; . Ah hae itaque Pharo memoratas speculas In portubus , aliisque maritimis locis Pharos esse apis pellatas serihil solinus . Eiusmodi Pharos celeishriores enumerat Fortunius Licetus de Lueernis lib. 6. cap. s8. De iisdem P in. lib. 3 s. cap. II.was ejus noturno naυἰ- ear βῶ ignes Gendere, ad praenuncIanda vada portusque ἱntriatum : sest iam tales pluribus Ioeis furant, ut
Puteolis, ae Rasennae. Eas hodie populari voradicimus Lanterne . Ad aliud genus turrium ma ritimarum pertinent, quae munitiorem firmioremque structuram habent, cum aliquot custodibus aut praesidiariis , coactaque armorum &maehinarum copia ad brevem saltem defensionem . Harum usus est ad significandum sublatis ignibus sumoque in altum evoluto approperantes ex alto naves hostieas. vel piraticas. Per
certa velli spatia se extrui solent ad oras maris, ut pari serδ intervallo aliae ab aliis distent . ea inter omnes longitudine. ut singulae proximiores significatione sublati ignis se edocere possint, ut ex una in aliam didito flammarum sumique Indieio, brevissimo temporis spatio per omnes
portus , urbesque maritimas Certiores populi sani de adventu navium hosticarum. summae
huiusmodi inventum ad tutelam urbium est utilitatis & Ductus . Nam sepissim h contigit, ex una turri gradatim in alias sumi ignisque indicio per
meante , perbrevi tempore plures urias Oharis mari , expedirique cum milite naves ad invadendum hostem : portus uerb ipsos expectatione
perieuli validi iis communiri. Vide quae diximus in dictione lanIs Custrenses, & in voce Speeius.
que hostilia spolia imposita distimus a Floro lib. a. Do tias P Ohorbas , ct P. Maximas ipses, quisus vimisaserant, laeIs saxeas postieratames ct desuper eYOrnata armis Isilibus tra-ρρaea fore.
Caesarem in admirahili oppugnatione Alexi aer Et turres toto opere elaeamdedit, quae pedes om-gJxta later se Asarent. Eas turres ad interio rem & exteriorem munitionem castren m adiecit Caesar, additis praesidiariis , qui il)as δὲ alia aggerum opera tuerentur. Qusniam verh agger , seu munitio interior ambitum undecim milliarium continebat, in eo aggere palam est eurres fuisse septem & octoginta supra sexcentas. In ambitu verh exteriore, qui milliaria quatuorderim explebat, adhibita proportione, constat
suisse turres quatuor & septuaginta supra Octin
405쪽
gentas . Appianus etiam , ubi deseribit obsidio..c in Perus; ae, Duee Octaviano Caesare, mille , ct quingentas eiusmodi turres fixas cum praesidiariis enumerat. Equidem fixae istae turres depressiores aliquanto quam mobiles , minusque Operosae erant ζ utpote quae non murorum urha
norum altitudinem superare debebant, sed aggeres castrenses , qui muris urbanis utique depres siores eranti nee inserendam in arces vim milietum eontinebant, sed eos solos praesidiarios, qui ad eustodiendum spatium singulis turribus inisterpositum satis essent. Nihilominus expenden- ei numerum turrium, & militum illis inelusorum inde etiam innotescet Romanae potentiae prodigiose quaedam & pland formidabilis magnitudo.
Vide earum turrium delineationem in sthemate
Alexiae obsessae , quod exhibet Lipsius Poliorc.
lib. a. Dialog. a. Tu χREs oppuGNAToxia. Mobiles sunt, ligneae, Scurules: ad maturandam expugnationem arcium erecogitatae a Veteri hus, melius ignoranti hus organa metallica reeentis militiae, cuius beneficio fusiles inhi aenei sui minales derident immanes iliadas & nimio impendiosas molitiones turrium antiquarum. Has nonnulli tradunt a Polydo Thes,lo inventas,easque primum adhibuisse Philippum Regem Amyntae filium in obs dione Byrantii. Verum Diodorus Siculus i. sto. seribit eas prodi disse ad Utieam Agathoelem, Poenosque captivos in ipsa turri suspendisse,ut eorum ratione ha. hita in eam hostes iacula non dirigerent. Eius deseriptionem & usum vegetius i. q. c. 7. tradit per haec verha r Turres Aeantar machinamenta, ad ad eiον-Beelem tabulit tabularisque eompa-Hau Et ne tantam sput hostili reneremesar intendio , diligentis / ex readis eori s ver eentonitateommanitur , quibus pro modo auitassinis addituriat;tari. Num interdum trirenos pedes per quadram , interdam quadrageris, vel qa;nquagenuia sunt . Praeeritas autem Vsuram tantast, ut xonssum muros, sed etiam turres lapideas ahI-tudine superent. His plures rotae mectan; ane Jkhdantur, quarum lapsa volubili magnitudo tam
ampla moveatur . Praesens autem periealum eisItatis es , si ad murum fuerit turris admota. Hu-
hibas, septumque de vimine,quem subito prolatam
inter turrem mammae eonsitatim , c. per eum egredientes de maehina heliatores In eiviitarem
transeunt, ct oeevant muros. Insuperioribus autem turris illias parissus eontati sagittarii colueantur, qui defensores urbἱs ex alto Gutis, saxis, mus luasque prsernant. Vitruvius etiam lib. o. haec hahet de illis ex Diade, qui Scriptor fuit & maehinarius Alexandri Macedo
tiis , ait - docet Hero de Machinis hellicis non uno in Ioeor Turrem minimam ah feri sponere, ne mἰnas artam euhItorum lx. Iaritti inem xvli. eo viras aram autem summam, imae partIs quintam. Arresaria in turris imo dodrantatia, in suismo semipedarida. Fieri autem aIt oportere eam arrim lataratorum decem, singulis partibus in ea fenestratis. Majorem Oeνυ turrim aliam eubiis
νam item Iammam quinta parte . Arrenaria pedalia in imo , is suismo semipedalia. Have --
plaga essent ratae . Ex his habes modulum maioris minorisque turris a Diade excogitatae . Mediae magnitudinis alteram ex eodem Diade deisseribit Herode Maehin. hellie. cap. I 3. Mivo res quidem turrium D. eubitoravi in ahittiaeue
faeiebat : basim quadrubal, unumquodque larus xvij. eabhorum: Leem te 1ιrum faeiebat :supremum testim quἰκ ais panem basis hahebat. Maiores autem , ct harum sesquialteras, quindecim tetrorum faeiebat, In altitarine rabius xe. Iteramque duplas , quae mitisti teΠis ebnsurent, artas castitit ox. latas quaquaiersum ferὸ xxiiij. Nobilis huius . sve ambulatori re turris Diadeaepimaram oculis obile it steuvechius ad Veget. lib.
q. cap. II. Aliae etiam apud alios Scriptores Ieguntur eximia proceritate turres mobiles , quae tam muros ipsos civitatum, quam earum turres lapideas superarent. Imitabantur omninli magnitudine & ordinibus urbana aedificia. Nam
interdum decem eontignationibus erant extruis
ctae : suspensosque intus habebant arietes , quos in hostium muros impellerent. I. Pontibus etiam erat locus, quos in eosdem muros demitterent; atque adeo scalis. quas confestim expedirent & intieerent. ln superioribus verb partibus contati & saetitiarii collocabantur, qui ex muris defensores proturharent. Agebatur admirabile machinamentum su*uctis rotis , quae a mi. itibus sere quinquaginta intus latentibus promovebantur . Praeeedebant vineae aliaeque machinationes tectoriae sub , ui-hus fossores ligonibus rastrisque aequabant solum, humum solidabant, viamque praemunie-hant machinae appropinquanti. De pontibus, qui e turribus in muros solebant deiici Hire ius lib. s. Relli Galliei . 'es erebras exeitari inalthaiauem relam tabulatorum pontibas trajetris fisat7sque , quorum frontes Oim2nea Arieula manirentΛν. Video hune Hircii loeum explieari etiam posse de pontibus ad usum militum in tus commeantium structis . De ponte missili in muros apertilis loquitur Vegetius lib. . cap. II. exhibetque steuvechius ibidem deformationem turris vegetianae cum missili protruso ponte. Neque solum magnas armatorum manus ex huiusmodi turribus pugnasse eompertum est , verum etiam omnis generis machinas ibidem fuisse disipositas. Liv. lib. 3t. Ipse . n2har, qaa turris molitis omnia manImenta artis superans ageba
tar, hortator aderat . 2aae eam admota , eata
saliis balissisque per omu a tabulata dispositis
marsi defensrisus nudasset, cte. Haec atque talia reputant thns non admodum demirari con tinget immensum hosti hus metum ex iis tur-rihus , pereulsis rei novitate , fuisse semper i Λ-cussum . Galli certe , eum eminiis viderent in . Caesaris eastris turrim construi , irridebant e muris increpitabantque labores irritos, ct machinam inanem suturam. Ea uerli eum appropinquaret inspecta , molem proditiosam se Oh stupuere, ut legatos ad Caesarem de pare miserint, addentes illa verba , quae apud Caesarem
reseruntur lib. a. belli Gallie. Non I. resimare Romanos sise meorum ope bellam gerere , qui
tantae altitudinIs melinat oves tanta releritate
promotere, O ex propinquitate pugnare polent.
406쪽
similis suit Suessionum stupor apud eundem Cae sarem lib. a. Bell. Gallic. CesisIter mineti ad ιυἱ-dam asis, urere iacto , turribasiae eonsitatis , magni dine operum, quae neque viderant antes Gorti, neque audierant, legatos ad Caesarem de deditione mittunt . similia pena hahet Curtius lib. g. de Indorum stupore conspectis turribus Aletiandri: Frae Uaὸ rades tasam operam teris
rebant mobilas turres, tantasiae motis nulla ope . quae eerneretur, adlatas, Deorum numine useredebant. s. oecurrunt etiam frequenter apud antiquos Historieos turres , non integra erectaque m
Ie , ut superitis memoratae , sed solutiles & plicatiles ; quae scilicet per partes explicabantur ,
cumque in usu non essent, reponebantur . Memi
nit illarum Appianus lib. s. Beli. Civit. Tuti asi- qaidspectans Culsas, tulerat seram turret sortiriles , quae tune repositae eresae sunt. Noe genus non modo in exercitu circumvectabant: veis
tam etiam adhihehant in pugnis navalibus , ut praeclaro testimonio doeet Caesar lib. 1. Beli. Ci iit. Anai delaeus pari magnitudine rates iungelos . Has terra atque aggere eo megebat, ne aditas atque ἰηearsus ad defendendum imped retur:a fronte , atque ab utroque latere eratibus , ae plateis protegesat. In quarta quaque earum turres hinorum tabalarorum exeitabat, quo eommoditis os impetu natium Ineendiisque defenderet. Contra Me Pomptius naves magnas onerarias, quas ἰου portu Manassimo deprehenderat, adornabat. Ibi turres eam ternis tabulatis reuehat, easque altis tormentis O omni genere telorum rem tus , ad opera Caesaris appellebat. . Sed eum experientia monstrasset adversus
turres oppugnatorias tum mobiles, cum comis
pactiles , nullum esse validius remedium ignitis iaculis saeibusque et repertum illicli est etiam ad
versus ea arma probum munimen eκ serro , cuis
iti, metalli laminis contectas undique turres per in saepe legimus , ne iniectas flammas cum damno reeiperent. Ammianus lib. I s. Erui aggeres eaeis
et turresque fabrican ν frontistis feriatis ex-eὸ se, quarum fastigiis ballisae Deatae . at apro
tunatalis depelieηent defensores dosephus etiam: Turres tres , sin alas pedam quis saginta altas m 'axisset, δεννα undique eas texit, tam ut Itali iιrea essent ob pondas , tum tit igni ineo'u- biles. Quoniarn verb turrium in obsidione ierosolymitana adhibitarum ex Josepho incidit mentio . adducam Torquati Tam Joeum Gerusalem. Cant. I i. ubi perpetuus ille & egregius
observator morum veterum, ad smilitudinem prisearum turrium , expugnatorias alias ad eanodem inhem expugnandam usurpatas comme
. Havea reniatis ad una porta a tanto
De Ie maehine De la pia stillime .
Id nimirum etiam antiqui est operis . De turricula ex maiori turri protrusa se scribit Veget. lib. q. eap. I s. Meralti aliam de talalis Intri e evis turrieulam faciant, , eam maris fuerit m
dio turrieula tua prodaestar . de qua egredienter armati sat Im rapiunt ei: tatem. Exemplum . huius turriculae oculis proponit Steuvechius ad memoratum loeum vegetii.
dexteritate certatum est, ut exitiosis eiusnodi turrium machinis opportuno remedio Oeeurreis retur . Immisi quandoque globi armatorum qui repente , per noctem prα sertim, machinam eo-riis exuerent, tum vero igne comburererit. Ad
lithitae etiam machinae incendiariae quq perruptis coriis S eentonibus iacith tabulata turrium eon iacremarent. Huius generis sunt malleoli, quod est genus sagittarum ardentium , S phalarieae, quae sunt hastae valido praesesae serro et sulphure, restia, bitumine, stupis etiam , atque infuso oleo incendiario oneratae inter tubum & hastile. Ille
arma tabulatis defixa perrumpunt eadem incenduntque . Interdum turri mobili eminus approperante , cementis . lateribus, atque lapidibus . aut terra aggestitia firmata sudibus adaucta est pars illa murorum , ad vers lis quam calamitas se. stinabat, ut oppidana moenia altiora serent machina sestinante. Praelongae etiam trabes eidem venienti Oppostae ad eam propellendam. Lirili h. a. in obsidione Cumarum extructam memorat ab oppidanis, sublatamque e muris aliam turrim omni telorum genere communitam, quae eontra hostilem advenientem sibi imiori loeo dimicaret . Postremo per noctem nullo hosti unia entiente , excavatus interdum est, egestaque terra vacuus redditus locus ille, qud die postero.turris erat promovenda, leviori terra, hon-
407쪽
ilibus. 8e ramalibus oppleta supersete , ut eum ad eum locum turris perventret , immenso ponderi cedente solo , irretieetur atque subsideret. Ea ratione hosti eas turres elusisse Rhodios rissert
'itruvius lib. Io. eap. ult. Praeterea saxa praegrandia Sc molares , admotas turres vehementer in stant. Coluinnae interdum integrae in eas devolutet , perfractis contignationibus disicei orie mole universa , inelusos insuper milites contriverunt . Exemplum eius rei memorabile legitur apud Georg. Daehym. Hist Andron, s. .c.is. ἔmetria iiD . Asperantes illae ingressuis. ad machinas moliendus animam appetiunt. Confru- Eam ergo turrim , intus salam perviam, Iabyes s rotis mobilem, ex taarino exterius eorto unde quaque protectam, muris admovent, conscenissurosque in illam milites , ae per eam summa pinnarum arbis Oeeupaturos, iad rem frenue gerendam adhortantes, i, praemu pollicendo animant. Eminebor Inter hos hortatores Pharanda Telmesetextiram gesans manibus , quem arroganti ludi IrIo eircumsantes Stelliae Retem p Ieabant. Hujus ea cernebatur eo deuria contumaeis oris,
si faelia sentires, quasi de jam rapta ipsum sibi
civitate applaudere. Manu igitur ad muri vieiniam mactiva promosa , ae fervidioribus qaihU-que jam stiper eam ascensu prenuo superatam fluetibus, defensires muri Ioniam prae avem, ad Me in id fastigium a8te sublatam, deorsum eo-lumnam devolienses, torrim subito easu simis
deiietant , cunAHque in ea repertos obterunt ratios qtioque universos qui eiretim magno andique numero satuebant, pari ruina involientes. 6. Peregrinum , & , ut cum Vitruvio loquar, Colossicoterum turris oppugnatoriae genus extruxit Caesar, ut idem memorat lib. a. Beli. Ci vi l. Lateritia ea erat, sed validissimis sarmata trabibus . Praegrandes floreae ex sunt huet anchorariis nexae protegebant milites in summo apice deeertantes. Sed praeclarum inventum praestat eiusdem Authoris verbis exponere : . aisImad. mersam ab legionariis , qui dexteram partem ope-νis adminifrabant, ex eretris hosJum eruptio
nibus , magno sibi esse praesidio ps se , s pro ea
serti ae recepta si . turrim ex lutere ob muro ferissent: quam primo ad repentinos isturos humilem parvamque fecerant. Hue se referebant: hi .re , siqua major oppresserat iis propranahant: Mine ad repelleηdum pro sequendam hostem proeurrebant. Patebat hae quoquoetersus pedes xxx. Sed parietum erasturi pedes v. Postea ve- νὰ . ut es rerum omnium magi Per usus , homἰntim aDJbita solertici , intentam es, magno esse orito se , si hae esset iis altitudinem turris elata. Id hae ratione persesum est . Phi tariis altitudo perducta es ad eomahalationem; eam in parietes
instruxerunt, ita ut cap7ta tlanorum extrema parietum praesura tegerent ret nequid emineret, uia ignis hostium adhaereseret. Hane insuper contignationem latereati adpruxerunt, supraque eam ineam duo tigna Iransversu iniecerunt, seu lonὸ ab extremis parἱetihus, quibus suspenderenteam contignatisnem , quae turri teIumento esset futuγa: supraque ea titua diros transversus Irmhes iniectrunt, easque asseribus res terunt: has trabes paulo Antiares atque eminentiores, quam extremi parietes erant,efyeeruntet ut esset, tibi tegumenta peti endere polent, ad defendendos istisae repeliendos, dam inter eam tantignationem
parietes extruer Atur e eamque eontabulationem suisVam lateribus latoque eo Daverunt, ne uidignis hosiam norere polet, Gaiones e inoperi Heee ut ς ne ast tela tormentis Misa ta latis-nem perfringerem, aut saxa ex eatapartis lateis rietum dis terent. St,reas autem ex funibus auctorariis tres n singitudinem parietum turris, latas iv. pe des fererunt: easque ex tribut partiis has , quae ad hostes vergebant . eminentibus tra-hibui eiseum turrem praependentes religaverunt. quod unum gentis tegumentJ al;is sitas erant expoti . nullo telo seqae tormento transiri po e . Philero ea pars turris. quae erat perfeHa . tecta atque manita es ab omni ictu hsinam: plateor ad alia opera abduxerant : turris tesum per se ipsum prehensionibus ex eo nilanatIone prima δε- pendere ae tollere eaeperant; ubi quantam flarearum di spo patiebatur, tantam esezabant. Intra Me texumenta abiti atque munitI, parie res lateribus extruebant : rursusque alia prehen-
tempus alterius contabulationis videbatis, tignahem ut primo tesea , extremis lateribus ins e-bant , exque ea eontignatione rarsas stimmam eontabulationem , floreasque elevabant. Ita tu-r3 , aesne ulio vianeνe mi. tabulata extraxerunt:
fenestrasque quibus in loris eti m es, ad tomeninta mitrenda in struendo reliquerunt. Oppugnatoriarum turrium machinas cum ingenti bellatorum inclusa manu , eum se alis, pontibus , arietiis hus , aliisque deportatis ab iisdem machinis reputanti Oh, ersatur animo illud Virgilii lib. . Georg. de apthus dimicantibus rHῖ motus animorum , atque laee eertamina
Enimuerli similem in modum immensus ille paratus turrium extructarum desiit, ae superatus est exigua massa tui veris tormentarii, qua non -lἰim loneth maior ruina editur , uertim ipsae t res illo amatae igne , unico seri ieiu, ad terrania praeumbunt . Ludierae essent hodie maehinae illae eum nostris eomparatae homhardis, quae non ligneas , vel ad summum lateritias turres, sed semissima murorum munimenta dei ieiunt. F tendum tamen est, pro illa ueteris militiae conditione, nee solertiam Antiquis ad inveniendum, nee sortem operam defuisse. Non indigemus illis Ueterum machinis : verum certe non maiori ingenio, licet maiori impetu ac strage , tormentaria nostra organa habemus. Vide veget. lib. cap. II. IR Io. Io. S ibidem Steuvechium eum
prolatis turrium figuris. Heron. de Machinis hellicis cap. i . & seqq. S ibidem notas Basocii,& Lipsum Poliore. Ith. a. Dialog. q. Tu Mus . lndieat in soro militari singulare quo Ldam genus aciei instruendae. quam recensent C tra ,& Gellius. Est autem illa similis latereulo, ut tradit Eustathius in illum Homeri versiculum .
As hi tarritim sese ipsos deinde lorantes.
Ad quae verba Eustathius r nisis a Poeta iam es insoriis mEBaris, quadriformis In modum
utere i disposita . Sed quoniam latereulus etiam ipse inter siguras aciei disponendae recensetur, probe dubitat Lipsius , utrum eum turri promiscuh si habendus, an verb illud intercedat diserimen inter turrim . & laterculum, ut turria quidem e latereulis constet in altum prosundumque quadra figura instructis : laterculus autem
408쪽
notet aciem taeentem. Se in tum dispostam. Quomodo autem ea seret, se explieatur a Vegetio lib. I. cap. II. ExeipIebat autem proelium
fualet, non sequelatών. ne aeIem suam, ordinem se tu aret . Dicitur autem turris illud genus instructionis , quia stibito conserti milites animatae cuiusdam turris speciem res
Tu RMs , pro aree vel eastro. Idiotismus est Seriptorum saeculi Longobardiei turrim pro area quamlibet prae magna, ingentique castro ponere . Exempla affatim suppetunt apud Gulielmum Britonem in Philipp.Gulielmus Gemeticenss l. a. cap. adi. Henrietis Rex turrim murtessilius . disti feeit everri . Robertus Montanus ad Chtonieon Sigeberti: Mnritis Valeraso turris Turenten e Pu manus Regis. Natum id prosectumque ex consuetudine Archi testurae militaris eorun temporum . Castella siquidem & arces se murorum anahitu & pinnis eonstruebantur , ut tu ris similitudinem repraesentarent. Eiusmodi castrorum &areium vestigia quaedam multis in locis etiamnum visuntur, praesertim in praeruptarum rupium fastigiis, quae ad eam sermam stlag illa & architecturae ratio muniebat. Tuscus. Nomen equi lanatis snisterioris, victorisque in ludis Circensibus Romae editis . Vetus inscriptio apud salmasium in Solin. cap. 43.
T TELA NAviuu . Appellatin est Deorum, vel Dearum , quae tanquam averrunca Numina , caelata
vel de pieta navibus extolluntur . Existimatum quippe est religios h ab Antiquis Deorum Immortalium tutelae & patrocinio , curaeque peis cu)iari committenda esse navigia ct navigantes; quibus nempe continub mors ante oculos, ct amari, ventisque imminentia in omne tempus damna atque pericula . Ex hoc autem Veterum instituto non paucae suboriuntur quaestiunculae exploratu stituque non indignae . Quaeritari pri inlim solet, utrum depictae potius , an vero sculptae Deorum imagines illa efferrentur. Citra dubitationem est utroque modo suisse expressas . Picturatae sunt apud Ovid. in Epist.
Et iterum rissos ierberat unda Deos. De eae latura dubitari non snit seneca Epist. τα iis hona Lelarer, non quae pretiosis eo orum p;ξ aes, nee esus tutola eaelata es cte. Quomodolibet tamen ea simulacra suerint sublata, certum tamen est... u illis ornatius suisse in navigiis : Sinteriti Doris sublata admodum s erarii , vel lararii, auro etiam suisse condee rata . Hinc non semel apud Poetas tutelae dicum tur sulgentes. Lucan. lib. non robore pivo Oγnatas de holerat tutela earinas.
Et Valer. Flace. Ire . i. Argonaut.
Visi eoronat fulgent tutela earinae Meibus his ἰnsare mei. Non tamen inde senuitur, ut eontendit Ludod vicus a Cerda in Virgil. lib. s. de pictura Deorum tutelarium exponendos esse Scriptores , ac praesertim Poetas, ubi pictas nuncupant naves .
Sic enim praefatus Author Virgis Ianum illud exponit l. 3. f It ἱ-- , Vuleanus habenis Transra per,ct ramos, pictas abiete puppes. Item illud lib. 7.
pietasque exare earinas. Et lib. s. pictasque ἰnnare earinas Naee squidem & alia innumsteti testimonia nihil causae est, quamobrem ad pictos reserantur Deos, eum longh commoditis possint de ipsis navibus explicari, quas eo ertum est apud Antiquos fuisse picturatas. Aristides certδ in a. Platonica naves exhibet minio illitas. Maximus Tyrius Dissert. 3 i. in descriptione navis cujusdam: Ae-eedelam eo res , qui navem eommendarent .arii , at tiIsti Deundissimi. Herodotus lib. 2. reseri , naves omnes ex veteri instituto suisse ru-
hri ea delibutas . Hinc ingenios δ Plinius lib. 3s. cap. 7. Perieria expingimus: nimirum naves. quae pelagi periculis sunt expositae: Prosecth ilia lud Horatii lib. I. Od. I .
Duri ustuid Interpretatur Cerda de pictis Deo. rum imaginibus: nimirum quoniam prius diis
a Dii, quos iterum pressa vores malo . Quid enim opus fuerat his, & quidem proximo in loco Deorum mentionem iniicere λ Consulistilis pland fuit, & ad quandam opulentiam peristinuit , quemadmodum morem extollendi Deorum imagines , ita eonsuetudinem etiam depingendi naves indieasse. α. Alla est quaestio, utrum pro eodem Veteres habuerint tutelas navium , Ad earum insignia, si se Ia pia, πιν . Inter ornamenta navium adstitas
suisse a Veterihus diversas animalium imagines, non est utique in dubium revocandum. Doeuit id Virgilius lib. s. ubi de ludiero navali cer
Veloeem Mnestheus agis aeri remise 'Isis. Et iterum e Sergestasque,domus tenet a quo Sergia nomem
Centa ro invictitur magna. Idem lib. I .
Ubi habes tigrim, centaurum & pristin , meis moratarum navium fuisse insignia, sue parasema. Anseres etiam & eyeni Dequentissim h depingebantur , ut nos notavimus in voce Anseras . Apud Plutarchum de Virtui. Mulier. navis aegitur leonem In prora, in puppi draeonem habens . Isidorus etiam ct Fulgentius de navis insigni, sive parasemo explicant fabulam de tauro Europae . Suhoritur autem, ut dixi, dubitatio utrum navis insignia eum smul aeris tutelarum sint indiscriminatim sumenda . Non est duis hium quandoque idem suisse insigne vel nomen navis , ct tutelam. Observavit id Servius ad fineid. lib. io. Solent naves nomina Meipere a tutelarum pitrara. Idem animadvertit Luta. tius ad statii Theb. lib. 8. Tatium naiIs inteLIirimat eum guhernatore navigare t hahent en pinos Praesutis, quorum nominibus naneupantarct navies. Item navis, qua Paulus Apostolus
vehebatur Actor. cap. ag. a tutela nomen accepit , quae eidem suere Dioseuri, sive Castores.
409쪽
Cred; ur etiam ex Lyeophrone, a Cupidine tutela appellatam suisse navim , qua Paris Heleianam rapuit: de qua se Ovidius. tumes Ipse vehor ramitata C ILne par
Contra tamen est Omninh mani itum . naυes alias non a tutelis , sed ab insignibus, siue parasemis appellationem esse sortitas . Doeetit id Virgilianae naves supra memoratae Tigris , Pristis, Centaurus: quae tamen nauigia credibile est suis tutelis non earuisse. Distingui autem fere consuevisse parasema a tutelis, aperte eos sigimus ex ovidio lib. i. Trist. Fleg. s.
Es mihi, sique , preeor, saviae latera Mi
M: 1 ct a pἰm ea de nomen habet . Ubi ides aliud tui se tutelam , aliud insigne et
nomen autem navis ab insigni, non a tutela
desumptum . Firmissim δ autem illud est retinendum , tutelas quidem sepius suisse insgtii a navium , iisque dedi se nomina: esagies vero antis malium , aliarumque, ut de easside οὐ idiana constat, rerum inanimatarum, nunquam fuisse tutelas. Tutelae siquidem semper Dii, vel Dea erant. Nam enormis suit illa iactatio , ct supra humanae sortis conditionem quet sta gloria a Caesare , ubi apud Lucan. lib. s. coorta tempestate, ac prope demerso navigio , dum animos addit navareho, & de sua sortuna supra modum gloriatur, seipsum, quasi suae navis tutelam, apis
pellat emedus perrumpe prseellus Tutela seeure mea. Ubi non est quod Interpretes tutelam Digid1
exponant simplex S vulgare patrocinium e lon- gh squidem ibi maiorem vim habet tutelae nomen e ut sententia si e Indue te in medios fluctus et ego nimirum Sc mea fortuna, plusquam tutelares Deos S praesidiarios tibi inhibemus . Caesarem hahes t hae Deos tutelares habes . Sed
non paream adnotare . quaedam animalia vim
habere potuisse Numinis tutelaris , quoniam in iis , vel sub eorum forma . ipsa Numina delitue te . Juxta id Aquila & Taurus, quibus Iuppiter delituit in raptu Furopae Se Ganymedis , non iri signia duntaxat S parasema navium , verum etiam tutelae sunt habiti.
tos est de positura S loco, ubi tutelae , s se Deorum effgies figebantur . sunt enim qui in prora solummodo, quique in sola puppe locatas arbitrentur. Ae de puppe quidem praeter allata superius testimonia , illa insuper adstrui possunt. Virgil. lib. IO.
Ionio laeti ipsis is littιre , O usa Ingentes de pane Dii.
Item filius lib. I Numen erat regae papph v Ana etiane. Et Stat. lib. 8.
Perelali, inseriριoque Metis qui navitat alno. Verum in proris etiam excitata sui se ea Numinum lararia cum depictis .el instulptis smulacris apertum faciunt eontraria scriptorum loca. Clarissimum est, quod habet Herodotus in Thalia r nimirum Deos Phoenicum. quos Pataicos
vocant, in proris statui moris antiqui fuisse : sie autem seribit: SP Λίχθω putas Valeusismissima est iis Diἱ1, quos Phae uires voeant Putaleos ,
qu0que in triremium proris eireumferant. Oecu menius etiam ad cantit ultimum ASt. 5. Lucae . ubi si mentio navis . Castores pro tutela ha
hentis , ita seribit: Perpetu3 moris es uadibus, praeeipue AlexandrinJs,ud proram dextra ae pri-flni Mis odi esse pier tiros . Adde Procopium in Isai. cap. ia. ubi post allatum s. hueae testimonium supra memoratum , sublieit: Ahira bant semper in pro Is Deorum imagines. Et haec
quidem satis patefaciunt, non semper usitatum in puppi hus, nee vero contra semper in proris tutelas statui . Certδ Asiatieis videtur magis arrisisse easdem in proris , Europaeis verb in puppibus illas gestare. Id autem de tutelis dua. taxat pronunciaverim, aede insignibus, quae aceersta sunt ex Deorum, vel Dearum imaginiis hus. Nain videtur eonstare , insignia, s υe parasema animalium in proris semper habuisse lo- eum et & quidem frequentissim h in ipso prorarum rostro . virgil. lib. io.
Prima tenet, restra Pholo, Itissem leones . Rem proinde firmum certamque habendam esse reputaverim , variatum suisse ab Antiquis in i eo tutelae et non autem in loco insignium, quae non desumerentur ex Diis . Hinc corrigere pri-mtim lieet Hosmannum , qui de tutela loquens. ita seribit: D/I , ori Deae gnam morae navis Impositum, unde navi nomen. Corrigendus etiam Fabretius lib. 4. de Colum. Traiani, qui statuas vel imagines Deorum in solis puppibus affxas putat, qui sorte in errorem inductus est a viliato marci lib. r. Animadvers adversiis Titium. Postrem h . quae de nominibus Re appellationi. hus navium atque adeo de ins gnibus ae tutelis a plurimis confunduntur , revocanda sunt ad rea gulam, quam supra praescrips mus , de variata
gentium consuetudine pro regionum ac tempo
rum diuersitate . Neque enim , seu hi legeris , Apollinis vel alterius Dei simulacrum in puppe praefixum , nec verb eontra , si in prora eae lata , vel depicta essgies Numinis tibi inter te
gendum oecurrat, eontinuti in universum fidenter pronunciare licuerit, tutelam in prora , υel
puppi semper sui se . Non sunt isthaee ita ad Uivum secanda, nee ex uno vel altero testimonio certa statim atque communis regula stabilienda veterum consuetudinum . Amant nonnulli rivas magis quam veritatem . quaeque uni vel alteri Seriptorum loco, cui tanquam sponsores fidem obligarunt suam , eontraria ossendunt in aliis Authoribus, aut ad suam eonnituntur senten.
tiam trahere , aut spuria statim illa , supposititia. adulterina ct atroci calamo confodienda. plusquam censoria quadam severitate definiunt.
vibus dedieandi extollendique, ut alia multa Ethnicorum, eonsecravit, ct ad pios verosque usus traduxit Christiana Religio. Extollimus in puppi hus navium imagines Dei parae Virginis .
Hahent etiam ex veris huiusmodi saerisque tute ais sua nomina hellat Hees naves . Sed non proinis de navigia omnia a Coelitibus appellamus . Nultis potentissimi Reges, aliis peritissimi navar-ehi , quibusdam varii rerum eventus nomen in .
410쪽
diderunt. Et quamvis omnia serh navigia super norum eivium imaginibus sint eonseerata apud
nostrae religionis homine,, multa tamen aliis
appellationibus, s gran Ludii, Isabella, II Gl-
minante , I Ardito , Ia mittiria , L Fortuna, &similibus nominamus . Item in proris,rostris, &expansis vexillis ex artificum ingenio , & voluntate Prineipum multa pinguntur , vel sculpuntur emblemata, & varii generis ornamenta, praesertim ex tesseris gentilitiis , & symbolis natio
num . Ea tamen non certum apud omnes Ioeum
habent, sed locari solent pro Architectorum ingenio & opportunitate rerum gerendarum.Quod autem hie de tutela navium diximus tanquam dicta in commune accipias de Antiquorum ac reiscentium hominum armis , munitioni hus, vesti- tu, ornatu, omnique victus gerendique belli ratione. Nunquam enim satis fuerit inculcare miram quandam in omni apparatu belli eo suisse semper varietatem ἰ ct impendio eavendum esse , nequis ex privato aliquorum usu vel authoiaritate Scriptorum , praecipiti suffragio , communia statim iudicia in universum faciat. TYDrus . clinet Regis Calidoniae filius . Nomen inhello Thebano elarissimum . Polynici advers lis Etheselem ivit suppetias . Ingenio serox , Scstragibus laetus ferino hahi tu serinum prae se sere-hat animum. stat. Theh. i. Terribiles eonirasci s, ae dente reor Pondea per laros humeros amfire laborant Exasiae, Cubrinis honos. Interemptus demum a Menalippo. Consule Sta
TYMi AN , i. Vox est syriaeae originis , quemadmodum vossus aliique tradunt di tymologici . Quoniam se usurpatur apud Scriptores, ut interdum apporeat suisse musicu in instrumentum ad laetitiam potius conciliandam , quam ciendum terrorem, quandoque vero videatur helli eum &militare extitisse, di vili in aetem Grammatici ad eius explicationem diseeptandam pulsatis quasi tympanis progrediuntur. Et alii quidem ita eonisi elidunt sestivum fuisse instrumentum , ut neutiquam pertinuerit ad militarem aciem & conflictum t alii contra ab arena Martia nunquam illud seluti ant. Adversantia porro scriptorum testimonia in rem suam obnixd trahunt: quae vero elari ἰis obnituntur, diffngunt .castigant, ema
culant , verius tamen eorrumpunt . Pacatius
seceris , si aut idem iti strumentum festivae urhacaeque pompae , ae hellieis simul eertaminibus deseruisse statueris: aut duo eiusdem nominis an severes fuisse instrumenta , quorum alterum in proelio , alterum in eiuleis solemnitatibus sue rit adhibitum . Et egri quidem se rem digero , ut duplex sui se tympanum, alterum in acie pulsari solitum, alterum in laetis euentibus , R Olennita 'thus et vieis, atque adeo agrestibus &' rusticanis pro certo habeam .et. Tympanum belli eum iterum duples. Aliud ad eatini speeieni. qtiod in equis pulsari hodie
solet a Germanis , aliisque nationibus, nor
dissimile sui se si,soleor tympanis veterum Hispanorum , quae apud ipsos dicuntur Arahalu , v ce ut passim ereditur Arabi ea. Areostus decisa
prima litera dixit Tulalii Cant. 36. Set exliari I Fant; , i tImponi, e I taless. II id vulgo id genus tympanorum appellamus mMulti . Aliud , idemque eommunius, & pe-
euliare pedestris militiae , compingitur en ligno ad modum laeus vinarii , vulgo nΛΟΣ-zo , Ω superitis corio vel pelle obdueitur tenaditurque . Racillis utraque manu pulsu vario percussum sonum et ei. Pro varietate sonitus mois db ad iter eapessendum . modb ad receptum in vitat : inssammat ad pugnam , victoriam nunciat; versandi se iustandique, stipandi, explieandi , incessus dirigendi. quomodolibet arma tra Handi modum praeeinit atque praescribit . ΛDionyso l. vi mentiti habetur tympanistarum apud Romanos , & quidem sui, servio Tullo per
la vocabant. Verum ea lectio merith suspecta est, non solum quia tympani usus apud Romanos nusquam alias legitur: veram etiam quia ipse Dionysius multis aliis in I eis aeneatores , &sstulatores sngillatim memorans nullum ultra verbum Deit de Vmpanotribis . Nihilominus antiquissimum fuisse tympanorum usum constat cx Polyaeno , qui eius instrumenti inventionem ad Bacehum refert. Peculiare etiam suit instruis mentum Indorum. Curtius lib. s. Ptis elephantos Dbrus pessitem posuerat, ae suJlfariar, t
pana pagare Iolitos: id pνο eantu tubarum Iadis
erat. Curtio Suidas congruit: Tubis Indi non
nitimur; sed pro iis sunt satella, quae exentium
is aerem, ana Item horribilem quendam hombum emittemia. Ahae i. qui hodie Hunni vocantur, tympana in acie habuere, ut docet
Menander Historicus: Abari InJtIO praeni statae-νant exeitare M sum quendam ct ferum sonum ,
simulque eum haraiis personare Ompanis . Plutarchus in vita Crassi author est , Parthos suis quibusdam tympanis sonum edere in acie consuevisse . sie autem seribit: Non eorunas , aur
rorum tympana nonnihil a nostratibus diserepasse colligitur ex Suida, qui se illa deseribit: Expalmae artoris vivato sit te, eri tInt; una
Ia ex orictaleo Introrsus adustulant , ct os deinde masi satirino rario oetis ham: usque id ἰn a tam seresant, eoneatiebantque iis acie . Tintinism h la igitur, quae multa ct magna intus , inconstum quendam sonam edebant. a. Alterum tympani genus ad progignendam hilar tatem in nuptiis , eonviviis, sacrificiis , ei vieisque S paganis saltationi hus est inventum Nanu non hae illis pulsabatur. Catuli. in Nupt.
Plantesant aI prsectis ompana palmis. Idem in Aty: Quatiensque terga tauri teneris rasa disitis .
Et Lucret. lib. 2. ompana tecta fixam palmJ s. In sacris Cybeleu matris Deorum adhibebatur . Id ei reo molle creditum & eskeminatum Orga num . A Syris in Grae iam, a Graecia ad Romanos transtectum, ut innuit Iuvenalis Sat. 3.
Vexit, O ad elaeum lupus pro pure puellas.
Nine propter notam enervati moris studium
tympana pulsandi exprobratur Troianis tanquam indignum viro militari apud Virgilium