장음표시 사용
121쪽
pressio producat elasticitatem aeris, di eo, id fieri. I. hoc modo, qudd aeri in quavis regione, qua detinetur, debeatur certa extentio , ac vires resistendi pressi r vicinorum eorporum; quando igitur presso extrinseca sortior vi restitiva privat aerem quantitate sibi eonnaturali, idem aer per sormam suam ac exigentiam riurinsecam se restitui ead pristinam quantitatem. Similiter qua eo e vicinia aeris tolluntur eorpora aericonfinia, ne detur vacuum, quaelibet parfia eris supplet eorum desectum , & induit
majorem quantitatem v cessante autem me
tu vacui redit aer ad pristinam quantit tem . hae mutationes aeris praecish fiunt obo dinem & proportionem partium universi, ad quam necesse est ennsequi mutationem etiam quantitatis ordini alligatam. Tertiomqdo fit, quda aura aetherea aliquando vi lenter intrudatur aeri, sicque distendatur; de hic modus potius est essectus rarefactio squam elasticitatis ia
y obde. r. eoni. r. Si aer esset elast Ieus,
eunc ob illius perpetuam pressionem ac vin iis restituendr e butyro, deberet exprimi humor serosus , aut certh per expuinsionem aurae aetherear habentis minorem resistentiis vim, deberet eoi pus in arctius spatium com prim .et. Si aer elasticus , tunc perpetuo premeret
versis partes rariores W.g. versiis eos, ubi do. minatur calor , ω raritas aerist. Hoc non potest diei; ergo. m. prob. si ita premeret , tunc En imaliae maximὶ debiliora vvi. museae deberent sentire illam pressionem aeris : Hoc non
122쪽
De Emmentyr, D 3 si aer esset elasticus, tune ingens pons Hus aeris ad minimum bis miue librarum
Perpetuo ineumberet in musculos respiratorios : Sed hoe non potest diςi ι ergo. 8 P. Prob. musculi non sunt tantarum virium , tu possint a se amoliri tantum po
Tis ela stici esset aequalis ex omni parte e. Μ.seeiis nest. M. sicut enln, in fornice omnes par. tesse ipsas detinent, ue nrgeantur nativo pom dere , ita etiam partes aeris aequilibrantiit , quando idem eorpus urgent ex omni parte.
Dein vis elastiea partium in butyro aut seroso humore est aequalis elasticitati aeris in aequilibrio pro in illarum virium neutraeedit alteri . Posset etiam diei in hoc ea su locum non habere elastieitatem aeris; quia haec nulla est, quandomui Ia datur causa elasticio tWis et quando autem aes est in loco-vroprio, nee comprimitur a vi extrinseca; quia Elementa non gravitant in doco proprio , nec etiam reperitur iste lis calor aut attrae. Ad 2. tr. M. nest . ad prob. dist . nisi v Iararesectionis sit aequalis elasticitati c. Μ. seelia
- Dico m in , aerem raresectum ha eordo desinere. iin aequHibrio aerem, extrinseeum. di ideo non sentiri pressionem aeris. Potex ietiam dici, in hoe easu omitano nullam dari petessionem aerix extrinseci non est in statu violento, adeoque si tendit versus. cor , illuc tendit per attractio m non ui'- lentam , sed per ultroneam es coqia turalem istactionem , quae Gniullam causat , iolentam.
promonem Ad lanem suppositum, q-st aer sit insta
tu.violento & incumbat terrae per modum ad
daturum sibi utricem ponderum . si aer quia
123쪽
quid consert ad motum muscillorum, la praecise saeit per rarefactionem aeris intra po- ros musculorum contenti, 'aut per dissolutionem partium sanguinis in partes minimas spirituosas, quae dein suo motu naturali tendunt versus musculos. BlandE quidem aseurget versiis partes quascunque tum mundi tum animalium etiam internas , sed per calorem modestissimum , & praeeish tanta pressione, quae suffieit ad hoc , ut aer ubique se insinuee di compleat ordinem universi.
Quaenam H natura ignis r πGnem homines vocant illud Elementum, I quod lueet de urit; aliud vero intellLgunt Philosophi ; dum per ignem nil aliud antelligunt, quam corpus activum , quod est eausa suo motu rapidissimo illius objem, quod ineommuni aceeptione voeatur ignIs. Hine Philosophi quaerunt, in quo consistat hujus lenis. 3α Multi volunt illum eonsistite in partieulis pyramidalibus ζ quidam in globulis subtilis limis; ali I in spiculis , aut aliis partibus angularibus aptis ad diuisioneniae separationem
Prob. Conet. In omni igne iste motus reperitur, hoe eonstat de alia dispositione materiae; ergo in hoe eonsistit. ant. prob. ignis r 'vocatur ad tr)a genera nempe ad unem lucentem . oeurentem, prout fit in eandela. Σ. Ad ignem urgentem Θ non Iseemem , prout
sit in ferro ianito aut igne sub cineribus de
124쪽
II telcente . 3. Ad ignen. centem non urem rem , prout contingit circa ignes saluos seu lambentes , qui nosu volant per aera. Iam iis omnibus his ignibus reperitur aliquis momtus putium p ergo. In candela enim i Ile motus eii sensibilis , dum suecessive abripiun- partes olei. In ferro ignito aut carbonibus etiam per ignem successive cossuntura volare partes activiores , & circa ignis fatuos constat , quod tanturis oriantur eX in tercepta subtili materia a pinguioribus aeris Darticulis.
in forma. s santiali inhaerente pa tibus mamrer vi agitatis .. Prob. Concl. in igne datu et collectio proprietatum & accidentiam: ergo ει sorma m Dico 3. Locur ignis es supra aerem ἰο eex ove βρε etna caelorum . Prob. Concl. ignis
philosophice nihil aliud est , quam motus subtilis materiae:. Sed hic est supra aerem ἔ
s Prob. 2. AuthorItate Aristotelis , quo Iib. I. Meteor. c. 4. ait : in medio igitur ει ei rea medium est stravissimum & frigi-- dissim lim segregatum terra & aqua ; circa hoc.autem aer , & quod proptet consuetu
dinem vocamus lenem c puta philosophi Ce non est: autem ignis puta vulgaris excessus enim calidi & veluti servor estianis Hinc patet: cun in supremae regione systemat Ix mundani ponatur caelum Empyreum , seu isti eum 6. Dico 4. Ignἰs vulga in non es siupra aerem sed in terrae visceribur : Prob. Conci I. si suprae aerem esset ignis vulgaris, tun α deberet luceroe & urere di Sel hoc non potest dici; ergo . m. prob. si luceret , im-Pediret transuum radiorum syderum;. & si
125쪽
ri 6 Pb eis λανtlautisνἰρ Pars II. ureret , indigeret pabulo , quod non datur in
7 Prob. 2. Constat in terrae visceribus ense locum proprium igni vulgari; ergo mora est quaerendus alius loeus maxime sine sim-damento. anta prob. ex montibus ignivomis & sodinis metalloriim ; Sie AEtna ira Stellia; vulcanus in Insulis Liparis, Vesuvius in Campania ; Hecla in Isiandia .
saepe eructant ingentia ignis flumina. Cirea Adinas autem observant fossores , qubd qud altius tendunt in terrae in seriora,ed sentiatur maior calor; prout expertum se testatur Marinus in auris inis Hungaricis 4 o. pedes profundis; ubi tantus eraemior, ut vix pedem in terram demittere
8 Dieo s. Ignis ex sua natura es υν r. Prob. Conet. I. ex lib. q. Esdrae e. 4. ubi Angelus Uriel proponens quaestionem indis sollinilem , ita Esdram alloquitura mari hi , pende a pondus ituἰr; si autem ignis foret gravis , saeith potvisset. respondere ; prout Ie nunc respondere posse iactant Neote
- ' Prob. 2. Authoritate Aristotelis, qui id expresshasserit; & sensu communi omnium hominum , qui non est deserendus finε ne..eessitate.
ro Prob. I. Ien Is subtracto Impedἱmento& nulla alia oecurrente causa sensibili extrinseca sursum sertur; ergo est levis. antis prob. e scintillulis e flamma excussis ; item e particulis in vino commixtis, quae nou.'contentae superiore loeo mi dolio sicut oleum , aut alia levior materia 1 pondere 'gravioris fluidi ad superiora delata , insuper rumpunt operculum , & liberoe caelo eluciantur in regionem propriam .is Dico 6. Ignis vulgaris materialitersum Uin
126쪽
Elementis, es. VII. IIIIIus baber 1ravitatem. Prob. Concl. Hic ignisii invi dicit partes subieetae materiae ad motum rapidissimum aptae ; ergo , cum haec ma teria gravitatem habeat, habebit etiam gravitatem ignis .i2. Prob. 2. A plurimis experimentis, in quibus corpora post calcinationem reperta sunt graviora I probabiliter ob particulas igneas in eam materiam delatas Sic: r. Si plumbum redigatur in cineres ad cem. tum partes gravitatis adduntur octo aut de.
2. Creta ealcinata sumit notabile augmentum, quam prius habuerat. 3. Cuprea unius unciae lamina capellae im- rosita,& ardentiori igne citra fusionem cru
ciata augetur 3o. granorum pondere. q. Eadem in ramenta comminuta , dc tribus an crucibulo horis torta 49. granorum aucta rium accipit .
s. Stanni uncia duabus horis calcinata drachmae pondere aucta est.
6. Metallum quodlibet solidum ad ignem Iiquato metallo eiusdem alioquin secum speciei innatar, adeoque metallum tene susum gravius est nota fuso . Nec potest dici ,
quod pliadus calcinatorum corporum pro
veniat a fumo vel aliis evaporationibus in metalla lique salta adactis , quia . Boy Iius deprehendit augmentum illud ponderis metallis accrescere brevissimo tempore etiam per vitrum, & ab igne defaecatissimo v. g. spiritu vini ; ex quibus videtur evinci, quod ipsa materia subtilis incorporata aliis corporibus ac conclusa mutet sua ni naturam di
127쪽
BI min Osiectiones .eta Obi. r. Contra. 3. Ascenses Ignis non probat levitatem; ergo a prob. ant. potest diei : ignem attolli a gravitate aeris 3
Ignis ex sua natura non astendit; e go non est levis . prob. ant. si in aliquo ampliore vase ponatur spiritus vini,&cia medio collocetur aliqua eandela , ita tamens ut aliquantulum supra spirituna vini emi'neat, pariter accensis tam spiritu quam candela senties flammam h candela non ascendere, ut alias solet, conichs quia nempe in
vieinia eorporis aeque levis non cogitur relinquere nativum motum gravitatis versus inseriora o3, Gravitas calcinatorum non tantum pro venit a particulis corporum combustorum ,
sed , particulis ignis; ergo ipse ignis est
r4 Reo, Ad I. ueg. ant, ad probis n. ant. quia aer non esset gryior igne, si ignis so-ret gr/vis; ut patet e calcinatis corporibus, licti enim in his corporibus ante calet nationem plurimum suerit aeris , non tamen propterea habuerunt tale augmentum ponderis, quale acceperunt ab igne. Ad neg. ant. ad Prob. c. ant. n. cians.
ratiornim, cur ignis indicto ea se non ascendat conica, est vicinia corporis levioris, nempe subtilis materiae copiosioris, quam in sumo eandelae occupantis per totum circuitum spatia. supexioris aeris ; si avamentum aliquid probaret , tunc ignis candelae iudicto casu omnino non deberet ferri su sum , quia a nullo eorpore graviori elevaretur & aveheretur sursum . Ad 3. neg. ant. Particulae enim Ignis sunt adeo
128쪽
adeo lubtiles , ut secum abripiant, setiam minutissimas eorporis combustibilis. Vel si hoc non placet , potest diei r ab igne conciliari metallis malafim erat ita tem per alterationem minimarum partium, quoadi quantitatem, motum, &guram
Dico: T erram eme concretum ex materia ranaosa & salibus secundum leaes naturae m vari corpora distributum . Hinc nullum datur purum Elementum terrae s quod non sit in aIiqua cla me specifiea mix-enina in terra reperitur snitii lapides , metalla , lutum , & alia , quae habent propriam sormam & differen
. superficie quidem terrae nihil aliud eerni nisi formam qualidam corporis humani, in quo in debita propor laxioribu, M kὸ perpetuo eum Hinc per modum Sceleti terrestris sumi
potiunt iuga perpetua montium, quae dum incipiunt in extrema Asia tendunt continuis nexibus in Europam idem fit in mόntibus Europae veri gr. Apen inno lab Italiae se porrigente in Hispaniam, & versus Septentrioiaem in Germaniam ac Poloniam 4 Muod hi montes etiam penetrent ad proviunda terrae, habetur ab observatione qtiq.
129쪽
rundam, vel in mari, vel in sodiciis eo, tignationes montium Observantium , adeoque inontes sunt instar ossium in homine vide P. Scherer. Caeterum erusta exterior ac cutis terrae, ut patet ex observationibus
Comitis Marsilii in Mediterraneo , constat ex argilla. Secunda cutis ac crusta sunt lapides & arenas tertia sunt mera salia sei-lieet Petrae salis. quarta sunt. Petrae. '
Respondeo: Ejusdem nullum eertum dari indieium ι multi in medio terrae conglome xant ignes , di i iisdem utuntur ad productionem metallorum aut aliorum iam lium , quin imo ad productionem omnium vegetabilium in terra ; sed non videtur actio ignis tam esse esicax, ut sine destructione totius terrae operatur perpetis ad tantam distantiam , quio consumat se ipsum. Alii intra
terras ponunt ingentes abyssos aquarum , .ut iisdem tanquam vehiculis communicatio om nium rerum deportetur non sollim ad intiam os recessus montium, sed & ser evaporationem in superficiem terrae tribuant scoeunditatem vegetabilitatas sed nec his aquis habetur certa demonstratio. Sunt, qui terram dividunt in tres aut quatuor quasi eo tignationes, & intra terrae concava fingunt totidem novos orbes sua opinione etiam
habitabiles , sed deficit in his terris lumen
4 Iuaerer 4. An praesens terra forma fit εὐιν
con nita λAespondeo: Id non viderI; tanta enim Videtur partium in terra confvsio , ut vix ad scribi possit primae conditioni . Dein impossibile videtur ex universali di Iuvio non omnia fuisse sus deque versa , ob sermenta liquem aquarum aut supra elementarium ,
130쪽
Do Esimentἱs , I 21 aut raritatem elemetitorum , cum enim aquae e flamentares non sissecerint diluvio , neces, ' erat aut rarefieri maria iri vapores S aut demitti quasdam aquas si tiliores h coelis, quidquid dieatur, , pr. clueet - termen tat ionem adeoque riubefa- ergonem partium in univeisa terra Huic consentiunt antiquitates noviter dein tectae in variis oroas partibus etiam in pro- gr. dum mavis in montibiis Helvetis reperta est ad insigne' prosunditatem cum hostibus maioribus hominum . Possent adduci talia antiqua monumenta pliss quam sexcenta. . . s s iniuras sol mon
. Res ardeo: Eos servire inprimis ad contignandas partes laxiores terrae. γ. prineipium son-- elim enim aquarom dependeant ab i altitudine ;) unde fluunt , neeesse est dari aliquas partes elatiores terrae , in quas a. quae vel per evaporationem , vel per tru.
deeuitu I '' in Planities subjecti,
3. Ut sint principIum. varietatis elimatum S temperamentorum in aere, mon tes enim ob frigus aeris superiore1 iu-tra se detinent nives , & per hoc sene perpetuum principium ventorum pluviarum , quas in vicinas regiones exone-4. Ut sint perpetuum principlum metaliorum i cum enim genesis metallorum Undetur in exhalationibus subterraneis ad friM-diorem aerem delatis , non poterat aptior matrix metallorum creari i Deo , quam montes , unde educitur aurum &c. . Ut oi inguant m ones &nationes tanqua