Beati Rhenani selestadiensis Rerum germanicarum libri tres. Quibus præmissa est ipsius Vita auctore Joanne Sturmio

31쪽

BEATI RHENANI nanus ex Gallia reversus,cum A rgen torati apud librarium Schurerum ageret, conscriptam divulgavit: in qua de Virginibus nostri seculi poenitentialibus meminit, quarum religionem in caeteris ejus aetatis religionum caeremonijs plurimum Gellerus amavit. In quo scripto Leatus

his verbis scribit de isto virginum collegis: Vascum luxu ct deliciis di uerent, nec pudicitia sic tuta satis videretur, siub arctiorem vi 'di regu

lam redegit.

Quibus verbis exacerba foeminae , injuriarii instituerunt cum Beato agere. Et nisi composita offensio fuisset per viros,qui tum erant cum s autoritate, metuenda erat ex delatione nominis Beato ex urbe Roma condemnatio. Hanc solam cognovi eius contentionem, caeteroquin nullis suit provocatus inimicitiis: neque ob eo quenquam puto ulla ruisse vel percuitum vel appetitum iniuria. Neque enim haec res abae talis meae memoria remota est: etenim fuit annis ante me natus Beatus Rhenanus viginti duobus, Sc quod ex lectione librorum, & memo- . Ita meorum amicorum habere non potui, id siquid esset didicissem ex virorum atate grandiorum sermonibus: ut de Erasmo Jc Huteno, de Cepnione dc Hoilratano, cie Politiano dc Merula, de Murmelio Sc Lisimo, tu lectum a nobis est, de ex amicis cognitum. Sed

fuit Beatus vix ut mihi persuasum civ probatis omnino moribus. Fuerunt tamen nonnulli

εο ex nostris, qui in eo sortitudi nem, oc ex alijs

32쪽

. VITA.i liberalitatem requirerent: quae vitia si suisit in eo, tamen absque ullo publico extarent trimento. In Q ego utrunq; temporibus accile,& non solum vituperabile neutrum, sed runq; laudabile fuisse arbitror, ea qua ipse erat tura, dc eo ingenio eoque vitae insti uto. Neo enim aliquid suscipit quod reipublicae perulosum sit, nisi aut excelli sit, aut temerarii a- mi: mediocritas omnis pa*em publicam se litur,ocium singulorum amat: Sc quod his versarium est, exsimescit. mavult enim pri- tim cum omnibus pati, quam paucis autoriis moliri, in quo incertos δc periculosos o-γrteat exitus pertimescere. Quanquam etiam: atum Rhςnanum Sc in patrimoniu conserva, pepercisi , dc matrimonio coeundo suae narae dissidisse,& in religione suscipienda tiauisse animadvertam : 'erumtamen haec ipsalia sint, ut potius prudentiae laudem merean-r, quam commereant timiditatis vituper Ineria. Nam ut de matrimonio dicam primit, tanquam verilsi me a divo Paulo scribitur. ubere melius es se quam uri: tali en non uri estptabile. dc reprehedendu est, temere contra-ere matrimonium: ἴc stultum flammam, an quam sentias, excitare: credibile etiam esson ratione solum sed etiam natura a conia

io Beatum abstinuisse, id quod ex patris jacbai sensuque intelligo. Nam post matris Barbae obitum multis annis cum pater solus cum acillula vetula domi recuraretaoannes My

33쪽

BRAT 1 RHENANI

Jerus fur quidam ingenioso invento ex vini do

Plulculo,aedriam notatis locis, postquam milioquingentos Argei moensis precii aureos patri ex arcula abi tali siet, per literas a Sapido Rhenanus petiit ut patrem consolaretur, ea rationi ,

qhiodipte ex L teris dc a praceptoribus cog Ovisset, talia & accidere hominibus saepe pol , saepe etiam :aeientibus & bonis accidisse. & tamen esse serenda non solum mediocriter, ,et etiam forti ai loque animo : r pocidit pater, non se de eo damno iblicitum esse, se m .agis dolere. filium a matrimonio abhorrere, dc PO-tiu te saccestorem videre haereditatis,quam patrenis mitias a mn, propterea quod de hixore non coi iraret. Non tamen plus potuic patriSvsh una quam filii natura: quae cujusmodr suerit,inatatis cur sti poetuit animadverti vitae enim ut tranquillae appetens, ita solicitae fugiens erat, ut in ca aera tem degere posset a Carolo Co sare privilegium civilium Pacationi, Obtinuit:- quo liber in patria esset etiam a senatoriis &sorensibus laboribus. Fortassis haec una causa fuit vitae caelibis,in qua minor est selicitudo atque moletlin quam in matrimonio, cujuSta-Dien cupidus suisse post apparuit. Paucis enim ante vitae finem annis Annam Brunoniam viduam it, mulierem existimationi&bonae, quae adhuc vivit': & cum omnes mira-

rarentur quid causae esset quod nuptias solen-ne. non celebraret,iandem a medicis cognitum

34쪽

l,quesicae doloribus laborasse : cujus etiam culceratione interiit. Probabilis conjecturat, inde a juventute dc ab aeratis flore prauei sseid malom, quod cum senectus tm id non-ihil sedasset, sperata salute instituit, qubdpe

Cere non puruit, connubium. Sed iniqui su-ius, qui aliorum consilia de conscientiam per rutamur, noli αν negligrinus. Iniquo etiam gerunx, qui liber litatem ao eo requireban uam enim liberalitatem exercere potest, cui itis est rem mediocrem conservare 'dc animus on est eam amplificare,ita ut liberalitatem se .: posset. Laudabile est si in facultate non an la absit avaritia. Convivia si mpcuose para--:, preciose vestiri, locupletis familiae, non seriae vitae est. Existimavit naturae dc consciei ae suae conveniens esse, donia privatim & tem, eranter, nullo sanu, nullis contentionibus ubiere, in sua bibliotheca ver fari: convivia noniagnifice domi instruere, sed ea cum amiciser intervalla concelebrare. Valeat ergo ille solius Versus, cujuScunque fuerit: Beatus est eatus, g tamensibi. Ego hanc eius frugalem eatitatem omnibus omnium Caesarum manificis epuli, antepono. Sed satis de re nu-

i ueni, in qua liqui

ateor ego probastu Beatum in religione, uod praecipuum est, doctrinae lucem: dc in

artem eum non sume culpant:

pestiferae

ctrinae

35쪽

Bit Ατi RHENANIctrinae tenebr s. Sed omnes istae calumniae de pecuniarum usu,& de religione, privatae c*nscientiae sunt. Visit Beatus, dum vixit, absque . ullo maleficio, ut lave injurii: vixit vitam philosophi m. Convertite Graeco in latinum sex

monem d0as Gregorii Naalangeni ad Ira in stium epillulas. illi stravit res Germanicas, juvit patriam libris tribus, in quibus cl-rina atria,& judicium acutum elucet. Tertullianum, acrium. Plinium, Livium commentariolis purgavit, eX planavit: & prope restituere integros conatus est. Neque levem sane operam in

Vellei 3 Paterculo, scriptore plane lacero, & tenebris obruto ius imp sit, dum eum ita expur-gῆς, ut jam m sna cum gratia legatu . Eu ebii praeterea historiam Ecclesia sicam ipam tunc

Graece nusquam potuit conquirere ita adornavit, Vt nisi Graeca proditisset, vix aliquid fuisset

in ea desiderarum. De minutioribus taceQ, u/- sunt quae edidit scholia in Ludum Annaei S neca'. De morxe Claudii Caes&in Cal Vicit ei contium aut ris Synesii: item praefationes variae, quas variis praemissas libris invenias. Sed ocex iis quae scripta divulgavit, δc ex literis ad amicos missis &ex sermonibus constat, antiquiuratis eum studiosillimum suisse: ad cujus imitarionem multa Selestadii cum Publica tum prisvata aedificia inscriptionibus aut picturis exculta passim visuntur. Deniq; vir bonus dc doctus suit, imo sitit optinuis atque doctissimus. Nimiae est morosiitati ii bonitate crimen investi-

36쪽

re. Ut autena reliqua thosequamur : quia deta ej cis Paris ensi& Argenti piis Je Basiliensi ibi am nullum est, quin plena fuerit studii, di,

ge tiae, honestatis, quibus virtutibu3 literarii,gnitio em amp am comparavit: reliquam talem vicimus, quam in patria exegit. Patritonitina principio a patre mediocre sit anteo sub expectabat,& vivere cum patre liberater potuit: praesertim cum avunculus Rena

his egelius sacerdos bona sua ei testamentsid patris bona addidisset. Hujus haereditate, de

atrimonio quod a parente utroq; habuit, comentus, primum praecipuumq; vitae suae munus

ne arbitratus est, literas colere, dc ex literis rodesse rebus mortalium. Quamobrem ubi atis se Aasilebe suisse existimavit,domum reve aias est, cum annos ad triginta quinque natus es- et : incensa disceptationii inimicitiis inter Pontificios &Lutherum religionis contentione: in 'cuius societate propter ingenii placabilitateni esse noluit. Magna fuit illius domus litudo Pater enim solus cum ancilla ut antea scripsi rem domesticam curavit. Postridie quam filius Basilea propter patris valetudinem vocatus atavenisset, pater diem suum obiit. Adduxerat s cum Basilea famulum Rudolphum Beratum, cujus postea per vitam opera semper usus filii:& praeter mulierem vetulam dc Rudo linum

neminem ea domus habuit. Inter amicos

lestadii inprimis Beato Arnoldo, dc Jacobo hiegelio, utroq; Caroli Imperatoris connii

37쪽

amplecti non potin amicos, eorum benevolentiam milli ibus literarum retinebat. suit enim in respondendo peis acilis G perhumanus. ex rimittis Theologis magno amore di pierare dodiorem Hedioinem et i prosecutus. Pl Ii bus amicus , nulli inimicus fuit : ipse etiarii titillius fuit lacessitus injuria. nam quod Aquae rus cum in commentariis Plinianis reprehendit, inocti quam mane adimeret. animi gratia quoties coeli temperies invitabat, quotidie hora liqua pomeridiana, post techionem aut scritionem domesticam in hortos tuos suburbanos exire deambulatum solebat. prandio horam decimam, coenae sextam dederar. Victus quo-

tas. Domum quonam libidinibus & imp

dicitiae clausam tenuit, comessationes admit- tebat nullas: convivia rara eaque optimis p

rabat. Erasmus bis apud eum hospitio usus fuit, Basilea ad ipsum amori, causa profectuS.εc quanquam domi solitudinem propter illadiorum rationes suamque naturam amabat, foris tamen frequenter cum amicis convivat,

tur. In moribus ejus nulla duricies, nullus sa-stus, nulla ostentatio,nulla de se commemor

cui respondit humaniter: nihil habuit contentionis aut odii ea disceptatio. Tempora studiis, quae erant quotidaana absque intermissi ne, ita per vitam partitus eii, ut vesperi plustidianu, salubris magis quam delicatus aut ex-quitietus erat. Eadem luit in cultu frugalia

38쪽

L Cum plurima legillet, scripssset, audisset,

ret, nemini se anteposuit. in religione ne i lem quid ipse sentiret solebat eruaractare: a na vis constat, lyncerioris I heologiae ipsu inisse studiosum. De prasino sertur. quod dice- solebat, Lutheranos bonam comoediam ma ea- e jUS3pse princ pio opinionis fuit, sed aetate cessit propius iat idem sentiret, tarn etsi idemna saer tur dignus fine vir cui religionis cau-

committi debuerit, si judicibus fuisset opus:

opter probitatem, veritatem, doeirinam, jucii cl; acume',id quod in scriptis perspem ex- . Os otio pura ei f&.copiosa, stilo artificiosorsque inutationis tamen exeniplique vestigiis, i emendatior persectiorque annis reddita est in aliud indicendo genus est, in vita Getieri,

iam Argento rari anno M. D. X. Conscriit. & aliud in postremis suis lucubrationibus. etudine sui t non incommoda nec ullo u

, a dei ἱo, Ante aetatem prope , elam mori pro xer e Am suspicionem quam de matrimo coniti:ωd: ἰmui: quanquana fluentibus erat

.ulis, d. Sapidus dicit, id vitii etiam in adole-ente fuisse. lilia i vero in valetudine memorale est, quod poticon ubium interie dc uxoru,nstitutum, talis it flatu significatio mor, ut nulla fuerit cohabitatio, nulla etiam con-etudo, tametsi eam pro uxore victu cultuque nai non saar, sed mulieris sustentaret. Ex Ru-lpho Beretio audi .i, tantam suis e Pescae im-cillitatem ut urinam continere non posset.

39쪽

BEAT 1 RMEN, NI VITA. amque perpetuo vasculo vitreo excireret. Idcirco medicorum consilio poliquana curari non potuit, prosectus ad balneas Badenses est : in quibus non allevatio moibi, sed tanta exace; i batio extitit, ut inde Argentoratum deportatus; in patiens propter imbecillit. tem vecti his,ibi diem suum obierit decimi tertio Calendas Junias,anno Christi M. D. .X L VI liaet iis suae sexagesimo secundo i & moritur intectatus, quod mirum est, hominem summi semper otii, maXimae providentiae, cupidissimum honestatis, amantissimum exillimationis bonae, cujus bona essent circiter octo millium aureo nam aestimationis Argentoratensis, paucorum de obscuroro haeredum : cui factio testamenti

semper fuisset, eum absq; testa mento decessis se. Sed Rudolphus Berzius ait,sibi, cum morte adesse sentiret, demandasse, quid sibi, quid aliis ilegaret: sed haec absq; scriptura dc absq; teste: ital in controversiis petitorum bona ejus absq; possessoribus consignata jacent. Quanquana bibliotheca senatui civibusque lega a Sc concessa est ex sententia petitorum, oc Rudolphi testimonio, qui Beati eam dicit extremam voluntatem sutile. Cadaver Argentorato Selest

dium asportatum est, ut patriae, a qua animam acceperat, etiam cadaver restitueretur ad sepulturam, & ad doctissimi civis, optimi viri, clarissimi hominis memO

riam.

EPITA

40쪽

EPITAPHIVM

BEATI RHENANI, QUOD

VISITUR SELESTA DII IN

summo templo.

lens in omni genere doctrina, Graecae &Latinae linguae cognitio,innocentia,humanitas, frugalitas, pudicitia celebris ςxit, donec rerum haec universitas con- Studium antiquitatis declarant pliqvot Latini scriptores, sacri, profanique ab eo purgati, ac prope intcgri re-hituti: item Germania, quam omnem t m Vetexem quam novam tribus libris mira diligentia illustravit: viro magno immortalique memoria digno, RO- DoLyHys BERTI Vs hoc pietatis monumentum posuit. Obiit Argento

rati XIII. Kal. Jun. aetatis suae anno LXo. a Christo nato CID ID XLII.

Inde elatus heic jacci, ne optimi & dOuissimi civis reliquiis careret patria,

quam vivus tot egregiis monumentis exornavit.