Beati Rhenani selestadiensis Rerum germanicarum libri tres. Quibus præmissa est ipsius Vita auctore Joanne Sturmio

21쪽

, b ID. Cii K 1 s et o p Hostust aliquo aut ostenratione venundata. Itaque taέ- tum annotavi quantum a me per triduum cognosci a familiaribus potuit. Placuit tamen idipsumi cujusque modi sit, Illustrissimo tui nominis patrocinio commendare: non tamen absque comitatu eorum librorum quos de rebus Germanicis ille vir scripsit, ut quod mihi decedet fidei, propter rorum ignorationem & ingenii imbecillitatem, id ci mulatius horum librorum bonitate queat super xe. Quanquam non eo istud scripsi , quo exemplum sit formae alicujus bonae, sed ut incitamen tum , quo possit quivis aliquid dare praestantius :in eoque nominis tui autoritaem appellare : qua excitentur aut exteri, aut inam tui, praesertim Tu bingenses, quorum nullus est, in iis quos ego novi, qui major non sit, quam ipse sim, artifex: ut ΤΟ - nes Achartas, qui cum jutis scientia doctissimos nostri seculi Jureconsultos possit aequiparare : &Leonardus Fuchylus , qui cum praestantissimis medicis non cedere debeat: tamen uterque historicus non solum doctrina est, verum etiam oratione esse po- potest & stilo. Deinde Jacobus Schen , non solum philosophus, verum etiam philosophus disertus &copiosus. Praeterieram, Melchiorem Hebriarum , hominem quam plurimis annis insignite doctrinis lin guisque eruditum , & benignum hospitem meum cum Tubingae essem : magnum virum naturae bonitate, & eruditione eximium. Hos ego & in historiis de caeteris artibus atque discis sinis ingenii gloria excellere scio : dignos sane qui in Regum Principumque gymnasiis conspiciantur. Quos ego. in hoc

22쪽

in hoc illustrissimo auspicio tuae Reipublicae, fidei

tuae commendo : ipsumque gymnasium, quod ab EsERRARDo patrueli proavo constitutum, & ablILRico patre renovatum & amplificatum , tuaestitur prudentia, autoritate, bonitate, liberalita- in lusce miserabilibus ingeniorum & literarum temporibus. Sed ut ad Beatum revertar, ejus etiam memoriam commendo, & hosce tres de Gerulania libros , oratione pura, stilo acuto, judicio subtili, doctrina ampla variaque compositos : Vitam etiam ejus innocentem, temperatam, Verecundam, paci ficam , dc in perpetuo octo semper laboriosam: dc in laboribus tranquillam , & in tranquillitate sollicitam de libertate paceque publica, contra Turc

rum vim , contra Omnem temporum injuriam:

quam a te depellat optimus Maximus Jesus

- . . .

23쪽

BEATI RHENANI,

Auctore

Ioanne Sapido

ficitur, est nostri non leve Mariis opus. Peterum pure autorum monumenta leguntur, 'Acceptum mihi, qui legerit ista, ferat. Quod variis infir tu notis sepialafiguris patria custa mea est, autorct ipse . Inde caduca meipars sis licet obruta terra, Parsque mei, coelum, non peritWa, colat, Non humana tamen totus commercia linquo: Nartem partes hae peperere duae. Illa viros doctos linquet, linquetur se ipsis Quum sol occiduo tollat ab Orbe caput. Musa mei Sapissime, consiuetudinis ergo antiqua, fecispost me ata loqui : iJugis o incidi saxo mea verba perenni,

ut fini Uficii pignus O arrha sui.

O mihi post magnum venerabile fidus Erasmum lNum quoque vix illa, culte Beate, minor. Ibia nihil vobis Germania doctius ingens, Fursu O haud aliquid doctius orbis habet. GEORG. FABRI C. Quicquid habet nostro Germania tempore luis, Debeium studio, docte Beate, tuo.

BEATI

24쪽

EATO RHENANO oppidum Rhenacum, unde pater Selesta

dium advenerat, cognomentum

dedit. Id oppidum supra Ar-- gentoratum ad quatuor milliaria heno alluitur: ab ebdemque ex parte maiore uvionibus aut diminutum lenibus, aut subi- absumptum est: quae causa nonnullis inde xandi suit. ex hoc loco qu iam pater advo Selestadij erat,Antonius Rhenanus est cogno-inatus. . Aliquoties ex Beato filio auditum, saepe se poenituisse, quod adventicium noen re tinuerit, avitum non usurparit. Namajores ejus Bildii antiquitus appellabantur. iit Aritonius pater diligens suaru rerum pate viliti, qui cum artem lanioniam praecipue rutar et, ex parva pecunia quam Rhenaco portaverat, parsimonia dc assiduitate medi iter magna confecit: ratione bona, ut in Se-itum paucis annis fuerit delectus, Sc consul imgesserit,& iunctus sit omnibus eius urbis uneribus. Hoc parente generatus suit Bea-

is Rhenanus Anno M. c ccc. LXXXV. Fib: richo III. Imperatore Augusto, Pontifice nocentio cistavo, Rege Galliae Ludovico Mecimo. Eodem quo natus fuit anno , ma

trem

25쪽

trem amisit Barbaram Regellam: cujus vir Diem mariti Antonij vita vidua comprobrivit. nam eadem quae prima, etiam postrema uxor suit: cum unus solum filius eli et Beatus, patris haeres, idque ante aetati, flexum. Audio enim ex samiliaribus Rhenani, post silium natum M

uxorem mortuam, ultra trigesimumquintum

flij annum pervenisse: neque suae vitae attigisse annum octuagesimum. Ergo in spe pater non concepta sed consirmata,de filii probitate tuo tuus est: Sc filiva seculo literarum non inlae-lici suit natus. Angelus enim Politianus usque ad vigesimumquartum annum Beati Rhenani vixit intra quod tempus etiam Hermolaus Barbarus, qui ante Politianum natus suit, de Ioannes Picus Mirandula, & Theodorus G Za, & Georgius Trapezuntius, Sc Marsilius Ficinus &Jovianus Pontanus literarum laudibus

floruerunt. Quanquam in Germania eo tempore infantia adhuc studiorum Sc literarum Grat. Nam praeter Rudolphum Agricolam lexandri Hegii magistrum, dc Erasmum Rot rodamum Hegij discipulum, Germania nihil magnum atque praeclarum in literis viderat. sed tamen horum scriptis probabile est,& ex eius aevi hominibus intelligitur, illis exemplis tum excitata suisse adolescentum Sc juvenum ingenia, ad majorem non modo doctrinarurn, sed etiam sermonis atque linguarum puritatem. Adolescebant eade tempei late studia Philippi Melanchthonis, qui duodecim annis, ut op

26쪽

v 1 T A. ,r, nainbr erat. A pparet e iam ex histori j ,ntifices & Impera tores Jc Reges & Rebu-icas delegisse ad sua consita homines erudias: quibus Maximilianus cum primis suit d natas. Hisce hominiani temporibus ho-o meaiocriter locuples, unius fili j pater,

artua uxore, filium literis deditum este vo-t, de literarum causa ad alias gentes profici. Credo enim non solum naturae boni- e patrem eo impulsum esse: verum etiam toritate Rerumpublicarum atque Principii, exemplla doctorum , dc hortatu amicorum 'haeredem unum literarum doctrina vellet arro erudiri. Nam cum prim lina idonea a

esse coepit, Cratoni Udenhemio datus adiituendum est, qui tum Selestad ij literas d t: magno bc morum gravitate, 6c doctrinaenione, pro ut illa erant Germaniae tempo- viro: quo mortuo, Hici onymo Gebuit traditus, spe statim de principio apud utrum e bona, eos secit progressus, ut caeteris concipulis inferiorum ordinum praeficeretur Migentiae& prosectus causa: quemadmodum Sapido intellectum est: qui se unum ex ijssse dicit, quibus suit praesectus, dc quos non una docuit, verum etiam castigavit. Postic disciplinam missus Lutetiam est: quo et-i Sapidus tertio post anno subsecutus, Beato mi Aristotelis Oe nomica explicante nivit. Florere ea aetate coeperunt naagis quam ea in Gallia oc Germania literae. Graecas enim

27쪽

BEAT 1 RHENANI

tum Lutetiae Georgius Hermonymus Spart ni docuit, quem diu multumque audivit:&Vialectica Physica s Jacobus Faber eius tu e duscipulus Jodocus Chtoveus expi bant: quorum utriq; fuit familiaris. Fuit circa id etia tem pas Lutetiae Erasmus Roterodamus: qui pol nuAd gloria divulgatione coepit magis qua an ea is clarescere. Faustus etiam Andrelinus ibi magna auditorum frequentia poetas docuit, & epistolas suas adagiales conscripsit: uter ab ale ro provocatus, a Faustone Erasmus, qui Adagia prope latinae graeςaeque linguae omnia & colle

git & digessit: an ab Erasmo riuilus, qui quam

plurima paucis rerum argumentis contexuit, mihi incognitum est. Bona tunc temporis literaru conditio fuit, quae diuturna & inveterata barbarie suppressae, posteaq uam in i ucem. revocari coeperunt, magnu sui desideriti excitarunt: tum natura sui, quae est suavissima: tum etiam praemiijs, laudibus, honoribus: quae omnia nostris moribus sublata, inopiam brevi praenunCLant non sola doctorum hominum , verumetia studiosorum. Is huius temporis status magno adiumeto Beato Rhenano fuit: nam primi pra ceptores Crato & Hieronym. GebuiteruS, tam- . etsi pro doctis de bonis habebantur, tamen bonitas in ijs maior quam doctrina suit. Occupa bant enim tum adhuc literarum gymnasia Al xander Grammaticus , & Petrus Hispanus Di lecticus, & Tartaretus comentator: dc in The logia plus poterant authoritate Scotus M Ly-τδ, quarta

28쪽

V1 TA.

quam ij ipsi scriptores quos sunt interpre- . in eo ua quod ex Aristotele, & caeteris

p tori bos Graecae philosophiae tradebatur, i solam verbis impurum, verum etiam senti js a ut obscui una erat, aut depravatum, aut una. Sed vel ut in plantis & herbis fit, inbus quae probae naturae sunt, eae meliorescos e solo ad coalescendum exsugunt: itaem jς etiam hominum accidit, ut qui meliori sole praediti sunt, illi meliora studia se- intur, & elegantiam barbariae antepqnant. quod Beatus live sua sponte, sive hortatua iliarium . sive exemplo aliorum secit , M, audite maluit, qui aut utranque linguam, eca navi Latin m tenebant: aut qui sermori Latinum ad elegantiam artihi potius tu mearum foedationem tradebant. Sed intera discipulos Lutetiae cum serate parem, tumio stria& docilina aequalem habuit Micha ' Humelbergium Z quo plurimum in com-m: tionibus studiorum, dc eorum quae au-:rant usus est: nam Sapidus utroque annis par erat. Coi tra etiam Vimphilingius m e erat in observantia propter aetatem & a na tionem , 'uam in amicitia esset propteridia iuventutis. His initijs dc artium & linarum instrudius, dc in Germ niam reversus,

ud diu in patria haesit: dc primum Argento-i aliquot annis constitit: postea Basileam pronus est, ut m)gis excoleret ea quae didicerat: ut qui cursis conficiendus esset in philo -

29쪽

phorum literarumque gy mnasiij s ,eum non de

sereret anteaquam ad metam pervenisse vide retur. Commodum tum ex Italia venerat Joannes Cono Noricus: qui Graecam linguam ibi ab eruditissimis hominibus cognoverat : commodum etiam illud,quod Joannes Amerba chius D. Hieronymi libros divulgare inllituerat: qui ut hi emendatiores in lucem irent, Cononem ad se domum hospitio invitavit: e non siclum in emendando Hieronymo adiutore, Ve'xum etiam in liberis erudiendis preti ceptore est usus. Itaque culii Brunone & Basilio es Bonia facio Amerbachijs fratribus Cononem G sarcos scriptores interpretantem audivit: quem etiam mortuum cum pietate coluit. Extat enim Ba- sileae Epitaphium monumentum, quod Beatus hoc titulo Cononi constituit. D. O. M. SA

Epitaphio praeceptori suo quinquagen rio , ais

no M. D. XIV. mortuo, Theologiae&linguae: Graecae atque Latinae scientiarn, vi tae Re inte-

gritatem, de studium juvandarum lite caria tribuit. Mortuo Conone aliquot annos Basileae propter loci salubritatem atque anacea talem,oc ob doctissimorum hominum optimorum virorum cosuetudines atq; fainctia mates mansit: Amerbachiorum scilicet, Irobent serum,

Ludovici Beri theologi, Clauda i Canxiunculae Jureconsulti, Henrici Glareatii, G ulielmi Ne . seni, Ludovici Carini, Nicolai Briseri, Pauli Plirygionis, Marci Bersi: cum quibus aut a-

mice

30쪽

ce qui sana iliariter aut domesti e vivebat. Se rise quam Erasa erodamus eodem adicit, seu Gu o ibi tum se Basiliensis vitae per

ere piata Vir: quem ita reverenter coluit, Scab ζodUm ama tus. fuit, ut Par est et dc inato ob larvane ux ,α in D asmo amoris signia

Nam ut de moribus eius dicamus, δc de co i tmimi ornam ctis: praeter excellentem do vis m, dum vixis, innocentiae Sc humaniatis. Sc pudicitiae lalide fuit commendatu9.: pudicitia contrat, bd non sol una absque fidine, sed erian, ab ave suspitione criminis

que ad eSirum Vicae vixerit. Etiam de hum tare clarum est, neq; in amicitijs durum, ne-ie in familiaritatibus leverum, neque in con-essionibus difficilem fuisse. De innocentia, lar ab injuria semper rempta est: nihil visum

hil auditum abeo aut factum aut susceptu aut init ut ina est , in quo posset culpari, nisi il- d sit, in quo major voluptas eit, quam esse illi re Fuit Argentorati Ductor

innes Gellerus theologus: vir, ut ejus tem-uuntur, dc ut ex eius conci

o in

i,ea aetate in populo doce

u in vita iiii cens at u populo non solum gratus, veru charias etia Monoratus: in cujus locu mortuo Petro Vicrano, qui an ea successerat, Doctor noster G