[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

131쪽

Haec transposui e sine Sequentis capitis, ubi librarioxum in

curia ea reliquerata

Phoenice, Sidone, Babylone ot Zac tho. Gignitur et in Agrigentino Siciliae agro, liquidum fontibus Supernatans, quo ad lucernarum lumina olei vice utuntur, quodquo Siculum oleum falso appellant, namque liquidi bituminis

Cap. C. s De Aissct Acilio. J Gignitur in Apollonia

Epidamno vicina, quae pittasphalios appellatur. Ea e montibus cerauniis aestuantis fluminis impetu devolvitur et in litus exspuitur. Illio in glebas coacta mixtam bitumini picem redolet. Pissasphaltus ad eadem valet, ad quae Pixot bitumen mixta. Cap. CI. ODe re Athet I Naphtha quoque vocatur bituminis habylonii colamon, colore candidum: invenitur Etiam nigrum. Vim obtinet ignis rapacem, adeo ut etiam e longinquo illum concipiat. Ad Sustasiones oculorum et albuginos est efficax. Bitumen vero omne vim habet in-siam mationes arcendi, glutinandi, discutiendi atque etiam

132쪽

τού αr coγὴν καὶ δυσεντερίαν καὶ κοιλίασ ἐευματισμόν, ορθo- molliendi, ad uteri strangulationes et procidentias ossica

Cem, Seu appositum, Seu olfactum, Seu etiam sussumi gatum. Quin et comitiali morbo laborantes, velut gagates lapis, sumtu prodit. Cum vino et Castorcto potum menses elicit. Tussi veteri, anhelationi spirandique dissicultati auxilio est: Serpentium quoquo morSibus atque Coxendi cum laterisque doloribus medetur. Coeliacis etiam catapotii instar deglutiendum exhibetur et coagula sanguinis solvit, cum acoto potum. Dysentericis itidem cum ptisanaliquatum infunditur, catarrhos sussitu levat, dentium dolores circumlitum mitigat. Cetero, quod siccum est, per cochlear sauriscalpium) calefactum pilos agglutinat. Cum farina denique cruda, cera ac nitro adhibitum podagricos, arthriticos ac Iethargicos iuvat. Cap. CII. ODe Curesso. Cupressus astringit et refrigerat. Eius folia ex passo et myrrha pauca epota vesicae Theumatismo assectae urinaeque dissicultati auxiliantur. Fructus vero contusi et e vino bibiti ad sanguinis Teiectionem, dysenteriam, alvi rheumatigmum, ortho-

133쪽

pnoeam ac tussim conducunt. Quin et decoctum eorum idein praestat. Cum sico tusae duritias quoque emolliunt nariumque Polypis medentur. Ex aceto etiam decocta ouum quo Iupinis trita lepra assectos ungues detrahunt. Fotu quoque hernias intestinates eo ercent: folia iisdem pollent viribus. Culices etiam fugare existimantur fructus cum coma arboris sustiti. Folia vero trita et imposita vulnora glutinant, sanguinemque cohibent. Cum aceto ad laevorem trita capillos tingunt. Tum per Se tum etiam cum polenta illinuntur ad erysipelata, herpetes, carbunculos et ad oculorum inflammationes. Cerato denique mista et admota ventriculum roborant.

Cap. CIII. ODe Iunifero. J Iuniperus quaedam maior est, minor altera. OHano nonnulli arceuthida, alii mnositheum, alii acatalida, Afri 2uorinsipet, Aegyptii libium, Romani iuniperum, Galli lupi celluson vocant. Maior est

in Vulgus nota, cupresso similis, proveniens in asperis et sub marinis locis. J Utraque est acris, urinam movet, Calefacit, accensaque animalia noxia fugat. Fructus voro

134쪽

sis Restituo lectionem Aldinae, quando Saracenus, OxyCedri Da Ctum Dori Cognoscens, e SeraPione ausus eSt κυάμου interponere.

Earum, alterius nucem seubo1cam), alterius nucem aVellanam mole aequat, Totundus est, odoratus, dulcis dum manduCatiar, cto Subamarus, arceuttiis vocatus. Moderato calefacit Et astringit, stomacho utilis. Potus ad Pectoris Vitia, tusses, inflationes, tormina morsu Sque bestiarum noxiarum inservit. Urinas quoque ciet, unde et convulsis et ruptis et quae utero strangulantur, Sub VCnit.

Cap. CIV. ODε hinci. Sabinam nonnulli barathron salii badton aut haron, Romani herbam Sabinam voeant. Huius sunt duo genera. Alterum soliis est cu- Presso similis, sed spinosius, graveolens, acre ac serVeum tis naturae. Depressa est arbor ac magis in latitudinem dissusa. Foliis autem nonnulli ad sumtus utuntur. Altem Tum genus folia habet tamarici similia. Utriusque folia ulcera rodentia Compescunt et phlegmonis imposita mitigant, cum melle illita nigritias expurgant sordesque et

135쪽

Carbunculos Circum quaque rumpunt. Cum vino Pota Sanguinem per lotium educunt, fetusque detrahunt, quod tum appositu tum sustitii praestant. Unguentis deniquo calefacientibus, speciatim gleucino, immiscontur. Cap. CV . ODe Cecro. Codrus arbor magna CSt, o qua cedria dicta colligitur. Fructum profert uti cupres

Sus, sed multo grandiorem. Dicitur et altera Cedrus, Parvaca, spinosa iuniperi more, fructum ferens myrti baccarum mole, rotundum. Cedria vero laudati SSima CSt CraSSa, pel Iucida, graveolens, quae ossusa in guttas coit, nec dissunditur. Vim habet animata corpora corrumpendi, defuncta vero Conservandi, unde et quidam mortuorum vitam eam nuncuparunt. Vestes quoque et Pelles corrumpit, quando vehementius calefacit et exsiccat. Accommodatur etiam oculariis medicamentis, inuncta enim oculorum aciem firmat, eorum quo albugines detergit et cicatrices. Cum aceto instillata aurium vermes necat, et cum hyssopi decocto infusa Sonitus tinnitusquo sedat. Erosorum dentium cavis

136쪽

θαλασσίου ποσιν, συν γλυκει λαβομενη βοηθεῖ, cog ελεῖ καὶ

indita eos quidem frangit, dolores tamen Ievat; idem quoque facit, Si ex aceto colluitur. Verendae parti ante Coi tum circumlita conceptionem impedit. Anginosis circum linitur, et tonsillarum inflammationibus opitulatur. Pediculos Ioiadesque illi tu enecat: Cerastae morsibus cum salibus imposita subvenit. Contra hausta leporis marini venena in passo Sumta auxiliatur: iuvat et elephantiacos. Linctu aut per unctione pulmonis ulcera purgat, et, Sicyathi mensura Sorbeatur, persanat. Et vermes alios et ascaridas, Si alvus ea eluitur, necat et fetus extrahit. Fit Ex ea oleum, quod a Codria separatur, Velleribus, dum CoqUitur, Supra eam expansis, ut de Pice dictum est; ad eadem omnia, ad quae cedria, utile. Praecipue vero oleum, Strenue Perunctum, Seabiem quadrUpedum, canum boumque persanat, iis inhaerentes acaros admotum interimit, et ulcera o tonsura oborta ad cicatricem perducit.

Fuligo ipsius eodem, quo et e pice, modo colligitur, iis-

137쪽

dem, quibus illa, viribus praedita. Cedrides vocantur

fructus ipsius. Vim habent Cato facientem, stomacho adversam: tUSSim Vero, ConVulsa ruptaque et urinae disi cultatem iuvant. E trito pipere Poti menstrua cient, et contra haustum Ieporem marinum in Vino Sumuntur. Fugant et animalia noxia, Per uneto corpore Cum Cervino

adipe aut medulla. Antidolis denique adduntur. Cap. CVI. I De Lcturo. Laurus quaedam est tenui solio, alia latiori: utraque calefaciens et molliens. Itaque decoctum ex his insessu matricis ac Vesicae vitiis convenit. Virentia solia aliquantulum astringunt: trita et illita vesparum apum quo ictibus opitulantur. Omnem autem inflammationem potis est cum polenta et pane imposita mitigare. Pota vero stomach Um gravant ot vomitus cient. Lauri baccae magis quam folia calefaciunt. Proinde in

138쪽

eclegnante tritae cum melle aut passo prosunt labi, orthopnoeae ac thoracis Theumatismis. Contra Scorpionum ictus ox vino bibuntur, et vitiligines detergiint. Expressus ex iis succus aurium doloribus auditusque gravitati auxilia tur , Cum vino vetCro et rosaceo in Stillatus. Inseritur et acopis et unguCntis tum Calefacientibus tum discutienti bus. Cortex deniquo radicis calculos comminuit, fetus interimit, hepaticis prodest, tribus obolis in vino odorato PotuS.

vino cocta Et imposita oculorum fluxioncs compescunt: Ieniunt etiam oedemata et inflammationes. Cortex in aceto coctus ad dentium dolores colluitur. Fructus globosi virides cum vino Poti serpentium morsibus adminicuIosunt: exceptae aUtem adipe ambUSta Sanant. Lanugo autem soliorum fructuumque (in aures oculosque) illapsa visum auditumque laedit. Cap. CVIII. ODe Fretaeino. Fraxinus est arbor nota, cuius foliorum Succus et ea ipsa tum in vino pota

139쪽

tuin imposita viperarum morsibus opitulantur. Cortex UStUS et ex aqua illitus Ieprcis removet. Ligni tornati 5cobcs potae letales perhibentur.

unciae unius Pondere potus ischia dicis Ct Stranguriae prod est. Traditur et Conceptum prohibere, Si cum mulitio Tene propinatur. Sed et folia post purgationes pota idem praestare dicuntur. Tepidus quoque foliorum SuCCUS auribus dolentibus utiliter instillatur. Amentae Vero, qUuo, dum folia germinant, erumpunt, trita et cum mello illita oculorum habetudini medentur. Noc desunt, qui memoriae tradiderint, et albae et nigrae populi corticem in te nuta frusta concisum ac Stercorati S areolis inspersum, quavis anni tempestate fungos proferre C duleS.

grae folia ex aceto imposita in podagricis doloribus cxpediunt: quae vero ex ea manat resina, malagmatis admi-

140쪽

scetur. FruetUS Cum aceto potus epiJeplicos iuvat. Fer tur eius lacrima, quae Secundum Padum amnem destillat, concrescore, silerique Su Ceiniam, quod nonnullis et chrysopliorum dicitur. Attritu id iucundum spirat odorem et colore aurum aemulatur. Tritum Potumque stomachi alvique fluxiones Sistit.

e. barbarica (regione) advectus, SuhstaVUS, CraSSus gusi que perquam astringens. Bibitur is adversus sanguinis 5puta, dysenterias et alvi fluxiones.

rami ipse que Cortox vim habent astringentem. Folia trita ex aceto ad lepram efficaciter illinuntur, et vulnera glutinant; magis etiam Cortox, Si sa Sciae loco Circumvolva tur: est enim Iori in modum flexilis. Crassior autem cortex in vino aut aqua frigida unciae pondere potus Pituitam educit. Quin et decoctum soliorum et radicum