[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

11쪽

si e IloII rctro Confudit. Is est, quem et Galenus γλευιτογραφor appellat Fueritne idem Dioscorides, qui Propter novam Hippocratis editionem temeritatis irguitur a Galeno ambigo, cum lito SinE cognomine citetur, fueritne idem auctor libri de ilieriacis et ple-AiPlactrinacis, Deo allirinare ausim, nec negare. Sed de eo POSteu.

D e ciet et te Dios cor i ci s. Cum Erotianus, Neroni tempore aequalis, Primus nostrum citet, junior lito illa aetate, Seu Saeculo Primo medio, esse nequit. Accedit, ipsum in praefatione Licanii (Locanti) Lassi mentionem facere, quom COIISulem fuisse a. 6I. e Tacito, obiisse autem Circu An-DUm o. aerae nostrae e Plinio comperimus

Non defuerunt, qui de licto Dioscoridis aetate dubitarent, cum Plinius, qui tantum non omneS Citet majores suos, Dioscoridis tamen nullam faciat mentionem. Id mirum esse nunquam desinet, diam ducenta Plinii loca ad literam e Dioscoride sumta videremus. Semel tantum nostram intelligere videtur, Ciam, tranSScriptis quae Dioscorides de soliis to dixerat, PlIDius addit: liane QSse Sententiam eorum, qUi DNPEΓ-rime scripserint Itaque ambigi fere nequit, Dioscoridem ante Plinium Scripsisse, etiamsi aetate sorte aequales sta erint.b eo discrepat computatio eorum, qUOS iPSO, ictΠ- quam majores aetate, citat Dioscorides. Sunt autem praeter antiquiores, Cruelevam, ErasiStratum et Hera clidem Tarentinum, ii Propemodum omnes, qiai Sub 12 Ibid. p. g86.

12쪽

x PRAEFATIO

initium aerae nostrae vixere, Asclepiadis 5ectae addicti, Iolas Bithynus, et Galeno dictus, et scholiastae Nicandri', Bassus T laeus, Niceratus et Petronius, Niger et Diodotus, passim et a Plinio laudati, et Philonides, quem alii Dyrrhachinum, noster Siculum

Dubius de aetate Dioscoridis aliquis haeserit, dum

dacica plantarum nomina frequenter allegata legerit, Daciam autem Sub Trajano tandem Romanis innotuisse existimaverit, Cum in provinciam imperii redigeretur. At jam Augusto imperante Dacorum incursiones duabus expeditionibus Coeicebantur et neqUo tunc victa est gens bellicosa, neque sub Vitellio, cum iterum Summoveretur Itaque id minime repugnat

nostrae computationi.

DE Pitcte gera ET C. Medicum fuisse doctum artemque ipsum Exercuisse, exploratum habebit, quotus quisque ipsius Commentarios legerit. Sed de studiorum ratione nihil innotescit, tametsi probabile sit, cum TarSus ESSet ea

aetate florentissima bonarum artium sedes et Per omnem Asiam celebratissima nostrum in ea schola tirocinium posuisse. Alexandriam frequentaSSO, Vero est simillimum, tum quod per eam et seriorem Eliam aetatem medici commendationem scientiae petere inde COIISUESCEI Ont, Si Alexandriae studiorum gratia de

gissent 33, tum quod aegyptiaca plantarum nomina et quibus Prophetae, Seu Sacerdotes aegyptii, eas insignirent, Probe nota haberet.

13쪽

Med icum militarem fuisse ac stipendia Claudio imperante fecisse, inde potissimum elucet, quod in

praefatione militarem vitam Semel egisse odisserat. Italiam peragrasse cortum CSt, Vol ex eo testimonio,

quod (lib. 2. c. T5. lactis medicati effectibus in

Vestinis montibus a Se observatis adducit. Galliam invisiSse, HiSpanias, et Tarraconensem et ipsum Laeti cam, obiisse videtur, neque Africam ipsam neglexit, cum Punicas Plantarum appellationes adjungat, et Patriam earum solerter indicet. Britanniam autem, quam Julius Agricola aperuit, et Germaniam, CujUs nationes, ad Taciti usque aetatem, triumphatae magis

DE SEC tet, cui nomen cec Erit. Aetate Dioscoridis medicorum scholae in duas Potissimum partes abierunt, altera rationalem disciplinam Prosi tente, altera in usu solo atque experimentis artem collocante. Illa honorificum dogmaticae sibi Ap Pellationem arrogavit, haec empirica dicta. Dogmaticis adnumerabantur et ii, qui Erasistratum Sequiati, COT- Poris Viscera rimari, et de naturali ejus indole viribusque et de occultis morborum caussis disputare Sum

mi officii ducerent. Nec alieni fuerunt, qui omnem

fere aetatem in castigandis exponendisque, ut Alexandriae mos erat, Hippocratis veterUmque ScriPtis Co sumerent. AcceSSit Dioscoridis Afflato Secta, qucte, auctore Athenaeo, cive nostri, pneumatica BPpellabatur, cum a πνευματoc facultatibus functiones, ab ejus vitiis morbos proficisci statueret. Media demum via inter dogmaticam et empiricam Sectam incesSerunt Asclepiadet, praeeunte Asclepiade, Bithyno, dein etiam methodici vocati. Si quis vero attente Iegerit commentaria Dioscoridis, is perspiciat necesse est, nulli privatim earum

14쪽

XII P R A E E A T I OSectarum Semet devovisse, sed e quavis, quid ipsi vi deretur rationi respondere, assumsisse. Unde Cuin Agathino Lacedaemonio et Leonida Alexandrino Episyntheticis aut Eclecticis potius adnumerandus eSt Experientiae majorem tribuisSe sidem, quam ratioci nio, vel e Capite de opto patet, ubi, recensitis Diagorae, Andreae ct Mnesidemi opinionibus, has omnes

commentitias esse asserit atque experientia deprehendendas . NeqUe tamen eo minus usum saltem loquendi in Methodicorum scholis recepit, forte et adhaesit

eorum Commentis. Metasyncriticam enim curationem Passim Commendat , et de Poris repletis atque iterum aperiendis ratiocinatur Rationalem vero fuisse medicum, dubium eSSe nequit, quamquam dogmatico rum ratiociniis hactenus addictus non fuerit, ut futiles argutias de gradibus virium in medicamentis reSidentium aSsumeret aut imitaretur. A superstitione, quae ea aetate jam per vulgus juxta ac Scholas Serpere coepit, immunem Se atquo intactum Servavit. Si quando ejusmodi efficacias medicamentorum, aliena teStimonia sequuturus, tradit, ad iuDgere Solet: ιστορoυσι, ιστορεῖται. Hinc et additamenta pleraque librariorum statim deprehenduntur, dum vel Commentis Superstitiosis, vel fabulis anilibus similia Sunt.

Do ciosioriis gCVer C. Si quis Strabonem, aetate Pauli o majorona, Civem tamen Dioscoridis, Amasia saltem Ponti galatici natum, Cum noStro Comparaverit, dici facile nequit,

15쪽

AD DIOS COI IDEM.XIII

quantopere alter ab altero distet. Strabo enim insigne opus eo consilio Potis3imum conscripsit, ut, dum animos legentium delectaret, Praeclare ea omnia Exponeret, quae utilitatem aliquam ad vitam Sapienter instituendam allat Ura esse viderentur. Quapropter non neglexit loca veterum Poetarum, inprimis Homeri, quibus aliquid illustratum iri rebatur; Saepius etiam divertit ab ordine, ut fabulas antiquas et O εο-

λογου/cενα traderet: quibUS et argumenta varia aequaestiones philosophicas immiscuit, ut pariter dulcia

redderet commentaria atque utilia. E diverso vero Dioscorides, nihili fere aestimata delectatione, ipse in praefatione deprecatur, Se non tRm fa CUndiae aut venustatum, quam gravitatis et dignitatis rationem habuisse. Igitur solis intentus rebus, negligit fere dictionem aeque atque ordinem. Arbitraria enim totius tractationis dispositio est: in singulis medicamentis Solet quidem protinus historiam PerStringore naturalom,

dein ad emcaciam transire: saepe tamen in VeΓSUm SEquitur ordinem. Neque Eum obSerunt in EnumOrnndis viribus aut effectibus: similia enim et natura cohaerentia Sejunguntur, plane diVer5a Conjunguntur.

Dicendi genus ipsum negligentiae argui potest rLeque tuemen, paucis exceptis, tot Soloecismi aut Cili cis mi obvii sunt, quot in Paulli Apostoli, tempore Aequalis, epistolis invenisse sibi videbantur Origenes

et Hieronymus, quos nescio an Satis Scite Dalthas. Stolbergius refellere studuit Galenus, magnus Alioquin laudator Dioscoridis, taxat tamen Eum, quod Significatus nominum graecorum non intellexerit. Quod

quo jure factum sit, ad lib. II. cap. s.. Pag. 218. e

Posui. 2 ) Liber de soloecismis N. T. et cilicismis Paulli. Witteb. 1681. g.

16쪽

XIT PRAEFATIO

De genuiriorum et spuriis l/bris cistinctione. Genuini habendi sunt libri quinque de materia

medica.

Quos vero adjungunt editiones librum Sextum,SOptimum ctique octavum, nonum etiam nonnulli, dotheriacis et alexipharmacis, auctori adscribendi QSSevidentur a nostro diVerAo. Namque s) Varia medicamenta enumerat, Anagarheo vel ignota, vel ab eo saltem non memorata. Huc Pertinet Orioκαρπασον, CUJUS Primus, ni fallor, meminit Archigenes 'det dein et κακτο; et στρυχνoν φ εανικόν ο δορυκνιον, cum tamen Anagarheus utrumque distinguat.2) Erasistrati asseclam fuisse, e Pluribus Patet Iocis: Contra enim methodicos empiricoSque ipsius doctrinam defendere Studet, eumque te5tem appellat. Cum vero Pueumatici seriores, Athenaeo duce, doctri nam Erasistrati de pneumate etiam Suam facerent, Auctor noSter manifesto (theriae. c. ss.) actionem prae Sidiorum quorumdam contra venena e spiritus insiti impetu exponit. Accedunt argutiae plures dialecticae, quibus Praefatio ad literiaca Scalet, et Obscurae muci dem praefationis dictio, quae abunde Probant, SECtae

quippe qui argutissimis quaestionibus et abstrusa dictione in Galeni vituperationem ceciderint I) Alexandriae vixisse, probabile eSt, cum ipse ad Aegyptiorum mores consilium transferat (ther. C. ss. . Proinde nec oppugnare aliquem aeusim, qui

auctorem eum Alexipliarmacorum et theriacorum eundem cum Dioscoride Alexandrino juniore habere voluerit.

17쪽

o Commenta de gradibus virium, quibus medicamenta Pollent, noster in praefatione ad alexipharmaca laudat, Cum tamen Dioscorides alienus ab iis fuerit commentis. S) Accedunt inεolentia verba, nec Dioscoridi dici solita: C. g. MρωTonsita, ephφαρυγξά/ιενοσ, το ἀλασ loco Qων, ut Dioscorides SemPor loquitur.

B. De elap oris eis.

Maiorem sere dubitationem habet quaestio de eu-poristis seu facile parabilibus, quorum duos libros ad

Andromachum scriptos C. Gesuerus et Saracenus ediderunt. Repetuntur auxilia e commentariis de materia medica ipsisque alexipharmacis, saepe vero aliis nominibus Plantae vel medicamenta insigniuntur. Cum nec seriores Graeci, nec Prisci interpretes opus illud cognoscant, nec alii codices noti Sint, Praeter Augustanum, quem Moibaaius, eoque immortuo, C. Ges-Πerus typis QSPrimi curarunt, injecta suspicio dilui facile nequit. Non Possum, quin memorabile aetatis testimonium adducam, qua conscriptus esse videtur hie tractatus. Descripta nimirum Planta, quam λαμ αικέρασον vocat, qUaeque C. Gesnero iam Convallaria majalis esse videbatur, florum odorem Cum mOScho CompR-rat. MoSchi autem primam fecisse mentionem tum Mo-Sen Chorenensem, Armenum Saec. V.,tum Cosmam Indicopleusteri saec. H. Persuasum habeo. His accedit, clib. II. c. 63. εβαγιου Ponderis vestigium occurrere, quod, Scrupulos quaternOS aequaIIS, in numis aureis Post Constantini M. tandem aetatem adhibitum, sero ad medicos transiit, ut Io. Actuarius

et Nic. Myrepsicus (saec. XII. et XIII.) eo praeprimis

utantur. SH Ηistor. armen. p. 365. 31J Topogr. christ. lib. 11. P. 1o1.

18쪽

XVI PRAEFATIO

Multum diuque in animo volvi, quid de synonymis plantarum barbaris judicandum sit, quae in omnibus exemplaribus vetuStis obvia, editio princeps Aldina

sine ulla distinctione in textum recepit, Asiainnus vo ro atque Marcellus Vergilius ad notha Amandarunt, posterioribus idem facientibus: assentiente etiam Lam-hecio d*, qui fuse probat e conatur, Pamphilum Eum, quem Galenus 33 de herbis scriptorem SuperAtitiosum ac grammaticum potius, quam ipsa Plantarum scientia

formationibus plantarum ex hominum genere, incctuta tiones, libationes et alias ejusmodi praestigias adjunxisse. Neque tamen haec argumenta sussicere mihi ad delendam Synonymorum auctoritatem videntur. Siquidem et Plinius, proximus fere a Dioscoride, non nunquam eadem recepit'; Oribasius etiam et Aetius quandoque repetunt; neque adjunctae Sunt nostris synonymis fabulae illae aut praestigiae, qutis in Pam philo taxat Galenus. Neque babylonica sunt ulla uo mina, quibus Pamphili scatebant commentaria: Sed Romanorum, Dacorum, Gallorum, Poenorum, Aegyptiorum appellationes. His addit prophetarum Seu sacerdotum aegyptiorum 'β3 Osthanis, illius Magorum

353 De prophetis Aegyptiorum cs. Clem. Alex. strom. 1. P. c os Porphyr. de abstinent. p. 321. Aristia. orat. vol. s. p. scis.

19쪽

AD DIOS COR ID EM. XVII

principis, qui, dum Xerxem comitaretiar, volui semi-Da artis Portentosae Per Graeciam sparsisse dicitur TlaUSCorum S. Etruscorum, quo5 jam Aeschylus cpαρ-flακοποιον έθνoc appellaverat in quorum disciplinam Romani sex pria icipum silios tradere consuerant ut iuguria, haruspicinam, magicas artes ipsamque medicinam addiscerent. Habuit Livius auctoreS, Tmlgo olim Romanos pueros, Sicut postea graecis, ita Etruscis solitos literis erudiri Superest Dardanorum gens, Paucis locis memorata, quRO MOPSium superio rem incolens Macedoniam Saepe infestabat Paucis lacis nomina plantarum apud Cctm nutionem Ver nacula OCCUrruiat. Nomina Ergo Plantarum apud eas gentes vulgata scienter collegit DioScorides. Magno-Pere autem dolendum, quod nomina ea Valde cor rupta ad nos Pervenerint, tum quia ab ipso auctore

salso pronunciata, tum quia haud intellecta a librariis

mendoso Scripta suerunt.

De coci cibus metri rescriptis. Celebratissimi sunt Vindobonensea, e quibus Iectiones varias, integra saepe etiam Capita, Soler tertransscripsit, dum Viennae 1 s8 et I os degeret, et gelius, medicus DreAdensis, eximius Vir et literis graecis eruditissimus. Supellectilis ejus re Se comparatae copiam mihi, cum hanc molirer editionem, fecit rara, qua pollet, humanitate singulari liae erga me benevo-

20쪽

ientia atque amicitia. De his igitur itaprimis codici bus iudicium ferre, est mihi optio atquO Potestas. Codex primus (C.) Constantinopolitanus is ipse

est, quem et LambeCius,fuso magis quam Scienter, et post eum Montes alconius descripsit. Busbecii, oratoris austriaci apud Turcariam tyrannum, SuaSuredemtus ab imperatore Maximiliano II., Vindobonam translatus est. Satis nitidus eAt codex membranRceus, forma quadrata majore, literis majusculis; accentibus caret et signis dia criticis, tineis minus CorrOSUS, quaemuiramento forte rodente Scriptus, quo membranae adductus literarum exeSae Subinde conspiciuntur. Ipse librarius testatur, se id exemplar conscripsisse Iulianae Aniciae iussu, quae silia Olybrii imperatoris (d 2.), Valentiniani IIL neptis, Areobindo cuidam nupsit Exploratum itaque habemus, vergente ad finem

Saeculo quinto Scriptum EsSe hunc codicem.

Alter codex Vindobonensis est (N. Neapolitanus, quem, dum Neapoli apud Augustinianos Servaretur, descripsit Montes alconius ; dein, postquam Vindo

bonam delatus esset, Nollarius Par aetate ac prior, ni vetustior, omnibUS viSUS eSt, qUi Cum inspexerunt; similibus literis scriptus, Sed magis mutilus QSt. Synonyma Plantarum Romana plura habet et melius scripta. Quanquam generatim Congimit cum Constantinopolitano, inultas tamen Continet lectiones meliores. Alphabetico ordine eSt dispositus, qui αυτογνω- uoxi Dioscoridis ConSilio ad verantur. Utrique codici adjunctae sunt icones pictae plantarum, laudibus nimiis ornatae. QuanqURm exempla earum, a Dodolaaeo Stirpium hiStoriae inSerta, exspectationem Satis Parvam artis Peritis facerent, hortati ta-