장음표시 사용
111쪽
esse perpetuae nives, aut certe venti spirant talia frigidi, ut tolerari non possint. 2. Rer nocte relinquitur suae propriae naturae: sed tune est frigidus. a. In Septentrione, ubi est idem aer quo in ad naturam speeiscam cum nostro , relin quitur sibi ipsi , quia removetur a radiis solaribus, di tarien ibi est fristidus. 4. In Provinetis AEquatori subjectis v.g.
in Λsriea noctes sunt se istidissimae , sed si
aer esset calidus, nullibi mamis, quam ibi, dum nocte sibi relinquitur, deberet esse coiidus . at Prob. 2. Si aer non esset frigidus ex sua natura tune illius frigus proveniret ab exhalationibus terrestribus 8c marinis vi Hoc nompotest dici; ergo. . m. prob-IL Exhalatione&non sunt in tanta copia , ut possint replero . tqtam Atmosprieram aeria usque ad superiorem rNionem , a. Exhalationes , quae e .terra aut marὲ fiunt , plerumque sunt potentia ealidae L quia consistunt in partibus magis. actuosis ... D. In Hybla, monte ignivomo. fiunt eκ-.hdationes potissimis igneae , & tamen Hy- hia perpetuix tegitur nivibus & frigus ibhest saevissimum ἀ4. In aestate exhalationes. sunt copiosiores. & tamen silaus pr.ptereae non est intensum . s. Si frigux provenitet ab exhalationibus iatunc aer terrae vicinior deberet etiam esse frigidior , quia plures prope terrami dantur exhalationes, ae hoc non fio, quia in vallibus. plerumque intension est calon , dccitius;
6. In ipsis aquis. frigus est tolerabilius .
qua m in ivgis montium ἰ ergo, exhalationes aquarum non. sunt causae illius fri-
112쪽
De Elementῖς , In ro 3 23 Prob. 3. Aer servit ad temperandum assum, dum flabello impellitur iit faciem ;ergo continet frigus , de quidem si eondensatus habet plus frigoris necessasio ex additione aeris ad aehem nascitur illud frigus , adeoque simpliciter non est eali
tiunt aerem esse calidum in excellenti: eroo se est.2. Si aer non esset ealidus in exeellenti , tune nulli Elemento competeret talis calor: Hoe est salsum ι ergo. m. prob. calor tanquam potissimum inst umentum naturae , debet eonnaturaliter habere aliquod principium non sollim in summo gradu , sed et jam in exeellenti. a. Calor est prima dispositio ad aerem ,
di optimi, eonvenit eum proprietatibus aeris, ergo etiam ipse aer est ealidus . prob. anti per calorem aqua mutatur in aerem , dum per rarefactioneni 1 dimensionibus aquae transit ad dimensiones aeris r similiter aer est sevis εc rarus , quae proprietates plerumque
eon comitantur calorem .as Rs. ad a. dist. antee. DIeunt aerem esse calidum potentia coced. antee. actu neg. anteced. volunt tant lim , quod aer prae reliquis elementis sit aptior ad eon- ei piendum calorem extrinsecum vel Solis vel ignis ; eitilis enim calebit aer , qu m
Ad et. dist. M. Nulli elemento convenl-ret calor in excellenti quoad actum e. Μ. 'quoad potentiam. n. M. responsio patet ex dictis. Λd 3. c. ant. dist. conc ergo est ealidus E 4 poten
113쪽
Potentia c. con Laesu, nem cons. proprietates aeris tantum habent assi xitatem cum calore, utrum autem ille calor debeat esse intrinsecas uel extrinsecus, aeri perinde est . Dein nec levitas, nec raritas essentialiter converti lux cum calore; quia, ut ostensum est , etiam frigus rarefacit corpora: quod verb incorpo ribus terrestribus calor inducat raritatem , id tantum fit ob separationem partium , adeΟ-re calor tantum est causa per accidens rarefa
calidi temperamenti , ut aves X ergo etiam i se aer est calidus, prob. eon. juxta Aristotelem quod ii t trahit naturam ab elemento , in quo
et Aerest plenus exhalationibus. α Vay ;ibus; ergo potest ab his prouenire frigus aeris. ant. prob. sic enim vitriolum ostatum leo di spiritu eundem recuperat, u expon 'tiir aeri . prob, anti . . . . t ab a. Terra nitrosa exuta omni nitro ilIuαι sum recuperat ex vicinia aeris. 3. Novaculae e chalybe. Damasceno Uria quirunt vim, nisi aliquanto tempore eXpo'
nantur aeri, ut testatur Boylius. - . - .
. Constat varia dari effluvia corporum , ω unum aerem dependenter ab his effluviis e salubriorem; ergo. . ' . 27 Resp. ad rineg ant.nequeen m potetide monstraxi, quod aves sint temperamen iealidi a dein etiam in locis Septentrionalibus dantur animantia reliquia calidiorae , quin iis tum calorem habeant , calore sui aeris Ad a. dist. ant. Aer plenus est exhalationi bus. ita tamen , ud illae non sufficiant ad pro
114쪽
r π Evitas est vis reeedendi centro terrae lalia aboluta , alia re*ki Da . Absolutam vocant , vi cujus corpiis sine ullo respectu ad aliud niti ur occupare locum a cenis
Respectivam voeant , vi euius eorpus qui dem nititur tendere ad centrum terrae, sea tamen ob eorpora graviora in medio intercedentia cogitur occupare locum abriorem; v. or. oleum est corpus grave , sed tana
habet levitatem respectivam ad aquam si militer lignum est quidem corpus gr've ssed ab aqua, cui immittitur, elevatur sursum AE
meas rose ιυδ gratris. Sensus est : qudd aer in morierno systemate eorporuna simpliei ter exigae conglobari eirca terram In lo- Eo remotiore, quam aqua & terra qui loeus est nobis superior i. sed si invenerit corpus se rarius , nititur illud elevare supraese eae v. , quae est proportionalis gravitati corporum , desumptae eX densitate materiae , aeuolae communi totius, corpo-τis .
Prob.. Guel. I.. ab authoritate Aristote. I. s, qui Lib. 4 . de Coelis textu l4. dicit rin sua' regione omnia gravitatem habendpraeter ignem etiam aer ; signum huius est, quia plus trahit uter inflatus , qua rivvacuus . v. Idem loe. cit. text. 36. dicit: aer & aqqa di levitatem & gravitatem ha - ebent. di text. 30. si subtrahatur terra , fer-xetur , quod deinceps est deorsum , aer in Legionem, aquae, aqua autem i .eam x qua a L E s est
115쪽
est terra; ergo ex mente Aristotelis aer habet aliquam gravitatem, licet ipso attestante simplieiter sit te vis. 3. Prob. 2. Αer ex sua natura sertur ad illum loeum , ad quem primo, ordinan. ro aptus est ordinari 3. ergo, aer respectat corporis rarioris seretur deorsum , dc respectu corporis densioris feretur sursum , hoe est, erit funul gravis & levis. 4. Prob. 3. Ille locus , ad quem aer ex. sua natura sertur simplieiter respectu nostrum est sursum ; ergo, simpliciter respecta: nos rum tendendo in sursum erit levis , etiamsi respectu se periorum eorporum rari rum tendat deorsum .. soluuntuν Obiectiover .ias Obiis. r. Aer simplieiter est gravis ;ergo Prob. anteced. uter inflatus plus trahit, di globus exhaustus. est leviori si, ponderetur ersto aer est gravis, . probat. conis. quando Elobus, exhauritur , tunc inest minus, aeris , adeoquin deberet etiam minui, levitas ; eeontra, in utre inflato ob condensasionem aeris inest plus aeri&, adeoque ob additionem. levitatis, ad levitatem deberet esse levior . Aer traditi deorsum, etiam usque ad centrum terrae , si profundi usi excavent vir' terrae i ergo non tendit ad suum loeum seu regionem aeris sed ad; centTum ter.
3. si aer non esset gravis, tunc ideo quia tendit sursum p haec ratio nihil probat , ergo. m. prob. etiam in statera pondus tendit sursum , si in lanee opposita imponatur maius pondus. Simili ut lignum ex aqua emergit sursum ν quia ab aqua
attollitur , siaut si lignum gravius attollav
116쪽
no Eti tu ,- Io aquam . Denique Flotentini construxerunt cylindrum , euius basi affixerunt laminam aeream persecte poIitam ς base hae perfectE conjuncta cum sando alicuius vasis , cylin der ligneus non attollitur , etiamsi vas iii- fundatur mercurius; ratio est, quia mercurius ob basis planitiem nequit se insinuare , ut attollat cylindrum ligneuri, ό ergo eIarum est lignum non sua sponth ferri sur-
- 6 Rest. Ad. r. n. anta ad prob nino , qu8det' additione aeris ad aerem debeat etia sei major levitas , quia ex additione graduum ho-ritogeneorum iuxta nos non sit intensio; dies vrciis , globum 'exhaustum esse Ieviorem , quia aer rarior petit loeum sbi proprium , nempe regionem superiorem aeris ἔcontrarium exigit aer condensatus in utre , qui ex inflatione necessario si eras-
Adff. c. ane. n. eon si quia Ioeus propilii gaeris est ubique , ubi non est terra ς ob proportionem enim densitatis eum aqua de terra exigit iisdem saceedere in Ioeum, &eonjui ei in vicinia ob vim se conglobandi circa
Mntrum. 'Ad I. trans M. neg. m. ad probar. coninant. neg. cons. haec en im experimenta tan
tum probant aliquid attolli sursum per motum violentum , quin sit leve ex sua natura . At supponendum non est , aerem esse in perpetuo statu violento is Experi mentum Florentinorum tantum probat , eg lindruar ligneum ob basis planitiem nota posse attolli sursumt 'b metum vacui imeo sensui , quem explicavimus nempe iaomni oceasrone vacui partes minimae . de berein expressione mutare suam siauram vae distendi , ae detur in natura vacu
117쪽
et Ob. 2. si, aer esset levi&,. runc. de re illius motus esse celerior in. fine versus. M. periora: At hoc non fit; ergo. m. proia si in tubo vitreo. includatur. Oleum , aut aquasti in superiore parte relinquaturi aliquari tum aeris , inverso. tubo senties ascendere bullam aeream, ita tamen , .ut in fine motus
illius sit tardior a. In Exliausto manifest E sentitur multis indiciis actualis gravitatio aeris; sc enim opereulum dissicisti imε removetur praecis. ob
vim exterioris aeris prementis in illud opος-culum .. Si in Exhausto. ponatur materia eombustibilis , quae postmodum vitro causti in aecendatur , sumtis non ascendet sur- lana , praecise ob desectum aeris, sua gram vitate non attollentis sum tam .. 3ώβι e. vase inaequalium laterum extrahatur aer , vas disestiet in mille Gusta , . nec oecurrit ali ausa, nisi presso extern i aeris , quam vas ob inae
qualitatem laterum ferre ncin potest.. hine si vassi. sphaericum non distringitur. 4. Vesica in Exhausto expanditur, & attollit ponderas bi incumbentia, nempe ob cessatuem prefr
3. In tubo Fbrrieelliano mercurius suspe ditur a gravitate externi ariis, ut ostensum
est de metu vacui ἐ. ergo . 8 Rest. Ad I. motum esse tardiorem in saeper accidens; quia nempe aer gra Uatur Particulis olet aut aquae, quas tu ascensu suum avehit. Ad a. neg. ant. dissiculeas , quae reperitur in remotione operculi , praecish provenit avi se eonglobandi & elevandi corpora leviora ; di hoc patet ex eo , quia si opere lum sit , latere, erit eadem presso , ut verse ineat illud . Λd prob. a. Rosp. mus in Ex sto ideo non ascendit , quia non miscetur particulis aeris fumum sursum div
118쪽
serentibiis, ψ .vel quia nota datur corpus aer . reum respective graveis ad prob. 3, Vas inmaequalium supersieterum frangitur a vi cola globandi elxvandi .. omnia leviora . actyrob. 4. Vesica i verδ. expanditiir ab elas initate aeris. interni , quae se exerit , dum in altiori loco intruditur aura aetherea. Λd 3. dist. ant. Mercurius suspenditur gravitate aeris proveniente . a vi se conglobandi con iant. ω conatu. tendendi ad centrum. nest ast- aer Praeei se nititur eleva
re supra, se auram aetheream in parte superiotoixis superis item ; ει quia immediate in illam non posest agere, μgu in mercu
' Obi. 3. Aer simpliciter est levis de nullo
modo gravis r ergo non est uera conclusio. prob..ant. Vapo ui est gramor aere, ascendit sursum : ergo non tollitur sursum ab ipso aere, adeoque aer est Ievis. I M. Aer im tubo vitreo inel usus simul cum aqua aut oleo as etendit tonice ; ergo ipse aer potius agit in aquam aut oleum per modum cunei , quam aqua aut oleum agendo in astremo eumque sursum tollendo ... a. . Si in tubo vitreo simul includatur aqua oleum, &aer,citi iis ascendet aer quam oleum: eroo ascensus ille non provenit a gravitate 3 o quae tollentis oleum aut aerem , .sed a nati va levitae 4. Motus aeris In siue in tuSo vitreo praediccto est celerior , ergo. , .
s. Si inaliquo vasa cylindricq Iignum delitaneatur in fundo , & postmodum affusa aquacesset pressio in lianum , simulque in fundo
permittatur effluere aquari adhuc tanaen in gnum seretur sursum , ergo motus list, non provenit h. pressione aquae , sed nam .alva levitate respessiva quarum ,
119쪽
aere ex suo genere. c. ant. in individuo. ne inani. sensus est: qubd aequalis moses vaporis siegravior , quam consimi l is moles aeris scut aequale pondus in auro, & argento qusio genere arguit maius pondus iπ auro, Imrargento; econtra si sumatur maior moles η genti, qu5m auri, tune aurum erit Ievius a
sento; & hoe est esse levius in individuo dem fit in vapore, in quo includitur lorige plus aeris , quam vaporis . Hine si aliquando posset ex globis in vitreis tenuitatis ac densitatis minimaet educi aer, posset, seri, ut aer subtilior inibi inclusus simul se- eum avehat versis superiora globos ul-
Ad r. r. 4. Sr s. Exindε AIum probari a rem esse levem simpliciter, non tamen proahari eundem nulls modo esse gravem .
batur variis experimentis.1. E selopeio pneumaticos in hoc enim aer per eompressionem condensatus , s it ruta relinquatur pristinae Iibertati, tanta ut erumpie , ut exeutiar lobum eadem vi , qua solet avre scioperum oneratum pulve
et . Ex aeoli piIis seu elobis eoneau Is apud aurifabros usitatis, si hi globi aliquanto tempore decineantur in aere frigido , & postmodum imponantur igni, aer interior cor tentus per apertum orificium instar venti servit artifici. 3. Ε vesicis veIass ianem vel In Exhausto vel in Barometro , vel in iugis montium is expandentibus. si enim visi ea aliquantu -
120쪽
De Elementis , - 1 I a re adhue plena & clausa apponatur ad ignem. 'ex nimia distensione rumpitur. 4. Sἱ vesica , in qua ver minimum aeris residat relinquitur incIudatur Exhausto, posPiterata uictiones adeo extenditur, ut attollat etiam non levia, pondhra y Si tubus Barometri superiore parte habeat figuram sphaericam paulb ampliorem , eidemque includatur vesicae clausa , invesso tubo & mercurio descendente inflabitur
6- Similiter vesica in valle montium vix Parum continens aeris , turgebit in apice:
Σ Dico et . Aos in suo statu eonnaturali ac βενο non es alasicus per modum lanam com prefae , ac per violentiam .- Prob. Conet. I. Si aer taliter d ineretur in statu violento, tunc totus aer vi sua propria: resolveretur in superiores regiones aurae aethereae' , ex quai parte minorem inveniti resistentiam : Sed Eoo noli fit 3 ergo. Μ. . probia quia nihil id impedit, qui nimb; perpetua inundatio subtilis materiae, & conatus; recedendi h centro , qui admittitur ab Adversariis, eam restitutionem aeris potius pro '
a Prob, et. Si aer densitatem suam haberet 1 compressione superioris aetheris, tunc nulla in Luna aut caeteris Planetis admitti posset: materiae densitas: Hoc non potest dici ergo MM. prob. quia nulla daretur vis urgenS versus, centrum in regione subtiliss
Dico 3 . Catio, ela Ditatis M' aera es color , couer o , Θ atινactio. Prob. Conet. vultum potesti ostendi experimentum aeris: elassici, in quo non concurrat, aliqua harum causarum i ergo. Si verti quatas, quomodo calor aut com- , presso,