장음표시 사용
461쪽
De Anima , se l. I. stiae s. IX.
2. Phantasiam seu imaginatisnemniativam. 4. Memoriam- , sensus communir vocatur, quo cognoscimus objecta omnia reliquorum sensitum . v. g. pecoculum cognoscimus solum colorem , per aures etiam cognostimus solum sonum , per na-
res silum odorem objecti , dem vero conserendo omnia ista objecta interdum praeseri in muS unum alteri, necesse igitur est, ut illa cognitio appretiativa plurium simul cogno. Eat colores , sonos , odores &c. & cum po tentia illa dijudicativa non resideat in oculo, meque in aure neque in naribus , necesse est dari alium quendam sensum interiorem seu
Plantasia voeatur illa vis non sollim eo-gnoscendi omnia obiecta reliquorum sensuum, sed etiam illa ad invicem conserendi & conabinandi. verb. erat. si aliquando cognovimus aurum, di montem, possumus illa in phan, lasa invicem combinare , fingendo montem
imativa voeatur illa facultas , qua non tantum discernimus diversa objecta , quod fit per sensum communem , neque etiam tantiim conserimus illa obiecta ad invicem diversimodὶ eombinando, quod fit per phantasam, sed qua insuper cognosci inus bonitarem objem , proportionem , & motiva allicientia vel abstrahentia ob objecto, Memopia vocatur illa saeuitas , qua speetea
tam sensuum externorum quam internorum
facillimὲ iterum resuscitantur adsimere; S. In qua uam parte eapiris rosideant ἰlli sensius intrent λ Cum enim sensus externi habeant diversas regiones in corpore , videmtur similis distributio etiam convenire sensibus internis.
Resp. Probabili lis nullam circa sensita In. ternos fieri distributionem partium . ruere
462쪽
4s6 Pἐbseae Paνtieularἰς PaνsΙΙr. quidem , qui pro sede sensus communis &aestimative assignarunt glandulam pDisaiam eum Cartesio , lici illa non videtur satis disposita ad Tecypiendas tam varias impressiones. Alii pro me memoriae assisti arunt ρ- itum sue dum atit rei forme intra cavitates cerebri , sed septa illa videntur potius esse retinaeulum corporis callos, quam immediatum subjectum tam innumerarum impressio. Mium . Arabes sensum communem loearunt in anteriore capitis parte , phantasiam in medio eerebri , memoriam vero in posteriore parte cerebri seu in est eben, sed etiam haec divisio nititur meris conjectur Is . Id sollimconstat , laeso cerebro quibuscunque demum modis, laedi etiam sensus internos, v. g. me moriam aut phantasiam Forte tamen ex dispositione aetatum di statuum corporis humani sumi posset conjectura pro qualitate senseum internorum . v g. in senibus memoria redditur debilis ob exsecationem humidi radicalis in cerebro. E contra ex abundantia humorum sulphureorum' turbatur phantasia , prout patet in lunaticis, vel ebriis, ex quo proin possiet colligi sensus internos , si non . resident in humidis partibus cerebri retisormis, plurimum tamen dependere ab humoribus vigorem cerebri eonservantibus.
combinatione plurium objectorum nascatur experientia & inductio, atque ad inductionem consequatur electio et videtur locum ha-.bere discursum . Rest. Has potentias non indum eme rationales , sed etiam reperiri ira brutis &insantibus, de aliis hominibus nora habentibus usum rationis v.g.ebriis Sc dormientibus. Uthoe intelligatur, supponendum est , rationem discursivam versari circa universalia sensus vero circa particularia, Cum ieitue
463쪽
1enius communis di phansasia adhuc possim h bere pro 'bjecto res materiales sine ulla ab. stra Bone unius partis ab altera , non videtur esse concedendum, , dari usum rationis in his sensibus . v. e. ucanis videat frustum earnig, per oculos , & per nares deserantur qualitates odoris ad sensunx eommuuem , cui im primuntur , & praeterea alio tenipore idem canis videat umbram alicujus frusti in flumine, resuscitabuntur illae speetes impressae communi sensui internρ , & sine ulla abstractione circumllantiarum determin bitur aestimativa ad aecursum .. homo vero , qui viso aliquoi rusto carnis sibi ipsi impriti it speciem , eandem distin uit ae separat ab his circumstantiis individuantibo. . & Deit universate. ' . ' . 'g- . An ad sensim .nteνnum re- qu η tur specier λ Resp. Si ne dubio illas requiri, quia. Iuxta apalogiam pffectuum nam turaIιun3 tam diu debet assignari 'causa uni. Oea , quamdiu pistes . assign ri .' cum iei in .intellectu pro lucantur species reruna sensibilium dehendenter sensibus lais externis, quam. ιηternis, videtur admittendas esse conum ites speeses rerum sensibilium in sen
' - rimantia corabro ρως dam imp es Poner Mechaniae veluti totidem vestigia rerum
Resp. Ad species in cerebro producendas etiam requiri certam figuram ac certum motum partium in cerebro ,' si cudi enim aliae. qualitates dependent a dispositione ma- teriae. secundam quantitatem , notum & fi-
ur3m partium, ita a eonsimili dispositione ependent species sensibiles in feerebro , di haec veritas prypius iάspieienti videbitur indubitata. Cur pnim multitudo speciem 'H- Amori Psitsolio T. III. V duete
464쪽
dueit confusionem , si non cuilibet speeiel correspondet specialis aut particula id po- cerebri Cur etiam cerebro viribus ali: inrubim suis destituto similiter corrum qu speetes sequantur diipψ
euitur dispositionem & motum orgam .mor loeciem impressam intelligi illam , quae
I h impressae voeantur , Notandum vero duplices admitti species
seco ,mprimitur species in oculum die'ictundd, ab oculo vel aure
mollectur patiem , quia patitur quv.fh rior foeciem expresiam inici rigi ili'
O fite ab ipsa anima adeoque libere per actualem cognitionem . lichi enim ver. gy. oculo imprnatur similitudo muri, di ilspecies muri ulterius imprimatur cerebr , at ue adeo ipsi animae , non tamen eo paeanima necessario cognoscit murum quia notest fieri, ut, dum anima habet is ememuri sibi impressi m , illius
465쪽
ratur ad alia obiecia , vel ideo , qua torthspecies impressae tantiim asservantur in anum tanquam lix aliqua area reclusae , dc quasi in thesaurario memoriae. Cum igitur ad actualem cuilitionem obiecti praeter spe ciem impressam requiratur alnua cognitio seu a'us mentis, sibi ipsi essingens novam similitudinem ad ipsum obiectum , necesse est admitti speciem expressam , vi cum jus anima cognoscat ipsam speciem impressiam. suaeres 11. An speeisini exp= essa realite
inter Thom istas non pauci , qui has duas species realiter identificant, eb quod putent ad aqualem eognitionem plus non re quiri , quam ut anima per attentionem s ipsam convertat ad speciem impressiam , sicut plus non requiritur ad actualem visionem muri , quam tit oculus se convertat ad murum.
Alii contr1 ita distinauunt speciem impres sam ab expressa , ut in omni actuali cognitione dieant formari novam speciem assimilativam speciei impressae. Suareet qui distinguit realiter speetem expressiam ab impressa, Micit tamen speciem expressam realiter iden tineari cum actuali eognitione , seu cum illo actu, quo anima tendit in speciem impressam . adeoque ipsa actualis tendentia seu attentio ad speciem impressam miro odam modo Aret simul repraesentativa speciei impressiae&obiecti eogniti. Cum Suare-Zio sentimus denos, ita tamen, ut actualis . cognitio contineat duas formalitates forma- Iiter inter se distinctas, nempe rationem
tendentiae , & rationem imaginis sermaliter similia objecto. . A * amares 1 2. an meessario debeam admis- νε θοβ pressa λ anima ; an verb sus-raciat animam converti ad sua phantasmata
466쪽
quae adhuc fiant materialia & residentia ineerebro, dum actu intelligit , . . Rest. Possie quidem admitti, speetes impressas dari in ipsa anima , quamvis' earum exissentia demonstrari non possit . Fieri tamen non potest, ut illae speetes impressae si dantur, conserventur in anima , quin simul actu conserventur in phantasmate . adeduque sequitur , earundem specierum , quae non proveniunt ii sensibus, & quae nullam ha bent conjunctam imprensionem in cerebro, nullam dari memoriam in anima, adeoque etiam species illas servire non posse ad ullum discursum, aut cognitionem discursivam. .
s 3 ostarer 13. an species haHaruse per m dum objecti ut quod , an perὸ per modum M lemor quo Resp. Species impressas semper se habere simul per modum objecti m o , &per modum obecti tit quoi ita ut actu rein praesentent ut se ipsas, in potentia vero repraesentent objectum sensibile . Est contra Suaretium & plurimos. De specie verbe xpressa dicendum , qudd semper se abeat per modum objecti 'ut quo tantum, ita ut nun quam cognoscatur a mente nisi in actu exem
naler i R p. per has intelliat illas formas accidentales rerum sensibilium, inquantum non existunt actualiter & formaliter , sed
tantum virtute & potentia , quando enim V. gis colores propagantur per aquam aut a Tem usque ad oculum , verum non est, quod
colores actu sint in aere aut aqua , quia Bias aqua deberet esse rubra aut alba , sed tantum verum est , quhd ab objecto extrinseco per aerem propagetur aliqua virtus ut Peripatetici loquuntur , vel aliquis motus , ut loquuntur Neoterici, vi cujus dein sn oculo actualiter producatur species consimilis a I. I bedi-
467쪽
Do Antans, yea. ΙΙ. II. 46r . bedint, rubedini. Qui aliter explicant speiacies intentionales, dum v. g. dicunt , qudddentur quidem species in intermedio , sed non informativh, non satis explicant suam
I. quod demin . Prob. Concl. t. υ per speetes intentibnales nihil asina intelligitur, quina vis aliqua' ab obiecto senis fibili protristata per medium usque. ad orea. num 'seia sorium t Sed talis datur ψ ersa. m. prob. I. Objectum sensibile debet esse eoii-junctum eum senis, neque . datus alius modus se eoniungendi , nili 'mediatione virtutis ὁ ergo. ant. quoad I. memb. patet , quia non datur actio ini dictans . quoad δε- eundum prob. si daretur alius modus, tune consisteret in emissione quarundam sarma, rum accidentalium :. Sed talis non datur ergo'. m. i 'prob. tales formae accidentalea emissae ab obiecto verb. gr. eolorato deee sarib corrumperent: diaphane itatem medii, nempe aeris aut aquae , & sic fieret ommunaeolorum confusio ; ergo. . i et μών, Cosl. 2. Si speeles innintermedio habent actionem de passionem , tunc dantur: et Sed M. ergo. an. prob. v. g. in speculo speetes e.juslibet .objecti patiuntur: reflexionem ; a vitris ve di opricis converiis verb. Erat. perspiciliis pro diversa sui ldistantia eontrairuntur in arctius spatium : denique in obseuro 'conclavi speetes intromissae ix cipiuntiir in papyro 3' ergo Eurunci, in , quod habeant aliquam au item di p*s-
468쪽
ἔntentionales, nune non darentur caula productiva speeterum in sensibus: sed hoc non potest diei, eras, Μ. prob. quia illae speetesneeessario deberent habere determinativum sibi propinquum 1 quo saltem virtualiter imprimantur in sensus , ,
4 μω. Conen 4. Si non darentur speetes
pntentionales, tune vox ab ore emissa non ubique audiretur tota in toto auditorior Hoc est falsum ue ergo . Μ. prob. si non darentur tales species . tunc formatio inius vo eis fieret per modificationem aeris vel aliud medium se tamen, ut illud medium esset dia visum inurninamas partes: Sed tali modi tantum audiretur Matieula voci , ergo. i
Obs x. Non potest expliearl , quae sit
natura specierum intentionalium , ergo non dantur. Prob. ant.: hae species vel sint eor-,3 oreae vel , incorporeae, vel divisibiles vel indivisibilisὸ Neutrum potest diei , bergo. Non sui it divisibiles , quia in qualibet parte interjecti medii reperiuntur toto di intUraes seue vox di imago obiecti s. item si essent, divisibiles, deberent eue quantae, Menue commensuratae.objectis, i .hoe verd posit non possent ingredi sensorium . neque etiam' sotest dici , qudd tae indivisibiles , quia alioquin serent quid spirituale in sie noni possent laedere sensum , prout tamen fidi ab intensa luce aut sono . item si sunt indivisibilest , quomodo 'possunt repraesentam rem extensam de indivisibilem p .e aeeo. n .ant.. ad prob. dieo: Has species. esse divisibiles & eorporeas . ad prob. . dico e dixisiialitatem non obstare intestritati .
469쪽
speeterum aeris pro smul enim qui-
470쪽
xi aliter eum motu aeris tremulo vel undu lante, talis autem aer utique agit in auditum per realem 'contactum . Objecium odoratus sunt exhalationes sulphureae ab obiecto opDealoris resolutae , & in oreanum odoratus in-rromissae ; idem potest dici de partieulis sulphureis vel salinosis quoad gustum . . iis Eest. n.anr. aci Prob. trans.ant. n.c. nos enim ipsi admittimus es quod bbjecta sensuum a intper rea feni eontasum in sensus ἰ negamus tamen , qu bd illa media sensum eonting*ntia sint με eomite, seu virtute essectiva bpe- eierum insensibus . t Obi. 4. Si darentur speetes intentonales, uile eo ipso in aere nasceretvt. eonfusio v.Deolorum : Ho est nisum Versto. M. proia per quodlibet punctum intermedii actis simul deberent' transmitti se res ilitentionaΙes',
nistredinis , albedinis , Tubedinis, die.sed tali
modo nasceretur eonfusio , ergo.' ii
Rκρύ I. n. M. ad prob. nciteram M. quia speetes intentionales non ponuntur in quolibee puncto intermedii aeris . Rest. 2. trans. M. n. m. quiae potest dici, quod eadem ripars aeris, reeipiat diversas impressiones e& emenus etiam possiti imprim te idem punctum diversas species in Urulum , dommodo illi dolores risci ii suit acti actu ,